: « . 203324 . 203333 : 2004-2005



Σχετικά έγγραφα
Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Φύλλο δραστηριοτήτων 4 ης τηλεδιάσκεψης

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (2) Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: 1 ο 6/ΘΕΣΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ


2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/ Τµήµα 11 ο.σ. Πειραιά 3/4/ η, 2 η ΣΤ 1 24 Αριθµός

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

«Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005» εξ αποστάσεως εκπαίδευση µέσω τηλεδιάσκεψης Μια µικρή εισαγωγή Κεντρικό Θέµα: Ελλάδα -Ιστορία Πολιτισµός Ειδικό Θέµα: «Η Ναυµαχία των

Ελλάδα θάλασσα - λογοτεχνία 2 ο ηµοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου 1 ο ηµοτικό Σχολείο Σκιάθου

ΤΗΛΕ- ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΤΑΞΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ

Ο ΥΣΣΕΑΣ ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΡΟΝΤΑ ΟΥ ΧΙΟΥ. 1 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΚΙΑΘΟΥ ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2. Α) Γενικά Στοιχεία

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: 1 ο 6/ΘΕΣΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

, 3. : ( inspiration). 2. ( GoogleEarth ). 3. ( powerpoint ). 4. (word ). 5. ( HotPotatoes).

Ο ΥΣΣΕΑΣ η ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗ / (19/3/2007) 1) ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Ν.ΦΙΓΑΛΕΙΑΣ 2) ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΧΑΝΩΝ 5.1 ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

«Θάλασσα Οικολογία» Καθηγητής: Αναστασιάδης Παναγιώτης

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005» 1 ο 6/ΘΕΣΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΡΑΛΛΕΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ 3 Η ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗ:

Ο ΥΣΣΕΑΣ Τάξη/ Αριθµός Μαθητών. Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/Τµήµα Αριθµός Μαθητών

5.1 ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ( ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗ 2)

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Τα ταξίδια και οι περιπέτειες του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (3) Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: 1 ο 6/ΘΕΣΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε Δημοτικά Σχολεία της Ελλάδος.

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑΥΣΤΑΘΜΟΥ ΣΟΥ ΑΣ-ΚΡΗΤΗΣ)

εποικοδοµισµός οµαδοσυνεργατική µάθηση διερευνητική µάθηση επίλυση προβλήµατος

Microsoft Office (Word Power Point Internet Expoler) Google Earth

Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Google Earth ( Panoramio ( )

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 ΗΣ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδας.

Ο ΥΣΣΕΑΣ ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ. 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑΞΟΥ. ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (2 η ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗ) Α) Γενικά Στοιχεία

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδας.

Ι Α Σ Κ Α Λ Ι Α Σ Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Σ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου

8. Από τη θεωρία στην πράξη: Η διδασκαλία της ενότητας της Επιστήµης - Οικολογίας (Ο ΥΣΣΕΑΣ 2003)

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΣΤΟΡΙΑ

4 Ο ΦΥΛΛΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ


Κυκλοφοριακή Αγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

11 ο.σ. Πειραιά 11/3/ η, 2 η ΣΤ ο.σ. Βόλου 11/3/ η, 2 η ΣΤ ο.σ. Ερµούπολης Σύρου 11/3/ η, 2 η ΣΤ 2 24 Β) Περιγραφή Μα

17/4/ /3/ /3/2007

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 1 η ενότητα:

Ι ΑΣΚΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

Η καθημερινή ζωή και η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα. Το γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου αφορά στο μάθημα της ιστορίας

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος ΟΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Γεωγραφία, Γλώσσα 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις τ

4 (8/6/07) 3 (10/5/07) 2 (18/4/07) 1 (9/3/07)

Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού.

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος:

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

Ε. Παρουσίαση ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας της ΔΕ 10: Ο λαός της Διαθήκης γεννιέται, καθώς πορεύεται στην έρημο

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

ΣΕΝΑΡΙΟ: ΖΟΥΜΕ ΜΑΖΙ, ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο:

ΣΕΝΑΡΙΟ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΤΑΞΗ: Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Μικρασιατική Καταστροφή

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή PROJECT

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ02 (78 ώρες)

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2


ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Αρχαία από μετάφραση (Ο τόπος και οι άνθρωποι Ανθολόγιο) 1. Τίτλος Μαθήματος: Η κατοικία των αρχαίων Ελλήνων.

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος

2007 δράσης

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ: Περίοδοι διδασκαλίας: 7

9.1Η Διδασκαλία της Γλώσσας 9.2 Το πανηγύρι της Επιστήμης 9.3 Η Διδασκαλία των Μαθηματικών

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΠΕ60/70, ΠΕ02, ΠΕ03, ΠΕ04)

ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

Προηγμένες Μαθησιακές Τεχνολογίες Διαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση


Πολιτιστικό Πρόγραμμα. «Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο» Σχ. έτος Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Μπακόπουλος Νικόλαος ΠΕ19

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα

1 1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Το σενάριο αφορά τις γνωστικές περιοχές της Μελέτης Περιβάλλοντος και της Γλώσσας Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, Αθήνα Τηλ.: , Fax:

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

"Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς!"

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι

Διδακτικές προσεγγίσεις στην Πληροφορική. Η εποικοδομιστική προσέγγιση για τη γνώση. ως ενεργητική και όχι παθητική διαδικασία

Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

Ως προς το γνωστικό αντικείµενο:

ΣΕΝΑΡΙΟ: Εφαπτομένη οξείας γωνίας στη Β Γυμνασίου

Transcript:

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Π.Τ..Ε. ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ: «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ» ΜΑΘΗΜΑ: ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥ ΩΝ: Γ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΙ ΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μικρασιατική Καταστροφή Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού οκιµάκη Μαρία Α.Μ. 203324 Μπαλοθιάρη Βασιλεία Α.Μ. 203333 ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: 2004-2005

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 3 Β. Ι ΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ... 5 Γ. ΦΟΡΜΑ 1 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 6. ΦΟΡΜΑ 2 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 8 Ε. ΦΥΛΛΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2. 11 ΣΤ.ΦΟΡΜΑ 3 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.. 15 Ζ. ΦΥΛΛΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 3 18 Η. ΦΟΡΜΑ 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.. 21 Θ. ΦΥΛΛΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 4 25 Ι. ΦΟΡΜΑ 5 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 31 Κ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. 34 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια του προγράµµατος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης µέσω τηλεδιάσκεψης Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 µε κεντρικό θέµα «Ελλάδα - Ιστορία Πολιτισµός» επιλέξαµε τη θεµατική ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού, ένα γεγονός που σηµάδεψε την ιστορία του Νέου Ελληνισµού. Η θεµατική αυτή ενότητα θα διδαχθεί σε µαθητές δύο ηµοτικών Σχολείων της Στ τάξης, του 1 ου. Σ. Ιεράπετρας και του 2 ου. Σ. Μυτιλήνης. Οι δασκάλες των τάξεων σχεδιάσαµε και αναπτύξαµε µαθησιακές δραστηριότητες από Απόσταση για τη διδασκαλία της ενότητας µε διαθεµατική προσέγγιση σύµφωνα µε το ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραµµάτων Σπουδών ( ΕΠΠΣ), όπου µπορεί να γίνει σύνδεση του περιεχοµένου ενός µαθήµατος µε το αντίστοιχο περιεχόµενο άλλων µαθηµάτων. Η διαθεµατική προσέγγιση πραγµατοποιήθηκε µέσω των γνωστικών αντικειµένων Γλώσσας, Ιστορίας και Πληροφορικής, µε τα οποία επιτυγχάνονται καλύτερα οι στόχοι της διδασκαλίας και προσφέρουν µια ολιστική προσέγγιση της θεµατικής µας ενότητας.. Για την πραγµάτευση του ιστορικού αυτού γεγονότος βασιστήκαµε στη διδακτική ενότητα «Μικρασιατικός πόλεµος» της Ιστορίας της Στ δηµοτικού, στο κείµενο «Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης» της Γλώσσας της Στ δηµοτικού και στο κείµενο «Οι πρόσφυγες» από το Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειµένων της Ε και Στ δηµοτικού και στα αντίστοιχα βιβλία δασκάλου και µαθητή. Στόχοι Θεωρώντας ότι ο Μικρασιατικός πόλεµος και η συνακόλουθη καταστροφή επηρέασε και διαµόρφωσε το χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής πραγµατικότητας, επιδιώκουµε εκτός από τους επιµέρους ειδικούς στόχους κάθε διδακτικής ενότητας, όπως αυτοί παρουσιάζονται αναλυτικά στο σχέδιο κάθε µαθήµατος, οι µαθητές να αναπτύξουν ιστορική σκέψη και συνείδηση και να έρθουν σε γόνιµη και ουσιαστική επαφή µε τα πολιτιστικά στοιχεία που προσκόµισαν στον ελληνικό χώρο οι Μικρασιάτες πρόσφυγες. Να γνωρίσουν επίσης τα προβλήµατα αποκατάστασης και ενσωµάτωσής τους στον ελλαδικό χώρο και να προσεγγίσουν ανθρωποκεντρικά τους µετανάστες και πρόσφυγες της σύγχρονης πολυπολιτισµικής µας κοινωνίας. Μεθοδολογία Ως µέθοδο διδασκαλίας της θεµατικής µας ενότητας εφαρµόσαµε τη µεθοδολογία του ερευνητικού προγράµµατος Ο ΥΣΣΕΑΣ και προετοιµάσαµε πέντε τηλεδιασκέψεις. Οι δραστηριότητες που επιλέχθηκαν λαµβάνουν υπόψη το περιεχόµενο της διδασκόµενης ενότητας, τους διδακτικούς στόχους και τη µεθοδολογία της διδασκαλίας που έχει υιοθετηθεί. Για την κατασκευή των δραστηριοτήτων αυτών βασιστήκαµε στις αρχές της κονστρουκτιβιστικής θεωρίας, καθώς και στις αρχές της αυτενεργούς, διερευνητικής και συνεργατικής µάθησης, γιατί ευνοούν τη µέγιστη εµπλοκής των µαθητών στη διερεύνηση ενός θέµατος και την ανάπτυξη της ικανότητας λογικής ερµηνείας των γεγονότων. Οι µαθητές καλούνται να εργαστούν οµαδοσυνεργατικά.. Στις τρεις πρώτες τηλεδιασκέψεις το ακροατήριο αλλάζει, δηλαδή το ενεργητικό γίνεται παθητικό ενώ στην τέταρτη και πέµπτη τηλεδιάσκεψη το ενεργητικό ακροατήριο εναλλάσσεται µε το παθητικό σε κάθε δραστηριότητα. 3

Εξάλλου, η χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου αυξάνει το ενδιαφέρον των µαθητών και την ουσιαστική συµµετοχή τους στη διαδικασία της µάθησης. Μέσω ακόµα της αξιοποίησης των ειδικών πλεονεκτηµάτων των πολυµέσων (γραφικά, εικόνα, ήχος) επιδιώξαµε την ανάπτυξη βιωµατικότητας των µαθητών. Τεχνολογικά εργαλεία Πέρα από τον εξοπλισµό της τηλεδιάσκεψης, θα χρησιµοποιηθεί το λογισµικό παρουσίασης Powerpoint και το λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration για την υλοποίηση κάποιων δραστηριοτήτων, ο εκτυπωτής για να εκτυπώσουν κάποιες εργασίες τους αλλά και κείµενα και φωτογραφίες από το διαδίκτυο για τη µελέτη τους, και κυρίως θα γίνει χρήση του διαδικτύου για την πλοήγηση και διερεύνηση καθορισµένων από τους εκπαιδευτικούς ιστοσελίδων. Χρονική διάρκεια Η θεµατική ενότητα θα διδαχθεί σε δέκα διδακτικές ώρες κατά τη διάρκεια επτά εβδοµάδων. Πιο συγκεκριµένα, θα διατεθούν δύο διδακτικές ώρες για κάθε τηλεδιάσκεψη. Προϋποθέσεις υλοποίησης Για την επιτυχή έκβαση της διδασκαλίας της θεµατικής µας ενότητας, πέρα από την υλικοτεχνική υποδοµή (εξοπλισµό τηλεδιάσκεψης, εργαστήριο Πληροφορικής) που πρέπει να διαθέτει το σχολείο, βασική παράµετρος της όλης προσπάθειας είναι η εξοικείωση µαθητών και εκπαιδευτικών µε τους Η/Υ και κυρίως µε τη χρήση του διαδικτύου, του λογισµικού παρουσίασης Powerpoint και του λογισµικού εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration. 4

Ι ΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Τηλεσυνεργασία Τηλεδιάσκεψη 5 (11/4/2005) Παρουσίαση αποτελεσµάτων από οµάδες παιδιών Τηλεδιάσκεψη 4 (21/3/2005) Επιλογή θεµάτων για διερεύνηση από τις οµάδες µαθητών Αδελφοποίηση οµάδων Τηλεσυνεργασία µεταξύ αδελφοποιηµένων οµάδων Ολοκλήρωση διερευνήσεων Εικονική Τάξη Τηλεδιάσκεψη 3 (14/3/2005) Θέµα διδασκαλίας: «Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης» (από το βιβλίο «Η Γλώσσα µου», Στ τάξης, µέρος 3 ο, σελ. 115-119). Τηλεδιάσκεψη 2 (28/2/2005) Θέµα διδασκαλίας: «Ο Μικρασιατικός πόλεµος», (από το βιβλίο Ιστορίας Στ τάξης «Στα Νεότερα χρόνια», σελ. 221-227) Τηλεδιδασκαλία Τηλεδιάσκεψη 1 (21/2/2005) 1. Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους. 2. Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού» Θεµατική Ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού 5

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 1 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. άσκαλες: Μπαλοθιάρη Βασιλεία, οκιµάκη Μαρία 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/ Τµήµα Αριθµός Μαθητών 3 ο. Σ. 21-2-2005 5 η -6 η Στ 1 24 Ιεράπετρας 2 ο. Σ. Μυτιλήνης 21-2-2005 5 η -6 η Στ 1 24 Β) Περιγραφή Μαθήµατος Η πρώτη τηλεδιάσκεψη κινείται στους δύο παρακάτω άξονες: 1. Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους. 2. Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού» 6

Αναλυτικότερα: 1) Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους. Στόχοι: α) Γνωριµία των µαθητών µεταξύ τους µέσα από αναφορές στο περιβάλλον της πόλης, του σχολείου και της τάξης στο οποίο κινούνται. β) Πρώτη εξοικείωση των µαθητών µε τον προφορικό λόγο µπροστά στην κάµερα και ανάπτυξη συναισθηµάτων σεβασµού και κατανόησης στους οµιλούντες. Μεθοδολογία προσέγγισης: Τηλεδιδασκαλία εξήντα λεπτών. Στο διάστηµα αυτό τα σχολεία παρουσιάζουν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει για την πόλη, το σχολείο και την τάξη τους. Κάθε τάξη έχει στη διάθεσή της τριάντα λεπτά. Τα παιδιά της κάθε τάξης είναι χωρισµένα σε τρεις οµάδες των οκτώ ατόµων. Η κάθε οµάδα γίνεται ενεργητικό ακροατήριο και παρουσιάζει µέσα σε δέκα λεπτά την πόλη ή το σχολείο ή την τάξη, ανάλογα µε το τι έχει αναλάβει. Οι παρουσιάσεις των οµάδων γίνονται σε Powerpoint που περιέχει πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό (αξιοθέατα της πόλης, video από την καθηµερινή ζωή των κατοίκων, φωτογραφίες του σχολικού κτιρίου, των µαθητών και των δασκάλων) Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Επίτευξη των στόχων όπως έχουν αρχικά τεθεί. 2) Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού» Στόχοι: α) Να διαφανεί στους µαθητές η θεµατική ενότητα µε την οποία θα ασχοληθούν στις επόµενες τηλεδιασκέψεις. β) Να γνωρίσουν οι µαθητές, µέσα από σύντοµη παρουσίαση τον ελληνισµό της Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου στην ιστορική του συνέχεια, το ρόλο που διαδραµάτισε στις περιοχές αυτές και τη συµβολή του στην οικονοµική και πνευµατική ανάπτυξη του ελληνικού κράτους. γ)να προβληµατιστούν για τις συνέπειες που προκάλεσε η Μικρασιατική καταστροφή στις ζωές των κατοίκων των περιοχών αυτών. Μεθοδολογία προσέγγισης: Τηλεδιδασκαλία είκοσι λεπτών. Στο πρώτο δεκάλεπτο η δασκάλα από τη Μυτιλήνη παρουσιάζει µε διαφάνειες σε Powerpoint την κατάσταση του Ελληνισµού πριν τον Μικρασιατικό πόλεµο, ο οποίος αποτελεί και το βασικό θέµα της ενότητας. Τα κείµενα της παρουσίασης βασίζονται κυρίως στο κεφάλαιο «Ο ελληνισµός της Θράκης και της Μ. Ασίας» του βιβλίου της Ιστορίας της Στ τάξης,, ΣΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ. Στο επόµενο δεκάλεπτο η δασκάλα από την Ιεράπετρα διαβάζει το απόσπασµα µε τίτλο «Πρόσφυγες» από το µυθιστόρηµα της ιδώς Σωτηρίου «Μέσα στις φλόγες» που περιλαµβάνεται στο Ανθολόγιο της Στ τάξης «Με λογισµό και µ όνειρο» και στο οποίο διαφαίνεται το δράµα του ξεριζωµού των ανθρώπων αυτών. Γ) Παράρτηµα (επισυναπτόµενο υλικό: 1 ος φάκελος - Παρουσίαση σε Powerpoint) 7

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 2 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. ασκάλες: Μπαλοθιάρη Βασιλεία, οκιµάκη Μαρία 2.Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Τάξη/ Αριθµός Ώρα Τµήµα Μαθητών 3 ο. Σ. 28-2-2005 5 η -6 η Στ 1 24 Ιεράπετρας 2 ο.σ. Μυτιλήνης 28-2-2005 5 η -6 η Στ 1 24 Β) Περιγραφή Μαθήµατος 1.Τίτλος Μαθήµατος: Ο Μικρασιατικός πόλεµος 2.Εκπαιδευτικό Λογισµικό Χρησιµοποιούµενες ιευθύνσεις Internet: Λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration http://www.e-yliko.gr/fyyl/istoria/fikeim5.htm 8

3. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα Τάξη: Στ Γνωστικό αντικείµενο: Ιστορία ιδακτική Ενότητα: Ο Μικρασιατικός πόλεµος, Ιστορία Βιβλίο µαθητή, Στα Νεώτερα Χρόνια, σελ. 220-227, Ενότητα 41 ιδακτικοί στόχοι: Οι µαθητές: -Να γνωρίσουν τα κυριότερα γεγονότα του Μικρασιατικού πολέµου -Να κατανοήσουν τους λόγους που οδήγησαν στην Μικρασιατική καταστροφή. -Να προβληµατιστούν σχετικά µε τις άµεσες, τις βραχυπρόθεσµές και µακροπρόθεσµες συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής για την Ελλάδα και για τους πρόσφυγες. Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: - Αφήγηση από τη δασκάλα του ιστορικού γεγονότος σε συνδυασµό µε διάλογο µε τους µαθητές - ιερευνητική - Συνεργατική µέθοδος διδασκαλίας για τον εντοπισµό και την κατανόηση των βασικών σηµείων πληροφοριών του κειµένου -Συνεργασία των µαθητών για τη σύνθεση εργασιών σχετικών µε το κείµενο σε φύλλο δραστηριοτήτων και στον υπολογιστή Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Ανάπτυξη ικανότητας να εντοπίζουν τις σηµαντικές πληροφορίες που σχετίζονται µε το ιστορικό γεγονός διερευνώντας το κείµενο και σχετικές πηγές. Ανάπτυξη ικανότητας προβληµατισµού γύρω από το γεγονός και τις συνέπειές του. 4. οµή Μαθήµατος: - Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας Αφόρµηση (Η δασκάλα ρωτάει τους µαθητές για την ύπαρξη συγγενών που έζησαν τη µικρασιατική καταστροφή και αν γνωρίζουν κάτι γι αυτό το γεγονός. Στη συνέχεια παρουσιάζονται συγκριτικά δύο χάρτες. Ο ένας απεικονίζει τα σύνορα της Ελλάδας, όπως είχαν διαµορφωθεί µετά τον Α Παγκόσµιο πόλεµο και ο άλλος την Ελλάδα όπως διαµορφώθηκε µε τη συνθήκη της Λωζάνης µετά την Μικρασιατική καταστροφή) Προσέγγιση του κειµένου - Αφήγηση από τη δασκάλα των γεγονότων και των συνθηκών που προκάλεσαν τον Μικρασιατικό πόλεµο καθώς και των αιτιών που οδήγησαν στην αποτυχία του σε συνδυασµό µε διάλογο µε τους µαθητές Επισήµανση των κύριων σηµείων του κειµένου Οι µαθητές εντοπίζουν και συλλέγουν πληροφορίες µέσα από το κείµενο και απαντούν σε ερωτήσεις της δασκάλας. Ενδεικτικές ερωτήσεις: 1. Γιατί οι Έλληνες αποβιβάζονται στη Μικρά Ασία και πώς αντιδρούν οι Τούρκοι;. 2. Τι επιπτώσεις είχαν οι εκλογές στην Ελλάδα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις; 3. Μέχρι που έφτασε ο ελληνικές στρατός και πώς αντέδρασαν οι Τούρκοι; 4. Τι όριζε η συνθήκη της Λωζάνης; Οι µαθητές χωρίζονται σε δώδεκα οµάδες των δύο ατόµων. Οι τέσσερις οµάδες εργάζονται στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και µε τη βοήθεια του λογισµικού 9

εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration κατασκευάζουν εννοιολογικό χάρτη της ενότητας, δηλαδή κατασκευάζουν διάγραµµα στο οποίο απεικονίζονται τα βασικά σηµεία της ενότητας. Οι υπόλοιπες οµάδες απαντούν στις ερωτήσεις του σχετικού φύλλου δραστηριοτήτων. Ανακοίνωση απαντήσεων (κάθε δραστηριότητα από µία διαφορετική οµάδα) Συζήτηση Ανταλλαγή απόψεων - Αξιολόγηση Η αξιολόγηση της προσπάθειας των µαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της οµαδικής εργασίας, όπου η δασκάλα περιφέρεται σε όλες τις οµάδες, τις καθοδηγεί και τις διευκολύνει στις απαντήσεις, αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο τέλος της διδασκαλίας. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός αυτής της δραστηριότητας δεν είναι η αξιολόγηση αυτή καθεαυτή, αλλά η ενθάρρυνση των µαθητών να λειτουργούν και να δουλεύουν οµαδικά, να χαίρονται το αποτέλεσµα της οµαδικής προσπάθειας και να παρωθούνται ο ένας από τον άλλο. Βέβαια, µε τα Φύλλα Εργασιών και την εποπτεία καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας, η δασκάλα σχηµατίζει και διαµορφώνει αντίληψη για όλους τους µαθητές της. - ραστηριότητες Μαθητών: Μελετούν το κείµενο Απαντούν σε ερωτήσεις της δασκάλας για την επισήµανση των βασικών σηµείων του κειµένου Συνεργάζονται σε οµάδες για την κατασκευή εννοιολογικού χάρτη της ενότητας στον υπολογιστή και για τη συµπλήρωση των ερωτήσεων σε φύλλο εργασίας Ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους- Συζητούν- Συγκρίνουν τις απόψεις τους - Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: χρήση χαρτών, φύλλων εργασίας, λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration Γ) Παράρτηµα (επισυναπτόµενο υλικό: 2 ος φάκελος - χάρτες) 10

(Βιβλίο «Στα νεώτερα χρόνια, Ιστορία, Σελ. 220-227, Τάξη Στ ) ΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Φύλλο δραστηριοτήτων 2 Όνοµα:... Οµάδα... 1. Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείµενο, βάλτε πλαγιότιτλους στις παραγράφους του κειµένου: Παράγραφοι Πλαγιότιτλοι 2. Μετά το µικρασιατικό πόλεµο δηµιουργήθηκε µεγάλο πρόβληµα µε τους πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό είχε θετικές και αρνητικές συνέπειες για την Ελλάδα. Στις παρακάτω προτάσεις σηµειώστε µε x ποιες θεωρείτε θετικές και ποιες αρνητικές και δικαιολογήστε την απάντησή σας. α. Καλλιεργήθηκαν παραµεληµένες εκτάσεις θετικό αρνητικό ικαιολόγηση...... β. ιαδόθηκαν νέες καλλιέργειες και νέοι τρόποι καλλιέργειας θετικό αρνητικό ικαιολόγηση...... γ. Αυξήθηκε ο πληθυσµός της Ελλάδας θετικό αρνητικό ικαιολόγηση...... δ. Εγκαταλείφθηκαν περιοχές που ζούσε ο Ελληνισµός για αιώνες 11

θετικό αρνητικό ικαιολόγηση...... ε. απανήθηκαν µεγάλα ποσά για την αποκατάσταση των προσφύγων θετικό αρνητικό ικαιολόγηση...... 3. Στον παρακάτω χάρτη χρωµατίστε µε το ίδιο χρώµα τις περιοχές 1 και 2 που πήρε η Ελλάδα µε το τέλος του Α Παγκοσµίου πολέµου. Στη συνέχεια τραβήξτε µαύρες γραµµές, για να δείξετε τα µέρη που χάθηκαν µε τη συνθήκη της Λωζάνης. 12

4. Ένας ανταποκριτής της εποχής έγραψε για την µικρασιατική καταστροφή το παρακάτω απόσπασµα: Οι Έλληνες ήταν πρώτης τάξεως πολεµιστές και σίγουρα, κάµποσα σκαλοπάτια παραπάνω από το στρατό του Κεµάλ. Αυτή είναι η άποψη του Γουίτταλ. Πιστεύει ότι οι τσολιάδες θα είχαν καταλάβει την Άγκυρα - και θα είχαν τελειώσει τον πόλεµο αν δεν είχαν προδοθεί. Όταν ο Κωνσταντίνος ήρθε στην εξουσία όλοι οι Έλληνες αξιωµατικοί που ήταν σε επιτελικές θέσεις υποβαθµίστηκαν αµέσως σε χαµηλότερα πόστα. Πολλοί απ' αυτούς είχαν πάρει τα γαλόνια τους µε ανδραγαθήµατα στο πεδίο της µάχης. Ήταν έξοχοι πολεµιστές και σπουδαίοι ηγέτες. Αυτό δεν εµπόδισε το κόµµα του Κωνσταντίνου να τους διώξει και να τους αντικαταστήσει µε αξιωµατικούς που δεν είχαν ακούσει ποτέ τους να πέφτει ούτε µια ντουφεκιά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσµα να σπάσει το µέτωπο. Όλη τη µέρα τους έβλεπα να περνούν από µπροστά µου. Κουρασµένοι, βρώµικοι, αξύριστοι, ανεµοδαρµένοι. Χωρίς µπάντες, χωρίς εµβατήρια, χωρίς καν περίθαλψη! Μόνο µε µια βρώµικη κουβέρτα ο καθένας. Και µε συντροφιά, βέβαια, τα κουνούπια της νύκτας. Αυτοί οι άνδρες ήταν οι σηµαιοφόροι της δόξας, που πριν λίγο καιρό, λεγόταν Ελλάδα. Κι αυτή η εικόνα ήταν το φινάλε της δεύτερης πολιορκίας της Τροίας... Έρνεστ Χεµινγουαίη, 1922*1 Που οφείλεται κατά τη γνώµη του η αποτυχία του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία;.......................................... 13

5. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Α. Ποιο από τα παρακάτω δεν υπήρξε αίτιο του Μικρασιατικού πολέµου; 1. Οι τούρκοι σχεδίαζαν επίθεση κατά της Ελλάδας. 2. Οι τούρκοι ένιωθαν ταπεινωµένοι από τους όρους που είχαν επιβληθεί στη χώρα τους µετά τον Α Παγκόσµιο πόλεµο. 3. Οι Έλληνες επιθυµούσαν να προστατεύσουν τους αδελφούς τους της Μ. Ασίας. Β. Αποτελέσµατα του µικρασιατικού πολέµου ήταν: 1. Η Ελλάδα να χάσει την ανεξαρτησία της. 2. Η Ελλάδα να γίνει σύµµαχος µε την Τουρκία. 3. Να ξεριζωθούν από τις πατρίδες τους οι Έλληνες της Μ. Ασίας και της Αν. Θράκης. 4. Να εγκατασταθούν περισσότεροι Έλληνες στα παράλια της Μ.Ασίας. 14

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 3 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. ασκάλες: οκιµάκη Μαρία, Μπαλοθιάρη Βασιλεία 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Τάξη/ Αριθµός Ώρα Τµήµα Μαθητών 3 ο. Σ. 14/3/2005 1 η -2 η Στ 1 20 Ιεράπετρας 2 ο.σ. Μυτιλήνης 14/3/2005 1 η -2 η Στ 1 20 Β) Περιγραφή Μαθήµατος 1. Τίτλος Μαθήµατος: Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης 2. Εκπαιδευτικό Λογισµικό Χρησιµοποιούµενες ιευθύνσεις Internet: Powerpointhttp://www.aekfans.gr/1924.htm 3. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα Τάξη: Στ - Ελληνικά (βιβλίο «Η Γλώσσα µου» 3 ο Μέρος σελ. 115-119) Γνωστικό αντικείµενο: Ελληνικά ιδακτική Ενότητα: Μικρασιατική καταστροφή-η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού 15

ιδακτικοί στόχοι: - Νοηµατική, εκφραστική και συναισθηµατική διερεύνηση του κειµένου. - Αναφορά στο ιστορικό γεγονός της Μικρασιατικής καταστροφής. - Κατανόηση του µεγέθους της συµφοράς και των συνεπειών της µέσα από τις ολοζώντανες οπτικές εικόνες του κειµένου (ξεριζωµός-προσφυγιά). - Γραπτή εργασία σε φύλλα εργασίας-συζήτηση-ανταλλαγή απόψεων Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: Ως µέθοδος διδασκαλίας θα χρησιµοποιηθεί: -η παραδοσιακή-δασκαλοκεντρική κατά την προετοιµασία και ενηµέρωση της τάξης (Παρουσίαση του θέµατος από τη δασκάλα-αναφορά στο ιστορικό γεγονός περιληπτικά) -οµαδοσυνεργατική µέθοδος διδασκαλίας µε ενεργή συµµετοχή των µαθητών για τη συστηµατικότερη διερεύνηση του κειµένου σε πληροφοριακό και βαθύτερο επίπεδο. Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Ανάπτυξη ικανότητας να διερευνούν το κείµενο και να εντοπίζουν πληροφορίες που σχετίζονται µε το θέµα. Άσκηση στο να διακρίνουν τα υφολογικά χαρακτηριστικά του κειµένου, τα οποία αποτελούν στοιχεία πολύ ενδιαφέροντα από εκφραστική άποψη. Ανάπτυξη ικανότητας προβληµατισµού γύρω από το περιστατικό και τις συνέπειές του και σύνδεση αυτών µε σηµερινές παρόµοιες καταστάσεις. 4. οµή Μαθήµατος: -Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας: Αφόρµηση ( Σύνδεση µε τη προηγούµενη διδακτική ενότητα της ιστορίας, η οποία είναι σχετική µε το µάθηµα της Γλώσσας. Παρουσίαση από τη δασκάλα σε Powerpoint, η οποία περιλαµβάνει εικόνες της Σµύρνης πριν την καταστροφή της, εικόνες της Σµύρνης να καίγεται, σχόλια εφηµερίδων και µαρτυρίες προσώπων για το πώς προκλήθηκε η πυρκαγιά που κατέστρεψε τη Σµύρνη, καθώς και εικόνες και σχόλια για την τύχη των κατοίκων της.) Ανάγνωση του κειµένου από τη δασκάλα. Σιωπηρή ανάγνωση του κειµένου, αρίθµηση παραγράφων από τα παιδιά και ενδεικτικοί πλαγιότιτλοι. Ερωτήσεις κατανόησης-συλλογή πληροφοριών µέσα από το κείµενο και εντοπισµός των υφολογικών χαρακτηριστικών του κειµένου από τα παιδιά µε τη βοήθεια της δασκάλας (Πού το λέει; Πώς το λέει; ιάβασέ το.) Ανταλλαγή απόψεων. Απαντήσεις σε ερωτήσεις σε σχετικό φύλλο εργασίας -Εργασία στις οµάδες, οι οποίες είναι χωρισµένες ανά δύο µαθητές -Ανακοίνωση απαντήσεων - Αξιολόγηση Η αξιολόγηση της προσπάθειας των µαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της οµαδικής εργασίας, όπου η δασκάλα περιφέρεται σε όλες τις οµάδες, τις καθοδηγεί και τις διευκολύνει στις απαντήσεις αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο τέλος της διδασκαλίας. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός αυτής της δραστηριότητας δεν είναι η αξιολόγηση αυτή καθεαυτή, αλλά η ενθάρρυνση των µαθητών να λειτουργούν και να δουλεύουν οµαδικά, να χαίρονται το αποτέλεσµα της οµαδικής προσπάθειας και να παρωθούνται ο ένας από τον άλλο. Βέβαια, µε τα Φύλλα Εργασιών και την εποπτεία καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας, η δασκάλα σχηµατίζει και διαµορφώνει αντίληψη για όλους τους µαθητές της. 16

- ραστηριότητες Μαθητών: Εντοπίζουν στο χάρτη το λιµάνι της Σµύρνης, και εκφράζουν την άποψή τους γιατί θεωρούνταν σηµαντικό εµπορικό λιµάνι. Μελετούν το κείµενο. Αριθµούν τις παραγράφους και δίνουν ενδεικτικούς πλαγιότιτλους σ αυτές. Απαντούν σε ερωτήσεις της δασκάλας για τη βαθύτερη νοηµατική, εκφραστική και συναισθηµατική διερεύνηση του κειµένου (Τι περιγράφεται σ αυτό το κείµενο; Πού και πότε γίνεται; Ποιοι παίρνουν µέρος; Τι εκφραστικά στοιχεία χρησιµοποιεί ο συγγραφέας για να µας περιγράψει µε ζωντανό τρόπο τη συµφορά αυτή; Τι συναισθήµατα και σκέψεις µας προκαλεί η αφήγηση του συγγραφέα; Τι είναι µυθιστόρηµα;) Συνεργάζονται σε οµάδες για την απάντηση ερωτήσεων σε φύλλο εργασίας Ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους- Συζητούν- Συγκρίνουν τις απόψεις τους Συνοψίζουν τα βασικά σηµεία των απαντήσεων τους -Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: χρήση χάρτη, φύλλα εργασίας Γ) Παράρτηµα (επισυναπτόµενο υλικό: 3 ος φάκελος - Παρουσίαση της δασκάλας σε Powerpoint) 17

ΤΟΥ ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ (Η Γλώσσα µου, 3 ο Μέρος, σ. 115-119, ΟΕ Β, Τάξη Στ ) ΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΝΟΜΑ:... ΟΜΑ Α:... Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείµενο του βιβλίου σας, να συνεργαστείτε µε τα υπόλοιπα µέλη της οµάδας σας και να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις: 1. Να γράψετε µε λίγα λόγια την υπόθεση του κειµένου που διαβάσαµε. ( χώρος, χρόνος, πρόσωπα, συναισθήµατα) 2. Nα προσπαθήσετε να χωρίσετε το κείµενο σε σκηνές και να δώσετε ένα τίτλο για την κάθε µια. 3. Ο συγγραφέας για να περιγράψει το τραγικό γεγονός της καταστροφής της Σµύρνης χρησιµοποίησε πολλά εκφραστικά στοιχεία, όπως ασύνδετο σχήµα γοργή αφήγηση, λαϊκές φράσεις και λέξεις, λόγο διατυπωµένο σε µικρές περιόδους, ολοζώντανες οπτικές εικόνες. α) Να εντοπίσεις στο κείµενο αυτά τα υφολογικά στοιχεία (και να γράψεις µερικά.) β) Τι επιτυγχάνει µ αυτά ο συγγραφέας; 18

4. α)το κείµενο είναι σύνδεση επιλεγµένων αποσπασµάτων από το µυθιστόρηµα του Κοσµά Πολίτη «Στου Χατζηφράγκου», το οποίο είναι εµπνευσµένο από τη Μικρασιατική καταστροφή. Γνωρίζετε άλλα µυθιστορήµατα που αναφέρονται στη Μικρασιατική καταστροφή; β) Ο Κοσµάς Πολίτης µεγάλωσε στη Σµύρνη. Γνωρίζετε άλλους συγγραφείς που έχουν γενέτειρα τη Μικρά Ασία και έζησαν τη Μικρασιατική καταστροφή; Θεωρείτε ότι επηρέασε τη σκέψη και το έργο τους η µικρασιατική τους καταγωγή, η απώλεια πατρίδας και αγαπηµένων προσώπων, η προσωπική τους υπόθεση της προσφυγιάς, ο αγώνας για νέα ζωή στην Ελλάδα; Πώς; α) β) 19

5. Ποια η τύχη όσων κατοίκων περισσέψανε; 20

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. άσκαλοι(ες): οκιµάκη Μαρία, Μπαλοθιάρη Βασιλεία 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Τάξη/ Αριθµός Ώρα Τµήµα Μαθητών 3 ο. Σ. 21/3/2005 1 η -2 η Στ 1 24 Ιεράπετρας 2 ο.σ. Μυτιλήνης 21/3/2005 1 η -2 η Στ 1 24 Β) Περιγραφή Μαθήµατος 1. Τίτλος Μαθήµατος: Ανάθεση οµαδικών εργασιών στους µαθητές 2. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα - Τάξη: Στ - ιδακτική Ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού 21

- ιδακτικοί στόχοι: α) Να αδελφοποιηθούν οι οµάδες της τοπικής µε τις οµάδες της αποµακρυσµένης τάξης και να τηλεσυνεργαστούν στον καταµερισµό αρµοδιοτήτων. Ειδικότερα µέσω των δραστηριοτήτων που θα ανατεθούν στις οµάδες στόχοι είναι: Οι µαθητές: α) Να εξασκηθούν στην έρευνα και στην αναζήτηση πληροφοριών από προφορικές µαρτυρίες, στο διαδίκτυο και σε βιβλιοθήκες. β) Να εξασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου µε το να κρατούν σηµειώσεις, να συνδιαλέγονται µεταξύ τους, για να είναι ικανοί να υποστηρίξουν µε επιχειρήµατα τις απόψεις της οµάδας τους ή τις προσωπικές τους απόψεις στην παρουσίαση της εργασίας τους και στην τελική συζήτηση. γ) Να κατανοήσουν καλύτερα τη θεµατική ενότητα που επεξεργαζόµαστε και να έχουν ενεργητική συµµετοχή στη µελέτη της. - Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: Τηλεσυνεργασία ίνονται τα φύλλα εργασιών, τα οποία έχουν ετοιµάσει οι δασκάλες των δύο τάξεων και στα οποία οι µαθητές καλούνται να εργαστούν οµαδοσυνεργατικά. Τα παιδιά κάθε τάξης χωρίζονται σε έξι οµάδες των τεσσάρων ατόµων. Η επιλογή του θέµατος µε το οποίο θα ασχοληθεί η κάθε οµάδα θα γίνει βάσει του ενδιαφέροντος των παιδιών. Κάθε δραστηριότητα ανατίθεται από κοινού σε δύο οµάδες µαθητών, από τις οποίες η µία είναι από την αποµακρυσµένη τάξη και η άλλη από την τοπική και οι οποίες θα αδελφοποιηθούν. Με τη διδακτική αυτή προσέγγιση οι µαθητές συµµετέχουν ενεργητικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ ο ρόλος του δασκάλου διαφοροποιείται και από παρουσιαστήςπαντογνώστης ασκεί ένα ρόλο βοηθητικό και διαµεσολαβητικό σε µια προσπάθεια καθοδήγησης και διευκόλυνσης των µαθητών να προσεγγίσουν µε διερευνητικό και βιωµατικό τρόπο τη γνώση. ιαµορφώνουµε τις συνθήκες, ώστε οι µαθητές να αισθάνονται ότι συν-σκηνοθετούν, ότι συµµετέχουν στο σχεδιασµό της εκπαιδευτικής διαδικασίας και δεν την υφίστανται παθητικά. -Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Οι µαθητές. θα αναπτύξουν συνεργατικό πνεύµα και αλληλελεγγύη, θα ασκηθούν στην επιλογή, στον έλεγχο και στη διασταύρωση της πληροφορίας και στην αποτελεσµατική της χρήση. Επίσης θα ασκηθούν στο να συσκέπτονται και να συναποφασίζουν για την απάντηση της οµάδας τους και θα αναπτύξουν ικανότητα λογικής ερµηνείας των γεγονότων και κριτικής σκέψης. - οµή Μαθήµατος: Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων της τηλεδιάσκεψης: α) Επιλογή θεµάτων για διερεύνηση από τις οµάδες µαθητών. β) Αδελφοποίηση οµάδων της τοπικής και της αποµακρυσµένης τάξης. γ) Τηλεσυνεργασία µεταξύ αδελφοποιηµένων οµάδων για καταµερισµό αρµοδιοτήτων. δ) Ολοκλήρωση διερευνήσεων ραστηριότητες Μαθητών: Οι µαθητές οδηγούνται σε πηγές πληροφόρησης καθοδηγούµενοι από τον ίδιο το δάσκαλο, διεξάγουν έρευνες και πραγµατοποιούν επισκέψεις εκτός σχολείου. Επίσης επεξεργάζονται τα όσα είδαν, άκουσαν και συνθέτουν δικά τους κείµενα. 1) Στην πρώτη δραστηριότητα η καταγραφή του ιστορικού γεγονότος γίνεται από δύο οπτικές γωνίες, ενός Έλληνα ιστορικού και ενός Τούρκου ιστορικού. Η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες αναλαµβάνει να καταγράψει το ιστορικό γεγονός από την πλευρά του Έλληνα ιστορικού και η άλλη από την πλευρά του Τούρκου ιστορικού. 22

Με τη δραστηριότητα αυτή τα παιδιά γίνονται ερευνητές, προσπαθούν να ακολουθήσουν τα βήµατα εργασίας ενός ιστορικού και γίνονται παραγωγοί ιστορικών κειµένων. Μαθαίνουν πώς να οργανώνουν και πώς να παρουσιάζουν την ιστορική τους γνώση, γνώµη και αντίληψη των ιστορικών γεγονότων. Παράλληλα διαπιστώνουν τις διαφορετικές οπτικές µε τις οποίες προσεγγίζονται και ερµηνεύονται τα γεγονότα και οι συνέπειες του µικρασιατικού πολέµου από τους ιστορικούς των εµπλεκόµενων λαών. 2) Στη δεύτερη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες αναλαµβάνει να συγκεντρώσει υλικό από διάφορες πηγές για να φτιάξει ένα λεύκωµα µε τα ήθη και τα έθιµα των προσφύγων και ένα ανθολόγιο της µουσικής τους παράδοσης (µε χορούς, τραγούδια, µουσικά όργανα), ενώ η άλλη ένα βιβλίο συνταγών και ένα λεύκωµα µε ενδυµασίες, έπιπλα, σκεύη, εργαλεία και άλλα κειµήλια των προσφύγων. Με αυτή τη δραστηριότητα επιδιώκεται να γνωρίσουν την καθηµερινή ζωή, τη λαογραφία, τον πολιτισµό των ανθρώπων αυτών και τη δράση τους στην πολιτιστική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας. 3) Στην τρίτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες γράφει και δραµατοποιεί τη σκηνή της τραγικής νύχτας που κάηκε η Σµύρνη και η άλλη τη σκηνή του ερχοµού της οικογένειας στο λιµάνι του Πειραιά. Με αυτή τη δραστηριότητα οι µαθητές παράγουν θεατρικό λόγο και σχεδιάζουν την πλοκή του σεναρίου. Αναζητούν χαρακτήρες-ρόλους και δηµιουργούν το κατάλληλο σκηνικό για το συγκεκριµένο τόπο, χρόνο και γεγονός. ραµατοποιώντας το θεατρικό έργο βιώνουν τις τραγικές στιγµές του ξεριζωµού των προσφύγων. 4) Στην τέταρτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες γράφει την περίληψη του µυθιστορήµατος και το χαρακτηρισµό των προσώπων-πρωταγωνιστών, ενώ η άλλη περιγράφει τους χώρους όπου κινείται το µυθιστόρηµα και τους συγκρίνει µε την εικόνα που παρουσιάζουν σήµερα. Μέσα από την απόλαυση της ανάγνωσης ενός λογοτεχνικού κειµένου, ενισχύονται οι εµπειρίες των µαθητών όσον αφορά τη θεµατική ενότητα που διδάσκονται και βρίσκονται πιο κοντά στην ατµόσφαιρα της εποχής. 5) Στην πέµπτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες ερευνά τον τρόπο αποκατάστασής και ενσωµάτωσης των προσφύγων και τον τρόπο µε τον οποίο τους δέχτηκε το ελληνικό κράτος και οι Έλληνες. Επίσης ερευνά πως συνέβαλαν στην οικονοµική και πνευµατική ανάπτυξη της Ελλάδας µε τον ερχοµό τους. Οι µαθητές της άλλης οµάδας ψάχνουν και βρίσκουν συνοικίες Μικρασιατών προσφύγων που βρίσκονται στη πόλη τους και συγκρίνουν τις συνθήκες ζωής τους κατά τις πρώτες ηµέρες της εγκατάστασής τους µε τις σηµερινές. Με αυτή τη δραστηριότητα επιδιώκεται µέσω της ανάλυσης των πληροφοριών που έχουν συλλέξει η κατανόηση της έκτασης του προσφυγικού προβλήµατος, των ενεργειών του ελληνικού κράτους για αποκατάσταση των προσφύγων και της προσπάθειας των προσφύγων για ενσωµάτωση στη νέα πατρίδα. Επίσης επιδιώκεται µέσα από τις εµπειρικές τους γνώσεις και την έρευνά τους να διαπιστώσουν πως ζούσαν οι πρόσφυγες τα πρώτα χρόνια του ξεριζωµού τους και πως είναι σήµερα οι συνθήκες ζωή τους. 6) Στην έκτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες αναλαµβάνει να ερευνήσει την άποψη των συµµαθητών της για τις εµπειρίες των Μικρασιατών προσφύγων και των σηµερινών µεταναστών που ζουν στη χώρα µας, ενώ η άλλη να διαπιστώσει µέσα από έρευνα αν υπάρχουν οµοιότητες και διαφορές ανάµεσα στις εµπειρίες που βίωσαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες και σε αυτές που βιώνουν σήµερα οι µετανάστες στη χώρα µας. Με αυτή τη δραστηριότητα οι µαθητές εξοικειώνονται στο να κατασκευάζουν ερωτηµατολόγια, να παίρνουν συνεντεύξεις από πρόσωπα, να επεξεργάζονται τα δεδοµένα και να καταλήγουν σε συµπεράσµατα. Ακόµα είναι πιθανόν να µετασχηµατίσουν τη στάση τους απέναντι στους µετανάστες. 23