Δήμητρα Ηλιάδου MD, MSc Ψυχίατρος
Οικονομική κρίση «Δεν πρέπει να υποτιμήσουμε την αναστάτωση και τις πιθανές συνέπειες της οικονομικής κρίσης, δεν πρέπει να ξαφνιαστούμε αν δούμε περισσότερες αυτοκτονίες και ψυχικές διαταραχές» M. Chan Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας «Έχει αυξηθεί πολύ η δουλειά σας τώρα με την κρίση ε ;» Ελένη, ιδιωτική υπάλληλος
Τι λένε οι αριθμοί; Το ποσοστό ανεργίας αγγίζει το 25,4% τον Αύγουστο του 2012 ΕΛΣΤΑΤ Υψηλότερο τα ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες και στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών Αύξηση του αριθμού ατόμων που προσφεύγουν σε κοινωνικά δίκτυα φροντίδας -συσσίτια (115 στην Αθήνα, 30 στη Θεσσαλονίκη) -δωρεάν ιατρική φροντίδα -στέγαση
Τι λένε οι αριθμοί; Αυξημένος αριθμός κλήσεων σε γραμμές ψυχολογικής στήριξης Στο 27% των κλήσεων, τα αιτήματα βοήθειας συνδέονται με την οικονομική κρίση Γραμμή Βοήθειας για την κατάθλιψη, ΕΠΙΨΥ
Ορισμός Υγείας «Ως υγεία ορίζεται όχι μόνο η απουσία νόσου, αλλά και η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας» Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Επιπτώσεις οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία Το ποσοστό των ψυχικών διαταραχών είναι υπερδιπλάσιο (34%) στους ανέργους, συγκρινόμενο με τους εργαζόμενους (16%) Για κάθε αύξηση της ανεργίας 1%, υπάρχει αύξηση των αυτοκτονιών και ανθρωποκτονιών κατά 0,8% Το 2009 ο συνολικός αριθμός των αυτοκτονιών ήταν 507, το 2010 εκτινάχτηκε στις 622 και το 2011 μειώθηκε στις 598 Υπερδιπλάσιες οι απόπειρες αυτοκτονίας
Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία Ο στιγματισμός και η ψυχολογική πίεση είναι μεγαλύτερη ανάμεσα στους άνεργους άντρες συγκριτικά με τις γυναίκες, λόγω των εναλλακτικών κοινωνικών ρόλων των γυναικών Η κατάθλιψη δεν σχετίζεται μόνο με την ανεργία, αλλά και με την εργασιακή ανασφάλεια
Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα παιδιά Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις Ο γονιός αδυνατεί να προσφέρει ένα περιβάλλον σταθερότητας και φροντίδας Ενοχή για μη κάλυψη αναγκών ή/και επιθυμιών Αίσθημα ανασφάλειας Αρνητική επίδραση στη νοητική ανάπτυξη
Το βίωμα... Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις Σύγχυση ρόλων Αντίδραση πένθους λόγω απώλειας - εισοδήματος -εργασίας -κύρους (status) -ποιότητας ζωής Θυμός
Το βίωμα... Συλλογικός φόβος, σύγχυση και αίσθημα αυθαιρεσίας που ευνοούν τις ακραίες τοποθετήσεις (γρήγορη καταδίκη και μομφή) Καταστροφολογία Εξιδανίκευση και υποτίμηση Υποτιμούμε χρήσιμες ιδιότητες των άλλων και εξιδανικεύουμε τις δικές μας προβληματικές ιδιότητες Συλλογική ενοχή «μαζί τα φάγαμε»
Το βίωμα Ατομικό και συλλογικό αίσθημα ανασφάλειας Χάνεται η αίσθηση ελέγχου Απόσυρση, παραίτηση, αδράνεια Αμφισβήτηση και αντιπαράθεση βία Η σχέση κράτους- πολιτών παραπέμπει σε σχέσεις γονέων-παιδιών -στάση εξάρτησης από την πολιτεία, η παροχή είναι αυτονόητη, η αναγνώριση περιττή, ευθυνοφοβία, μετάθεση ευθυνών, άρνηση προσωπικής συμμετοχής
Ο χρόνος κάνει τη διαφορά.. Η κρίση ανέτρεψε τα πάντα σε σύντομο χρονικό διάστημα Παρατεταμένη ανασφάλεια και αβεβαιότητα Η λύση είναι μακρινή, αόριστη ή απλά ανύπαρκτη;
Ο καθένας βιώνει την κρίση με το δικό του τρόπο
Αντιμετώπιση της κρίσης Συμπεριφερόμαστε με βάση τα πιστεύω μας Ο τρόπος χειρισμού καταστάσεων, αποκαλύπτει τη γενικότερη στάση ζωής
Πως να αντιμετωπίσω την κρίση Ελέγχω τις σκέψεις μου - φόβοι -δυσοίωνες προοπτικές -ανελαστικές και υπερβολικές προσδοκίες π.χ. "πρέπει να βρω δουλειά σύμφωνα με το αντικείμενο σπουδών" -απόλυτες δηλώσεις "δεν θα βρω ποτέ δουλειά" -καταστροφολογικά σενάρια «θα πεινάσουμε» «Το λοιπόν αδελφοί, όσα αληθή ταύτα συλλογίζεσθε" Φιλιππισίους 4:8
Πως να αντιμετωπίσω την κρίση; Ορίζω ένα καθημερινό πρόγραμμα Επανεξετάζω τα οικονομικά μου -περικοπές στα μη απαραίτητα -διάκριση σπατάλης και επένδυσης Θέτω ξεκάθαρους στόχους Είμαι ειλικρινής με την οικογένεια μου σχετικά με την οικονομική κατάσταση Μοιράζομαι το βάρος, τις έγνοιες
Πώς να αντιμετωπίσω την κρίση; Επαναξιολόγηση καταναλωτικών συνηθειών, προτεραιοτήτων και αρχών Προσωπικός απολογισμός και όχι σύγκριση με τους άλλους Φροντίζω για τις μεγαλύτερες ανάγκες των άλλων «Όστις περιγελά τον πτωχόν, ονειδίζει τον Ποιητήν αυτού» Παροιμίες 17: 5
Κρίση: απειλή ή πρόκληση Λέξεις- κλειδιά προσαρμογή, αυτάρκεια «Επειδή εγώ έμαθα να είμαι αυτάρκης εις όσα έχω. Εξεύρω να ταπεινόνωμαι, εξεύρω και να περισσεύωμαι. Εν παντί τόπω και κατά πάντα είμαι δε διδαγμένος και να χορτάζωμαι και να πεινώ και να περισσεύωμαι και να υστερώμαι. Τα πάντα δύναμαι δια ενδυναμούντος με Χριστού» Κολοσσαείς 4: 12-13
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!