ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Δρ. Χ. Σαρόγλου 4 η σειρά ασκήσεων Θεωρία Εισαγωγή στο γεωλογικό προσομοίωμα Ακαδημαϊκό έτος 2021-22 1
ΣΤΡΩΜΑ Στρώμα λέγεται η μορφή ανάπτυξης ενός πετρώματος όταν ορίζεται από δυο σχεδόν επίπεδες επιφάνειες Οροφή: Η άνω επιφάνεια του στρώματος Δάπεδο: Η κάτω επιφάνεια του στρώματος Ένα στρώμα αποτίθεται πάνω στο προηγούμενο και η οροφή του ενός αποτελεί δάπεδο του επομένου. Τα κατώτερα στρώματα συνεπώς είναι αρχαιότερα και τα ανώτερα νεότερα, εφόσον δεν έχει συμβεί τεκτονική διαταραχή. 2
ΣΤΡΩΜΑ Στρώμα Οροφή στρώματος Δάπεδο στρώματος 3
Οριζόντια στρώματα Είναι τα στρώματα με οριζόντιες τις οριακές επιφάνειες επαφής Άστρωτος Ψαμμίτης Ιλυόλιθος Στρωματώδης Ψαμμίτης 4
Οριζόντια στρώματα Εμφάνιση οριζόντιου στρώματος στην επιφάνεια Χάρτης Εμφάνιση οριζόντιου στρώματος στην επιφάνεια Ανάπτυξη στρώματος στο χώρο 5
Κεκλιμένα στρώματα Τα περισσότερα στρώματα, αν και έχουν αποτεθεί αρχικά σε οριζόντια θέση, τελικά λόγω των τεκτονικών παραμορφώσεων που έχουν υποστεί, απαντούν γενικώς στη φύση ως κεκλιμένα. 6
Κεκλιμένα στρώματα Εμφάνιση κεκλιμένου στρώματος στην επιφάνεια Γεώτρηση Χάρτης Εμφάνιση κεκλιμένου στρώματος στην επιφάνεια Ανάπτυξη στρώματος στο χώρο 7
Κεκλιμένα στρώματα Εμφάνιση κεκλιμένου στρώματος στην επιφάνεια Χάρτης Εμφάνιση κεκλιμένου στρώματος στην επιφάνεια Ανάπτυξη στρώματος στο χώρο 8
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ Γεώτρηση Γ1 Επιφάνεια του Εδάφους Γεώτρηση Γ2 Στρώμα Α Στρώμα Β? Στρώμα Α Στρώμα Β 9
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ Γεώτρηση Γ1 Επιφάνεια του Εδάφους Γεώτρηση Γ2 Στρώμα Α Στρώμα Β Επαφή οριζόντιου στρώματος Α και Β Στρώμα Α Στρώμα Β 10
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ Επαφή στρώματος Α και Β 11
Δειγματοληπτικές γεωτρήσεις Λαμβάνουμε την πληροφορία για τη γεωλογική σύσταση του υπεδάφους 12
Δειγματοληπτικές γεωτρήσεις Λαμβάνουμε την πληροφορία για τη γεωλογική σύσταση του υπεδάφους Δειγματοληπτικό γεωτρύπανο Πυρήν ας γεώτρ ησης 13
ΡΗΓΜΑ Οι τεκτονικές δυνάμεις που επιδρούν στα πετρώματα προκαλούν σε αυτά, εκτός των άλλων, ρωγμές (ή διακλάσεις), διαχωρίζοντάς τα σε επί μέρους τεμάχη. Ρήγμα έχουμε όταν η διάρρηξη, συνήθως μεγάλου μήκους, προκαλεί μετακίνηση των τμημάτων εκατέρωθεν αυτής. ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΣ 14
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ Επαφή οριζόντιου στρώματος Α και Β Επαφή οριζόντιου στρώματος Α και Β Ρήγμα 15
ΠΤΥΧΕΣ ΑΝΤΙΚΛΙΝΟ ΣΥΓΚΛΙΝΟ 16
ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ Η γεωλογία γίνεται καλύτερα αντιληπτή όταν παρουσιάζεται στις τρεις διαστάσεις Σύνθετο γεωλογικό μοντέλο Knill, 2003 17
ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ Συνήθως δουλεύουμε στις δυο διαστάσεις Γεωλογικές τομές Γνεύσιος (gn) Γνευσιοσχιστόλιθος (gs) γρανίτης (gr) Υλικά κατολίσθησης (LS) Γνεύσιος εντός ολίσθησης Ζώνη ολίσθησης (sz) Από Sakoumpenta, 2016 Ζώνη ρήγματος (gr.f, gn.f) 18
ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ Ο Πολιτικός Μηχανικός πρέπει να μπορεί να αντιλαμβάνεται τις 3 διαστάσεις για το σχεδιασμό και κατασκευή των τεχνικών έργων Στις ασκήσεις που θα ακολουθήσουν θα δουλέψουμε με γεωλογικούς χάρτες και γεωλογικές τομές (2 διαστάσεις) χρησιμοποιώντας γεωμετρικά στοιχεία στις 3 διαστάσεις Στόχος: Να διαμορφωθεί γεωλογική αντίληψη 19 στις 3 διαστάσεις
4η Σειρά Ασκήσεων Εισαγωγή σε πιθανά γεωλογικά προσομοιώματα 20
Γ1 Γ2 21
Ερώτημα 1 ο : Να γίνει η τοπογραφική τομή ΧΧ Χ Χ 22
Δειγματοληπτικές γεωτρήσεις Λαμβάνουμε την πληροφορία για τη γεωλογική σύσταση του υπεδάφους 23
Βάθος Απόλυτο υψόμετρο (μ) Ερώτημα 2 ο : Πιθανότερη ερμηνεία γεωλογικής δομής Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 0 μ. Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 24
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Γεώτρηση Γ1 Βάθος 0-50μ. (ή Απόλυτο υψόμετρο 600μ.-550μ.) Ιλυόλιθος Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 550 μ. (Α.Υ.) 0 μ. 50 μ. Ιλυόλιθος Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 25
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Γεώτρηση Γ1: Βάθος 50-100μ. (ή απόλυτο υψόμετρο 550μ.-500μ.) Ψαμμίτης Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 0 μ. 500 μ. (Α.Υ.) 100 μ. Ψαμμίτης Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 26
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Γεώτρηση Γ1: Βάθος 100-300μ. (ή Απόλυτο υψόμετρο 500μ.-300μ.) Ασβεστόλιθος Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 0 μ. Ασβεστόλιθος 300 μ. (Α.Υ.) 300 μ. Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 27
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Γεώτρηση Γ2: Βάθος 0-250μ. (ή Απόλυτο υψόμετρο 800μ.-550μ.) Ιλυόλιθος Γεώτρηση Γ2 0 μ. Γεώτρηση Γ1 Ιλυόλιθος 550 μ. (Α.Υ.) 250 μ. Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 28
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Ερώτημα 1 ο Πιθανή Γεωλογική Δομή: Οριζόντια Στρώματα Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 Ιλυόλιθος h Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος Πάχος στρώματος (h) θα συζητηθεί σε επόμενο μάθημα 29
Απόλυτο υψόμετρο (μ) Ερώτημα 1 ο Πιθανή Γεωλογική Δομή: Οριζόντια Στρώματα Γεώτρηση Γ2 Γεώτρηση Γ1 Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος Ιλυόλιθος Ψαμμίτης Ασβεστόλιθος 30