ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θ έμα π τυχιακής εργασίας: «Η ποιότητα στην ηλεκτρονική εκπαίδευση, αξιολόγηση π ρογραμμά τω ν και υπηρεσιών» Υποβληθείσα στον Καθηγητή Καζανίδη Ιωάννη από την σπουδάστρια Ατματσίδου Σοφία Έναρξη: 20/01/2012 Παράδοση: 07/01/2013 Καβάλα 2013
Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ...13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ... 14 1.1 Ποια είναι η ποιότητα...14 1.2 Χαρακτηριστικά της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...14 1.3 Διαχείριση της ποιότητας της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...16 1.3.1 Γενική ανασκόπηση χαρακτηριστικών ηλεκτρονικής εκπαίδευσης... 17 1.4 Η ποιότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...21 1.4.1 Προσεγγίσεις για την ποιοτική αξιολόγηση ηλεκτρονικής εκπαίδευσης 24 1.4.2 Παράγοντες ποιότητας ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...26 1.5. Μοντέλα ποιότητας λογισικού και φιλοσοφίες...30 1.5.1 Η ποιότητα σύμφωνα με τον CROSBY...30 1.5.2. Η ποιότητα σύμφωνα με τον DEMING...31 1.5.3. H ποιότητα σύμφωνα με τον FEIGENBAUM...33 1.5.4. Η ποιότητα σύμφωνα με τον ISHIKAWA...34 1.5.5. Η ποιότητα σύμφωνα με τον JURAN...35 1.5.6. Η ποιότητα σύμφωνα με τον SHEWHART...36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ...37 2.1 Μια σύντομη παρουσίαση έργων ορισμένων χωρών της ΕΕ που ασχολούνται με τον θέμα της ποιότητας...37 2.2 Το έργο του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ποιότητας (EQO)...40 2.3 Εμπειρίες συγγραφέων με ποιοτικές προσεγγίσεις μέσω σχεδίων για την ηλεκτρονική εκπαίδευση...42 2.4 Η πρόταση της ΕΕ και του Ασιατικού έργου για τη διαχείριση ποιότητας 47 11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 49 3.1 Εισαγωγή...49 3.1.1 Προσεγγίσεις ποιότητας και πρότυπα για τη μάθηση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση...49 3.1.2. Πρότυπα ποιότητας στην πράξη...54 3.2 Μοντέλο ποιότητας του McCal(1977)...55 3.3 Μοντέλο Ποιότητας του Boehm (1978)...59 3.4 Το μοντέλο ποιότητας του Robert Grady...62 3.5. Μοντέλο Ποιότητας του Dromey...63 3.6. ISO...64 3.6.1 ISO / IEC 1 5 5 0 4...64 3.6.2 ISO 9000...65 3.6.3 ISO 9126 - Μία ISO προσέγγιση για την εκτίμηση της ποιότητας των υπηρεσιών ηλεκτρονικής μάθησης...66 3.6.3.1. Σύστημα ποιότητας ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...79 3.6.3.2. Μεθοδολογία...81 3.6.3.3. Αποτελέσματα...82 3.6.3.4. Ανάλυση...82 3.6.3.5. Αξιολόγηση του ISO 9126 σύμφωνα με τους Bee Bee Chua and Laurel Evelyn Dyson...84 3.6.4. IE E E...85 3.7 Μοντέλο δυνατότητας διάρκειας...87 3.8. Μοντέλο Six Sigma...88 3.9. Μοντέλο προσαρμογής ποιότηταςiso/iec 19796-1...89 3.9.1. Προσαρμογή και έγκριση του ISO / IEC 19796-1...96 3.9.2 Εφαρμογή σεναρίων... 96 3.9.3. Εξατομικεύοντας το ISO / IEC 19796-1...97 3.9.4. Εφαρμογή του μοντέλου και έγκριση: Πραγματοποίηση των εργασιών ΐΐΐ
98 3.9.5. Ποιότητα ανάπτυξης: Βελτίωση της απόδοσης του οργανισμού...99 3.9.6. Το μοντέλο προσαρμογής ποιότητας στην πράξη...99 3.10. Το μοντέλο προσαρμογής ποιότητας (QAM)...101 3.11. Αξιολόγηση της ποιότητας των προηγμένων υπηρεσιών ηλεκτρονικής μάθησης...102 3.12. Εικονική υποδομή πανεπιστημιούπολης-αρχιτεκτονική υποδομής.. 107 3.12.1. Εικονικές υπηρεσίες πανεπιστημίου...109 3.12.2 Υπηρεσία ευχρηστίας...110 3.12.3. Μειονεκτήματα της τρέχουσας λύσης...111 3.12.4. Ποιοτικές πτυχές της ανάπτυξης...114 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΕΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ...117 4.1 Οι απαιτήσεις πελατών της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...117 4.2 Οι τεχνικές απαιτήσεις της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...121 4.2.1. Εκπαιδευτικό λογισμικό πιστοποίησης ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (elcc)...122 4.2.2. Υπηρεσίες Πιστοποίησης ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (elsc)...123 4.2.3. Επιχειρήσεις και Υπηρεσίες Πιστοποίησης Ποιότητας ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (elosqc)...124 4.3 Προτεινόμενο μοντέλο έρευνας...128 4.3.1. Θεωρία συνόλων... 129 4.3.2 Πληροφοριακό σύστημα...130 4.3.3 Περιφερειακές προσεγγίσεις...130 4.3.4 Ακρίβεια προσέγγισης...130 4.3.5 Ανεξαρτησία των χαρακτηριστικών...131 4.3.6 Ο πυρήνας και η μείωση των ιδιοτήτων...131 4.3.7 Θέση πίνακα απόφασης...131 ιν
4.3.8 Ποιοτική λειτουργία ανάπτυξης 132 4.4 Ανάλυση σχέσης (Γκρι)...135 4.5 Εντροπία...135 4.6 Η συλλογή δεδομένων και ο σχεδιασμός του ερωτηματολογίου...136 4.7 Η εμπειρική ανάλυση...137 4.7.1. Λεπτομερής ανάλυση των κρίσιμων κριτηρίων...138 4.7.2. Υπολογισμός της ακρίβειας και ταξινόμηση της ποιότητας...141 4.7.3. Εξάγοντας τον πυρήνα και την μείωση των ιδιοτήτων... 142 4.8 Ανάλυση των σχέσεων μεταξύ ουσιαστικών και τεχνικών απαιτήσεων με την χρήση της ποιοτικής ανάλυσης...142 4.9. Υπολογισμός της αντικειμενικής σημασίας των απαιτήσεων των πελατών με την μέθοδο εντροπίας... 143 Βιβλιογραφία...151 v
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΕΩΝ ΕΕ ΤΠΕ ΜΜΕ ΑΕ Ευρωπαϊκή Ένωση Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας Ανώνυμη Εταιρεία VI
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Γενιές ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...20 Πίνακας 2: Ταξινόμηση των ποιοτικών προσεγγίσεων... 53 Πίνακας 3: Σύγκριση μεταξύ των κριτηρίων/στόχων των μοντέλων εκτίμησης ποιότητας του McCall και του Boehm... 61 Πίνακας 4: Σύγκριση μεταξύ των κριτηρίων/στόχων των μοντέλων ποιότητας του McCall του Boehm και ISO 9126... 69 Πίνακας 5: Χαρακτηριστικά ποιότητας του προτύπου ISO 9126... 72 Πίνακας 6: Μετρήσεις λειτουργίας για την αξιολόγηση των υπηρεσιών... 76 Πίνακας 7: Αξιοπιστία μετρήσεων για την αξιολόγηση των υπηρεσιών... 77 Πίνακας 8: Μετρήσεις ευχρηστίας για την αξιολόγηση των υπηρεσιών... 78 Πίνακας 9: Μετρήσεις απόδοσης για την αξιολόγηση των υπηρεσιών... 79 Πίνακας 10: Περιγραφή μοντέλου για προσεγγίσεις ποιότητας του ISO/IEK 19796-1 (ISO/IEK 2005)... 91 Πίνακας 11: Μοντέλο διαδικασίας ISO/IEK 19796-1... 93 Πίνακας 12: Ανάλυση δικτύου... 95 Πίνακας 13: Σημαντικά μειονεκτήματα που υπάρχουν στην εφαρμογή...113 Πίνακας 14: Παράγοντες αβεβαιότητας και τα αίτιά τους... 114 Πίνακας 15: Σύνοψη των απαιτήσεων του πελάτη... 120 Πίνακας 16: Προδιαγραφές εκπαιδευτικού λογισμικού πιστοποίησης(elcc)... 123 Πίνακας 17: Προδιαγραφές για την ηλεκτρονική μάθηση επιχειρήσεων και υπηρεσιών πιστοποίησης ποιότητας...125 Πίνακας 18: Σύνοψη τεχνικών απαιτήσεων... 127-128 Πίνακας 19: Ιδιότητες προδιαγραφών ουσιαστικών απαιτήσεων πελατών...140 Πίνακας 20: Ταξινόμηση ακρίβειας βασικών απαιτήσεων...141 Πίνακας 21: Βασικά και περιττά χαρακτηριστικά...142 Πίνακας 22: Σύνοψη των πληροφοριών των ερωτηθέντων στην δεύτερη φάση της έρευνας... 143 Πίνακας 23: Μέσες βαθμολογίες για τις σχέσεις μεταξύ των τεχνικών και ουσιαστικών απαιτήσεων...144 Πίνακας 24: Συντελεστές στάθμισης των ουσιαστικών απαιτήσεων...145 Πίνακας 25: Αποτελέσματα κατάταξης...146 vii
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 1: Το μοντέλο επιτυχίας της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης...27 Σχήμα 2: Το εννοιολογικό μοντέλο του Klein(2006)...28 Σχήμα 3: Μοντέλο ποιότητας του McCall οργανωμένο γύρω από 2 τύπους ποιοτικών χαρακτηριστικών... 57 Σχήμα 4: Το μοντέλο ποιότητας του McCall παρουσιάζεται μέσα από μια ιεραρχία από 11 παράγοντες ποιότητας που σχετίζονται με 23 ποιοτικά κριτήρια...58 Σχήμα 5: Το μοντέλο ποιότητας ISO 9126... 68 Σχήμα 6: Στάδια διάρκειας του (SW-) CMM... 88 Σχήμα 7: Μοντέλο προσαρμογής ποιότητας (QAM)...101 Σχήμα 8: Παράδειγμα του πως οι στόχοι μπορεί να σχετίζονται με τα κριτήρια αξιολόγησης...116 Σχήμα 9: Προτεινόμενο πλαίσιο ανάλυσης...129 Σχήμα 10: Μια γενική δομή της μήτρας ποιότητας...134 viii
Ε Υ Χ Α Ρ ΙΣ Τ ΙΕ Σ Στην εκπόνηση της παρούσας εργασίας συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι τους οποίους οφείλω να ευχαριστήσω, αφού η βοήθειά τους οδήγησε στην ποιοτικότερη παρουσίαση του θέματος. Καταρχάς, η συμβολή του επιβλέποντος καθηγητή κ. Καζανίδη υπήρξε καθοριστική στην ολοκλήρωση της πτυχιακής μου εργασίας. Η βοήθειά του για την εύρεση υλικού καθώς και η συνεχής επίβλεψη της πορείας της συγγραφής της εργασίας με ορθή κριτική και υποδείξεις οδήγησαν στο βέλτιστο αποτέλεσμα. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένειά μου καθώς και τον σύζυγο μου, Νικόλα για την συμπαράσταση και την ενθάρρυνση τους που με στήριξαν στην διάρκεια της συγγραφής αυτής της πτυχιακής εργασίας. IX
Αφιερωμένο στον Νικόλα και στην μικρή Νεφέλη X
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ Η πτυχιακή εργασία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βήματα ενός τελειόφοιτου φοιτητή. Η ολοκλήρωση της εργασίας, της οποίας το θέμα συνδέεται άμεσα με το αντικείμενο σπουδών του φοιτητή, θα έλεγα πως είναι ο καλύτερος τρόπος εφαρμογής των γνώσεων του φοιτητή. Ο φοιτητής λοιπόν μέσω της πτυχιακής εργασίας καλείται να παρουσιάσει και να εφαρμόσει τις γνώσεις του και την πρόοδό του, στοιχεία που τον καταρτίζουν και τον καθιστούν τελειόφοιτο. Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία, η οποία έχει ως τίτλο: «Η ποιότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης, αξιολόγηση προγραμμάτων και υπηρεσιών» έχει σκοπό την ανάδειξη της χρησιμότητας, της σημασίας και των οφελών που προκύπτουν από την χρήση του διαδικτύου, μέσω υπολογιστή στον τομέα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Ακόμη αξιολογούνται τα προγράμματα και οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται στην ηλεκτρονική εκπαίδευση. Η δομή της εργασίας αποτελείται από 4 κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην ποιότητα της εκπαίδευσης, αναλύει τα χαρακτηριστικά και τις προσεγγίσεις για την ποιοτική αξιολόγηση της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Επίσης, στο κεφάλαιο αυτό γίνεται αναφορά στα μοντέλα ποιότητας. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μια παρουσίαση σημαντικών έργων που ασχολούνται με το θέμα της ποιότητας καθώς και κάποιες προτάσεις για την διαχείριση της ποιότητας. Το τρίτο κεφάλαιο μελετά τις προσεγγίσεις και τα πρότυπα ποιότητας. Γίνεται η αξιολόγηση των υπηρεσιών και η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται καθώς και τα αποτελέσματα τους. Στο 4ο και τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι απαιτήσεις των πελατών και οι τεχνικές απαιτήσεις της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης και τέλος γίνεται μια αναφορά στο προτεινόμενο μοντέλο έρευνας. XI
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα πτυχιακή εργασία έγινε μελέτη της ποιότητας της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης, αρχικά ορίστηκε η έννοια η οποία καθορίζεται από την συμμόρφωση με τις προδιαγραφές και από τις ανάγκες των πελατών. Ακόμη, έγινε αναφορά στις ποιοτικές προσεγγίσεις που αναλύουν την ποιότητα και στους παράγοντες που την επηρεάζουν. Η πτυχιακή εργασία παρουσιάζει την ηλεκτρονική εκπαίδευση η οποία αποτελεί μία εναλλακτική πρόταση σε σχέση με την παραδοσιακή. Η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την ηλεκτρονική εκπαίδευση. Η συνεχής ανάπτυξη της τεχνολογίας και από την άλλη η ανάγκη για απλούστευση της διαδικασίας μάθησης έδωσαν μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της. Η εξάλειψη κτιριακών εγκαταστάσεων, των βιβλίων, η αναγκαιότητα παρεύρεσης των καθηγητών στις αίθουσες και από την άλλη η ποιότητα του διδακτικού υλικού και η δυνατότητα μάθησης ανά πάσα στιγμή σε οποιοδήποτε χώρο με την μοναδική προϋπόθεση ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή και σύνδεσης στο διαδίκτυο αποτελούν τα σημαντικά οφέλη. Στην συνέχεια γίνεται μία ανάλυση των έργων και των μοντέλων που χαρακτηρίζουν την ηλεκτρονική εκπαίδευση. Παρουσιάζεται η εφαρμογή και η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται καθώς γίνεται και η αξιολόγηση των μετρήσεων των υπηρεσιών και των αποτελεσμάτων που προκύπτουν. Τέλος, όπως κάθε προϊόν έτσι και η ηλεκτρονική εκπαίδευση ορίζεται από τις απαιτήσεις των πελατών. Γίνεται λοιπόν μια λεπτομερής αναφορά και προσδιορισμός των απαιτήσεων των πελατών. Συγκρίνονται οι τεχνικές και ουσιαστικές απαιτήσεις καθώς αναλύεται και η χρήση ενός προτεινόμενου μοντέλου έρευνας και η εργασία ολοκληρώνεται με μια εμπειρική ανάλυση των δεδομένων. XII
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έννοια της ηλεκτρονικής μάθησης (e-learning) είναι αρκετά γενική και περικλείει οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης από απόσταση, όπου ως πλατφόρμα χρησιμοποιεί τους πόρους του διαδικτύου (internet) ή, γενικότερα, τις δυνατότητες των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα τελευταία χρόνια, η δημοτικότητα της εκπαίδευσης από απόσταση έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην ελάττωση των δαπανών αγοράς υλικού και λογισμικού, στη διαρκώς αυξανόμενη χρήση των υπολογιστών, στη διάδοση χρήσης του διαδικτύου και στην πρόοδο της τεχνολογίας. Επίσης, οφείλεται στις κάθε είδους πιέσεις για εξοικονόμηση διδακτικού χρόνου και, τέλος, στην πεποίθηση μεταξύ των εκπαιδευτών ότι η εκπαίδευση με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι τόσο καλή, εάν όχι και καλύτερη, όσο τα παραδοσιακά διδακτικά σχήματα. Η εκπαίδευση αυτού του τύπου υποστηρίζει τη διαδικασία μάθησης με την ενσωμάτωση εικόνων, διαγραμμάτων, σχημάτων, video, ήχου, την αλληλεπίδραση μεταξύ διδασκόντων και διδασκόμενων, τον έλεγχο και την προσομοιωμένη εμπειρία. Είναι γεγονός, τελικά, ότι η εκπαίδευση με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή αποτελεί ένα επιτυχές εκπαιδευτικό εργαλείο, περιλαμβάνοντας το σπουδαστή ως ενεργό συμμετέχοντα στη διαδικασία της μάθησης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση για προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό αλλά και σε επίπεδο συνεχιζόμενης κατάρτισης τα οποία αξιοποιούν τις δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας και υλοποιούνται σε ένα περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης(e-learning). Οι συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία απολαμβάνουν πλήρους ανεξαρτησίας, στο «χώρο» και στο «χρόνο» μάθησης, αφού έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε ολοκληρωμένη μαθησιακή διαδικασία κυριολεκτικά με ένα «κλικ» του ποντικιού του ηλεκτρονικού υπολογιστή του σπιτιού του γραφείου ή του laptop εφόσον υπάρχει μια ικανοποιητική ADSL σύνδεση στο internet. Η ηλεκτρονική μάθηση, η πλέον σύγχρονη μέθοδος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, προϋποθέτει ένα σημαντικό κομμάτι της μαθησιακής διαδικασίας να πραγματοποιείται μέσα από την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών. 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.1 Ποια είναι η ποιότητα Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την έννοια της ποιότητας του λογισμικού για να απαντήσουμε στην ερώτηση : τι είναι η ποιότητα. Όταν η έννοια της ποιότητας γίνει κατανοητή είναι πιο εύκολο να κατανοήσουμε τις διαφορετικές δομές της ποιότητας που διατίθενται στην αγορά. Πολλοί εξέχοντες συγγραφείς και ερευνητές έχουν διαμορφώσει μια απάντηση στο ερώτημα αυτό, δεν έχουμε τη φιλοδοξία να δώσουμε ακόμα την απάντηση στην εισαγωγή, αλλά θα απαντηθεί μάλλον το ζήτημα με τη μελέτη μερικών από τους πιο έμπειρους της κοινότητας διαχείρισης ποιότητας. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν δύο μεγάλα στρατόπεδα όταν συζητάμε για την έννοια και τον ορισμό της ποιότητας (λογισμικού). Συμμόρφωση με τις προδιαγραφές: ποιότητα που ορίζεται ως θέμα, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των οποίων τα μετρήσιμα χαρακτηριστικά ικανοποιούν μια σταθερή προδιαγραφή, δηλαδή, τη συμμόρφωση σε μία εκ των προτέρων καθορισμένες προδιαγραφές. Ανάγκες των πελατών: η ποιότητα που αναγνωρίζεται ανεξάρτητα από οποιαδήποτε μετρήσιμα χαρακτηριστικά. Δηλαδή, η ποιότητα ορίζεται ως προς τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες και την ικανότητα να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πελατών ή όχι. 1.2 Χαρακτηριστικά της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Τα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που βασίζονται σε τεχνολογίες ηλεκτρονικής μάθησης έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που τα διακρίνουν από τις παραδοσιακές μορφές εκπαίδευσης. Τα διαδραστικά πολυμέσα (interactive multimedia) θα πρέπει να θεωρηθούν ως ένα σχετικά νέο διδακτικό εργαλείο, που επιτρέπει την εφαρμογή των σύγχρονων στρατηγικών και μεθόδων της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Η πρόκληση είναι να σχεδιαστούν σειρές μαθημάτων και τρόποι εκμάθησης που θα εκμεταλλευτούν το νέο αυτό μέσο, αυξάνοντας έτσι τη διδακτική ικανότητα των εκπαιδευτών. Τα προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, ή θέση και, ως εκ τούτου, να είναι διαθέσιμα σε όλους τους εκπαιδευόμενους σε όλο τον κόσμο. Τείνουν να θεωρούνται ως μια ευκαιρία να μειώσουν το κόστος από την 150
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ αυτοματοποίηση της μάθησης, να αποκόψει καθηγητές και το προσωπικό πηγαίνοντας απευθείας στον μαθητή, τη μείωση των αποθεμάτων των βιβλίων και των βιβλιοθηκών, και κατάργηση της τάξης και κτιριακών απαιτήσεων. Οι υποδομές μάθησης δεν είναι μόνο για τους υπολογιστές και τα δίκτυα. Περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις ανάγκες κατάρτισης και να ανταποκριθούν στις ανάγκες αυτές, να αναπτύξουν σχέδια κατάρτισης και στρατηγικές για την ανάπτυξη του προσωπικού. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα μαθησιακά περιβάλλοντα υποστηρίζουν τα πρότυπα για την αναδυόμενη ηλεκτρονική εκπαίδευση, τα υλικά και τη διαχείριση της ποιότητας, προκειμένου να είναι δυνατή η λειτουργικότητα και η διευκόλυνση της τοπικής προσαρμογής. Επιπλέον, η πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό είναι άλλο ένα σημαντικό ζήτημα για την ανάπτυξη και εφαρμογή της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης σε οργανισμούς. Ένα άλλο πρόβλημα σχετικά με την εκμάθηση των υλικών είναι η συζήτηση για το θέμα της παγκοσμιοποίησης και τον εντοπισμό σε λογισμικό και υλικού εκμάθησης. Το έργο της μετάφρασης υλικού σε διαφορετικές γλώσσες δεν είναι μόνο ένα τεχνικό πρόβλημα, αλλά εμπεριέχει σημαντικά πολιτιστικά θέματα. Για να είναι επιτυχής, η παραδοσιακή παράδοση μάθησης πρέπει να αναμειγνύεται πιο έξυπνα με την ηλεκτρονική εκπαίδευση, τη δημιουργία μιας σφαιρικής στρατηγικής μάθησης λαμβάνοντας υπόψη την ατομική και κοινωνική εργασία και τη μαθησιακή κατάσταση του μαθητή (BIBB, 2003). Αυτή η στρατηγική μπορεί να επιβεβαιωθεί με τη χρήση επαρκούς μεθοδολογίας ποιοτικού ελέγχου. 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.3 Διαχείριση της ποιότητας της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Το σύστημα «Πρωτοβουλία ηλεκτρονικής μάθησης» περιγράφει ένα έργο με στόχο τη βελτίωση διαχείρισης ποιότητας με διεθνή συνεργασία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Συγχρόνως με την έλευση και την πρόοδο της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης όλες οι επιχειρήσεις, έρχονται αντιμέτωπες με μια σκληρή αγορά που υποστηρίζεται από τις νέες τεχνολογίες και η γνώση έχει γίνει κύρια ώθηση στην παραγωγή, μαζί με το κεφάλαιο και την εργασία. Ειδικότερα, αυτό ισχύει για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπου η "γνώση" διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού και τις απαιτήσεις ποιότητας. Μια φυσική συνέπεια αυτής της κατάστασης, είναι ότι τα υπάρχοντα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης θα έπρεπε να ενημερώνονται και να προσαρμόζονται για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς σήμερα. Συνεπώς, η κατάρτιση και η μάθηση πρέπει να μεταβούν γρήγορα στον νεοαποκτηθέντα τομέα, που ονομάζεται ηλεκτρονική εκπαίδευση, που σημαίνει ότι η χρήση των νέων τεχνολογιών πολυμέσων και του διαδικτύου βελτιώνουν την ποιότητα της μάθησης με τη διευκόλυνση της πρόσβασης στους πόρους και τις υπηρεσίες, καθώς και των ανταλλαγών και της εξ αποστάσεως συνεργασίας (ΕΕ Σχέδιο δράσης ηλεκτρονικής εκπαίδευσης - 2001). Η Ευρωπαϊκή Ένωση της Λισσαβόνας, της Στοκχόλμης και της Βαρκελώνης ζήτησε τη συνεχή ανάληψη δράσης για την ενσωμάτωση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση και στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η υλοποίηση αυτής της γενικής στρατηγικής προήχθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διακήρυξη της Βαρκελώνης, τον Μάρτιο 2002, όπου σαφώς υπογραμμίζεται ότι: Προκειμένου να αυξηθεί το επίπεδο της μάθησης στην Ευρώπη, η ενσωμάτωση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας στην εκπαιδευτική διαδικασία θεωρείται ως μία ευκαιρία για να προχωρήσει η διαδικασία της αλλαγής και να αυξήσει τόσο την ποιότητα όσο και την προσβασιμότητα στις διαδικασίες μάθησης. Μια σημαντική έκθεση με τίτλο «Εφαρμογή Εκπαίδευσης και Κατάρτισης 2010» εκπονήθηκε τον Νοέμβριο του 2003 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Γενική Διεύθυνση για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, παρουσιάζει 16
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ τα ευρήματα τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας της ομάδας εργασίας για τους "συγκεκριμένους στόχους για το μέλλον των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και την εφαρμογή του σχετικού προγράμματος εργασίας ". Μια αξιοσημείωτη πρόοδο στην Ευρώπη έχει σημειωθεί, κυρίως στην ανάπτυξη των υποδομών των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, τηρώντας μία πολύ μεγάλη ετερογένεια των πολιτικών που ακολουθούν διάφορες πολιτικές προτεραιοτήτων, των πηγών χρηματοδότησης, τους εκπαιδευτικούς στόχους (ΜΜΕ, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, κλπ). Η ηλεκτρονική εκπαίδευση μέσω της ευελιξίας και της διευκόλυνσης της πρόσβασης θεωρείται ως ένας σημαντικός παράγοντας της διά βίου μάθησης ως και ο καταλύτης της αλλαγής και της αναδιάρθρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Πρωτοβουλία ηλεκτρονικής μάθησης" προσπαθεί να κινητοποιήσει την εκπαιδευτική και πολιτιστική κοινότητα, καθώς και τους οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς της Ευρώπης, προκειμένου να επιταχυνθούν οι αλλαγές στην εκπαίδευση και στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης για την στροφή της Ευρώπης προς μια κοινωνία πολιτών βασισμένη στη γνώση. Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένα χαρακτηριστικά που αφορούν την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης, κάποιοι προσέγγισαν τα έργα που σχετίζονται με τη διασφάλιση ποιότητας μέσω της ηλεκτρονικής μάθησης στην Ευρωπαϊκή σκηνή και αναφέρθηκε εν συντομία μια πρόταση ενός σχεδίου συνεργασίας σχετικά με το θέμα της διαχείρισης της ποιότητας. 1.3.1 Γενική ανασκόπηση χαρακτηριστικών ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Η ηλεκτρονική εκπαίδευση έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την κανονική εκπαίδευση: τα προϊόντα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, από οποιαδήποτε θέση και, ως εκ τούτου, είναι διαθέσιμα σε όλους τους εκπαιδευόμενους σε όλο τον κόσμο. Επομένως ήταν αναμενόμενο ότι η ηλεκτρονική εκπαίδευση θα αυξήσει το μερίδιό της, όχι μόνο σε εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά και σε εταιρείες δραστηριοτήτων κατάρτισης. Αλλά η απόδοση και η φήμη της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης δεν έχουν 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ παραταχθεί με τις υψηλές προσδοκίες που έχουν οριστεί από την ταχεία υλοποίηση των δυνητικών οφελών του «γάμου» μεταξύ της τεχνολογίας και της μάθησης. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι τα πρότυπα ποιότητας των προϊόντων της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης είναι πιθανό να μειώσουν και τη χρήση της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Ένα πρόβλημα θα μπορούσε να είναι ο (μη) ανθρώπινος παράγοντας. Αρχικά, η ηλεκτρονική εκπαίδευση θεωρήθηκε ως επί το πλείστον από την πλευρά του διαχειριστή και όχι από την άποψη του μαθητή, θεωρώντας ότι το κεντρικό θέμα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης δεν είναι ο μαθητής αλλά η τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Η ηλεκτρονική εκπαίδευση τείνει να θεωρείται ως μία ευκαιρία να μειωθεί το κόστος αυτοματοποιώντας τη διαδικασία της μάθησης, να αποκόψει καθηγητές και το προσωπικό πηγαίνοντας απευθείας στον μαθητή μειώνοντας τα αποθέματα των βιβλίων και των βιβλιοθηκών, καθώς και της τάξης και των κτιριακών εγκαταστάσεων. Επίσης, η στάση των επιμέρους διαχειριστών που θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα και να αγοράσουν γενικό προσανατολισμό που βασίζονται σε ΤΠΕ συστήματα κατάρτισης που δεν ταιριάζουν ακριβώς με το προσωπικό και τις ανάγκες του οργανισμού είναι ένα ζήτημα που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Οι υποδομές μάθησης δεν είναι μόνο για τους υπολογιστές και τα δίκτυα. Περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις ανάγκες κατάρτισης και να ανταποκριθούν στις ανάγκες αυτές, να αναπτύξουν σχέδια κατάρτισης και στρατηγικές για την ανάπτυξη του προσωπικού. Μια άλλη πτυχή που σχετίζεται με την ηλεκτρονική εκπαίδευση είναι ότι, αντί να χρησιμοποιούν την δυναμική και κατανεμημένη φύση της αναπροσαρμογής της τεχνολογίας στη μαθησιακή διαδικασία, η πιο κοινή στρατηγική που χρησιμοποιείται από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα μέχρι σήμερα είναι να αναπαράγουν την υπάρχουσα τάξη και την πορεία πρακτικού σχεδιασμού. Μια πρόσφατη τάση στο εσωτερικό πολλών οργανισμών είναι η υιοθέτηση εξελιγμένων πλατφόρμων που αναπτύχθηκαν από ειδικούς της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Αλλά η τεχνολογική πρόοδος δεν έχει συνοδευτεί από βελτιώσεις στις παιδαγωγικές πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης. Η εστίαση δεν είναι στις ανάγκες των εκπαιδευομένων. Κάτι που είναι αδιαμφισβήτητα λάθος. Ο χρήστης έμεινε με πολλαπλά συστήματα, το καθένα με το δικό του κωδικό πρόσβασης, διασύνδεσης και πλοήγησης αυξάνοντας την απογοήτευσή του (πλαίσιο προγράμματος ηλεκτρονικής εκπαίδευσης 2003). Είναι σημαντικό ότι τα περιβάλλοντα μάθησης υποστηρίζουν τα αναδυόμενα πρότυπα για την ηλεκτρονική 18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ μάθηση, τα υλικά και τη διαχείριση ποιότητας προκειμένου να καταστεί δυνατή η διαλειτουργικότητα και η διευκόλυνση της τοπικής προσαρμογής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει σε πρόσφατο έγγραφο: «Η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και η ευρύτερη χρήση του Διαδικτύου και των ηλεκτρονικών υπολογιστών και εξοπλισμού δικτύωσης αύξησε την προσβασιμότητα στα πολυμέσα σε πρωτοφανή επίπεδα, ενισχύοντας έτσι τις ευκαιρίες για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές. Υπάρχει μια γενική συναίνεση ότι υπάρχει έλλειψη ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού περιεχομένου πολυμέσων που προέρχεται από θεσμικές, επαγγελματικές και βιομηχανικές πηγές στο λογισμικό της εκπαίδευσης, των εκδόσεων και εκπαιδευτικών. Μετά από την αρχική φάση του ενθουσιασμού που συχνά περιγράφεται ως υπερβολή, υπάρχουν αυξανόμενες αμφιβολίες για την πραγματική ζήτηση εκπαιδευτικού ηλεκτρονικού περιεχομένου, και για το ενδιαφέρον για τη βελτίωση της μάθησης "(ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, 2003). Τα αποτελέσματα της εξέτασης των καταλόγων της ηλεκτρονικής μάθησης διατίθενται σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και δείχνουν ότι οι περισσότεροι ασχολούνται με τη χρήση των τυποποιημένων πακέτων λογισμικού και τις τεχνολογίες δικτύωσης. Επόμενο στη λίστα είναι το εκπαιδευτικό υλικό για τους διαχειριστές και για τις δραστηριότητες διαχείρισης που ακολουθείται από ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό υλικό για την εκμάθηση γλωσσών. Πέραν αυτού, η διάταξη αυτή είναι πολύ περιορισμένη (Atwell 2003). Το συμπέρασμα αυτό αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα. Ένα άλλο πρόβλημα σχετικά με την εκμάθηση των υλικών είναι η συζήτηση για το θέμα της παγκοσμιοποίησης και της τοπικής προσαρμογής του λογισμικού και υλικού εκμάθησης. Το έργο της μετάφρασης υλικού σε διαφορετικές γλώσσες δεν αποτελεί μόνο τεχνικό πρόβλημα, αλλά εμπεριέχει σημαντικά πολιτιστικά θέματα. Μερικά νέα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν μια στροφή σε κατευθύνσεις που αφορούν σχέδια ηλεκτρονικής εκπαίδευσης χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα της παρακολούθησης λειτουργούν χρηματοδοτούμενα από το πρόγραμμα Leonardo da Vinci. 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΤΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 1960 Εκπαίδευση μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή 1970 Ευφυή συστήματα διδασκαλίας 1980 Μικροεργαλεία για την παραγωγή Αυτοματισμός Αυτοματισμός Κατασκευή ενημέρωσης μέσων 1990 Υπολογιστής υποστηρίζεται συνεργατική μάθηση από Ασύγχρονα εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασίας Πίνακας 1. Γενιές ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Ακόμη και αν ληφθούν υπόψη όλες οι νέες δυνατότητες των ΤΠΕ για να βοηθήσουν και να παρακινήσουν τον μαθητή και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, η μάθηση είναι μια πολύ σκληρή δουλειά. Στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Dipoli όπου παρουσιάστηκε το πρόγραμμα Leonardo da Vinci η Anne Nengi κατέστησε σαφές ότι, παρά την ταχεία πρόοδο της τεχνολογίας πολλά παραδοσιακά προβλήματα παραμένουν προς επίλυση. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η ενσωμάτωση των ΤΠΕ με τέτοιο τρόπο ώστε θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη των εργασιακών καθηκόντων, παρά μόνο σε ηλεκτρονική καταλογογράφηση και τη ρύθμιση των καθηκόντων ρουτίνας. Για να είναι επιτυχής, η παραδοσιακή παράδοση μάθησης πρέπει να αναμειγνύονται με πιο έξυπνες λύσεις ηλεκτρονικής εκπαίδευσης, για τη δημιουργία μιας σφαιρικής στρατηγικής μάθησης λαμβάνοντας υπόψη την ατομική και κοινωνική εργασία και τις καταστάσεις εκπαίδευσης του μαθητή. Η στρατηγική αυτή μπορεί να επιβεβαιωθεί με τη χρήση κατάλληλων μεθόδων ελέγχου της ποιότητας. Μέχρι σήμερα, η μεγαλύτερη χρήση της ηλεκτρονικής μάθησης έχει προωθηθεί στον τομέα των δεξιοτήτων, πρώτον για να καλύψει το υφιστάμενο κενό δεξιοτήτων και δεύτερον να ανανεώσει τα προσόντα (αναμόρφωση) - οι ικανότητες των εργαζομένων, να συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. 20
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.4 Η ποιότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Σύμφωνα με Παβλόφσκι (2003), η ποιότητα στον τομέα της ηλεκτρονικής μάθησης δεν σχετίζεται με ένα καλά καθορισμένο μέτρο. Είναι μεταβλητή σε σχέση με το πεδίο εφαρμογής, την προοπτική και την διάσταση. Παρά το πρόβλημα αυτό, η αξιολόγηση της ποιότητας αποτελεί ζήτημα αυξανόμενης σημασίας. Το ISO / IEC 19796-1:2005 είναι ένα πλαίσιο για να περιγράψει, συγκρίνει, αναλύσει, και να εφαρμόσει τη διαχείριση της ποιότητας και τις προσεγγίσεις διασφάλισης της ποιότητας. Θα χρησιμεύσει για να συγκρίνει τις διαφορετικές υπάρχουσες προσεγγίσεις και να εναρμονίσει τις τελευταίες, έτσι ώστε να συγκλίνουν προς ένα κοινό μοντέλο ποιότητας. Βασικό στοιχείο του είναι το πλαίσιο αναφοράς για την περιγραφή των Προσεγγίσεων Ποιότητας. Αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία: ένα σύστημα περιγραφής για τη διαχείριση της ποιότητας, ένα μοντέλο διαδικασίας για τον καθορισμό των βασικών διαδικασιών που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαχείριση της ποιότητας στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορίας και εκπαίδευσης. Πρόκειται για ένα μοντέλο με ένα υψηλό επίπεδο αφαίρεσης που πρέπει να προσαρμοστεί σε μια συγκεκριμένη οργάνωση. Το μοντέλο θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πλαίσιο για την περιγραφή, σύγκριση και ανάλυση της διαδικασίας με γνώμονα τις προσεγγίσεις ποιότητας (Hirata, 2006). Αποτελείται κυρίως από δύο μέρη: Ένα σύστημα περιγραφής για τις προσεγγίσεις ποιότητας Ένα μοντέλο διαδικασίας ως αναφορά ταξινόμησης Το μοντέλο περιγραφής είναι απλώς ένα σύστημα για να περιγράψει διαλειτουργικά τις προσεγγίσεις ποιότητας ( όπως κατευθυντήριες γραμμές, οδηγοί σχεδιασμού, απαιτήσεις). Τεκμηριώνει όλες τιε έννοιες της ποιότητας με διαφάνεια. Το μοντέλο διαδικασίας καθοδηγεί μέσα από διάφορες διαδικασίες κατά την εκπόνηση εκπαιδευτικών σεναρίων. Στο πλαίσιο του κύκλου ζωής των συστημάτων πληροφόρησης και επικοινωνίας περιλαμβάνει τις σχετικές διαδικασίες για τη μάθηση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Το μοντέλο διαδικασίας χωρίζεται σε επτά μέρη. Περιλαμβάνονται υποδιαδικασίες οι οποίες κάνουν αναφορά σε κάποια ταξινόμηση των διαδικασιών. Όσον αφορά την ομάδα εργασίας σχετικά με την 21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ποιότητα, βασίζεται σε τρεις περαιτέρω δευτερεύουσες εργασίες, την ανάπτυξη περισσότερων εργαλείων και την υποστήριξη. - Μέρος 1: "Μοντέλο Ποιότητας" θα εναρμονίσει τις πτυχές των συστημάτων ποιότητας και των σχέσεών τους και θα παρέχει καθοδήγηση για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Δεν θα επιβάλει οποιαδήποτε ιδιαίτερη εφαρμογή, αλλά αντί αυτού, θα επικεντρωθεί στις επιπτώσεις τους. Το μοντέλο θα είναι επεκτάσιμο για τις ανάγκες ορισμένων κοινοτήτων. -Μέρος 2: "Μέθοδοι αναφοράς και μετρήσεων" θα εναρμονίσει εφαρμογές για την περιγραφή των μεθόδων και των μετρήσεων για τη διαχείριση της ποιότητας και της ασφάλειας. Θα παρέχει μια συλλογή από μεθόδους αναφοράς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση και διασφάλιση της ποιότητας σε διαφορετικά πλαίσια. Επιπλέον, αυτό το μέρος θα παρέχει μια συλλογή από μετρήσεις αναφοράς και δείκτες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση της ποιότητας στις διαδικασίες, στα προϊόντα, στα εξαρτήματα και στις υπηρεσίες. - Μέρος 3: «Βέλτιστες Πρακτικές και Οδηγός Εφαρμογής" θα παρέχει εναρμονισμένα κριτήρια για τον προσδιορισμό των βέλτιστων πρακτικών, κατευθυντήριες γραμμές για την προσαρμογή, την εφαρμογή και τη χρήση αυτού του σύνθετου προτύπου, και θα περιλαμβάνει ένα σύνολο από παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής. Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό παρατηρητήριο ποιότητας, ένα συγκρίσιμο και ευπροσάρμοστο πλαίσιο πρέπει να καθοριστεί και να εφαρμοστεί προκειμένου να δομήσει ποιοτικές προσεγγίσεις για μια κοινή ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά για τα εκπαιδευτικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ο κύριος στόχος του είναι να παρέχει μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα για προγραμματιστές, διαχειριστές, υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και τους μαθητές να βρουν την κατάλληλη προσέγγιση για την ποιότητα που ταιριάζει στις ανάγκες τους. Το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο ποιότητας παρέχει ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την περιγραφή και την εναρμόνιση των προσεγγίσεων ποιότητας. Συγκεκριμένα, προτείνει ένα πλαίσιο αναφοράς ως ευρωπαϊκό πρότυπο ποιότητας. Το έργο συνδέεται άμεσα με ομάδες τυποποίησης της CEN / ISSS (Εργαστήριο Τεχνολογιών Μάθησης) και ISO / IEC JTC1 SC36, προκειμένου να μεταφέρουν τα αποτελέσματα από το πρότυπο των επιτροπών στους χρήστες και το αντίστροφο. Ως εκ τούτου 22