ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 69, ΑΘΗΝΑ 105 64 ΤΗΛ. : 010-3727400, FAX: 010-3255460, E-MAIL: info@rae.gr, WEB: info.rae.gr ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ Α ΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α.Π.Ε. ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΗΜΟΣΙΑ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Αθήνα, 12 Σεπτεµβρίου 2002 1
1. Εισαγωγή Όπως είναι γνωστό, η αξιολόγηση των αιτήσεων άδειας παραγωγής για µονάδες Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και µικρής Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού-Θερµότητας (ΣΗΘ) γίνεται µε βάση κριτήρια, τα οποία καθορίζονται στο νόµο 2773/99 και εξειδικεύονται στον Κανονισµό Αδειών Παραγωγής και Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας. Πριν από 1½ χρόνο, για λόγους διαφάνειας και ενηµέρωσης, η ΡΑΕ δηµοσιοποίησε την αναλυτική µεθοδολογία που ακολουθεί για την αξιολόγηση των αιτήσεων σε έργα ΑΠΕ και ΣΗΘ (Οδηγός Αξιολόγησης διαθέσιµος στην ιστοσελίδα www.rae.gr). Η ΡΑΕ επιφυλάσσεται να συµπληρώνει ή να βελτιώνει τον Οδηγό αυτό, συνεκτιµώντας την εµπειρία που αποκτά. Με σκοπό τη συµπλήρωση του Οδηγού Αξιολόγησης ΑΠΕ σχετικά µε τις αιτήσεις για έργα σε µη διασυνδεδεµένα νησιά και τη βελτίωση της µεθοδολογίας, στο πλαίσιο ίσης µεταχείρισης και χωρίς διακρίσεις να λαµβάνεται υπόψη ο περιορισµός που πάντοτε υφίσταται σε ένα αυτόνοµο ηλεκτρικό σύστηµα σχετικά µε την απορρόφηση της ενέργειας των ΑΠΕ, η ΡΑΕ θέτει το θέµα σε ηµόσια ιαβούλευση ενός (1) µηνός. Καλούνται όλοι οι ενδιαφερόµενοι να υποβάλουν προτάσεις στα ερωτήµατα που τίθενται για τα αυτόνοµα συστήµατα των νησιών, µε σκοπό την επέκταση ή διόρθωση του Οδηγού Αξιολόγησης ΑΠΕ (για τα νησιά) και την βελτίωση της ακολουθούµενης διαδικασίας. 2. Υφιστάµενη µεθοδολογία αξιολόγησης Όπως είναι γνωστό, οι αιτήσεις για άδεια παραγωγής αξιολογούνται και κρίνονται χωριστά η µία από την άλλη. Κρίνονται συγκριτικά η µία προς την άλλη και κατατάσσονται σε φθίνουσα σειρά βαθµολογίας µόνο εκείνες οι αιτήσεις οι οποίες συγκρούονται µεταξύ τους. Σύγκρουση (δηλαδή δεν µπορούν να γίνουν όλα τα έργα, ακόµα και αν είναι το καθένα ικανοποιητικό ως προς τα κριτήρια) υφίσταται αν κάποιες αιτήσεις αναφέρονται σε επικαλυπτόµενες θέσεις, αν υπάρχει περιορισµός στη µέγιστη απορρόφηση ισχύος (αυτόνοµα νησιά, επεκτάσεις του υφιστάµενου δικτύου κλπ.) ή γενικότερα αν οι αιτήσεις χρησιµοποιούν κάποιο σπάνιο πόρο. Στην περίπτωση εφαρµογής συγκριτικής αξιολόγησης των αιτήσεων για άδεια παραγωγής περιλαµβάνονται και τα αυτόνοµα (µη διασυνδεδεµένα) νησιά λόγω περιορισµού απορρόφησης ισχύος. Σύµφωνα µε την Υπουργική Απόφαση 8295/95, ο περιορισµός αυτός είναι το 30% της µέγιστης ωριαίας ζήτησης ηλεκτρικής ισχύος του προηγούµενου έτους. εδοµένου αυτού του ορίου, η ΡΑΕ προχώρησε σε συγκριτική αξιολόγηση των αιτήσεων σε κάθε νησί και εξέδωσε θετικές και αρνητικές γνωµοδοτήσεις. Ορισµένες από τις αρνητικές γνωµοδοτήσεις εκδόθηκαν µε µόνη αιτιολογία τον περιορισµό του δικτύου του νησιού, δεδοµένου ότι η επιτρεπόµενη ισχύς είχε ήδη καλυφθεί από άλλες αιτήσεις µε καλύτερη βαθµολογία. 2
3. Ιστορικό του προβλήµατος Αφού η ΡΑΕ είχε ολοκληρώσει τη συγκριτική αξιολόγηση των αιτήσεων στα νησιά, καταργήθηκε το Φεβρουάριο 2002 η Υπουργική Απόφαση 8295/95 που καθόριζε τον περιορισµό του 30% για την ισχύ των ΑΠΕ, χωρίς να προσδιορίζει νέο όριο. Από τεχνικής πλευράς βεβαίως υφίσταται περιορισµός της µέγιστης ισχύος που µπορεί να απορροφά κάθε νησί από ΑΠΕ. Όµως δεν υπάρχει πια νόµος που να ορίζει ρητά κάποιο όριο. Ισχύει βεβαίως ο Κανονισµός Αδειών σύµφωνα µε τον οποίο ο ενδεχόµενος περιορισµός δικτύου συνεκτιµάται µαζί µε τα άλλα κριτήρια. Μετά την κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης χρειάζεται ασφαλώς επέκταση και αποσαφήνιση του Οδηγού Αξιολόγησης ΑΠΕ που ακολουθεί η ΡΑΕ. Η ανάγκη αποσαφήνισης της διαδικασίας και της µεθοδολογίας γίνεται επιτακτική, ώστε να αποφευχθεί τυχόν άνιση µεταχείριση ή διακρίσεις σχετικά µε την αδειοδότηση νέων αιτήσεων στα νησιά, διότι όπως αναφέρθηκε πολλές αιτήσεις εκκρεµούν λόγω του περιορισµού της απορρόφησης ισχύος. Το πρόβληµα είναι επιτακτικό επίσης, γιατί µετά το Φεβρουάριο 2002 και την κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης, το Υπουργείο Ανάπτυξης ενέκρινε µία συγκεκριµένη αίτηση άδειας παραγωγής ΑΠΕ στη Ρόδο από αυτές για τις οποίες η ΡΑΕ είχε εκδώσει αρνητική γνωµοδότηση λόγω εξάντλησης του ορίου 30% απορρόφησης ισχύος στη Ρόδο. Στην έγκριση αυτή, το Υπουργείο χρησιµοποιεί το έτος 2004 ως έτος αναφοράς για τον υπολογισµό του περιορισµού απορρόφησης ισχύος στα νησιά, αντί του προηγούµενου έτους (δηλ. το 2001) όπως όριζε η Υπουργική Απόφαση που καταργήθηκε. Η περίπτωση της συγκεκριµένης αίτησης στη Ρόδο αναφέρεται στο παρόν κείµενο µόνο για να καταδειχθεί το πρόβληµα διαδικασίας και µεθοδολογίας που δηµιουργείται, και επί του οποίου ερωτώνται οι ενδιαφερόµενοι στο πλαίσιο της παρούσας διαβούλευσης. Η ΡΑΕ αξιολόγησε συγκριτικά τις αιτήσεις στη Ρόδο και για ισχύ µέχρι το όριο του 30% επί της ισχύος του προηγούµενου έτους γνωµοδότησε θετικά για τα έργα µε την καλύτερη βαθµολογία, για τα οποία τελικά εκδόθηκαν άδειες παραγωγής. Αυτά ήταν τα έργα του πρώτου µέρους του επόµενου πίνακα : 3
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΙΣΧΥΣ MW ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Α ΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Β171 ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 12 Άδεια ΝΑΙ ΡΟ ΟΥ εγκατάστασης Γ028Α ΑΚΤΩΡ-ΕΛΛ. 1.98 7.28 ΝΑΙ ΤΕΧΝ.- ΤΟΜΗ Β277 ΕΗ 5.25 6.94 ΝΑΙ Β211 EUROWIND 17.75 6.44 ΝΑΙ (είχε τη θέση από ΚΕ ) Γ028Β ΑΚΤΩΡ-ΕΛΛ. 3.3 6.70 ΝΑΙ ΤΕΧΝ.- ΤΟΜΗ ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΧΥΟΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΓΝΩΜΟ. ΚΑΙ Α ΕΙΩΝ ΠΑΡΑΓ. = 40.28 MW 263 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΟΛΟΣΣΟΥ 234 ΙΕΘΝΗΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΡΟ ΟΥ Επέκταση ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ υφιστάµενου ΡΟ ΟΥ πάρκου (όριο ισχύος 30% προηγούµενου έτους = 40 MW) 7.20 7.06 Όχι, γιατί δεν εξασφάλισε τη θέση µετά από διαγωνισµό της ΚΕ 11.25 5.44 Όχι από ΡΑΕ, αλλά έγκριση από ΥΠΑΝ 10.00 6.23 Όχι λόγω δικτύου 4. Ζητήµατα που τίθενται Με βάση τα παραπάνω και το παράδειγµα της Ρόδου τίθενται διαδικαστικά και µεθοδολογικά ζητήµατα επί των οποίων ζητείται η συνδροµή των ενδιαφεροµένων µέσω της δηµόσιας διαβούλευσης. εν υπάρχει τεχνική αµφιβολία για την ύπαρξη περιορισµού της τάξης του 30% ως προς τη µέγιστη δυνατότητα απορρόφησης ισχύος από ΑΠΕ στο αυτόνοµο σύστηµα ενός νησιού. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σύµφωνα µε τα ισχύοντα, οι Συµβάσεις Αγοράς που υπογράφει το έργο ΑΠΕ µε τον ιαχειριστή ικτύου του νησιού (δηλαδή τη ΕΗ) καθορίζει ρητά τις Συµβατικές Ανοιγµένες Ώρες Λειτουργίας (ΣΑΩΛ) ως συνάρτηση της συνολικής ισχύος των ΑΠΕ στο νησί ανοιγµένη ως ποσοστό της ισχύος της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι η ΕΗ καθορίζει σε ηµερήσια βάση την ωριαία ισχύ που µπορεί να απορροφήσει από ΑΠΕ στο νησί. Σκοπός του προσδιορισµού του ορίου 30% επί της ισχύος του προηγούµενου έτους ήταν οι ΣΑΩΛ που θα περιλαµβάνονται στις Συµβάσεις Αγοράς µε τη ΕΗ να προσεγγίζουν κατά το δυνατό τις πραγµατικές ώρες λειτουργίας της µονάδας ΑΠΕ, ώστε να διασφαλίζεται η οικονοµική της βιωσιµότητα και χρηµατοδότησή της. Σε περίπτωση προσδιορισµού του 30% επί της αβέβαιης µελλοντικής ζήτησης, αλλά και κάθε αβεβαιότητα ή αθρόα αδειοδότηση θα οδηγούσε σε έργα ΑΠΕ στα οποία οι ΣΑΩΛ της Σύµβασης Αγοράς θα ήταν αβέβαιες και εποµένως θα ετίθετο σε κίνδυνο η χρηµατοδότηση και βιωσιµότητα του έργου. 4
Τα διαδικαστικά θέµατα είναι επίσης πολύ σοβαρά, γιατί οποτεδήποτε υπάρχει περιθώριο αδειοδότησης νέας ισχύος από ΑΠΕ, η διαδικασία πρέπει να εξασφαλίζει ισότιµη διαχείριση, διαφάνεια και πληροφόρηση των ενδιαφεροµένων. Σε άλλες περιπτώσεις του ηµοσίου τοµέα, για τη διασφάλιση των κριτηρίων αυτών ακολουθείται διαγωνιστική διαδικασία. Όπως είναι γνωστό, για τις ΑΠΕ µόνο στην Κρήτη εφαρµόσθηκε µία φορά τέτοια διαδικασία. 5. Ερωτήµατα για τη διαβούλευση 1. Πρέπει να υπάρχει όριο απορρόφησης ισχύος από ΑΠΕ σε κάθε αυτόνοµο ηλεκτρικό σύστηµα νησιού; 2. Με ποιά µεθοδολογία θα προσδιορίζεται το όριο αυτό και µε ποιά χρονική περιοδικότητα; 3. Πόσο δεσµευτική µορφή ως προς τις ώρες λειτουργίας ή άλλα στοιχεία θα έχουν οι Συµβάσεις Αγοράς των ΑΠΕ µε τη ΕΗ στα νησιά; 4. Πώς συναρτώνται µεταξύ τους οι απαντήσεις στα ερωτήµατα 2 και 3; 5. Σε περίπτωση τεχνικής αδυναµίας του ιαχειριστή του ικτύου ( ΕΗ) να απορροφά όλη την ισχύ των ΑΠΕ, ποιά διαδικασία περικοπής ισχύος πρέπει να ακολουθεί η ΕΗ; 6. εδοµένου του εκάστοτε περιορισµού στην απορρόφηση ισχύος συµφωνείτε µε τη µεθοδολογία συγκριτικής αξιολόγησης των αιτήσεων για άδεια παραγωγής ΑΠΕ που ακολουθεί η ΡΑΕ; (βλ. Οδηγό Αξιολόγησης). Αν όχι, προτείνατε τροποποιήσεις. 7. Όποτε προκύψει ακάλυπτο περιθώριο ισχύος για ένα νησί και εκκρεµούν αιτήσεις άδειας παραγωγής ΑΠΕ ή ενδεχοµένως και άλλοι ενδιαφέρονται να υποβάλλουν αιτήσεις, ποιά διαδικασία πρέπει να ακολουθεί η ΡΑΕ; Παρακαλούµε να προτείνετε για τα ακόλουθα : Ποιά µέτρα θα πρέπει να λαµβάνονται για την πληροφόρηση των ενδιαφεροµένων σχετικά µε τα όρια ισχύος και τη διαδικασία; Αξιολόγηση µόνο των αιτήσεων που εκκρεµούν ή ανακοίνωση από ΡΑΕ νέας καταληκτικής ηµεροµηνίας για την υποβολή αιτήσεων και από άλλους; Μήπως πρέπει να προκηρύσσεται σε περιοδική βάση διαγωνιστική διαδικασία για κάθε νησί, όπως έγινε µία φορά για την Κρήτη; 8. Εφόσον χορηγηθεί άδεια παραγωγής ΑΠΕ σε νησί και υπάρχουν καθυστερήσεις υλοποίησης µε αποτέλεσµα η δεσµευµένη ισχύς (λόγω ορίου) να µην µπορεί να διατεθεί σε κάποιον άλλο, µε ποιά κριτήρια πρέπει να γίνεται ανάκληση της άδειας παραγωγής; Σε ποιό στάδιο του έργου; 5
6. Υποβολή προτάσεων στη δηµόσια διαβούλευση Οι προτάσεις υποβάλλονται γραπτά ή ηλεκτρονικά (info@rae.gr) µέχρι τις 15 Οκτωβρίου 2002 µε την ένδειξη «ηµόσια ιαβούλευση για τις ΑΠΕ στα νησιά». Οι προτάσεις θα πρέπει να είναι επώνυµες. Η ΡΑΕ θα δηµοσιοποιήσει τις προτάσεις µε συνθετικό τρόπο χωρίς να τις συνδέσει µε τον αποστολέα, αν ο τελευταίος δεν το επιθυµεί (παρακαλούµε να δηλωθεί αν δεν επιθυµεί ο αποστολέας τη δηµοσιοποίηση της πρότασής του). Στη συνέχεια η ΡΑΕ θα ανακοινώσει συγκεκριµένες προτάσεις για το θέµα. 6