6 Νοεµβρίου 2004 Τι ζητούν οι εταιρίες Venture Capital ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ ιευθύνων Σύµβουλος ATTICA VENTURES
1 Ο στόχος των επενδυτών Υψηλές αποδόσεις ιασπορά ρίσκου
2 Ο στόχος των επιχειρήσεων Επάρκεια κεφαλαίων Ιδέα - Προϊόν Ανθρώποι Ανάπτυξη Κερδοφορία
3 Venture Capital Πως λειτουργεί; Αποεπένδυση Επενδυτής Α Επένδυση Α Επενδυτής Β..... Επενδυτής χ FUND π.χ. Zaitech Fund ιαχειρίστρια Εταιρία π.χ. Attica Ventures Επένδυση Β..... Επένδυση χ π.χ. Τράπεζα Αττικής ΤΑΝΕΟ
4 Τα κύρια χαρακτηριστικά των επενδύσεων σε PE/VC Μεσοµακροπρόθεσµες επενδύσεις (επενδυτικός ορίζοντας +5ετία) Επενδύσεις ρίσκου µεγαλύτερου του µέσου όρου Αποδόσεις µεγαλύτερες του µέσου όρου Συµπληρωµατική και διακριτή µορφή επένδυσης Επενδυτική επιλογή θεσµικών επενδυτών (άνω του 90%) Επενδυτικό προϊόν κλειστού τύπου Ελεγχος επενδύσεων Επενδύσεις στο µετοχικό κεφάλαιο µη εισηγµένων εταιριών µε growth potential
5 Γιατί VC - To οικονοµικό περιβάλλον σήµερα Υψηλά επιτόκια. Τα µέσα επιτόκια χρηµατοδοτήσεων είναι περισσότερο από 4-5 µονάδες πάνω από τον πληθωρισµό, διαφορά µικρότερη από το παρελθόν αλλά σε ένα πεδίο έντονου ανταγωνισµού σηµαντική. Αυξητική τάση του πληθωρισµού Μείωση των ρυθµών ανάπτυξης της οικονοµίας Πιθανή αυστηρότερη πολιτική των Τραπεζών σε σχέση µε τις εξασφαλίσεις των δανειζοµένων κεφαλαίων ειδικά δε στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις. Χρηµατιστήριο και κεφαλαιαγορές σε αναδιάρθρωση Ανάγκη εναλλακτικών επιλογών ενίσχυσης επιχειρήσεων
6 O ρόλος των Venture Capital Επάρκεια κεφαλαίων Ιδέα - Προϊόν Ανθρώποι VC Ανάπτυξη Κερδοφορία VC
7 Ηεταιρία Η Attica Ventures είναι Eταιρία ιαχείρισης Αµοιβαίων Κεφαλαίων Επιχειρηµατικών Συµµετοχών (ΑΚΕΣ) που δηµιουργήθηκε σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 του νόµου 2992/2002. Η Attica Ventures είναι θυγατρική εταιρία της Τράπεζας Αττικής. Το µετοχικό της κεφάλαιο είναι 600.000 (ελάχιστο προβλεπόµενο από το νόµο 100.000 ).
8 Η επιδίωξή µας Η ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότητας, η συνδροµή στην ανάπτυξη και µεγέθυνση νέων και µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Ηαύξησητης αξίας των υπό διαχείριση κεφαλαίων και ηεπίτευξη σηµαντικών αποδόσεων, πολύ πάνω από το µέσο όρο των αποδόσεων των µακροπρόθεσµων επενδύσεων. Η παρουσίαση στους επενδυτές και τις επιχειρήσεις που συµµετέχουµε ευκαιριών επενδύσεων και ανάπτυξης σε νέους τοµείς.
9 Η ATTICA VENTURES επενδυτική οµάδα * ίκτυο επιχειρηµατικών επαφών και καλή γνώση της ελληνικής αγοράς. Ευρύ φάσµα επαγγελµατικής εµπειρίας (VC, consulting, χρηµατοοικονοµικά, retail, corporate management). Συµπληρωµατικές ακαδηµαϊκές γνώσεις * Αξιολόγηση από την Westport - 2 δις fund of funds.
10 Η ATTICA VENTURES advisory board * Η δηµιουργία ενός ισχυρού επιχειρηµατικού δικτύου για την καλύτερη επαφή µε την αιχµή και την καινοτοµία στις αγορές αυτές Η αλληλοενηµέρωση, ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών για την αξιολόγηση, αποτίµηση και ανάλυση επιχειρηµατικών σχεδίων Η τεχνολογική, συµβουλευτική και άλλη υποστήριξη επιχειρήσεων στις οποίες επενδύει το ΑΚΕΣ Η ανάληψη από κοινού δράσεων
11 Η ATTICA VENTURES advisory board * 1. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΤΤΗΣ, Αντιπρύτανης ΕΜΠ και Καθηγητής Τµήµατος Ηλεκτρολόγων 2. ΜΙΛΤΙΑ ΗΣ ΜΠΑΜΠΙΛΗΣ, ιευθύνων Σύµβουλος, Shell Gas 3. ΘΕΟ ΩΡΟΣ ΡΑΒΙΛΑΣ, ιευθυντής Marketing, Space Hellas 4. ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΛΟΥ, Head of Strategy, Accenture, Πρόεδρος Παρατηρητήριο ΚτΠ 5. ΣΠΥΡΟΣ ΠΟΥΛΙ ΑΣ, ιευθυντής Πωλήσεων Ελλάδας-Κύπρου, IBM Hellas
12 Κεφάλαια υπό διαχείριση - Αρχικό κεφάλαιο: 30 εκ. ιάρκεια: 10 χρόνια (δυνατότητα επέκτασης µέχρι 2 έτη) Maximum επένδυση ανά εταιρία: µέχρι 15% του κεφαλαίου Όριο επένδυσης ανά γύρο χρηµατοδότησης: 1 εκ. Προσδοκώµενο IRR: 20% Ελάχιστο ποσό συµµετοχής: 300.000 Επενδυτική περίοδος: 5 χρόνια Εταιρίες-στόχοι: Μικρές και µικροµεσαίες όπως ορίζονται από την Ε.Ε.
13 Επιχειρήσεις στόχοι Τζίρος µικρότερος από 40 εκ. ευρώ ή/και µέχρι 250 εργαζόµενοι Όχι real estate, χάλυβα, τυχερά παιχνίδια, ναυπιγοεπισκευαστική ζώνη, άνθρακα, συνθετικές ίνες αυτοκίνητα ναι στη µεταποίηση (π.χ. ΣΙ ΕΝΟΡ όχι, ΘΩΡΑΞ Αντισεισµική ναι) Όχι απλές εµπορικές επιχειρήσεις (όχι σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων ναι σε εταιρία στύλ Benetton, Γερµανός) Πνευµατική ιδιοκτησία πατέντα καινοτοµία Συµµετοχή πάντα µε αύξησηµετοχικού κεφαλαίου ή οµολογιακό δάνειο (όχι εξαγορά υφιστάµενων µετοχών)
14 Στρατηγικές συνεργασίες
15 ACCENTURE Η Accenture είναι µια παγκόσµια εταιρία συµβούλων τεχνολογίας και management, µε κύκλο εργασιών 11.82 δις $ το 2003. Έχει µακρόχρονη εµπειρία στους περισσότερους κλάδους της οικονοµίας και έχει βοηθήσει πάνω από 2/3 των επιχειρήσεων στη λίστα Fortune Global 500 να βελτιώσουν τις διαδικασίες και την κερδοφορία τους. Υποστηρίζει τους πελάτες της σε θέµατα όπως: Είσοδος σε νέες αγορές Αύξηση εσόδων σε υπάρχουσες αγορές Βελτίωση λειτουργικών διαδικασιών Καλύτερη και αποτελεσµατικότερη παροχή προϊόντων και υπηρεσιών Η Accenture είναι σύµβoυλος της Attica Ventures σε θέµατα προσέλκυσης επενδυτικών προτάσεων, due diligence, consulting και στρατηγικών εξόδου.
16 SPACE Hellas Η Space Hellas ιδρύθηκε το 1985 και παρέχει ως system integrator ολοκληρωµένες λύσεις για κάθε είδους επικοινωνία φωνής, δεδοµένων και εικόνας. Οόµιλος εταιριών της Space Hellas καλύπτει σήµερα ένα πλήρες φάσµα τηλεπικοινωνιών εφαρµογών, όπως σχεδίαση και υλοποίηση on-line δικτύων, τηλεµατική, υπηρεσίες Internet, ασύρµατες και δορυφορικές επικοινωνίες. Το πελατολόγιο της Space Hellas περιλαµβάνει πολλές από τις µεγαλύτερες εταιρίες παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, βιοµηχανίες, αλυσίδες λιανικής, τράπεζες και οργανισµούς του ηµοσίου. Ησυνεργασίαµας µε τηνspace Hellas προσφέρει τεχνογνωσία µέσω της εξειδίκευσης της τελευταίας στους τοµείς των τηλεπικοινωνιών και δικτύων.
17 Κριτήρια επενδύσεων ΑΝΘΡΩΠΟΙ Μέτοχοι - Στελέχη ΠΡΟΪΟΝΤΑ - Στρατηγική - Marketing ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ - Οικονοµικά δεδοµένα
18 Κριτήρια επενδύσεων (1) Ικανά και συνεργάσιµα στελέχη Άνθρωποι 1 Aφοσίωση στην επιχείρηση Μέτοχοι Μέτοχος = manager? Επιτυχηµένο και σχετικό µε τον κλάδο ιστορικό Ολοκληρωµένη οµάδα management
19 Κριτήρια επενδύσεων (2) Ξεκάθαρη στρατηγική ανάπτυξης Στρατηγική 2 ιαφοροποίηση από ανταγωνισµό-επιχειρηµατική ιδέα Καινοτοµία-πατέντα-ΙP Προϊόντα ή υπηρεσίες που απαντούν σε πραγµατική ανάγκη αγοράς / καταναλωτών Αναπτυσσόµενη αγορά ή «υπό δηµιουργία»
20 Κριτήρια επενδύσεων (3) Συνέργειες µε άλλες εταιρίες ή στρατηγικούς εταίρους Οικονοµικός κύκλος Αποδόσεις 3 Πλήρες χρηµατοδοτικό πλαίσιο Ρεαλιστική αποτύπωση µεγεθών Αποδόσεις ανάλογες του ρίσκου και του σταδίου της επένδυσης Σχέση επένδυσης µε συνολικόportfolio Ορατές µέθοδοι εξόδου από την επένδυση
21 Γιατί VC - Τα κέρδη των επιχειρήσεων (1) Αύξηση των θέσεων εργασίας (το 90% αύξησαν τις θέσεις εργασίας τους). Στη Μ. Βρετανία το 18% του εργατικού δυναµικού έχει δουλειά χάρη στα VC funds. Αύξηση των πωλήσεων µε ρυθµούς της τάξης του 21% σε Μ. Βρετανία και ΕΕ. Αύξηση των κερδών (το 77% ρυθµούς µεγαλύτερους από τον ανταγωνισµό) Αύξηση της ανταγωνιστικότητας και ενίσχυση της επιχειρηµατικότητας (81% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δεν θα µπορούσαν να υπάρξουν χωρίς PE) Αύξηση των εξαγωγών και γρηγορότερη προσέγγιση αγορών Σηµαντικός αρωγός στην ανάπτυξη τους η εµπειρία, οι γνώσεις διοίκησης και εν γένει ο συµβουλευτικός ρόλος των στελεχών του VC (90% των επιχειρήσεων επικοινωνούν εβδοµαδιαία µε τοvc) Καλύτερες αµοιβές για τους εργαζόµενους και άρα διάχυση πλούτου σε περισσότερους συντελεστές της παραγωγής
22 Γιατί VC - Τα κέρδη των επιχειρήσεων (2) Αύξηση της απασχόλησης Αύξηση των εξαγωγών Μεγέθυνση επιχειρήσεων Αύξηση ανταγωνιστικότητας Στρατηγικός εταίρος Αύξηση κερδών ιάχυση πλούτου Ανταγωνιστικές, υγιείς και κερδοφόρες επιχειρήσεις
23 Venture capital-δανεισµός: Ταυτίζονται; Το venture capital συµµετέχει στο µετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων (αυξάνειταίδιακεφάλαια-περιουσία) Οδανεισµός υποστηρίζει την λειτουργία των επιχειρήσεων αυξάνοντας τις βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Αύξηση της κεφαλαιακής βάσης σηµαίνει Μείωση ρίσκου για τον δανειστή (τράπεζα) Ανάπτυξη και σταδιακή και αντίστοιχη αύξηση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων άρα και του δανεισµού.
24 Venture capital-δανεισµός: Ταυτίζονται; VENTURE CAPITAL και ΑΝΕΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
25 AVE- Η µέχρι σήµερα πορεία Εξέταση 400 επιχειρηµατικών σχεδίων 300 απορρίφθηκαν στο αρχικό στάδιο (initial appraisal-first level) 50 από αυτά στο δεύτερο στάδιο ανάλυσης (at second level) 5 δεν δέχτηκαν να συνοµιλήσουν µε VC 14 projects έχουν φτάσει στο επίπεδο κατάθεσης προτάσεων συµµετοχής (deep due dilligence) 3 από αυτά είναι σε seed - start up επίπεδο [όχι πωλήσεις (όλα), όχι νοµική οντότητα (1), τελικό προϊόν (όλα) 11 από αυτά σε development phase διαφορετικών επιπέδων και αγορών ιάφορες αγορές: υγεία,ενέργεια, τρόφιµα µαζική εστίαση, βιοµηχανία, IT - software, IT- hardware, Internet
26 Τα ναι και τα όχι στην επαφή µε VC (1) Αφοσίωση στελεχών (τα VC s δεν επενδύουν σε part timers) Καθαρή εικόνα και ακριβής προσδιορισµός των αγορών (όχι αίσθηση,απόδειξη) ιανοµή-δίκτυα πωλήσεων (που και πως) ιαφοροποίηση προϊόντος (ένα καλό PhD δεν είναι αυτόµατα βιώσιµη επιχείρηση). Το µοντέλο της οικογενειακής επιχείρησης Έλλειψη έµπειρων στελεχών διοίκησης Η τεχνολογική καινοτοµία δεν είναι αρκετή (µια πατέντα δεν αρκεί) Ηκαινοτοµία είναι στην επιχειρηµατική ιδέα (διαφοροποίηση, product mix, κλπ)
27 Τα ναι και τα όχι στην επαφή µε VC (2) Ηκαινοτοµία δεν είναι σε δεδοµένες αγορές Μιµιτισµός (π.χ. Αγορά ERP - SAP, Navizion) VC είναι εταίρος, όχι κλέφτης ιδεών (εµπιστοσύνη) Το οικονοµικό αποτέλεσµα είναι κεφαλαιώδες (VC δεν είναι επιχορήγηση, είναι result oriented) VC δεν υπαγορεύει ή κατευθύνει το µέλλον µιας επιχείρησης (βοηθάει) Χρειάζεται ακριβής περιγραφή των οικονοµικών αναγκών (επενδύσεις) Η αποτίµηση της εταιρίας έρχεται τελευταία Οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να αρνούνται προτάσεις από VC (milestones and ratchets υπάρχουν για να οδηγούν σε δίκαιη αποτίµηση)
28 Οι βασικοί όροι µιας συµφωνίας (1) Συµµετοχή στο Σ της εταιρίας. Συνήθως µειοψηφικά ποσοστά συµµετοχής Όχι συµµετοχή στο management έσµευση στελεχών IP Πιθανή η περιγραφή όρων εξόδου (put και call option)
29 Οι βασικοί όροι µιας συµφωνίας (2) ιασφάλιση µεδικαιώµατα καταστατικής µειοψηφίας Veto σε σηµαντικές αλλαγές στρατηγικής Όροι µελλοντικών αυξήσεων τρόποι συµµετοχής παλαιών µετόχων Μεταφορά ή όχι δικαιωµάτων VC σε τρίτους Οβασικόςµέτοχος δεν πουλάει τη συµµετοχή του πριν από έξοδο VC Από κοινού δέσµευση των µετοχών
30 Ο επενδυτικός κύκλος 1-4 µήνες ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ ΕΙΣΟ ΟΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ SCREENING / EVALUATION DUE DILIGENCE VALUATION & NEGOTIATION ~ 3-5 χρόνια ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ MONITORING & SUPPORT ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΞΟ ΟΥ ΕΞΟ ΟΣ
www.attica-ventures.gr Ακαδηµίας 34, 106 72, ΑΘΗΝΑ Τηλ: +30 210 3637663 Φαχ: +30 210 3637859