ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχολ. Έτος 3013-2014 Σχολική Μονάδα: Π.Π. ΓΕΛ Παν/μίου Μακεδονίας Τάξη: B Λυκείου "Υλοποίηση εικονικής δίκης: Το νομικό σκέλος της δίκης του Χριστού" Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ξ. Αλμπανάκη, ΠΕ01 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Α. Σκοπός έρευνας και ερευνητικά ερωτήματα (Μέχρι 250 λέξεις): Η προβολή του θεσμού και διαγωνισμού εικονικής δίκης αποτέλεσε το εφαλτήριο για τη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία. Τα τελευταία χρόνια μεγάλοι διαγωνισμοί εικονικών δικών πραγματοποιούνται από οργανισμούς και ιδρύματα (1) Ο διαγωνισμός εικονικής δίκης από τον οργανισμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων (http://www.humanrightsmootcourt.org/) και το Jessup (Philip C. Jessup International Moot Court Competition), που είναι ο πιο σημαντικός διαγωνισμός εικονικής δίκης παγκοσμίως και συμμετέχουν νομικές σχολές από ολόκληρο τον κόσμο και οι τελικοί λαμβάνουν χωρά στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ 2) ο Ευρωπαϊκός διαγωνισμός εικονικής δίκης (ELSA Human Rights Moot Court Competition) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στο Στρασβούργο και η διάκριση της Νομικής Σχολής Αθηνών το 2013 3) Ο 6 ο ς Διεθνής Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης Ρωμαϊκού Δικαίου στην Οξφόρδη (6th International Roman Law Moot Court Competition), 8-9/4/ 2013, όπου η Νομική Σχολή Αθηνών κατέκτησε το 1ο Βραβείο. 4) Η προσομοίωση της δίκης του Σωκράτη (http://www.sgt.gr/gr/stegi/17,15) το Μάιο 2012, στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση 5)Το παίγνιο προσομοίωσης πολυμερούς διπλωματίας http://www.imm.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=452&itemid=99) από το Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών. Αρχικά έπρεπε οι μαθητές να εξοικειωθούν σε θέματα προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η καλλιέργεια του αισθήματος δικαίου άλλωστε αποδείχθηκε τόσο επίκαιρη καθώς διανύουμε μία περίοδο οικονομικής και ηθικής κρίσης σε εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο με εξάρσεις θρησκευτικών φανατισμών, πολιτικές ακρότητες, κρούσματα βίας. Κατόπιν έπρεπε να απαντήσουν σε ερευνητικά ερωτήματα, όπως εάν ακόμη ευαισθητοποιηθούν την ανθρωπότητα λεπτά ζητήματα, όπως θανατική ποινή, δικαστική πλάνη, προδοσία, αυτοδικία, απόδοση δικαίου, βία, ανθρώπινα δικαιώματα, θρησκευτικός
φανατισμός. Επιπλέον οι μαθητές έπρεπε να απαντήσουν στο ερευνητικό ερώτημα αν η μη απονομή δικαίου έχει ευρύτερες επιπτώσεις σε όλο το γίγνεσθαι του ανθρώπου από την ιδιωτική σφαίρα έως την κοινή- δημόσια με επεκτάσεις και στη συμπεριφορά του και στο περιβάλλον του ανθρώπου (καταπάτηση κάθε είδους δικαιώματος, αλόγιστη χρήση πόρων, εξοντωτική εκμετάλλευση). Έπρεπε τέλος να πραγματοποιήσουν μία εικονική δίκη, να παράγουν την κατάλληλη δικογραφία, να ανασκευάσουν το κατηγορητήριο της δίκης του Χριστού και να συντάξουν απόφαση. Να διερευνήσουν τις συνθήκες που επηρεάζουν μία απόφαση δίκης, να μελετήσουν αποσπάσματα Ποινικού Κώδικα και να ενημερωθούν για το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας. Β. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (κριτήρια επιλογής θέματος, συσχέτιση με διδασκόμενα μαθήματα, αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη κλπ ενδεικτικά έως 300 λέξεις) Οι μεγάλες δίκες στο παγκόσμιο γίγνεσθαι συνήθως δεν αναλύονται σε βάθος και πλάτος για την διαπαιδαγώγηση των μαθητών στα σύγχρονα σχολεία. Οι δικαστικές αποφάσεις όμως, δεν είναι μια απλή παράθεση των ρημάτων των νόμων, αλλά επηρεάζουν αμετάκλητα και αποτελεσματικά, με τη ρήτρα της εκτελεστότητάς τους, τη σχέση μεταξύ των πολιτών. Η δίκη του Θεανθρώπου Χριστού, ιστορικά αναμφισβήτητο γεγονός, διεξήχθη την άνοιξη του 29 μ. Χ. ακολουθώντας τον παλιό τρόπο χρονολόγησης, ή το 33 μ. Χ. κατά τον νέο τρόπο χρονολόγησης με χρόνο 0 έναρξη χρονολόγησης τη γέννηση του Χριστού η οποία προσδιορίζεται το 4 π. Χ. Η δίκη του Χριστού αποτελεί μοναδική περίπτωση στην παγκόσμια ιστορία «ανθρώπου» απόλυτα αθώου, να καταδικάζεται από τρεις συντεταγμένες κοινωνικές δυνάμεις εξουσίες. Την θρησκευτική, πολιτική και του όχλου. Το θέμα επιλέχθηκε βάση της ηλικίας και των ενδιαφερόντων και των γνώσεων των μαθητών. Οι μαθητές πρέπει να ασκήσουν δεξιότητες, όπως επιχειρηματολογία, αντιλογία κ.α. Επιπλέον με βάση τα διδασκόμενα μαθήματα (Θρησκευτικά, Ιστορία, Αρχές Οικονομίας, Πολιτική και Δίκαιο) στόχος είναι οι μαθητές να συνδέσουν σημαντικά γεγονότα με το ιστορικοπολιτικοκοινωνικο πλαίσιο κάθε εποχής και να ενημερωθούν για το νομοθετικό πλαίσιο. Στόχος ήταν επίσης να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τη Νομική και τη Θεολογική επιστήμη (εξ αποστάσεως επικοινωνία και δια ζώσης, μελέτη και άλλων μεγάλων δικών π. χ Δίκη Σωκράτη). Με έναυσμα τέλος το βραβείο που δόθηκε σε φοιτητές της Νομικής Σχολής Αθηνών στον 6ο Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης Ρωμαϊκού Δικαίου στην Οξφόρδη (6th International Roman Law Moot Court Competition) ήταν κατάλληλη αφορμή για να εμπλακούν οι μαθητές σε παρόμοιες
καταστάσεις και να καλλιεργήσουν μία επιστημονική ταυτότητα. Γ. Ενδεικτική περιγραφή πηγών αναζήτησης δεδομένων, μεθόδου και ερευνητικών εργαλείων συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων για αποφυγή φαινομένων απλής αντιγραφής και παράθεσης πληροφοριών Οι σημερινοί μαθητές του 21 ου αιώνα, είναι απαραίτητο να αποκτήσουν δεξιότητες παρουσίασης πληροφοριών με διαφορετικά μέσα. Από τους μαθητές ζητήθηκε όχι απλά να πουν για τη δικαιοσύνη, τη δικαστική πλάνη, τη διαδικασία λήψης μιας απόφασης αλλά να δείξουν τι μπορούν να κάνουν με αυτά που έμαθαν και μέσα από το δικό τους έργο-δικογραφία φάνηκε αν κατανόησαν τις προεκτάσεις και τους συσχετισμούς. Οι προσομοιώσεις απαιτούν υψηλού επιπέδου κριτική σκέψη εφόσον οι μαθητές δεν συλλέγουν απλά υλικό αλλά συνθέτουν, αναλύουν με στόχο να επιλύσουν ένα πρόβλημα. Οι μαθητές στη διάρκεια του Project εξοικειώθηκαν με τις τεχνολογίες και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση (google plus, Skype, oovoo). Οι μαθητές έπρεπε να δουλέψουν συνεργατικά μέσα από ένα wiki, να επικοινωνούν και να δημιουργήσουν ψηφιακό υλικό ανάλογα με τις δραστηριότητες. Σε όλη τη διάρκεια δούλεψαν μέσα από ένα ασφαλές ηλεκτρονικό περιβάλλον το wiki της ομάδας: http://courtcasejesus.pbworks.com/w/page/68885459/frontpage. Εφαρμόστηκε επίσης η τεχνική «jigsaw puzzle», στη οποία κάθε κομμάτι - κάθε μαθητής- είναι αναγκαίο και απαραίτητο κομμάτι του puzzle, για την επιτυχή συμπλήρωση και σχηματισμό της συνολικής εικόνας. Αφού ο κάθε μαθητής ολοκλήρωνε την έρευνά του και ετοίμαζε την αναφορά του, συναντιόταν με τους υπόλοιπους μαθητές, των άλλων ομάδων που είχαν παρόμοια εργασία. Έτσι οι επί μέρους ειδικοί στο κάθε θέμα (π.χ. δικαστές), συναντώνται, συζητούν, αναλύουν, εξετάζουν, διαφωνούν και καταλήγουν στην καλύτερη δυνατή λύση. Η τεχνική αυτή,
των συναντήσεων των επί μέρους ειδικών στο κάθε θέμα, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους μαθητές που στην αρχή συναντούν δυσκολίες στην οργάνωση και διατύπωση των απόψεών τους. Στη συνέχεια ο κάθε ειδικός, επανέρχεται στην ομάδα του, και διδάσκει τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Το ίδιο γίνεται από όλα τα μέλη της ομάδας. Τέλος οι μαθητές αξιολογούνται για το τι έχουν μάθει. Επίσης υλοποιήθηκαν άσκηση σε αγώνες επιχειρηματολογίας και ρητορικής μεταξύ των μαθητών και με μαθητές άλλου σχολείου Εξ αποστάσεως συνεργασία με Παν/μιο (Θεολογική Σχολή, Νομική Σχολή και διασχολική συνεργασία εξ αποστάσεως) Το διδακτικό μοντέλο της προσομοίωσης στο μάθημα του Project Δ. Αποτελέσματα Παραγωγή δικογραφίας ανασκευή κατηγοριών, εύρεση αποδεικτικών στοιχείων (Α. Σύνταξη δικογράφων Β. Η ανάγνωση των δικογράφων, Γ. Ο νομικός χαρακτηρισμός. α. Η σημασία του νομικού χαρακτηρισμού. β. Δικονομικός χαρακτηρισμός γ. Μεθοδολογικοί κανόνες. Δ. Η εκτίμηση των αποδείξεων Ε. Η διατύπωση της απόφασης. Παρουσιάσεις ομαδικές (ηλεκτρονικό βιβλίο και παρουσιάσεις) Ατομικές εργασίες Υπήρξε ενίσχυση μαθησιακών και κοινωνικοποιητικών λειτουργιών του σχολείου και επιδιώχθηκε άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία (επισκέψεις νομικών και εισαγγελέα). Οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με τη διαφορετική προσέγγιση του μαθήματος και θέλησαν να μοιρασθούν το παραγόμενο προϊόν. Το σχολείο «άνοιξε» τις πόρτες του στην τοπική κοινωνία και στους γονείς. Μαζί μας συνεργάστηκαν και προσέφεραν επίσης αφειδώς τη βοήθειά τους νομικοί-γονείς μαθητών και τους ευχαριστούμε θερμά. Αναζωογονήθηκε τέλος το ενδιαφέρον των παιδιών για τις Νομικές Επιστήμες και τη Θεολογία και η σχέση τους με αυτές άρχισε να μεταβάλλεται μέσω της άμεσης εμπλοκής τους. Ε. Πόροι-Υλικά-Εξοπλισμός Διαδίκτυο Βιβλιοθήκη
Οπτικοακουστικά μέσα ΣΤ. Ενδεικτική βιβλιογραφία Boal, A., (1998) The Legislative Theatre Book, London: Routledge. Δίκη του Σωκράτη http://www.sgt.gr/gr/programme/event/688 Βιβλίο Πολιτική και Δίκαιο Β Λυκείου Βιβλίο Θρησκευτικά Β Γυμνασίου & Β Λυκείου Zelkowitz. A., (2008, December 18). Six models for collaborative team teaching. Retrieved from http://blogs.scholastic.com/special_ed/2008/12/six-models-for.html Ἰώσηπου Contra Apionem Lib. II 17 Η μελέτη της δικογραφίας και η σύνταξη της απόφασης, του Στέφ. Ματθία, Προέδρου Αρείου Πάγου ε.τ., Αναδημοσίευση από την ΕλΔικ 1990/27, Νομικά νέα http://www.nomika-nea.gr/post/?id=448 Ἡ Δίκη τοῦ Χριστοῦ: μιὰ Νομικὴ Ἀνάλυση, Δερμοσονιάδης Χρῆστος (Δικαστής), http://www.agiazoni.gr/article.php?id=58402814636991566745 Καινή Διαθήκη (Μαρκ 11, 11, Ματθ. 24, 57, Ματθ. 27, 2, Λουκ, 23, 6-7, Ματθ. 26, 59, Ματθ. 27, 17 26) Κουρετζής, Λ., (1991) Το Θεατρικό Παιχνίδι. Αθήνα: Καστανιώτης Μακιούαν, Ίαν, (2005) 11/9- ένα κενό στην καρδιά μας άρθρο εφημεριδας Guardian που παρατίθεται στο περιοδικό Θέατρο & Εκπαίδευση, τεύχος 2 ο McDrury, J. & Alterio, M., (2002) Learning Through Storytelling: Using Reflection and Experience in Higher Education Contexts. New Zealand: The Dunmore Press Limited Παπαδόπουλος, Σ., (2007) Με τη γλώσσα του θεάτρου. Η διερευνητική δραματοποίηση στη διδασκαλία της γλώσσας. Αθήνα: Κέδρος Μουρατίδη, Κ. Ἡ οὐσία καὶ τὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν διδασκαλίαν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἐν Ἀθήναις 1958 Wooland, B., (1999) Η τέχνη του δράματος στο δημοτικό σχολείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα Ν. Παύλου, Το Πάθος Του Χριστού στα Απόκρυφα Ευαγγέλια, (ΜΕΡΟΣ Γ ), http://users.sch.gr/npavlou/apokryfac.htm Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, δίκη του Σωκράτη http://www.sgt.gr/gr/programme/event/688
Η δίκη http://www.mystica.gr/jesus_5.htm. Οι μεγάλες δίκες: Η δίκη του Γαλιλαίου &η δίκη του Σωκράτη. Κυριακάτικη ελευθεροτυπία, ιστορικά, 2011. http://www.istoria.gr/apr04/content04.htm Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής Francesco Paolo Casavola, Il processo contro Gesu, Jovene Editore Napoli, 1999. Dunn, James D.G., JESUS REMEMBERED, Christianity in the making, v. 1, WILLIAM B. EERDMANS PUBLISHING COMPANY GRANDRAPIDS, MICHIGAN/CAMBRIDGE, U.K. 1939. Ψηφιακό σχολείο, http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/dsgym-b118/373/2510,9674/. Κωνσταντίνος Μπουρλετίδης, (2010): «Οικονομική Εκπαίδευση: Θεωρία και Τεχνικές Διδασκαλίας», Εκδόσεις Ευρασία. Ελληνική Νομοθεσία, Ποινικός Κώδικας-Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, 2013. Παλιά Διαθήκη (Δευτερονόμιον ΙΘ'15, Λευϊτικόν 6, ΚΑ'10 ) "Η δίκη του Ιησού" του θεολόγου Δημήτριου Καππαή. Δημαρά: Ιστορία Ρωμαϊκού Δικαίου, Β. Απόκρυφο Ευαγγέλιο Νικόδημου (Ά μέρος πρακτικά δίκης Χριστού) Ποινικός κώδικας (απόσπάσματα)