ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΕΒΔΟΜΑΔΑ (9-13/3/2015) ΤΟΥ Α ΚΥΚΛΟΥ ΤΗΣ ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΜΑΖΙ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ» Υπάρχουν άνθρωποι που διερωτώνται τι είναι η τέχνη για τον άνθρωπο, γιατί τραγουδάμε, γιατί ζωγραφίζουμε, γιατί χορεύουμε, γιατί παίζουμε θέατρο και πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όπου θα έχει τη θέση του και ο καλλιτέχνης με αναπηρία. Σε αυτούς τους ανθρώπους απευθύνεται η Δεκαπενθήμερη Εκπαίδευση «ΜΑΖΙ & ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ». Η πρώτη εβδομάδα του πρώτου κύκλου αυτής της εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 13 Μαρτίου 2015 στην «Πόρτα Ανοιχτή» της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, με 27 συμμετέχοντες και 10 επιπλέον άτομα με αναπηρία, μέλη της Καλλιτεχνικής Λέσχης.
Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015 Με την έναρξη της εκπαίδευσης, η ομάδα του προγράμματος ARTABILITY καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και τους ενημέρωσε για την δεκαπενθήμερη εκπαίδευση και τους στόχους της, για τις συνολικές δράσεις του προγράμματος ARTABILITY και για το πρόγραμμα «ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ». Στην συνέχεια οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συστηθούν μεταξύ τους, και μια και συμμετέχουν σε καλλιτεχνικό πρόγραμμα, η γνωριμία έγινε με εικαστικό τρόπο, ζωγραφίζοντας δηλαδή ο καθένας ένα στοιχείο της φύσης που αντιπροσώπευε την ταυτότητά του. Ακολούθησε η ομιλία της τεχνοκριτικού Ε. Ανδρεάδη με θέμα «Τι είναι η τέχνη για τον άνθρωπο», όπου αναλύθηκε η στενή σχέση της τέχνης με τον άνθρωπο, από εμφανίσεώς του στη γη. Έγινε δε ιδιαίτερη αναφορά στις προϊστορικές βραχογραφίες που έχουν ανακαλυφθεί σε σπήλαια. Στη συνέχεια έγινε η προβολή της ταινίας «Flying High», καθώς θεωρούμε ότι αποτελεί μία ωραία και δυνατή εισαγωγή για το τι θα επακολουθήσει τις επόμενες ημέρες και τις δύο επόμενες εβδομάδες. Στην ταινία παρουσιάζονται στιγμιότυπα από καλλιτεχνικά βιωματικά σεμινάρια που έχει οργανώσει η Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών στο παρελθόν. Ακολούθησε συζήτηση με τους συμμετέχοντες. Κατόπιν η φυσικοθεραπεύτρια Βάσω Κυριακού παρουσίασε ομιλία με θέμα «Η πολυεπίπεδη διαφορετικότητα της εγκεφαλικής παράλυσης». Αφού περιγράφηκαν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με εγκεφαλική παράλυση, αναλύθηκε η θετική επίδραση της ενασχόλησης των ατόμων αυτών με την καλλιτεχνική δημιουργία. Στο Εργαστήριο Μουσικής «Τραγουδάμε μαζί», η χορωδία της Πόρτας Ανοιχτής τραγούδησε μαζί με τους συμμετέχοντες ένα ευρύ ρεπερτόριο ελληνικής μουσικής, γεγονός που συνετέλεσε στη δημιουργία ενός φιλικού και συνεργατικού κλίματος.
Με την ομιλία της Υπεύθυνης της Καλλιτεχνικής Λέσχης Τζωρτζίνας Κόκλα με θέμα «Ο ρόλος της καλλιτεχνικής δραστηριότητας», αποδείχθηκε τόσο η άρρηκτη σχέση νοητικού και αισθητικού τομέα με την πλήρη ανάπτυξη του ατόμου, κυρίως δε του ατόμου με αναπηρία, όσο και το πώς η καλλιτεχνική δραστηριότητα αποτελεί ένα ευεργετικό και θεραπευτικό μέσο. Στην ομιλία χρησιμοποιήθηκε η «μαιευτική μέθοδος», μέσω της οποίας οι ίδιοι οι συμμετέχοντες κατέληξαν στα παραπάνω συμπεράσματα. Η μέρα έκλεισε με την παράσταση «Ένας Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος» από τη θεατρική ομάδα της Καλλιτεχνικής Λέσχης και με συζήτηση με τους συμμετέχοντες. Τρίτη 10 Μαρτίου 2015 Η δεύτερη μέρα ξεκίνησε με το Εργαστήριο Ζωγραφικής «Ζωγραφίζουμε μαζί». Η ανάγνωση ενός αποσπάσματος από το μυθιστόρημα «Κερένια Κούκλα» έδωσε το ερέθισμα στους συμμετέχοντες, οι οποίοι, χωρισμένοι σε μικρές μικτές ομάδες, ζωγράφισαν ένα φανταστικό τοπίο. Η αρμονική συνεργασία όλων είχε ως αποτέλεσμα να φιλοτεχνηθούν έργα εξαιρετικής αισθητικής, γεγονός που προσέφερε ιδιαίτερη ικανοποίηση και ενθουσιασμό στους δημιουργούς τους. Ακολούθησε η ομαδική δραστηριότητα με τίτλο «Ανταλλαγή εμπειριών», για την οποία είχε ζητηθεί εκ των προτέρων από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν κάποια σημαντική ανάμνηση από την παιδική τους ηλικία και να την παρουσιάσουν στην ομάδα με όποιο τρόπο επιθυμούσαν (αφήγηση ιστορίας, μουσική, ποίημα, ζωγραφιά, αντικείμενο). Μέσα από αυτή τη βιωματική εμπειρία, η οποία κινητοποίησε έντονα συναισθήματα, διαπιστώθηκαν πολλές ομοιότητες μεταξύ των
αναμνήσεων που περιγράφηκαν, ενισχύοντας έτσι τη συναισθηματική εγγύτητα και την ουσιαστική γνωριμία των συμμετεχόντων μεταξύ τους. Η μέρα ολοκληρώθηκε με την ομαδική δραστηριότητα «Ακούω μουσική», κατά την οποία ακούστηκε αρχικά ένα μουσικό κομμάτι, και στη συνέχεια ο καθένας εξέφρασε ξεχωριστά τα συναισθήματα και τις εικόνες που του δημιούργησε το άκουσμα της συγκεκριμένης μελωδίας, χρησιμοποιώντας το λόγο και την κίνηση. Για ακόμα μια φορά το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό, καθώς η δημιουργικότητα και η φαντασία που ξετυλίχτηκε ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Στην ξεχωριστή αυτή μέρα ήρθε να προστεθεί και μία ευχάριστη έκπληξη που μας επιφύλασσε μία συμμετέχουσα. Η Μαρία, εμπνευσμένη από τις δραστηριότητες της πρώτης μέρας και τη γνωριμία με τους εξυπηρετούμενους της Εταιρείας, έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο «Είμαστε Μαζί», το οποίο τραγούδησε στην ομάδα με την κιθάρα της, κορυφώνοντας τα συναισθήματα που βιώθηκαν καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Η τρίτη μέρα ξεκίνησε με μία ακόμα ομιλία της φυσικοθεραπεύτριας Βάσως Κυριακού με θέμα «Η σημασία του παιχνιδιού», κατά την οποία αναλύθηκε η συμβολή του παιχνιδιού στην πολυεπίπεδη ανάπτυξη του ατόμου, και η σχέση του με τη φαντασία και την καλλιτεχνική δημιουργία.
Στη συνέχεια ακολούθησε δραστηριότητα με θέμα τον «Αυτοσχεδιασμό», όπου στη βάση μίας μελωδίας και στίχων που γράφτηκαν για τους σκοπούς της εκπαίδευσης από τη μουσικό Φραντζέσκα Βινάσσα, δημιουργήθηκε από την χορογράφο Ελένη Φορτώση μία χορογραφία εμπνευσμένη από τα λόγια του τραγουδιού, με τίτλο «Μόνο η αγάπη μπορεί». Η χορογραφία δομήθηκε σταδιακά, με τον καθένα να ανακαλύπτει αρχικά το χώρο του και στη συνέχεια το σώμα του μέσα σε αυτόν τον χώρο. Κατόπιν δημιουργήθηκαν ζευγάρια, προκειμένου να ενισχυθεί το αίσθημα του «υπάρχω μαζί με κάποιον άλλον», στη συνέχεια σχηματίστηκαν μικρές ομάδες και στο τέλος ενώθηκαν όλοι μαζί σε μία μεγάλη, ενιαία ομάδα, αποτελώντας ένα σώμα, μία δύναμη. Η παράσταση «Βηθλεέμ» από τη θεατρική ομάδα της Καλλιτεχνικής Λέσχης αποτέλεσε τη βάση συζήτησης που αφορούσε τα συστατικά μίας παράστασης, αναλύοντας το καθένα από αυτά ξεχωριστά (ιδέα, κείμενο, διασκευή, σκηνοθεσία, κίνηση/χορογραφία, μουσική, σκηνογραφία). Οι εύστοχες παρατηρήσεις και τα εμπεριστατωμένα σχόλια των συμμετεχόντων απέδειξαν τόσο το αυξημένο ενδιαφέρον τους για τη συγκεκριμένη διαδικασία, όσο και το υψηλό τους επίπεδο συνολικά. Πέμπτη 12 Μαρτίου 2015 Στην αρχή της τέταρτης μέρας, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν επαγγελματίες του καλλιτεχνικού χώρου να μιλούν ο καθένας για την τέχνη που υπηρετεί, για το πώς αυτή μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με άλλες τέχνες, αλλά και για το πόσο αναγκαία είναι η καθεμία εξ αυτών στη δημιουργία ενός
ολοκληρωμένου θεατρικού έργου. Η ομάδα των επαγγελματιών αυτών αποτελούνταν από τον σκηνοθέτη Γιώργο Οικονόμου, την ηθοποιό Ναταλία Δραγούμη, την ενδυματολόγο Δανάη Κουρέτα, τη μουσικό Ευγενία Συριώτη και τη χορογράφο Sophie Bulbulyan. Στο δεύτερο μέρος της μέρας, σκηνοθετήθηκε και παρουσιάστηκε ένα θεατρικό δρώμενο με τίτλο «Σκηνή Δρόμου», κατά το οποίο οι συμμετέχοντες υποδύθηκαν ρόλους που δημιούργησαν οι ίδιοι, σε συνεργασία και υπό την καθοδήγηση της κας Δραγούμη, της κας Κουρέτα και της κας Bulbulyan. Από την εμπειρία αυτή διαπιστώθηκε όχι μόνο το ταλέντο και οι καλλιτεχνικές ανησυχίες του καθενός ξεχωριστά, αλλά και το πώς αυτά μπορούν να εκφραστούν και να αξιοποιηθούν εντυπωσιακά στο πλαίσιο μίας μικτής ομάδας. Παρασκευή 13 Μαρτίου 2015 Η πέμπτη μέρα αφιερώθηκε στα βιωματικά εργαστήρια, με κοινό θέμα τον μελανησιακό μύθο για τη δημιουργία του κόσμου «Ο Κουάτ και τα Αδέρφια του». Έτσι, στο εργαστήριο ζωγραφικής «Διάφορα μέλη, ένα σώμα», η κάθε ομάδα (6μελής) ζωγράφισε από μία ανθρώπινη φιγούρα σε φυσικό μέγεθος, δίνοντας ο καθένας σε αυτήν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που επιθυμούσε. Στο εργαστήριο μουσικής «Το δοξάρι της ψυχής μας», έγινε στην αρχή ανάλυση και ερμηνεία του μουσικού κανόνα (canon) μέσω των τραγουδιών «Vento Fino» και «Γύρω-γύρω», ενώ οι συμμετέχοντες εξασκήθηκαν και στον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό με το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου της επιλογής τους, δημιουργώντας μία μουσική ενότητα γεμάτη κέφι και αυθορμητισμό. Στη συνέχεια
η ομάδα «έντυσε» μουσικά τον προαναφερόμενο μύθο, δοκιμάζοντας τις δραματουργικές της δυνατότητες με αναπαραγωγή ήχων από τη φύση μέσω μουσικών οργάνων και φωνής. Κατόπιν, το εργαστήριο χορού «Με τη φωνή του σώματος» έδωσε ζωή μέσω της κίνησης στις ανθρώπινες φιγούρες που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο της ζωγραφικής, προσφέροντας στους συμμετέχοντες την ικανοποίηση της ατομικής δημιουργίας και σύνθεσης. Τέλος, το εργαστήριο θεάτρου «Η αλήθεια στο μύθο», ενώνοντας όλα τα παραπάνω και προσθέτοντας το λόγο, ζωντάνεψε το μύθο και δημιούργησε ένα μικρό αλλά άρτιο θεατρικό έργο, στο οποίο προσέδωσαν ιδιαίτερη αξία τόσο οι συνθήκες περιορισμένου χρόνου, όσο και το γεγονός ότι επρόκειτο για μία πρωταρχική εμπειρία για όλους τους συμμετέχοντες.
Η εβδομάδα έκλεισε με συζήτηση, σχόλια, εντυπώσεις αλλά και προτάσεις από το σύνολο των συμμετεχόντων, οι οποίοι αποχώρησαν σε ένα ιδιαίτερα ζεστό και φιλικό κλίμα, εκφράζοντας την ανυπομονησία τους για την επιστροφή τους στη β εβδομάδα της εκπαίδευσης. Η Υπεύθυνη του Προγράμματος «ARTABILITY» Τζωρτζίνα Κόκλα