Η Φαρμακευτική Πολιτική στην Ελλάδα Θέσεις και Προτάσεις Βασίλης Γ. Πενταφράγκας Φαρμακοποιός 6-3-2013
Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας 2
Η ταυτότητα της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Αναπτύσσουμε και παράγουμε κυρίως γενόσημα φάρμακα με εμπορική ονομασία (branded generics) σε 20 μονάδες παραγωγής, ακολουθώντας κατά γράμμα τα αυστηρά πρότυπα ορθής ποιοτικής παραγωγής του EMA και του FDA. Εξάγουμε σε πάνω από 85 χώρες του κόσμου, έχοντας σημαντική παρουσία στην παγκόσμια αγορά. Πραγματοποιούμε μεγάλα προγράμματα επενδύσεων σε υποδομές, πιστοποίηση διαδικασιών και συστήματα ποιοτικού ελέγχου. Συμμετέχουμε σε πάνω από 80 ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία και με τα Πανεπιστήμια. Απασχολούμε πάνω από 10.000 εργαζόμενους Δημιουργούμε σημαντική προστιθέμενη αξία, ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας συνεισφέροντας στην απασχόληση, τa φορολογικά έσοδα, τις εξαγωγές, την έρευνα και την ανάπτυξη. 3
ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ ΝΑ ΠΑΡΑΓΟΥΜΕ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΕΣ ΑΞΙΕΣ Υγιής ανάπτυξη μέσω ιδίων επενδύσεων Θέσεις εργασίας Ανταγωνιστικότητα Ερευνητική δραστηριότητα Εξαγωγές Δημόσια έσοδα Ελληνικά ποιοτικά και αξιόπιστα φάρμακα 4
Διεθνή Δεδομένα Φαρμακευτική Δαπάνη: Διεθνές πρόβλημα Φαρμακευτική Δαπάνη κατά κεφαλή, PPP $ Πηγή: WHO/Europe, European Health for All database (HFA-DB) 5
Εγχώρια κατανάλωση 1990-2011 ΠΗΓΗ : ΙΦΕΤ & IMS 6
Δημόσια Φαρμακευτική Δαπάνη 2000-2012 5,09 3,5 4,0 4,5 4,3 3,8 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,9 2,88 * Συνυπολογίζονται τα rebates Πηγή : IOBE, Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ίδιοι υπολογισμοί. 7
Παράγοντες που συνετέλεσαν στην αύξηση των δαπανών Διαχρονική έλλειψη πολιτικής φαρμάκου. Μονοδιάστατη επικέντρωση στις τιμές. Απουσία ελέγχων στη συνταγογράφηση & η προκλητή ζήτηση. Απουσία ελέγχων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Υψηλός ρυθμός υποκατάστασης των παλαιών, εκτός πατέντου φαρμάκων από νεότερα ακριβότερα, για τις ίδιες ενδείξεις. Απουσία οδηγιών συνταγογράφησης και θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Κοινωνικοοικονομικοί δημογραφικοί παράγοντες / Γήρανση πληθυσμού. Ύπαρξη αντικινήτρων για τη χρήση οικονομικότερων επιλογών. 8
Κατανάλωση Πρωτοτύπων Γενοσήμων 2011 Πηγή: Κ.Κοφινάς, IMS report 01/2012
Κατανομή Δημόσιας Φαρμακευτικής Δαπάνης στην Εφοδιαστική Αλυσίδα 4,5 δις 5,09 δις 4,3 δις 3,8 δις Πηγή: ΠΕΦ, Αγορανομικές Διατάξεις 2000-2011, ίδιοι υπολογισμοί
Πάνω από 20 χρόνια η συνταγή παραμένει η ίδια Κάθε φόρα που ανοίγει η συζήτηση για τη φαρμακευτική δαπάνη, δυστυχώς η συζήτηση επικεντρώνεται επιλεκτικά και παραπλανητικά στα γενόσημα : Τι τιμή έχουν; Πόσο «αξίζουν»; Πως συνταγογραφούνται; Επώνυμα ή ΙΝΝ; Με αυτόν το τρόπο αποπροσανατολίζεται η συζήτηση από την ουσία του προβλήματος, τους υπόλοιπους συντελεστές και τα μέτρα ουσιαστικού περιορισμού των δαπανών: Την καθιέρωση προϋπολογισμών ανά κέντρο κόστους Την καθιέρωση ασφαλιστικών τιμών / τιμών αναφοράς Τον έλεγχο του όγκου Τον έλεγχο της υποκατάστασης Τον έλεγχο της προκλητής ζήτησης Τον έλεγχο της εφοδιαστικής αλυσίδας 11
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Γενόσημα φάρμακα ή Πρωτότυπα φάρμακα Λάθος δίλημμα Εισαγόμενα φάρμακα - Παραγόμενα φάρμακα Σωστά ερωτήματα : Πως διασφαλίζονται οι ανάγκες κάλυψης των πολιτών; Πως διασφαλίζεται η ποιότητα; Θέλουμε να αναπτύξουμε την εγχώρια παραγωγή; Ποια τα οφέλη και ποια τα διακυβεύματα κάθε επιλογής; 12
Εξέλιξη Εμπορικού Ισοζυγίου Φαρμάκων, 2005-2011 Πηγές: IOBE 13
14
Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Μνημονιακές επιταγές Τιμολόγηση 15
Τιμές Φαρμάκων στην Ελλάδα Πηγή: Έρευνα ΦΕΚ, 1989-2012
Τιμές Γενοσήμων Πηγή: CROSS-NATIONAL EVIDENCE ON GENERIC PHARMACEUTICALS Patricia M. Danzon, Michael F. Furukawa, March 2011
Τιμές Γενοσήμων - Όγκος Το μέγεθος της αγοράς και η διείσδυση (μερίδιο αγοράς / όγκος) επηρεάζουν σημαντικά τις τιμές των γενοσήμων Πηγή: CROSS-NATIONAL EVIDENCE ON GENERIC PHARMACEUTICALS Patricia M. Danzon, Michael F. Furukawa, March 2011
Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Μνημονιακές επιταγές Τιμολόγηση Δυναμική τιμολόγηση 19
Χρόνος έκδοσης Αδειών Κυκλοφορίας και Τιμολόγησης νέων φαρμάκων στην Ελλάδα Πηγή: McKinsey & Co 2012, Greece 10 Years Ahead: Defining Greece s new growth model and strategy Manufacturing of generics pharmaceuticals, Athens: McKinsey & Company
Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Μνημονιακές επιταγές Τιμολόγηση Δυναμική τιμολόγηση Συνταγογράφηση δραστικής και αντικατάσταση με το φθηνότερο 21
Πολιτικές Συνταγογράφησης με δραστική και Υποκατάστασης στα Φαρμακεία στην ΕE (αναθεωρημένα στοιχεία 2012) Χώρα Συνταγογράφηση με Δραστική Αντικατάσταση στο Φαρμακείο Αυστρία Χ Χ Βέλγιο Προαιρετική Υποχρεωτική μόνο για αντιβιοτικά και αντιμυκητισιακά Βουλγαρία Προαιρετική Χ Κύπρος Προαιρετική ( Υποχρεωτική στο Δημόσιο Τομέα) Προαιρετική ( Υποχρεωτική στο Δημόσιο Τομέα) Τσεχία Προαιρετική Προαιρετική Γερμανία Προαιρετική Υποχρεωτική μόνο για Rx με ΙΝΝ Δανία Χ Υποχρεωτική Εσθονία Υποχρεωτική Προαιρετική Ελλάδα Ισπανία Προαιρετική Υποχρεωτική μόνο για Rx με ΙΝΝ Φιλανδία Προαιρετική Υποχρεωτική Γαλλία Προαιρετική Προαιρετική Ουγγαρία Προαιρετική Προαιρετική Ιρλανδία Προαιρετική Χ Ιταλία Υποχρεωτική μόνο για τη 1 η συνταγή Προαιρετική Λιθουανία Υποχρεωτική Προαιρετική Λουξεμβούργο Προαιρετική Χ Λετονία Προαιρετική Προαιρετική Μάλτα Προαιρετική ( Υποχρεωτική στο Δημόσιο Τομέα) Προαιρετική ( Υποχρεωτική στο Δημόσιο Τομέα) Ολλανδία Προαιρετική Προαιρετική Πολωνία Προαιρετική Προαιρετική Πορτογαλία Υποχρεωτική Μόνο για θεραπείες έως 28 ημέρες Υποχρεωτική Ρουμανία Υποχρεωτική??? Υποχρεωτική??? Σουηδία Χ Υποχρεωτική Σλοβενία Προαιρετική Προαιρετική Σλοβακία Προαιρετική Υποχρεωτική Ηνωμένο Βασίλειο Προαιρετική 4 Χ Πηγές: Vogler S. (2012), The impact of pharmaceutical pricing and reimbursement policies on generics uptake: implementation of policy options on generics in 29 European c22ountries an overview, Generics and Biosimilars Initiative Journal (GaBI Journal) 1(2):93-100. Carone G., Schwiertz C. and Xavier A (2012), Cost-containment policies in public pharmaceutical spending in the EU, Economic Papers 461, European Union.ω Συνταγογράφηση με INN: Στην πλειοψηφία των χωρών μελών της Ε.Ε. οι ιατροί έχουν τη δυνατότητα να συνταγογραφούν βάσει της δραστικής ουσίας, διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα της συνταγογράφησης και της εμπορικής ονομασίας των φαρμάκων. Δεν επιτρέπεται σε 3 χώρες Είναι υποχρεωτική σε 3. Στην Κύπρο και τη Μάλτα είναι υποχρεωτική μόνο για συνταγές που απευθύνονται σε ασθενείς που λαμβάνουν τα φάρμακά τους μέσω του «Δημόσιου Τομέα». Αντικατάσταση στο φαρμακείο: Στην πλειοψηφία των χωρών μελών της Ε.Ε., στην περίπτωση που δεν έχει απαγορευθεί από τον ιατρό, οι ασθενείς έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν το συνταγογραφηθέν φάρμακο με κάποιο φθηνότερο της ίδιας δραστικής ουσίας. Δεν επιτρέπεται σε 5 χώρες. Είναι υποχρεωτική σε 6 (Ρουμανία ;;;) Στην Κύπρο και τη Μάλτα είναι υποχρεωτική μόνο για συνταγές που απευθύνονται σε ασθενείς του «Δημόσιου Τομέα». ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ 2 ΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ &??? ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ 22 ΠΟΥΘΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Υποκατάσταση +233% Μ.Σ.Σ. = Μονάδες Στοιχειώδους Συσκευασίας
Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Μνημονιακές επιταγές Τιμολόγηση Δυναμική τιμολόγηση Συνταγογράφηση δραστικής και αντικατάσταση με το φθηνότερο Προμήθειες με μοναδικό κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή 24
Προτάσεις Σήμερα και εφόσον οι δαπάνες φαίνεται να πειθαρχούν στους στόχους δημοσιονομικής πολιτικής, επιβάλλεται ψύχραιμη και τεκμηριωμένη αποτίμηση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί Χρειάζεται επανεκτίμηση όλων των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των στόχων για τα επόμενα χρόνια Απαιτείται αξιολόγηση όλων των μεθόδων και των εργαλείων που έχουν ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν Είναι αναγκαίος ο στρατηγικός σχεδιασμός και η συνεχής παρακολούθηση από εξειδικευμένες ομάδες, όλων των παραμέτρων που επηρεάζουν και συνθέτουν τη φαρμακευτική δαπάνη 25
Προϋποθέσεις Επίτευξης των Οικονομικών Στόχων και Ανάπτυξης Σταθερό, αξιόπιστο και ρεαλιστικό πλαίσιο φαρμακευτικής πολιτικής: o Χρηματοδότηση Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης & ΕΣΥ πληρωμές προμηθευτών o Κίνητρα για ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και επενδύσεις (stop στα αντικίνητρα) o Οργάνωση κατάλληλου πλαισίου διασύνδεσης φορέων και ενίσχυσης ερευνητικών προγραμμάτων Καθολική ηλεκτρονική διαχείριση κλάδου υγείας Ενίσχυση ΕΟΦ Προϋπολογισμοί σε κάθε κέντρο κόστους Αναλύσεις δεδομένων & έλεγχοι παντού Επώνυμη Συνταγογράφηση 26
Άξονες Φαρμακευτικής Πολιτικής Ορθολογικό σύστημα τιμολόγησης Καθορισμός τιμών Ασφαλιστικής Αποζημίωσης (Τιμών Αναφοράς) Φαρμακοοικονομική αξιολόγηση νέων θεραπειών Προϋπολογισμοί κόστους για κάθε θεραπευτική κατηγορία Πολιτική υποχρεωτικών επιστροφών αναλογικά με τη συμμετοχή των προμηθευτών στη διαμόρφωση της δαπάνης Διαγνωστικά & θεραπευτικά πρωτόκολλα Καθιέρωση δεσμευτικών συνταγογραφικών οδηγιών Κίνητρα χρήσης ισοδύναμων-οικονομικότερων θεραπευτικών επιλογών 27
Ελληνικά Επώνυμα Φάρμακα Κάθε φορά που χρησιμοποιούνται γενόσημα φάρμακα κερδίζουν τόσο οι ασφαλισμένοι όσο και οι ασφαλιστικοί φορείς Κάθε φορά που χρησιμοποιούνται φάρμακα Ελληνικής παραγωγής ή αξία τους πολλαπλασιάζεται 3,4 φορές προς όφελος της Εθνικής οικονομίας 28
Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Αποτελεί τη συνισταμένη για επίλυση & όχι συνιστώσα του προβλήματος της φαρμακευτικής δαπάνης 29
Στραβά αρμενίζουμε ή Είναι ο γιαλός στραβός ; 1999: Losec 20mgx14 7.920 δρχ ( 23,24) Klaricid 500mgx21 14.691 δρχ ( 43,11) Norvasc 10mgx14 4.496 δρχ ( 13,19) 1999: Κατά κεφαλή ΑΕΠ: 12,100 Βενζίνη: 180 δρχ ( 0,52) Τυρόπιτα: 100 δρχ ( 0,29) 2013: Losec 20mgx14 10,86 Klaricid 500mgx21 21,84 Norvasc 10mgx14 6,78 2013: Κατά κεφαλή ΑΕΠ: 16,200* Βενζίνη: 1,70 Τυρόπιτα: 1,50 * εκτίμηση 30