ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΕΔΣΠΥ) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 2007-2008 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ Μητρόπουλου, Κ. ( ) Διακόσιες σαράντα μία γελοιογραφίες. Κάτι τρέχει Αθήνα: Κέιμενα από τους Ευστάθιο Βάσιλα (συντονιστή) Ρούσος, Χρ., Θεοχαρίδου, Α., Ιωάννου, Κ., Αγγελούδης, Α., Ιωάννου, Στ., Αριστοτέλους, Ε., Θεοχαρους, Α. (συνεργάτες) ΛΕΥΚΩΣΙΑ Νοέμβριος 2007
«Κάποτε ο Θεός φρόντιζε για όλα. Τώρα πια το ρόλο αυτό τον έχουν επωμισθεί οι Γελοιογράφοι. Θα πρέπει αυτοί να μας δείχνουν τις λακούβες στη μέση των δρόμων και στα βάθη των θεωριών. Θα πρέπει αυτοί να μας καλμάρουν το άγχος μπροστά στην παχυσαρκία που έρχεται λεπτό προς λεπτό και γραμμάριο προς γραμμάριο και το χειρότερο- αυτοί και κανείς άλλος θα πρέπει να μας εξηγήσουν γιατί ντε και καλά, είναι αναγκαίο να συμβιώσουμε με αυτή τη σαφώς προβληματική ημιουργία που αρχίζει απ τα κολάρα μας και τελειώνει στα κβάσαρ του αχανούς. Το ότι δεν το κατορθώνουν δεν είναι γι κλάματα. Είναι για γέλια και αυτή ακριβώς είναι η δουλειά τους» Μητρόπουλου, Κ. (----) της κουλτούρας Αθήνα: Gutenberg
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2007-2008 Συντονιστική ομάδα: Α/Α Ονοματεπώνυμο εκπαιδευτικού/συνεργάτη Τίτλος 1. Ευστάθιος Βάσιλας Συντονιστής 2. Χριστάκης Ρούσος Διευθυντής 3. Άντρη Θεοχαρίδου Βοηθός Διευθύντρια 4. Κύπρος Ιωάννου Εκπαιδευτικός 5. Αγγελούδης Άγγελος Εκπαιδευτικός 6. Στάλω Ιωάννου Εκπαιδευτικός 7. Ελένη Αριστοτέλους Εκπαιδευτικός 8. Άντρη Θεοχαρίδου Ιατρική Επισκέπτρια Τα κόμικς αναφέρονται ως ένατη τέχνη (Βικιπαίδεια). Ανήκουν στη μορφή της οπτικής τέχνης με κύριο χαρακτηριστικό τις εικόνες και το κείμενο, το οποίο βρίσκεται σε συννεφάκια (μπαλόνια) ή λεζάντες. Μεταξύ των εικόνων υπάρχει μια αφηγηματική αλληλουχία. Οι γελοιογραφίες είναι μεμονωμένες εικόνες όπου η ύπαρξη κειμένου δεν είναι απαραίτητη.
Θέμα: Διατροφική Γελοιογραφία Μητρόπουλου, Κ. (----) της πόπης! Αθήνα: Gutenberg Έτος προγράμματος: 3 ο Σκοπός του προγράμματος: Ευαισθητοποίηση του μαθητή και του εκπαιδευτικού σε θέματα υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς με εργαλείο τη γελοιογραφία και τα κόμικς. Αναμένεται η προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει αριθμό γονιών ώστε η οικογένεια να υιοθετήσει υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Γενικοί στόχοι προγράμματος: Η κριτική παραγωγή, εννοιολογικά και γραμματικά γραπτού, προφορικού και μη λεκτικού λόγου αλλά και εικόνας (γελοιογραφία & κόμικς) μέσα από τα μαθήματα της Γλώσσας και των Εικαστικών (Τέχνη, Θέατρο, Μουσική).
Ειδικοί στόχοι: Στη Γλώσσα η επεξεργασία του θέματος γίνεται με: Ελεύθερη διατύπωση γνώμης για το ασυνήθιστο αυτό είδος κειμένου. Επικοινωνιακή προσέγγιση της σημασίας και της αναγκαιότητας της γελοιογραφίας και των κόμικς στη μετάδοση μηνυμάτων υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς αλλά και προβληματισμού. Συμπλήρωση κενών μπαλονιών (συννεφάκια) με σύντομη φράση/σύντομη πρόταση/επιφώνημα ώστε να ανταποκρίνεται στη δοσμένη εικόνα. Εικονογράφηση γελοιογραφίας που να αποδίδει τη φράση/σύντομη πρόταση/επιφώνημα. Ελεύθερη, δημιουργική συμπλήρωση κενών μπαλονιών σειράς τεσσάρων εικόνων που είναι σε αλληλουχία - μετακίνηση από τη γελοιογραφία στα κόμικς - ώστε η ιστορία να έχει αρχή, μέση και τέλος. Με λέξεις κλειδιά από την ερμηνεία του μοντέλου της Πυραμίδας Μεσογειακής Διατροφής (ιδεοθύελλα) δημιουργούν ιστορία κόμικς 4 ή 6 πλαισίων. Ενθαρρύνεται να περιέχεται το χιουμοριστικό στοιχείο, αρχή, μέση και τέλος. Μετατροπή κειμένου κόμικς σε συνεχές κείμενο με έμφαση στις παραγράφους. Μετατροπή συνεχούς κειμένου σε διάλογο με έμφαση στα σημεία στίξης. Στοχαστοκριτική θεώρηση των φράσεων αλλά και της ίδιας της γελοιογραφίας από επιλεγμένη βιβλιογραφία όπου:
η σημασία των λέξεων αποδίδεται σύμφωνα με τη χρήση τους (Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) (Μητρόπουλου, Κ. ---- της πόπης! Αθήνα: Gutenberg)
η κατάληξη είναι αναπάντεχη και ίσως, να κρύβει την πραγματική αλήθεια (Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) Λογοθέτη, Γ. (1982) Ο κύριος Φίρμας και άλλες γελοιογραφίες Αθήνα: Γνώση
προωθείται αντίδραση (Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) Μητρόπουλου, Κ. (----) της κουλτούρας Αθήνα: utenberg
προκαλείται γέλιο (Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) Μητρόπουλου, Κ. (----) της κουλτούρας Αθήνα: Gutenberg
χρησιμοποιείται η παροιμία (Μητρόπουλος Κ. ---- No Problem Αθήνα: Gutenberg) Λογοθέτη, Γ. (1982) Ο κύριος Φίρμας και άλλες γελοιογραφίες Αθήνα: Γνώση Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2004) Βλέπω το σημερινό κόσμο Αθήνα: ΟΕΔΒ
Κουρτελλάρη, Κ. (2004) Παράθυρο στη λαογραφία. Ψήγματα κυπριακού παροιμιακού λόγου Λευκωσία: Χαραυγή «Το φαϊν τρώμεν το που το στόμαν, όι που την μούττην» «Τρώε για να ζεις, τζ όι για να τρώεις» «Τρώε λλία τζιαι σήκωννε πολλά» «Ψουμιά εν είχαμε τζαι ρεπάνια εγυρεύκαμε» «Φαϊν εν είχαμεν τυρόπιτταν εθέλαμεν» (Κουρτελλάρη, 2004, σ. 158).
αναδεικνύονται παραδοσιακές/σύγχρονες διατροφικές συνήθειες μιας κοινωνίας/ομάδας ανθρώπων (κυπριακή κοινωνία, πολυπολιτισμική κοινωνία, κουλτούρα, χαρακτηριστικά του Κύπριου) Κουρτελλάρη, Κ. (2004) Παράθυρο στη λαογραφία. Ψήγματα κυπριακού παροιμιακού λόγου Λευκωσία: Χαραυγή Λογοθέτη, Γ. (1982) Ο κύριος Φίρμας και άλλες γελοιογραφίες Αθήνα: Γνώση
ο μαθητής ευαισθητοποιείται για παγκόσμια προβλήματα (παγκόσμιος πολίτης) Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2004) Βλέπω το σημερινό κόσμο Αθήνα: ΟΕΔΒ
αναδύονται ηθικά διδάγματα Μητρόπουλος, Κ. (1974) Η κοινωνία της αφθονίας Αθήνα: Ερμής
Μητρόπουλος, Κ. (1974) Η κοινωνία της αφθονίας Αθήνα: Ερμής ; Εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος
Τέχνη Στο μάθημα της Τέχνης: Διδάσκεται η καλλιτεχνική δημιουργία διατροφικής γελοιογραφίας με το χέρι (ατομική προσπάθεια). Ενσωματώνεται η χρήση της Τεχνολογίας και της Πληροφορικής (ΤΠΕ). Επιδιώκεται η σύνθεση μιας μιας ιστορίας κόμικς με θέμα την υιοθέτηση της υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς σε ομάδες των 4-6 ατόμων..
Μουσική Εφαρμόζοντας τη συνεργατική προσέγγιση στο μάθημα της Μουσικής οι μαθητές αναμένεται: Να συνθέσουν ποιήματα της μορφής λίρικς και στη συνέχεια Να τα μελοποιήσουν και αργότερα Να τα επενδύσουν ηχητικά με μουσική/ήχους που θα προκαλέσουν είτε με έτοιμα είτε με αυτοσχέδια μουσικά όργανα είτε με ήχους που παράγουν με το σώμα τους, Βελτιώνοντας πάραυτα τη χορευτική υποστήριξη του τραγουδιού τους ώστε όταν Οργανωθούν σε μουσικό συγκρότημα να Μπορούν να το παρουσιάσουν μπροστά στα άλλα παιδιά σε μια συγκέντρωση της Παρασκευής. Να τραγουδούν το τραγούδι
Θέατρο Η Θεατρική Παιδεία αναπτύσσεται στο μάθημα της γλώσσας και ακολουθεί τα τέσσερα στάδια που προτείνει ο Κουρετζής. Ενθαρρύνεται η απελευθέρωση της δημιουργικής έκφρασης, της φαντασίας και της γλώσσας του σώματος και τονίζεται η χιουμοριστική διάθεση που θα πρέπει να διέπουν τα προτεινόμενα σενάρια. Ενθαρρύνεται ο πειραματισμός με την τεχνική του Θεάτρου Σκιών για να παρουσιαστεί το δρώμενο. Ενθαρρύνεται η σεναριογραφία, η σκηνογραφία, η ηχητική επένδυση, ο φωτισμός, το μακιγιάζ, ενδυματολογία, η χορογραφία και το φροντιστήριο. Γκιόκα, Π. (1983) Ο Καραγκιόζης στη χώρα των θαυμάτων Αθήνα: Καστανιώτη
Στρατηγικές μάθησης Η παρέμβαση υιοθετεί τις παρακάτω προσεγγίσεις: 1. Συνεργατική Προάγει τη φιλοσοφία της συνεργασίας και την ομαδική ζωή (κοινωνικοποίηση) αφού πιστεύει ότι η μάθηση είναι και θέμα αλληλεπίδρασης μαθητή-μαθητή. Υπάρχουν ατομικοί στόχοι αλλά υπάρχει κοινός στόχος ώστε να αναπτύσσεται η αλληλεπίδραση, η αλληλεξάρτηση (να μην κυραρχεί ένα μέλος μόνο), κοινωνικές δεξιότητες (χαμηλός τόνος φωνής, αποδοχή της διαφωνίας) προσωπική ανάληψη ευξύνης για την ομαδική επιτυχία. 2. Ιδεοθύελλα 3. Εξατομικευμένη διδασκαλία 4. Διαφοροποίηση της εργασίας 5. Μέθοδος Project. Η μέθοδος ακολουθεί πέντε στάδια: (α) Επιλογή θέματος, (β) Σχεδιασμός της πορείας, (γ) Συλλογή των πληροφοριών, (δ) Επεξεργασία των δεδομένων και (ε) Παρουσίαση των αποτελεσμάτων 6. Διαπολιτισμική αγωγή. Ενημέρωση από αλλόγλωσσους για τις δικές τους υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Καλλιεργεί επίσης αξίες όπως ο εθελοντισμός, η αξία της συμμετοχής, η αξία της προσπάθειας, η ανοχή, η αλληλεγγύη, η αποδοχή του τελικού αποτελέσματος,
Παρουσίαση αποτελεσμάτων Εκφράστηκε η άποψη να καθοριστεί ημερομηνία και χρόνος για την παρουσίαση δείγματος αποτελεσμάτων από την κάθε τάξη ώστε όλοι οι μαθητές να παρουσιάσουν κάτι. Στη συζήτηση δεν αποκλείστηκε η παρουσίαση των αποτελεσμάτων να μεταφερθεί τον Ιούνη και να αποτελέσει την τελική γιορτή και να περιοριστεί το κλείσιμο της παρέμβασης σε πρώτο στάδιο σε θεατρική παράσταση από τους μαθητές. Και στις δύο περιπτώσεις οργάνωσης της εκδήλωσης εμπλέκεται το Μαθητικό Συμβούλιο. Έγινε εισήγηση στην τελική γιορτή, εάν τελικά, συναποφασιστεί κάτι τέτοιο, να κεραστούν μικροεδέσματα (μπουκιές-καναπέ) από όλες τις χώρες που απαρτίζουν το μαθητικό πληθυσμό της σχολικής μονάδας.
Αξιολόγηση: 1. Χορηγούνται ερωτηματολόγια πριν την έναρξη του παρεμβατικού προγράμματος, κατά τη διάρκεια και με την ολοκλήρωση της εφαρμογής τους στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές (ποσοτική έρευνα). Τα ερωτηματολόγια αφορούν το περιεχόμενο, τη διαδικασία, αλλά και την αποτελεσματικότητά του. Πιστεύουμε πως ο βαθμός αποτελεσματικότητας (ενεργή συμμετοχή του μαθητή) ενθαρρύνει την επανάληψη, την αλλαγή και την απόρριψη. Από τις πρώτες συζητήσεις που είχαμε μεταξύ μας, τονίστηκε η ευελιξία που πρέπει να διέπει το πρόγραμμα, η εθελοντική συμμετοχή (ο εκπαιδευτικός να θέλει να το εφαρμόσει και όχι να πρέπει να το εφαρμόσει), η απουσία άγχους, η σημασία της χαράς της μάθησης (τόσο του εκπαιδευτικού όσο και του μαθητή), η επαγγελματική ανάπτυξη (εφαρμογή καινοτομίας) και η υιοθέτηση υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς ώστε ο εκπαιδευτικός να είναι πρότυπο. 2. Διαγωνισμός εικονογράφησης γελοιογραφίας. 3. Έκθεση γελοιογραφίας. 4. Διαγωνισμός συγγραφής κόμικς με θέμα την υγιεινή διατροφή. 5. Εκτύπωση επιλεγμένων ιστοριών κόμικς και δέσιμο σε βιβλιαράκια. 6. Εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης κάθε τάξης με αυτά. 7. Διάχυση των αποτελεσμάτων τόσο στην ευρύτερη κοινωνία.