VIP Jets για την ΠΑ. Του Πάνου Σπαγόπουλου

VIP Jets για την ΠΑ Η Ελληνική κυβέρνηση σύµφωνα µε πληροφορίες που είδαν πρόσφατα το φως της δηµοσιότητας προσανατολίζεται στην αγορά ή εκµίσθωση δύο αεροσκαφών για VIP µεταφορές και µεταπώληση ενός από τα τρία που διαθέτει σήµερα και αξιοποιεί η ΠΑ. Αν και καµία λίστα υποψήφιων αεροσκαφών δεν έχει καταρτιστεί ούτε και άλλες λεπτοµέρειες έχουν γίνει γνωστές γύρω από τις προδιαγραφές που θα πρέπει να τηρούν τα αεροσκάφη, στο κείµενο που ακολουθεί επιχειρούµε µια πρώτη προσέγγιση µε τους κυριότερους τύπους επιχειρηµατικών αεροσκαφών σήµερα και που θα µπορούσαν να αποτελέσουν λύση για τις µεταφορές υψηλών προσώπων στη χώρα µας. Του Πάνου Σπαγόπουλου

EI π ºπ ƒøª

EMB-135BJ Legacy που χρησιµοποιείται από το Σµήνος Μεταφοράς Υψηλών Προσώπων (ΣΜΥΠ) το οποίο επιχειρεί από την 112ΠΜ H I K G H I J [ Η νέα αγορά H I K Η 21η Μαρτίου του 2003 ήταν η ηµέρα της επίσηµης ένταξης των τριών αεροσκαφών στο Σµήνος Μεταφοράς Υψηλών Προσώπων (ΣΜΥΠ). Τα τρία αυτά αεροσκάφη ήταν το Gulfstream V, το EMB- 135LR και το EMB-135BJ Legacy. Και τα τρία αεροσκάφη αφορούν αποκλειστικά ειδικές σχεδιάσεις για επιχειρηµατικά τζετ, παρά το γεγονός πως τα ΕΜΒ συνιστούν εκδόσεις των αεροσκαφών πολιτικών αερογραµµών ERJ-135. Το ΣΜΥΠ αναλαµβάνει την µεταφορά εκτός του Προέδρου της ηµοκρατίας και του Πρωθυπουργού µελών της κυβέρνησης αλλά και των Ενόπλων υνάµεων, εντός και εκτός των συνόρων της χώρας. Από τα τρία αυτά αεροσκάφη το Gulfstream V είναι το µόνο που µπορεί να εκτελέσει υπερατλαντικά ταξίδια, αποτελώντας ταυτόχρονα και το µεγαλύτερο εκ των τριών από άποψη διαστάσεων VIP τζετ, της ΠΑ. Τα EMB είναι προϊόν της βραζιλιανής εταιρείας EMBRAER και το ΕΜΒ-135LR αποκτήθηκε δωρεάν ως αντιστάθµισµα για την αγορά των τεσσάρων αεροσκαφών έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου EMB-145 Erieye, ενώ το EMB-135BJ Legacy αγοράστηκε έναντι τιµήµατος 27,5 εκατ. $. Τα τρία αυτά αεροσκάφη ανέλαβαν ένα µεγάλο έργο µεταφοράς των µελών της κυβέρνησης µε έδρα την 120 ΠΜ στην Ελευσίνα ενταγ- µένα στην 356 ΜΤΜ. Η εκµετάλλευση όµως των αεροσκαφών παρουσίασε συγκεκριµένα προβλήµατα και ειδικότερα µε επίκεντρο το EMB-135LR, το οποίο παρουσίαζε προβλήµατα εγγενούς αστάθειας του κέντρου βάρους του κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τα προβλή- µατα αυτά λύθηκαν, εν µέρη, µε την τοποθέτηση έρµατος στο ρύγχος του αεροσκάφους, παρόλα αυτά το συγκεκριµένο αεροσκάφος θεωρήθηκε πως παρουσιάζει προβλήµατα ασφάλειας και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που ώθησαν την κυβέρνηση στο να εξετάσει την προµήθεια δύο τουλάχιστον νέων αεροσκαφών VIP. Από τα αεροσκάφη αυτά το ένα -και σύµφωνα µε πληροφορίες- θα πρέπει να είναι ικανό να εκτελεί υπερατλαντικές πτήσεις χωρίς ενδιάµεσο ανεφοδιασµό και το άλλο να µπορεί να εκτελεί πτήσεις σε µικρότερα σκέλη και συγκεκριµένα σε ενδοευρωπαικούς προορισµούς. Το κόστος της αγοράς των δύο νέων αεροσκαφών εκτιµάται να είναι 80 εκατ. $ είναι άγνωστο όµως το ποσό που θα αποδεσµεύσει τελικά το υπουργείο εθνικής οικονοµίας καθώς η στενότητα των οικονοµικών είναι δεδοµένη. Για αυτό ακριβώς το λόγο τέθηκε και το ζήτηµα πώλησης του ενός εκ των δύο αεροσκαφών EMBRAER και συγκεκρι- µένα αυτού που παρουσίαζε τα προβλήµατα ευστάθειας του EMB- 135LR µε σκοπό, τη χρηµατοδότηση µέρους της αγοράς των δύο νέων αεροσκαφών. Έτσι και βάση των δεδοµένων αυτών φαίνεται πως σκοπός της κυβέρνησης είναι αυτός της διατήρησης ενός «στόλου» τεσσάρων VIP αεροσκαφών, εκ των οποίων τα δύο θα είναι ικανά να εκτελούν σκέλη µεγάλων αποστάσεων και δη υπερατλαντικών ταξιδιών. Τα δύο αυτά αεροσκάφη είναι το Gulfstream V που ήδη διαθέτει και το νέο αεροσκάφος που έχει προταθεί να αποκτηθεί. Τα δύο αεροσκάφη µικρότερης εµβέλειας αναµένεται να είναι το Legacy που ήδη επιχειρεί µε το ΣΜΥΠ µαζί µε το έτερο αεροσκάφος που προταθεί και αυτό να αποκτηθεί. [ Τα σενάρια Σε ότι αφορά τους τύπους των αεροσκαφών που πρόκειται να εξεταστούν ως πιθανές λύσεις απόκτησης, κάτω από καθεστώς υπενοικίασης όπως έχουν διευκρινίσει αρµόδια κυβερνητικά στελέχη, υπάρχουν δύο πιθανές εκδοχές. Η µια έχει να κάνει µε 78 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Το Gulfstream V αποτελεί το µεγαλύτερο από άπψη µεταφοράς επιβατών και εµβέλειας αεροσκάφος µεταφοράς του ΣΜΥΠ, και είναι αυτό που αναλαµβάνει τις µετακινήσεις του Προέδρου της ηµοκρατίας και του Πρωθυπουργού. την αγορά δύο αεροσκαφών από την ίδια κατασκευάστρια εταιρεία, που θα καλύπτουν τις δύο διαφορετικές απαιτήσεις σε εµβέλεια και ενδεχοµένως σε χωρητικότητα, και την απόκτηση των δύο αεροσκαφών από διαφορετικές εταιρείες. Η λεγόµενη λίστα επιλογών δεν έχει καταρτιστεί ακόµη, αλλά σύµφωνα µε δηλώσεις του υπουργού Εθνικής αµύνης κ. Ευάγγελου Μειµαράκη αυτό πρόκειται να γίνει σύντοµα. Τα υποψήφια αεροσκάφη που κατασκευάζουν εταιρείες σε όλο τον κόσµο, είναι αρκετά. Οι κυριότερες εταιρείες που προσφέρουν αεροσκάφη µεταφορών VIP και που ενδέχεται να περιληφθούν στη λίστα αγορών είναι: η αµερικανική Gulfstream Aerospace Corporation, η βραζιλιανή EMBRAER, η γαλλική Dassault Aviation και η καναδική Bombardier. Η συγκεκριµένη έκδοση του αεροσκάφους αναπτύχθηκε για να καλύψει το κενό ανάµεσα στο µικρότερο G 200 και στο µεγαλύτερο G 450. Με 8 επιβάτες και τρία άτοµα πλήρωµα το G350 µπορεί να καλύψει απόσταση 3800 νµ (7030 km), µε ταχύτητα 0,80 mach (874 km/h), έχοντας ως µέγιστο επιχειρησιακό ύψος πτήσης τα [ Τα αεροσκάφη της Gulfstream H Gulfstream Aircraft Corporation, διαθέτει µια αρκετά µεγάλη γκάµα αεροσκαφών που καλύπτουν κλιµακωτά τις απαιτήσεις σε ότι αφορά την εµβέλεια που ξεκινούν από τα 2950 νµ έως και τα 6500 νµ. Η σειρά αυτή διαθέτει έξη συνολικά αεροσκάφη τα G150/200/350/450.500 και G550. Ξεκινώντας την κλίµακα από τα µικρότερης εµβέλειας αεροσκάφη τα οποία θα κάλυπταν τις απαιτήσεις της κυβέρνησης για VIP µεταφορές και αναφορικά µε το µικρό VIP συναντάµε το G 350. Το G450 της Gulfstream Aerospace Corporation εξυπηρετεί µικρές και µέσες απαιτήσεις εµβέλειας καλύπτοντας το κενό ανάµεσα στο G350 και το G500 ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 79

To G500, αποτελεί τη νέα έκδοση του Gulfsteam V (GV) έχοντας δυνατότητα για υπερατλαντικά ταξίδια χωρίς ανεφοδιασµό. 45.000 ft (15.000 m) και σύνηθες µε οικονοµικά στοιχεία πτήσης τα 41.000 και µέγιστο βάρος απογείωσης τα 32.160 kgr. Ο µέγιστος αριθµός επιβατών ανέρχεται στα 19 άτοµα ενώ η τυπική διαµόρφωση ποικίλει µεταξύ 12 και 16. Το κόκπιτ του G350 όπως και τα αντίστοιχα πιλοτήρια της σειράς G200/550, εκτός του GV, για λόγους οµοιοτυπίας διαθέτουν το ίδιο σύστηµα απεικόνισης και διαχείρισης πτήσης. Το σύστηµα προέρχεται από την αµερικανική Honeywell και ονοµάζεται Primus Epic. Σε ότι αφορά την απεικόνιση των δεδοµένων πτήσης και ναυτιλίας αυτή πραγµατοποιείται µέσω τεσσάρων επίπεδων οθονών LCD 14 x14 οι οποίες προσφέρουν απεικονίσεις 2D και 3D. Το λογισµικό του συστήµατος παρέχει τη λειτουργία ενός ολοκληρωµένου συστήµατος ναυτιλίας καθώς και του συστήµατος χάραξης σχεδίου πτήσης GFP (Graphical Flight Planning), µέσω Το GV αποτελεί ουσιαστικά ένα G500 το οποίο όµως τώρα πλασάρεται στην αγορά ως G500 του οποίου είναι δυνατός ο επανακαθορισµός της πορείας του αεροσκάφους µαζί µε την παρουσίαση επιπλέον δεδοµένων όπως πληροφορίες για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, την γεωγραφία της περιοχής και την εναέρια κυκλοφορία. Η ευελιξία των υπο απεικόνιση δεδοµένων στις τέσσερις LCD που προσφέρεται στον χρήστη, επιτρέπει την κλιµακωτή παρουσίασή τους, σε συνδυασµό µεταξύ τους είτε µεµονωµένα όπως η ναυτιλία, ψηφιακοί χάρτες, δεδοµένα λειτουργίας κινητήρων και στοιχεία πτήσης. Η απεικόνιση αυτή µπορεί να έχει το χαρακτήρα είτε της κλασικής 2D ή µπορεί να έχει τη µορφή ακό- µη και 3D γραφικών ψηφιακών µοντέλων. Άλλα χαρακτηριστικά του Primus Epic είναι αυτόµατος πιλότος νέας γενιάς και αυτόµατη διαχείριση ώσης, ολοκληρωµένο σύστηµα διαχείρισης πτήσης, ολοκληρωµένο σύστηµα επικείµενης σύγκρουσης µε το έδαφος, και ολοκληρωµένο σύστηµα επικοινωνιών. Το επόµενο αεροσκάφος το οποίο εντάσσεται µεταξύ της κατηγορίας του µικρού και του µεγάλου VIP αεροσκάφους είναι το G450. Πρόκειται για το ίδιο σκάφος από άποψη διαστάσεων µοιράζεται τους ίδιους κινητήρες και ευρυχωρία καµπίνας και τις ίδιες επιδόσεις µε τη διαφορά πως µπορεί να µεταφέρει περισσότερο καύσιµο µε αντίστοιχη αύξηση της εµβέλειάς του ενσωµατώνοντας τα κυριότερα χαρακτηριστικά της σειράς G. Μπορεί να µεταφέρει οκτώ άτοµα σε απόσταση 4350 nm (8.056 km) µε ταχύτητα 0,80 mach και σε ύψος που µπορεί να φτάσει τα 45.000 ft. Όπως και το G350 φέρει δύο κινητήρες Rolls-Royce Tay 611-8C η λειτουργία των οποίων ελέγχεται από το ψηφιακό σύστηµα FADEC και έχουν µέγιστη ώση 13.850 λιβρών και οι οποίοι µπορούν να ανεβάσουν το αεροσκάφος σε ύψος 41000 ποδών σε 23 λεπτά. Η καµπίνα του έχει τις ίδιες διαστάσεις µε το G350 και πιο αναλυτικά το µήκος της ανέρχεται στα 13,7 m 80 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Το G550, αποτελεί το µεγαλύτερο αεροσκάφος της Gulfstream Aerospace µε εµβέλεια που ξεπερνά τα 12.000 km. ύψος στο 1,88 m και το πλάτος στα 2,24 m, κάτι που µεταφράζεται σε χωρητικότητα 43,2 κυβικών µέτρων, ενώ το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στα 33.500 kgr. Το κόκπιτ διαθέτει το σύστηµα διαχείρισης πτήσης και απεικόνισης δεδοµένων Primus Epic. Το G500 είναι το δεύτερο πιο µεγάλο αεροσκάφος που κατασκευάζει η Gulfstream ανήκοντας στην κατηγόρία των 5 και εντάσσεται στην κατηγορία του µεγάλου VIP που επιθυµεί να προµηθευτεί η Ελληνική Κυβέρνηση, παρόµοιων δυνατοτήτων µε το Gulfstream V που ήδη διαθέτει. Έχει µέγιστη ακτίνα ταξιδιού µε οκτώ επιβάτες και τέσσερα άτοµα πλήρωµα 5800 nm (10. 742 km) και οικονοµική ταχύτητα 0,80 mach, η µέγιστη ταχύτητα που µπορεί να αναπτύξει ανέρχεται στα 0,85 mach (904 km/h), ενώ η µέγιστη επιτρεπόµενη ανέρχεται στα 0,885 mach (939,8 km/h). Το επιχειρησιακό του ύψος ανέρχεται στα 43.000 πόδια (13.106 m) ενώ το µέγιστο τα 51.000 πόδια (15.545 m). Το µέγιστο βάρος απογείωσης είναι αυξηµένο επίσης κατά πέντε τόνους περίπου και βρίσκεται στα 38.601 kgr Όλα αυτά έχουν γίνει χάρης στην προσθήκη δύο νέων ισχυρότερων κινητήρων της RR των BR 710, οι οποίοι αποδίδουν µέγιστη ώση 15.385 λιβρών. Ο αριθµός των επιβατών κινείται στο πλαίσιο του G350/450 µε µέγιστο αριθµό τα 19 άτοµα και συνήθη τα 14 µε 18 άτοµα. Η άλλη κυριότερη διαφορά σε σχέση µε τις µικρότερες εκδόσεις είναι το αυξηµένο µήκος της καµπίνας που ανέρχεται στα 15,3 m, ενώ σε ότι αφορά το ύψος και το πλάτος αυτά παραµένουν ίδια, αλλά που συνεπάγεται και αυξηµένο χώρο καµπίνας που φτάνει τώρα στα 47,3 κυβ. µέτρα. Το κόστος αγοράς εκτιµάται στα 38 εκατ. $ Τέλος το G550, είναι το αεροσκάφος της σειράς της Gulfstream µε τη µεγαλύτερη εµβέλεια. Με οκτώ επιβάτες και τέσσερα άτο- µα πλήρωµα το G550 µπορεί να καλύψει µια απόσταση 6.750 nm (12,501 km) µε ταχύτητα µέγιστης εµβέλειας τα 0,80 mach καθιστώντας το όπως και το G500 ικανά όχι µόνο για υπερατλαντικά ταξίδια χωρίς ανάγκη ανεφοδιασµού, αλλά πρακτικά καλύπτοντας το µεγαλύτερο µέρος της υδρογείου. Με σταθερή ταχύτητα 0,85 mach η εµβέλεια περιορίζεται στα 6000 nm (11.112 km), ενώ µε τη µέγιστη ταχύτητα 0,87 mach η µέγιστη εµβέλεια είναι 5000 nm (9.260 km). Η άλλη κυριότερη διαφορά σε σχέση µε το G 500 είναι το αυξηµένο µέγιστο βάρος απογείωσης το οποίο βρίσκεται στους 41 τόνους, καθώς µεταφέρει περισσότερο καύσιµο. Κινητήρες, διαστάσεις καµπίνας και αριθµός επιβατών δεν διαφέρουν ανάµεσα στα G500 και 550. Όπως και τα G350/450, το πιλοτήριο διαθέτει το ολοκληρωµένο σύστηµα διαχείρισης πτήσης Primus Epic. Το κόστος αγοράς εκτιµάται στα 46 εκατ. $ ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 81

Το Falcon 7X είναι το µεγαλύτερο και το νεότερο επιχειρηµατικό τζετ που κατασκευάζει η γαλλική Dassault Aviation, µε εµβέλεια που ξεπερνά τα 10.000 km και τη σηµαντική καινοτοµία για VIP αεροσκάφη, της τοποθέτησης τριών κινητήρων, αντί για δύο που είναι το σύνηθες, µε αποτέλεσµα αυξηµένα περιθώρια ασφάλειας κατά την πτήση [ Τα αεροσκάφη της Dassault Aviation Η γαλλική Dassault διαθέτει µια εκτεταµένη σειρά επιχειρηµατικών αεροσκαφών, που καλύπτουν τις απαιτήσεις τόσο για το επιζητούµενο µικρό VIP όσο και για το µεγάλο. Η σειρά αυτή αποτελείται από συνολικά έξι αεροσκάφη της οικογένειας Falcon. Τα αεροσκάφη αυτά είναι και ξεκινώντας από την κάτω κλίµακα το Falcon 50EX, το Falcon 2000DX, το Falcon 2000EX, το Falcon 900DX, το Falcon 900ΕΧ και το Falcon 7X. Από αυτά το 2000DX, 2000EX, 900DΧ και 900ΕΧ µοιράζονται την ίδια αεροδυναµική σχεδίαση, έχοντας τις ίδιες εξωτερικές διαστάσεις, αλλά τα 900ΕΧ και DX διαθέτουν τρεις κινητήρες, ενώ Το πλήρως ψηφιακό κόκπιτ που φιλοξενείται σε όλα τα Falcon νέας γενιάς (2000ΕΧ, 900ΕΧ, 7Χ) και χρησιµοποιεί το ολοκληρωµένο σύστηµα ηλεκτρονικών Primus Epic EASy. τα 2000EX/DX δύο. Τρεις κινητήρες διαθέτει επίσης και το µικρότερο µέλος της οικογένειας 50EX, όπως και το µεγαλύτερο και το νεότερο δηµιούργηµα στο χώρο των VIP τζετ της Dassault το 7Χ. Σε ότι αφορά την υποψηφιότητα για το λεγόµενο µικρό VIP, στη συγκεκριµένη κατηγορία ανήκουν το Falcon 2000DX και το «2000ΕΧ». Και τα δύο αεροσκάφη χρησιµοποιούν δύο κινητήρες της Pratt & Whitney τύπου PW308C µέγιστης ώσης 7000 λιβρών ο καθένας, οι οποίοι δίνουν µέγιστη ταχύτητα 0,8 mach. Το DX µε έξι επιβάτες και τριµελές πλήρωµα (δύο χειριστές και ένας ιπτάµενος συνοδός) συµπεριλαµβανοµένων και των προβλεπόµενων αποθεµάτων καυσίµου µπορεί να επιτύχει µέγιστη εµβέλεια 3250 nm (6020 km) έχοντας ταχύτητα 0,80 mach. Το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στους 18,5 τόνους. Η κα- µπίνα σε κανονική διαµόρφωση VIP µπορεί να φιλοξενήσει οκτώ άτοµα, έχει µήκος 7,98 m, πλάτος 2,34 m και ύψος 1,88m. Στο Falcon 2000 EX η κυριότερη διαφορά εστιάζεται στη µέγιστη εµβέλεια η οποία στο συγκεκριµένο αεροσκάφος έχει αυξηθεί στα 3800 nm και το µέγιστο βάρος απογείωσης στα 18.734 kgr. Στην κατηγορία των µεγάλων VIP αεροσκαφών εντάσσονται τα Falcon 900EX και Falcon 7X. Το Falcon 900EX έχει µέγιστη εµβέλεια 4500 nm (8.332 km) µε οκτώ επιβάτες συν τρία µέλη πληρώµατος και ταχύτητα 0,75 mach. Φέρει τρεις κινητήρες της Honeywell τύπου TFE731-60 ο καθένας εκ των οποίων αποδίδει ώση 5000 λιβρών ενώ έχει µέγιστο βάρος απογείωσης που πλησιάζει τους 22 τόνους και πιο συγκεκριµένα 21.908 kgr Οι διαστάσεις της καµπίνας είναι παρόµοιες µε αυτές των Falcon 2000. To Falcon 7X αποτελεί τη νεότερη δηµιουργία της Dassault σε ότι αφορά τα επιχειρηµατικά τζετ µεγάλης εµβέλειας. Το αεροσκάφος έκανε την πρώτη του παρουσία στο κοινό κατά τη διάρκεια της αεροπορικής έκθεσης του Bourget το 2005. Πήρε το πιστοποιητικό πλοϊµότητας από την αµερικανική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA) και την αντίστοιχη ευρωπαϊκή 82 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Το Falcon EX κατατάσσεται στην κατηγορία των µεγάλων VIP αεροσκαφών αλλά έχοντας µικρότερη εµβέλεια από το 7Χ και µικρότερο µήκος καµπίνας (EASA) στις 27 Απριλίου του 2007. Το πρώτο αεροσκάφος 7X - MSN05 παραδόθηκε κατά τη διάρκεια του Bourget 2007 στις 15 Ιουνίου, στο νέο ιδιοκτήτη του Gilbert Chagoury επικεφαλή µιας µεγάλης πολυεθνικής εταιρείας µε έδρα στη υτική Αφρική, ενώ µέχρι και τον Ιούλιο του 2007, το νέο αεροσκάφος της Dassault είχε αποσπάσει 165 παραγγελίες. Το νέο falcon 7X φέρει τρεις κινητήρες PW 307A της Pratt & Whitney Canada µέγιστης ώσης 6402 λιβρών ο καθένας οι οποίοι δίνουν στο αεροσκάφος µέγιστη ταχύτητα 953 km/h και µέγιστη εµβέλεια 5950 nm (10556 km) µε οκτώ επιβάτες τρία άτοµα πλήρωµα, 4.767 USG καύσιµο και µε ταχύτητα 0,80 mach. Βάση της συγκεκρι- µένης εµβέλειας το αεροσκάφος µπορεί µε σηµείο αναχώρησης τη Νέα Υόρκη να καλύψει χωρίς ανεφοδιασµό το σύνολο της Ευρώπης µέχρι το Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας και µέχρι τη Νότια Αφρική, και το αντίστροφο, Το µέγιστο ύψος που µπορεί να ανέλθει το Falcon 7X ανέρχεται στα 51.000 πόδια κάτι που το κατατάσσει σε ότι αφορά το µέγιστο υψόµετρο, µαζί µε το G550. Το συγκεκριµένο ύψος των 51.000 ποδών (15.545 m) είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένα στην κατηγορία των επιχειρηµατικών τζετ καθώς αποφεύγεται τόσο η εναέρια κυκλοφορία των αεροσκαφών αερογραµµών όσο και πολλά καιρικά φαινόµενα που επικρατούν σε χαµηλότερα ύψη. Το αεροσκάφος µπορεί να δεχθεί 19 επιβάτες σε διαµόρφωση VIP, ενώ από άποψη διαστάσεων είναι το µεγαλύτερο από την οικογένεια των Falcon.διαθέτοντας τη µακρύτερη καµπίνα µε µήκος 7,16 m, πλάτος 1,86 m και ύψος τα 1,80 m. Το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στα 31.298 kgr 10 τόνους περισσότερο από το Falcon 900EX. Το πιλοτήριο του νέου Falcon είναι πλήρως ψηφιακό και κυριαρχείται από τέσσερις έγχρωµες επίπεδες LCD οθόνες 14,1. Η τεχνολογία που έχει εφαρµοστεί στα συστήµατα του πιλοτηρίου προέρχεται από την Η καµπίνα του Falcon 900EX που µπορεί να φιλοξενήσει 12 µε 16 επιβάτες ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 83

Το Legacy 600 της Βραζιλιανής εταιρείας EMBRAER αποτελεί τη νέα έκδοση του ΕΜΒ-135BJ που χρησιµοποιεί ήδη η ΠΑ και αποτελεί ένα αεροσκάφος για µέσες και µικρές εµβέλειες ταξιδιού. Honeywell και συνιστά µια βελτιωµένη έκδοση του Primus Epic το EASy (Enhanced Avionics System). To EASy αναπτύχθηκε αρχικά για το Falcon 900EX, και 2000ΕΧ για να εφαρµοστεί στη συνέχεια στο Falcon 900DX και 2000DX. Το σύστηµα ενσωµατώνει την καινοτοµία CCD, πληκτρολόγησης των δεδοµένων µέσω ενός ειδικού κέρσορα, µειώνοντας το χρόνο εισαγωγής δεδοµένων µέσω της χειροκίνητης εισαγωγής τους στο σύστηµα διαχείρισης πτήσης. Το Falcon 7X είναι το πρώτο επιχειρηµατικό τζέτ µε ψηφιακό σύστηµα ελέγχου πτήσης, το οποίο επιτρέπει τον ακριβή έλεγχο της πορείας ναυτιλίας, αυτόµατη µετακίνηση των αντισταθµιστικών επιφανειών, µέσω της µετακίνησης του κέντρου βάρους του αεροσκάφους από την κατανάλωση των καυσίµων. Σηµαντική επίσης θεωρείται και η εφαρµογή πλαϊνού χειριστηρίου στο πρότυπο των αεροσκαφών Airbus επάνω στο οποίο είναι τοποθετηµένος και ο κέρσορας του συστήµατος CCD (Cursor Control Device). Μέσω του ψηφιακού συστήµατος ελέγχου πτήσης, το πλήρωµα του αεροσκάφους µπορεί να επιτύχει τις µέγιστες επιδόσεις, όπως για παράδειγµα τη µέγιστη γωνία προσβολής σε περιπτώσεις wind shear, ή επικείµενης σύγκρουσης µε το έδαφος, χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος υπέρβασης των αεροδυναµικών ορίων του αεροσκάφους. Το κόστος αγοράς του 7Χ σε τιµές 2007 εκτιµάται σε 41 εκατ. $, καθιστώντας φθηνότερο από το βασικό ανταγωνιστή του το G550. ένα βέβαια από τα κυριότερα πλεονεκτήµατα του Falcon 7X, αλλά και του Falcon 900EX/DX σε σχέση µε τον ανταγωνισµό είναι η ύπαρξη τριών κινητήρων, σε αντίθεση µε το συνήθη αριθµό των δύο, κάτι που προσφέρει µεγαλύτερη ασφάλεια σε υπερατλαντικά ταξίδια ή επάνω από µεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις ή όπου το αεροδρόµιο εναλλαγής βρίσκεται σε µεγάλη απόσταση. [ Τα αεροσκάφη της EMBRAER Η βραζιλιανή εταιρεία συγκεντρώνει ήδη µια αρκετά µεγάλη εµπειρία στην κατασκευή επιχειρηµατικών τζετ, αλλά επιβατικών αεροσκαφών περιφερειακών αερογραµµών όπως η σειρά ERJ-135/145 από την οποία προέρχεται το Legacy 600 και το Legacy Shuttle το τελευταίο µε αυξηµένη δυνατότητα µεταφοράς επιβατών στα 19 άτοµα, αλλά µικρότερη εµβέλεια. Και τα δύο αυτά αεροσκάφη εµπίπτουν στην κατηγορία του µικρού VIP το οποίο µπορεί να εκτελέσει ενδοευρωπαικά δροµολόγια και δροµολόγια προς τη Μέση Ανατολή χωρίς ανεφοδιασµό. Το Legacy 600 έχει µέγιστη εµβέλεια µε οκτώ επιβάτες και τρία µέλη πληρώµατος 3250 nm (6060 km), µε ταχύτητα 0,74 mach (805 km/h) σε ύψος 39.000 ποδών, ενώ ο µέγιστος αριθµός επιβατών ανέρχεται στα 16 άτοµα και το µήκος της καµπίνας είναι 84 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

To Global Express της Bombardier ανήκει στην κατηγορία των G550 και Falcon 7X έχοντας όµως αρκετά υψηλή τιµή αγοράς 14,1 µέτρα. Οι κινητήρες που χρησιµοποιεί το Legacy είναι οι ΑΕ 3007 ίδιοι που χρησιµοποιούνται και στη σειρά των επιβατικών αεροσκαφών της σειράς ERJ, αλλά στην πιο ισχυρή έκδοση κατά 7% την Α1Ε οι οποίοι αποδίδουν µέγιστη ώση 7987 λιβρών ο καθένας, σε µεγαλύτερο ύψος ελεγχόµενοι από το ηλεκτρονικό σύστηµα επιτήρησης λειτουργίας FADEC.Τα ERJ-135/145 έχουν τη δυνατότητα µέγιστου ύψους πτήσης στα 37000 πόδια ενώ το Legacy µπορεί να αναρριχηθεί στα 39.000 πόδια, αν και τον περασµένο Οκτώβριο η βραζιλιανή εταιρεία ανακοίνωσε πως αύξησε το µέγιστο επιχειρησιακό ύψος του αεροσκάφους στα 41.000 πόδια, κυρίως βάση απαίτησης των πελατών. Το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στα 22.500 kgr. Το πλήρως ψηφιακό κόκπιτ του αεροσκάφους διαθέτει το σύστηµα της Honeywell Primus 1000, µε πέντε κύριες οθόνες απεικόνισης στοιχείων και Το Lineage 1000, της EMBRAER έρχεται να καλύψει το κενό στα επιχειρηµατικά αεροσκάφη µεγάλης εµβέλειας και χωρητικότητας µε δυνατότητα υπερατλαντικών πτήσεων χωρίς ανεφοδιασµό. Το αεροσκάφος ανα- µένεται να εισαχθεί σε υπηρεσία µέσα στο 2008 δύο µικρότερες για το σύστηµα διαχείρισης πτήσης. Αν και θεωρητικά το Legacy ανήκει στην κατηγορία των µικρών µέσων επιχειρηµατικών αεροσκαφών µπορεί να εκτελέσει δροµολόγια µεγάλων αποστάσεων. Έτσι για παράδειγµα το Legacy 600 µπορεί να ταξιδέψει χωρίς ανεφοδιασµό από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο, από το Λονδίνο στο Ντουµπάι, ή από τη Σιγκαπούρη στο Πεκίνο. Η τιµή του είναι 25,41 εκατ. $ (Ιανουάριος 2008). Αναµφισβήτητα όµως το νεότερο δηµιούργηµα της EMBRAER πρόκειται να θέσει νέα δεδοµένα στην αγορά των επιχειρηµατικών τζετ. Πρόκειται για το Lineage 1000, το οποίο προέρχεται από το αντίστοιχο αεροσκάφος αερογραµµών Ε-190 καλύπτοντας την άνω κλίµακα των µεγάλων επιχειρηµατικών αεροσκαφών, µε µεγαλύτερη διατοµή ατράκτου χωρητικότητα 115,7 κυβικά µέτρα- σε σχέση µε το G550, ανήκοντας στην κατηγορία µεταξύ του τελευταίου και του Boeing BBJ και Airbus A318 Elite. Πραγµατοποίησε την πρώτη του πτήση στις 26 του περασµένου Οκτωβρίου και αναµένεται να είναι έτοιµο προς παράδοση σε διάφορες πελάτες από τον Ιούνιο του 2008. Προωθείται από δύο κινητήρες CF34-10E 7 οι οποίοι αποδίδουν 20.000 λίβρες ώσης ο καθένας. ιαθέτοντας διπλό σύστηµα ηλεκτρονικού ελέγχου λειτουργίας FADEC. Έχει µέγιστο βάρος απογείωσης στους 55 τόνους περίπου, και µε οκτώ επιβάτες, τρία µέλη πληρώµατος και αποθέµατα καυσίµου για εναλλακτικό αεροδρόµιο σε απόσταση µέχρι 200 nm έχει εµβέλεια 4200 nm (7.778 km). Μπορεί να αναπτύξει µέγιστη ταχύτητα 0,82 mach, σε ύψος 41.000 ποδών (12.497 m) Σύµφωνα µε τα παραπάνω στοιχεία το Lineage 1000 µπορεί να ταξιδέψει χωρίς ανεφοδιασµό από τη Νέα Υόρκη σε οποιοδήποτε σηµείο µέσα στην Ευρώπη, Το πιλοτήριο διαθέτει το σύστηµα Primus Epic ανάλογης διαµόρφωσης και δυνατοτήτων µε τα αεροσκάφη G500/550. Το αεροσκάφος µπορεί να φιλοξενήσει 19 eεπιβάτες σε διάταξη VIP. Η τιµή του αεροσκάφους στη βασική του διαµόρφωση εκτιµάται στα 42 εκατ. $. 86 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Το Global 5000 είναι ο άµεσος ανταγωνιστής του G500 για ένα επιχειρηµατικό αεροσκάφος µεγάλης εµβέλειας αλλά µε χαµηλότερο κόστος κτίσης [ Bombardier Global 5000 και Global Express XRS Η καναδική εταιρεία Bombardier διαθέτει και αυτή µια µεγάλη γκάµα από επιχειρηµατικά τζετ, τα οποία καλύπτουν από µικρές έως και πολύ µεγάλες αποστάσεις. Στην άνω κλίµακα συναντά- µε τα Global 5000 και Global Express XRS. Το τελευταίο αποτελεί µια µεγαλύτερου µήκους έκδοση του 5000, αλλά και τα δύο αεροσκάφη βγαίνουν από την ίδια γραµµή παραγωγής. Το µήκος της καµπίνας του Global 5000 ανέρχεται στα 12,94 m το µέγιστο πλάτος στα 2,49 µ το ύψος στα 1,91 m ενώ η συνολική επιφάνεια της καµπίνας είναι 27,31 τµ. Μπορεί να µεταφέρει από 13 έως 15 επιβάτες σε διαµόρφωση VIP, το µέγιστο βάρος απογείωσης αγγίζει τους 40 τόνους, και η µέγιστη εµβέλειά του µε οκτώ επιβάτες και τρία µέλη πληρώµατος ανέρχεται στα 4800 nm (8.889 km) µε ταχύτητα 0,85 mach. Η µέγιστη οικονοµική ταχύτητα που µπορεί να αναπτύξει το Global 5000 ανέρχεται στα 0,89 mach (950 km/h), ενώ η τυπική οικονοµική ταχύτητα πλεύσης στα mach 0,85. To Global 5000 προωθείται από δύο κινητήρες RR BR710A2-20 αποδίδοντας 14.750 λίβρες ώσης ο καθένας. Το µέγιστο επιχειρησιακό ύψος του αεροσκάφους ανέρχεται στα 51.000 πόδια, ενώ για να επιτύχει το υψόµετρο των 43.000 ποδών απαιτούνται 23,1 λεπτά. Το πιλοτήριο φιλοξενεί το σύστηµα της Rockwell Collins Pro Line Fusion, το οποίο αποτελείται από τέσσερις οθόνες LCD των 15,1, δύο HUD, και το σύστηµα BEVS ενίσχυσης της εξωτερικής παρατήρησης όπως τον διάδροµο προσγείωσης σε περιβάλλον νύκτας, οµίχλης ή καπνού. Το αεροσκάφος επίσης έχει τη δυνατότητα ραδιόζευξης για ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών, δορυφορικές επικοινωνίες, τριπλό κανάλι επικοινωνίας κινητής τηλεφωνίας εν πτήση µέσω του συστήµατος Inmarsat, µονό µέσω του συστήµατος Iridium και τέλος εσωτερικό δίκτυο υπολογιστών (Ethernet). Το πιλοτήριο της σειράς Global διαθέτει το σύστηµα Global Vision µε την παρουσία HUD ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 87

Το πρώτο από τα δύο Airbus A319ACJ που έχει παραλάβει η Τσεχική κυβέρνηση για τις µεταφορές VIP. Οι πρώτες µελέτες για τη δηµιουργία µιας έκδοσης πολύ µεγάλης εµβέλειας ξεκίνησαν στην Bombardier το 1991, το σχέδιο ανάπτυξης ξεκίνησε επίσηµα το 1993 και η πρώτη πτήση του Global Express πραγµατοποιήθηκε στις 15 Οκτωβρίου του 1996. Το αεροσκάφος µπορεί να εκτελέσει διηπειρωτικά δροµολόγια όπως Νέα Υόρκη-Τόκιο χωρίς ανεφοδιασµό, αλλά µπορεί να καλύψει και δύο οποιαδήποτε σηµεία σε όλη την υδρόγειο µε µια µόνο στάση για ανεφοδιασµό. Πιο συγκεκριµένα η µέγιστη εµβέλεια του αεροσκάφους µε οκτώ επιβάτες, τρία µέλη πληρώ- µατος και απόθεµα καυσίµου 200 nm ανέρχεται στα 6150 nm (11.390 km) διατηρώντας σταθερή ταχύτητα 0,85 mach. Το µέγιστο επιχειρησιακό ύψος ανέρχεται στα 51.000 πόδια ενώ για να φθάσει σε ύψος 43.000 ποδών (14.300 m) απαιτούνται 30 λεπτά. Οι ταχύτητες είναι παρόµοιες µε αυτές του Global 5000 και είναι µέγιστη 0,89 mach και οικονοµική mach 0,85, κατάσχοντας το VIP τζετ της Borbardier στα πιο γρήγορα της κατηγορίας του. Η καµπίνα µπορεί να δεχθεί έως και 19 άτοµα σε διαµόρφωση VIP, έχει µήκος 14,7 m, πλάτος 2,11 m και µέγιστο ύψος 1,91 m. Το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στα 44,452 kgr ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία όπως οι κινητήρες και το σύστηµα ηλεκτρονικών του πιλοτηρίου είναι τα ίδια µε το global 5000. Το κόστος αγοράς του GE XRS εκτιµάται στα 46 εκατ. $ ανήκοντας στα ακριβότερα αεροσκάφη της κατηγορίας του µαζί µε το G550. H Bombardier όµως εκτός των επιχειρηµατικών αεροσκαφών µεγάλων αποστάσεων διαθέτει και την οικογένεια Challenger στα VIP αεροσκάφη µέσων αποστάσεων. Τα αεροσκάφη αυτά είναι το Challenger 605 µε δυνατότητα µεταφοράς 12 επιβατών, εµβέλεια 3732 nm µε ταχύτητα 0,80 mach και µέγιστο ύψος πτήσης 41.000 ποδών, το Challenger 850 µε δυνατότητα µεταφοράς 14 επιβατών εµβέλεια 2.835 nm (5,249 km), µε ταχύτητα 0,74 mach επιχειρησιακό ύψος 41.000 ποδών και το Challenger 300 µε µέγιστη ικανότητα µεταφοράς 8 επιβατών, εµβέλεια 3100 nm (5741 κµ) και µέγιστο επιχειρησιακό ύψος 45.000 ποδών. [ Συνοψίζοντας Το εσωτερικό της καµπίνας του A318 Elite. Εκτός των ανωτέρω τεσσάρων µεγάλων εταιρειών που παράγουν επιχειρηµατικά αεροσκάφη, υπάρχουν και ακόµη τουλάχιστον δύο µεγάλες εταιρείες που προσφέρουν αεροσκάφη µε διαµόρφωση VIP. Αυτές είναι η Boeing µε το BBJ και η Airbus µε ένα από τα Α318 Elite, καλύπτοντας την κάτω κλίµακα, Α319 ACJ για τη µέση κατηγορία και Α320 Prestige.To BBJ στηρίζεται στο γνωστό 737, έχει µέγιστη εµβέλεια 6.800 m (10.843 km), ταχύτητα mach 0,82, ικανότητα µεταφοράς 25 ατόµων σε διαµόρφωση VIP και τιµή 48 εκατ. $. Το A319 ACJ έχει εµβέλεια 6500 µ (10.460 km) µπορεί να µεταφέρει και αυτό 25 επιβάτες µε µεγαλύτερη ταχύτητα 0,85 mach και κοστίζει 45 εκατ. $ ένα εκατοµ- µύριο λιγότερο από το G550 και Global XRS προσφέροντας όµως µεγαλύτερους χώρους και άνεση ταξιδιού. Η αγορά επο- 88 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Το αεροσκάφος BBJ της Boeing αποτελεί την έκδοση για επιχειρηµατικά αεροσκάφη του αεροσκάφους 737 µένως ενός G550 ή GE XRS δεν προκρίνεται βάση κόστους έναντι ενός Α319ACJ και πολύ περισσότερο δε ενδεχοµένως έναντι ενός Α318 Elite. Αντίθετα η κατηγορία ενός G500 µε κόστος 38 εκατ. $ ή ενός 7Χ µε κόστος 41 εκατ. $ ή ενός Lineage µε κόστος 42 εκατ. $ θεωρείται πολύ πιο λογική λύση, εάν η κυβέρνηση αποφασίσει πως αυτό δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 40 περίπου εκατ. $. Πάντως και αν οι πληροφορίες για το εκταµιευθέν ποσό των 80 εκατ. $ για την αγορά δύο αεροσκαφών VIP, ενός µικρού και ενός µεγάλου ευσταθούν τότε τα χρήµατα αυτά επαρκούν για την αγορά ακόµη και ενός BBJ, σε συνδυασµό µε το µικρό VIP του οποίου το κόστος θα πρέπει να κινηθεί στο επίπεδο των 25 έως 28 εκατ. $. Η παραπάνω παρατήρηση σηµειώνεται καθώς πάντα σύµφωνα µε πληροφορίες που είδαν το φως της δηµοσιότητας το οικονοµικό επιτελείο απέρριψε την αγορά ενός µεγάλου VIP αεροσκάφους τάξης µεγέθους BBJ ή Α319 µε το αιτιολογικό του µεγάλου κόστους, προσανατολιζόµενο σε αεροσκάφη µεγέθους Gulfstream τη στιγµή που τουλάχιστον σε ότι αφορά το συνδυασµό Α319 και G550 το πρώτο είναι φθηνότερο από το δεύτερο. Τέλος η έµφαση που δόθηκε στις εµβέλειες των αεροσκαφών απορρέει από τα παράπονα ορισµένων κυβερνητικών στελεχών σύµφωνα µε τα οποία τα αεροσκάφη της EMBRAER παρουσίαζαν µικρή ακτίνα δράσης αδυνατώντας να εκτελέσουν υπερατλαντικά ταξίδια. Έτσι παρουσιάσαµε τα αεροσκάφη µε τέτοια δυνατότητα, δηλαδή ταξιδιού µεγάλου σκέλους χωρίς ενδιάµεσο ανεφοδιασµό. Οι συνδυασµοί µικρού/µεγάλου VIP που µπορούν να γίνουν είναι πολλοί. Μερικοί από αυτούς είναι: Falcon 2000DX/Lineage 1000 Legacy 600/Falcon 7X G450/GE XRS Challenger 605/G500 G350/Falcon 900EX * Σε όλες τις αναφορές όπου αναφέρεται µήκος καµπίνας εξαιρείται ο χώρος του πιλοτηρίου και ο χώρος των αποσκευών Τύπος Εµβέλεια Ταχύτητα Ύψόµετρο ft Επιβάτες km Μέγιστη (mach) G500 10.742 0,85 51.000 19 G550 12.501 0,87 51.000 19 Falcon 7X 10.556 0,9 51.000 19 Lineage 1000 7.778 0,82 41.000 19 Global XRS 11.390 0,89 51.000 19 G450 8.056 0,80 45.000 12-16 Falcon 900EX 8.332 0,87 51.000 12-16 Legacy 600 6060 0,79 41.000 14 Global 5000 8889 0,89 51.000 13-15 ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 89