ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ

ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ Πώς να προλάβετε και πώς να αντιμετωπίσετε τη συχνότερη αιτία τύφλωσης στα άτομα άνω των 50 ετών ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην Ελλάδα σε περισσότερα από 50.000 άτομα έχει γίνει διάγνωση Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ). Παγκοσμίως, 150 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ΗΕΩ. Είναι μια πάθηση που προσβάλλει άτομα άνω των 50 ετών και προκαλεί σταδιακή απώλεια της όρασης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε ολική απώλεια της κεντρικής όρασης (τύφλωση). Σκοπός αυτού του Εντύπου είναι να γίνει για όλους, αλλά ειδικά για τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, ένας πολύτιμος «οδηγός» για την πρόληψη της Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς κηλίδας και την έγκαιρη διάγνωσή της. Η ΗΕΩ μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη. Είναι πολύ δύσκολο να αποκατασταθεί η όραση που έχει ήδη χαθεί. Όμως, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να μειωθούν ή να εξαλειφθούν. Είναι σημαντικό ότι πολλές επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι στα αρχικά στάδια της νόσου τα συμπληρώματα διατροφής με Λουτεΐνη, Ζεαξανθίνη, Βιταμίνες, Ιχνοστοιχεία και Ωμέγα-3 λιπαρά Οξέα μπορούν να προλάβουν την εξέλιξη της εκφύλισης της όρασης σε πιο σοβαρές μορφές. 2 3

ΣΚΛΗΡΟΣ ΧΙΤΩΝΑΣ ΟΠΤΙΚΟ ΝΕΥΡΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΕΩ; Η Hλικιακή Eκφύλιση Ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση που προσβάλλει την κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδή που ονομάζεται Ωχρά Κηλίδα και η οποία είναι σημαντική για την όραση. ΦΩΣ Η πάθηση αυτή προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης, αλλά δεν επηρεάζει την περιφερική. Έτσι, τα άτομα που προσβάλλονται μπορούν να δουν ένα αντικείμενο ή ένα πρόσωπο, αλλά δεν μπορούν να διακρίνουν λεπτομέρειες και χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις καθημερινές δραστηριότητές τους, όπως το διάβασμα, παρακολούθηση τηλεόρασης, γράψιμο, μαγείρεμα, ράψιμο ή οδήγηση. ΦΑΚΟΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗΣ ΩΧΡΑ ΚΗΛΙΔΑ Τα πρώτα συμπτώματα της ΗΕΩ δε γίνονται συνήθως αντιληπτά, όσο όμως η νόσος εξελίσσεται οι ασθενείς αρχίζουν να βλέπουν σκοτεινές περιοχές ή παρατηρούν ότι η όρασή τους είναι θολή ή παρουσιάζει παραμορφώσεις. Η επίσκεψη στον Οφθαλμίατρο είναι ζωτικής σημασίας για να ενημερωθούν σωστά για τα συμπτώματα και να αντιμετωπίσουν την εξέλιξη της νόσου όσο είναι δυνατόν. Όσοι πάσχουν από ΗΕΩ βλέπουν τις ικανότητές τους να ελαττώνονται και σιγά - σιγά να τους εγκαταλείπουν. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών, μειώνουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους και είναι η αιτία για πτώσεις και κατάγματα, καθώς και για εμφάνιση κατάθλιψης. 4 5

ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΗΕΩ ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΜΕ. Ξηρά μορφή Yγρά μορφή Η Εκφύλιση Ωχράς κηλίδας μπορεί να διακριθεί σε ξηρά (μη- εξιδρωματική ή ατροφική) και σε υγρά (εξιδρωματική ή νεοαγγειακή) Η ξηρά μορφή - πιο συχνή από την υγρή μορφή, αφού παρουσιάζεται περίπου στο 85% των ασθενών με ΗΕΩ- μπορεί να είναι αποτέλεσμα της λέπτυνσης του αμφιβληστροειδούς λόγω ηλικίας, της αλλαγής στη χρωστική του αμφιβληστροειδή ή ο συνδυασμός και των δυο διαδικασιών. Ορισμένα νευρικά κύτταρα του αμφιβληστροειδή αλλοιώνονται περιορίζοντας την ικανότητα των ασθενών να διακρίνουν μικρές λεπτομέρειες. Η νόσος εξελίσσεται σταδιακά και η απώλεια της όρασης γίνεται βαθμιαία. Η υγρά μορφή αυτής της πάθησης, η οποία αντιστοιχεί περίπου στο 15% των περιστατικών, εξελίσσεται ταχύτατα και συχνά οδηγεί σε πιο σημαντική απώλεια της όρασης. Στην υγρά ΗΕΩ αναπτύσσονται νέα αγγεία (νεοαγγείωση) κάτω από τον αμφιβληστροειδή που επιτρέπουν τη διαρροή υγρών και αίματος. Αυτή η διαδικασία προκαλεί τη νέκρωση των κυττάρων του αμφιβληστροειδή και δημιουργεί θολά σημεία στην κεντρική όραση. Η ΗΕΩ δεν είναι πολύ γνωστή νόσος, παρόλο που είναι η κύρια αιτία τύφλωσης στα άτομα τρίτης ηλικίας. Το 2% των ατόμων μέσης ηλικίας παρουσιάζουν ΗΕΩ, ενώ έχει προσβληθεί το 20% των ατόμων μεταξύ 65 και 74 ετών. Η πιθανότητα προσβολής από την πάθηση αυξάνεται με την ηλικία και στο ένα τρίτο των ατόμων μεταξύ 75 και 85 ετών έχει γίνει διάγνωση ΗΕΩ. Ένα μεγάλο ποσοστό του Ευρωπαϊκού πληθυσμού κληρονομεί από τους γονείς του γονίδια που δημιουργούν προδιάθεση για ΗΕΩ, ωστόσο δεν αναπτύσσουν όλοι τη νόσο. Στην κατάσταση αυτή συνεισφέρουν και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να την τροποποιήσουν ή να την προλάβουν. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι στις επόμενες δεκαετίες η συχνότητα εμφάνισης της ΗΕΩ θα τριπλασιαστεί. 6 7

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν αρνητικά τους φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς των ματιών και συνεπώς συντελούν στην εκδήλωση της ΗΕΩ. Εκτός από τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου που είναι η ηλικία, οι πιο σημαντικοί είναι: Οικογενειακή γενετική προδιάθεση Ανεπαρκής διατροφή Παχυσαρκία Άμεση έκθεση στο ηλιακό φως Κάπνισμα Υπέρταση Ίριδα ανοιχτού χρώματος Η ανεπαρκής πρόσληψη βιταμινών C και Ε, ψευδαργύρου, ω-3 λιπαρών οξέων DHA και EPA και των δυο καροτινοειδών Λουτεΐνη και Ζεαξανθίνη, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την πυκνότητα της χρωστικής στην Ωχρά κηλίδα, επηρεάζει δυσμενώς το αμυντικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει σταδιακή εκφύλιση της Ωχράς. Η άμεση και παρατεταμένη έκθεση στο φως του ήλιου, χωρίς τα κατάλληλα γυαλιά, μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στα μάτια με το πέρασμα του χρόνου. Οι ακτίνες του ήλιου παράγουν βλαβερές οξειδωτικές ουσίες που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες και επηρεάζουν τον αμφιβληστροειδή. ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΗΕΩ Στους καπνιστές είναι διπλάσια η πιθανότητα απώλειας όρασης σε ώριμη ηλικία σε σχέση με τους μη καπνιστές. Το κάπνισμα αυξάνει την παραγωγή ελεύθερων ριζών που προκαλούν καταστροφή των κυττάρων και εμποδίζουν την κυκλοφορία στον αμφιβληστροειδή των διατροφικών συστατικών που προστατεύουν την Ωχρά κηλίδα. Με όμοιο τρόπο, μια ανεπαρκής δίαιτα, φτωχή σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια αλλά πλούσια σε λίπη, μπορεί να συνεισφέρει στη μη αναστρέψιμη τύφλωση λόγω Εκφύλισης Ωχράς κηλίδας. Τα αποτελέσματα της ΗΕΩ στην όραση δεν μπορούν πάντα να αποκατασταθούν. Γιαυτό η πάθηση πρέπει να περιορισθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται, από τη στιγμή που θα εμφανισθεί. ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ: Αν είστε άνω των 50 ετών, να επισκέπτεστε συχνά τον Οφθαλμίατρό σας, ειδικά εάν υπάρχει ιστορικό ΗΕΩ στην οικογένειά σας Προστατέψτε τα μάτια σας φορώντας γυαλιά ηλίου που απορροφούν την υπεριώδη και μπλε ακτινοβολία 8 9

Μην καπνίζετε Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε ψάρια και ποικιλία φρούτων και λαχανικών Αποφύγετε να παίρνετε βάρος Κάντε τακτική άσκηση Λαμβάνετε Συμπληρώματα με βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και ω-3 λιπαρά, ειδικά σχεδιασμένα για την όραση. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η τακτική λήψη των κατάλληλων Συμπληρωμάτων με Βιταμίνη C και Ε, καροτινοειδή όπως Λουτεΐνη και Ζεαξανθίνη, ω-3 λιπαρά Οξέα και Ψευδάργυρο, σε συγκεκριμένες δόσεις, μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς κηλίδας και τη συνεπακόλουθη απώλεια της όρασης. Η Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς κηλίδας μπορεί να αναγνωρισθεί από τα ακόλουθα συμπτώματα: Οι ευθείες γραμμές φαίνονται κυματιστές Τα γράμματα συχνά εξαφανίζονται κατά την ανάγνωση Ελαττώνεται η έγχρωμη όραση Είναι πολύ δύσκολο να δει κανείς στο ημίφως ή στο σκοτάδι. Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, το κέντρο του οπτικού πεδίου αλλάζει, εμφανίζεται ένα θολό σημείο και ο ασθενής έχει δυσκολία να διαβάσει ή να αναγνωρίσει πρόσωπα. Για να ελέγξετε εάν έχετε προσβληθεί από ΗΕΩ μπορείτε να κάνετε ένα γρήγορο τεστ με τον Πίνακα Amsler. Το Ocuvite LUTEIN forte με Βιταμίνες, Λουτεΐνη, Ζεαξανθίνη και Ιχνοστοιχεία και το Ocuvite Reti-NAT Forte με ω-3 λιπαρά Οξέα, είναι συμπληρώματα που παρέχουν τις συνιστώμενες δοσολογίες. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΗΕΩ; Όταν προσβάλλεται η Ωχρά κηλίδα από ΗΕΩ, η κεντρική όραση θολώνει και χάνεται σταδιακά στο ένα ή και στα δύο μάτια. Πώς να κάνετε το Οπτικό Τεστ: Κρατήστε τον Πίνακα - σε απόσταση 30 εκ. από το πρόσωπό σας - σε ένα καλά φωτισμένο χώρο Αν φοράτε γυαλιά, μην τα βγάλετε Καλύψτε το ένα μάτι. Ελέγξτε εάν εμφανίζονται ανωμαλίες στον Πίνακα, όπως παραμορφώσεις, κυματιστές γραμμές, κουτάκια διαφορετικού μεγέθους ή κάποια που δεν μπορείτε να δείτε Κάντε το ίδιο και με το άλλο μάτι 10 11

30 εκ. 30 cm Σημειώστε ότι με τον Πίνακα Amsler μπορεί να αναγνωριστεί η ΗΕΩ όταν είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Σε κάθε περίπτωση, εάν ανήκετε σε μια από τις ομάδες υψηλού κινδύνου, επισκεφθείτε τον Οφθαλμίατρό σας ανεξάρτητα από το εάν παρατηρείτε ή όχι ανωμαλίες στον Πίνακα. Έτσι βλέπει τον Πίνακα ένα άτομο με φυσιολογική όραση. Όταν κάνετε αυτό το Τεστ θα πρέπει να μπορείτε να βλέπετε όλο τον Πίνακα. Εάν κάποια περιοχή φαίνεται παραμορφωμένη - δηλαδή κυματιστή, θολή ή λευκή - ενώ εστιάζετε στην κουκίδα στο κέντρο, πρέπει να επισκεφθείτε τον Οφθαλμίατρό σας για εξέταση. Κάθε ανωμαλία που παρατηρείτε στον πίνακα Amsler είναι ένδειξη για οπτική διαταραχή, όπως η Εκφύλιση Ωχράς κηλίδας. Στην Εκφύλιση Ωχράς κηλίδας ή άλλο σοβαρό πρόβλημα εμφανίζονται κυματιστές, θολές γραμμές και σκοτεινές περιοχές στο κέντρο. 12 13

με Λουτεΐνη, Ζεαξανθίνη & Βιταμίνες με ωμέγα - 3 Λιπαρά Οξέα Το Οcuvite Lutein forte: Περιέχει τεκμηριωμένα την κατάλληλη δόση Λαμβάνεται μια φορά την ημέρα (1 ή 2 δισκία) Κατά τη διάρκεια των γευμάτων To Οcuvite Reti - NAT forte: Περιέχει τεκμηριωμένα την κατάλληλη δόση Λαμβάνεται μια φορά την ημέρα (1 ή 2 δισκία) Κατά τη διάρκεια των γευμάτων Περιεχόμενο ανά δισκίο Λουτεΐνη 6mg Ζεαξανθίνη 0,5mg Βιταμίνη C 60mg Βιταμίνη Ε 8,8mg Ψευδάργυρος 5mg Σελήνιο 20μg Ωμέγα - 3 λιπαρά οξέα, εκ των οποίων DHA EPA Περιεχόμενο ανά δισκίο 540 mg 420 mg 120 mg Κ λ ι ν ι κ ά α π ο δ ε δ ε ι γ μ έ ν ο Κ λ ι ν ι κ ά α π ο δ ε δ ε ι γ μ έ ν ο 14 15

Λεωφόρος Ιωνίας 166, 111 44 Αθήνα Τηλ. Επικοινωνίας: 210 2014306, Fax: 210 2014323 e-mail: kite@info.gr www.kite.gr/ocuvite.html