Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Μπενέκα Νατάσσα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ

. Σπονδυλική στήλη-περιγραφή οστών θωρακικού κλωβού και συνδέσμων.

Η σπονδυλική στήλη (ΣΣ) Δομή και λειτουργίες Η σπονδυλική στήλη (ΣΣ) αποτελείται από 33 σπονδύλους και μπορεί να διαιρεθεί σε 5 τμήματα:

Η σπονδυλική στήλη (ΣΣ) Δομή και λειτουργίες 33 σπονδύλους - 5 τμήματα: αυχενική μοίρα (7 σπόνδυλοι), θωρακική μοίρα (12 σπόνδυλοι), οσφυϊκή μοίρα (5 σπόνδυλοι), ιερά μοίρα ή ιερό οστούν (5 συνοστεωμένοι σπόνδυλοι) κοκκυγική μοίρα (4 συνοστεωμένοι σπόνδυλοι)

7 12 5 Οι δύο τελευταίες μοίρες της σπονδυλικής στήλης είναι ενωμένες μεταξύ τους και σχηματίζουν το ιερό οστό και τον κόκκυγα. 5 4

Ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα υπάρχουν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, με εξαίρεση το διάστημα μεταξύ του 1ου και 2ου αυχενικού σπονδύλου καθώς επίσης και την ιεροκοκκυγική μοίρα όπου οι σπόνδυλοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους.

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι συμβάλουν σημαντικά στο ύψος της σπονδυλικής στήλης, καθώς το ένα τέταρτο του συνολικού μήκους σχηματίζεται από αυτούς ενώ τα υπόλοιπα τρία τέταρτα από τους σπονδύλους. Επίσης, παίζουν σπουδαίο ρόλο στην κίνηση μεταξύ των σπονδύλων και στην απορρόφηση των κραδασμών που διαπερνούν την σπονδυλική στήλη

Οι λειτουργίες της σ.σ. Οι βασικές λειτουργίες της σπονδυλικής στήλης είναι οι εξής: α) στηρίζει το κεφάλι, β) υποστηρίζει το σώμα στην όρθια στάση, γ) μεταφέρει τα βάρη και τις δυνάμεις ροπής από το κεφάλι και το σώμα στην πύελο και στα κάτω άκρα, δ) επιτρέπει την κίνηση ανάμεσα στα τρία τμήματα του σώματος που προαναφέρθηκαν, ε) υποστηρίζει την κοιλιακή χώρα και τα εσωτερικά όργανα της λεκάνης και στ) προστατεύει τον νωτιαίο μυελό και τις νευρικές ρίζες από τραυματισμούς (Μπαλτόπουλος, 1994; White & Sckofferman, 1995; Moore, 1998).

Το αυχενικό (πρόσθιο), το θωρακικό (οπίσθιο), το οσφυϊκό (πρόσθιο) το ιεροκοκκυγικό (οπίσθιο)

Όταν το κύρτωμα. στρέφεται προς τα εμπρός λέγεται λορδωτικό και όταν στρέφεται προς τα πίσω λέγεται κυφωτικό. Λορδωτικά κυρτώματα σχηματίζονται στην αυχενική και οσφυϊκή μοίρα Κυφωτικά κυρτώματα σχηματίζονται στην θωρακική και ιεροκοκκυγική μοίρα.

Λειτουργίες του κορμού: Προστασία σε ευαίσθητα όργανα Βάση για τις κινήσεις των άκρων και τη στήριξη της κεφαλής

Ένας. τυπικός σπόνδυλος έχει σχήμα δακτυλιοειδές και αποτελείται από δύο μέρη, το σπονδυλικό σώμα προς τα εμπρός και το σπονδυλικό τόξο προς τα πίσω. Μεταξύ των δύο αυτών τμημάτων περικλείεται το σπονδυλικό τρήμα μέσα στο οποίο βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός

Εγκάρσια απόφυση Άνω αρθρική απόφυση Ακανθώδης απόφυση Πέταλο Σπονδυλικό τόξο Σπονδυλικό τρήμα Σώμα Αυχένας

Το σπονδυλικό σώμα Είναι το μεγάλο, ισχυρό, πρόσθιο τμήμα του σπονδύλου που έχει το σχήμα κοντού κυλίνδρου. Διαφέρει ως προς το μέγεθος, το σχήμα και τις αναλογίες από σπόνδυλο σε σπόνδυλο. Το μέγεθος αυτού αυξάνεται σταδιακά από την ανώτερη αυχενική μέχρι την ιερά μοίρα προσδίδοντας έτσι μεγαλύτερο άξονα σταθεροποίησης στη ΣΣ

Το σπονδυλικό τόξο: Αποτελείται από τρία μέρη, τους δύο αυχένες και το πέταλο το οποίο ενώνεται με το σπονδυλικό σώμα δια μέσου των αυχένων. Το κενό που σχηματίζεται απ το σώμα και το τόξο ονομάζεται σπονδυλικό τρήμα.

Η ακανθώδης απόφυση Οι εγκάρσιες αποφύσεις

Οι εγκάρσιες αποφύσεις: Φέρονται πλάγια και χρησιμεύουν για την πρόσφυση συνδέσμων και μυών. Λειτουργούν σαν μοχλοί και διευκολύνουν τις κινήσεις της στροφής και της πλάγιας κάμψης

Η ακανθώδης απόφυση Εκφύεται από την οπίσθια μέση γραμμή του πετάλου και φέρεται προς τα πίσω ή προς τα πίσω και κάτω Χρησιμεύει για την πρόσφυση μυών και λειτουργεί σαν μοχλός διευκολύνοντας την έκταση της ΣΣ και τον έλεγχο της κάμψης. Εμποδίζει την υπερβολική έκταση της ΣΣ προστατεύοντας έτσι το νωτιαίο μυελό και τα νεύρα

Tο σπονδυλικό σώμα προς τα εμπρός και το σπονδυλικό τόξο προς τα πίσω (διαφορά από σπόνδυλο).

Ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ή άτλας, δεν έχει σώμα και ακανθώδη απόφυση.

Ο δεύτερος αυχενικός σπόνδυλος, άξονας ή επιστροφέας, είναι ο πιο ισχυρός από όλους τους αυχενικούς σπονδύλους και έχει, ως χαρακτηριστικό γνώρισμα, την οδοντοειδή απόφυση ή οδόντα στην άνω επιφάνεια του σώματος, η οποία περιορίζει την κίνηση προς τα πίσω.

Άτλας

Άξονας

Οι αυχενικοί σπόνδυλοι είναι επτά. Το σώμα τους είναι αποπεπλατυσμένο από εμπρός προς τα πίσω και αρθρώνονται με εφιππιοειδή άρθρωση. Οι ακανθώδεις αποφύσεις είναι κοντές, δισχιδείς και το μέγεθός τους αυξάνει από τον πρώτο προς τον έβδομο σπόνδυλο. Η ακανθώδης απόφυση του 7ου αυχενικού σπονδύλου είναι ψηλαφητή και αποτελεί το όριο μεταξύ αυχένα και ράχης.

Το σπονδυλικό τρήμα των αυχενικών σπονδύλων είναι πλατύτερο από τους υπόλοιπους σπονδύλους και έχει τριγωνικό σχήμα.

Βίντεο!!!

Μεσοσπονδύλιος δίσκος Μεταξύ των σπονδυλικών σωμάτων παρεμβάλλεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, ο οποίος αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο και τον πηκτοειδή πυρήνα

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι συμβάλουν σημαντικά στο ύψος της ΣΣ το 1/4 του συνολικού μήκους της ΣΣ σχηματίζεται από αυτούς ενώ τα υπόλοιπα 3/4 από τους σπονδύλους. παίζουν σπουδαίο ρόλο στην κίνηση μεταξύ των σπονδύλων και στην παρεμπόδιση κινήσεων πέρα του φυσιολογικού ορίου στην απορρόφηση των κραδασμών που διαπερνούν την σπονδυλική στήλη.

Χαρακτηριστικά του μεσοσπονδύλιου δίσκου ανά μοίρα Σ.Σ. Στην αυχενική και οσφυϊκή μοίρα το πάχος του μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι μεγαλύτερο εμπρός απ ότι πίσω, σχηματίζοντας έτσι τα φυσιολογικά λορδωτικά κυρτώματα. Αντίθετα στην θωρακική μοίρα το πάχος τους είναι ομοιόμορφο.

Ινώδης δακτύλιος Αποτελείται από αλλεπάλληλα συγκεντρικά στρώματα ή πέταλα κολλαγόνων ινών και από μια πηκτοειδή πρωτεογλυκανική μάζα που συνδέει τις κολλαγόνες ίνες και τα πέταλα σταθερά. Η φορά των ινών των πετάλων μεταβάλλεται και χιάζονται μεταξύ τους. Περιφερειακά προσφύεται στο περιόστεο των παρακείμενων σπονδύλων συμβάλλοντας έτσι στον έλεγχο των κινήσεων

Πηκτοειδής πυρήνας: Περιβάλλεται από τον ινώδη δακτύλιο, βρίσκεται στο κέντρο του μεσοσπονδύλιου δίσκου και έρχεται σε επαφή με την άνω και κάτω επιφάνεια των σπονδυλικών σωμάτων. Αποτελείται από λεπτές κολλαγόνες ίνες και από ελαστικές ίνες, και στα διάκενα των ινών βρίσκεται η πηκτωματώδης θεμέλια ουσία (με πολλές πρωτεογλυκάνες)

Πηκτοειδής πυρήνας και ηλικία Ο πηκτοειδής πυρήνας είναι υδρόφιλος, δηλαδή έχει την ιδιότητα να έλκει και να δεσμεύει μόρια ύδατος. Με την πάροδο της ηλικίας το περιεχόμενο του πηκτοειδούς πυρήνα σε πρωτεογλυκάνες μειώνεται με αποτέλεσμα να μειώνεται η περιεκτικότητα του δίσκου σε νερό, που φτάνει στους νέους ανθρώπους περίπου το 65%.

Τελική πλάκα: Είναι ένα λεπτό στρώμα υαλοειδούς χόνδρου που παρεμβάλλεται μεταξύ των μεσοσπονδύλιων δίσκων και των σπονδυλικών σωμάτων

Αισθητικά νεύρα Κινητικά νεύρα Μεσοσπονδύλιος δίσκος Tελική πλάκα Πίεση στο νεύρο Σώμα σπονδύλου Εγκάρσιες αποφύσεις

Λειτουργίες της τελικής πλάκας: Συμβάλει στην κατά μήκος αύξηση των σπονδυλικών σωμάτων κατά την περίοδο της ανάπτυξης του ανθρώπου. Εμποδίζει τον πηκτοειδή πυρήνα να διεισδύσει στο σπονδυλικό σώμα Συμμετέχει στη διατροφή του μεσοσπονδύλιου δίσκου και των σπονδυλικών σωμάτων με νερό και θρεπτικές ουσίες

Εγκέφαλος Προμήκης μυελός Εγκεφαλικό στέλεχος Κεντρικό Νευρικό Σύστημα Νωτιαίος μυελός

Οριζόντια τομή του σπονδύλου Σώμα σπονδύλου Φαιά ουσία Λευκή ουσία Αισθητικά νεύρα Κινητικά νεύρα Ωχρός σ. Ο.επιμήκης σ. Ακανθώδη απόφυση

Λευκή ουσία Φαιά ουσία Νωτιαίος μυελός Κινητικά νεύρα Αισθητικά νεύρα Σώμα σπονδύλου Εγκάρσιες αποφύσεις

Εκτός από τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, οι σπόνδυλοι συνδέονται μεταξύ τους με ζεύγος αρθρώσεων (μεσοσπονδύλιες διαρθρώσεις) και με ισχυρούς πρόσθιους, οπίσθιους επιμήκεις και εγκάρσιους συνδέσμους.

Σύνδεσμοι της σ.σ. Σύνδεσμοι των σπονδυλικών σωμάτων (1,2) Σύνδεσμοι των σπονδυλικών τόξων (3,4,5)

Σύνδεσμοι των σπονδυλικών σωμάτων Πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμος είναι πλατύς και ισχυρός και βρίσκεται στις προσθιοπλάγιες επιφάνειες των σπονδυλικών σωμάτων. Διατρέχει κατά μήκος όλης της σπονδυλικής στήλης από τη βάση του ινιακού οστού μέχρι το άνω άκρο του ιερού οστού. Οπίσθιος επιμήκης σύνδεσμος βρίσκεται εντός του σπονδυλικού σωλήνα ενώνοντας με αυτό τον τρόπο τις οπίσθιες επιφάνειες των σπονδυλικών σωμάτων. Διατρέχει κατά μήκος όλης της σπονδυλικής στήλης από το σώμα του άτλαντα μέχρι το ιερό οστό.

Πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμος (1) Οπίσθιος επιμήκης σύνδεσμος (2) Ωχροί σύνδεσμοι (3) Μεσακάνθιοι (4) Επακάνθιος (5)

Σύνδεσμοι των σπονδυλικών τόξων Οι ωχροί σύνδεσμοι Ο επακάνθιος σύνδεσμος Οι μεσακάνθιοι σύνδεσμοι και Οι μεσεγκάρσιοι σύνδεσμοι

Οι ωχροί σύνδεσμοι: Συνδέουν τα πέταλα των παρακείμενων σπονδύλων. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η μεγάλη ελαστικότητα. Κατά την κάμψη διαχωρίζουν τα τόξα και ελέγχουν την κίνηση, ενώ υποβοηθούν τη σπονδυλική στήλη κατά την επαναφορά της στην όρθια θέση. Κατά την όρθια θέση παρατηρείται συσπείρωση αυτών με αποτέλεσμα να προστατεύεται ο νωτιαίος μυελός από τυχόν πίεση.

Ο επακάνθιος σύνδεσμος : Συνδέει τις κορυφές των ακανθωδών αποφύσεων των σπονδύλων από των έβδομο αυχενικό μέχρι το ιερό και η κύρια λειτουργία του είναι η αντίσταση που προβάλλει στην υπερβολική κάμψη της σπονδυλικής στήλης

Οι μεσακάνθιοι σύνδεσμοι : Συνδέουν τις ακανθώδεις αποφύσεις, ενώ προς τα πίσω συνδέονται με τον επακάνθιο σύνδεσμο και προς τα εμπρός με τους ωχρούς. Στην οσφυϊκή μοίρα είναι παχύτεροι και κύρια λειτουργία αυτών των συνδέσμων είναι ο έλεγχος της κάμψης της σπονδυλικής στήλης και η στήριξη των μυών μιας και λειτουργούν σαν προσφύσεις

Οι μεσεγκάρσιοι σύνδεσμοι : Συνδέουν τις παρακείμενες εγκάρσιες αποφύσεις. Στην οσφυϊκή μοίρα είναι πολύ λεπτοί, συμβάλουν ελάχιστα στην σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης ενώ η κύρια λειτουργία τους είναι ότι σε αυτούς προσφύονται αρκετοί μύες.

Πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμος (1) Οπίσθιος επιμήκης σύνδεσμος (2) Σαν ταινίες άκαμπτοι Ωχροί σύνδεσμοι (3) Μεσακάνθιοι (4) Επακάνθιος (5) Ελαστικοί πολύ

Πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμος είναι πλατύς και ισχυρός και βρίσκεται στις προσθιοπλάγιες επιφάνειες των σπονδυλικών σωμάτων. Διατρέχει κατά μήκος όλη τη ΣΣ από τη βάση του ινιακού οστού μέχρι το άνω άκρο του ιερού οστού.

επακάνθιος

επακάνθιος μεσεγκάρσιοι

Ο Θωρακικός κλωβός αποτελείται από: 12 θωρακικούς σπονδύλους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους προς τα πίσω 12 ζεύγη πλευρών πλάγια Το στέρνο προς τα εμπρός

Κινητική μονάδα Σπονδυλικά σώματα Μεσοσπονδύλιοι δίσκοι facet joint Σπονδυλικός σωλήνας τρήματα Εγκάρσιες αποφύσεις Ακανθώδης αποφύσεις

Βίντεο!!!

Σωστό ή λάθος; Ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ή άτλας, έχει σώμα και ακανθώδη απόφυση Το σπονδυλικό τρήμα των αυχενικών σπονδύλων είναι πλατύτερο από τους υπόλοιπους σπονδύλους και έχει τριγωνικό σχήμα. Ο δεύτερος αυχενικός σπόνδυλος, άξονας ή επιστροφέας, είναι ο πιο ισχυρός από όλους τους αυχενικούς σπονδύλους και έχει, ως χαρακτηριστικό γνώρισμα, την οδοντοειδή απόφυση ή οδόντα στην άνω επιφάνεια του σώματος, η οποία περιορίζει την κίνηση προς τα εμπρός.

Ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ή άτλας, δεν έχει σώμα και ακανθώδη απόφυση Το σπονδυλικό τρήμα των αυχενικών σπονδύλων είναι πλατύτερο από τους υπόλοιπους σπονδύλους και έχει τριγωνικό σχήμα. Ο δεύτερος αυχενικός σπόνδυλος, άξονας ή επιστροφέας, είναι ο πιο ισχυρός από όλους τους αυχενικούς σπονδύλους και έχει, ως χαρακτηριστικό γνώρισμα, την οδοντοειδή απόφυση ή οδόντα στην άνω επιφάνεια του σώματος, η οποία περιορίζει την κίνηση προς τα πίσω.

Ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα υπάρχουν οι ----------------------------- ------------------------------------, με εξαίρεση το διάστημα μεταξύ του πρώτου και δεύτερου ------------- σπονδύλου όπου δεν υπάρχει σώμα καθώς επίσης και την ------------------ --μοίρα όπου οι σπόνδυλοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους.

Ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα υπάρχουν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, με εξαίρεση το διάστημα μεταξύ του πρώτου και δεύτερου αυχενικού σπονδύλου όπου δεν υπάρχει σώμα καθώς επίσης και την ιεροκοκκυγική μοίρα όπου οι σπόνδυλοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους.

Μεταξύ των σπονδυλικών σωμάτων παρεμβάλλεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος (υδάτινο μαξιλάρι), ο οποίος αποτελείται από τον ---------------- και τον ---------------- ---------------

Μεταξύ των σπονδυλικών σωμάτων παρεμβάλλεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος (υδάτινο μαξιλάρι), ο οποίος αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο και τον πηκτοειδή πυρήνα

Ινώδης δακτύλιος: αποτελείται από αλλεπάλληλα συγκεντρικά στρώματα ή πέταλα κολλαγόνων ινών και από μια -----------------------------------που συνδέει τις κολαγόνες ίνες και τα πέταλα σταθερά. Η φορά των ινών των πετάλων μεταβάλλεται και - --------------μεταξύ τους. Περιφερειακά προσφύεται στο περιόστεο των παρακείμενων σπονδύλων συμβάλλοντας έτσι στον ------------- --------------------------

Ινώδης δακτύλιος: αποτελείται από αλλεπάλληλα συγκεντρικά στρώματα ή πέταλα κολλαγόνων ινών και από μια πηκτοειδή πρωτεογλυκανική μάζα που συνδέει τις κολαγόνες ίνες και τα πέταλα σταθερά. Η φορά των ινών των πετάλων μεταβάλλεται και χιάζονται μεταξύ τους. Περιφερειακά προσφύεται στο περιόστεο των παρακείμενων σπονδύλων συμβάλλοντας έτσι στον έλεγχο των κινήσεων

Πηκτοειδής πυρήνας: Περιβάλλεται από τον ----------------------, βρίσκεται στο κέντρο του ---------------------και έρχεται σε επαφή με την άνω και κάτω επιφάνεια των σπονδυλικών σωμάτων. Αποτελείται από λεπτές κολαγόνες ίνες και από ελαστικές ίνες, και στα διάκενα των ινών βρίσκεται η ----------------(με πολλές πρωτεογλυκάνες)

Πηκτοειδής πυρήνας: Περιβάλλεται από τον ινώδη δακτύλιο, βρίσκεται στο κέντρο του μεσοσπονδύλιου δίσκου και έρχεται σε επαφή με την άνω και κάτω επιφάνεια των σπονδυλικών σωμάτων. Αποτελείται από λεπτές κολαγόνες ίνες και από ελαστικές ίνες, και στα διάκενα των ινών βρίσκεται η πηκτωματώδης θεμέλια ουσία (με πολλές πρωτεογλυκάνες)

χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχ

χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχ χχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχχχχχχχχχχχχ χχχ

Βραχύ οστό Ακανόνιστο οστό Πλατύ οστό Μακρύ οστό

Τα μέρη ενός μακριού οστού Σπογγώδες οστό Επιφυσιακοί χόνδροι Φλοιώδες οστό Μυελικός αυλός που περιέχεται ωχρός μυελός Διάφυση

Έχουμε τρεις τύπους συναρθρώσεων. Τις, και τις.

Αρθρώσεις Συναρθρώσεις Αμφιαρθρώσεις Διαρθρώσεις Συγχονδρώσεις Απλές Συνδεσμώσεις Συνοστεώσεις Σύνθετες

Έχουμε τρεις τύπους συναρθρώσεων. Τις συγχορδώσεις, τις συνοστεώσεις και τις συνδεσμώσεις.

Ο σκελετός της κεφαλής ή κρανίο, διαιρείται στο εγκεφαλικό και στο κρανίο

Ο σκελετός της κεφαλής ή κρανίο, διαιρείται στο εγκεφαλικό και στο προσωπικό κρανίο

Ευχαριστώ πολύ!