Χρηµατοδοτικό Εργαλείο Jessica Παρουσίαση Ταµείου Αστικής Ανά τυξης Βορείου Αιγαίου Χίος, Μάρτιος 2012
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός ΤΑΑ, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης Nikos Samouris Manager Τοµέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. IBG Management S.A., 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 2
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 3
Χρηµατοδοτικό εργαλείο Jessica Περιγραφή Η πρωτοβουλία Jessica (ακρώνυµο των λέξεων Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) αποτελεί ένα νέο χρηµατοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαικής Επιτροπής και της ΕΤΕπ σε συνεργασία µε την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συµβουλίου της Ευρώπης και τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η ανάπτυξη βιώσιµων αστικών έργων Στόχοι Η ανάπτυξη συµπράξεων µεταξύ δηµοσίων και ιδιωτικών φορέων και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής Η εξοικείωση των κρατών µελών, των περιφερειών και των πόλεων µε τη χρήση τέτοιων χρηµατοδοτικών εργαλείων Τα Κράτη Μέλη χρησιµοποιούν µέρος της κοινοτικής επιχορήγησης για επενδύσεις επιστρεπτέας χρηµατοδότησης σε έργα αστικής ανάπλασης Χαρακτηριστικά εν πρόκειται, δηλαδή, για µια διαφορετική πηγή χρηµατοδότησης αλλά για έναν νέο τρόπο αξιοποίησης των πόρων των ιαρθρωτικών Ταµείων µε κύριο χαρακτηριστικό του την ανταποδοτικότητα των κεφαλαίων 4
οµή υλο οίησης Jessica και Ταµεία Αστικής Ανά τυξης Ο πυρήνας λειτουργίας της πρωτοβουλίας Jessica είναι τα Ταµεία Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ, Urban Development Funds - UDF) Τα ΤΑΑ προσελκύοντας και ιδιωτικά κεφάλαια θα παρέχουν χρηµατοδότηση (είτε µέσω δανεισµού είτε µέσω ιδίων κεφαλαίων) στην ανάπτυξη έργων αστικής ανάπτυξης που θα πραγµατοποιηθούν από τον ιδιωτικό ή τον δηµόσιο τοµέα καθώς και µέσω συµπράξεων δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα ΣτοΤΑΑθαεκπροσωπούνταιηΕΤΕπκαιη ιαχειριστικήαρχή 5
Χαρακτηριστικά εργαλείου Jessica Ανακύκλωση των πόρων Μέσω των πόρωντου Jessica που θα επενδύονται από τα ΤΑΑσε επιλέξιµα έργα αστικής ανάπλασης, παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής στις ιαχειριστικές Αρχές των εσόδων που θα πραγµατοποιούνται, µε σκοπό την επανεπένδυση αυτών σε νέα µελλοντικά έργα Ευελιξία Μέσω του εργαλείου Jessica παρέχεται η δυνατότητα χρηµατοδότησης ενός µεγάλου φάσµατος επιλεξιµότητας δαπανών καθώς και αξιοποίησης των διαθέσιµων αυτών πόρων, τόσο υπό µορφή δανείων όσο και υπό µορφή ιδίων κεφαλαίων Μόχλευση Κεφαλαίων Ένα βασικό χαρακτηριστικό του εργαλείου Jessica είναι η δυνατότητα προσέλκυσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τοµέα, η οποία θα αυξήσει τους διαθέσιµους πόρους για τη χρηµατοδότηση των έργων 6
Οφέλη εργαλείου Jessica Προώθηση επενδύσεων Μέσω του χρηµατοδοτικού εργαλείου Jessica θα χρηµατοδοτηθούν έργα αστικής ανάπλασης, τα οποία θα αναµορφώσουν το αστικό ιστό και θα ενισχύσουν το επίπεδο επενδύσεων όλων των περιφερειών Ενίσχυση κοινωνικής συνοχής Η προώθηση των αστικών επενδύσεων µέσω του Jessica θα ενισχύσει την απασχόληση, το εισόδηµα και εν τέλει την κοινωνική συνοχή των υπό εξέταση περιοχών Ανάπτυξη τεχνογνωσίας Οι ηµόσιοι Φορείς (Περιφέρειες, Πόλεις, ιαχειριστικές Αρχές) θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη συσσωρευµένη γνώση και εµπειρία τόσο του τραπεζικού συστήµατος όσο και των λοιπών ιδιωτικών φορέων στην αξιολόγηση και χρηµατοδότηση αναπτυξιακών έργων 7
Χρονική εξέλιξη εργαλείου Jessica-TAA Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου Ιούλιος 2010 Υπογραφή της σύµβασης χρηµατοδότησης µεταξύ του Ελληνικού ηµοσίου και της ΕΤΕπγια τη σύσταση Ταµείου Χαρτοφυλακίου JessicaΕλλάδας ως διακριτή χρηµατοδοτική µονάδα εντός της ΕΤΕπ Στο Ταµείο Χαρτοφυλακίου Jessicaτοποθετήθηκαν 258 εκατ. τα οποία προέρχονται από πέντε Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα και ένα Τοµεακό Επιχειρησιακό Μάρτιος 2011 ηµοσίευση από την ΕΤΕπ, της Πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την επιλογή Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης, βάσει της οποίας επιλέχθηκαν οι ενδιάµεσοι χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί που θα αποτελέσουν τον πυρήνα εφαρµογής της πρωτοβουλίας Jessica στην Ελλάδα Φεβρουάριος 2012 Υπογραφή για τη σύστασητου ΤΑΑ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου µεταξύ της ΕΤΕπκαι της Επενδυτικής Τράπεζας της Ελλάδος Η τελική συνεισφορά του ΠΕΠ Κρήτης Νησιών Αιγαίου στο ΤΑΑ Βορείου Αιγαίου ανήλθε στα 9,8 εκ. 8
Η Σύσταση του ΤΑΑ ως ξεχωριστό τµήµα στην Ε ενδυτική Τρά εζα Ελλάδος Η Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία έχει συσταθεί ως ξεχωριστό τµήµα το ΤΑΑγια την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, θα προσφέρει: Τη διοικητική και τεχνική ικανότητά της στη διαχείριση σύνθετων χρηµατοδοτικών δοµών Την εµπειρία της στην υλοποίηση διαγωνιστικών διαδικασιών Τη γνώση της επί του θεσµικού πλαισίου των Σ ΙΤ καθώς και Έργων Παραχώρησης Την εµπειρία της στην αξιολόγηση, υλοποίηση και παρακολούθηση µεγάλων επενδυτικών σχεδίων Την ικανότητά της στην προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων 9
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 10
Ε ιλεξιµότητα έργων Προϋποθέσεις ιαδικασίαένταξης Τα επιλέξιµα έργα είναι απαραίτητο: 1 Να ενσωµατώνονται στον άξονα προτεραιότητας που χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και να εξυπηρετούν την επενδυτική πολιτική του ΤΑΑ 2 Να αποτελούν µέρος των «Ολοκληρωµένων και Βιώσιµων Σχεδίων Αστικής Ανάπτυξης» 3 Να είναι τεχνικά, χρηµατοοικονοµικά και νοµικά βιώσιµα και να βρίσκονται στη γεωγραφική περιοχή που χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ, 4 Να µην έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή τους Τα ΤΑΑ θα εφαρµόσουν τις απαραίτητες διαδικασίες δηµοσιότητας και θα καλούν τους δυνητικούς δικαιούχους να υποβάλλουν τις προτάσεις τους Οι ενδιαφερόµενοι φορείς θα υποβάλλουν αιτήσεις χρηµατοδότησης στα ΤΑΑ Αιτήσεις µπορούν να υποβάλλουν ηµόσιοι ή Ιδιωτικοί Φορείς ή σχήµατα Σ ΙΤ µε σκοπό την υλοποίηση αστικών έργων Ταέργααυτάσεκάθεπερίπτωσηχρειάζεταιναείναι ανταποδοτικά ώστε να έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν τους επενδεδυµένους πόρους στο ΤΑΑ 11
Άξονας Προτεραιότητας ΤΑΑ Το ΤΑΑ στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου θα χρηµατοδοτήσει έργα που εντάσσονται στον Άξονα Προτεραιότητας 8 «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα ζωής» του ΠΕΠ Κρήτης Νήσων Αιγαίου Γενικοί στόχοι άξονα Βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος µε σκοπό την τουριστική ανάπτυξη της Περιφέρειας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής Βελτίωση των προϋποθέσεων παροχής κοινωνικών υπηρεσιών ιαφοροποίηση του αναπτυξιακού προτύπου της Περιφέρειας, αναβάθµιση του τουριστικού προϊόντος και άµβλυνση των διανησιωτικών και ενδονησιωτικών ανισοτήτων Ειδικοί στόχοι άξονα Ανάδειξη µνηµείων και αρχαιολογικών χώρων Αναβάθµιση κοινωνικών υποδοµών (εκπαίδευσης, υγείας, πρόνοιας) - στήριξη και ενδυνάµωση του κοινωνικού και οικονοµικού ιστού Προστασία του περιβάλλοντος από στερεά και υγρά απόβλητα Προστασία και ανάδειξη περιοχών φυσικού κάλλους και ευαίσθητων περιοχών αναζωογόνηση µειονεκτικών περιοχών Αύξηση της λειτουργικότητας των αστικών και ηµιαστικών περιοχών 12
Κατηγορίες Πράξεων βάσει του Άξονα Προτεραιότητας 8 «Αειφόρος Ανά τυξη και Ποιότητα ζωής» ου δύναται να χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ Κωδικός Πράξη (58) Το ΤΑΑ στην Περιφέρεια Βορείου «Προστασία Αιγαίου δύναται και ιατήρηση να χρηµατοδοτήσει της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς» έργα που ανήκουν στις (59) ακόλουθες κατηγορίες Πράξεων: «Ανάπτυξη πολιτιστικής υποδοµής» (60) «Άλλη συνδροµή για τη βελτίωση των πολιτιστικών υπηρεσιών» (75) «Υποδοµές στον τοµέα της Εκπαίδευσης» (76) «Υποδοµές στον τοµέα της υγείας» (77) «Υποδοµές στον τοµέα της φροντίδας παιδιών» (79) «Άλλες Κοινωνικές Υποδοµές» (69) «Μέτρα για τη βελτίωση της προσβασιµότητας στην εργασία» (55) «Προώθηση των φυσικών πόρων» και (56) «Προστασία και ανάπτυξη της φυσικής κληρονοµιάς» (57) «Άλλη Συνδροµή για τη βελτίωση των τουριστικών υπηρεσιών» (61) «Ολοκληρωµένα σχέδια για την αστική και αγροτική αναγέννηση» (83) «Ειδικές δράσεις για την αντιστάθµιση του πρόσθετου κόστους που οφείλεται σε παράγοντες σχετιζόµενους µε το µέγεθος της αγοράς» (44) «ιαχείριση Οικιακών και Βιοµηχανικών Αποβλήτων (Απορρίµµατα)» (45) «ιαχείριση και διανοµή ύδατος (πόσιµο νερό)» (46) «Επεξεργασία υδάτων ύδατος (λύµατα)» (54) «Άλλα µέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και την πρόληψη κινδύνων» Η τελική επιλογή των κατηγοριών πράξεων θα προσδιοριστεί στην επενδυτική πολιτική 13
Ολοκληρωµένα και Βιώσιµα Σχέδια Αστικής Ανά τυξης (ΟΣΑΑ) και Jessica να ΟΣΑΑ νει να στηµα νδετων ν, που στην τευξη νιας ωσης των ν, ν, ν και ν νσεµια λη Περιγραφή ΟΣΑΑ Το της λης ας ναιη«ρωση», τοιη πιση λωντων ν, ων και σεων ως ς λου µενων ων Οισυνέργιεςτων ωνενόςοσαα ναι τοιες στετο λεσµατου ου ως λου να ναι τερο το λεσµα των ρους ων, ν νταν να Οι ήµοι, που έχουν εκπονήσει ΟΣΑΑ, είναι: ήµοςχίου ΟΣΑΑ στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ήµος Μυτιλήνης ήµος Μύρινας ήµος Βαθέος ήµος Καρλοβάσου 14
Έργα ου έχουν ενταχθεί στα ΟΣΑΑ των δήµων ήµοι Μυτιλήνης Μύρινας Βαθέος Καρλοβάσου Έργα Αξιοποίηση παλιού βιοµηχανικού κτιρίου «Καλαµάρη» Αξιοποίηση του κτήµατος «Βότση» Υλοποίηση σύγχρονου θερµαλιστικού κέντρου στα Θέρµα του Κόλπου Γέρας ηµιουργία πολυχώρου πολιτισµού στο παλιό οικόπεδο της ΕΗ Ανάπλαση του κτιρίου των Φιλανθρωπικών Καταστηµάτων Αξιοποίηση προγραµµάτων ανακύκλωσης και δηµιουργία ΧΥΤ Αδρανών Αξιοποίηση συγκροτήµατος κτιρίων ΕΑΣ Λήµνου ηµιουργία εγκαταστάσεων αθλητικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων Αξιοποίηση δηµοτικής έκτασης περιοχής θερµοπηγών Ηφαίστου ηµιουργία πρότυπου κέντρου ηµι-αυτόνοµης διαβίωσης ηλικιωµένων ηµιουργία εκθετηρίου των τοπικών προϊόντων Ανακατασκευή του παραδοσιακού κτιρίου του Επιµελητηρίου Σάµου Ανάπλαση όψεων κτιρίων κεντρικής πλατείας Ανακατασκευή «Ξενία» Σάµου Αξιοποίηση Αποθηκών Παλιού Τελωνείου και Ανταποδοτικές αστικές παρεµβάσεις σε ακίνητα µε δυνατότητες ανάπτυξης Χίου Αποκατάσταση και επανάχρηση του κινηµατοθέατρου REX (ιδιοκτησίας ΚΕ ) Αποκατάσταση και ανάδειξη δηµοτικού κτιρίου στον ΚάµποΑνάπλασηπεριοχής παλαιάς Λαχαναγοράς µε: δηµιουργία υπόγειου χώρου στάθµευσης, διαµόρφωση µικρής πλατεία, και αναπαλαίωση των δηµοτικών κτιρίων που βρίσκονται βόρεια του χώρου 15
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 16
Προϋ ολογισµός και όροι δανεισµού Συνολικός προϋπολογισµός Όροι ανεισµού εκατοµ. 14 12 4,20 14,00 Σκοπός του ΤΑΑ είναι να χρηµατοδοτήσει έργα αστικής ανάπλασης που καθίστανται µέσω της παροχής δανεισµού µε ευνοϊκούς όρους 20% (= 1,96 εκ.) του Προϋπολογισµού Jessica µέσω 10 9,80 ΠΕΠείναι η µέγιστη χρηµατοδότηση* ανά έργο µε 70% ως 8 6 µέγιστη συνεισφορά στο συνολικό προϋπολογισµό του έργου 30% του συνολικού προϋπολογισµού του έργου είναι η ελάχιστη συµµετοχή της συγχρηµατοδότησης που θα 4 κατανέµεται ως εξής: 2 0 Προϋπολογισµός Jessica από συνεισφορά ΠΕΠ (contingent loan) Συγxρηµατοδότηση (co-financing) κατ ελάχιστο Συνολικός προϋπολογισ µός ΤΑΑ Βορείου Αιγαίου 10% ελάχιστη συµµετοχή δανείου 10% µέγιστη συµµετοχή σε είδος 10% ελάχιστη συµµετοχή ΙΚ Η µέγιστη διάρκεια αποπληρωµής του δανείου είναι 20 έτη ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα περιόδου χάριτος Ευνοϊκό κόστος δανεισµού (ύψος επιτοκίου) * Εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι για µεγαλύτερο ποσό 17
Βασικά βήµατα υλο οίησης Jessica στην εριφέρεια Βορείου Αιγαίου Ολοκλήρωση επενδυτικής πολιτικής Προσδιορισµός επενδυτικής στρατηγικής επιλέξιµων έργων ΤΑΑ, σε συνεργασία µε διαχειριστική αρχή & τη περιφέρεια Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης έργων Αρχικός προσδιορισµός των πλέον ώριµων έργων Ανοιχτή πρόσκληση Το ΤΑΑ θα δηµοσιεύσει πρόσκληση για υποβολή προτάσεων µε σκοπό τη λήψη χρηµατοδότησης Jessica Οι ενδιαφερόµενοι φορείς θα υποβάλλουν βασικά στοιχεία για τα προτεινόµενα έργα (επιχειρηµατικό σχέδιο, διαδικασία ωρίµανσης, ύψος χρηµατοδότησης) Ωρίµανση χρηµατοδότηση έργων Το ΤΑΑ θα αξιολογήσει τα έργα µε σκοπό την εύρεση των πλέον ώριµων και βιώσιµων Σε συνεργασία µε την Περιφέρεια, θα παρακολουθήσει τη διαδικασία ωρίµανσης των έργων Επιλογή από το ΤΑΑ της βέλτιστης χρηµατοδοτικής δοµής Προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων Μάρτιος Απρίλιος 12 Μάιος Ιούλιος 12 Σεπτέµβριος 12 Ιούνιος 15 18
Ευχαριστούµε πολύ για την προσοχή σας Nikos Samouris Manager Τοµέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. IBG Management S.A., 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 19