ΔΠΗΥΔΗΡΖΗΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ 2012-2014 ΔΝΟΣΖΣΑ A ΣΡΑΣΖΓΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ επηέκβξηνο 2011
ηξαηεγηθόο ρεδηαζκόο ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ - 2 -
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΣΡΑΣΖΓΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΣΖ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ... - 2 - ΔΗΑΓΧΓΖ... - 6-1. Ζ ΦΤΗΟΓΝΧΜΗΑ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ... - 8-1.1. Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Πεξηθέξεηαο... - 9-1.2. Βαζηθά Πξνβιήκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο... - 11-1.3. πγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο... - 12-2. ΚΟΗΝΧΝΗΚΟ-ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΠΡΟΦΗΛ ΣΖ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ... - 13-2.1. Γεκνγξαθηθέο Σάζεηο- Δπίπεδν θαη Δμέιημε Πιεζπζκνχ - Πιεζπζκηαθή Ππθλφηεηα... - 14-2.2. Φαηλνκεληθή Μεηαλάζηεπζε... - 17-2.3. Κνηλσληθά Υαξαθηεξηζηηθά Πιεζπζκνχ Πεξηθέξεηαο... - 17-2.4. Οηθνλνκηθέο Δπηδφζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο... - 18-2.5. Απαζρφιεζε... - 19-2.6. Αλεξγία ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ... 25 3. ΠΡΧΣΟΓΔΝΖ ΣΟΜΔΑ... 26 3.1. Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά... 27 3.2. Γεσξγία... 28 3.3. Κηελνηξνθία... 32 3.4. Άιιεο δξαζηεξηφηεηεο πξσηνγελή ηνκέα... 34 3.5. Αξδεπφκελεο εθκεηαιιεχζεηο θαη εθηάζεηο... 34 3.6. Υξήζεηο αγξνηηθήο γεο... 37 3.7. Βαζκφο κεηαπνίεζεο αγξνηηθψλ πξντφλησλ - Υαξαθηεξηζηηθά πξντφλησλ... 39-3 -
3.8. Γαζνθνκία... 44 3.9. πκπεξάζκαηα Μειινληηθέο Πξννπηηθέο... 46 4. ΓΔΤΣΔΡΟΓΔΝΖ ΣΟΜΔΑ... 48 4.1. Κχξηα Υαξαθηεξηζηηθά... 49 4.2. Αξηζκφο επηρεηξήζεσλ δεπηεξνγελνχο ηνκέα ζηηο Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο... 52 4.3. πκπεξάζκαηα Μειινληηθέο Πξννπηηθέο... 56 5. ΣΡΗΣΟΓΔΝΖ ΣΟΜΔΑ... 57 5.1. Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά... 58 5.2. Αξηζκφο Δπηρεηξήζεσλ Σξηηνγελνχο Σνκέα ζηηο Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο... 60 5.3. Δηζαγσγέο Δμαγσγέο... 64 5.4. Σνπξηζηηθφ Πξνθίι ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ... 66 5.5. πκπεξάζκαηα Μειινληηθέο Πξννπηηθέο... 69 6. ΦΤΗΚΟ, ΠΟΛΗΣΗΜΗΚΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΑΗ ΥΧΡΟΣΑΞΗΑ... 70 6.1. Φπζηθνί πφξνη Φπζηθφ Πεξηβάιινλ... 71 6.2. Πνιηηηζηηθφ Πεξηβάιινλ... 79 6.3. Υσξνηαμία... 81 7. ΤΠΟΓΟΜΔ... 84 7.1. Σερληθή Τπνδνκή... 85 7.2. Δλεξγεηαθή ππνδνκή Ήπηεο Μνξθέο Δλέξγεηαο... 87 7.3. Δθπαίδεπζε... 88 7.4. Τγεία... 89 7.5. Κνηλσληθέο Τπεξεζίεο... 89 7.6. Όδξεπζε - Απνρέηεπζε... 90-4 -
7.7. Θεζκηθφ Πεξηβάιινλ - Γηνηθεηηθή Οξγάλσζε... 91 7.8. Ννκηθά πξφζσπα ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ... 100 8. ΑΝΑΛΤΖ S.W.O.T.... 104 9. ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΣΖ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ... 112 10. ΆΞΟΝΔ ΚΑΗ ΜΔΣΡΑ... 115-5 -
Δηζαγσγή - 6 -
ην πιαίζην ηνπ Ν.3852/2010 «Νέα Αξρηηεθηνληθή ηεο Απηνδηνίθεζεο θαη ηεο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο Πξφγξακκα Καιιηθξάηεο» ( ΦΔΚ Α87/07-06-2010) θαη ζπγθεθξηκέλα ζην άξζξν 268 παξάγξαθνο 1 & 2, νη Αηξεηέο Πεξηθέξεηεο ππνρξενχληαη λα θαηαξηίζνπλ ηξηεηέο Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα. Σν πεξηερφκελν, ε δνκή, ν ηξφπνο ππνβνιήο, ηα φξγαλα θαη νη δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο, παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ θαζνξίδνληαη αλαιπηηθά ζηελ ππ αξηζκ. 74754/30-12-2010 απφθαζε Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ, Απνθέληξσζεο θαη Ζι. Γηαθπβέξλεζεο (ΦΔΚ Β/2043/30-12-2010). ηφρνο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο είλαη ε απνηχπσζε ελφο αλαπηπμηαθνχ νξάκαηνο θαη ν θαζνξηζκφο θαηεπζπληήξησλ αξρψλ, ψζηε κε ζπγθεθξηκέλε ζηξαηεγηθή ε Πεξηθέξεηα λα νδεγεζεί ζηελ αλάπηπμε θαη λα βειηηψζεη ηηο ζρέζεηο ηεο κε ηνπο πνιίηεο θαη ηνπο ινηπνχο δεκφζηνπο θαη ηνπηθνχο θνξείο. Σν επηρεηξεζηαθφ ζρέδην αθνξά ζηε δηαηχπσζε ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ φπσο ε νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πνιηηηζηηθή αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο, ε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ νξγάλσλ ηεο Πεξηθέξεηαο, ε ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ησλ πνιηηψλ θαη ν εμνξζνινγηζκφο ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηνπ νξγαληζκνχ ηεο. Σν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα, πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο ελφηεηεο: α. Δλφηεηα 1: ηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο 1.1: Πεξηγξαθή - αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο 1.2: ηξαηεγηθή ηεο Πεξηθέξεηαο θαη αλαπηπμηαθέο πξνηεξαηφηεηεο β. Δλφηεηα 2: Δπηρεηξεζηαθφο πξνγξακκαηηζκφο 2.1: ηφρνη θαη δξάζεηο 2.2: Σξηεηήο πξνγξακκαηηζκφο ησλ δξάζεσλ γ. Δλφηεηα 3: Οηθνλνκηθφο πξνγξακκαηηζκφο θαη δείθηεο παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο 3.1: Οηθνλνκηθφο πξνγξακκαηηζκφο 3.2: Γείθηεο παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο Σα φξγαλα πινπνίεζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο είλαη: ε Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή, ε νπνία ζπληνλίδεη ηελ θαηάξηηζε θαη έρεη ηελ επζχλε ηεο πινπνίεζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο, ην Πεξηθεξεηαθφ πκβνχιην γηα ηελ έγθξηζε θαη παξαθνινχζεζή ηνπ, ε Γηεχζπλζε Αλαπηπμηαθνχ Πξνγξακκαηηζκνχ, ε νπνία ζπλεξγάδεηαη κε ηηο ππεξεζίεο ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ηα Ννκηθά ηεο Πξφζσπα. πκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε γηα ηελ θαηάξηηζε ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο παξέρεηαη απφ ηελ «ΑΝΑΠΣΤΞΗΑΚΖ ΖΠΔΗΡΟΤ Α.Δ.». - 7 -
1. Ζ θπζηνγλσκία ηεο Πεξηνρήο - 8 -
1.1. Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Πεξηθέξεηαο Ζ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ θαηαιακβάλεη ην βνξεηνδπηηθφ ηκήκα ηεο ρψξαο, έρνληαο δπηηθά ην Ηφλην Πέιαγνο, θαη βνξεηναλαηνιηθά ηνπο δχζβαηνπο νξεηλνχο φγθνπο ηεο Πίλδνπ. Αλ θαη ζε ζρέζε κε ηε γεσγξαθηθή ηεο ζέζε ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν ζεσξείηαη ζρεηηθά απνκνλσκέλε, ελ ηνχηνηο θαηέρεη ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα απνηειψληαο Πχιε εηζφδνπ εμφδνπ πξνο ηα Βαιθάληα θαη ηελ Γπηηθή Δπξψπε. Ζ Πεξηθέξεηα ηεο Ζπείξνπ πεξηιακβάλεη 4 Πεξηθεξεηαθέο ελφηεηεο, ηελ Πεξηθεξεηαθή ελφηεηα Άξηαο κε πξσηεχνπζα ηελ Άξηα, ηελ Πεξηθεξεηαθή ελφηεηα Θεζπξσηίαο κε πξσηεχνπζα ηελ Ζγνπκελίηζα, ηελ Πεξηθεξεηαθή ελφηεηα Ησαλλίλσλ κε πξσηεχνπζα ηα Ησάλληλα θαη ηελ Πεξηθεξεηαθή ελφηεηα Πξέβεδαο κε πξσηεχνπζα ηελ Πξέβεδα. Ζ δηνηθεηηθή έδξα ηεο πεξηθέξεηαο βξίζθεηαη ζηελ πφιε ησλ Ησαλλίλσλ θαη νη δηνηθεηηθέο έδξεο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ ελνηήησλ εδξεχνπλ ζηηο αληίζηνηρεο πξσηεχνπζεο ηνπο. Με ηελ εθαξκνγή ηνπ Πξνγξάκκαηνο «Καιιηθξάηεο» πξνέθπςε ε παξαθάησ δηνηθεηηθή δηαίξεζε: Πεξηθεξεηαθή ελόηεηα Άξηαο κε 4 λένπο Γήκνπο: o Γήκνο Αξηαίσλ κε έδξα ηελ Άξηα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Αξηαίσλ, Ακβξαθηθνχ, Βιαρέξλαο, Φηινζέεο θαη Ξεξνβνπλίνπ. o Γήκνο Νηθνιάνπ θνπθά κε έδξα ην Πέηα θαη ηζηνξηθή έδξα ην Κνκκέλν απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Πέηα, Αξάρζνπ, Κνκπνηίνπ θαη ηελ πξψελ θνηλφηεηα Κνκκέλνπ. o Γήκνο Γεσξγίνπ Καξατζθάθε κε έδξα ηελ Άλσ Καιεληίλε θαη ηζηνξηθή έδξα ηηο πεγέο Σεηξαθπιίαο, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Ζξαθιείαο, Γεσξγίνπ Καξατζθάθε θαη Σεηξαθπιίαο. o Γήκνο Κεληξηθψλ Σδνπκέξθσλ κε έδξα ην Βνπξγαξέιη, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Αζακαλίαο, Αγλάλησλ θαη ηηο πξψελ θνηλφηεηεο Θενδσξηαλψλ θαη Μειηζζνπξγψλ. Πεξηθεξεηαθή ελόηεηα Θεζπξσηίαο κε 3 λένπο Γήκνπο: o Γήκνο Ζγνπκελίηζαο κε έδξα ηελ Ζγνπκελίηζα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Ζγνπκελίηζεο, πβφησλ, Μαξγαξηηίνπ, Παξαπνηάκνπ θαη ηελ πξψελ θνηλφηεηα Πέξδηθαο. o Γήκνο Φηιηαηψλ κε έδξα ηηο Φηιηάηεο, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Φηιηαηψλ θαη αγηάδαο. o Γήκνο νπιίνπ κε έδξα ηελ Παξακπζηά θαη ηζηνξηθή έδξα ηε ακνλίδα νπιίνπ απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Παξακπζηάο, Αρέξνληα θαη - 9 -
ηελ πξψελ θνηλφηεηα νπιίνπ. Πεξηθεξεηαθή ελόηεηα Ησαλλίλσλ κε 8 λένπο Γήκνπο: o Γήκνο Ησαλληηψλ κε έδξα ηα Ησάλληλα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Ησαλληηψλ, Αλαηνιήο, Πεξάκαηνο, Πακβψηηδαο, Μπηδαλίνπ θαη ηελ πξψελ θνηλφηεηα Νήζνπ Ησαλλίλσλ. o Γήκνο Εαγνξίνπ κε έδξα ηνπο Αζπξαγγέινπο, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Αλαηνιηθνχ Εαγνξίνπ, Κεληξηθνχ Εαγνξίνπ, Σχκθεο θαη ηηο πξψελ θνηλφηεηεο Βνβνχζεο θαη Πάπηγθνπ. o Γήκνο Κφληηζαο κε έδξα ηελ Κφληηζα, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Κφληηζαο, Μαζηνξνρσξίσλ, θαη ηηο πξψελ θνηλφηεηεο Γηζηξάηνπ, Αεηνκειίηζεο θαη Φνχξθαο. o Γήκνο Πσγσλίνπ κε έδξα ην Καιπάθη θαη ηζηνξηθή έδξα ην Γειβηλάθη, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Καιπαθίνπ, Γειβηλαθίνπ, Άλσ Πσγσλίνπ, Άλσ Καιακά θαη ηηο πξψελ θνηλφηεηεο Πσγσληαλήο θαη Λάβδαλεο. o Γήκνο Βνξείσλ Σδνπκέξθσλ κε έδξα ηα Πξάκαληα, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Σδνπκέξθσλ, Πξάκαλησλ, Καηζαλνρσξίσλ θαη ηηο πξψελ θνηλφηεηεο ηξάθνπ, Καιαξξπηψλ, Μαηζνπθίνπ θαη Βαζππέδνπ. o Γήκνο Μεηζφβνπ κε έδξα ην Μέηζνβν, ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη νξεηλφο, απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Μεηζφβνπ, Δγλαηίαο θαη ηελ πξψελ θνηλφηεηα Μειέαο. o Γήκνο Γσδψλεο κε έδξα ηελ Αγία Κπξηαθή απνηεινχκελνο απφ ηνπο Γήκνπο Γσδψλεο, Λάθθαο νπιίνπ, Αγίνπ Γεκεηξίνπ θαη ειιψλ. o Γήκνο Είηζαο κε έδξα ηελ Διενχζα απνηεινχκελνο απφ ηνπο Γήκνπο Είηζαο, Παζζαξψλνο, Μνινζζψλ, Δθάιεο θαη Δπξπκελψλ. Πεξηθεξεηαθή ελόηεηα Πξέβεδαο κε 3 λένπο Γήκνπο. o Γήκνο Πξέβεδαο κε έδξα ηελ Πξέβεδα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Εαιφγγνπ, Λνχξνπ θαη Πξεβέδεο. o Γήκνο Πάξγαο κε έδξα ην Καλαιάθη θαη ηζηνξηθή έδξα ηελ Πάξγα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Πάξγαο θαη Φαλαξίνπ. o Γήκνο Εεξνχ κε έδξα ηε Φηιηππηάδα απνηεινχκελνο απφ ηνπο πξψελ Γήκνπο Αλσγείνπ, Θεζπξσηηθνχ, Φηιηππηάδνο θαη ηελ πξψελ θνηλφηεηα Κξαλέαο. ηνπο αθφινπζνπο πίλαθεο γίλεηαη ζχγθξηζε πιεζπζκνχ θαη ππθλφηεηαο πιεζπζκνχ γηα ηηο Π.Δ. ηεο Ζπείξνπ θαη ηελ ρψξα θαη δίλνληαη ηα πιεζπζκηαθά ραξαθηεξηζηηθά - 10 -
ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ: ΠΗΝΑΚΑ 1-1: ΔΚΣΑΖ, ΠΛΖΘΤΜΟ, ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΠΛΖΘΤΜΟΤ (2011) Έθηαζε (Km 2 ) Πιεζπζκόο Ππθλόηεηα (1) (2) (2) / (1) Π.Δ. Πξέβεδαο 1.036 57.720 55.72 Π.Δ. Ησαλλίλσλ 4.990 167.400 33,54 Π.Δ. Άξηαο 1.662 67.870 40.83 Π.Δ. Θεζπξσηίαο 1.515 43.660 28.83 Ήπεηξνο 9.203 336.650 36.58 Διιάδα 131.957 10.787.690 81.75 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) ΠΗΝΑΚΑ 1-2: ΠΛΖΘΤΜΗΑΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ ΔΓΑΦΗΚΖ ΜΟΝΑΓΑ 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Π.Δ. Ησαλλίλσλ 153.748 155.326 134.688 147.304 185.142 170.244 167.400 Π.Δ. Θεζπξσηίαο 47.299 52.125 40.684 41.278 44.102 45.508 43.660 Π.Δ. Άξηαο 72.717 82.63 78.376 80.044 78.704 77.334 67.870 Π.Δ. Πξεβέδεο 56.779 62.523 56.586 55.915 58.628 59.334 57.720 Ήπεηξνο 330.543 352.604 310.334 324.541 339.576 352.420 336.650 Διιάδα 7.632.801 8.388.553 8.768.641 9.740,417 10.252.580 10.939.605 10.787.690 * * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) 1.2. Βαζηθά Πξνβιήκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο Σα βαζηθά πξνβιήκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο είλαη: - ε πιεζπζκηαθή ζπξξίθλσζε θαη γήξαλζε - ε εκθάληζε ελδνπεξηθεξεηαθψλ θαη δηαπεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ - ε πςειή εμάξηεζε ηεο νηθνλνκίαο απφ ηνλ ηνκέα ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ηνλ ειιηπψο νξγαλσκέλν πξσηνγελή ηνκέα - ην ηδηαίηεξα ρακειφ Αθαζάξηζην Δγρψξην Πξντφλ ζε ζχγθξηζε κε ηνλ αληίζηνηρν κέζν φξν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο - ε χπαξμε έληνλσλ ελδνπεξηθεξεηαθψλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ Π.Δ ηεο Ζπείξνπ θαζψο θαη κεηαμχ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ππαίζξνπ, - 11 -
- ε χπαξμε δσλψλ πνπ εμαξηψληαη ζεκαληηθά απφ ηνλ παξαζαιάζζην - ζεξηλφ ηνπξηζκφ, κέζεο πνηφηεηαο, κε ρακειή πιεξφηεηα θαη πξνζέιθπζε αιινδαπψλ δηαλπθηεξεχζεσλ, - ε έιιεηςε ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ θαη νη αλεπαξθείο αεξνκεηαθνξηθέο ππνδνκέο. 1.3. πγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο Γπλαηά ζεκεία ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ: - Τπνδνκέο: Σα έξγα ππνδνκήο φπσο ε Δγλαηία νδφο, ην ιηκάλη ηεο Ζγνπκελίηζαο, ε ππνζαιάζζηα δεχμε Αθηίνπ Πξέβεδαο, ε ζπλερήο βειηίσζε ηνπ εζληθνχ θαη επαξρηαθνχ νδηθνχ δηθηχνπ, ε αλακελφκελε θαηαζθεπή ηνπ Γπηηθνχ άμνλα θαζηζηνχλ ηελ πεξηθέξεηα Ζπείξνπ ζεκαληηθφ θφκβν ζην Διιαδηθφ ρψξν, θπξίσο εκπνξηθά θαη ηνπξηζηηθά. - Δπηρεηξεκαηηθφηεηα & Καηλνηνκία: Ζ χπαξμε βαζηθψλ πξνυπνζέζεσλ αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ κε δεδνκέλν ην ηδηαίηεξν θπζηθφ θάινο ηεο πεξηνρήο, δεκηνπξγνχλ ηηο βάζεηο γηα πεξαηηέξσ ελίζρπζή ηνπ. Ζ αλάδεημε ζε θέληξν εθπαίδεπζεο (Παλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ, ΣΔΗ Ζπείξνπ) θαη ππεξεζηψλ πξνζθέξνπλ δηαπεξηθεξεηαθέο θαη δηαζπλνξηαθέο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ζε ζρέζε κε ηελ Αιβαλία θαη ηε Γπηηθή Βαιθαληθή. - Πεξηβάιινλ: Ο ζεκαληηθφο νηθνινγηθφο πινχηνο, ηα θπζηθά νηθνζπζηήκαηα, νη Δηδηθέο Πεξηβαιινληηθέο κειέηεο ζε ηέζζεξηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο, κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε νξγαλσκέλε επηρεηξεκαηηθή θαη πεξηβαιινληηθή αλάπηπμε. - Πνηφηεηα δσήο: Ζ ζεκαληηθή αλάπηπμε ηνπ δηθηχνπ θνηλσληθψλ ππνδνκψλ, δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα αλάδεημε ηεο Πεξηθέξεηαο ζε θέληξν εθπαίδεπζεο, πγείαο θαη ππεξεζηψλ κε δηαπεξηθεξεηαθή θαη ππεξεζληθή εκβέιεηα ζε ζρέζε κε ηελ Αιβαλία θαη ηε Γπηηθή Βαιθαληθή. - Αγξνηηθφο ρψξνο: Ζ χπαξμε βαζηθψλ πξνυπνζέζεσλ αλάπηπμεο ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα παξαγσγήο κε ηελ θαιιηέξγεηα πνηνηηθψλ βηνινγηθψλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ θιάδνπ ηεο θηελνηξνθίαο, δεκηνπξγεί ζεηηθή αιιειεμάξηεζε κε ην δεπηεξνγελή ηνκέα (κεηαπνίεζε αγξνηηθψλ θαη θηελνηξνθηθψλ πξντφλησλ). - 12 -
2. Κνηλσληθν-νηθνλνκηθό Πξνθίι ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ - 13 -
2.1. Γεκνγξαθηθέο Σάζεηο- Δπίπεδν θαη Δμέιημε Πιεζπζκνύ - Πιεζπζκηαθή Ππθλόηεηα ΠΗΝΑΚΑ 2 1: Ο ΠΛΖΘΤΜΟ ΣΧΝ Π.Δ. - ΓΖΜΟΣΗΚΔ ΔΝΟΣΖΣΔ ΚΑΗ ΣΟΠΗΚΔ ΚΟΗΝΟΣΖΣΔ ΑΡΗΘΜ. ΑΡΗΘΜ. ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΓΡΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΖ ΔΚΣΑΖ ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟΣ. Α/Α (απνγξαθή ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΖ ΔΝΟΣΖΣΑ (η. ρικ) ΔΝΟΣΖ- & ΣΟΠ. 2011) ΔΝΟΣΖΣΑ ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣ. 1 ΑΡΣΑ 67.870 1.662 16 83 Άξηα 2 ΘΔΠΡΧΣΗΑ 43.660 1.515 10 105 Ζγνπκελίηζα 3 ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ 167.400 4.990 41 322 Ησάλληλα 4 ΠΡΔΒΔΕΑ 57.720 1.036 9 72 Πξέβεδα ΤΝΟΛΟ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ 336.650 9.203 76 582 ΖΠΔΗΡΟΤ * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) ΠΗΝΑΚΑ 2 2: ΠΛΖΘΤΜΗΑΚΖ ΑΠΟΓΡΑΦΖ (1981-2011) Γεσγξαθηθή Πεξηνρή 1981 Μεηαβνιή 81-91 1991 Μεηαβνιή 91-01 2001 Μεηαβνιή 01-11 2011 ΤΝΟΛΟ ΥΧΡΑ 9.729.350 5,2% 10.259.900 6,4% 10.964.020-1,60% 10.787.690 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ 324.582 4,5% 339.728 4,0% 353.820-5,10% 336.650 Π.Δ. Άξηαο 80.073-1,7% 78.719-0,7% 78.134-15,00% 67.870 Π.Δ. Θεζπξσηίαο 41.290 7,0% 44.188-3,3% 46.091-5,50% 43.660 Π.Δ. Ησαλλίλσλ 147.304 6,9% 158.193 7,1% 170.239-1,70% 167.400 Π.Δ. Πξέβεδαο 55.915 4,6% 58.628 1,2% 59.356-2,80% 57.720 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) ΠΗΝΑΚΑ 2 3 ΠΛΖΘΤΜΗΑΚΖ ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ (1981-2011) Γεσγξαθηθή Πεξηνρή Έθηαζε (ηεη. ρικ.) Πιεζπζκηαθή Ππθλόηεηα 1981 Πιεζπζκηαθή Ππθλόηεηα 1991 Πιεζπζκηαθή Ππθλόηεηα 2001 Πιεζπζκηαθή Ππθλόηεηα 2011 ΤΝΟΛΟ ΥΧΡΑ 131.957,00 73,7 77,8 83,1 81,75 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ 9.145,84 35,5 37,1 38,7 36,58 Π.Δ. Άξηαο 1.662,21 48,2 47,4 47,0 40,83 Π.Δ. Θεζπξσηίαο 1.514,59 27,3 29,3 28,4 28,83 Π.Δ. Ησαλλίλσλ 4.933,10 29,9 32,1 32,1 33,54 Π.Δ. Πξέβεδαο 1.035,94 54,0 56,6 57,3 55,72 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) - 14 -
Π.Δ. Άξηαο Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία γηα ηελ Π.Δ. Άξηαο πεξηγξάθνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: Α/Α ΠΗΝΑΚΑ 2 4 ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Π.Δ. ΑΡΣΑ (2011) ΑΡΗΘΜ. ΑΡΗΘΜ. ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΚΣΑΖ ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟ (απνγξαθή (η. ρικ) ΔΝΟΣΖ- & ΣΟΠ. 2011) ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣ. ΔΓΡΑ ΓΖΜΟΤ 1 Γήκνο Αξηαίσλ 42.980 457 5 31 Άξηα 2 Γήκνο Γ. Άλσ 5.850 464 3 16 Καξατζθάθε Καιεληίλε 3 Γήκνο Κελ. Σδνπκέξθσλ 6.230 509 4 22 Βνπξγαξέιη 4 Γήκνο Νηθ. θνπθά 12.810 232 4 14 Πέηα ΤΝΟΛΟ Π.Δ. ΑΡΣΑ 67.870 1.662 16 83 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) Π.Δ. Θεζπξσηίαο Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία γηα ηελ Π.Δ. Θεζπξσηίαο πεξηγξάθνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: ΠΗΝΑΚΑ 2 5 ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Π.Δ. ΘΔΠΡΧΣΗΑ (2011) Α/Α ΓΖΜΟ ΑΡΗΘΜ. ΑΡΗΘΜ. ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΚΣΑΖ ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟΣ. ΔΓΡΑ (απνγξαθή (η. ρικ) ΔΝΟΣΖ- & ΣΟΠ. ΓΖΜΟΤ 2011) ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣ. 1 Γήκνο Ζγνπκελίηζαο 25.780 417 5 26 Ζγνπκελίηζα 2 Γήκνο νπιίνπ 10.130 498 3 32 Παξακπζηά 3 Γήκνο Φηιηαηψλ 7.750 600 2 47 Φηιηάηεο ΤΝΟΛΟ Π.Δ. ΘΔΠΡΧΣΗΑ 43.660 1.515 10 105 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) - 15 -
Π.Δ. Ησαλλίλσλ Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία γηα ηελ Π.Δ. Ησαλλίλσλ πεξηγξάθνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: ΠΗΝΑΚΑ 2 6 ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Π.Δ. ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ (2011) ΓΖΜΟ ΑΡΗΘΜ. ΑΡΗΘΜ. ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΚΣΑΖ ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟΣ. (απνγξαθή (η. ρικ) ΔΝΟΣΖ- & ΣΟΠ. 2011) ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣ. ΔΓΡΑ ΓΖΜΟΤ Γήκνο Βνξ. Σδνπκέξθσλ 5.770 350 7 24 Πξάκαληα Γήκνο Γσδψλεο 9.720 664 4 56 Αγία Κπξηαθή Γήκνο Εαγνξίνπ 3.740 992 5 44 Αζπξάγγεινη Γήκνο Είηζαο 14.810 572 5 57 Διενχζα Γήκνο Ησαλληηψλ 111.740 383 6 39 Ησάλληλα Γήκνο Κφληηζαο 6.390 958 5 40 Κφληηζα Γήκνο Μεηζφβνπ 6.240 363 3 11 Μέηζνβν Γήκνο Πσγσλίνπ 8.990 708 6 51 Καιπάθη ΤΝΟΛΟ Π.Δ. ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ 167.400 4.990 41 322 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) Π.Δ. Πξεβέδεο Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία γηα ηελ Π.Δ. Πξέβεδαο πεξηγξάθνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: ΠΗΝΑΚΑ 2 7 ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Π.Δ. ΠΡΔΒΔΕΑ (2011) Α/Α ΓΖΜΟ ΑΡΗΘΜ. ΑΡΗΘΜ. ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΚΣΑΖ ΓΖΜΟΣ. ΓΖΜΟΣ. ΔΓΡΑ (απνγξαθή (η. ρικ) ΔΝΟΣΖ- & ΣΟΠ. ΓΖΜΟΤ 2011) ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣ. 1 Γήκνο Εεξνχ 14.080 386 4 22 Φηιηππηάδα 2 Γήκνο Πάξγαο 11.940 300 2 25 Καλαιάθη 3 Γήκνο Πξέβεδαο 31.700 350 3 25 Πξέβεδα ΤΝΟΛΟ Π.Δ. ΠΡΔΒΔΕΑ 57.720 1.036 9 72 * Πεγή ΔΛ.ΣΑΣ (Απνγξαθή πιεζπζκνχ 2011) - 16 -
2.2. Φαηλνκεληθή Μεηαλάζηεπζε Σν ηζρπξφηεξν ξεχκα εζσηεξηθήο κεηαλάζηεπζεο παξαηεξήζεθε πξνο ηελ πφιε ησλ Ησαλλίλσλ. Αλαθνξηθά κε ηε ζχγρξνλε θνηλσληθή δηάξζξσζε, ν πιεζπζκφο ηεο Ζπείξνπ παξνπζηάδεη ηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο αγξνηηθήο θνηλσλίαο, ε νπνία αζηηθνπνηείηαη κε ζρεηηθά γξήγνξνπο ξπζκνχο. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλεηαη ε θαηαλνκή ηνπ πιεζπζκνχ ζε αζηηθφ, εκηαζηηθφ θαη αγξνηηθφ. ΠΗΝΑΚΑ 2 8 ΚΑΣΑΝΟΜΖ ΠΛΖΘΤΜΟΤ ΣΖ ΖΠΔΗΡΟΤ Δ ΑΣΗΚΟ, ΖΜΗΑΣΗΚΟ ΚΑΗ ΑΓΡΟΣΗΚΟ (1981-2001) ΠΛΖΘΤΜΟ ΔΣΖ 1981 1991 2001 Αζηηθφο 78.457 (24,18%) 104.477 (30,75%) 110.910 (31,34%) Ζκηαζηηθφο 29,379 (9,05%) 33.434 (9,84%) 37.642 (10,64%) Αγξνηηθφο 216,705 (66,77%) 301.817 (59,41%) 205.268 (58,02) ΤΝΟΛΟ 324,541 (100,00%) 339.728 (100,00%) 353.820 (100,00%) Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ Απφ ηηο δηαθνξνπνηήζεηο πνπ παξαηεξνχληαη, δηαπηζηψλεηαη ζηαζεξή ηάζε ηνπ πιεζπζκνχ λα κεηαθηλείηαη πξνο ηα κεγαιχηεξα εκηαζηηθά θαη αζηηθά θέληξα θαη ηδηαίηεξα πξνο ηηο πξσηεχνπζεο ησλ Π.Δ.. 2.3. Κνηλσληθά Υαξαθηεξηζηηθά Πιεζπζκνύ Πεξηθέξεηαο ΠΗΝΑΚΑ 2 9: ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ ΣΖΝ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ Δθπαηδεπηηθό Δπίπεδν Αγξάκκαηνη (κε γλσξίδνληεο γξαθή θαη αλάγλσζε) Πνπ δελ ηειείσζαλ ην Γεκνηηθφ αιιά γλσξίδνπλ γξαθή θαη αλάγλσζε Ήπεηξνο 1991 2001 ύλνιν Υώξαο Ήπεηξνο ύλνιν Υώξαο 11,0% 6,8% 6,3% 3,8% 12,4% 10,6% 10,8% 8,7% Απφθνηηνη ηνηρεηψδνπο Δθπαηδεχζεσο 45,2% 39,6% 37,2% 31,9% Πνπ Σειείσζαλ ηε Γ' ηάμε Γπκλαζίνπ 9,7% 10,8% 11,2% 11,8% - 17 -
Δθπαηδεπηηθό Δπίπεδν Ήπεηξνο 1991 2001 ύλνιν Υώξαο Ήπεηξνο ύλνιν Υώξαο Απφθνηηνη Μέζεο εθπαίδεπζεο 15,1% 23,4% 21,7% 27,4% Πηπρηνχρνη ΣΔΗ (ΚΑΣΔ ΚΑΣΔΔ) 1,1% 1,4% 2,5% 2,9% Πηπρηνχρνη Αλσηέξσλ ρνιψλ 0,4% 0,7% 2,6% 4,4% Πηπρηνχρνη Αλσηάησλ ρνιψλ 4,8% 6,2% 7,3% 8,4% Με Μεηαπηπρηαθφ - Γηδαθηνξηθφ 0,2% 0,4% 0,4% 0,8% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ 2.4. Οηθνλνκηθέο Δπηδόζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο Σν θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ βξίζθεηαη ζε ρακειφηεξε ζέζε απφ ην αληίζηνηρν κέζν θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ ηεο ρψξαο. πγθεθξηκέλα, αλέξρεηαη ζην 75,00% ηνπ κέζνπ θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ ηεο ρψξαο γηα ην έηνο 2008 θαη θαηαιακβάλεη ηελ 9 ε ζέζε ζηηο 13 Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο. Πην αλαιπηηθά ν πίλαθαο πνπ αθνινπζεί πεξηγξάθεη ηνπο δείθηεο επεκεξίαο ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ: ΠΗΝΑΚΑ 2 10: ΓΔΗΚΣΔ ΔΤΖΜΔΡΗΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ ΓΔΗΚΣΔ ΔΤΖΜΔΡΗΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ Μ.Ο. ΥΧΡΑ ΚΑΣΑΣΑΞΖ Δ ΥΔΖ ΜΔ ΣΗ 13 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΔ ΑΔΠ ΚΑΣΑ ΚΔΦΑΛΖ 2008 15,9 Υηι. 21,3 9 ΑΠΟΣΑΜ. ΚΑΣΑΘΔΔΗ ΑΝΑ ΚΑΣΟΗΚΟ 2009 14,3ρηι. 18,8 5 ΓΖΛ. ΔΗΟΓΖΜΑ ΑΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟ 2008 14,8 ρηι. 16,7 6 ΦΟΡΟ ΔΗ. ΑΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟ 2008 1,12 ρηι. 1,6 6 ΦΤΗΚΖ ΑΤΞΖΖ ΠΛΖΘΤΜΟΤ/1000 ΚΑΣΟΗΚΟΤ 2008-1,8 0,9 12 ΜΑΘΖΣΔ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ /1000 ΚΑΣΟΗΚΟΤ 2009 59 62 11 ΜΑΘΖΣΔ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ /1000 ΚΑΣΟΗΚΟΤ 2009 50 56 13 ΠΟΟΣΟ ΑΝΔΡΓΗΑ 2009 11,2 9,5 3 ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΣΑ ΤΝΟΛΗΚΑ ΜΔΓΔΘΖ ΣΖ ΥΧΡΑ ΑΔΠ 2008 2,4% 10 ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟΗ 2008 2,8% 9 ΓΖΛΧΘΔΝ ΣΖΝ ΔΦΟΡΗΑ ΔΗΟΓΖΜΑ 2008 2,5% 10 ΦΟΡΟ ΔΗΟΓΖΜΑΣΟ Φ.Π. 2008 2% 11 ΑΠΟΣΑΜΗΔΤΣΗΚΔ ΚΑΣΑΘΔΔΗ 2009 2,4% 10 Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ Αθαζάξηζηνπ Δγρψξηνπ Πξντφληνο δεκηνπξγήζεθε θπξίσο ζηηο πεξηθέξεηεο Αηηηθήο θαη Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Ζ ζπκκεηνρή ησλ πεξηθεξεηψλ ζην ΑΔΠ έρεη παξακείλεη ζρεηηθά ζηαζεξή ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηθέξεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ εηψλ 2008-2009. - 18 -
ΠΗΝΑΚΑ 2 11: ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΣΧΝ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΧΝ ΣΟ ΑΔΠ (εθαη., ζε ηξέρνπζεο ηηκέο) 2008 πκκεηνρή ζην ζύλνιν ηεο ρώξαο 2009 πκκεηνρή ζην ζύλνιν ηεο ρώξαο Αλ. Μαθεδνλία & Θξάθε 9.055 3,8% 9.067 3,9% Κεληξηθή Μαθεδνλία 35.458 15,0% 35.334 15,0% Γπηηθή Μαθεδνλία 5.564 2,3% 5.467 2,3% Θεζζαιία 12.906 5,4% 12.904 5,5% Ήπεηξνο 5.827 2,5% 5.797 2,5% Ηφληα Νεζηά 4.647 2,0% 4.606 2,0% Γπηηθή Διιάδα 12.121 5,1% 12.083 5,1% ηεξεά Διιάδα 12.529 5,3% 12.493 5,3% Πεινπφλλεζνο 11.230 4,7% 11.162 4,7% Αηηηθή 103.334 43,6% 102.001 43,4% Βφξεην Αηγαίν 3.578 1,5% 3.562 1,5% Νφηην Αηγαίν 7.815 3,3% 7.788 3,3% Κξήηε 12.854 5,4% 12.753 5,4% ΤΝΟΛΟ ΥΧΡΑ 236.917 100,0% 235.017 100% Πεγή: ΔΛΣΑΣ 2.5. Απαζρόιεζε Ζ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ παξνπζηάδεη έλα απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά ζπγθέληξσζεο ζηελ απηναπαζρφιεζε, ελψ ε πιήξνπο θαη ανξίζηνπ ρξφλνπ απαζρφιεζε, παξά ην γεγνλφο φηη ηελ ηειεπηαία δεθαεηία απμήζεθε ζεκαληηθά, ππνιείπεηαη ζπγθξηλφκελε µε απηή ηνπ ζπλφινπ ηεο ρψξαο. Υακειή αλαινγία, ζε ζχγθξηζε µε ηα εζληθά δεδνκέλα, παξνπζηάδνπλ ε πξνζσξηλή θαη ηδηαίηεξα ε κεξηθή απαζρφιεζε, ελψ πςειή είλαη ε αλαινγία ησλ βνεζψλ πιήξνπο απαζρφιεζεο ζηελ νηθνγελεηαθή επηρεηξεκαηηθφηεηα, αιιά µε ηάζε κείσζεο ηελ ηειεπηαία δεθαεηία. - 19 -
ΠΗΝΑΚΑ 2 12: ΤΝΘΔΖ ΣΖ ΑΠΑΥΟΛΖΖ ΣΖΝ ΖΠΔΗΡΟ Απαζρνινύκελνη 1994 2004 % Αξηζκόο Αξηζκόο % % Μεηαβνιήο Απαζρνινύκελσλ Απαζρνινύκελσλ Απαζρνινχκελνη πιήξνπο θαη 36.784 35,7 60.801 48,4 65,3 ανξίζηνπ ρξφλνπ Πξνζσξηλά απαζρνινχκελνη πιήξνπο 3.313 3,2 6.020 4,8 81,7 απαζρφιεζεο Μεξηθήο απαζρφιεζεο θαη 753 0,7 1.389 1,1 84,5 ανξίζηνπ ρξφλνπ Μεξηθήο απαζρφιεζεο θαη 1.167 1,1 2.029 1,6 73,9 νξηζκέλνπ ρξφλνπ Απηναπαζρνινχκελνη πιήξνπο 42.394 41,2 44.078 35,1 4,0 απαζρφιεζεο Απηναπαζρνινχκελνη κεξηθήο 1.506 1,5 2.518 2,0 67,2 απαζρφιεζεο Βνεζνί ζηελ νηθνγελεηαθή επηρείξεζε πιήξνπο 14.872 14,4 7.958 6,3-46,5 απαζρφιεζεο Βνεζνί ζηελ νηθνγελεηαθή επηρείξεζε κεξηθήο 2.184 2,1 741 0,6-66,0 απαζρφιεζεο ύλνιν απαζρνινπκέλσλ 102.973 100,0 125.535 100,0 21,9 Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ 1994,2004. - 20 -
Π.Δ. ΑΡΣΑ Ζ θαηαλνκή αλά θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο - ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 - γηα ηελ Π.Δ. Άξηαο ζε ζχγθξηζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ην ζχλνιν ηεο ρψξαο παξνπζηάδεηαη παξαθάησ: ΠΗΝΑΚΑ 2-13: ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΔΝΔΡΓΟ ΠΛΖΘΤΜΟ ΑΝΑ ΣΟΜΔΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΖΝ Π.Δ. ΆΡΣΑ (2001) Ο η θ ν λ ν κ η θ ώ ο ε λ ε ξ γ ν ί χλνιν Διιάδνο, Εψλεο (MUTSI),Πεξηθέξεηεο Απαζρνινύκελνη Α λ ε ξ γ ν η (NUTS II), Ννκφο, Γήκνο/Κνηλφηεηα θαη Γ./ Κ.Γηακέξηζκα ύλνιν ύλνιν Πξσηνγελήο Σνκέαο NACE A-B Γεπηεξνγελήο Σνκέαο NACE C-F Σξηηνγελήο Σνκέαο NACE G-Q Γε δήισζαλ θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ύλνιν ΤΝΟΛΟ ΔΛΛΑΓΟ 4.615.470 4.102.091 88,88% 591.669 14,42% 892.189 21,75% 2.401.831 58,55% 216.402 5,28% 513.379 11,12% ΖΠΔΗΡΟ 130.494 114.425 87,69% 25.348 22,15% 22.580 19,73% 60.999 53,31% 5.498 4,80% 16.069 12,31% Π.Δ ΑΡΣΑ 27.357 24.164 88,33% 7.809 32,32% 4.437 18,36% 10.816 44,76% 1.102 4,56% 3.193 11,67% ΓΖΜΟ ΑΡΣΑΗΧΝ 17.365 15.434 88,88% 3.876 25,11% 3.000 19,44% 7.945 51,48% 613 3,97% 1.931 11,12% ΓΖΜΟ ΝΗΚΟΛΑΟΤ ΚΟΤΦΑ 5.849 5.174 88,46% 2.514 48,59% 643 12,43% 1.828 35,33% 189 3,65% 675 11,54% ΓΖΜΟ ΓΔΧΡΓΗΟΤ ΚΑΡΑΗΚΑΚΖ 2.213 1.916 86,58% 1.014 52,92% 336 17,54% 513 26,77% 53 2,77% 297 13,42% ΓΖΜΟ ΚΔΝΣΡΗΚΧΝ ΣΕΟΤΜΔΡΚΧΝ 1.930 1.640 84,97% 405 24,70% 458 27,93% 530 32,32% 247 15,06% 290 15,03% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ 21
Π.Δ. ΘΔΠΡΧΣΗΑ Ζ θαηαλνκή αλά θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο - ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 - γηα ηελ Π.Δ. Θεζπξσηίαο ζε ζχγθξηζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ην ζχλνιν ηεο ρψξαο παξνπζηάδεηαη παξαθάησ: ΠΗΝΑΚΑ 2-14: ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΔΝΔΡΓΟ ΠΛΖΘΤΜΟ ΑΝΑ ΣΟΜΔΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΟ Π.Δ. ΘΔΠΡΧΣΗΑ (2001) Ο η θ ν λ ν κ η θ ώ ο ε λ ε ξ γ ν ί χλνιν Διιάδνο, Εψλεο (MUTSI) Απαζρνινύκελνη Α λ ε ξ γ ν η,πεξηθέξεηεο (NUTS II), Ννκφο, Γήκνο/Κνηλφηεηα θαη Γ./ Κ.Γηακέξηζκα ύλνιν ύλνιν Πξσηνγελήο Σνκέαο NACE A-B Γεπηεξνγελήο Σνκέαο NACE C-F Σξηηνγελήο Σνκέαο NACE G-Q Γε δήισζαλ θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ύλνιν ΤΝΟΛΟ ΔΛΛΑΓΟ 4.615.470 4.102.091 88,88% 591.669 14,42% 892.189 21,75% 2.401.831 58,55% 216.402 5,28% 513.379 11,12% ΖΠΔΗΡΟ 130.494 114.425 87,69% 25.348 22,15% 22.580 19,73% 60.999 53,31% 5.498 4,80% 16.069 12,31% Π.Δ ΘΔΠΡΧΣΗΑ 17.380 15.375 88,46% 4.425 28,78% 2.895 18,83% 7.733 50,30% 322 2,09% 2.005 12,61% ΓΖΜΟ ΖΓΟΤΜΔΝΗΣΖ 10.040 8.731 86,96% 1.656 18,97% 1.699 19,46% 5.139 58,86% 237 2,71% 1.309 13,04% ΓΖΜΟ ΦΗΛΗΑΣΧΝ 3.206 2.873 89,61% 1.312 45,67% 443 15,42% 1.071 37,28% 47 1,64% 333 10,39% ΓΖΜΟ ΟΤΛΗΟΤ 4.134 3.771 91,22% 1.457 38,64% 753 19,97% 1.523 40,39% 38 1,01% 363 8,78% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ 22
Π.Δ. ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ Ζ θαηαλνκή αλά θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο - ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 - γηα ηελ Π.Δ. Ησαλλίλσλ ζε ζχγθξηζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ην ζχλνιν ηεο ρψξαο παξνπζηάδεηαη παξαθάησ: ΠΗΝΑΚΑ 2-15: ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΔΝΔΡΓΟ ΠΛΖΘΤΜΟ ΑΝΑ ΣΟΜΔΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΖΝ Π.Δ.ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ (2001) Ο η θ ν λ ν κ η θ ώ ο ε λ ε ξ γ ν ί χλνιν Διιάδνο, Εψλεο (MUTSI) Απαζρνινύκελνη Α λ ε ξ γ ν η,πεξηθέξεηεο (NUTS II), Ννκφο, Γήκνο/Κνηλφηεηα θαη Γ./ Κ.Γηακέξηζκα ύλνιν ύλνιν Πξσηνγελήο Σνκέαο NACE A-B Γεπηεξνγελήο Σνκέαο NACE C-F Σξηηνγελήο Σνκέαο NACE G-Q Γε δήισζαλ θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ύλνιν ΤΝΟΛΟ ΔΛΛΑΓΟ 4.615.470 4.102.091 88,88% 591.669 14,42% 892.189 21,75% 2.401.831 58,55% 216.402 5,28% 513.379 11,12% ΖΠΔΗΡΟ 130.494 114.425 87,69% 25.348 22,15% 22.580 19,73% 60.999 53,31% 5.498 4,80% 16.069 12,31% Π.Δ ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ 62.357 54.496 87,39% 6.843 12,56% 11.775 21,61% 32.662 59,93% 3.216 5,90% 7.861 12,61% ΓΖΜΟ ΗΧΑΝΝΗΣΧΝ 43.140 37.687 87,36% 1.988 5,28% 7.840 20,80% 26.027 69,06% 1.832 4,86% 5.453 12,64% ΓΖΜΟ ΓΧΓΧΝΖ 3.295 2.752 83,52% 818 29,72% 525 19,08% 1.052 38,23% 357 12,97% 543 16,48% ΓΖΜΟ ΜΔΣΟΒΟΤ 2.471 2.193 88,75% 529 24,12% 612 27,91% 753 34,34% 299 13,63% 278 11,25% ΓΖΜΟ ΒΟΡΔΗΧΝ ΣΕΟΤΜΔΡΚΧΝ 1.215 1.088 89,55% 253 23,25% 225 20,68% 327 30,06% 283 26,01% 127 10,45% ΓΖΜΟ ΕΗΣΑ 5.616 5.049 89,90% 1.277 25,29% 1.445 28,62% 2.216 43,89% 111 2,20% 567 10,10% ΓΖΜΟ ΚΟΝΗΣΑ 2.505 2.183 87,15% 615 28,17% 519 23,77% 980 44,89% 69 3,16% 322 12,85% ΓΖΜΟ ΕΑΓΟΡΗΟΤ 1.482 1.272 85,83% 526 41,35% 140 11,01% 497 39,07% 109 8,57% 210 14,17% ΓΖΜΟ ΠΧΓΧΝΗΟΤ 2.633 2.272 86,29% 837 36,84% 469 20,64% 810 35,65% 156 6,87% 361 13,71% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ 23
Π.Δ. ΠΡΔΒΔΕΑ Ζ θαηαλνκή αλά θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο - ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 - γηα ηελ Π.Δ. Πξέβεδαο ζε ζχγθξηζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ην ζχλνιν ηεο ρψξαο παξνπζηάδεηαη παξαθάησ: ΠΗΝΑΚΑ 2-16: ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΔΝΔΡΓΟ ΠΛΖΘΤΜΟ ΑΝΑ ΣΟΜΔΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΖΝ Π.Δ.ΠΡΔΒΔΕΑ (2001) Ο η θ ν λ ν κ η θ ώ ο ε λ ε ξ γ ν ί χλνιν Διιάδνο, Εψλεο (MUTSI),Πεξηθέξεηεο (NUTS II), Ννκφο, Γήκνο/ Κνηλφηεηα θαη Γ./ Κ.Γηακέξηζκα ύλνιν ύλνιν Πξσηνγελήο Σνκέαο NACE A-B Απαζρνινύκελνη Γεπηεξνγελήο Σνκέαο NACE C-F Σξηηνγελήο Σνκέαο NACE G-Q Γε δήισζαλ θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο Α λ ε ξ γ ν η ύλνιν ΤΝΟΛΟ ΔΛΛΑΓΟ 4.615.470 4.102.091 88,88% 591.669 14,42% 892.189 21,75% 2.401.831 58,55% 216.402 5,28% 513.379 11,12% ΖΠΔΗΡΟ 130.494 114.425 87,69% 25.348 22,15% 22.580 19,73% 60.999 53,31% 5.498 4,80% 16.069 12,31% Π.Δ. ΠΡΔΒΔΕΑ 23.400 20.390 87,14% 6.271 30,76% 3.473 17,03% 9.788 48,00% 858 4,21% 3.010 12,86% ΓΖΜΟ ΠΡΔΒΔΕΖ 12.648 11.141 88,09% 2.627 23,58% 1.940 17,41% 6.163 55,32% 411 3,69% 1.507 11,91% ΓΖΜΟ ΠΑΡΓΑ 5.201 4.473 86,00% 2.164 48,38% 577 12,90% 1.602 35,81% 130 2,91% 728 14,00% ΓΖΜΟ ΕΖΡΟΤ 2.366 2.005 84,74% 793 39,55% 264 13,17% 760 37,91% 188 9,38% 361 15,26% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ 24
2.6. Αλεξγία ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Ζ Ήπεηξνο θαηαηάζζεηαη πέκπηε σο πξνο ηνλ αξηζκφ ησλ εγγεγξακκέλσλ αλέξγσλ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2010. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί πεξηγξάθεηαη ε πνξεία ηνπ πνζνζηνχ αλεξγίαο απφ ην 2005 σο ην 2010. ΠΗΝΑΚΑ 2-17: ΣΟΗΥΔΗΑ ΑΝΔΡΓΗΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΖΠΔΗΡΟ Πνζνζηό αλεξγίαο, θαηά πεξηθέξεηα: Αύγνπζηνο 2005 2010 Πεξηθέξεηα Αύγνπζηνο 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε 12,7 11,2 9,9 6,8 12,1 13,5 Κεληξηθή Μαθεδνλία 11 8,9 8,5 8,8 10,4 13,5 Γπηηθή Μαθεδνλία 17,5 11,4 13 15,3 9,4 13,9 Ήπεηξνο 11,8 10 7,2 8 8,7 10,5 Θεζζαιία 11 8 8,8 7,5 8,5 13,1 Ηφληνη Νήζνη 6,4 5,5 4,6 4,4 3,8 5,6 Γπηηθή Διιάδα 12 10,5 9,6 11,6 8,7 12 ηεξεά Διιάδα 8,7 10,2 8 7,7 10,9 12,6 Αηηηθή 8,9 8,3 7,4 6,2 9,5 12,9 Πεινπφλλεζνο 10,3 8,1 6 6,6 5,1 10 Βφξεην Αηγαίν 11,9 8,1 6,5 4,7 7,8 6,9 Νφηην Αηγαίν 6 4,8 3,6 1,2 6,3 5,9 Κξήηε 5,8 6,4 2,4 4,3 6,3 11,2 ύλνιν Διιάδνο 9,9 8,6 7,6 7,1 9 12,2 Πεγή: Δπεηεξίδα Αγνξάο Δξγαζίαο 2010, ΠΑΔΠ ΑΔ 25
3. Πξσηνγελήο Σνκέαο 26
3.1. Κύξηα ραξαθηεξηζηηθά Ζ αγξνηηθή νηθνλνκία ηεο Πεξηθέξεηαο εμεηδηθεχεηαη ζηελ θηελνηξνθία, φπνπ ε αηγνπξνβαηνηξνθία θαη ε πηελνηξνθία θαηέρνπλ εμέρνπζα ζέζε ζην ζχλνιν ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο θαη απνηεινχλ ηε βάζε ζεκαληηθήο κεξίδαο ηνπ δεπηεξνγελνχο ηνκέα (θιάδνο ηξνθίκσλ). Δπίζεο, άιιεο ζεκαληηθέο δξαζηεξηφηεηεο είλαη ηα εζπεξηδνεηδή, ηα θηελνηξνθηθά θπηά, ε αιηεία θαη νη δαζνθνκία. Σα ¾ ηεο γεσξγηθήο γεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο ηεο Πεξηθέξεηαο ζπγθεληξψλνληαη ζηηο Π.Δ. Άξηαο θαη Πξεβέδεο. Μφληκα αξδεπφκελεο εθηάζεηο ππάξρνπλ ζηηο πεδηάδεο ηεο Άξηαο θαη ηεο Πξέβεδαο, βφξεηα ηεο Ζγνπκελίηζαο θαη ζην θεληξηθφ ηκήκα ηεο Π.Δ. Ησαλλίλσλ. Οη κεγαιχηεξεο εθκεηαιιεχζηκεο δαζηθέο εθηάζεηο βξίζθνληαη ζηηο Π.Δ. Άξηαο (Β&ΒΓ ηκήκαηα) θαη Ησαλλίλσλ (Β&ΒΑ ηκήκαηα ηεο Π.Δ. - Κφληηζα, Μέηζνβν θαη Εαγφξηα). Οη θηελνηξνθηθέο κνλάδεο είλαη δηάζπαξηεο ζηελ Πεξηθέξεηα εθηφο απφ ην βφξεην θαη ην λνηηναλαηνιηθφ ηκήκα ηεο. Σα πηελνηξνθεία βξίζθνληαη θπξίσο ζηελ Π.Δ. Ησαλλίλσλ θαη ζηηο πεδηάδεο ηεο Άξηαο, ε κεγαιχηεξε ζπγθέληξσζε ρνηξνηξνθείσλ ζηε πεξηνρή Φηιηππηάδαο ηεο Π.Δ. Πξέβεδαο, ελψ νη κνλάδεο βννεηδψλ ζπγθεληξψλνληαη θπξίσο ζηελ Π.Δ. Θεζπξσηίαο θαη ζηνλ νξεηλφ φγθν ηεο Πίλδνπ. Ο πξσηνγελήο ηνκέαο έρεη ζεκαληηθή βαξχηεηα ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο Πεξηθέξεηαο. ΠΗΝΑΚΑ 3-1 : ΑΠΑΥΟΛΖΖ ΣΟΝ ΠΡΧΣΟΓΔΝΖ ΣΟΜΔΑ Γεσγξαθηθή πεξηνρή Πνζνζηό απαζρόιεζεο 1991 2001 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ 31% 25% ΔΛΛΑΓΑ 18,7% 16,1% ΔΤΡΧΠΖ ΣΧΝ 15 4% ΔΤΡΧΠΖ ΣΧΝ 25 5,4% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ Ζ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ παξάγεη ην 2,3% ηνπ ζπλνιηθνχ Αθαζάξηζηνπ Δγρψξηνπ Πξντφληνο ηεο ρψξαο. 27
ΠΗΝΑΚΑ 3-2 : ΠΟΟΣΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΣΧΝ ΣΟΜΔΧΝ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΟ ΑΔΠ (1998) Γεσγξαθηθή Πεξηνρή Πξσηνγελήο Γεπηεξνγελήο Σξηηνγελήο ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ 13% 22% 65% ΔΛΛΑΓΑ 8% 23% 69% Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ ΠΗΝΑΚΑ 3-3 : ΠΟΟΣΟ ΑΠΑΥΟΛΟΤΜΔΝΧΝ Γεσγξαθηθή Πεξηνρή ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ ΑΝΑ ΣΟΜΔΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ (2001) Πξσηνγελήο Γεπηεξνγελήο Σξηηνγελήο Γελ δήισζαλ θιάδν 22,15% 19,73% 53,31% 4,81 ΔΛΛΑΓΑ 14,42% 21,75% 58,55% 5,28 Πεγή: ΔΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία νκάδαο κειέηεο Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ ηελ Πεξηθέξεηα ηεο Ζπείξνπ ε θηελνηξνθία ζπκκεηέρεη ζε πνζνζηφ 65% ζηε ζπλνιηθή αθαζάξηζηε αμία ηεο παξαγσγήο ηνπ πξσηνγελή ηνκέα ελψ ην παλειιαδηθφ πνζνζηφ αγγίδεη ην 39%. ηελ πεξηνρή ηεο Π.Δ. Ησαλλίλσλ ην 28% ηνπ αθαζάξηζηνπ πξντφληνο αλήθεη ζηνλ πξσηνγελή ηνκέα, ελψ ην αληίζηνηρν Παλειιαδηθά είλαη 17%. Ζ Π.Δ. Πξέβεδαο είλαη δεχηεξε παλειιαδηθά ζηελ εθηξνθή ρνίξσλ θαη ηέηαξηε ζηελ εθηξνθή αγειάδσλ γαιαθηνπαξαγσγήο. ηελ εθηξνθή πηελψλ θξενπαξαγσγήο ε Π.Δ. Ησαλλίλσλ είλαη πξψηε θαη ε Π.Δ. ηεο Άξηαο ηέηαξηε παλειιαδηθά. Ζ ζπκβνιή ινηπφλ ηεο θηελνηξνθίαο ζηελ απαζρφιεζε είλαη κεγάιε, ιακβάλνληαο παξάιιεια ππφςε ην γεγνλφο φηη ζεκαληηθφ κέξνο ηεο θπηηθήο παξαγσγήο πξννξίδεηαη γηα ηελ θηελνηξνθία. ηελ Πεξηθέξεηα αλαινγεί 3% ησλ θαιιηεξγνχκελσλ εθηάζεσλ ζηε ρψξα, 22% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο εζπεξηδνεηδψλ (2ε παξαγσγφο πεξηθέξεηα κεηά ηελ Πεινπφλλεζν), 15% ηεο παξαγσγήο θξέαηνο (2ε κεηά ηελ Κεληξηθή Μαθεδνλία) θαη 13% ηπξηνχ (2ε κεηά ηε Θεζζαιία) ην 2004. Ζ Π.Δ. Ησαλλίλσλ είλαη ε 3ε παξαγσγφο πεξηνρή ηπξηνχ ζηε ρψξα, κεηά ηα Σξίθαια θαη ηε Λάξηζα, κε 9% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο θαη ε 1ε ζηελ παξαγσγή θξέαηνο κε 8% ηεο παξαγσγήο ην 2004. 3.2. Γεσξγία ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ αγξνηεκαρίσλ είλαη 182.288. Ο αξηζκφο ησλ εθκεηαιιεχζεσλ κε θαιιηεξγνχκελε έθηαζε αλέξρνληαλ ην 2000 ζε 28