Περιεχόμενα Πρόλογος συγγραφέων... 7 Εισαγωγή... 9 Πώς να διαβάσετε αυτό το βιβλίο... 11 Απλές συμβουλές για την ώρα των εξετάσεων... 13 Υποχρεώσεις του βοηθού ιατρικών συσκευών απεικονίσεων... 15 Κατάλογος ερωτήσεων... 17

Πρόλογος συγγραφέων Το παρόν σύγγραμμα απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους απόφοιτους ΙΕΚ της ειδικότητας Βοηθός Ιατρικών Συσκευών Απεικονίσεων, οι οποίοι προετοιμάζονται για τις εξετάσεις πιστοποίησης. Η ανάγκη δημιουργίας αυτού του συγγράμματος προέκυψε μέσω της καθημερινής σχεδόν επαφής μας με σπουδαστές αυτής της ειδικότητας. Προσωπική μας διαπίστωση είναι ότι σε όλες τις ειδικότητες, αλλά ειδικά σε αυτήν της ειδικότητας Βοηθός Ιατρικών Συσκευών Απεικονίσεων, ο ΟΕΕΚ προσδιορίζει την επάρκεια κάθε υποψήφιου νοσηλευτή και καθορίζει τη μελλοντική επαγγελματική του αποκατάσταση με βάση την αξιολόγησή του σε ένα συγκεκριμένο αριθμό κατηγοριοποιημένων ερωτήσεων, οι οποίες στερούνται τυποποιημένης και ολοκληρωμένης απάντησης. Το αποτέλεσμα είναι οι σπουδαστές να αναγκάζονται να καταφεύγουν σε μια πληθώρα ιατρικών συγγραμμάτων προκειμένου να καλύψουν κατά το δυνατόν το υπάρχον κενό. Προσπάθειά μας, κατόπιν σχετικής παράκλησης των μαθητών μας, ήταν η σχηματοποίηση σε όσο το δυνατόν περισσότερο χρηστική μορφή και με όσο το δυνατόν πιο απλουστευμένη και κατανοητή γλώσσα, ενός βασικού άξονα πάνω στον οποίο μπορεί να στηριχτεί ο σπουδαστής προκειμένου να διατυπώσει με σαφήνεια και ακρίβεια τις γνώσεις που πρέπει αναμφισβήτητα να διαθέτει κατά το τέλος της διετούς του φοίτησης. Οι απαντήσεις που περιέχονται σε αυτό το βιβλίο δίνουν χρηστικές και πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο σε σπουδαστές, αλλά και σε απλούς ανθρώπους, οι οποίοι επιθυμούν να προσεγγίσουν διάφορα καθημερινά θέματα υγείας. Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στους αναγνώστες αυτού του βιβλίου, όντας σίγουροι ότι θα συναντήσουν σε αυτό έναν πολύτιμο βοηθό.

Kατάλογος ερωτήσεων 1. Tαξινομήστε τα οστά του σώματος. Ο σκελετός του ανθρώπου διαιρείται σε: Σκελετό του κορμού: κρανίο. Σπονδυλική στήλη. Στέρνο. Πλευρές. Σκελετό άνω και κάτω άκρων: οστά ωμικής ζώνης. Οστά πυελικής ζώνης. Οστά άνω κάτω άκρων. Τα οστά ανάλογα με το σχήμα διακρίνονται σε: Μακρά (π.χ. μηριαίο, βραχιόνιο). Βραχέα (π.χ. οστά καρπού, οστά του ταρσού). Πλατέα (π.χ. ανώνυμα). 2. Περιγράψτε την ανατομική κατασκευή ενός μακρού οστού. Ένα μακρύ οστό διαιρείται στο σώμα ή διάφυση και στα δύο άκρα, τις επιφύσεις. Η διάφυση σχηματίζεται από συμπαγή οστίτη ιστό και περικλείει στο εσωτερικό του τον μυελικό σωλήνα. Οι επιφύσεις σχηματίζονται από σπογγώδη οστίτη ιστό και εμφανίζουν στα άκρα τους τις αρθρικές επιφάνειες οι οποίες καλύπτονται από αρθρικό χόνδρο. Η διάφυση και οι επιφύσεις, εκτός από τα σημεία των αρθρικών επιφανειών, περιβάλλονται σε άμεση επαφή από το περιόστεο.

18 ΒΟΗΘΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ 3. Τι είναι το περιόστεο και ποιος ο ρόλος του; Το περιόστεο είναι ινοελαστική μεμβράνη σε άμεση επαφή με το οστό περιβάλλοντάς το εξ ολοκλήρου εκτός από τις αρθρικές επιφάνειες του. Χρησιμεύει: Στη θρέψη των οστών. Στην προστασία των οστών. Στην πρόσφυση των μυών και των συνδέσμων. Στην αιμάτωση των οστών. Στην αύξηση των οστών και την αναγέννησή τους. 4. α) Τι ονομάζεται βασική γραμμή του κρανίου; Είναι η ωτοκογχική γραμμή που ενώνει τον έξω κανθό με το κέντρο του έξω ακουστικού πόρου. β) Ποια είναι τα επίπεδα ανατομικής διαίρεσης του σώματος; Το μέσο οβελιαίο. Το μετωπιαίο ή στεφανιαίο. Το εγκάρσιο. 5. Αναφέρετε τύπους καταγμάτων. Ατελή, τέλεια, ανοικτά, κλειστά, συμπιεστικά, ενσφηνωμένα, συντριπτικά, κατάγματα με ή χωρίς παρεκτόπιση, καθώς και εγκάρσια, λοξά ή σπειροειδή. 6. α) Τι καλείται κάταγμα οστού; Η κάκωση του οστού κατά την οποία παρατηρείται μερική ή ολική συνέχεια του οστού. β) Τι είναι κάταγμα κόπωσης; Είναι εκείνο το κάταγμα που γίνεται όταν η καταπόνηση ενός οστού επαναλαμβάνεται συχνά και η βλάβη που προκαλείται είναι αθροιστική. 7. α) Τι είναι το κάταγμα Coles; Κάταγμα του περιφερικού άκρου της κερκίδας που συνοδεύεται από ραχιαία παρεκτόπιση. Συχνά συνυπάρχει και κάταγμα της στυλοειδούς απόφυσης της ωλένης. β) Τι είναι το κάταγμα Jones; Κάταγμα της διάφυσης του 5ου μεταταρσίου.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 19 8. α) Τι είναι άρθρωση; Είναι η σύνδεση δύο ή περισσοτέρων οστών. β) Είδη αρθρώσεων. Δώστε ένα παράδειγμα. Ανάλογα με το βαθμό κινητικότητας οι αρθρώσεις διακρίνονται: Διαρθρώσεις (άρθρωση του ώμου). Συναρθρώσεις οι οποίες διακρίνονται σε: Συνδεσμώσεις (κερκιδωλενική συνδέσμωση). Συγχονδρώσεις (ηβική σύμφυση). Συνοστεώσεις (ανώνυμα οστά). 9. α) Τι είναι διάστρεμμα; Διάστρεμμα είναι η κάκωση των μαλακών μορίων μιας άρθρωσης η οποία δεν συνοδεύεται από παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών. β) Τι είναι υπεξάρθρημα; Είναι η κάκωση των μαλακών μορίων μιας άρθρωσης που συνοδεύεται από μερική παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών. γ) Τι είναι εξάρθρημα; Είναι η κάκωση των μαλακών μορίων μιας άρθρωσης που συνοδεύεται από πλήρη παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών. 10. α) Ποια είναι τα οστά του καρπού; Είναι 8: Σκαφοειδές, μηνοειδές, πυραμοειδές, πισοειδές, μείζον πολύγωνο, ελάσσον πολύγωνο, κεφαλωτό και αγκιστρωτό. β) Ποια είναι τα οστά του ταρσού; Είναι 7: Αστράγαλος, πτέρνα, σκαφοειδές, τρία σφηνοειδή και το κυβοειδές. 11. Ονομάστε τα οστά και τις αρθρώσεις που σχηματίζουν τον αγκώνα. Η διάρθρωση του αγκώνα περικλείει: Τη βραχιονοκερκιδική διάρθρωση. Τη βραχιονωλένια διάρθρωση. Την άνω κερκιδωλενική διάρθρωση.

20 ΒΟΗΘΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ 12. Περιγράψτε έναν σπόνδυλο. Κάθε σπόνδυλος αποτελείται από το σπονδυλικό σώμα, το σπονδυλικό τόξο, τις αποφύσεις και το σπονδυλικό τρήμα. Το σπονδυλικό σώμα παρουσιάζει δύο επιφάνειες, την άνω και την κάτω, με τις οποίες κάθε σπόνδυλος αρθρώνεται τον υπερκείμενό του σπόνδυλο αντίστοιχα με την παρεμβολή του μεσοσπονδυλίου δίσκου. Το τόξο φέρεται σαν κρίκος πίσω από το σώμα σχηματίζοντας έτσι με αυτό το σπονδυλικό τρήμα. Από το σπονδυλικό τόξο εκφύονται 7 αποφύσεις: 3 μυϊκές (μία α- κανθώδη και δύο εγκάρσιες) και 4 αρθρικές (δύο άνω και δύο κάτω). 13. α) Πώς σχηματίζεται το σπονδυλικό τρήμα και ποιος είναι ο ρόλος του; Αφορίζεται μπροστά από το σπονδυλικό σώμα και κατά πλάγια και πίσω από το σπονδυλικό τόξο. Κατά την τοποθέτηση των σπονδύλων του ενός πάνω στο άλλο, τα σπονδυλικά τρήματα σχηματίζουν τον σπονδυλικό σωλήνα μέσα στον οποίο βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός. β) Πώς σχηματίζεται το μεσοσπονδύλιο τρήμα και ποιος είναι ο ρόλος του; Η κάτω σπονδυλική εντομή του υπερκείμενου σπονδύλου σχηματίζει με την αντίστοιχη άνω σπονδυλική εντομή του υποκείμενου το μεσοσπονδύλιο τρήμα, μέσα από το οποίο διέρχονται νωτιαία νεύρα. 14. α) Αναφέρατε τα ανατομικά κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης. Η σπονδυλική στήλη κατά το οβελιαίο επίπεδο εμφανίζει 4 κυρτώματα: Το αυχενικό και το οσφυϊκό που στρέφουν το κυρτό τους προς τα εμπρός. Το θωρακικό και το ιεροκοκκυγικό που στρέφουν το κυρτό προς τα πίσω. β) Τι είναι κύφωση και τι η λόρδωση; Η υπέρμετρη ανάπτυξη του θωρακικού κυρτώματος αποτελεί την κύφωση, ενώ του οσφυϊκού κυρτώματος τη λόρδωση. γ) Τι είναι σκολίωση Είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται πλάγια απόκλιση της σπονδυλικής στήλης αφού παρατηρείται υπέρμετρη ανάπτυξη του αυχενικού, του θωρακικού και του οσφυϊκού κυρτώματος κατά το μετωπιαίο επίπεδο.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 21 15. α) Τι είναι σπονδυλόλυση; Είναι η λύση της συνέχειας ενός σπονδύλου που όμως δεν συνοδεύεται από ολίσθηση. β) Τι είναι σπονδυλολίσθηση; Κατά τη σπονδυλολίσθηση, το σώμα ενός σπονδύλου και τμήμα του τόξου του ολισθαίνει προς τα εμπρός συμπαρασύροντας μαζί του και την υπερκείμενη μοίρα της σπονδυλικής στήλης. 16. Τι γνωρίζετε συνοπτικά για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα; Ανήκει στα νοσήματα του κολλαγόνου ιστού και προσβάλλει συνήθως νέα άτομα. Είναι χρόνια φλεγμονώδης νόσος αγνώστου αιτιολογίας που χαρακτηρίζεται από πολυαρθρίτιδα η οποία προσβάλλει συμμετρικά και αμφοτερόπλευρα τις αρθρώσεις. Η νόσος αρχίζει από τις μικρές περιφερικές αρθρώσεις (πρώτες μεσοφαλαγγικές, μετακαρπιοφαλαγγικές, αρθρώσεις του καρπού) για να προχωρήσει κεντρικά στις μεγαλύτερες. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι συστηματική νόσος που εκτός από τις αρθρώσεις μπορεί να προσβάλλει το δέρμα, τα μάτια, τους πνεύμονες, την καρδιά και το νευρικό σύστημα. 17. Τι γνωρίζετε συνοπτικά για την ουρική αρθρίτιδα; Είναι μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αρθρίτιδας εξαιτίας της εναπόθεσης κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Οι αρθρώσεις που συνήθως προσβάλλονται είναι αυτές των κάτω άκρων με πρώτη την 1η μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση του μεγάλου δακτύλου. Άλλες αρθρώσεις που προσβάλλονται συχνά είναι η ποδοκνημική, του γόνατος και η πηχεοκαρπική. Σε ασθενείς με χρόνια αρθρίτιδα χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση τόφων που είναι εναπόθεση ουρικού ο- ξέος σε διάφορα σημεία του σώματος. 18. Τι είναι κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, πού οφείλεται και πώς ελέγχεται ακτινολογικά; Είναι η πρόπτωση της κεντρικής μοίρας του μεσοσπονδυλίου δίσκου (πηκτοειδής πυρήνας) διαμέσου της περιφερικής μοίρας (ινώδης δακτύλιος). Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι αποτέλεσμα ρήξεως των ινών του ινώδους δακτυλίου η οποία συνηθέστερα οφείλεται σε α- νάπτυξη μεγάλης πίεσης στον κατακόρυφο άξονα της σπονδυλικής στήλης. Συνήθως η πρόπτωση γίνεται προς τα πίσω ή πίσω και πλάγια μέσα στον νωτιαίο σωλήνα και αφορά κατά κύριο λόγο το μεσοσπονδύλιο διάστημα Ο4-Ο5 και Α5-Α6. Ελέγχεται με την αξονική τομογραφία, τη μαγνητική τομογραφία και τη μυελογραφία. Στην απλή ακτινογραφία, η κήλη απεικονίζεται μόνο αν ο πηκτοειδής πυρήνας είναι αποτιτανωμένος.

22 ΒΟΗΘΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ Μαγνητικός τομογράφος Κονσόλα μαγνητικού τομογράφου

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 23 19. Ποια είναι τα οστά του εγκεφαλικού κρανίου; Να τα αναφέρετε ονομαστικά. Είναι 8: Το μετωπιαίο οστό, τα δύο βρεγματικά, τα δύο κροταφικά, το ινιακό, το σφηνοειδές και το ηθμοειδές. 20. Ποια είναι τα οστά του προσωπικού κρανίου; Να τα αναφέρετε ονομαστικά. Είναι 14 οστά: Δύο ρινικά οστά, οι δύο κάτω ρινικές κόγχες, τα δύο δακρυϊκά οστά, η ύνιδα, τα δύο ζυγωματικά, τα δύο υπερώϊα, η άνω γνάθος και η κάτω γνάθος. 21. Αναφέρατε τους παραρρίνιους κόλπους και προσδιορίστε την ανατομική περιοχή που βρίσκονται. Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι αεροφόρες κοιλότητες που βρίσκονται γύρω από την ρινική κοιλότητα. Αυτοί είναι: Οι μετωπιαίοι κόλποι βρίσκονται στο μετωπιαίο οστό πάνω από το μεσόφρυο. Τα ιγμόρεια βρίσκονται δεξιά και αριστερά από τη ρινική κοιλότητα κλεισμένα στο σώμα της σύστοιχης άνω γνάθου. Οι ηθμοειδεις κυψέλες βρίσκονται στο ηθμοειδές στα πλάγια της ρινικής κοιλότητας. Ο σφηνοειδής κόλπος βρίσκεται μέσα στο σώμα του σφηνοειδούς οστού κάτω από το τουρκικό εφίππιο. 22. α) Ποιες είναι οι ραφές του κρανίου; Η στεφανιαία ραφή μεταξύ μετωπιαίου και βρεγματικών οστών. Η οβελιαία ραφή ανάμεσα στα βρεγματικά οστά. Η λαμβδοειδής ραφή μεταξύ των βρεγματικών οστών και του ινιακού οστού. β) Ποιοι είναι οι βόθροι του κρανίου; Η ενδοκράνια επιφάνεια της βάσης του κρανίου διαιρείται σε 3 βόθρους, τον πρόσθιο, τον μέσο και τον οπίσθιο κρανιακό βόθρο. 23. Αναφέρατε τις μήνιγγες του εγκεφάλου και τους χώρους που σχηματίζονται ανάμεσα. Οι μήνιγγες του εγγεφάλου είναι οι εξής: Η σκληρή μήνιγγα. Η αραχνοειδής μήνιγγα. Η χοριοειδής μήνιγγα.

24 ΒΟΗΘΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ Οι χώροι που σχηματίζονται ανάμεσα στις μήνιγγες είναι: Ο επισκληρίδιος χώρος ο οποίος σχηματίζεται έξω από τη σκληρή μήνιγγα ακριβώς κάτω από το κρανίο. Ο υποσκληρίδιος χώρος ο οποίος αφορίζεται μεταξύ της σκληρής και της αραχνοειδούς μήνιγγας. Ο υπαραχνοειδής χώρος ο οποίος αφορίζεται μεταξύ της αραχνοειδούς και χοριοειδούς μήνιγγας. 24. Τι είναι και ποιες είναι οι κοιλίες του εγκεφάλου; Οι κοιλίες εγκεφάλου είναι κοιλότητες που σχηματίζονται σε διάφορα σημεία του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνες για την παραγωγή και την αποχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Είναι: Οι δύο πλάγιες κοιλίες. Η τρίτη κοιλία. Η τέταρτη κοιλία. Η κάθε πλάγια κοιλία βρίσκεται μέσα στο αντίστοιχο ημισφαίριο του εγκεφάλου και χωρίζεται από την άλλη με το διαφανές διάφραγμα. Ε- πικοινωνεί δε με την τρίτη κοιλία μέσω του μεσοκοιλιακού τρήματος. Η τρίτη κοιλία είναι σχισμοειδής χώρος που βρίσκεται ανάμεσα στους δύο θαλάμους και επικοινωνεί με την τέταρτη κοιλία διαμέσου του υδραγωγού του Sylvius, ενώ η τέταρτη κοιλία βρίσκεται στο στέλεχος του εγκεφάλου πίσω από τη γέφυρα και επικοινωνεί με τον κεντρικό νευρικό σωλήνα του νωτιαίου μυελού. 25. Πώς αιματώνεται ο εγκέφαλος; Ο εγκέφαλος αιματώνεται από τους κλάδους των δύο έσω καρωτίδων (πρόσθιο σύστημα) και των δύο σπονδυλικών αρτηριών (οπίσθιο σύστημα). Η έσω καρωτίδα χορηγεί την πρόσθια και τη μέση εγκεφαλική αρτηρία. Οι δύο σπονδυλικές αρτηρίες ενώνονται και σχηματίζουν τη βασική αρτηρία η οποία χορηγεί την οπίσθια εγκεφαλική αρτηρία που αιματώνει το οπίσθιο τμήμα του εγκεφάλου. Τι είναι το εξάγωνο του Willis; Το καρωτιδικό και το σπονδυλοβασικό σύστημα αναστομώνονται μεταξύ τους ενδοκρανιακώς και σχηματίζουν το εξάγωνο του Willis. Η πρόσθια αναστομωτική αρτηρία ενώνει τις πρόσθιες εγκεφαλικές αρτηρίες. Η ο- πίσθια αναστομωτική αρτηρία (μία για κάθε πλευρά) ενώνει την έσω καρωτίδα με τη σύστοιχη οπίσθια εγκεφαλική αρτηρία.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 25 26. Τι είναι το υποσκληρίδιο αιμάτωμα; Το υποσκληρίδιο αιμάτωμα είναι συλλογή αίματος στον υποσκληρίδιο χώρο, αποτέλεσμα ρήξης των εγκεφαλικών αγγείων. Διακρίνεται σε: Οξύ (τις πρώτες τρεις ημέρες). Υποξύ (4 14 ημέρες μετά). Χρόνιο (από την τρίτη εβδομάδα ή και μήνες). 27. Τι είναι το επισκληρίδιο αιμάτωμα; Είναι η συλλογή αίματος στον επισκληρίδιο χώρο. 28. Τι είναι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις; Να τις αναφέρετε συνοπτικά, καθώς και σε τι διακρίνονται. Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι οι κακώσεις της κεφαλής που συνοδεύονται από άμεσες ή απώτερες εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό σύστημα. Διακρίνονται σε: Κατάγματα του κρανίου (κατάγματα του θόλου και της βάσεως). Κακώσεις εγκεφάλου όπου περιλαμβάνονται. Την εγκεφαλική διάσειση. Την εγκεφαλική θλάση. Την εγκεφαλική διάσχιση. Το εγκεφαλικό οίδημα. 29. Τι είναι νόσος Alzheimer; Η νόσος του Alzheimer είναι μια προοδευτική, εκφυλιστική πάθηση του νευρικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από απώλεια της μνήμης, σταδιακή χειροτέρευση της ομιλίας, χειροτέρευση της ικανότητας κρίσης, αδιαφορία και περιορισμό των ικανοτήτων που χρειάζονται συντονισμό όρασης και χώρου. Oφείλεται συνήθως σε διάχυτη βλάβη του ε- γκεφαλικού φλοιού. Eίναι η πιο συχνή μορφή άνοιας (60% του συνόλου) και εμφανίζεται σε ποσοστό 8% στα άτομα άνω των 65 ετών. 30. Τι είναι συνοπτικά η νόσος σκλήρυνση κατά πλάκας; Η κατά πλάκας σκλήρυνση (ΚΠΣ) είναι μια ασθένεια του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η ηλικία κατά την οποία γίνεται η διάγνωση είναι μεταξύ 20 και 50 ετών. Στην ΚΠΣ το περίβλημα το οποίο καλύπτει τα νεύρα, η μυελίνη, καταστρέφεται και το νεύρο παθαίνει βλάβη. Το αποτέλεσμα είναι οι κινήσεις του σώματος να γίνονται αργές ή να μην μπορούν να συντονιστούν. Επίσης αλλοιώνονται και τα αισθητικά μηνύματα προς τον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν (οπτι-

26 ΒΟΗΘΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ κές, αισθητικές, κινητικές διαταραχές) και η πορεία της έχει εξάρσεις και υφέσεις. 31. Περιγράψτε τη μικρή και μεγάλη κυκλοφορία του αίματος. Μικρή κυκλοφορία (πνευμονική κυκλοφορία): Η πνευμονική αρτηρία ξεκινά από τη δεξιά κοιλία και χωρίζεται στη δεξιά και στην αριστερά πνευμονική αρτηρία, οι οποίες κατευθύνονται στους αντιστοίχους πνεύμονες. Και οι δύο αυτές αρτηρίες μετά την είσοδό τους στους πνεύμονες χωρίζονται σε τόσους κλάδους, όσοι είναι οι λοβοί του πνεύμονα. Στο ύψος των πνευμονικών λοβίων αναλύονται στα τριχοειδή αγγεία του πνεύμονα όπου γίνεται η ανταλλαγή των αερίων. Μικρές φλέβες παραλαμβάνουν από τα τριχοειδή του πνεύμονα το αίμα. Οι φλέβες αυτές ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν τελικά τις πνευμονικές φλέβες, οι οποίες φθάνουν στον αριστερό κόλπο. Μεγάλη κυκλοφορία (συστηματική κυκλοφορία): Το αίμα εκτοξευόμενο από την αριστερή κοιλία της καρδιάς διοχετεύεται στην αορτή και από αυτήν σε μικρότερες αρτηρίες, αρτηρίδια, και αρτηριακά τριχοειδή για να αιματώσει όλους τους ιστούς του σώματος. Έπειτα το αίμα επιστρέφει με τα φλεβικά τριχοειδή, τα φλεβίδια και τις φλέβες στο δεξιό κόλπο. 32. Να αναφέρετε συνοπτικά τις καρδιακές κοιλότητες και τα αγγεία της καρδιάς. Η καρδιά αποτελείται από τέσσερεις κοιλότητες: τους 2 κόλπους και τις 2 κοιλίες. Οι κόλποι χωρίζονται μεταξύ τους με το μεσοκολπικό διάφραγμα σε δεξιό και αριστερό κόλπο και οι κοιλίες με το μεσοκοιλιακό διάφραγμα σε δεξιά και αριστερή κοιλία. Ο δεξιός κόλπος επικοινωνεί με τη δεξιά κοιλία με την τριγλώχινα βαλβίδα και ο αριστερός κόλπος με την αριστερή κοιλία με τη μιτροειδή βαλβίδα. Τα τοιχώματα της καρδιάς δέχονται αίμα από τη δεξιά και αριστερή στεφανιαία αρτηρία. Οι στεφανιαίες αρτηρίες διακλαδίζονται σε μικρότερες αρτηρίες και σε ένα πυκνότατο δίκτυο τριχοειδών. Από το δίκτυο αυτό διοχετεύεται σε φλέβες που σχηματίζουν τον στεφανιαίο κόλπο που εκβάλλει στο δεξιό κόλπο. 33. Τι είναι shock; Είναι μια επείγουσα κατάσταση κατά την οποία μια αρχική πτώση της αρτηριακής πίεσης έχει ως συνέπεια την ανεπαρκή αιμάτωση και τη μειωμένη παροχή οξυγόνου στους ιστούς, που είναι απαραίτητα για την ικανοποίηση των μεταβολικών αναγκών του οργανισμού. Αυτά με τη

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 27 σειρά τους προκαλούν δυσλειτουργία οργάνων και σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα προκαλούν ακόμα και το θάνατο του α- σθενή. Ανάλογα με την αιτία που το προκαλεί χωρίζεται σε καρδιακό, ολιγαιμικό, νευρογενές, σηπτικό, αναφυλακτικό και τοξικό. 34. Τι είναι πνευμονικό οίδημα; Είναι βαριά εκδήλωση αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας με συγκέντρωση υγρού στο διάμεσο πνευμονικό ιστό ή και στις κυψελίδες και μπορεί να οφείλεται σε αύξηση της υδροστατικής πίεσης στα πνευμονικά τριχοειδή ή σε αύξηση της διαπερατότητας της μεμβράνης των τριχοειδών. 35. α) Τι είναι αρτηριακή πίεση αίματος; Είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών κατά την εκσφενδόνισή του από την καρδιά. β) Τι είναι υπέρταση; Υπέρταση είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα (διαστολική πίεση >90 mm Hg ή συστολική >140 mm Hg). γ) Τι είναι υπόταση; Υπόταση είναι η κατάσταση στην οποία η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλότερη από τα φυσιολογικά επίπεδα. 36. Ποια είναι τα μεγάλα αγγεία του σώματος; Τα μεγάλα αγγεία είναι: η αορτή, η άνω και η κάτω κοίλη φλέβα, η πνευμονική αρτηρία και οι πνευμονικές φλέβες. Η αορτή μετά την έκφυσή της από την καρδιά ανέρχεται ως ανιούσα αορτή από την οποία εκφύονται οι στεφανιαίες αρτηρίες. Στη συνέχεια, η αορτή σχηματίζει το αορτικό τόξο από την οποία εκφύονται η ανώνυμη αρτηρία, η αριστερή κοινή καρωτίδα και η αριστερή υποκλείδιος αρτηρία. Μετά το αορτικό τόξο, η αορτή σχηματίζει την κατιούσα θωρακική αορτή και μετά τη διέλευσή της από το διάφραγμα καλείται κοιλιακή αορτή. Σημαντικότεροι κλάδοι της κοιλιακής αορτής είναι η κοιλιακή αρτηρία, η άνω μεσεντέριος αρτηρία, οι νεφρικές αρτηρίες και η κάτω μεσεντέριος αρτηρία. Στο ύψος περίπου του 4 ου οσφυϊκού σπονδύλου η κοιλιακή αορτή διχάζεται στην αριστερή και δεξιά κοινή λαγόνιο αρτηρία. Όλες οι φλέβες του σώματος συνενώνονται για να σχηματίσουν την άνω και κάτω κοίλη φλέβα οι οποίες καταλήγουν στο δεξιό κόλπο της καρδιάς.