Curso de lengua y cultura neogriegas

Curso de lengua y cultura neogriegas FONÉTICA DEL GRIEGO MODERNO SECCIÓN DE GRIEGO MODERNO CENTRO UNIVERSITARIO DE LENGUAS MODERNAS UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA Profesor: Don Emanouil Giatsidis Centro Universitario de Lenguas Modernas Universidad de Zaragoza Indice Fonemas y grafemas. Vocales, consonantes, semifonemas. Uso de los fonemas. Correspondencia entre fonemas y grafemas. Alfabeto (Αλφάβητο) Acentuación (Τονισµός) + Cambios y variaciones en los fonemas (en la palabra y en la frase) + Entonación (Επιτονισµός) + Signos de puntuación (Σηµεία στίξης) + Sylabismo y escritura (Συλλαβισµός και γραφή) + Hoja sinóptica de pronunciación (Συνοπρικός κατάλογος για την προφορά) + Bibliografía: o Επικοινωνήστε Ελληνικά 1 o Ελληνικά Τώρα 1+1 o Ορίστε o Νεοελληνική Γραµµατική o Γραµµατική της Νέας Ελληνικής o Pequeña gramática Neogriega o Ορθοφωνία Φωνητική και τραγούδι o Τα ελληνικά είναι ένα παιχνίδι C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 1

Fonemas y grafemas. Pronunciación y escritura. (Φωνήµατα και γραφήµατα. Προφορά και γραφή) En el lenguaje hablado, para expresar un mensaje, las personas utilizamos a los fonemas. Para realizar este mensaje en el lenguaje escrito, se utilizan los grafemas. Sonidos (φθόγγοι): son los sonidos utilizados para expresar el mensaje y se representan dentro de los corchetes [], por ejemplo [a], [j], [k], [c], etc. Fonemas (φωνήµατα): elementos que tienen valor diferenciador (diferencian el significado de las palabras) en cada idioma y se representan entre barras inclinadas //, por ejemplo /i/, /a/, /m/, etc. Los fonemas se distinguen en vocales (que pueden por si mismos formar una silaba) y en consonantes (caso contrario). El alfabeto fonético internacional usado para el griego moderno, para representar los fonemas y los sonidos, con alguna modificación (e en vez de E y de O; x en vez de X), es el siguiente: Símbolo Descripción Ejemplo [a] κεντρικό ανοικτό φωνήεν Άστρο [e] µέσο πρόσθιο µη στρογγυλό φωνήεν ελπίδα [o] µέσο οπίσθιο στρογγυλό φωνήεν ώρα [i] κλειστό πρόσθιο µη στρογγυλό φωνήεν ύπνος [u] κλειστό οπίσθιο στρογγυλό φωνήεν ουρά [w] χειλικό ηµίφωνο αναπνέουν [p] κλειστό άηχο χειλικό σύµφωνο πόδι [b] κλειστό ηχηρό χειλικό σύµφωνο µπάνιο [f] τριβόµενο άηχο χειλικό σύµφωνο φόρα [v] τριβόµενο ηχηρό χειλικό σύµφωνο βέλος [t] κλειστό άηχο οδοντικό σύµφωνο τέλος [d] κλειστό ηχηρό οδοντικά σύµφωνο ντύνοµαι [T] τριβόµενο άηχο οδοντικό σύµφωνο θέµα [D] τριβόµενο ηχηρό οδοντικό σύµφωνο δέµα [k] κλειστό άηχο υπερωικό σύµφωνο καλός [c] κλειστό άηχο ουρανικό σύµφωνο καιρός [g] κλειστό ηχηρό υπερωικό σύµφωνο γκάφα [L] κλειστό ηχηρό ουρανικό σύµφωνο γκιώνης [x] τριβόµενο άηχο υπερωικό σύµφωνο χώµα [C] τριβόµενο άηχο ουρανικό σύµφωνο χέρι [G] τριβόµενο ηχηρό υπερωικά σύµφωνο γόµα [j] τριβόµενο ηχηρό ουρανικό σύµφωνο γέρος [s] τριβόµενο άηχο συριστικό σύµφωνο σαύρα [z] τριβόµενο ηχηρό συριστικό σύµφωνο ζωή [Ñ] προστριβόµενο άηχο σύµφωνο τσάντα [$] προστριβόµενο ηχηρό σύµφωνο Τζαµάικα [l] πλευρικό φατνιακό σύµφωνο λευκός [F] πλευρικό ουρανικό σύµφωνο λιακάδα [r] παλλόµενο φατνιακό σύµφωνο ρεύµα [m] χειλικό ρινικό σύµφωνο µανία [n] φατνιακό ρινικό σύµφωνο νόηµα [J] ουρανικό ρινικό σύµφωνο ασηµένια [N] υπερωικό ρινικό σύµφωνο προηγείται υπερωικών / ουρανικών συµφώνων σε λέξεις όπως άγχος, άγγελος, αγκαλιά C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 2

Se distinguen dos tipos de fonemas, según puedan o no formar una silaba de por si solos en vocales (los que pueden) y en consonantes (los que no pueden). ΦΩΝΗΕΝΤΑ Delanteros no redondos centrales Traseros redondos abiertos a medios e o cerrados i u ΣΥΜΦΩΝΑ Κλειστά Oclusivas Κλειστά Oclusivas Τριβόµενα fricativas Τριβόµενα fricativas Sordos άηχα sonoros ηχηρά Sordos άηχα sonoros ηχηρά nasales Ρινικά Χειλικα Labiales Οδοντικα dentales Ουρανικα guturales Συριστικα Sibilantes π [p] τ [t] κ [k] τσ [Ñ] µπ [b] ντ [d] γκ [g] τζ [$] φ [f] θ [T] χ [x] σ [s] Πλευρ. Παλλ. β [v] δ [D] γ [G] ζ [z] λ [l] ρ [r] µ[m] ν[n] bidentales Líquidas Líquid. HOJA SINÓPTICA DE PRONUNCIACIÓN DE LA LENGUA NEOGRIEGA fonemas sonidos grafemas ejemplos «Εξπλικαθιόνες» Vocales /a/ [a] α µαµά, καλά, άστρο, πάλι, πατρίδα, µας /e/ [e] ε αι µε λένε, µεγάλος, µέγιστος, µέλι, βέλος, Αίσωπος, αίµα, αιµατοκρίτης, /i/ [i] η, ι, υ, ει, οι, υι ιστορία, µη, µητέρα, βήµα, Αθήνα, µυς, ανάλυση, θρυλική ειρήνη, οικονοµία, υιός, υιοθετώ, είδα, La realización por excelencia del fonema /i/ es [i] /o/ [o] ο ω όµορφη, λόλα, ώρα, ωραίος, µωρό C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 3

/u/ [u] ου ουρανό, µου, σου, κούνια, κούκλα, νους /u/ [w] ου Θείου, αιγαίου Cuando se habla deprisa. No es obligatorio Diptongos. Son combinaciones del tipo /ai/, /ei/ y /oi/ pero no siempre. Por ejemplo καηµός, λαϊκός /ai/ [ai] αη αι /oi/ [oi] οη οι αητός, αηδόνι, καηµός, κελάηδισµα, Γαϊτανάκι, γάιδαρος, µαϊµού, νεράιδα, µαϊντανός βόηθα κορόιδο, βόιδι, ρόιδι /ei/ [ei] ει ζεϊµπέκικο, θεϊκός Diptongos impropios. Son combinaciones de /i/ (ι, υ, ει, οι) y de otra vocal. En este caso algunas vocales se realizan con diferentes alófonos (variedad que no tiene valor diferenciador) /i/ [i] η, ι, υ, ει, οι, υι /i/ [C] η, ι, υ, ει, οι, υι /i/ [j] η, ι, υ, ει, οι, υι Ήταν, παιδί, Λυδία, ποιος, Θειου, πιω, πάπια,τέτοιος, γατιά, βαθιά, κέφια, κεράσια, τάσια, ήπια, στάχυα Στολίδια, καρδιά, χάδια, µήδια, παιδιά, άδειος, νάζια, ζάρια, γάντια, κουµπιά, πόδια, καράβια, παντιέρα Cuando el fonema se acentúa. Después de una consonante sorda y antes de otra vocal. El fonema /i/ se transforma en semifonema [j], si no se acentúa y antes de otra vocal καρδιά βοήθεια En algunas palabras la transformación en el semifonema [j] es obligatoria En algunas palabras se pueden C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 4

σκιά άδεια (κουτιά) # αδεια (παραµονής) ακρίβια στα (ραντεβού) # ακρίβεια (τιµών) λόγια (που λέγονται) # λόγια (πράγµατα) δόλιος (πονηρός) # δόλιος (κακοµοίρης) σκιάζω (ρίχνω σκιά) # σκιάζω (φοβίζω) utilizar los dos semifonema [C] y [j], a placer En algunas palabras se realiza solamente con el [i] En estos casos el sonido [j] define un valor diferenciador, es decir se trata de palabras diferentes. Dobles vocales [ai] αϊ, άι, αΐ Μάιος, παλλαϊκός, Μαΐου, Ταϊβάν [ei] [oi] [ii] εϊ, έι, εΐ οϊ, όι, οΐ καφεΐνη, σέικερ, ζεϊµπέκικο, σεΐχης προϊστορικός, κορόιδο, Ροΐδης µυϊκός υϊ, ύι, υΐ [oi] οϋ, όυ, οΰ Προϋπηρεσία, όυ, προϋπάρχω, αραχνοΰφαντος Consonantes: /v/ [v] β Βέλγιο, βρήκα, βλήµα /f/ [f] φ Φωτογραφία, φανάρι, φάρος /D/ [D] δ δέµα, δώρο, δίνω, Καναδάς, /T/ [T] θ Θωµάς, θεορία, Θόδωρος /z/ [z] ζ Ζωή, ζώο, C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 5

/t/ [t] τ Πιλότος, τώρα, τόπος /Ñ/ [Ñ] τσ Τσιγάρο, τσάντα, τσάι /$/ [$] τζ Τζένη, τζάµι, τζα,... /l/ [l] λ Λονδίνο, Λάρα, Λάκης /F/ [F] λ Λιακάδα, λιόντας, λιοντάρι, λ + [i] + vocal /r/ [r] ρ Ρώµη, Μαρία, ρόδα, ρεύµα /s/ [s] σ ς Σώµα, Ασία, Πέτρος ς al final de la palabra /m/ [m] µ Μαρία, µουσική, µαµά [mj] µ Μια, µοιάζω, µιάου, µιάµιση, µιαρός µ + [i] + vocal /n/ [n] ν Ναταλία, νέος, νότος /n/ [J] ν Νιάτα, ασηµένια ν + [i] + vocal (=ñ) /n/ [N] γκ, (γγ) Αγκάθι, τον Κώστα Antes de γκ, γγ Grupos nasales: µπ, ντ, γκ υ γγ /b/ [b] µπ Μπάλα, µπάσο, µπουµπούνα, µπούλης /b/ [mb] o [b] µπ λάµπα, µπουµπούνα, κοµπρέσα, αµπέλι, Λαµπρή Al principio de la palabra Dentro de una palabra (se puede pronunciar de las dos maneras). C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 6

/d/ [d] ντ Ντοµάτα, ντουλάπα, Al principio de la palabra /d/ [nd] o [d] ντ Αντίκα, αντάρα, αντί, πέντε, πάντοτε Dentro de una palabra (se puede pronunciar de las dos maneras). /g/ [g] γκ, γγ Γκαράζ, γκάζι, Al principio de la palabra /g/ [ng] o [g] γκ, γγ αγκαλιά, άγγλος, αγκίστρι Dentro de una palabra (se puede pronunciar de las dos maneras). /p/ [p] π πατάτα, πάλι, πάµε /G/ [G] γ Γάλα, γουρούνι, γόµα, γάτα, /G/ [j] γ Γέλα, γεωγραφία, γίγαντας, έγινε, γεύµα γ + [i], [e], semifonema [j] /k/ [k] κ Κόσµος, κούκλα, καλός, καλά /k/ [c] κ Καίτη, κιλό, κερί, κ + [i], [e], semifonema [j] /x/ [x] χ Χαβάη, χαρά, χώµα, χούι /x/ [C] χ Χέρι, όχι, χήνα, χειµώνας, Χίος χ + [i], [e], semifonema [j] /g/ [g] γκ Γκάφα, γκαρίζω, καραγκούνα, γκολ /g/ [L] γκ Γκίνια, γκιούµια, γκέλα, γκιώνης γκ + [i], [e], semifonema [j] C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 7

/k+s/ [k+s] ξ Ταξί, ξένος, ξανά /k+s/ [k+s] κσ εκστρατεία, /p+s/ [p+s] ψ Ψάρι, ουψάλα, ψαλίδι /p+s/ [p+s] πς Τσιπς /av/ /ev/ [av] [ev] [ai] [ei] αυ ευ αϋ εϋ Τραύµα, αύριο, Εύη, Ευρώπη, αϋπνία Σεϋχέλες αυ, ευ + vocal o β, γ, δ, ζ, λ, ρ, µ, ν /af/ /ef/ [af] [ef] αυ ευ Αυσταλία, αυτός Λευτέρης, λευκός, ελεύθερος, αυ, ευ + κ, π, τ, χ, φ, θ, σ, ξ, ψ Neutralización ( La σ (ς) ante consonante sonora), dentro de una palabra y entre palabras: /s/ [z] σ σµήνος, σµπάρος, τους γάτους, Ισραήλ, πες µου, τις µέρες Σλάβος, Ισλάµ, Ισλανδία Neutralización: σ + β, γ, δ, µ, ρ, µπ, ντ, γκ (-λ) Neutralización (después de una consonante nasal) entre palabras, debido al contraste entre sordas oclusivas (/p/, /t/, /k/, /Ñ/) y sonoras oclusivas (/b/, /d/, /g/, /$/): /p/ [b] Την πάσα /n/+/p/= /b/ [b] Την µπάσα =/n/+/b/ /t/ [d] Την Τίνα /n/+/t/= /d/ [d] Την Ντίνα =/n/+/d/ /k/ [k] [g] Τον Κώστα /n/+/k/= C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 8

/g/ [g] [g] Τον γκρινιάρι =/n/+/g/ /k/ [c] [L] Τον καιρό /n/+/k/= /g/ [L] [L] Τον γκιαούρι =/n/+[l] La letra final /n/ (ν) delante de las consonantes sordas /p+s/ (ψ), /Ñ/ (τσ), /k+s/ (ξ) se pronuncia como [mbz], [ndz], [ngz] respectivamente: τον ψάχνω /tombzaxno/, τον τσάκωσα /tonñakosa/, τον ξέρω, /tongzero/,... La letra γ delante de la χ se pronuncia como ν [n]: συγχωρώ /sinjoro/, Αγχίαλος anxíalos/,... Letras que no se pronuncian (letras nudas): La letra υ en ευ cuando sigue una β o φ: εύφορος, Εύβοια, ευφυής,... La letra π en µπτ (algunas veces): άκαµπτος, Πέµπτη Una de las dos consonantes gemelos. Pues en el interior de la palabra, dos consonantes iguales se pronuncian igual que si fuese una simple. ββ, κκ, λλ, µµ, νν,ππ, ρρ, σσ, ττ. (excepto la γγ que sigue las reglas de la γκ). Por ejemplo: σάββατο, εκκλησία, παράλληλος, γραµµάριο, Άννα, ιππόδροµος, αιµορραγία, Κασσάνδρα, Αττική Alfabeto El alfabeto de la lengua griega lo componen las 24 letras (γράµµατα). (7 vocales: α, ε, η, ι, ο, υ, ω y 17 consonantes: β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, µ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ) Α α άλφα álfa Β β βήτα bíta Γ γ γάµα gáma δ δέλτα délta Ε ε έψιλον épsilon Ζ ζ ζήτα zíta Η η ήτα íta Θ θ θήτα cíta Ι ι γιώτα yóta Κ κ κάπα kápa Λ λ λάµδα lámda Μ µ µι mi Ν ν νι ni Ξ ξ ξι ksi Ο ο όµικρον ómicron Π π πι pi Ρ ρ ρω ro Σ σ, ς σίγµα sígma Τ τ ταυ taf Υ υ ύψιλον ípsilon Φ φ φι fi Χ χ χι ji Ψ ψ ψι psi Ω ω ωµέγα oméga C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 9

Acentuación (Τονισµός) El concepto acento en el griego moderno se refiere a dos fenómenos diferentes: δυναµικό τόνο (acento dinámico, stress accent, accent) µουσικό τόνο (acento musical, pitch accent, ton) La mayoría de las lenguas utilizan el acento dinámico. Entre las lenguas que utilizan fonológicamente el acento musical son el chino, el Vietnamita y muchas lenguas de África. El acento (dinámico) consiste en la proyección de una sílaba en relación con las adyacentes. La proyección del acento se realiza mediante la intensidad (o volumen, ένταση), la duración (διάρκεια) y la altura del tono (τονικό ύψος). Εl griego moderno utiliza la intensidad y algunas veces la duración. Decreto ley del 1982 del estado Griego. Cambios en la gramática del griego moderno. Se aplica el sistema monotonikó. Hasta entonces había más acentos: agudo ( ), grave ( ), y circunflejo (~). Y también se utilizaban los espíritus áspero ( ) y suave ( ). Se acentúan las palabras de más de una sílaba. Incluso cuando esta palabra es monosilaba tras haberse elidido o apocopado. No rige, en cambio, cuando se ha perdido por aféresis la vocal acentuada: λίγ απ όλα, φέρ το, άς τον, µου φερε, θα θελα, Excepciones: la conjunción ή Los adverbios interrogativos πού, πώς, Las formas átonas de los pronombres personales (µου, σου, ), cuando hay riesgo de confundirlos con los pronombres posesivos. Característica fonética del acento; volumen: χα µόγελα, χαµο γέλα, χαµογε λά Valor diferencial del acento: Limitaciones: άλλα # αλλά, φίλη # φιλί, παίζε # πεζέ, έµενα # εµένα, en las palabras que presentan flexión: παθαίνω >>> πάθαινα, λύνω >>> έλυσα y έλυνα ες, νους, του, pero en la frase: δες τον /dés ton/, το νου σου /to nú su/ se denominan según: agudas (οξύτονες), graves (παροξύτονες) y esdrújulas (προπαροξύτονες): /ka θar mós/, /a na sta sía/, /e léf te ros/, cambio del acento durante la declinación: πρόγραµµα >>> προγράµµατος, χαίροµαι >>> χαιρόµαστε, Palabras enclíticas: monosílabos que pierden su acento o lo trasladan a la última silaba de la palabra procedente (µου, µε, σου, σε, σας, ). Por ejemplo: το τετράδιό σου, τον άγριο σου τρόπο (καταχρηστικός δίφθογγος), τον άγριό σου τρόπο, αυτοκίνητο >>> αυτοκίνητό µου, λέγοντας >>> λέγοντάς το, στείλε >>> στείλε µού το, ο πρόεδρός µας, φέρε µού το, δώσε µας το, άδωρα µου, το φως µου, Acento y escritura: el grafema del acento es el < > C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 10

en las mayúsculas, al inicio de una oración: Ήταν µια φορα, Έλα τώρα, las mayúsculas no se acentúan: ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΝ ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ en los digramas: λείπω, ταίρι, µούρο, Σεϋχέλες, νεράιδα, πιάνω, µοιάζω, combinaciones αυ y ευ: αύριο, εύχοµαι, diferenciaciones: δυο δύο, µια µία, θείου θειου También se utiliza el signo del acento: con los verbos µπω, βρω, βγω, ρθω con palabras como να, θα: νά βρεις, θά βγω, con tipos no enfáticos del pronombre personal: ο πατέρας τού µίλησε # ο πατέρας του µίλησε algunos autores utilizan el acento en los tipos del genitivo del articulo definido para diferenciarlo del pronombre posesivo: τού πατέρα, τής Μαρίας, Cambios y variaciones en los fonemas, en la palabra y en la frase. (Πάθη φωνηέντων και συµφώνων) Los fonemas se combinan entre si para formar palabras, las cuales a su vez se combinan para formar frases, oraciones, etc, que expresan significados. La combinación de los fonemas obedece a unas cuantas reglas, ya vistas, pero por oto lado puede tener consecuencias en el aspecto de las palabras, según la influencia mutua que puedan presentar fonemas que se ponen en contacto durante el uso de la lengua. Este hecho conduce a unos cambios en el aspecto léxico y gramatical de los elementos de la lengua, que se presentan como variaciones o alteraciones (γλωσσικές ποικιλίες). Tanto dentro de una misma palabra como entre palabras: έκαιε έκαιγε, το αγόρασα τ αγόρασα Vocales: Hiato (χασµωδία): la pronunciación de dos o más vocales consecutivas. Interno y externo. Por ejemplo: ακούουν, Γαβριηλίδης,... y το είπα, µου άνοιξε, θα έρθει. La jerarquía de las vocales en el hiato, es: a > o > u > ι > e: τ αγόρασα, τα δε, το δα, σου ρθα, µε δε. Para la señalización se utiliza el apóstrofe (απόστροφος). Según sea su índole, se denominan: - Diptongación (συνεκφώνηση): cuando pronunciamos dos vocales vecinas en una sola silaba, como diptongo: κάηκα, καλοαναθρεµένος, εγώειµαι, - Sinicesis (συνίζηση): cuando a veces, en muchas palabras, después de una [e] o [i] hay otra vocal, se pronuncian las dos juntas, como si constituyesen una sola silaba: ά.δεια ά.δει.α, βα.σί.λειο βα.σί.λει.ο, δυο δ.υο, ποιο ποι.ο, - Reducción vocálica (συναλοιφή): la unión de dos vocales vecinas, de modo tal que se reducen a una sola. Hay varios tipos: a. Contracción (συναίρεση): δεκαέξι > δεκάξι, ακούουν > ακούν, Ιωάννης > Γιάννης,.. b. Elisión (έκθλιψη): τ αρχαία, τ ουρανού, τ άλλα, θ ακούσετε, µ έναν,... c. Aféresis (αφαίρεση): πού ναι, µου πε, να ρθει, θα ρθει, εσύ σαι, το πα,... d. Crasis (κράση): που έχει > πόχει, µου έδωσε > µόδωσε,... En las vocales iniciales se presentan también algunos cambios: - Caída (αποβολή): (α)γελάδα, (ε)βδοµάδα, (ε)ξάδελφος,... - Prótesis (πρόταξη): Τσιγγάνος > Ατσίγγανος,... - Alternancia (αλλαγή): έµορφος > όµορφος, έξαφνα > άξαφνα C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 11

Síncopa (συγκοπή) tenemos cuando una palabra pierde una vocal que está entre dos consonantes: φέρετε > φέρτε, κάνετε > κάντε, κάθισε > κάτσε,... Apócope (αποκοπή) tenemos cuando una palabra pierde una vocal final antes de una consonante: φέρε το > φέρτ το, κόψε το > κόψ το, µέσα στην θάλλασα > µες στην θάλλασα,... Consonantes: La ν final (το τελικό ν): En los artículos τον, την en el numeral έναν en los pronombres αυτήν, την, en las particulas invariables δεν, µην, cuando la palabra que sigue comienza por vocal o consonante oclusiva (vocal, κ, π, τ, µπ, ντ, γκ, τς, τζ, ξ,ψ), la ν final se conserva: έναν ξένο, την πρόφτασα, τον Μάνο,... Caída y epéntesis de γ entre vocales: τρώγω > τρώω, λέγω > λέω Ortografía de grupos consonánticos: νύφη νύµφη, φτερό πτερό, λεφτά λεπτά, επτά εφτά, ξάδελφος ξάδερφος, Entonación (Επιτονισµός) Cuando hablamos, el orador pronuncia su discurso utilizando de una manera adecuada la entonación y la pausa. La utilización de los signos de puntuación, hace algo equivalente en el discurso escrito. Así pues nos detenemos y callamos cada cierto tiempo, bajamos o subimos la voz a veces gesticulamos manifestamos duda, alegría y muchos otros sentimientos. Sentimientos que por otro lado es imposible de representar completamente en el lenguaje escrito. Declaración de la interrogación: Se produce una subida en la altura de tono durante la pronunciación de la oración. Por ejemplo: Ζητούν υπαλ/λήλους. Ζητούν υπαλλή/λους; La entonación del Griego Moderno, incluye todo aquello que se relaciona con la melodía de la oración, si restaramos los cambios del tono de voz, que se producen como acompañamiento del acento dinámico. El orador utiliza la entonación y la pausa para expresar énfasis en los elementos de la oración que componen el origen centro del mensaje. Así pues, el orador utiliza la entonación para varios motivos: 1. Acentúa de forma diferente, para distinguir la afirmación de la interrogación. a. Ο Κώστας µαλώνει τον Αλέκο. b. Ο Κώστας µαλώνει τον Αλέκο; 2. Utiliza la subida de tono para acentuar diferentes elementos de la oración a. Ο ΚΩΣΤΑΣ µαλώνει τον Αλέκο. b. Ο Κώστας µαλώνει τον ΑΛΕΚΟ. 3. Utiliza la pausa y la entonación de la voz para declarar que una parte de lo expresado pertenece a un conjunto a. Ο Κώστας µας µαλώνει τον Αλέκο. b. Ο Κώστας µας µαλώνει τον Αλέκο. 4. Transmitir énfasis. a. Ο Κώ στας µαλώνει τον Αλέκο. b. Ο Κώστας µαλώνει τον Αλέκο. c. Ο Κώστας µαλώνει τον Αλέ κο. 5. Para hacer una distinción de las partes de la oración a. Ο Κώστας λέει η µαµά µου - µαλώνει τον Αλέκο. C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 12

6. Para deshacer una αµφισηµία (en el lenguaje hablado con la pausa y en el escrito con un acento) a. Ο Κώστας µάς µαλώνει τον Αλέκο. b. Ο Κώστας µας µαλώνει τον Αλέκο. Signos de puntuación (σηµεία στίξης). τελεία. punto άνω τελεία punto alto άνω κάτω τελεία : dos puntos κόµµα, coma ενωτικό - guión διπλή παύλα (κεραία) - - doble guión πλάγια γραµµή / barra inclinada παρενθέσεις ( ) paréntesis τετράγωνες αγγύλες [ ] corchetes αγκιστροειδείς αγγύλες { } γωνιώδεις αγγύλες < > εισαγωγικά comillas θαυµαστικό! signo admiración ερωτηµατικό ; signo interogación αποσιωπητικά... puntos suspensivos Silabismo. (Συλλαβισµός) La separación de las palabras se utiliza en la escritura al principio y al final de una línea. Existen varios sistemas de separación: por ejemplo, antes se hacia: δύς.µορφον, πάµ.πολλαι, έν.οικος, increas.ing,... Hoy en día, en el griego moderno la separación de las palabras en la escritura se basa en la sílaba fonológica. Reglas: 1. cuando una consonante está entre dos vocales, se pone con la siguiente vocal: µέρος, λά-δι, ώ-ρα. 2. Cuando dos consonantes están entre dos vocales, se ponen con la siguiente vocal, si empieza palabra griega con ellos: πέ-τρα, αί-σθηµα, δι-πλός, σα-χλός 3. Sino, el primero se queda con la silaba anterior: πέν-θος, πόρ-τα, καρ-φί, έκ-θεση,... 4. Cuando tres o más consonantes están entre vocales, se ponen con la siguiente silaba, si empieza palabra griega con al menos dos de ellos: πα-στρικός, πέ-µπτος, ά-σπρος, ει-σπνοή 5. Si por los dos primeros no empieza palabra griega, entonces el primero se pone con la silaba anterior: άν-θρωπος, έκ-πτωση, έκ-θλιψη, αν-δρεία,... 6. Las consonantes geminadas se separan siempre: Σάβ-βατο, αλ-λά, γλώσ-σα,... C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 13

7. Las letras dobles y los diptongos no se separan: εί-δος, αει-κείνητος, λα-ού, µπαί-νω, τοί-χος, Εύ-α, Σταύ-ρος 8. Las combinaciones µπ, ντ, γκ y γγ: µπα-µπάς, κά-µπια, κάλα-ντα, ά-γκυρα, pero άγγελος, συγ-γενής,... Bibliografía (Βιβλιογραφία) o Επικοινωνήστε Ελληνικά 1 o Ελληνικά Τώρα 1+1 o Ορίστε o Τα ελληνικά είναι ένα παιχνίδι o Νεοελληνική Γραµµατική o Γραµµατική της Νέας Ελληνικής o Pequeña gramática Neogriega o Ορθοφωνία Φωνητική και τραγούδι Πολυτονικό (µε το αντίστοιχο µονοτονικό) κείµενο ηµοτικής Ὁ "Φαῖδρος", ἕνα ἀπὸ τὰ ἀνυπέρβλητα τεχνουργήματα τῆς ἀνθρωπίνης διανοήσεως, πραγματεύεται στὸ πρῶτο μέρος τὰ σχετικὰ μὲ τὸν ἔρωτα καὶ τὸ κάλλος, ἐνῷ στὸ δεύτερο τὰ περὶ ρητορικῆς, ἀντιτιθεμένης πρὸς τὴν διαλεκτική. Ὁ πλατωνικὸς Σωκράτης στὸν Φαῖδρο ὑποδεικνύει τὸν ἰδανικὸ ἔρωτα. Ἕναν ἔρωτα ποὺ συνδυάζει τὸν πόθο γιὰ τὸ πνευματικὸ ἠθικὸ κάλλος μὲ τὸν πόθο γιὰ σωματικὴ ἐπαφή. O "Φαίδρος", ένα από τα ανυπέρβλητα τεχνουργήματα της ανθρωπίνης διανοήσεως, πραγματεύεται στο πρώτο μέρος τα σχετικά με τον έρωτα και το κάλλος, ενώ στο δεύτερο τα περί ρητορικής, αντιτιθεμένης προς την διαλεκτική. O πλατωνικός Σωκράτης στον Φαίδρο υποδεικνύει τον ιδανικό έρωτα. Έναν έρωτα που συνδυάζει τον πόθο για το πνευματικό ηθικό κάλλος με τον πόθο για σωματική επαφή. Πολυτονικό κείµενο Αρχαίας Ελληνικής Ἐπεὶ δὲ ἤρξαντο βουλεύεσθαι ὅπως ἂν ἐξείῃ αὐτοῖς τῇ πόλει χρῆσθαι ὅπως βούλοιντο, ἐκ τούτου πρῶτον μὲν πέμψαντες εἰς Λακεδαίμονα Αἰσχίνην τε καὶ Ἀριστοτέλην ἔπεισαν Λύσανδρον φρουροὺς σφίσι συμπράξαι ἐλθεῖν, ἕως δὴ τοὺς πονηροὺς ἐκποδὼν ποιησάμενοι καταστήσαιντο τὴν πολιτείαν θρέψειν δὲ αὐτοὶ ὑπισχοῦντο. Ὁ δὲ πεσθεὶς τούς τε φρουροὺς καὶ Καλλίβιον ἐθεράπευον πάση θεραπεία, ὡς πάντα ἐπαινοίη ἃ πράττοιεν, τῶν δὲ φρουρῶν τούτου συμπέμποντος αὐτοῖς οὖς ἐβούλοντο συνελάμβανον οὐκέτι τοὺς πονηρούς τε καὶ ὀλίγου ἀξίους, ἀλλ' ἤδη οὖς ἐνόνιζον ἥκιστα μὲν παρωθούμενους ἀνέχεσθαι, ἀντιπράττειν δὲ τὶ ἐπιχειροῦντας πλείστους ἂν τοὺς συνεθέλοντας λαμβάνειν. C.L.M. SECCIÓN GRIEGO MODERNO. Curso de lengua y cultura noeogriegas φωνολογία / 14