ΔΗΜΟΗ ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ ΟΣΑΝ ΓΗΝΔΣΑΗ ΔΗΜΟ

ΔΗΜΟΗ Ο ζεηζκόο είλαη θαηλόκελν ην νπνίν εθδειώλεηαη ζπλήζσο ρσξίο ζαθή πξνεηδνπνίεζε, δελ κπνξεί λα απνηξαπεί θαη παξά ηε κηθξή ρξνληθή δηάξθεηα ηνπ, κπνξεί λα πξνθαιέζεη κεγάιεο πιηθέο δεκηέο ζηηο αλζξώπηλεο ππνδνκέο κε επαθόινπζα ζνβαξνύο ηξαπκαηηζκνύο θαη απώιεηεο αλζξώπηλσλ δσώλ. Η Διιάδα θαηέρεη ηελ πξώηε ζέζε ζηελ Δπξώπε από πιεπξάο ζεηζµηθόηεηαο θαη ηελ έθηε παγθνζκίσο. Η γεσγξαθηθή ηεο ζέζε ζπκπίπηεη κε πεξηνρή ηνπ πιαλήηε καο όπνπ ιακβάλνπλ ρώξα κεγάια γεσηεθηνληθά θαηλόκελα όπσο ε ζύγθιηζε ηεο Αθξηθαληθήο κε ηελ Δπξσ-αζηαηηθή ιηζνζθαηξηθή πιάθα κε απνηέιεζκα ηε κεγάιε ζεηζκηθόηεηα πνπ παξαηεξείηαη ζηε πεξηνρή απηή. ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ ΟΣΑΝ ΓΗΝΔΣΑΗ ΔΗΜΟ Μέζα ζην ζπίηη ηεξεώζηε γεξά ζηνπο ηνίρνπο ηα ξάθηα θαη ηηο βηβιηνζήθεο. Βηδώζηε θαιά ζηνπο ηνίρνπο ην ζεξκνζίθσλα θαη ηηο δεμακελέο θαπζίκνπ θαη λεξνύ. Σνπνζεηείζηε ηα βαξηά αληηθείκελα ζηα ρακειόηεξα ξάθηα Απνκαθξύλεηαη ηα βαξηά αληηθείκελα πάλσ από θξεβάηηα θαη θαλαπέδεο ηεξεώζηε θαιά ηα θσηηζηηθά ζώκαηα 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 1

Πξνζδηνξίζηε θαιά πξνθπιαγκέλνπο ρώξνπο ζε θάζε δσκάηην ηνπ ζπηηηνύ - θάησ από αλζεθηηθά γξαθεία ή ηξαπέδηα - καθξηά από εμσηεξηθνύο ηνίρνπο Διέγμηε ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπ δηθηύνπ παξνρήο ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο θαη θπζηθνύ αεξίνπ. Δλεκεξώζηε ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο γηα ην πώο θιείλνπλ νη γεληθνί δηαθόπηεο ειεθηξηθνύ, λεξνύ θαη θπζηθνύ αεξίνπ Πξνκεζεπηείηε θνξεηό ξαδηόθσλν κε κπαηαξίεο, θαθό θαη βαιηηζάθη πξώησλ βνεζεηώλ Δλεκεξώζηε, εηδηθά ηα παηδηά ηεο νηθνγέλεηαο, γηα ηα ηειέθσλα έθηαθηεο αλάγθεο (199, 166,100 112 θηι) Έμσ από ην ζπίηη Δπηιέμηε έλα αζθαιή ρώξν ζπλάληεζεο κεηά ην ζεηζκό ν νπνίνο λα βξίζθεηαη - καθξηά από θηίξηα θαη δέληξα - καθξηά από ηειεθσληθά θαη ειεθηξηθά θαιώδηα Αλ είζηε κέζα ζην ζπίηη Γηαηεξήζηε ηελ ςπρξαηκία ζαο Καιπθζείηε θάησ από θάπνην αλζεθηηθό έπηπιν θαη πξνζηαηέςηε ηα κάηηα ζαο κε ην εζσηεξηθό ηκήκα ηνπ ρεξηνύ ζαο. Αλ δελ ππάξρεη θνληά ζαο αλζεθηηθό έπηπιν, θαζίζηε ζην πάησκα κε ην πξόζσπν ζηξακκέλν ζε εζσηεξηθό ηνίρν, καθξηά από παξάζπξα θαη έπηπια πνπ κπνξνύλ λα πέζνπλ επάλσ ζαο. Αλ είζηε ζην θξεβάηη, κείλεηε αθίλεηνη θαη πξνζηαηέςηε ην θεθάιη κε έλα καμηιάξη Μελ πξνζπαζήζεηε λα απνκαθξπλζείηε από ην ζπίηη Μελ ρξεζηκνπνηείηε ηνλ αλειθπζηήξα Μελ βγείηε ζην κπαιθόλη. Αλ είζηε ζε ςειό θηίξην Απνκαθξπλζείηε από ηδάκηα θαη εμσηεξηθνύο ηνίρνπο 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 2

Αλ είζηε ζε ρώξν ςπραγσγίαο, εκπνξηθό θέληξν ή κεγάια θαηαζηήκαηα Γηαηεξήζηε ηελ ςπρξαηκία ζαο Μελ παξαζπξζείηε απόλ ην παληθόβιεην πιήζνο πνπ θηλείηαη άηαθηα πξνο ηνπο εμόδνπο γηαηί θηλδπλεύεηε λα πνδνπαηεζείηε Αλ βξίζθεζηε ζε αλνηθηό ρώξν Απνκαθξπλζείηε από ρώξνπο πνπ βξίζθνληαη θάησ από θηίξηα, ηειεθσληθά θαη ειεθηξηθά θαιώδηα Αλ έρεηε καδί ζαο ηζάληα ή ραξηνθύιαθα, θαιύςηε ην θεθάιη ζαο κε απηά. Μείλεηε εθεί κέρξη λα ζηακαηήζεη ε δόλεζε. Αλ βξίζθεζηε κέζα ζην απηνθίλεην Καηαθύγεηε ζε αλνηθηό ρώξν θαη ζηακαηήζηε κε πξνζνρή ην απηνθίλεην ώζηε λα εκπνδίδεη ηελ θπθινθνξία. Μείλεηε κέζα κέρξη λα ζηακαηήζεη ε δόλεζε. Απνθύγεηε λα πεξάζεηε από ζήξαγγεο, γέθπξεο ή ππέξγεηεο δηαβάζεηο ΣΗ ΝΑ ΚΑΝΔΣΔ ΜΔΣΑ ΣΟ ΔΗΜΟ Αλ είζηε κέζα ζην ζπίηη Πξνεηνηκαζηείηε γηα ηπρόλ κεηαζεηζκνύο. Διέγμηε πξνζεθηηθά ηνλ εαπηό ζαο θαη ηνπο γύξσ ζαο γηα πηζαλνύο ηξαπκαηηζκνύο. Αλ ππάξρνπλ βαξηά ηξαπκαηηζκέλνη κελ ηνπο κεηαθηλείηε. Αθνινπζήζηε ηηο νδεγίεο ησλ Αξρώλ θαη κελ δίλεηαη ζεκαζία ζε θεκνινγίεο. Υξεζηκνπνηείζηε ην ζηαζεξό ή θηλεηό ηειέθσλό ζαο ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηώζεηο γηαηί πξνθαιείηε ππεξθόξησζε ησλ ηειεθσληθώλ δηθηύσλ. Μελ ρξεζηκνπνηείηαη άζθνπα ην απηνθίλεηό ζαο ώζηε λα κελ γίλεηαη εκπόδην ζην έξγν ησλ ζπλεξγείσλ δηάζσζεο. Απνθύγεηε λα κπείηε ζην ζπίηη ζαο αλ βιέπεηε βιάβεο, θνκκέλα θαιώδηα, δηαξξνή πγξαεξίνπ ή θπζηθνύ αεξίνπ. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 3

ΓΑΗΚΔ ΠΤΡΚΑΓΗΔ Οη δαζηθέο ππξθαγηέο είλαη έλα θπζηθό θαηλόκελν πνπ εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ θπζηθώλ θαηαζηξνθώλ. Η δηαρείξηζε θάζε θπζηθήο θαηαζηξνθήο έρεη ζαλ βαζηθό ζηνηρείν ηνλ πξνθαηαζηαιηηθό ζρεδηαζκό θαη ηε ιήςε πξνιεπηηθώλ κέηξσλ, έηζη ώζηε όηαλ ζπκβεί ην θαηλόκελν λα κπνξεί λα εθηνλσζεί κέζα από ηα κέηξα θαη ηηο ππνδνκέο ηνπ πξνθαηαζηαιηηθνύ ζρεδηαζκνύ θαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ λα κελ μεπεξάζεη ηα όξηα ηνπ κεραληζκνύ θαηαζηνιήο. Η πξόιεςε ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ απνηειεί ηνλ ηδεώδε ζηόρν ηεο αληηππξηθήο πξνζηαζίαο ηνπ δαζηθνύ θαη γεληθόηεξα θπζηθνύ πεξηβάιινληνο. Ο ζηόρνο απηόο επηδηώθεηαη κέζα από ηελ άξζε ησλ αηηίσλ πνπ άκεζα ή έκκεζα πξνθαινύλ ηηο δαζηθέο ππξθαγηέο. Δίλαη γλσζηό όηη νη δαζηθέο ππξθαγηέο κπνξεί λα πξνθιεζνύλ από θπζηθά αηηία (π.ρ. θεξαπλνί) ή από αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο (θάςηκν ζθνππηδηώλ, ππνιείκκαηα θαιιηεξγεηώλ, θιπ.). ηελ Διιάδα, ν θίλδπλνο εθδήισζεο δαζηθήο ππξθαγηάο από αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο έρεη δηαπηζησζεί όηη είλαη κεγάινο. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 4

ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ Αλ βξίζθεζηε ζην ύπαηζξν Μελ θαίηε ζθνππίδηα ή μεξά ρόξηα θαη θιαδηά θαηά ηνπο ρεηκεξηλνύο κήλεο Μελ αλάβεηε ππαίζξηεο ςεζηαξηέο ζηα δάζε ή ζε ρώξνπο πνπ ππάξρνπλ μεξά ρόξηα ην θαινθαίξη. Απνθύγεηε εξγαζίεο πνπ ελδέρεηαη λα πξνθαιέζνπλ ππξθαγηά (π.ρ. νμπγνλνθνιιήζεηο, ρξήζε ηξνρνύ ή άιινπ εξγαιείνπ πνπ δεκηνπξγεί ζπηλζήξεο). Μελ πεηάηε αλακκέλα ηζηγάξα. Μελ αθήλεηε ηα ζθνππίδηα ζην δάζνο. Τπάξρεη θίλδπλνο αλάθιεμεο. εβαζηείηε ηα απαγνξεπηηθά πξόζβαζεο ζε πεξηόδνπο πςεινύ θηλδύλνπ. Αλ ην ζπίηη ζαο βξίζθεηαη κέζα ή θνληά ζε δάζνο. Γεκηνπξγείζηε κηα αληηππξηθή δώλε γύξσ από ην ζπίηη θαζαξίδνληαο ζε αθηίλα ηνπιάρηζηνλ 10 κέηξσλ ηα μεξά ρόξηα θαη θύιια, ηηο πεπθνβειόλεο θαη ηα θιαδηά. Κιαδέςηε ηα δέλδξα κέρξη ην ύςνο ησλ 3 κέηξσλ, αλάινγα κε ηελ ειηθία θαη ηελ θαηάζηαζή ηνπο. Απνκαθξύλεηε ηα μεξά θιαδηά από ηα δέλδξα θαη ηνπο ζάκλνπο. Μελ αθήλεηε ηα θιαδηά ησλ δέλδξσλ λα αθνπκπνύλ ζηνπο ηνίρνπο, ηε ζηέγε θαη ηα κπαιθόληα ηνπ ζπηηηνύ. Κιαδέςηε ηα αθήλνληαο απόζηαζε ηνπιάρηζηνλ 5 κέηξσλ από ην ζπίηη. Αξαηώζηε ηε δελδξώδε βιάζηεζε έηζη ώζηε ηα θιαδηά ηνπ ελόο δέλδξνπ λα απέρνπλ ηνπιάρηζηνλ 3 κέηξα από ηα θιαδηά ηνπ άιινπ. Γηα κεγαιύηεξε αζθάιεηα απνκαθξύλεηε ηε δελδξώδε θαη ζακλώδε βιάζηεζε γύξσ από ην θηίζκα ζε απόζηαζε ηνπιάρηζηνλ 10 κέηξσλ. Μελ ηνπνζεηείηε πιαζηηθέο πδξνξξνέο ή ζσιήλεο ζηνπο ηνίρνπο ηνπ ζπηηηνύ. Μελ ηνπνζεηείηε παξαζπξόθπιια από εύθιεθηα πιηθά ζηα παξάζπξα θαη ηηο κπαιθνλόπνξηεο. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 5

Φξνληίζηε ώζηε ηα θαιύκκαηα ζηηο θακηλάδεο θαη ζηνπο αεξαγσγνύο ηνπ ζπηηηνύ λα είλαη από άθιεθην πιηθό ώζηε λα κελ δηεηζδύζνπλ ζπίζεο. Μελ απνζεθεύεηε εύθιεθηα πιηθά αληηθείκελα θνληά ζην ζπίηη. Σνπνζεηείηε ηα θαπζόμπια ζε θιεηζηνύο θαη πξνθπιαγκέλνπο ρώξνπο. Μελ θαηαζθεπάδεηε αθάιππηεο δεμακελέο θαπζίκνπ θνληά ζην ζπίηη. Πξνκεζεπηείηε ηνπο θαηάιιεινπο ππξνζβεζηήξεο θαη θξνληίδεηε γηα ηε ζπληήξεζή ηνπο. Δμνπιηζηείηε κε ζσιήλα πνηίζκαηνο κε κήθνο αλάινγν ηεο πεξηνρήο πνπ ζα ζέιεηε λα πξνζηαηεύζεηε. Δμνπιηζηείηε κε κηα δεμακελή λεξνύ, κηα απιή αληιία πνπ ιεηηνπξγεί ρσξίο ειεθηξηθό ξεύκα θαη έλα ζσιήλα λεξνύ. Μόιηο αληηιεθζείηε κηα ππξθαγηά Σειεθσλείζηε ακέζσο ζηελ Ππξνζβεζηηθή Τπεξεζία (ηει 199) θαη δώζηε ζαθείο πιεξνθνξίεο γηα : - ηελ ηνπνζεζία θαη ην αθξηβέο ζεκείν πνπ βξίζθεζηε, - ηελ ηνπνζεζία, ην αθξηβέο ζεκείν θαη ηελ θαηεύζπλζε ηεο ππξθαγηάο - ην είδνο ηεο βιάζηεζεο πνπ θαίγεηαη Αλ ε ππξθαγηά πιεζηάδεη ζην ζπίηη ζαο Γηαηεξήζηε ηελ ςπρξαηκία ζαο. Μεηαθέξεηε όια ηα εύθιεθηα πιηθά από ηνλ πεξίγπξν ηνπ θηηξίνπ ζε θιεηζηνύο θαη πξνθπιαγκέλνπο ρώξνπο Κιεηζηέο όιεο ηηο δηόδνπο (θακηλάδεο, παξάζπξα, πόξηεο θιπ) έηζη ώζηε λα κελ δηεηζδύζνπλ νη θαύηξεο ζην εζσηεξηθό ηνπ. Κιείζηε ηηο παξνρέο θπζηθνύ αεξίνπ θαη πγξώλ θαπζίκσλ κέζα θαη έμσ από ην ζπίηη. Μαδέςηε ηηο ηέληεο ζηα κπαιθόληα θαη ζηα παξάζπξα. Γηεπθνιύλεηε ηελ πξόζβαζε ππξνζβεζηηθώλ νρεκάησλ αλνίγνληαο ηελ πόξηα ηνπ θήπνπ. Σνπνζεηείζηε ζθάια ζηελ εμσηεξηθή πιεπξά ηνπ ζπηηηνύ, αληίζεηα από ηελ θαηεύζπλζε ηεο ππξθαγηάο ώζηε λα ππάξρεη ε δπλαηόηεηα άκεζεο πξόζβαζεο ζηε ζηέγε. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 6

πλδέζηε ηνπο ζσιήλεο πνηίζκαηνο θαη απιώζηε ηνπο ώζηε λα θαιύπηεηαη ε πεξίκεηξνο ηνπ ζπηηηνύ. Αλ ε νξαηόηεηα είλαη κεησκέλε, αλάςηε ηα εζσηεξηθά θαη ηα εμσηεξηθά θώηα ηνπ γηα; Να γίλεηαη νξαηό κέζα από ηνπο θαπλνύο. Μόιηο πεξάζεη ε ππξθαγηά Βγείηε από ην ζπίηη θαη ζβήζηε ακέζσο ηηο κηθξνεζηίεο πνπ απνκέλνπλ. Διέγμηε γηα ηνπιάρηζηνλ 48 ώξεο, αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, ηελ πεξίκεηξν θαη ηνπο εμσηεξηθνύο ρώξνπο ηνπ ζπηηηνύ γηα ην ελδερόκελν αλαδσππξώζεσλ. Αλ ε ππξθαγηά έρεη θηάζεη ζην ζπίηη ζαο Μελ εγθαηαιείπεηε ην θηίξην εθηόο αλ ε δηαθπγή ζαο είλαη πιήξσο εμαζθαιηζκέλε. Μελ κπαίλεηε κέζα ζην απηνθίλεην. Η πηζαλόηεηα επηβίσζεο ζε έλα ζπίηη θαηαζθεπαζκέλν από άθιεθηα πιηθά είλαη πνιύ κεγαιύηεξε από εθείλε ζε έλα απηνθίλεην πνπ βξίζθεηαη ζε θαπλνύο θαη θιόγεο. Αλ παξακείλεηε ζην ζπίηη : - Κιείζηε θαιά ηηο πόξηεο θαη ηα παξάζπξα. - Φξάμηε ηηο ραξακάδεο κε βξεγκέλα παληά γηα λα κελ κπεη κέζα ν θαπλόο. - Απνκαθξύλεηε ηηο θνπξηίλεο από ηα παξάζπξα. - Μεηαθέξεηε ζην εζσηεξηθό ησλ δσκαηίσλ ηα έπηπια πνπ βξίζθνληαη θνληά ζηα παξάζπξα θαη ηηο εμσηεξηθέο πόξηεο. - Κιείζηε ηηο ελδηάκεζεο πόξηεο γηα λα επηβξαδύλεηε ηελ εμάπισζε ηεο ππξθαγηάο. - Γεκίζηε ηελ κπαληέξα, ηνπο ληπηήξεο θαη ηνπο θνπβάδεο κε εθεδξηθό λεξό. - πγθεληξσζείηε όινη καδί ζε έλα δσκάηην. - Φξνληίζηε λα ππάξρεη θαθόο θαη εθεδξηθέο κπαηαξίεο καδί ζαο ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο. - Αλ ην ζπίηη ζαο είλαη μύιηλν αλαδεηείζηε θαηαθύγην ζε θηηζηό ζπίηη. - Αλ δηαηαρζεί εθθέλσζε ηεο πεξηνρήο αθνινπζείζηε πηζηά ηηο νδεγίεο θαη ηηο δηαδξνκέο πνπ ζα ζαο δνζνύλ. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 7

ΠΛΖΜΜΤΡΔ Οη πιεκκύξεο απνηεινύλ ηε δεύηεξε πηo ζπρλή θπζηθή θαηαζηξνθή, κεηά ηηο δαζηθέο ππξθαγηέο. Πιεκκύξα ζπκβαίλεη ιόγσ ξαγδαίσλ βξνρνπηώζεσλ θαη ηζρπξώλ θαηαηγίδσλ, από ην αλέβαζκα ηεο ζηάζκεο ησλ πνηακώλ ή από ην ιηώζηκν ρηνληνύ. πκβαίλεη επίζεο από ππνρώξεζε θξαγκάησλ θαη ζηελ πεξίπησζε απηή νη ζπλέπεηεο είλαη πνιύ κεγάιεο. Η πιεκκύξα από θπζηθά αίηηα είηε παξνπζηάδεη βξαδεία εμέιημε είηε αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ηεο μαθληθήο πιεκκύξαο, πνπ είλαη θαη ην πην ζπλεζηζκέλν θαηλόκελν ζηελ Διιάδα. ηνλ Διιεληθό ρώξν νη πιεκκύξεο νθείινληαη ζε θαηαξξαθηώδεηο βξνρέο, πνπ ζπλνδεύνπλ ηε δηέιεπζε πθέζεσλ. Η μαθληθή πιεκκύξα είλαη ην απνηέιεζκα αηκνζθαηξηθώλ δηαηαξαρώλ, πνπ ζπλνδεύνληαη από ξαγδαίεο βξνρνπηώζεηο, κε κεγάια πνζά βξνρήο ζε ζύληνκν ρξνληθό δηάζηεκα. Οη μαθληθέο πιεκκύξεο πξνθαινύληαη από θαηαηγίδεο πνπ θηλνύληαη αξγά ή θηλνύληαη πάλσ από ηελ ίδηα πεξηνρή. ηε δώλε ησλ ηξνπηθώλ πξνθαινύληαη επίζεο από ηπθώλεο ή ηξνπηθνύο θπθιώλεο. Πνιινί παξάγνληεο ζπλεγνξνύλ ζε κία μαθληθή πιεκκύξα, όπσο: ε έληαζε ηεο βξνρήο θαη ε δηάξθεηα ηεο, ε ηνπνγξαθία, νη ζπλζήθεο ηνπ εδάθνπο, ε θπηνθάιπςε, ε θαηαζηξνθή ησλ δαζώλ θαζώο θαη ε αζηηθνπνίεζε. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 8

Οη μαθληθέο πιεκκύξεο εκθαλίδνληαη ζε κηθξό ρξνληθό δηάζηεκα ιίγσλ σξώλ ή ιηγόηεξν θαη έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηαρεία ύςσζε λεξνύ, ην νπνίν ζην πέξαζκα ηνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη κεγάιεο θαηαζηξνθέο ζε θαηαζθεπέο, όπσο θηίξηα, γέθπξεο θιπ, λα παξαζύξεη απηνθίλεηα, λα μεξηδώζεη δέληξα θ.α. Οη πιεκκύξεο, πνπ έρνπλ ζαλ αίηην ηηο βξνρνπηώζεηο, κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θαηαζηξνθηθέο θαηνιηζζήζεηο εδαθώλ (ιαζπνξνέο-mud slides). Σα πεξηζζόηεξα ζύκαηα εμαηηίαο πιεκκπξώλ πξνέξρνληαη από ηηο μαθληθέο πιεκκύξεο. Έλα ζπαληόηεξα εκθαληδόκελν είδνο πιεκκύξαο ζηελ Διιάδα είλαη ε παξάθηηα πιεκκύξα, ε νπνία εκθαλίδεηαη ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο ιόγσ ηνπ θπκαηηζκνύ ηεο ζάιαζζαο ή κηαο κεγάιεο ιίκλεο. Ο θπκαηηζκόο πξνθαιείηαη ζπλήζσο από ηνπο ηζρπξνύο αλέκνπο πνπ πλένπλ ζηελ πεξηνρή, ελώ ζπάληα κπνξεί λα εκθαληζηνύλ θαη ζαιάζζηα θύκαηα βαξύηεηαο (Tsunami). Γηαδίδνληαη ζηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο κε ηαρύηεηα ε νπνία εμαξηάηαη από ην πάρνο ηνπ λεξνύ ηεο ζάιαζζαο θαη είλαη ηεο ηάμεο ησλ 200m/sec. Καηά ηελ δηάδνζή ηνπο κεηαθέξνπλ ζεκαληηθέο πνζόηεηεο λεξνύ από ηνλ ρώξν γέλεζεο ηνπο ζε άιινπο ρώξνπο. Σα κεγαιύηεξα ζαιάζζηα θύκαηα βαξύηεηαο πξνθαινύλ ζεκαληηθέο θαηαζηξνθέο θαη γίλνληαη αηζζεηά ζε πνιύ κεγάιεο απνζηάζεηο. ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ Αλ θαηνηθείηε ζε πεξηνρή πνπ θαηά ην παξειζόλ είρε πξνβιήκαηα κε πιεκκύξεο. Βεβαησζείηε όηη ηα θξεάηηα έμσ από ην ζπίηη ζαο δελ είλαη θξαγκέλα θαη πδξνξξνέο ιεηηνπξγνύλ θαλνληθά. Πεξηνξίζηε ηηο κεηαθηλήζεηο ζαο. Απνθύγεηε ηελ εξγαζία θαη ηελ παξακνλή ζε ππόγεηνπο ρώξνπο. ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΣΖ ΠΛΖΜΜΤΡΑ Αλ είζηε κέζα ζε θηίξην Δγθαηαιείςεηε ππόγεηνύο ρώξνπο θαη κεηαθηλεζείηε ζε αζθαιέο πςειό ζεκείν. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 9

Αλ βξίζθεζηε ζε αλνηθηό ρώξν Μελ δηαζρίζεηε ρείκαξξν πεδή ή κε απηνθίλεην. Μείλεηε καθξηά από ειεθηξνθόξα θαιώδηα. Δγθαηαιείςηε ην απηνθίλεηό ζαο αλ έρεη αθηλεηνπνηεζεί θαζώο ελδέρεηαη λα παξαζπξζεί ή λα πιεκκπξίζεη Μελ πιεζηάδεηε ζε πεξηνρέο όπνπ έρνπλ ζεκεησζεί θαηνιηζζήζεηο. - Δγθπκνλνύλ θίλδπλνη από ζπαζκέλα νδνζηξώκαηα, πεξηνρέο κε επηθίλδπλε θιίζε, ιαζπνξξνέο θιπ - Σα λεξά ελδέρεηαη λα είλαη κνιπζκέλα αλ έρνπλ παξαζύξεη καδί ηνπο απνξξίκκαηα αληηθείκελα θαη λεθξά δώα. Πξνζέμηε λα κελ εκπνδίδεηε ηα ζπλεξγεία δηάζσζεο. Μελ πιεζηάδεηε ζε πεξηνρέο πνπ έρνπλ ζεκεησζεί θαηνιηζζήζεηο θαη πηώζεηο βξάρσλ. Διέγμηε αλ ην ζπίηη ή ν ρώξνο εξγαζίαο ζα θηλδπλεύεη από πηώζε βξάρσλ. Αλ πξέπεη νπσζδήπνηε λα βαδίζεηε ή λα νδεγήζεηε ζε πεξηνρέο πνπ έρνπλ πιεκκπξίζεη. Πξνζπαζήζηε λα βξείηε ζηαζεξό έδαθνο. Απνθύγεηε λεξά πνπ ξένπλ. Αλ βξεζείηε κπξνζηά ζε δξόκν πνπ έρεη πιεκκπξίζεη ζηακαηήζηε θαη αιιάμηε θαηεύζπλζε. Απνθύγεηε ηα ιηκλάδνληα λεξά. Δλδέρεηαη λα απνηειέζνπλ θαινύο αγσγνύο ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο θαζώο θξύβνπλ ππόγεηα θαιώδηα ή δηαξξνέο από εγθαηαζηάζεηο. Αθνινπζείζηε πηζηά ηηο νδεγίεο ησλ αξκόδησλ αξρώλ. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 10

ΣΗ ΝΑ ΚΑΝΔΣΔ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΖ ΕΖΜΗΧΝ Πξηλ αξρίζεηε ηηο δηαδηθαζίεο απνθαηάζηαζεο Θπκεζείηε όηη νη θίλδπλνη από ηελ πιεκκύξα δελ ππνρσξνύλ ακέζσο κεηά ηελ απόζπξζε ησλ πδάησλ. Βεβαησζείηε από ηηο αξρέο όηη ε πεξηνρή πνπ βξίζθεηαη ην ζπίηη ή ν ρώξνο εξγαζίαο ζαο είλαη πιένλ αζθαιήο θαη θαηόπηλ επηζηξέςηε ζε απηήλ εηδηθά αλ έρεη πξνεγεζεί εθθέλσζε. Κιείζηε ηελ ηξνθνδνζία ηνπ ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο, αθόκα θαη αλ ζηελ πεξηνρή ζαο έρεη δηαθνπεί ην ειεθηξηθό ξεύκα. Κιείζηε ηελ παξνρή λεξνύ, γηα ην ελδερόκελν βιάβεο ζην δίθηπν ύδξεπζεο. Γηα λα εμεηάζεηε έλα θηίξην πνπ έρεη πιεκκπξίζεη Φνξέζηε θιεηζηά παπνύηζηα ώζηε λα απνθύγεηε ηξαπκαηηζκνύο από αληηθείκελα ή αλσκαιίεο ζην έδαθνο πνπ θξύβνπλ ηα λεξά. Δμεηάζηε ηνπο ηνίρνπο, ηηο πόξηεο, ηηο ζθάιεο θαη ηα παξάζπξα. Δμεηάζηε ηα δίθηπα ηνπ ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο, ύδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 11

ΔΝΣΟΝΑ ΚΑΗΡΗΚΑ ΦΑΗΝΟΜΔΝΑ Σα θαηξηθά θαηλόκελα ρσξίδνληαη ζηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο: Θπειιώδεηο Αλέκνη Καηαηγίδεο Υηνλόπησζε / Γξηκύ Φύρνο Παγεηόο Καύζσλαο ΓΔΝΗΚΔ ΟΓΖΓΗΔ Φξνληίζηε λα ελεκεξώλεζηε δηαξθώο από ην ξαδηόθσλν θαη ηελ ηειεόξαζε γηα ηελ εμέιημε ησλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ. Οη επίζεκεο πεγέο ελεκέξσζεο είλαη ε Δζληθή Μεηεσξνινγηθή Τπεξεζία (Δ.Μ.Τ) θαη ε Γεληθή Γξακκαηεία Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο. ε πεξίπησζε αλάγθεο θαιέζηε ελαιιαθηηθά : Αζηπλνκία 100, Ππξνζβεζηηθό ώκα 199, ΔΚΑΒ 166. Σνπνζεηείζηε ζε εκθαλέο ζεκείν ζην ζπίηη ηνπο παξαπάλσ αξηζκνύο ηειεθώλσλ πξώηεο αλάγθεο εθόζνλ ηα παηδηά ζαο είλαη ζε ζέζε λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη βεβαησζείηε όηη ην γλσξίδνπλ. Βνεζήζηε ηα παηδηά ζαο λα απνκλεκνλεύζνπλ νηθνγελεηαθά ζηνηρεία όπσο ην επίζεηό ηνπο, ηε δηεύζπλζε θαη ηνλ αξηζκό ηειεθώλνπ ηνπ ζπηηηνύ. Δμεγήζηε ζε όια ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο πσο θαη πόηε λα θιείλνπλ ηηο παξνρέο ειεθηξηθνύ, θπζηθνύ αεξίνπ θαη 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 12

λεξνύ, πώο λα ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ ππξνζβεζηήξα θαη πώο λα θαινύλ ζε βνήζεηα. Πξνκεζεπηείηε είδε πξώηεο αλάγθεο όπσο θνπηί πξώησλ βνεζεηώλ, ππξνζβεζηήξα, θαθό θαη κπαηαξίεο θνξεηό ξαδηόθσλν θ.ι.π. Μεξηκλήζηε εηδηθά γηα ηα παηδηά θαη ηνπο ειηθησκέλνπο. Μόιηο πεξάζεη ε θαθνθαηξία Παξαθνινπζείηε ζπλερώο από ην ξαδηόθσλν θαη ηελ ηειεόξαζε ηηο επίζεκεο πξνεηδνπνηήζεηο ή ζπκβνπιέο. Διέγμηε ην ζπίηη θαη ηα ινηπά πεξηνπζηαθά ζαο ζηνηρεία γηα λα θαηαγξάςεηε πηζαλέο δεκηέο. Αλ πξόθεηηαη λα κεηαθηλεζείηε Δλεκεξσζείηε γηα ηνλ θαηξό θαη ηελ θαηάζηαζε ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ. Αλάινγα κε ηνλ πξννξηζκό ζαο αλαινγηζηείηε ην είδνο ησλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ πνπ ελδέρεηαη λα ζπλαληήζεηε (ρηόλη, παγεηόο, ραιάδη, βξνρόπησζε θ.ι.π.). Μεηαβάιιεηε ην πξόγξακκα ηεο κεηαθίλεζήο ζαο ώζηε λα απνθύγεηε ηελ αηρκή ησλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ. Σαμηδέςεηε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο, πξνηηκώληαο ηηο θεληξηθέο αξηεξίεο θαη όρη ηνπο δπζπξόζηηνπο θαη εξεκηθνύο δξόκνπο. Δλεκεξώζεηε ηνπο νηθείνπο ζαο γηα ηε δηαδξνκή πνπ ζα αθνινπζήζεηε. Μελ αγλνείηε ηηο νδεγίεο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο, ηα δειηία θαηξνύ ηεο Δ.Μ.Τ. θαη ηηο ππνδείμεηο ησλ ηνπηθώλ αξρώλ, όπσο ηξνραία, ην ιηκεληθό, ε Ππξνζβεζηηθή θ.ι.π. Διέγμηε ηελ θαηάζηαζε ηνπ απηνθηλήηνπ ζαο πξηλ από θάζε κεηαθίλεζε. Δμνπιίζηε ην απηνθίλεην κε ηα απαξαίηεηα κέζα αληηκεηώπηζεο έληνλσλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ (αληηνιηζζεηηθέο αιπζίδεο, αληηςπθηηθά πγξά, νκπξέιεο, αδηάβξνρα, γαιόηζεο, θαθό, θνπηί πξώησλ βνεζεηώλ θ.ι.π. ). Φνξέζηε θαηάιιεια ξνύρα αλ κεηαθηλεζείηε πεδνί. Πξνζέμηε όηαλ βαδίδεηε ώζηε λα απνθύγεηε ηξαπκαηηζκνύο ιόγσ εο νιηζζεξόηεηαο ηνπ 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 13

νδνζηξώκαηνο θαη ησλ πεδνδξνκίσλ ή εμαηηίαο ηεο πηώζεο αληηθεηκέλσλ από ππεξβνιηθό άλεκν ε ραιαδόπησζε. Πξνηηκήζηε ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο γηα ηηο κεηαθηλήζεηο ζαο. Μείλεηε ήξεκνη θαη ππνκνλεηηθνί. Ο παληθόο επηβαξύλεη ηελ θαηάζηαζε. Γηεπθνιύλεηε ην έξγν ησλ αξρώλ. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 14

ΘΤΔΛΛΧΓΔΗ ΑΝΔΜΟΗ Άλεκνο είλαη ε θπζηθή θίλεζε ηνπ αηκνζθαηξηθνύ αέξα πνπ ξέεη γεληθά παξάιιεια πξνο ην έδαθνο. Αηηία ηνπ αλέκνπ είλαη ε νξηδόληηα δηαθνξά ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο. Όζν κεγαιύηεξε είλαη ε δηαθνξά πίεζεο κεηαμύ δύν δεδνκέλσλ ζεκείσλ ηόζν κεγαιύηεξε είλαη θαη ε έληαζε ηνπ αλέκνπ. Ωο θαηεύζπλζε αλέκνπ ζεσξείηαη ε δηεύζπλζε από ηελ νπνία πλέεη ν άλεκνο θαη σο έληαζε ηνπ αλέκνπ ζεσξείηαη ην κέηξν ηεο ηαρύηεηαο ηνπ αλέκνπ. Η έληαζε ηνπ αλέκνπ κπνξεί λα κεηξεζεί κε δηάθνξεο εκπεηξηθέο θαη αξηζκεηηθέο θιίκαθεο. Μηα επξέσο δηαδεδνκέλε εκπεηξηθή θιίκαθα είλαη ε θιίκαθα Beaufort, ελώ αξηζκεηηθέο θιίκαθεο είλαη ηα m/s, km/h θαη νη θόκβνη. Ο αλεκνζηξόβηινο ή αιιηώο ζίθσλαο απνηειεί ην πην βίαην θαη θαηαζηξεπηηθό αηκνζθαηξηθό θαηλόκελν. Ο αλεκνζηξόβηινο είλαη κηα ηζρπξή ζηξνβηιηδόκελε ζηήιε αέξα, πνπ πξνβάιεη ζπλήζσο από έλα θαηαηγηδνθόξν λέθνο. Ο ζηξνβηιηζκόο ηνπ αέξα ζηε ζηήιε ηνπ αλεκνζηξόβηινπ παξνπζηάδεη κηθξή πίεζε ζην θέληξν θαη γίλεηαη θαηά ηε θνξά ησλ δεηθηώλ ηνπ ξνινγηνύ ζην βόξεην εκηζθαίξην θαη θαηά ηελ αληίζεηε θνξά ζην λόηην εκηζθαίξην. Οη ζίθσλεο δηαθξίλνληαη ζε ζίθσλεο μεξάο θαη ζάιαζζαο. Οη ζίθσλεο μεξάο είλαη κεγάισλ δηαζηάζεσλ ζηξόβηινη αέξα πνπ εθηείλνληαη από ηε βάζε ελόο θαηαηγηδνθόξνπ λέθνπο κέρξη ηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο θαη ε δεκηνπξγία ηνπο νθείιεηαη ζηε κεγάιε αηκνζθαηξηθή αζηάζεηα. Η αζηάζεηα απηή πξνθαιείηαη 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 15

όηαλ ςπρξόο θαη μεξόο αέξαο θαηά ηελ θίλεζή ηνπ βξεζεί πάλσ από κηα πεξηνρή κε ζεξκό αέξα. Οη ζίθσλεο μεξάο κπνξεί λα ζπλνδεύνληαη από θαηαηγίδεο, βξνρέο θαη ραιάδη. Οη ζίθσλεο ηεο ζάιαζζαο είλαη κηθξόηεξνη από ηνπο ζίθσλεο ηεο μεξάο, δεκηνπξγνύληαη θάησ από ην θαηαηγηδνθόξν λέθνο θαη κπνξεί λα θηάζνπλ ζηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Τπάξρνπλ όκσο θαη ζίθσλεο πνπ δεκηνπξγνύληαη πάλσ από ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο, ρσξίο ηελ ύπαξμε θαηαηγηδνθόξνπ λέθνπο. Οη ζίθσλεο ηεο ζάιαζζαο εκθαλίδνληαη ζπρλόηεξα ζηελ ηξνπηθή δώλε, ζε ζρέζε κε ηηο εύθξαηεο δώλεο. Οη ζπλζήθεο γηα ηε δεκηνπξγία ηνπο είλαη ίδηεο κε εθείλεο ησλ ζηθώλσλ μεξάο, ε δηάκεηξνο ηνπο θζάλεη θαη ηα 150 m θαη ν ρξόλνο δσήο ηνπο 10' - 30' ιεπηά. ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ Πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ζπειισδώλ αλέκσλ Αζθαιίζηε αληηθείκελα ηα νπνία αλ παξαζπξζνύλ από ηνλ άλεκν ελδέρεηαη λα πξνθαιέζνπλ θαηαζηξνθέο ή ηξαπκαηηζκνύο. ηεξεώζηε ηηο δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο πνπ ηπρόλ έρεηε αλαξηήζεη. Αζθαιίζηε ηηο πόξηεο θαη ηα παξάζπξα ηνπ ζπηηηνύ ή ηνπ ρώξνπ εξγαζίαο ζαο. Απνθύγεηε δξαζηεξηόηεηεο ζε ζαιάζζηεο θαη παξάθηηεο πεξηνρέο. Απνθύγεηε ηε δηέιεπζε θάησ από κεγάια δέληξα, θάησ από αλαξηεκέλεο πηλαθίδεο θαη γεληθά από πεξηνρέο όπνπ ειαθξά αληηθείκελα (π.ρ. γιάζηξεο, ζπαζκέλα ηδάκηα θιπ) κπνξεί λα απνθνιιεζνύλ θαη λα πέζνπλ ζην έδαθνο (π.ρ. θάησ κπαιθόλη). 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 16

ΚΑΣΑΗΓΗΓΔ Οη θαηαηγίδεο είλαη από ηα πην βίαηα αηκνζθαηξηθά θαηλόκελα θαη ζπλνδεύνληαη από ξαγδαίεο βξνρέο, ηζρπξνύο αλέκνπο κε κεηαβιεηή έληαζε θαη δηεύζπλζε, νη νπνίνη κπνξεί λα θηάζνπλ ηα 50 κε 80 km/h ή αθόκα θαη ηα 100 km/h, από ηζρπξέο ειεθηξηθέο εθθελώζεηο, δειαδή θεξαπλνύο θαη πνιιέο θνξέο από ραιάδη. Η δηάξθεηα κηαο θαηαηγίδαο είλαη ην πνιύ δύν ώξεο. Οη ξαγδαίεο βξνρέο ησλ θαηαηγίδσλ είλαη ηθαλέο λα πξνθαιέζνπλ πιεκκύξεο. Η θαηαηγίδα αλαπηύζζεηαη όηαλ ε αηκόζθαηξα είλαη έληνλα αζηαζήο (δειαδή, επλννύληαη νη αλνδηθέο θηλήζεηο ησλ αεξίσλ καδώλ) θαη ππάξρεη κεγάιε πνζόηεηα πδξαηκώλ ζηα θαηώηεξα ηκήκαηα ηεο αηκόζθαηξαο. Κάησ από απηέο ηηο ζπλζήθεο, ν ζεξκόο θαη πγξόο αέξαο θνληά ζηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο αλέξρεηαη γξήγνξα θαη ςύρεηαη. Η πγξαζία πνπ ππάξρεη ζηελ αηκνζθαηξηθή κάδα ζπκππθλώλεηαη ζε παγνθξπζηάιινπο θαη πδξνζηαγνλίδηα κε απνηέιεζκα ην ζρεκαηηζκό νγθσδώλ λεθώλ. ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΜΗΑ ΚΑΣΑΗΓΗΓΑ Αλ βξίζθεζηε ζην ζπίηη Αζθαιίζηε αληηθείκελα, πνπ κπνξεί λα παξαζπξζνύλ από ηνλ άλεκν ή ηε ξαγδαία βξνρόπησζε θαη ελδέρεηαη λα πξνθαιέζνπλ θαηαζηξνθέο ή ηξαπκαηηζκνύο Διέγμηε ηνλ ηξόπν ζηεξέσζεο δηαθεκηζηηθώλ πηλαθίδσλ πνπ ηπρόλ έρεηε αλαξηήζεη 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 17

Αζθαιίζηε ηηο πόξηεο θαη ηα παξάζπξα Μελ θξαηάηε ειεθηξηθέο ζπζθεπέο ή ην ηειέθσλν δηόηη ν θεξαπλόο κπνξεί λα πεξάζεη κέζα από ηα θαιώδηα. Απνζπλδέζηε ηηο ζπζθεπέο ηειεόξαζεο από ηελ θεξαία θαη ηελ παξνρή ηνπ ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο. Απνθύγεηε λα αγγίμεηε ηηο ζσιελώζεηο ησλ πδξαπιηθώλ (θνπδίλα, κπάλην) θαζώο ζπληζηνύλ θαινύο αγσγνύο ηνπ ειεθηξηζκνύ. Αλ βξίζθεζηε ζην απηνθίλεην Αθηλεηνπνηείζηε ην ζηελ άθξε ηνπ δξόκνπ θαη καθξηά από δέληξα πνπ ελδέρεηαη λα πέζνπλ πάλσ ηνπ. Μείλεηε κέζα θαη αλάςηε ηα πξνεηδνπνηεηηθά θώηα ζηάζεο αλάγθεο (θώηα έθηαθηεο αλάγθεο) κέρξη λα θνπάζεη ε θαηαηγίδα. Κιείζηε ηα ηδάκηα θαη κελ αθνπκπάηε ζε κεηαιιηθά αληηθείκελα. Απνθύγεηε ηνπο πιεκκπξηζκέλνπο δξόκνπο. Αλ βξίζθεζηε ζε εμσηεξηθό ρώξν Καηαθύγεηε ζε θηίξην ή ζε απηνθίλεην δηαθνξεηηθά θαζίζηε ακέζσο ζην έδαθνο ρσξίο λα μαπιώζεηε. Πξνζηαηεπηείηε θάησ από ζπκπαγή θιαδηά ρακειώλ δέληξσλ ζηελ πεξίπησζε πνπ είζηε κέζα ζε δάζνο. Μελ θαηαθύγεηε πνηέ θάησ από έλα ςειό δέληξν ζε αλνηρηό ρώξν. Απνθύγεηε ηα ρακειά εδάθε γηα ηνλ θίλδπλν πιεκκύξαο. Μελ ζηέθεζηε πιάη ζε ππιώλεο, γξακκέο κεηαθνξάο ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο, ηειεθσληθέο γξακκέο θαη θξάθηεο. Μελ πιεζηάδεηε κεηαιιηθά αληηθείκελα (π.ρ. απηνθίλεηα, πνδήιαηα, ζύλεξγα θαηαζθήλσζεο θιπ). Απνκαθξπλζείηε από πνηάκηα, ιίκλεο ή άιιεο κάδεο λεξνύ. Αλ είζηε κέζα ζηε ζάιαζζα βγείηε ακέζσο έμσ. Αλ βξίζθεζηε απνκνλσκέλνη ζε κηα επίπεδε έθηαζε θαη ληώζεηε λα ζεθώλνληαη ηα καιιηά ζαο (γεγνλόο πνπ δειώλεη όηη ζύληνκα ζα εθδεισζεί θεξαπλόο), θάληε βαζύ θάζηζκα κε ην θεθάιη αλάκεζα ζηα πόδηα (ώζηε λα ειαρηζηνπνηήζεηε ηελ επηθάλεηα ηνπ ζώκαηόο ζαο θαη ηελ επαθή ζαο κε ην έδαθνο) πεηώληαο ηα κεηαιιηθά αληηθείκελα πνπ έρεηε πάλσ ζαο. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 18

ΥΗΟΝΟΠΣΧΔΗ Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκώλα ζεκεηώλνληαη ζηε ρώξα καο ρηνλνπηώζεηο πνπ δηαξθνύλ από κεξηθέο ώξεο κέρξη κεξηθέο εκέξεο θαη ζπρλά ζπλνδεύνληαη από ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ηζρπξνύο αλέκνπο. Οη ρηνλνπηώζεηο κπνξεί λα είλαη ηνπηθέο ή λα επεξεάζνπλ κεγάιν κέξνο ηεο ρώξαο. πλήζσο, νη ηζρπξόηεξεο ρηνλνπηώζεηο ζεκεηώλνληαη ζηηο βόξεηεο θαη νξεηλέο πεξηνρέο ηεο ρώξαο, όπνπ ην ρηόλη παξακέλεη γηα όιε ζρεδόλ ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν. Υηνλνζύειια ζεσξείηαη κηα ηζρπξή ρηνλόπησζε κε παξάιιειε επηθξάηεζε πνιύ ηζρπξώλ αλέκσλ, πνπ παξαζύξνπλ ην ρηόλη κε απνηέιεζκα ηελ πνιύ ρακειή νξαηόηεηα. Σν ρηόλη δεκηνπξγείηαη όηαλ νη παγνθξύζηαιινη νη νπνίνη βξίζθνληαη ζε λέθε όπνπ ε ζεξκνθξαζία βξίζθεηαη θάησ ησλ 0 C, αξρίδνπλ λα πέθηνπλ πξνο ην έδαθνο. Αλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα δελ είλαη πνιύ θάησ από ην κεδέλ, ε εμσηεξηθή επηθάλεηα ησλ παγνθξπζηάιισλ δηαηεξείηαη πγξή θη έηζη θαηά ηελ ζύγθξνπζή ηνπο δεκηνπξγνύληαη ληθάδεο ρηνληνύ αθαλόληζηνπ ζρήκαηνο, ελίνηε αξθεηώλ εθαηνζηώλ, νη νπνίεο πέθηνπλ κε αξγό ξπζκό. ε πνιύ ρακειόηεξεο ζεξκνθξαζίεο (π.ρ. ζηηο πνιηθέο πεξηνρέο, ζηα κεγάια πςόκεηξα θ.α.), νη θξύζηαιινη δε ζρεκαηίδνπλ ληθάδεο, αιιά θηάλνπλ ζην έδαθνο κε κνξθή κηθξώλ θόθθσλ 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 19

πάγνπ. Αληίζεηα, πςειόηεξεο ζεξκνθξαζίεο ζα πξνθαιέζνπλ ην ιηώζηκν ησλ ληθάδσλ, πνπ ζα θηάζνπλ ζην έδαθνο ζαλ βξνρή ή ζαλ ρηνλόλεξν. Οη ρηνλνπηώζεηο θαη νη ρακειέο ζεξκνθξαζίεο είλαη δπλαηόλ λα δηαηαξάμνπλ έληνλα ηελ θαζεκεξηλή δσή θαη λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηηο κεηαθηλήζεηο, ζηε γεσξγία θαη ζηελ θηελνηξνθία θαζώο θαη πξνβιήκαηα ζηελ ειεθηξνδόηεζε, ζηελ πδξνδόηεζε θαη ηηο ηειεπηθνηλσλίεο θπξίσο ησλ απνκαθξπζκέλσλ πεξηνρώλ. Οη ρηνλνπηώζεηο είλαη ζπρλά επηθίλδπλεο ηόζν γηα ηελ νδήγεζε όζν θαη γηα ην βάδηζκα. Σα πεξηζζόηεξα αηπρήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ρηνλόπησζεο αθνξνύλ αηπρήκαηα κεηαθνξάο θαη πηώζεηο πεδώλ ιόγσ ηεο νιηζζεξόηεηαο. Η θαηαπόλεζε ηνπ νξγαληζκνύ θαη ε πξόθιεζε θαξδηαθώλ πξνζβνιώλ ιόγσ ππεξβνιηθήο άζθεζεο είλαη επίζεο δύν πηζαλέο αηηίεο ζαλάησλ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ έληνλε ρηνλόπησζε θαη ηηο ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. ηνπο ειηθησκέλνπο, πνπ δνπλ κόλνη ηνπο θαη ζπρλά θάησ από άζρεκεο ζπλζήθεο δηαβίσζεο, αλαθέξεηαη θαη ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ζαλάησλ από ππνζεξκία ή από αζθπμία από ηε ρξήζε αθαηάιιεισλ ζεξκαληηθώλ ζσκάησλ, πνπ θαηά ηελ θαύζε εθπέκπνπλ κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα. Γελ είλαη ζπάληα ε εκθάληζε ππξθαγηάο ζε ζπίηηα ιόγσ ηεο ρξήζεο ελαιιαθηηθώλ πεγώλ ζέξκαλζεο (άλακκα θσηηάο ρσξίο ηα θαηάιιεια κέηξα πξνθύιαμεο, απνκάθξπλζε ηεο ζηάρηεο ρσξίο λα έρεη ζβήζεη, ιεηηνπξγία ζεξκαληηθώλ ζσκάησλ ζε αθαηάιιεια ζεκεία ηνπ ζπηηηνύ, θ.α.). Η θαηάζβεζε κηαο ππξθαγηάο θαηά ηε δηάξθεηα ηόζν έληνλσλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ είλαη πνιύ δύζθνιε, αθνύ ην λεξό κπνξεί λα έρεη παγώζεη ζηνπο ζσιήλεο ή κπνξεί λα είλαη αδύλαηε ε πξόζβαζε ησλ ππξνζβεζηώλ ζην ζεκείν. ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ Αλ θαηνηθείηε ζε νξεηλή ή δύζβαηε πεξηνρή πνπ αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα από ρηνλνπηώζεηο Πξνκεζεπηείηε πιηθό ζέξκαλζεο θαη ηξόθηκα γηα αξθεηέο εκέξεο. Φξνληίζηε γηα εμνπιηζκό θαζαξηζκνύ ηνπ ρηνληνύ. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 20

ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΣΖ ΥΗΟΝΟΠΣΧΖ Αλ βξίζθεζηε ζην ζπίηη Γηαηεξείζηε ην δεζηό θαη παξακείλεηε ζε απηό όζν κπνξείηε. Μελ αθήλεηε ηα παηδηά λα βγνπλ έμσ αζπλόδεπηα. Φνξέζηε θαηάιιεια ξνύρα θαη παπνύηζηα. Διέγμηε ην δίθηπν ύδξεπζεο, ηνπο ζσιήλεο θαη ηνλ παινπίλαθα ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα. Αλ βξίζθεζηε ζην απηνθίλεην Απνθύγεηε ηελ νδήγεζε ζε δύζβαηεο νξεηλέο πεξηνρέο. Αιιάμηε πνξεία αλ είζηε ζε δύζβαην δξόκν θαη ππάξρεη έληνλε ρηνλόπησζε. Σεξείηε ηηο απνζηάζεηο αζθαιείαο από ηα πξνπνξεπόκελα νρήκαηα. Παξακείλεηε ζην απηνθίλεην αλ αθηλεηνπνηεζεί. Σνπνζεηείζηε ζηελ θεξαία ηνπ ξαδηνθώλνπ έλα ύθαζκα κε έληνλν ρξώκα ώζηε λα ζαο εληνπίζνπλ νη νκάδεο δηάζσζεο. Αλάβεηε ηε κεραλή γηα 10 ιεπηά αλά ώξα θαη δηαηεξήζηε ηελ εμάηκηζε θαζαξή από ην ρηόλη. Αλ βξίζθεζηε ζε εμσηεξηθό ρώξν Πεγαίλεηε ζε αζθαιέο κέξνο ρσξίο λα εθηεζείηε ζηε ρηνλνζύειια. Νηπζείηε κε πνιιά ζηξώκαηα από ειαθξηά θαη δεζηά ξνύρα αληί γηα έλα βαξύ ξνύρν θαη θνξέζηε δεζηέο αδηάβξνρεο κπόηεο. Πξνζέμηε ηηο κεηαθηλήζεηο ζαο ζε πεξηνρέο όπνπ πξνβιέπνληαη ρηνλνπηώζεηο. Υξεζηκνπνηείζηε αληηνιηζζεηηθέο αιπζίδεο αλ είλαη απνιύησο απαξαίηεην λα κεηαθηλεζείηε κε απηνθίλεην. Δίλαη πξνηηκόηεξν λα ηαμηδέςεηε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο ρξεζηκνπνηώληαο θεληξηθνύο δξόκνπο. Δλεκεξώζηε ηνπο νηθείνπο ζαο γηα ηε δηαδξνκή πνπ ζα αθνινπζήζεηε. Πξνηηκήζηε ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο γηα κεηαθηλήζεηο ζηελ πόιε. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 21

ΠΑΓΔΣΟ Πάρλε ή Παγεηόο είλαη ην θπζηθό θαηλόκελν θαηά ην νπνίν νη ππάξρνληεο πδξαηκνί ζηελ αηκόζθαηξα πιεζίνλ ηνπ εδάθνπο ζπκππθλώλνληαη θαη επζείαλ ζε κηθξνζθνπηθνύο παγνθξπζηάιινπο ρσξίο πξνεγνπκέλσο λα ππνζηνύλ πγξή θαηάζηαζε, πνπ θαιύπηνπλ θάζε αληηθείκελν. Έηζη, θαηά κελ ηελ δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ραξαθηεξίδεηαη Μεηεσξνινγηθό θαηλόκελν, θαηά δε ζην ρώξν πνπ ζπκβαίλεη «αηκνζθαηξηθό θαηλόκελν». ΠΡΟΔΣΟΗΜΑΣΔΗΣΔ ε πεξηνρέο όπνπ έρεη δεκηνπξγεζεί παγεηόο απαηηείηε πξνζνρή όηαλ νδεγείηε. Δλεκεξσζείηε γηα ηελ θαηάζηαζε ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ θαη έρεηε αληηνιηζζεηηθέο αιπζίδεο. Αλ κεηαθηλήζηε πεδνί, θνξέζηε θαηάιιεια παπνύηζηα ώζηε λα απνθύγεηε ηξαπκαηηζκνύο ιόγσ ηηο νιηζζεξόηεηαο. ηα δίθηπα ύδξεπζεο ησλ θαηνηθηώλ Μάζεηε πνπ βξίζθεηαη ν πδξνκεηξεηήο (ξνιόη) ηνπ ζπηηηνύ ζαο θαζώο θαη ηα ζεκεία πνπ βξίζθνληαη ν θεληξηθόο θαη νη πεξηθεξεηαθνί δηαθόπηεο πδξνδόηεζεο. Διέγμηε θαη βεβαησζείηε όηη νη δηαθόπηεο ηνπ δηθηύνπ πδξνδόηεζεο αλνηγνθιείλνπλ θαη ιεηηνπξγνύλ νκαιά. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 22

Βεβαησζείηε όηη νη εμσηεξηθνί ζσιήλεο (π.ρ. ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα, βξύζεο κπαιθνληώλ είλαη κνλσκέλνη, δηαθνξεηηθά θξνληίζηε λα κνλσζνύλ ην ζπληνκόηεξν δπλαηόλ. Απνκνλώζηε ή θαιύηεξα εθθελώζηε ην δίθηπν ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα, αλ πξόθεηηαη λα ιείςεηε γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκώλα. Ρπζκίζηε ην ζύζηεκα ζέξκαλζεο ηνπ ζπηηηνύ ώζηε λα ιεηηνπξγεί απηόκαηα ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. Κιείζηε ηελ παξνρή λεξνύ πξνο ηνλ ειηαθό ζεξκνζίθσλα θαη αδεηάζηε ην λεξό από ην ζύζηεκα, αλ είζηε ζην ζπίηη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παγεηνύ θαη ηδηαίηεξα ην βξάδπ, δηαθνξεηηθά αθήζηε κηα βξύζε λα ζηάδεη ζην θύθισκα δεζηνύ λεξνύ. Μελ ζπαηαιάηε αιόγηζηα λεξό γηα λα απνκαθξύλεηε ην ρηόλη θαη ηνλ παγεηό. Πεξηνξίζηε ηηο δξαζηεξηόηεηεο πνπ απαηηνύλ απμεκέλε θαηαλάισζε λεξνύ (πιπληήξηα ξνύρσλ θ.ι.π) Δλεκεξσζείηε αλ έρεη ηνπνζεηεζεί αληηςπθηηθό ζηνλ ειηαθό ζεξκνζίθσλα από ηελ θαηαζθεπάζηξηα εηαηξία ή ηνλ εηδηθό ηνπνζέηεζεο, ζε πεξίπησζε θιεηζηνύ θπθιώκαηνο. ε αληίζεηε πεξίπησζε πξνκεζεπηείηε ην θαηάιιειν αληηςπθηηθό θαη θξνληίζηε γηα ηελ ηνπνζέηεζή ηνπ. Διέγμηε αλ ππάξρνπλ δηαξξνέο ζηηο βξύζεο ή ζηα θαδαλάθηα. Βεβαησζείηε όηη νη πδξνξξνέο ζηα κπαιθόληα θαη ζηηο ηαξάηζεο είλαη θαζαξέο από θύιια θαη ζθνππίδηα θαη ιεηηνπξγνύλ νκαιά. ΟΣΑΝ ΔΠΗΚΡΑΣΖΔΗ ΠΑΓΔΣΟ Αλ παγώζνπλ νη θεληξηθνί ζσιήλεο ύδξεπζεο Κιείζηε ακέζσο ηνλ θεληξηθό δηαθόπηε παξνρήο λεξνύ ηνπ ζπηηηνύ θαη ειέγμηε ηνλ πδξνκεηξεηή. Αλ ζπλερίδεη λα ιεηηνπξγεί (γξάθεη) ηόηε ππάξρεη δηαξξνή ζην δίθηπν. Κιείζηε ην δηαθόπηε ηεο θεληξηθήο παξνρήο θαη θαιέζηε πδξαπιηθό. Αλ απνθαζίζεηε λα μεπαγώζεηε ηνπο ζσιήλεο, αξρίζηε από ην κέξνο ηνπ ζσιήλα θνληά ζην δηαθόπηε ώζηε ε ζεξκνθξαζηαθή κεηαβνιή λα είλαη ζηαδηαθή. Αλ δελ έρεηε απνηειέζκαηα επηθνηλσλήζηε κε έλα πδξαπιηθό. Διέγμηε αλ έρνπλ βξαρεί ή δηαηξέρνπλ θίλδπλν νη ειεθηξηθέο εγθαηαζηάζεηο ώζηε λα ηηο απνκνλώζεηε. 7 Ζ ΤΠΔ ΚΡΖΣΖ -Γ/ΝΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΜΖΜΑ ΒΔΛΣΗΧΖ & ΔΛΔΓΥΟΤ ΠΟΗΟΣΖΣΑ 23