Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα Πέρα από την τυπολογία της χρηματοδότησης, των εμπλεκόμενων ομάδων-στόχων και την διάρκεια, κάθε project διακρατικής κινητικότητας αποτελεί μια διαδικασία μάθησης. Αναπτύσσονται όλες οι διαδικασίες (προετοιμασία στη χώρα προέλευσης, μεταφορά γλωσσικών δεξιοτήτων και περίοδοι ανταλλαγής) για την προώθηση των διεργασιών ανάπτυξης και αλλαγής στους συμμετέχοντες ώστε να ευνοηθεί η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, η οποία συνήθως δεν είναι εφικτή κατά τη διάρκεια των συνηθισμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης ή μέσα στον χώρο της εργασίας. Εκτός από αυτό, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι τα projects κινητικότητας τα οποία χρηματοδοτούνται μέσω του Leonardo da Vinci ή άλλων προγραμμάτων της ΕΕ είναι πολύπλοκα διαβήματα με πολλαπλούς συντελεστές, όπως υποδεικνύεται ολοφάνερα στην Ενότητα 13 αυτής της σειράς εκπαιδευτικών μαθημάτων. Κατά συνέπεια, οι οργανισμοί που είναι υπεύθυνοι για το project θα πρέπει να διαθέτουν κατάλληλες διοικητικές, τεχνικές και λειτουργικές δεξιότητες προκειμένου να οργανώσουν, να διαχειριστούν, να υλοποιήσουν και να φέρουν σε πέρας ένα διάβημα τέτοιας πολυπλοκότητας. Αυτοί οι οργανισμοί όπως περιγράφεται στην Ενότητα 3, αποκαλούνται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, π.χ. αποστέλλων οργανισμός ή οργανισμός συντονισμού μπορούν να προέρχονται είτε από τον δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα και υιοθετούν διάφορες τυπολογίες: ινστιτούτο επαγγελματικής κατάρτισης, τοπικοί διοικητικοί φορείς, επιχειρήσεις, κέντρα ή υπηρεσίες κλπ. Όταν ένας από αυτούς τους οργανισμούς αποφασίσει να θέσει υποψηφιότητα για χρηματοδοτήσεις σχετικές με την οργάνωση δραστηριοτήτων διακρατικής κινητικότητας, θα πρέπει να συγκεντρώνονται πληροφορίες για την ποιότητα, οι οποίες αφορούν δύο ζητήματα: Τον οργανισμό, τη δομή του, τις υφιστάμενες δεξιότητες εντός του οργανισμού (βλ. ΕΜ 1.3). Οι δεξιότητες των οποίων η ύπαρξη είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά την πιθανότητα ανάπτυξης ενός διαβήματος κινητικότητας αναφέρονται σε ορισμένους τομείς του οργανισμού: διοικητικός και οικονομικός τομέας, τομέας τεχνικής και λειτουργίας, τομέας διαχείρισης ή στρατηγικών εσωτερικής παρακολούθησης Τρόπος πρόσβασης στα κεφάλαια, πάνω απ' όλα για ζητήματα που αφορούν τις διαδικασίες και τη δημιουργία μηχανισμών υποβολής αιτήσεων υποψηφιότητας (βλ. ΕΜ 1.2).
Κατά συνέπεια, ο οργανισμός (ή, αν έχει προσδιοριστεί, ο φορέας σχεδιασμού) θα πρέπει να μπορεί να αναλύσει τον υποψήφιο οργανισμό ώστε να κατανοήσει τις υφιστάμενες δεξιότητες (και, αν χρειάζεται, να προσδιορίσει τις απαιτούμενες κρίσιμες δεξιότητες) και ειδικότερα την οργανωτική του δομή και ανάπτυξη. Όσο πιο πολύπλοκος είναι ο οργανισμός, όχι μόνο όσον αφορά τις διαστάσεις του αλλά και τη δομή του, τόσο πιο μεγάλο θα πρέπει να είναι το ιστορικό δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εξασφάλιση της συμμετοχής του. Για την ανάλυση αυτής της πολυπλοκότητας μπορεί να χρειάζεται συγκέντρωση δεδομένων και χρήσιμων πληροφοριών ώστε να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο. Οι απαιτούμενες δεξιότητες εντός ενός οργανισμού, όταν υποβάλλεται μια αίτηση, θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον αποδέκτη της κινητικότητας κι αυτό θα αντικατοπτρίζει τη δομή των απαιτούμενων δεξιοτήτων και για τα δύο μέρη, καθώς και μια σαφή διαδρομή αποσαφήνισης η οποία θα πρέπει να είναι κατανοητή και ολοκληρωμένη. Η σαφήνεια ή η κατανόηση θα επιτύχει τους στόχους όταν η δημιουργία της αίτησης για την κινητικότητα συνίσταται στην ανάλυση των σχετικών γεγονότων με χρήση μεθοδολογιών για τις ανάγκες του οργανισμού, συλλέγοντας δεδομένα που σχετίζονται με τις παρακάτω διαστάσεις: τον οργανισμό τους ανθρώπους τις δραστηριότητες Στη συνέχεια θα δούμε αυτές τις διαστάσεις πιο συγκεκριμένα. 1.2 Διαστάσεις της ανάλυσης του οργανισμού Τα δεδομένα σχετικά με τον οργανισμό χρησιμοποιούνται για να περιγραφούν όλες οι πλευρές του οργανισμού που θα εμπλακούν στην αίτηση για την κινητικότητα. Αυτά αφορούν τον σχεδιασμό της δομής του, το οργανωτικό του διάγραμμα, τα μοντέλα οργάνωσης, τη διάρθρωσή του, το είδος καθηκόντων και των στόχων, τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων, τα συστήματα και τις παραγωγικές διαδικασίες. Πληροφορίες σχετικά με κοινωνικά και δημογραφικά ζητήματα και ειδικότερα με τις στατιστικές προσδοκίες. Στην πρώτη περίπτωση, ελέγχουμε αν τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά έχουν τα
σωστά ατομικά προφίλ. τις σωστές ηλικίες, τη σωστή αρχαιότητα, τις σωστές πορείες σταδιοδρομίας. Στη δεύτερη περίπτωση, πρόκειται για πληροφορίες που αφορούν σχέσεις μεταξύ του οργανισμού και των ατόμων και αναφέρονται στις αμοιβαίες προσδοκίες όπως αυτές τις αντιλαμβάνεται το άτομο και τις αναγκαιότητες με τις οποίες αυτές συνδέονται ανάγκες ένταξης, ανάπτυξης σταδιοδρομίας κλπ. Τα δεδομένα σχετικά με τις δραστηριότητες συνίστανται στην περιγραφή με επαρκώς δομημένο και λεπτομερή τρόπο των ιδιοτήτων που αναπτύσσουν τα άτομα όσον αφορά τη δουλειά τους, τις εργασίες που εκτελούν και τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Όλα αυτά μπορούν να ολοκληρωθούν αποτελεσματικά με μια "ανάλυση ρόλων", η οποία υποδεικνύει πώς φέρεται το κάθε άτομο, τον ρόλο του εντός του οργανισμού, τη γενική του κατανόηση και όλες τις άλλες πλευρές του, ειδικότερα την επίτευξη των αναμενόμενων στόχων και τη σχέση του με την εξουσία. Μια ανάλυση αυτών των γεγονότων μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τη συγκέντρωση γνώσεων σχετικά με καταστάσεις που θεωρούνται κρίσιμες και οι οποίες προέκυπταν συχνά κατά την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων. 1.3 Ένα πιθανό λειτουργικό μοντέλο Για κάθε μία από τις προαναφερθείσες διαστάσεις (οργανισμός, άτομα και δραστηριότητες) υπάρχουν ειδικές τεχνικές έρευνας. Πρώτον, μια ανάλυση του οργανισμού, η οποία είναι η πραγματική επί τόπου ανάλυση για τον προσδιορισμό των γεγονότων, των περιστάσεων, των φαινομένων και των επεξηγήσεων για τα κύρια χαρακτηριστικά και τα κρίσιμα ζητήματα του οργανισμού. Η διαγνωστική έρευνα του οργανισμού σημαίνει την εξέταση του υφιστάμενου συστήματος και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αναγνώριση των απαιτούμενων δεξιοτήτων εντός του οργανισμού. Διαγνωστική έρευνα σχετικά με τους παρακάτω δείκτες: 1) Δομικοί δείκτες επίσημη περιγραφή επίπεδα ιεραρχίας οργανωτικό διάγραμμα πόροι
2) Τεχνολογικοί δείκτες εγκαταστάσεις μηχανήματα εργαλεία μέθοδοι εργασίας χαρακτηριστικά δεξιοτήτων 3) Κοινωνικοί δείκτες καιρικές συνθήκες πολιτισμός αίσθηση ένταξης ηγεσία ανατρεπτικές τάσεις 4) Δείκτες σχετικοί με τους λειτουργικούς μηχανισμούς διαδικασίες κανάλια επικοινωνίας και πληροφόρησης συστήματα ελέγχου και κανόνες διαδικασιών συστήματα πληροφορικής Οι δείκτες που προορίζονται για τη διαγνωστική έρευνα του οργανισμού δημιουργούν ένα πολύπλοκο μωσαϊκό που καθιστά τον οργανισμό πραγματικό και λειτουργικό, δηλαδή δίνουν μια πραγματική εικόνα του υφιστάμενου οργανισμού η οποία βοηθά στην κατανόηση των ευκαιριών ανάπτυξης ενός διαβήματος κινητικότητας. Η δεύτερη διάσταση, αυτή των ατόμων, αναλύεται προσδιορίζοντας ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία του προσωπικού του οργανισμού. Όσον αφορά την ύπαρξη δεξιοτήτων για την ανάπτυξη ενός διαβήματος κινητικότητας, θα πρέπει να εξετάζονται τα εξής χαρακτηριστικά: 1. σωματικά και αντικειμενικά χαρακτηριστικά (ηλικία, φύλο, προσόντα και αρχαιότητα) 2. πολιτισμικό και μορφωτικό επίπεδο (πτυχία, δεξιότητες, γνώσεις που μπορούν να αξιολογηθούν), προηγούμενες εμπειρίες κινητικότητας (τυπολογία και αποτελέσματα) 3. κίνητρα (προδιάθεση, συμπεριφορές, προσδοκίες) 4. οργανωτικές σχέσεις (χρόνος, τόπος, ευκαιρίες σχετικά με το περιεχόμενο της εργασίας)
Τέλος, η τρίτη διάσταση, εκείνη των δραστηριοτήτων, αναλύεται προκειμένου να εντοπιστούν: οι ενέργειες και οι συμπεριφορές που απαιτούνται προκειμένου να εκτελεστούν σωστά οι ρόλοι και τα καθήκοντα που σχετίζονται με μια θέση εργασίας και να προσδιοριστεί η συνάφεια με ένα διάβημα κινητικότητας οι απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες για την ανάπτυξη εργασιακών νοοτροπιών, διαχωρίζοντας ίσως τις υπάρχουσες δεξιότητες από εκείνες που θα πρέπει να αναπτυχθούν. Οι παρατηρήσεις που σχετίζονται με τις δραστηριότητες μπορούν να συνοψιστούν σε μια ανάλυση ρόλων, η οποία είναι η ανάλυση των ενεργειών που αναπτύσσονται σε μια θέση εργασίας σε σχέση με τις συμπεριφορές των άλλων ατόμων. Η περιγραφή παρέχει έναν κατάλογο των απαιτούμενων ενεργειών, των εργαλείων που απαιτούνται για το διάβημα και των κρίσιμων φάσεων. 1.4 Εργαλεία που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν Ο υπεύθυνος σχεδιασμού, ο οποίος σκοπεύει να εξετάσει έναν οργανισμό προκειμένου να εντοπίσει την ύπαρξη και το εύρος των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη δημιουργία και ανάπτυξη ενός διαβήματος κινητικότητας έχει στη διάθεσή του τα εξής εργαλεία: τεκμηριωμένη έρευνα: ο υπεύθυνος σχεδιασμού μπορεί να χρησιμοποιήσει όλα τα χρήσιμα γεγονότα για την παροχή πληροφοριών στον οργανισμό του. Ορισμένα παραδείγματα είναι τα εξής: περιγραφές των θέσεων εργασίας, εντολές εργασιών, έγγραφα εσωτερικής επικοινωνίας, οργανωτικό διάγραμμα προσωπικού, μητρώο προσωπικού της εταιρείας παρατήρηση: αυτή η δραστηριότητα μπορεί να λάβει διάφορες μορφές: τεχνική (ανάλυση χρόνου και κινήσεων), λειτουργική / συμπεριφοράς (παρατήρηση του τρόπου αλληλεπίδρασης ενός νέου μέλους του προσωπικού κατά τη διάρκεια μιας σύσκεψης). Οι αναλυτικές και περιγραφικές κάρτες γι αυτές και για άλλες δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία. ερωτηματολόγιο: αυτό το εργαλείο, πέραν του ότι παρέχει ένα γενικό χαρακτηριστικό στο πλαίσιο πληροφοριών που προκύπτουν από το ίδιο, μπορεί να τυποποιείται, δηλαδή να είναι σε θέση να παρέχει ποσοτικά δεδομένα. Ένα τέτοιο ερωτηματολόγιο μπορεί να εφαρμόζεται σε κάποιο δείγμα ή σε ολόκληρο τον πληθυσμό-στόχο.
παρουσίαση στο σχετικό κοινό: αυτό το εργαλείο επιτρέπει την πρόσβαση σε πολύτιμες πληροφορίες απευθείας από την πηγή προέλευσης, λόγω των θέσεων εργασίας που κατέχονται εντός του οργανισμού ή λόγω της επαγγελματικής πρακτικής εμπειρίας. Αυτή η προσέγγιση είναι σχετικά απλή και φθηνή: αν ο υπεύθυνος σχεδιασμού έχει σχέσεις απευθείας με τον οργανισμό, υπάρχει επίσης δυνατότητα σύγκρισης των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων προκειμένου να αποκτηθεί μια γενική εικόνα του αναλυόμενου περιβάλλοντος. ομάδα εστίασης: σε αυτή την περίπτωση η συνέντευξη δεν απευθύνεται σε ένα άτομο αλλά σε μια ομάδα ατόμων που εργάζονται στον ίδιο οργανισμό με συντονισμένους ρόλους. Η ομάδα εστίασης μπορεί να χρησιμοποιείται για την ανάλυση θέσεων, ρόλων, προβλημάτων της ομάδας ή της ατμόσφαιρας εντός του οργανισμού. Αυτό το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιείται προκειμένου να συμμετάσχει μια ομάδα ατόμων που έχει ευρύ πεδίο διοικητικών και λειτουργικών δεξιοτήτων και χαρακτηριστικών, η οποία θα εμπλακεί αργότερα στην ανάπτυξη του διαβήματος κινητικότητας.