ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ. Nευρολόγος-Ψυχίατρος, Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών ALZHEIMER

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ. Nευρολόγος-Ψυχίατρος, Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών ALZHEIMER"

Ἀβραάμ Λιακόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ Nευρολόγος-Ψυχίατρος, Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών ALZHEIMER ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ

3 ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Ηνόσος Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου που εμφανίζεται περίπου στο 7% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών. Οι ασθενείς παρουσιάζουν απώλεια μνήμης και άλλων γνωστικών λειτουργιών. Οι ασθενείς με άνοια αποσύρονται αργά, άλλοτε σιωπηλά, άλλοτε με θόρυβο και με επίγνωση της απώλειας του προηγούμενου εαυτού, διαπιστώνο - ντας κάθε στιγμή την αδυναμία αποτελεσματικής επικοινωνίας με το περιβάλλον. Μεταξύ των συμπτωμάτων της νόσου δηλαδή της νοητικής έκπτωσης, της απώλειας της λειτουργικής αυτονομίας και των διαταραχών συμπεριφοράς, οι τελευταίες θεωρού νται ως ο κυριότερος παράγο - ντας επιβάρυνσης. Προς το παρόν δεν υπάρχει ριζική θεραπεία. Τα φάρμακα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα, αποτελούν συμπτωματική θεραπεία της νόσου Αλτσ - χάιμερ και επιβραδύνουν την εξέλιξη της, ιδίως αν χορηγηθούν στα αρχικά στάδια. 3

Οι ασθενείς με άνοια αποσύρονται αργά, άλλοτε σιωπηλά, άλλοτε με θόρυβο και με επίγνωση της απώλειας του προηγούμενου εαυτού, διαπιστώνο - ντας κάθε στιγμή την αδυναμία αποτελεσματικής επικοινωνίας

4 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ Τα προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης αποτελούν μία νέα, μη φαρμακευτική θεραπευτική προσέγγιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Στοχεύουν στην άσκηση και αξιοποίηση των γνωστικών λειτουργιών του ανοϊκού ασθενούς που παραμένουν ακόμη σε ικανοποιητικό επίπεδο. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η σταθεροποίηση ή ακόμα και η μείωση της γνωστικής έκπτωσης του ασθενούς. Απώτερος στόχος βέβαια είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής τόσο του ασθενούς, όσο και της οικογένειάς του. Ο αριθμός των ανοϊκών ασθενών αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς, οι κοινωνίες όσο και οι οικογένειες τους δεν είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αυτής της νόσου. Οι οργανώσεις Αλτσχάιμερ παίζουν σημαντικό ρόλο στη συνολική διαχείριση των ανοϊκών συνδρόμων, προσφέροντας μη φαρμακευτικές θεραπείες στους ασθενείς και εκπαίδευση και υποστήριξη στους φροντιστές. Το ψυχολογικό, πρακτικό και οικονομικό φορτίο των οποίων είναι βαρύ και πολύπλευρο. Η διάγνωση της άνοιας προκαλεί αντιδράσεις σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο. Αλλάζουν οι ισορροπίες μέσα στην οικογένεια, αντιστρέφονται ρόλοι, επανενεργοποιούνται άλυτες συγκρού - σεις. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε κλίμα οδύνης, φόβου και θυμού. Σχηματικά, η ψυχολογική πορεία ενός φροντιστή ξεκινά από το θυμό και την άρνηση για να καταλήξει στην αποδοχή και στην ανάληψη του ρόλου του. 4

Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η σταθεροποίηση ή ακόμα και η μείωση της γνωστικής έκπτωσης του ασθενούς.

5 ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Η επιβάρυνση από τη φροντίδα ενός ανοϊκού ασθενή μπορεί να είναι ψυχική, σωματική και οικονομική. Η ψυχι κή είναι σαφώς η σημαντικότερη και πιο εξατομικευμένη. Πρακτικά διαπιστώθηκε ότι οι φροντιστές των πασχόντων εμφανίζουν υψηλές βαθμολογίες σε κλίμακες άγχους-κατάθλιψης, κάνουν αυξημένη χρήση ψυχοτρόπων ενώ διατρέχουν σοβα - ρό κίνδυνο νόσησης από κατάθλιψη. Η στενή επαφή με έναν ανοϊκό ασθενή κινητοποιεί ενοχές και φόβο θανάτου. Αναφορικά με τη σωματική τους υγεία, έχει βρεθεί ότι οι φροντιστές ασθενών με άνοια εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα χρόνιων παθήσεων (υπέρταση, αρθρίτιδες, παθήσεις του ανοσοποιητικού συστήματος) και εισαγωγής στο νοσοκομείο. Επιπλέον κάνουν εντυπωσιακά μεγαλύτερη χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Σε επίπεδο κοινωνικών σχέσεων, η θέση των φρο - ντιστών επιβαρύνεται επίσης. Φιλίες και κοινωνικοί δεσμοί χαλαρώ νουν, περιορίζονται οι ευκαιρίες ψυχαγωγίας εξαιτίας κυρίως του δραστικού περιορισμού του ελεύθερου χρόνου τους, κλονίζεται η κοινωνική τους θέση και απειλείται η οικονομική τους ασφάλεια. Οι σύντροφοι των ασθενών κουβαλούν ήδη τα φορτία μιας ενδεχομένως κλονισμένης υγείας και της κούρασης από τη ζωή. Βρίσκονται αντιμέτωποι με διαδικασίες συμφιλίωσης με το γήρας. Η επιβάρυνση με τη φροντί δα του συντρόφου τούς εισάγει σε μια περίοδο παρατεταμένου πένθους και τους προκαλεί 5

Πρακτικά διαπιστώθηκε ότι οι φροντιστές των πασχόντων εμφανίζουν υψηλές βαθμολογίες σε κλίμακες άγχους-κατάθλιψης, κάνουν αυξημένη χρήση ψυχοτρόπων ενώ διατρέχουν σοβα - ρό κίνδυνο νόσησης από

6 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ θυμό για την αποστέρηση μιας ανέμελης περιόδου γηρατειών. Όταν ρόλο φροντιστή αναλαμβάνουν άτομα επόμενων γενεών το ψυχικό φορτίο είναι διαφορετικό. Τα νεώτερα άτομα βρίσκονται σε υπαρξιακή φάση διαφορετικών αναζητήσεων. Ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά, τους ζητείται από τις συνθήκες να αναλάβουν ρόλο γονέα χάνοντας ταυτόχρονα το γονεϊκό σημείο αναφοράς της δικής τους ζωής. Έχουν επιπλέον να διαχειρισθούν και τα θέματα της νέας τους οικογένειας. Αξίζει ιδιαίτερα να αναφερθούν εδώ οι φόβοι για την κληρονομική προδιάθεση της νόσου, για τους ίδιους ή τα παιδιά τους. Το κλίμα μέσα στην οικογένεια επηρεάζει σημα - ντικά και την εξέλιξη της νόσου: όσο αρμονικότερο είναι το κλίμα στην οικογένεια, τόσο πιο ομαλή και η πορεία της νόσου. «Το να είσαι φροντιστής είναι μία απαιτητική και σκληρή δουλειά». ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ Nευρολόγος-Ψυχίατρος, Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών 6

Ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά, τους ζητείται από τις συνθήκες να αναλάβουν ρόλο γονέα χάνοντας ταυτόχρονα το γονεϊκό σημείο αναφοράς της δικής τους ζωής.

7 ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ ΚΕΝΤΡΑ ΗΜΕΡΑΣ ΑΝΟΪΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Σε γενικές γραμμές κάθε Κέντρο Ημέρας λειτουργεί ως μονάδα ημερήσιας θεραπευτικής φροντίδας ασθενών με νόσο Alzheimer και και άλλες μορφές Άνοιας. Οργανώνονται και εφαρμόζονται θεραπευτικά (μη φαρμακευτικά) προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης, εργασιοθεραπείας, γυμναστικής, μουσικής κ.ά. για τους ανοϊκούς ασθενείς, με τα οποία επιδιώκεται η αναστολή της εξέλιξης της νόσου, η διατήρη - ση της καθημερινής λειτουργικότητας των ασθενών, η αξιοποίηση των δεξιοτήτων τους, η κατά το δυνατόν επανεκπαίδευσή τους και τέλος η διατήρηση της κοινωνικότητάς τους. Στελέχη με ειδικές γνώσεις και εκπαίδευση παρέχουν φροντίδα, ασφάλεια και προστασία σε περιβάλλον εμπλουτισμένο με ερεθίσματα. Επίσης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πληροφόρηση, εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη των συγγενών των ανοϊκών ασθενών. Με τον τρόπο αυτό οι φροντιστές αποκτούν χρόνο για τους ίδιους και οργανώνουν καλύτερα τη φροντίδα των ασθενών τους. Παράλληλα, λόγω των ποικίλων δραστηριοτήτων ενημέρωσης και εκπαίδευσης που θα παρέχονται στο Κέντρο Ημέρας, επωφελείται η ευρύτερη κοινότητα. 7

επιδιώκεται η αναστολή της εξέλιξης της νόσου, η διατήρη - ση της καθημερινής λειτουργικότητας των ασθενών, η αξιοποίηση των δεξιοτήτων τους, η κατά το δυνατόν επανεκπαίδευσή τους και τέλος η

8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ Α Θ Η Ν Α ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΑΝΟΪΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Μ. Μουσούρου 89 & Στίλπωνος 33, Παγκράτι Τηλ.: ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΑΝΟΪΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ - ΠΑΝΟΡΜΟΥ Βαθέως 25 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι Τηλ.: ΚΕΝΤΡΟ ALZHEIMER ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «Ο ΝΕΣΤΩΡ» Ι. Δροσοπούλου 22, Κυψέλη Τηλ.: , ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΙΑΣΙΣ Κριμαίας 73, Άνω Γλυφάδα Τηλ.: Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ «ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ» Π. Συνδίκα 13, Θεσσαλονίκη Τηλ.: Χαρίσειο Γηροκομείο Τέρμα Δ. Χαρίση, Άνω Τούμπα Τηλ.:

: 2106424228 ΚΕΝΤΡΟ ALZHEIMER ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «Ο ΝΕΣΤΩΡ» Ι. Δροσοπούλου 22, 112 57 Κυψέλη Τηλ.

9 ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Β Ο Λ Ο Σ Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Alzheimer Ανθεστηρίων 5, Αλυκές Βόλου Τηλ.: , Λ Α Ρ Ι Σ Α Τέρμα Λαγού & Κρανώνος, Λάρισα Τηλ.: , Χ Α Ν Ι Α ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΑΝΟΪΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Χρυσοπηγής 60, Χανιά Τηλ.: Ρ Ο Δ Ο Σ Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας ασθενών με άνοια - «Αρσινόη» Στ. Καζούλη 18, Ρόδος Τηλ.: , Fax:

: 2410235169, 2410620014 Χ Α Ν Ι Α ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΑΝΟΪΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Χρυσοπηγής 60, 731 34 Χανιά Τηλ.

10 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΚΚΑ Links Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών Alzheimer Europe Alzheimer s Disease International info@alz.co.uk Alzheimer s Association info@alz.org Eurocarers 10

gr, e-mail: kentroalz@ath.forthnet.gr Alzheimer Europe http://www.alzheimer-europe.org e-mail: info@alzheimer-europe.

Σχετικά έγγραφα

Αρετή Ευθυμίου. Υπεύθυνη Κέντρων Ημέρας Εταιρεία Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών

Αρετή Ευθυμίου. Υπεύθυνη Κέντρων Ημέρας Εταιρεία Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών Αρετή Ευθυμίου Υπεύθυνη Κέντρων Ημέρας Εταιρεία Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών Ποιος είναι ο Φροντιστής Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το δίκτυο EUROCARERS (www.eurocarers.org), φροντιστής