«Μελέτη Οικονομικών και Κοινωνικών επιπτώσεων του έργου Αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη στο Νομό Έβρου» Επιστημονικά Υπεύθυνος: Ι. Κ. Μουρμούρης Καθηγητής Ερευνητική ομάδα μελέτης: Ιούνιος 2011 Κ. Αξαρλόγλου Επίκουρος Καθηγητής, Θ. Παπαδημητρίου - Επίκουρος Καθηγητής Κ. Χαζάκης - Επίκουρος Καθηγητής Π. Γκόγκας Επίκουρος Καθηγητής Δ. Δημητρίου Δρ. Πολιτικός Μηχ. Μ. Σαρτζετάκη Πολιτικός Μηχ. 1
Β Μέρος: Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις του Αγωγού Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης (ΑΜΑ) Σύντομη Εισήγηση: Ι.Κ.Μουρμούρης, Καθηγητής ΔΠΘ «Διάχυση των οικονομικών επιπτώσεων του ΑΜΑ με Input Output Analysis», Δ. Δημητρίου, Πολιτικός Μηχανικός «ΑΜΑ: Βιωσιμότητα και Μακροοικονομικά Αποτελέσματα», Π. Γκόγκας, Επ. Καθηγητής ΔΠΘ «Ο ΑΜΑ ως στρατηγικός μοχλός ανάπτυξης του Νομού Έβρου», Κ. Αξαρλόγλου, Επ. Καθηγητής ΔΠΘ «Αξιολόγηση των Κοινωνικών Επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία του Αγωγού Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης στο Νομό Έβρου», Κ. Χαζάκης, Επ. Καθηγητής ΔΠΘ «Η Εκτίμηση του κινδύνου και η κατανομή του Αντισταθμιστικού Οφέλους», Θ. Παπαδημητρίου, Επ. Καθηγητής ΔΠΘ 2
Ευχαριστίες Ευχαριστούμε, τον Πρόεδρο και την Διοικούσα του ΤΕΕ καθώς και την Επιτροπή Μεταφορών του ΤΕΕ για την στήριξη τους. Ευχαριστούμε, ιδιαίτερα, όλους τους φορείς και τις Αρχές του Νομού Έβρου για την συνεισφορά τους. 3
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η μελέτη αυτή έγινε στα πλαίσια του έργου «ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜ ΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΑΓΩΓΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΜΠΟΥΡΓΚΑΣ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ» ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ» στα πλαίσια της ΚΥΑ: Δ16/ Φ.7.3Α/ 12306/ 850/ 2009 ΦΕΚ 1129/ Β/ 2009. Το έργο ανατέθηκε από την ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. με έδρα την Αλεξανδρούπολη, στην ερευνητική ομάδα του Τμήματος Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξη του Δ.Π.Θ. με επικεφαλής των καθηγητή και Πρόεδρο του Τμήματος κ. Ιωάννη Κ. Μουρμούρη με σύμβαση που υπεγράφη στις 11 Φεβρουαρίου 2010 με χρονικό όριο για την παράδοση της μελέτης την Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2010. 4
Σκοπός της Μελέτης Ανάλυση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κατασκευής και λειτουργίας του Αγωγού Πετρελαίου Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης (ΑΜΑ) στον νομό Έβρου. 5
Δομή της Μελέτης Αναλύεται η οικονομική λειτουργία και βιωσιμότητα του εγχειρήματοςτηςκατασκευήςκαιλειτουργίαςτου ΑΜΑ. Αναλύεται η υπάρχουσα κατάσταση της οικονομίας και κοινωνίας του ν. Έβρου. Αναλύονται και εκτιμώνται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατασκευής και λειτουργίας του ΑΜΑ στον ν. Έβρου. Εντάσσεται η κατασκευή και λειτουργία του ΑΜΑ στο Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Νομού. 6
Μεθοδολογία Έρευνας 7
Όδευση κύριου αγωγού από το Μπουργκάς στην Αλεξανδρούπολη 8
9
10
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΓΩΓΟΥ 1. Συνολικό κόστος 750-800 εκ (2000) ή 1.000 εκ (2005) ή 2.000-2.500 εκ (2010) 1.1. Σταθμός Μπουργκάς 110-120 εκ (2000) 1.2. Αγωγός Σύστημα εκλύσεων 320-340 εκ (2000) 1.3. Τερματικός Σταθμός Αλεξανδρούπολής 170-180 εκ (2000) 1.4. Σύστημα και Μηχανισμοί Ασφάλειας 50-60 εκ (2000) 1.5. Λοιπά Αναμενόμενα για την ελληνική πλευρά: USD 35-55 εκατ. το χρόνο. 11
Ο ΑΓΩΓΟΣ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΑΜΑ259 km, θα αποτελείται από τις παρακάτω βασικές εγκαταστάσεις: Δημιουργία στο Μπουργκάς εγκαταστάσεων εκφόρτωσης δεξαμενόπλοιων και δεξαμενές αποθήκευσης του αργού πετρελαίου. ΟχερσαίοςαγωγόςαπότοΜπουργκάςστην Αλεξανδρούπολη με σχετικά αντλιοστάσια. Στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης θα δημιουργηθούν δεξαμενές αποθήκευσης καθώς και εγκαταστάσεις φόρτωσης σε δεξαμενόπλοια. 12
Βιωσιμότητα του εγχειρήματος Με βάση τα τρία βασικά σενάρια που μελετήθηκαν, ο εκτιμώμενος IRR του ΑΜΑ είναι 15.37%, 37.88% και 5.35% αντίστοιχα. Επίσης, η NPV στα δύο πρώτα σενάρια φτάνει τα 1,6 δις και 4.5 δις ενώ στο Απαισιόδοξο Σενάριο φτάνει τα 57 εκατομμύρια. Η Break Even Point δείχνει πολύ σημαντική ανθεκτικότητα τωνκερδώνσεμεταβολέςστομεταφορικόέργο, στο κόστος μεταφοράς και στο κόστος κατασκευής. Απόσβεση κόστους επένδυσης στο 7ο, 3ο και15ο έτος λειτουργίας αντίστοιχα. 13
Επιπτώσεις κατασκευής και λειτουργίας Προβλέπεται ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση και τα εισοδήματα στον ν. Έβρου. Έσοδα Τοπικής Αυτοδιοίκησης: αύξηση των εσόδων της τοπικής αυτοδιοίκησης (νομαρχία, δήμοι) από 30% (απαισιόδοξο σενάριο) έως και 60% (αισιόδοξο σενάριο). 14
Κοινωνικές Επιπτώσεις Ο ΑΜΑ αναμένεται να έχει άμεση και δυναμική διάδραση με τα συστήματα των αστικών υποδομών, με τα δημόσια δίκτυα υποστήριξης. Δεν αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στο κοινωνικό περιβάλλον κατά την φάση της κατασκευής του αγωγού, προκύπτουν ωστόσο πιθανότητες έλευσης συστημικών κινδύνων κατά την φάση της λειτουργίας του αγωγού εφόσον δεν τηρηθούν με ακρίβεια τα μέτρα ασφάλειας που προβλέπονται. 15
Στρατηγική Ανάπτυξης του ν. Έβρου Με τα πιθανά αντισταθμιστικά οφέλη που θα προέλθουν από την λειτουργία του ΑΜΑ μπορούν να χρηματοδοτηθούν δράσεις υψηλής προτεραιότητας για τον νομό. Βέβαια, βασική προϋπόθεση για την χρηματοδότηση των δράσεων αυτών είναι η εξασφάλιση των πχ 35-50 εκ. $ (1 $ ανά μεταφερόμενο τόνο). 16
Συμπερασματικά Η κατασκευή και λειτουργία του ΑΜΑ προβλέπεται ότι θα έχει θετικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις στον ν. Έβρου και ταυτόχρονα θα συντελέσει σημαντικά στην αναπτυξιακή τροχιά του νομού. Συνεπώς, ο ΑΜΑ αποτελεί έργο στρατηγικής σημασίας για τον νομό με υψηλό βαθμό προτεραιότητας για την αναπτυξιακή πορεία του νομού. 17
ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ-ΖΗΤΗΜΑΤΑ-ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (Σχετικά με Σκοπιμότητα-Βιωσιμότητα) Ύπαρξη πετρελαίου προς μεταφορά. Συμβολαιοποίηση ποσοτήτων πετρελαίου στον νέο δρόμο μεταφοράς. Βασική προϋπόθεση η εξασφάλιση των πχ 35-50 εκ. $ (1 $/tn), υπογραμμίζοντας, ότι σε κανένα κείμενο δεν υπάρχει. Αντικατάσταση θαλάσσιας μεταφοράς με συνδυασμένη μεταφορά θαλάσσια/αγωγού προκαλώντας αύξηση του κόστους μεταφοράς. Μεταφορά περιβαλλοντικής επικινδυνότητας από τα στενά του Βοσπόρου στον χερσαίο διάδρομο Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη και στα δυο αντίστοιχα λιμάνια. Αμφισβήτηση μείωσης κίνησης στα στενά του Βοσπόρου, για περιβαλλοντικούς λόγους μονίμως. Ανταγωνιστικοί αγωγοί (υπάρχοντες και μη) και άλλα έργα στην ευρύτερη περιοχή. 18