MEMO/11/406 Βρυξέλλες, 16 Ιουνίου 2011 Υγεία: Προετοιµασία για τις διακοπές ταξιδεύετε πάντα µε την Ευρωπαϊκή Κάρτα σας Ασφάλισης Ασθένειας (EΚΑA)? Στις διακοπές να περιµένετε το απροσδόκητο. Σχεδιάζετε να ταξιδέψετε στη ΕΕ, στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν, στην Νορβηγία ή στην Ελβετία; Αν ναι, µην ξεχάσετε την ευρωπαϊκή κάρτα σας ασφάλισης ασθένειας (EΚΑΑ). Η κάρτα µπορεί να σας βοηθήσεινα κερδίσετε χρόνο και να αποφύγετε τις ταλαιπωρίες και να εξοικονοµήσετε χρήµατα, αν αρρωστήσετε η τραυµατισθείτε στο εξωτερικό. Σύµφωνα µε στοιχεία που δηµοσιεύθηκαν σήµερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βρίσκονται σε κυκλοφορία σχεδόν 185 εκατοµµύρια κάρτες. Ακολουθούν ορισµένα στοιχεία και αριθµητικά µεγέθη που αφορούν την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας. Τι είναι η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (EΚΑΑ) και τι γίνεται αν µου συµβεί ατύχηµα ή αρρωστήσω ενώ θα βρίσκοµαι σε άλλη χώρα της ΕΕ εκτός της δικής µου; Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας διευκολύνει τους ασφαλισµένους σε ένα από τα 27 κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δτην Ισλανδία, δτη Νορβηγία ή δτην Ελβετία να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονοµικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια προσωρινών επισκέψεών τους σε µια από τις εν λόγω χώρες. 1
Η κάρτα διασφαλίζει ότι οι εν λόγω πολίτες θα έχουν την ίδια δυνατότητα πρόσβασης σε εγκαταστάσεις υγειονοµικής περίθαλψης του δηµόσιου τοµέα, (π.χ. γιατρούς, φαρµακεία ή νοσοκοµεία) όπως οι ασφαλισµένοι της χώρας που επισκέπτονται. Αν χρειάζεται να υποβληθούν σε θεραπεία σε χώρα η οποία προβλέπει χρέωση για την υγειονοµική περίθαλψη, οι δαπάνες θα τους επιστραφούν εκεί ή µετά την επιστροφή τους στην πατρίδα τους. Η ιδέα είναι να παρέχεται στα εν λόγω άτοµα η φροντίδα που χρειάζονται για να συνεχίσουν την εκεί παραµονή τους. Η προγραµµατισµένη θεραπεία δεν καλύπτεται από την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθένειας, αλλά απαιτεί εκ των προτέρων έγκριση. Μπορώ να υποβάλω αίτηση για Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας; Για να δικαιούστε κάρτα θα πρέπει να είστε ασφαλισµένος ή να καλύπτεστε από κρατικό σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης, σε οιαδήποτε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ισλανδία, στη Νορβηγία ή στην Ελβετία. Κάθε µεµονωµένο µέλος µιας οικογένειας που ταξιδεύει θα πρέπει να διαθέτει τη δική του κάρτα. Πώς υποβάλλω αίτηση για Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας; Κάθε χώρα είναι αρµόδια για την έκδοση και τη διάθεση της κάρτας στην επικράτειά της. Έτσι, για να λάβετε την κάρτα, θα πρέπει να έρθετε σε επαφή µε την τοπική σας υγειονοµική αρχή. Στις περισσότερες χώρες, υπάρχουν διάφοροι τρόποι υποβολής αίτησης για ΕΚΑΑ: αυτοπροσώπως, µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, µε ταχυδροµική επιστολή, µε φαξ, τηλεφωνικά ή επιγραµµικά (online). Σε ορισµένες χώρες (SE, NO), οι αιτήσεις για ΕΚΑΑ µπορούν να υποβληθούν ακόµη και µέσω κινητού τηλεφώνου µε σύντοµο µήνυµα (SMS)! Στην Αυστρία, την Τσεχική ηµοκρατία, την Ιταλία, την Ελβετία και, από το 2010 τις Κάτω Χώρες, η ΕΚΑΑ εκδίδεται αυτοµάτως για όλους τους ασφαλισµένους. Ορισµένοι ιστότοποι είναι γνωστό ότι παρέχουν την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας έναντι χρηµατικού τιµήµατος. Παρακαλούµε σηµειώστε ότι η Κάρτα διατίθεται δωρεάν από την τοπική σας υγειονοµική αρχή. Στην παρακάτω διεύθυνση µπορείτε να δείτε πώς γίνεται η υποβολή αίτησης για κάρτα στη χώρα σας: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catid=563&langid=el Πόσος χρόνος απαιτείται για την έκδοση µιας Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθενείας; Η καθυστέρηση ως προς την παραλαβή µιας κάρτας ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Σε ορισµένες χώρες, η κάρτα εκδίδεται αµέσως (HU, PL, EL, CY, LV, BE, NL), σε άλλες χρειάζονται µερικές εργάσιµες ηµέρες (EE, SE, RO, FI, UK, PT, DK, NO, IS, CH, IE, MT, AT, FR, SI, ES). Σε περιορισµένο αριθµό χωρών (IT, SK και LI) χρειάζονται 13 ή 15 ηµέρες κατά µέσον όρο για την παραλαβή της κάρτας EΚΑA. Τέλος, σε ορισµένες χώρες (BG, LU) ενδέχεται να χρειασθούν έως και τέσσερεις εβδοµάδες. 2
Τι συµβαίνει αν ξεχάσω την κάρτα µου ή αν δεν την παραλάβω έγκαιρα; Σε περίπτωση ανάγκης, θα έχετε την περίθαλψη που απαιτείτα, ώστε να µπορέσετε να συνεχίσετε τις διακοπές σας, χωρίς να χρειαστεί να επιστρέψετε στην πατρίδα σας για θεραπεία. Όµως η κάρτα καθιστά ευκολότερη για σας την πρόσβαση σε επί τόπου δωρεάν ιατρική περίθαλψη, όταν αυτή είναι διαθέσιµη ή την επιστροφή των δαπανών σας, αν χρειάζεται να πληρώσετε προκαταβολικά. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε από την τοπική σας αρχή, την έκδοση προσωρινού πιστοποιητικού αντικατάστασης, αν η κάρτα δεν είναι έγκαιρα διαθέσιµη. Αν βρίσκεστε στο εξωτερικό, µπορείτε να ζητήσετε την αποστολή του προσωρινού πιστοποιητικού αντικατάστασης µέσω φαξ. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας µπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: http://ehic.europa.eu Για πόσο χρόνο ισχύει η κάρτα; Η διάρκεια της περιόδου ισχύος της ΕΚΑΑ ποικίλλει σηµαντικά από χώρα σε χώρα. Υπάρχουν χώρες οι οποίες εκδίδουν την ΕΚΑΑ µόνο για µερικούς µήνες (στην Πολωνία και τη Ρουµανία). Ορισµένες χώρες εκδίδουν την ΕΚΑΑ για ορισµένα έτη. Παραδείγµατος χάρη η Ελλάδα, η Γαλλία και η Σλοβενία, την εκδίδουν κατά µέσο όρο, για ένα έτος, η Φινλανδία, η Ισπανία και η Ισλανδία την εκδίδουν για δύο έτη, η Σουηδία, το Λιχτενστάιν, η Πορτογαλία, η Λετονία, η Νορβηγία, η Ελβετία, η Λιθουανία και η Μάλτα για τρία έτη. Υπάρχουν επίσης χώρες όπως η Τσεχική ηµοκρατία και η Αυστρία που εκδίδουν τις ΕΚΑΑ για έως και 10 έτη ανάλογα µε την κατηγορία στην οποία ανήκει το ασφαλισµένο άτοµο. Πόσα άτοµα διαθέτουν την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας; Ακολουθούν ορισµένα νέα αριθµητικά στοιχεία προερχόµενα από εθνικές υπηρεσίες: Πάνω από 188 εκατοµµύρια άτοµα στην Ευρώπη διαθέτουν τη στιγµή αυτή µια ΕΚΑΑ (ή πιστοποιητικό αντικατάστασης) σύµφωνα µε τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που παρασχέθηκαν από τα κράτη µέλη και δηµοσιεύτηκαν σήµερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από το 37% του συνολικού πληθυσµού της ΕΕ και χονδρικά πρόκειται για τον ίδιο αριθµό όπως το προηγούµενο έτος. 3
Χώρα ΕΚΑΑ εκδοθείσες το ΕΚΑΑ σε ΠΠΑ 1 2010 κυκλοφορία Αυστρία 4 668 472 8 135 742 4 860 Βέλγιο 2 237 069 2 831 623 45 768 Βουλγαρία 243 694 303 041 49 663 Κύπρος 52 812 44789 2 30 Τσεχική 5 000 000 10 000 000 0 ηµοκρατία ανία 334 395 1 300 000 0 Εσθονία 55 790 100005 3 13 050 Φινλανδία 130 030 691 996 10 497 Γαλλία 4 941 645 4 941 645 1 682 000 Γερµανία 0 4 45 000 000 5 0 Ελλάδα 181 487 159 793 26 590 Ουγγαρία 455 608 683 839 22 590 Ισλανδία 36 389 55 038 532 Ιρλανδία 261 423 1 337 702 58 437 Ιταλία 7820789 6 59 517 000 7 214 365 Λετονία 50 923 103 076 452 Λιχτενστάιν 1 077 36 558 48 Λιθουανία 100 526 216 587 7295 Λουξεµβούργο 163 509 477 156 15 230 Μάλτα 50 391 146 481 41 Κάτω Χώρες 2 455 882 3 099 093 6 259 Νορβηγία 511 711 1 302 881 8 830 Πολωνία 1 306 171 853 248 16 339 Πορτογαλία 404 654 1 211 502 24 049 Ρουµανία 239 644 123 690 11 768 Σλοβακία 216 042 1 802 820 80 151 Σλοβενία 607 510 589 857 161 262 Ισπανία 1 957944 1 938 974 867 336 Σουηδία 1 100 000 3 000 000 14 000 Ελβετία 4 400 000 10 300 000 0 Η.Β.: 4 725 295 25 506 048 12 000 Σύνολο 80 322 760 184.712.071 3.353.442 Σύνολο ΕΚΑΑ+ ΠΠΑ 188065513 1 2 3 4 5 6 7 Η Τσεχική ηµοκρατία, η ανία, η Γερµανία και η Ελβετία δεν παρέσχαν καθόλου στοιχεία σχετικά µε τα ΠΠΑ, τουλάχιστον από το 2008, και επομένως δεν συμπεριλήφθηκε καμία εκτίμηση στον συνολικό αριθμό των εκδοθέντων ΠΠΑ. Για τις χώρες αυτές υπολογίστηκε μηδενικός αριθμός ΠΠΑ. Κατά το 2011 και το 2010 τα στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα. Στην απάντησή της στο ερωτηματολόγιο για το 2009, η Κύπρος υπολόγισε τον αριθμό των ΕΚΑΑ σε κυκλοφορία κατά το 2008 σε 44789. Στην απάντησή της στο ερωτηµατολόγιο για το 2008, η Εσθονία υπολόγισε τον αριθμό των ΕΚΑΑ σε κυκλοφορία σε 100005. Η Γερµανία δεν παρέσχε καθόλου στοιχεία σχετικά µε ΕΚΑΑ εκδοθείσες, τουλάχιστον από το 2008 και, επομένως, δεν συμπεριλήφθηκε καμία εκτίμηση στον συνολικό αριθμό των εκδοθεισών ΕΚΑΑ. Για τη Γερμανία υπολογίστηκε μηδενικός αριθμός. Κατά το 2011 και το 2010 τα στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα. Στην απάντησή της στο ερωτηματολόγιο για το 2009, η Γερμανία εκτίμησε τον αριθμό των ΕΚΑΑ σε κυκλοφορία κατά το 2008 σε περίπου 45 000 000. Ο αριθμός αυτός χρησιμοποιήθηκε επίσης στον παρόντα πίνακα.. Κατά το 2011 τα στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα. Στην απάντησή της στο ερωτηματολόγιο για το 2010 η Ιταλία απάντησε ότι 7 820 789 ΕΚΑΑ είχαν εκδοθεί το 2009. Ο αριθμός αυτός από το 2009 χρησιμοποιήθηκε επίσης στον παρόντα πίνακα Η εθνική έκθεση της Ιταλίας (σηµείωµα C.A.SS.TM 102/11) παρέσχε τον αριθμό των ΕΚΑΑ σε κυκλοφορία ίσο με 59517. Από τις προηγούμενες εκθέσεις ΕΚΑΑ (για τα έτη 2009 και 2010) είναι εντούτοις σαφές ότι ο προηγουμένως αναφερθείς αριθμός θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί επί 1000. 4
Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν για την ΕΚΑΑ; Μια έρευνα Ευρωβαροµέτρου του 2010 δείχνει ότι οι πολίτες δεν είναι πάντα ενήµεροι για την ΕΚΑΑ, ακόµη και αν την έχουν: το 26% όσων απάντησαν είπαν ότι διαθέτουν µια ΕΚΑΑ, σε σύγκριση µε το 37% του πληθυσµού που πραγµατικά διαθέτει κάρτα. Αυτό επίσης ενδέχεται να εξαρτάται από το γεγονός ότι στην Αυστρία, την Τσεχική ηµοκρατία, την Ιταλία και την Ελβετία, η ΕΚΑΑ εκδίδεται αυτοµάτως για όλους τους ασφαλισµένους. Η διαµονή στο εξωτερικό, η εκεί εργασία ή οι σπουδές, έχουν κάποια επίδραση στην πιθανότητα να διαθέτει κανείς την κάρτα. Στην ερώτηση γιατί δεν έχουν ΕΚΑΑ, το 68% όσων απάντησαν, από εκείνους που δεν διαθέτουν κάρτα, είπαν ότι δεν έχουν ακούσει τίποτε, ούτε γνωρίζουν κάτι γι αυτήν. Η επόµενη συχνότερη αιτιολόγηση που προβλήθηκε ήταν ότι οι άνθρωποι διαθέτουν ειδική ταξιδιωτική ασφάλιση και εποµένως δεν χρειάζονται ΕΚΑΑ (11%). Πέντε τοις εκατό αυτών που απάντησαν, ανέφερε, ότι δεν µπορούσαν να ασχοληθούν µε το θέµα αυτό, ενώ ένα ανάλογο ποσοστό πιστεύει ότι δεν χρειάζεται την ΕΚΑΑ, δεδοµένου ότι µπορεί να επιτύχει επιστροφή των δαπανών υγειονοµικής περίθαλψης χωρίς αυτήν. Από τους κατόχους κάρτας, τα δύο τρίτα την έχουν πάντα µαζί τους όταν ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Ο συνηθέστερος λόγος για τον οποίο κάποιοι δεν παίρνουν την κάρτα µαζί τους είναι ότι την ξεχνούν στο σπίτι (28% εκείνων που δεν την παίρνουν µαζί τους). 5