EUROPEAN UNIVERSITY-CYPRUS

EUROPEAN UNIVERSITY-CYPRUS Τμήμα Επιστημών της Αγωγής EDG 599: Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας Συνάντηση 11 η : Κωδικοποίηση και επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων Διδάσκων: Δρ Ιάσονας Λαμπριανού Αναγνώσματα Cohen, L. & Manion, L. (2000). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. (N. Παπαγεωργίου, Επιμ. έκδ. και μετάφρασης). Αθήνα: Μεταίχμιο. Σ.Σ. 400-410. Neuman, W. L. (2003). Analysis of qualitative data (Ch. 15, pp. 438-467). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches (5 th ed.). Boston: Allyn and Bacon. Berg, B. (2001). Ethnographic field strategies (Ch. 6, pp. 164-171). Qualitative research methods for the social sciences [4 th ed.]. Boston: Allyn & Bacon. Bernard, H. R. (1994). Field notes: How to take, code, and manage them (Ch. 9, pp. 192-194 & pp. 197-203). Research methods in anthropology: Qualitative and quantitative approaches. Sage Publications. Berg, B. (2001). An introduction to content analysis (Ch.11). Qualitative research methods for the social sciences (4 th ed.). Boston: Allyn & Bacon. George, A. L. (1959). Quantitative and qualitative approaches to content analysis (Ch. 1, pp. 7-32). In I. De Sola Pooh (Ed.), Trends in content analyses. Urbana: University of Illinois Press. Hammersley, M. & Atkinson, P. (2001). The process of analysis (Ch. 8, pp. 174-195). Ethnography: principles in practice. London: Routledge. Minichiello, V., Aroni, R., Timewell, E., & Alexander, L. (1991). Analysing the data and writing it up (Ch. 12, pp. 285-309). In depth interviewing: Researching people [2 nd ed.]. Melbourne: Longman Cheshire. 1

Σκοπός της κάθε ερώτησης Περιγραφή πρωτοκόλλου συνέντευξης 1 η ερώτηση Έκφραση γενικής εκτίμησης για την επίδοση του μαθητή. 2 η Παράθεση στοιχείων για την κατ οίκον εργασία( διάρκεια, τόπος, με ποιον διαβάζει. 3 η Αντίδραση του παιδιού 4 η Δυσκολίες που συναντά ο γονιός όταν βοηθά το παιδί του με την κατ οίκον εργασία. 5 η Γνώμη του γονιού 6 η Εκμαίευση σχολίων ή και εισηγήσεων προς το αρμόδιο Υπουργείο για το θέμα 7 η Σημεία που πρέπει να προσέξουν οι γονείς 8 η Εκμαίευση σχολίων ή και εισηγήσεων προς τους εκπαιδευτικούς Κατά την εκτέλεση των συνεντεύξεων το πρωτόκολλο τροποποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Ο Cicourel στους Cohen &Manion(2000) αναφέρει ότι υπάρχουν παράγοντες που αναπόφευκτα διαφοροποιούν τη μια συνέντευξη από την άλλη όπως η κοινωνική απόσταση. Ο Tuckman στους ίδιους, υποδεικνύει ότι ο ερευνητής αν αλλάζει τη διατύπωση των ερωτήσεων ώστε να κάνει λιγότερο εμφανή το σκοπό τους, μπορεί να προσδοκεί σε πιο ειλικρινείς απαντήσεις. Οι Ψαρρού και Ζαφειρόπουλος (2001) τονίζουν ότι η συνέντευξη πρέπει να προσαρμόζεται στο πνευματικό επίπεδο των ατόμων στα οποία απευθύνεται. Η αλλαγή στις ερωτήσεις έγινε έχοντας υπόψη τις παραινέσεις του Tuckman στους Cohen &Manion(2000), ότι ο συνεντευκτής δεν πρέπει να παρεκκλίνει από το σχέδιο και τη μορφή της συνέντευξης του και ότι ο ερωτώμενος με ευγένεια πρέπει να εμποδίζεται να απομακρύνεται από την ουσία της ερώτησης. Κωδικοποίηση Επεξεργασία δεδομένων. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν σε χώρους που ήταν οικείοι για τους ερωτώμενους, σύμφωνα με την επισήμανση του Atkinson(1998). Αυτό δίνει στους ερωτώμενους ένα αίσθημα ασφάλειας και άνεσης και μπορούν να δώσουν πιο ειλικρινείς απαντήσεις. Η κωδικοποίηση των δεδομένων των συνεντεύξεων έγινε σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που έδωσαν διάφοροι συγγραφείς (Minichiello&Aroni(1991), Seidman(1998), Cohen &Manion(2000). Τα βασικά στάδια που ακολουθήθηκαν ήταν η μεταγραφή των μαγνητοφωνημένων συνεντεύξεων, η ομαδοποίηση παρόμοιων απαντήσεων σε κατηγορίες, και η τοποθέτηση των απαντήσεων σε γενικές ενότητες. 2

Κωδικοποίηση και επεξεργασία των δεδομένων Τα χειρόγραφα που ετοιμάστηκαν από την απομαγνητοφώνηση των συνεντεύξεων ελέγχθηκαν για την ακρίβειά τους, σε σχέση με τις αυθεντικές ηχογραφήσεις. Παράλληλα γινόταν και η κωδικοποίηση και η καταγραφή των δεδομένων με βάση τις κατηγορίες: δημογραφικά χαρακτηριστικά, εμπλοκή των γονιών στη σχολική ζωή των παιδιών τους και ενδιαφέρον τους για τα παιδιά Ο Πίνακας 1 που ακολουθεί παρουσιάζει τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Δημογραφικά χαρακτηριστικά ερωτηθέντων Α/Α ΦΥΛΟ ΜΟΡΦΩΣΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΑΞΕΙΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Α Γυναίκα Γυμνάσιο 38 Οικοκυρά 3 2 στο γυμνάσιο 1 στην Γ Δημοτικού Β Γυναίκα Γυμνάσιο 40 Οικοκυρά 4 3 γυμνάσιο 1 στην Ε Δημοτικού Γ Γυναίκα Γυμνάσιο 35 Σχολική βοηθός 3 1 βρέφος 2 στη Β και Γ Δημοτικού Δ Γυναίκα Κολλέγιο 30 Τραπεζική υπάλληλος Ε Άνδρας Τεχνική Σχολή 2 1 βρέφος 1 στη Γ Δημοτικού 29 Οικοδόμος 1 1 στην Πρώτη Δημοτικού Από τον πιο πάνω πίνακα φαίνεται ότι οι ερωτώμενοι Δ και Ε είναι οι νεαρότεροι και έχουν την πιο λίγη εμπειρία σε σχέση με την κατ οίκον εργασία. Η μοναδική ερωτώμενη που δεν εργάζεται είναι η Β. Η Α επέμενε στη δήλωσή της ως οικοκυρά, αν και διατηρεί μικρή βιοτεχνία κατασκευής φαγητών. Ίσως αυτό να σχετίζεται και με το γεγονός ότι είναι η μόνη από το δείγμα που στέλνει την κόρη της στο ολοήμερο σχολείο. Επίσης όλοι οι ερωτώμενοι θεωρούνται μορφωμένοι. Καλύτερη μόρφωση έχουν οι γυναίκες Γ, η οποία παρακολούθησε κάποια μαθήματα προκειμένου να αποκτήσει δίπλωμα το οποίο θεωρείται απαραίτητο προσόν για να εργαστεί ως σχολική βοηθός, και Δ, η οποία είναι απόφοιτος κολλεγίου κι εργάζεται ως τραπεζική υπάλληλος. Ο ερωτώμενος Ε έχει λιγότερο χρόνο να μένει σπίτι, σε σχέση με τις άλλες ερωτώμενες. Ενίοτε κάνει και διάφορα μερεμέτια τα σαββατοκύριακα, κάτι που τον στερεί από το παιδί του για περισσότερο χρόνο. Η γυναίκα Β είναι η μόνη πολύτεκνη του δείγματος. 3

Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει την εμπλοκή των γονιών στη σχολική ζωή των παιδιών τους καθώς και τη μέριμνά τους για εξασφάλιση προσωπικού χώρου των παιδιών τους. Η μέριμνα αυτή θεωρήθηκε ότι σχετίζεται με την έγνοια των γονιών για την κατ οίκον εργασία των παιδιών τους και μπορεί να λειτουργήσει ως δείκτης ευμάρειας των οικογενειών τους. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Εμπλοκή των γονιών στη σχολική ζωή των παιδιών τους και η μέριμνά τους για εξασφάλιση προσωπικού χώρου για τα παιδιά Α Β Επίσκεψη στο δάσκαλο 3-4 φορές το τρίμηνο 3-4 φορές το τρίμηνο Συμμετοχή σε σχολικές εκδηλώσεις Δωμάτιο παιδιού Γραφείο παιδιού Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Γ Καθημερινά Ναι Ναι Ναι Δ μια φορά το Ναι Ναι Ναι μήνα Ε Μια φορά στην αρχή του χρόνου Nαι Nαι Nαι Από τον Πίνακα 2 φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι ερωτώμενοι εμπλέκονται ενεργά στη σχολική ζωή των παιδιών τους, είτε με επισκέψεις στο δάσκαλο είτε με την παρουσία τους σε διάφορες σχολικές εκδηλώσεις (γιορτές, αθλητικοί αγώνες). Λιγότερες επισκέψεις στο δάσκαλο πραγματοποιεί ο ερωτώμενος Ε, ο οποίος τόνισε ότι συνήθως η γυναίκα του, η οποία εργάζεται ως πωλήτρια σε κατάστημα της ευρύτερης περιοχής, επισκέπτεται τη δασκάλα του παιδιού (δεν διευκρίνισε τη συχνότητα). Είναι, όμως, ο μόνος που εμπλέκεται ενεργά στο σύνδεσμο γονέων του σχολείου και έχει βοηθήσει πολλές φορές στη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων, στις οποίες έδινε πάντα το παρόν του. Η ερωτώμενη Δ, αν και επισκέπτεται λιγότερο το σχολείο, ίσως λόγω του ωραρίου της εργασίας της, κάνει συχνά τηλεφωνήματα στη δασκάλα. Δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν περνάει εβδομάδα που να μην τηλεφωνήσω στη δασκάλα της Μ.! Είμαι γενικά αγχώδες άτομο και θέλω να ξέρω τις τυχόν αδυναμίες της, ούτως ώστε να μπορέσω να τη βοηθήσω. Ακολουθώ πάντα τις οδηγίες της δασκάλας και είμαι πολύ ευχαριστημένη με τον τρόπο που γίνεται αυτό.». Το ενδιαφέρον των γονιών για την κατ οίκον εργασία των παιδιών τους φαίνεται κι από το γεγονός ότι όλα τα παιδιά, τουλάχιστον αυτά που φοιτούν στο δημοτικό σχολείο, έχουν το δικό τους γραφείο και χώρο εργασίας. Είχα την ευκαιρία να ξεναγηθώ στα δωμάτια των παιδιών των ερωτώμενων Δ και Ε και μου προξένησε εντύπωση η ευρυχωρία τους, η ύπαρξη ηλεκτρονικών υπολογιστών, η τάξη και η καθαριότητά τους. Εντύπωση μου προκάλεσε το γραφείο του μικρού Κ., παιδιού του Ε. Σε σχετική ερώτηση μου απάντησε ότι το γραφείο το έφτιαξε ο Α., ο οποίος είναι επιπλοποιός και νονός του μικρού Κ. 4

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς κατά την κατ οίκον εργασία των παιδιών Παρακάτω παρατίθενται χαρακτηριστικά αποσπάσματα των ερωτώμενων σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όταν βοηθούν τα παιδιά τους στην κατ οίκον εργασία. Ερωτώμενη Α: «Στα μαθηματικά μόνο, κυρίως από την τετάρτη τάξη του δημοτικού και άνω. Στα θεωρητικά μαθήματα δε δυσκολεύομαι να βοηθήσω». Ερωτώμενη Β: «Εγώ στις προηγούμενες κόρες μου δεν είχα πρόβλημα. Τώρα που άλλαξαν τα βιβλία, δυσκολεύομαι. Πρέπει να διαβάσεις καλά τα βιβλία, για να μπορέσεις να εξηγήσεις. Και τα κείμενα είναι πιο δυσκολονόητα, πόσο μάλλον για τα παιδιά». Ερωτώμενη Γ: «Πρέπει πρώτα να διαβάσω εγώ να καταλάβω και μετά. Το γεγονός ότι είμαι καθημερινά στο σχολείο, μπορώ να ρωτήσω κάποια πράγματα τις δασκάλες και βοηθώ τα παιδιά μετά Αν δεν ήμουν εδώ, θα δυσκολευόμουν αφάνταστα, επειδή έχουν και τα παιδιά μου μαθησιακές δυσκολίες.». Ερωτώμενη Δ: «Δεν αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα προς το παρόν, ίσως επειδή η Μ. είναι μόλις στην Τρίτη τάξη. Ακούω όμως από άλλες μητέρες τις δυσκολίες που έχουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους, που φοιτούν σε μεγαλύτερες τάξεις, και αγχώνομαι Το γεγονός ότι επικοινωνώ τακτικά με τη δασκάλα με βοηθά να ελέγχω καλύτερα τη Μ». Ερωτώμενος Ε: «Στην αρχή αντιμετώπισα κάποιες δυσκολίες με το φόρτο μαθημάτων του Κ., κυρίως διότι δεν μπορούσε να γράφει ή να διαβάζει. Έπρεπε να του επαναλαμβάνω πολλές φορές κάτι ή να περιμένω αρκετό χρόνο μέχρι να γράψει μια λέξη ή μια πρόταση που είχε Έτρωεν μου πολύ χρόνο Τωρά έστρωσε όμως. Πάει ρολόι». Από τα πιο πάνω αποσπάσματα φαίνεται ότι οι γονείς, αν και όλοι είναι απόφοιτοι γυμνασίου, έχουν κάποιες δυσκολίες στην κατανόηση των μαθηματικών και στο πώς θα βοηθήσουν τα παιδιά τους. Επιδεικνύουν, όμως, πραγματικό ενδιαφέρον για την κατ οίκον εργασία των παιδιών και αναλώνουν αρκετό χρόνο προκειμένου να είναι σε θέση να βοηθήσουν τα παιδιά τους, γεγονός που τους επιφέρει άγχος. Επειδή ορισμένοι γονείς έθιξαν το θέμα των νέων βιβλίων, τους υποβλήθηκε ερώτηση αν συμφωνούν με αυτές τις αλλαγές. Το γενικό αίσθημα είναι ότι συμφωνούν με τις αλλαγές, αν είναι για να βελτιωθούν τα παιδιά τους. Η σημαντικότητα της κατ οίκον εργασίας Πιο κάτω παρατίθενται χαρακτηριστικά αποσπάσματα που δείχνουν τις αντιλήψεις των ερωτώμενων για τη σπουδαιότητα της κατ οίκον εργασίας. Ερωτώμενη Α: «Οπωσδήποτε πρέπει να έχουν. Πόσα να κάνει ένας δάσκαλος στην τάξη; Ή να τα εξηγήσει ή να παραδώσει ή να εξασκηθεί το μωρό στο μάθημα. Χρειάζεται για εξάσκηση.» 5

Ο Πίνακας 4 δείχνει τις συμβουλές που δίνουν οι γονείς στους δασκάλους και στους άλλους γονείς σε σχέση με την κατ οίκον εργασία των παιδιών. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Οι συμβουλές των ερωτώμενων προς τους δασκάλους και γονείς σχετικά με την κατ οίκον εργασία Α Β Γ Δ Ε Συμβουλές προς γονείς Να έχουν υπομονή και χρόνο. Να μη δίνουν τις απαντήσεις έτοιμες στα παιδιά τους Να μη δίνουν έτοιμες τις απαντήσεις στα παιδιά Να μη δίνουν έτοιμες τις απαντήσεις στα παιδιά Χρειάζεται πολλή υπομονή και χρόνος. Όχι φωνές Όχι φωνές στα παιδιά και όχι δικαιολογίες ότι είναι κουρασμένοι από τη δουλειά Συμβουλές προς δασκάλους Να εκτιμάται η προσπάθεια των παιδών, ασχέτως αν είναι σωστή ή όχι. Να μη τα αποθαρρύνουν, όταν τα βλέπουν ότι προσπαθούν Τα παιδιά να νιώθουν ότι εκτιμάται αυτό που κάνουν και να μην ακούνε φωνές Να εκτιμάται η προσπάθεια κι ο δάσκαλος με τον τρόπο του να διορθώσει τις αδυναμίες των παιδιών Να μη βαρυφορτώνουν τα παιδιά Να μη βαρυφορτώνουν τα παιδιά, κυρίως στην αρχή αυτά της πρώτης τάξης, επειδή δεν ξέρουν να γράφουν και να διαβάζουν ακόμη Τα δεδομένα του Πίνακα 4 δείχνουν τον τρόπο σκέψης των γονιών προς την κατ οίκον εργασία και πηγάζουν από τις δικές τους εμπειρίες. Είναι επομένως πολύ σημαντικά. Παρατηρούνται κοινά μοτίβα απαντήσεων στους τρεις πρώτους γονείς. Ίσως αυτό να οφείλεται στην αλληλεπίδρασή τους λόγω της κοινής συνέντευξης. Ενδεικτικά, όταν η Β μητέρα είχε κληθεί να απαντήσει για τις συμβουλές της προς τους γονείς απάντησε: «Να το σκεφτώ λίγο νομίζω», για να επανέλθει μετά και να επαναλάβει αυτά που λέχθηκαν από τις ερωτώμενες Α και Γ. Ενδεικτικό του κλίματος εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης είναι και κάποια παράπονα προς τους δασκάλους που διατύπωσαν οι Δ και Ε. Η Δ ανέφερε χαρακτηριστικά ( σχεδόν ψιθυριστά, λες και ο δάσκαλος της κόρης της ήταν παρών): «Να μη βαρυφορτώνουν τα παιδιά Να βρουν ένα τρόπο ούτως ώστε να έχουν τον ίδιο φόρτο εργασίας καθημερινά Έχει μέρες που είναι βαρυφορτωμένα και μέρες που δεν έχουν καθόλου μαθήματα». Ο Ε ανέφερε ότι: «Στην αρχή που ο γιος μου δεν ήξερε καλά καλά να γράφει και να διαβάζει είχε πολλές εργασίες, οι οποίες ήθελαν πολύ χρόνο. Δεν πρέπει να βάζουν πολλή κατ οίκον εργασία στα παιδιά της πρώτης τάξης στις αρχές της σχολικής τους χρονιάς.». 6

Ομαδική συνέντευξη στα πλαίσια του μαθήματος Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Η συνέντευξη πάρθηκε στην κοινότητα XXX από τρεις κυρίες με παιδιά που φοιτούν στο Δημοτικό σχολείο της κοινότητας. Επίσης παρευρισκόταν ο σύζυγος της μιας από αυτές. Η μια από τις κυρίες έχει πανεπιστημιακή μόρφωση και εργάζεται σε μεγάλη ιδιωτική επιχείρηση. Έχει δε 2 αγόρια που είναι δίδυμα( Η κυρία αυτή θα αναφέρεται ως Μ.). Η δεύτερη κυρία είναι απόφοιτος ιδιωτικού Κολλεγίου. Εργάζεται στην παιδική Λέσχη που λειτουργεί στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου της κοινότητας. Είναι και αυτή μητέρα δύο παιδιών( η κυρία αυτή θα αναφέρεται ως Ε.). Η τρίτη κυρία που συμμετέχει στη συνέντευξη είναι μητέρα δύο δίδυμων κοριτσιών. Η κυρία αυτή συνοδεύεται από το σύζυγο της. Είναι απόφοιτος λυκείου και είναι νοικοκυρά ( η κυρία θα αναφέρεται ως Α.). Η συνέντευξη πάρθηκε στο σπίτι της αδελφής μου στα XXX την 1.5.2007 στις 4:00μ.μ. Οι κυρίες γνώριζαν από πριν το σκοπό της συνέντευξης. Ερ. Χρειάζεται η κατ οίκον εργασία ; Απ. Ε : Αρχίζω εγώ. Νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει κατ οίκον εργασία για να επιβεβαιώνει ο γονιός τη δουλειά που γίνεται στην τάξη. Τζιαί το ίδιο το παιδί να βλέπει ότι το σχολείο δεν είναι μόνο ο χώρος του σχολείου, αλλά και κάτι μετά. Δηλαδή μαθαίνω κάποια πράγματα στο σχολείο και το απόγευμα ξεχάννω τα. Πρέπει να τα χρησιμοποιώ. Άμα τα χρησιμοποιήσω στο σχολείο, θα μπορώ να τα χρησιμοποιήσω και στο δρόμο και στην εκκλησία και σε άλλο τόπο. Μ. Εγώ βλέπω ότι ίσως με την αλλαγή του συστήματος το να ελαττωθούν οι κατ οίκον εργασίες, από τη μια είναι μέσα στη νέα τάξη πραγμάτων στο σχολείο, αλλά από την άλλη πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει έστω και ελάχιστη κατ οίκον εργασία για να καταλαβαίνουν ότι βρίσκονται στο σχολείο. Είναι μια επιβεβαίωση ότι συμμετέχουν σε τούτο που λέγουμε σχολείο. Εγώ είμαι υπέρ του να υπάρχει κατ οίκον εργασία. Α (παρεμβολή) Όι όμως να είναι βαρυφορτωμένα. Μ. Όι να είναι βαρυφορτωμένα και τζιαί να έρκουνται σε μας τζιαί να μας προβληματίζουν,αλλά να υπάρχει τζιαί ένας καλύτερος έλεγχος. Ερ. Η κατ οίκον εργασία που έχουν τα παιδιά σας είναι κυρίως να τελειώσουν μιαν εργασία που την άφησαν ατέλειωτη στο σχολείο ή είναι μια επιπρόσθετη εργασία διαφορετική, που ίσως δεν έχουν το χρόνο στο σχολείο να την κάνουν; Απ. Α. Τζιαί τα δύο. Παράδειγμα η κόρη μου εκάμαν για τους αγνουμένους. Ασχολούμασταν μια εβδομάδα για τούτο το θέμα. Επαρουσιάσαν την εργασία τους στην τάξη και εβραβευτήκαν. Τούτο ήταν πάρα πολύ θετικό υπέρ των μωρών. Ε. Να τονίσω ότι αν κάμνουν, παράδειγμα τον πολλαπλασιασμό έρκεται στο σπίτι να δουλευτεί όπως εδουλεύτηκε τζιαί στο σχολείο να εμπεδωθεί καλύτερα ο πολλαπλασιασμός παραδείγματος χάριν. Δηλαδή τούτο έν το ένα σκέλος της κατ οίκον εργασίας. Εγώ έζησα και τις δύο περιπτώσεις. Μ. Τζιαί τα δύο. Η κατ οίκον εργασία τους έχει σχέση κυρίως με εργασίες που θέλουν επιπλέον να κατεβάσουν κάτι που το κομπιούτερ ή να συμμετέχουμε τζιαί εμείς, γιατί μόνοι τους δεν μπορούν να το κάνουν. Ταυτόχρονα μπορεί να έχουν ασκήσεις των Μαθηματικών οι οποίες δεν μπορούν να τις λύσουν στο σχολείο τζιαί βάλλουν τους να τις κάνουν στο σπίτι. Ή που τα μαθήματα που είναι τώρα με τη νέα 7

τάξη πραγμάτων που έχουν πιο πολλή σχέση με τη συναισθηματική νοημοσύνη τους αν το πω έτσι, που θέλει τη δική μας συμμετοχή ούτως ώστε να τους βοηθήσουμε, διότι είναι πέραν των δικών τους γνώσεων, ειδικά τούτα που τους βάλλουν τωρά στην Στ τάξη ιδίως. Ερ. Τα παιδιά σας περίπου πόση ώρα χρειάζονται για να τελειώσουν την κατ οίκον εργασία τους; Απ. Ε. Πιστεύω ότι τα παιδιά μου δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα. Πιστεύω ότι είναι παιδιά που δουλεύουν γρήγορα. Σε μισή ώρα τελειώνουν τις πιο πολλές φορές. Αλλά επειδή δουλεύω τζιαί με άλλα παιδιά, βλέπω παιδιά που έχουν την ίδια κατ οίκον εργασία τζιαί χρειάζονται μιαν ώρα να την κάμουν γιατί εν πιο αργά παιδιά. Μ. Εγώ εν ηξέρω γιατί μόνο ο ένας κάθεται πολύ λίγα λεπτά τζιαί εν τελειωμένος αλλά εν ατέλειωτος, διότι σίγουρα μετά που λαλεί εν τελειωμένος αν ελεχτεί εν ατέλειωτος. Ενώ η κόρη μου θέλει παραπάνω χρόνο, αλλά εν πάντα τελειοποιημένο ό,τι κάμει. Νομίζω ότι τα αγόρια τελειώνουν πιο γρήγορα από τα κοριτσάκια. Αλλά πάντως εν χρειάζεται παραπάνω που μιαν ώρα. Α. Εξαρτάται. Κάποτε μπορεί να έχουν μια σελίδα μαθηματικά τζιαί κάποτε να έχουν 6. Ε. Εν αργές έτσι που τις βλέπεις τις κορούδες σου ή απλά αρέσκει τους να τα κάνουν πιο όμορφα και καλά; Μ. Όι κοπέλλες, εμένα η κόρη μου ώσπου να πιάσει το πράσινο το χρώμα, το πορτοκαλλί να τους δώσει χρωματισμούς και τα λοιπά. Ο άλλος (μιλά προφανώς για το γιο της ) δεν βάλλει τόνους, τζιαί αφού εν βάλλει τόνους σημαίνει ότι εννά τελειώσει πιο γρήγορα, αφού δεν είναι καλλιγραφικός θα τελειώσει πιο γρήγορα. Α. Σωστά, σωστά. Μ. Άρα εξαρτάται η προσέγγιση του... Ερ. Δηλαδή αν μου επιτρέπετε να βγάλω συμπέρασμα από αυτά που λέτε παίζει ρόλο το ίδιο το παιδί βασικά σε πόση ώρα θα τελειώσει.{εδω ΤΟΥ ΕΓΝΕΨΑΝ ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΑ?} Να σας ρωτήσω κάτι άλλο τώρα. Πώς νιώθουν τα παιδιά σας όταν έχουν να κάνουν κατ οίκον εργασία; Απ. Α. Εν φανερό ότι άμα δεν έχουν μαθήματα είναι χαρούμενοι. Τζιαί όταν έχουν μαθήματα στο σπίτι μόλις έρτουν σπίτι μετρούν 1,2,3,4 μαθήματα, ούφ πόσα... Μ. Η αλήθεια είναι ότι ούλλα τα παιδιά άμα δεν έχουν μαθήματα νιώθουν μεγάλη ευχαρίστηση. Ερ. Δηλαδή δεν κάμνουν την κατ οίκον εργασία με το κέφι τους. Απ. Ε. Εμένα εσυνηθίσαν μπορώ να πω. Εξάλλου την παραπάνω δουλειά κάμνουν την στη Λέσχη. Ερ. Σε ποιο χώρο κάνουν την κατ οίκον εργασία ; Απ. Α. Εμένα έχουν γραφείο δικό τους τζιαί χρησιμοποιούν το. Μ. Στην κουζίνα εμένα. 8

Ε. Εμένα διαβάζουν στην παιδική λέσχη. Αλλά όταν θα διαβάσουν το Σαββατοκυρίακο στο σπίτι μας, έχουν το χώρο τους. Η κόρη μου θα διαβάσει στην κουζίνα τζιαί ο γιος στο γραφείο του. Ερ. Διαβάζουν μόνοι τους ή έχουν βοήθεια; Απ. Ε. Συνήθως τους βοηθώ εγώ. Τζιαί αν μπορώ εγώ, τζιαί εν ο παπάς τους σπίτι παραπέμπω τους σε τζείνο. Νιώθουν ανασφάλεια όταν εν να κάμουν κάτι μόνοι τους, τουλάχιστον έτσι μπορεί να τους έμαθα. Ξέρουν ότι άμα δουλέψουν εννά να είμαι κοντά τζιαί ότι θα τους ελέγξω. Αν έχουν λάθος εννά διορθωθεί, εν υπάρχει περίπτωση να περάσει απαρατήρητο. Μ. Μόνο εγώ τους διαβάζω. Ο παπάς τους δεν ηξέρει καν ήντα μαθήματα έχουν. Ούτε ποττέ του τους εβοήθησε σε τίποτε. Έχουν εμπιστοσύνη όταν είμαι εγώ τζιαί να τους ελέγξω τζιαί να τους... Ερ. Δηλαδή βασικά τα παιδιά σας διαβάζουν από μόνα τους κι έρχονται σε σας για βοήθεια όταν έχουν κάποια δυσκολία. Μ. Ναι, έτσι γίνεται. Διαβάζουν από μόνοι τους. Α. Όταν ήταν εις την Πρώτη τάξη τζιαί τη Δευτέρα ήμουν συνέχεια πουπάνω τους. Τωρά μπορώ να τους πω, ξεκινάτε την άσκηση, κάμετε την τζιαί να τη δούμε μετά μαζί. Ερ. Εσείς δεν θα μας πείτε την άποψη σας σε κάποιο θέμα ; ( απευθύνομαι στο σύζυγο της Α. που ως εκείνη τη στιγμή παρακολουθούσε τη συνέντευξη αμέτοχος.ο κύριος ονομάζεται Κ.) Απ. Κ. Εγώ ελέγχω τη σύζυγο...( γέλιο από όλους) Εγώ κάθε μέρα η ώρα 7 τη νύχτα τελειώνω... Ερ. Όταν θα βοηθήσετε τα παιδιά σας με τα μαθήματα τους έχετε καμιά δυσκολία; Απ. Ε. Τωρά εννά αρχίσουμε να νιώθουμε ενοχές... Ερ. Προς Θεού έν έχω έτσι σκοπό... Απ. Ε. (Συνεχίζει) Με φοάσαι. Νιώθω ενοχές γιατί επιμένουμε στην τελειότητα τζιαί ξεχνούμε ότι εν μωρά. Νομίζουμε ότι είμαστε εμείς τζιαί θέλουμε να τα κάμνουν με τον τρόπο που είμαστε εμείς συνηθισμένοι. Ερ. Τούτο δημιουργά σας δυσκολίες; Απ. Ε. Ναι,γιατί τα μωρά αντιδρούν. Ερ. Για να καταλάβω πιο καλά... τα παιδιά σας δεν καταλαβαίνουν ότι ο σκοπός σας είναι η τελειότητα; 9

Απ. Ε. Έμμεσα έρχεται ότι εμείς θέλουμε να ολοκληρωθεί σωστά η άσκηση, να γίνουν όλα σωστά τζιαί όπως πρέπει, αλλά νομίζω ότι στο μάτι του παιδιού θα μπορούσε να ήταν διαφορετικό, να τελειώσει πιο απλά τζιαί γρήγορα τζιαί ήρεμα, εμείς επιμένουμε σε τούτη την τελειομανία. Μ. Η δυσκολία είναι ότι ιδίως εις τα Μαθηματικά που τους βάλλουν, κάποια στην Στ τάξη, κάποιες ασκήσεις που δεν είναι Μαθηματικά απλά, αλλά δεν ξέρω πώς να τα χαρακτηρίσω... Ε. κρίσεως. Μ. Ναι κρίσεως ας πούμε, πράγματι σε τούτα δυσκολεύομαι με έστω και αν οι γνώσεις μου είναι πιο ψηλές. Στα Ελληνικά είναι ότι η τελειομανία αφορά την ορθογραφία ή τις παραγράφους. Στην ορθογραφία δεν δίνουν με τα νέα συστήματα, τη σημασία που εμείς θέλουμε. Τζιαί κάτι που έχω προσέξει είναι ότι τα παιδιά της σύγχρονης εποχής δεν διαβάζουν βιβλία όπως εδιαβάζαμε εμείς, δεν έχουν σχηματίσει να βάλλουν επίθετα που να ωραιοποιούν τις εκθέσεις τους. Α. Δυσκολευόμαστε σε μερικά πράματα για να τους δείξουμε. Εγώ πάντως Μαθηματικά στην Στ ειδικά δυσκολεύομαι. Ερ. Ίσως παίζει ρόλο ο χρόνος που πέρασε από τον καιρό που ήσαστε στο σχολείο και άλλαξε ο τρόπος που διδάσκονται κάποια πράγματα; Απ. Α. Ναι, σίγουρα δεν ξέρουμε το νέο τρόπο Μ. Να δώσω ένα παράδειγμα. Εγώ μπορούσα να λύσω κάποιες ασκήσεις με τη μέθοδο των τριών, αλλά δεν να μην μπορώ να δείξω στα παιδιά μου, διότι δεν ξέρουν τη μέθοδο. Άρα πώς θα έρθω να δείξω στα παιδιά τζιαί τζείνη τη στιγμή γίνομαι επιθετική, λέγω το καθαρά... Α. Ναι, νευριάζεις παρακάτω, άμα δεν ξέρεις πώς να τα εξηγήσεις. Μ. Επιτίθεμαι στα μωρά μου. Βκαίνει το νεύρο του γονιού την ώρα της μάθησης λόγω της ύλης. Εγώ νιώθω το τούτο. Ε. Δυσκολευόμαστε όσον αφορά τις γνώσεις τις δικές μας, δηλαδή ερχόμαστε σε αντίθεση με τα παιδιά μας. Ενώ καθόμαστε να κάνουμε την κατ οίκον εργασία δεν μπορούμε να βοηθήσουμε για το λόγο ότι δεν ξέρουμε πώς να τους βοηθήσουμε τζιαί λόγω ότι κάποια πράματα που ξέρουμε,επιμένουμε να γίνουν όπως τα ξέρουμε. Ερ. Συμμετέχετε με κάποιο τρόπο στη σχολική ζωή του παιδιού σας; Επισκέπτεστε το δάσκαλο του παιδιού σας την ώρα που γράφει στο πρόγραμμα του ότι δέχεται τους γονείς; Απ. Μ. Πώς να πάω; Οι ώρες που βάζουν εν τέτοιες που δεν μπορώ να πάω. Τηλεφωνικά επικοινωνώ με τη μια δασκάλα. Μιλά μου η δασκάλα ( εμφανίζεται αμυδρό χαμόγελο ικανοποίησης) τζιαί λαλεί μου διάφορα. Με το δάσκαλο του γιου μου δεν έχουμε επικοινωνία. Μόνο μια φορά του μίλησα. Μπορώ να βγάλω το επίπεδο τους μέσω της συμπεριφοράς τους τζιαί μέσω του ό,τι μου φέρνουν στα διαγωνίσματα ή εκθέσεις τους. Α. Πρέπει να θωρούμε τους δασκάλους τους δασκάλους των παιδιών μας. Εγώ πάω τακτικά τζιαί θωρώ τους. Ε. Τζιαί γω το ίδιο. Σχετίζομαι με τους δασκάλους πιο εύκολα γιατί δουλεύω στην παιδική λέσχη. Σχετίζομαι τζιαί λέω ότι άμα έχει ένα διαγώνισμα, ξέρω ότι στα 10

προβλήματα με σχεδιαγράμματα δυσκολεύομαι να το βοηθήση το μωρό να τα λύσει. Λέει μου τζιαί ο ίδιος ο δάσκαλος να μεν τους δώσω πολλή σημασία. Έτο εννά τα κάμουν φέτος τζιαί λλίο του χρόνου τζιαί εθθά τα ξαναδεί μπροστά του. Ενώ το μωρό ξέρει να εύρει τη λύση του προβλήματος, κάθεται να εύρει το σχεδιάγραμμα. Μ. Εδυσκολεύτηκα τζιαί εγώ σε τούτα τα σχεδιαγράμματα. Δεν εμπορούσα να κάμω τζείνα τα κυκλούθκια(γέλιο από όλους για τον τρόπο που το είπε) Σύζυγος Α. Για να τα κάμεις πρέπει να δκιαβάσεις την άσκηση που κάμνουν μες την τάξη, να κάτσεις να τα κάμεις ο ίδιος και μετά να τους εξηγήσεις, διότι πού να θυμηθείς, διότι επεράσαν 30 χρόνια που τα κάμαμε εμείς τούτα τα πράματα. Α. Δηλαδή κάμνεις εσύ το δάσκαλο στα παιδιά. Έλα τζιαί να του πεις του μωρού τίποτε διαφορετικό που τζείνο που λαλεί ο δάσκαλος. Διότι τζιαί που την πρώτη τάξη συναντώ τούτο το πράμα. Ενώ συλλαβίζει το μωρό, έρκουμαι εγώ να του πω μια μέθοδο εντελώς διαφορετική τζιαί κάπου μπλοκάρει το μυαλό του παιδιού, τη στιγμή που ο δάσκαλος έχει διαφορετική επαφή με το μωρό, όσον αφορά τη ροή του διαβάσματος. Σύζυγος Α. Εν δέχουνται ούτε τα μωρά να τους δείξεις με το δικό σου σύστημα διότι θέλουν να τους δείξεις όπως εν το σύστημα του δασκάλου. Μ. Εντά εμένα εχτές είπε μου η κόρη μου ότι είμαι παλαβή, ότι εν καταλάβω τίποτε. Εντάξει, ύστερα εμούνταρα την. Είπα της ύστερα να τα κάμει μόνη της αφού είμαι παλαβή. Ερ. Να υποθέσουμε τωρά ότι εγώ είμαι ο Υπουργός Παιδείας. Τι θα μου ελέγατε για την κατ οίκον εργασία; Χρειάζεται να αλλάξει κάτι, να προσθέσουμε κάτι άλλο ή να βκάλουμε; Πώς θα μπορούσε το Υπουργείο να βοηθήσει τους γονιούς για τούτο το θέμα; Ε. Σχολή Γονέων. Άκουσα ότι υπήρχε σχολή γονέων. Πρέπει το Υπουργείο να κάνει τους γονείς να πηαίνουν στη σχολή γονέων αναγκαστικά. Ο γονιός κάμνει τόσα πράματα για το μωρό του. Αν ενδιαφέρεται για το παιδί του να ακολουθήσει τη σχολή τούτη, ούτως ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του παιδιού του. Μ. Εγώ θα πάω στο λλίο πιο προχωρημένο. Ότι πρέπει να μάθουμε οι γονιοί πώς να μαθαίνουμε να μωρά μας να διαβάζουν και γενικά πώς να τους πλησιάσουμε συναισθηματικά. Να εκπαιδευτούμε πρώτα πώς να είμαστε ήρεμοι τζιαί θετικοί.διότι δυστυχώς επειδή οι γονιοί και ειδικά η μάνα, τρέχει να τα προλάβει όλα, την ώρα του μαθήματος αναλαμβάνει όλη την ευθύνη, τζιαί έρκεται επιθετικά εναντίον του μωρού, έρκεται η σύγκρουση τζιαί αντί να τους διδάξουμε, να τους μάθουμε να διαβάζουν, έχουμε μιαν αντιπαράθεση με τα μωρά μας, τζιαί για τούτο δεν τους αντέχουμε. Ενώ αν τους αντέχεις, τα μωρά σου μπορεί να γίνουν τζιαί τέλεια. Εμείς έχουμε ελάχιστα λεπτά να τους δώσουμε τζιαί πάντα έρκεται η σύγκρουση. Μακάρι να εκπαιδευτούμε σαν γονιοί να αντέχουμε τα μωρά μας. Α. Εν αλήθεια. Έχουμε τούτη την πίεση του χρόνου να τα προλάβουμε ούλλα, ενώ όπου συμμετέχει και ο πατέρας ξέρω το που τις κουνιάδες μου τα παιδιά είναι καλύτερα σαν μαθητές. Πιστεύω το πολλά τούτο. Ο πατέρας μπορεί να βοηθήσει πιο πολλά. Μ. Τζιαί τζείνο το μάθημα που εβάλαν εις την Στ τάξη για τη συναισθηματική αγωγή να ξεκινήσει κύριε Υπουργέ μου αν εν δυνατό που πιο γρήγορα, για να μπορούν τα μωρά μας να ξεχωρίζουν τα συναισθήματα τους, ούτως ώστε μαζί με τα συναισθήματα των γονιών να παντρευτούν τζιαί να ξεκινήσει μια νέα βάση για 11

μάθηση. Χωρίς ηρεμία, θετική αντίληψη όλα τούτα τα πράματα, εν μπορούν μάθουν τζιαί τζείνα που πρέπει. Τζιαί μακάρι σαν άνθρωποι να γίνουν καλύτεροι, παρά να γίνουν Άινσταϊν. Ερ. Εν τζιαί είμαι υπουργός που τα καλά α, να εξηγούμαστε..γιατί κ. Μ. Είπες με Υπουργό. ( ακολουθεί γέλιο από τους παρευρισκομένους. Προσφέρεται ποτό και γλυκό για να χαλαρώσουμε λίγο) Α. Εγώ εν έχω πρόβλημα. Εν τζιαί να γίνουν ούλλοι άριστοι. Ερ. Σε ένα άλλο γονιό που μπορεί να επήε φέτος το μωρό του στο σχολείο, τι θα του ελέγατε να προσέξει στην κατ οίκον εργασία, για να βοηθά καλύτερα το παιδί του; Ε. Υπομονή. Ο γονιός θέλει υπομονή. Είτε πατέρας, είτε μητέρα πρέπει να παραβλέπει ό,τι δουλειά έσιη. Η μόνη του έγνοια θα πρέπει να είναι το φαϊ, τζιαί το παιδί του. Μ. Θα του έλεγα να αντιμετωπίσει το παιδί του σαν μια οντότητα, η οποία θέλει μόνο αγάπη και ότι πρέπει να έχει υπομονή. Να απαλλαγεί που πολλά «μην» με το μωρό του, δηλαδή τα «δεν πρέπει», «μα..», ούλλες οι αρνητικές ταμπέλες να φύουν εξ ολοκλήρου. Συναισθηματικά να ανεβάζει το παιδί το, ούτως ώστε να ξέρει ότι για ό,τι συμβεί θα έχει δίπλα του το γονιό του. Οι δουλειές μας θα πρέπει να μείνουν στην πάντα, γιατί τα μωρά μας εν τούτα που έχουν ανάγκη. Απαραίτητα δε να συμμετέχει και ο πατέρας στη μόρφωση των παιδιών του. Α. Υπομονή πολλή. Γιατί εμένα έπιασε με ο πανικός στην Α τάξη πώς θα κατάφερνα να διαβάζω σε δύο μωρά την ίδια ώρα. Μ. Τζιαί αν έχει και δίδυμα, να μην τα βάλει ποττέ του,που την Α τάξη, μαζί. Α. Εμένα είπαν μου τζιαί έβαλα τους μαζί, τζιαί εν υπάρχει πρόβλημα. Μ. Εγώ έκαμα λάθος. Έβαλα τους μαζί. Τωρά στην Στ τάξη βλέπω να υπάρχει χωρίς να το θέλουν μια αντιζηλία μεταξύ τους, σε βαθμό που επιδρά ανασταλτικά τζιαί στον τρόπο που δουλεύκουν. Αν το ήξερα από την αρχή, θα τους εχώριζα που την Α τάξη γιατί διαφορετικά αναπτύσσεται η κάθε προσωπικότητα σε διαφορετική τάξη.στο Γυμνάσιο θα το επιδιώξω να είναι σε ξεχωριστή τάξη. Α. Εγώ εν αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα. Δεν κάθονται μαζί ποττέ τους. Τα δικά σου μωρά μπορεί να συμπεριφέρονται όπως λαλείς, επειδή το ένα είναι αγόρι τζιαί το άλλο κορίτσι. Μ. και Ε. Έσιης δίκαιο. Μπορεί να συντείνει τούτο. Ερ. Να κάνω τώρα την τελευταία μου ερώτηση, για να μην σας κουράζω άλλο. Μ. Να μεν λείψει τζιαί η κασέτα τζιαί να μεν μας πιάνεις.. (πάλι οι άλλοι γελούν) Ερ. Στο δάσκαλο του παιδιού σας ή σε άλλου δάσκαλο τι θα του ελέγατε να προσέξει στην εργασία που βάλλει στο σπίτι; Διότι να πω κάτι που μου συμβαίνει κάποτε εμένα. Επειδή μας πιέζει ο χρόνος δεν λογαριάζουμε όσο πρέπει τα παιδιά. Ε. Να μπαίνει ό,τι είναι απαραίτητο. Α. Κάποτε τζιαί οι δάσκαλοι για να προλάβουν την ύλη τους μπορεί να βάλουν πολλή κατ οίκον εργασία τζιαί να μην σκεφτούν όσο πρέπει ότι εν μωρά τζιαί ότι 12

μπορεί να έχουν τζιαί ιδιαίτερα ή κάτι άλλο. Τούτο μπορεί να κάμει τα μωρά να αγχώνονται. Μ. Όσο γίνεται να ασχολούνται όσο πιο πολλά μπορούν στην τάξη με τα μαθήματα τζιαί ότι μείνει να μας το φέρουν σπίτι. Στο σχολείο να τους δουλεύκουν όσο γίνεται παραπάνω τζιαί για το σπίτι να αφήνουν καμιά έκθεση. Ε. Να ταξινομεί το χρόνο του ο δάσκαλος για να τον αξιοποιεί σωστά τζιαί να μην αγχώνεται ούτε τζείνος ούτε οι μαθητές που την ύλη. Μ. Αν και μπορούμε ομολογουμένως να το πούμε τούτο. Φέτος ιδιαίτερα με την αλλαγή του συστήματος, η ύλη που μας βάλλουν στο σπίτι είναι πολύ μειωμένη από την περσινή χρονιά. Μιλούμε δεν συγκρίνεται φέτος. Ερ. Μπορώ να ρωτήσω και κάτι άλλο; Η πείρα που έχει ένας δάσκαλος επηρεάζει την κατ οίκον εργασία που βάζει στους μαθητές του; Α. Καλό, σίγουρα. Ο δάσκαλος που έκανε ξανά μιαν τάξη, ξέρει πώς να δουλέψει την τάξη. Ξέρει πόση δουλειά χρειάζεται για κάθε σημείο στο σπιτι. Ε. Δεν είχα εμπειρία. Οι δασκάλες που γνώρισα ως τώρα είναι όλες νεαρές. Ούλλες ήταν οι ίδιες σε τούτο το σημείο. Εκάναν ούλλες σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας. Κωδικοποίηση και επεξεργασία δεδομένων (άλλος τρόπος) Με βάση την συλλογή και ομαδοποίηση των δεδομένων που προέκυψαν από την απομαγνητοφώνηση των συνεντεύξεων προέκυψαν οι πιο πάνω πίνακες. Όπως λέει ο Berg (2001) δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος που γίνεται η κωδικοποίηση και η επεξεργασία των δεδομένων αλλά τα ίδια τα δεδομένα σε οδηγούν ως προς τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσεις. Συγκεκριμένα τα δεδομένα ομαδοποιήθηκαν με βάση τις διάφορες πτυχές της κατ οίκον εργασίας. Οι πτυχές αυτές είναι: Τρόπος που γίνεται η κατ οίκον εργασία (χώρος που γίνεται, χρόνος που παίρνει, με ποιον γίνεται) ΧΡΩΜΑΤΑ Δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά όταν μελετούν ΧΡΩΜΑ Δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς όταν βοηθούν τα παιδιά τους ΧΡΩΜΑ Η αναγκαιότητα- χρησιμότητα της ύπαρξης κατ οίκον εργασίας ΧΡΩΜΑ Εισηγήσεις γονιών για την κατ οίκον εργασία ΧΡΩΜΑ Συμβουλές που θα έδιναν οι γονείς σε κάποιο άλλο γονιό για να υποστηρίξει την κατ οίκον εργασία του παιδιού του ΧΡΩΜΑ Συμβουλές που θα έδιναν οι γονείς σε ένα/μια δάσκαλο/α σε σχέση με την κατ οίκον εργασία των παιδιών τους ΧΡΩΜΑ Στους πίνακες, στη στήλη «Σχετικά χωρία» περιλαμβάνονται αυτούσια τα κομμάτια από τις απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις των γονιών που αναφέρονται στην κάθε μια από τις πτυχές. Στις απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις, που επισυνάπτονται στο παράρτημα, ξεχωρίζουν τα χωρία που αναφέρονται στην κάθε πτυχή αφού είναι χρωματισμένα με το χρώμα που αναλογεί στην κάθε πτυχή. 13

IV. Κ Ω Δ Ι Κ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Κ Α Ι Ε Π Ε Ξ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Δ Ε Δ Ο Μ Ε Ν Ω Ν Μετά την απομαγνητοφώνηση έγινε προσπάθεια συγκέντρωσης των ευρημάτων σε ένα δενδροδιάγραμμα, το οποίο οπτικογραφεί όλες τις απόψεις των γονέων του δείγματος. Με τη βοήθεια, όμως, του υπομνήματος διακρίνονται εύκολα τα σημεία όπου οι απόψεις των εργαζόμενων γονέων και των μη εργαζόμενων γονέων για το θεσμό της κατ οίκον εργασίας συγκλίνουν ή διαφοροποιούνται. Το δενδροδιάγραμμα παρουσιάζεται και αναλύεται πιο κάτω (Σχεδιάγραμμα1). Αρχικά, στο δενδροδιάγραμμα παρουσιάζονται με διαφορετικό χρώμα οι άξονες της συζήτησης γύρω από το θέμα της κατ οίκον εργασίας, όπως αυτοί ορίστηκαν με βάση το πρωτόκολλο συνέντευξης. Έπειτα, κάτω από τον κάθε θεματικό άξονα παρουσιάζονται οι απόψεις των συμμετοχόντων με αυτούσια χωρία. Τα χωρία με κόκκινο χρώμα δηλώνουν τις απόψεις των εργαζόμενων γονέων ενώ τα χωρία με μπλε χρώμα δηλώνουν τις απόψεις των μη εργαζόμενων γονέων. Τα υπογραμμισμένα χωρία δηλώνουν τις απόψεις και των δύο κατηγοριών. Σύμφωνα με το δενδροδιάγραμμα φαίνεται τα παιδιά να μελετούν στο σπίτι, στην κουζίνα, στη γιαγιά και τον παππού καθώς και στο δωμάτιό τους, μόνοι εκτός των περιπτώσεων όπου συναντούν κάποια απορία και απευθύνονται στην μητέρα για βοήθεια. Το τελευταίο φαίνεται να υποστηρίζεται και από τις δύο κατηγορίες γονέων αφού στην ερώτηση πού και πώς διαβάζει το παιδί σας δηλώνουν: «[...] διαβάζει μόνη της, όμως πάντα έρχεται και με ρωτά όταν έχει κάποιες απορίες είτε για λέξεις είτε για κάποιο κείμενο απλά για να καταλάβει η ίδια αν κατανόησε καλά και αν είναι αυτό που της ζητά ο δάσκαλος (Σ1ΟΜΣ, ΣΑΣ1)». Ο δε χρόνος που τα παιδιά των συμμετοχόντων αφιερώνουν για την κατ οίκον εργασία είναι 1 με 1,5 ώρα εώς αρκετή ώρα. Τα παιδιά των εργαζόμενων γονέων διαβάζουν μόνα ή με τη γιαγιά και τον παππού και τούτο διότι όπως διαφάνηκε στην έρευνα αυτή οφείλεται, στο αντίστοιχο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι γονείς έναντι των μη εργαζόμενων, στην έλλειψη χρόνου. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση: «[...]ο χρόνος μου είναι περισσότερο περιορισμένος [...] γιατί ούτε το μεσημέρι έχω την ευκαιρία να πάω στο σπίτι, οπότε τα παιδιά αφού σχολάσουν απευθείας πάνε στη γιαγιά και τον παππού, οι οποίοι δεν μπορούν και πολύ να βοηθήσουν άρα μόνος του θα κάνει τα μαθήματά του και απλά εγώ θα τα ελέγξω αν τα έχει κάνει (Σ2ΟΜΣ»). Τα παιδιά των μη εργαζόμενων γονέων διαβάζουν όπως διαφάνηκε μέσα από τις ατομικές συνεντεύξεις είτε μόνα είτε με την μητέρα. Συγκεκριμένα, ο Σ2ΑΣ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Διαβάζει [...] με την βοήθειά μου. Δεν μπορεί να κάτσει μόνος του. Πρέπει να είμαι μαζί του συνέχεια (ΣΑΣ2)» 14

Μέσα από την συνέντευξη διαφαίνεται ότι και οι δύο κατηγορίες γονιών αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ύλη αφού αρκετές είναι οι περιπτώσεις που αδυνατούν να κατανοήσουν διάφορες εργασίες που τίθενται στα παιδιά ως κατ οίκον με αποτέλεσμα να αδυνατούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι. Τα παρακάτω αποτελούν παραδείγματα των απαντήσεων εργαζόμενων και μη εργαζόμενων γονέων για το σχετικό θέμα: «Έχει πράγματα που δεν τα μάθαμε εμείς όταν ήμασταν σχολείο και αδυνατώ να του τα εξηγήσω (ΣΑΣ2)». «Στα μαθηματικά [...] εγώ δεν μπορώ να τη βοηθήσω [...] έχει κάποια σχήματα που εμείς δεν τα διδαχθήκαμε και δεν τα ξέρουμε και δυσκολευόμαστε να εξηγήσουμε και όταν διαβάζει με τον παππού και την γιαγιά είναι ακόμα πιο δύσκολο (Σ1ΟΜΣ)». Επιπρόσθετα, οι γονείς δηλώνουν ότι μερικά από τα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν με τα παιδιά τους με την κατ οίκον εργασία, αφορούν «προβλήματα κατανόησης» αλλά και προβλήματα συμπεριφοράς που προκύπτουν είτε από προβλήματα υγείας είτε από το χαρακτήρα του παιδιού. Οι δηλώσεις αυτές βρίσκουν σύμφωνες και τις δύο κατηγορίες γονέων που δηλώνουν στην ερώτηση πώς αντιδρά το παιδί σας στην κατ οίκον εργασία τα ακόλουθα λόγια: «... «Ούφου ε πολλά τα μαθήματα» είναι η πρώτη του αντίδραση έστω κι αν τα μαθήματα είναι λίγα. Φυσικά έχει και το συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας που τον κάνει συνεχώς να δυσανασχετεί με το παραμικρό και να νευριάζει και να μην θέλει να διαβάσει (ΣΑΣ2)». «[...] υπάρχουν γονείς από περιπτώσεις που ξέρω ότι δυσκολεύονται να διαβάσουν γιατί βαριούνται ή είναι πολύ ζωηρά ή έχει κάποιο πρόβλημα το μωρό(σ1ομσ)». Μέσα από την συνέντευξη εκφράζονται παράλληλα και οι απόψεις γονέων όπου τα παιδιά τους «παραπονιούνται αρκετές φορές γιατί έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση» καθώς και παιδιά που δεν παρουσιάζουν οποιαδήποτε δυσκολία αφού «το παιδί είναι πάντα πρόθυμο και κάνει περισσότερα από ότι του ζητούν». Προχωρώντας στην χρησιμότητα της κατ οίκον εργασίας και στο αν θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να βάζουν εργασία για το σπίτι, όλοι οι γονείς παρουσιάζονται θετικοί και δηλώνουν: «Πρέπει να μπαίνει [...] για σκοπούς εμπέδωσης του τι έκαναν οι δάσκαλοι στην τάξη για να μπορέσουν τα παιδιά όταν έρθουν σπίτι να τα λύσουν μόνα τους (Σ3ΟΜΣ)». «Ναι φυσικά και πρέπει να μπαίνει γιατί μαθαίνουν να μελετούν (ΣΑΣ1)». «Είναι καλό να έχουν κάτι για να νιώθουν και οι ίδιοι την ευθύνη του να διαβάσουν (ΣΑΣ2)» Έστω κι αν οι γονείς έχουν θετική στάση απέναντι στο θεσμό της κατ οίκον εργασίας, μέσα από τις δηλώσεις τους εκφράζουν άμεσα τη μορφή της κατ οίκον 15

εργασίας που θα έπρεπε να καθορίζεται από τους αρμόδιους φορείς. Συγκεκριμένα προτείνονται τα ακόλουθα: «Ναι είναι χρήσιμη αλλά πάντα να μπαίνει με βάση τις δυνατότητες και τα προβλήματα του κάθε παιδιού. Δεν είμαι της άποψης να μην μπαίνει καθόλου στο σπίτι. Είναι καλό να έχουν κάτι για να νιώθουν και οι ίδιοι την ευθύνη του να διαβάσουν. Ωστόσο, είναι καλό ο δάσκαλος να διαφοροποιεί την εργασία που δίνει στο κάθε παιδί (ΣΑΣ2)». «Απλά θα ήταν καλά να αφορά πράγματα που μπορούν να δουλέψουν μόνα τους τα μωρά. [...] να δουλέψει την εγκυκλοπαίδεια, το computer, πράγματα που ο μπορεί από μόνος του ο μαθητής να δουλέψει. Αν πάλι είναι κάτι άγνωστο όπως μια μαθηματική πράξη, ένα πρόβλημα που είναι δύσκολο για ένα μαθητή θα ήταν καλύτερα να τον βοηθά ο δάσκαλος στην τάξη (ΣΑΣ1)». «Νομίζω πρέπει να μπαίνει κατ οίκον εργασία αλλά μόνο όταν χρειάζεται. Να μην ξεκινούν οι δάσκαλοι να βάζουν κατ οίκον απλά για να το δούμε εμείς οι γονείς, ότι έβαλαν κάτι στο σπίτι αλλά όταν χρειάζεται για εμπέδωση περισσότερο [...] (Σ2ΟΜΣ)». Μέσα από την επεξεργασία των δεδομένων, οι εισηγήσεις των εργαζόμενων γονέων για το θεσμό της κατ οίκον εργασίας διαφοροποιούνται από τις εισηγήσεις των μη εργαζόμενων γονέων και αυτό όπως παρατηρείται από το δενδροδιάγραμμα οφείλεται στις διαφορετικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δύο κατηγορίες γονέων. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι γονείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγου έλλειψης χρόνου εισηγούνται στους αρμόδιους φορείς όπως Υπουργείο και Εκπαιδευτικούς: «Να αφιερώνεται κάποιος χρόνος στο σχολείο είτε μία από τις περιόδους που υπάρχουν ήδη είτε κάποια επιπλέον ώρα πιο μετά για να κάνουν τα μαθήματά τους τα παιδιά εκεί (Σ2ΟΜΣ)». Οι μη εργαζόμενοι γονείς, που οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν επικεντρώνονται σε προβληματικές καταστάσεις όπως «παιδιά ζωηρά και απρόθυμα να εργαστούν» ή «παιδιά με προβλήματα υγείας», προτείνουν: «Οι δάσκαλοι να αφιερώνουν κάποιο χρόνο στο σχολείο για να κάνουν τα μαθήματά τους τα παιδιά εκεί. Είναι καλό στο σπίτι να μπαίνει κάτι πιο απλό όπως ανάγνωση και ορθογραφία. Και να υπάρχει κατανόηση με τα παιδιά και να κάνουν όσα μπορούν (ΣΑΣ2)» «Οι δάσκαλοι να το βλέπουν με κατανόηση. Ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε μαθητή να δίνουν και την ανάλογη εργασία (ΣΑΣ1)». «Να δίνονται κίνητρα στους μαθητές για να διαβάζουν και να μελετούν στο σπίτι γιατί η κατ οίκον είναι ένας λόγος για να ξεκινήσουν οι μαθητές από το δημοτικό να μελετούν. Πρέπει να μάθουν και να γίνεται από την πρώτη τάξη του δημοτικού εξειδικευμένη... εξήγηση στα μωρά στο πως να δουλεύουν. Όταν γίνει σωστό ξεκίνημα τότε και τα μωρά θα διαβάζουν σωστά (ΣΑΣ1)». 16

Εντούτοις και οι δύο γονείς που μέσα από τις συνεντεύξεις διαφάνηκε να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ύλη, δυσκολία στην κατανόηση και επεξήγηση των εργασιών στα παιδιά προτείνουν στους αρμόδιους φορείς: «Να τελειώνουν τις εργασίες τους στην τάξη για να διευκολύνουν κι εμάς που για κάποια πράγματα δεν τα ξέρουμε γιατί δεν τα μάθαμε τον καιρό μας (ΣΑΣ2)». «Όχι μόνο με το ολοήμερο αλλά [...] θα ήταν καλά ο δάσκαλος να είχε περισσότερο χρόνο μέσα στο υπάρχον χρόνο του σχολείου για να μπορεί να εξηγά κάποια πράγματα στους γονείς. [...]. Τουλάχιστον να μπορούμε να τα καταλάβουμε πρώτα εμείς και να μπορέσουμε μετά να τα εξηγήσουμε στα μωρά μας (Σ1ΟΜΣ)» «Πρέπει κάποιος να βοηθήσει και να πει και στους γονείς πως να βοηθούν τα παιδιά τους να μελετούν σωστά στο σχολείο (ΣΑΣ1)». Τέλος, όλοι οι γονείς συμβουλεύουν άλλους γονείς «όσο μπορούν να βοηθούν το παιδί τους. Να είναι εκεί και να του αφιερώνουν το χρόνο που χρειάζεται και να κάνουν υπομονή (ΣΑΣ2)». Βέβαια εκφράζεται και η άποψη από κάποιο γονέα «να ζητείται και η βοήθεια κάποιου εκπαιδευτικού αρμόδιου για να βοηθήσει τους γονείς στο πως θα βοηθούν το παιδί τους στο σπίτι (ΣΑΣ1)». V. Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Μέσα από την ανάλυση και την επεξεργασία των δεδομένων της ποιοτικής αυτής έρευνας διαγράφηκαν οι απόψεις των γονέων μιας περιοχής για το θεσμό της κατ οίκον εργασίας, οι οποίες μπορούν να χαρακτηριστούν θετικές. Όλοι οι γονείς παρουσιάζονται θετικοί προς τον θεσμό με μία κριτική ωστόσο διάθεση ως προς τους σκοπούς για τους οποίους πρέπει να τίθεται η κατ οίκον εργασία από το σχολείο. Κάποιες από τις απόψεις των γονέων όπως εκδηλώθηκαν στις ατομικές και ομαδικές συνεντεύξεις φαίνεται να διαφοροποιούνται ενώ κάποιες άλλες να συγκλίνουν. Συγκεκριμένα, διαφαίνεται ότι οι εργαζόμενοι γονείς και οι μη εργαζόμενοι γονείς αντιμετωπίζουν διαφορετικές δυσκολίες στην κατ οίκον εργασία, γεγονός που διαφοροποιεί και τις εισηγήσεις τους για τον επικείμενο θεσμό. Οι εργαζόμενοι γονείς παρουσιάζουν προβλήματα με το χρόνο που διαθέτουν στα παιδιά τους για την κατ οίκον εργασία με αποτέλεσμα οι εισηγήσεις τους να εστιάζονται περισσότερο στην ικανοποίηση αυτών των αναγκών από τους αρμόδιους φορείς. Δηλαδή να εισηγούνται την εφαρμογή του ολοήμερου σχολείου ή την πραγματοποίηση της κατ οίκον εργασίας στα πλαίσια του υπάρχοντος σχολικού προγράμματος. Οι μη εργαζόμενοι γονείς αντιμετωπίζουν προβλήματα που σχετίζονται άμεσα με τον χαρακτήρα ή την υγεία του παιδιού τους, με αποτέλεσμα οι προτάσεις προς τους αρμόδιους να αφορούν τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αντιμετωπίζουν αδύνατα, ζωηρά και προβληματικά παιδιά. Και αυτό επιτυγχάνεται δείχνοντας κατανόηση και προσφέροντας διαφοροποιημένη και εξατομικευμένη εργασία. Στα σημεία όπου τα προβλήματά τους ταυτίζονται, όπως προβλήματα με την ύλη ή την κατανόηση και εξήγηση κάποιων εργασιών στα παιδιά τους, τότε και οι εισηγήσεις τους φαίνονται να συμπεριφέρονται ανάλογα. 17

Μελλοντικές έρευνες θα μπορούσαν να εμβαθύνουν τη διερεύνηση στο επικείμενο θέμα. Για περαιτέρω εμβάθυνση, θα μπορούσε να διερευνηθεί κατά πόσο άλλα δημογραφικά χαρακτηριστικά όπως φύλο γονέων, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο γονέων, ηλικία και επίδοση παιδιών διαφοροποιούν τις απόψεις των γονέων για το θεσμό της κατ οίκον εργασίας. Στο μέσο συλλογής δεδομένων που χρησιμοποιήθηκε θα μπορούσε να παραλειφθεί η ερώτηση που αναφέρονταν στις δυσκολίες των παιδιών καθώς και στις δυσκολίες των γονιών για αποφυγή οποιασδήποτε μορφής αμηχανίας. Θα ήταν καλύτερα οι γονείς να εκφράζανε ελεύθερα όσα εκείνοι θεωρούσανε αναγκαία να ειπωθούν. Πρωτόκολλο ατομικών και ομαδικής ημιδομημένης συνέντευξης γονιών στα πλαίσια έρευνας για την Κατ οίκον εργασία Προκαταρκτικά: Ευχαριστίες για τη συμμετοχή στη συνέντευξη Σκοπός της έρευνας Τρόπος επιλογής συμμετεχόντων Διαπραγμάτευση χρήσης κασετοφώνου Ανωνυμία Ερωτήσεις: 1. Πώς πάει το παιδί στο σχολείο; Τι σημαίνει να έχει κάποιος παιδί του.στην Κύπρο; Πώς σχετίζεστε με το σχολείο του παιδιού σας; Με ποιο τρόπο συμμετέχετε/εμπλέκεστε στη σχολική ζωή του παιδιού σας; 2. Με ποιο τρόπο γίνεται η κατ οίκον εργασία του παιδιού σας; Σε ποιο χώρο την κάνει; Πόσο χρόνο του παίρνει; Διαβάζει μόνος του ή με βοήθεια; 3. Αντιμετωπίζει οποιεσδήποτε δυσκολίες το παιδί σας όταν μελετά; Πώς βιώνει την διαδικασία της μελέτης; Πώς ανταποκρίνεται; Του αρέσει; 4. Αντιμετωπίζετε μήπως εσείς κάποιες δυσκολίες όταν βοηθάτε το παιδί; 5. Πόσο χρήσιμη θεωρείται το να καθορίζουν/βάζουν τα σχολεία κατ οίκον εργασία; Είναι αναγκαία η ύπαρξη κατ οίκον εργασίας; Ποια η άποψή σας για την κατ οίκον εργασία; Πρέπει να υπάρχει κατ οίκον εργασία ή όχι; Αν ναι, για ποιους λόγους νομίζεται ότι πρέπει να υπάρχει; Αν όχι, για ποιους λόγους νομίζεται ότι δεν πρέπει να υπάρχει; 6. Αν ήμουν ο ΥΠΠ τι θα μου εισηγείστο να γίνει σχετικά με το θέμα της κατ οίκον εργασίας; Έχετε να προτείνετε εναλλακτικές ιδέες; 7. Τί συμβουλή θα δίνετε σε ένα γονιό για να τα καταφέρει και να υποστηρίξει στην κατ 18

οίκον εργασία το παιδί του; 8. Τί συμβουλή θα δίνετε σε ένα εκπαιδευτικό/δάσκαλο/α/καθηγητή/τρια σε σχέση με την κατ οίκον εργασία των παιδιών; Ευχαριστίες. ΟΜΑΔΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Α= Άννα-Συνεντευκτής Ν= Νεκτάριος-Συμμετέχοντας 1 Δ= Δήμητρα Συμμετέχοντας 2 Μ= Μαρία-Συμμετέχοντας 3 Δ- Είμαι η Δήμητρα, είμαι ιδιωτική υπάλληλος και το παιδί μου πάει στη Ε τάξη του δημοτικού. Ν- Είμαι ο Νεκτάριος, είμαι μηχανολόγος και το παιδί μου είναι στη Δ δημοτικού. Μ- Είμαι η Μαρία είμαι δημόσια υπάλληλος και το παιδί μου πάει στη Γ δημοτικού Α- Τι σημαίνει να έχει κάποιος παιδί σε δημοτικό σχολείο; Δ- Σημαίνει... αρκετές ώρες προετοιμασία στο σπίτι αν θέλεις να πάει καλά το παιδί σου... Α- Νεκτάριε... Ν- Καταρχήν είναι ευθύνη να έχεις ένα παιδί στο δημοτικό, βέβαια εξαρτάται από το χρόνο που έχεις να διαθέσεις από τη δουλεία κτλ για να μπορέσεις να αντεπεξέλθεις στα μαθήματά του και τα λοιπά. Μ- Ε... πιστεύω ότι είναι κάπως δύσκολο να έχεις παιδί στο δημοτικό, απαιτούνται αρκετές ώρες για διάβασμα το απόγευμα, δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για το παιδί να χαρεί...να παίξει. Πρέπει μόλις έλθει από το σχολείο να διαβάσει, να πάει το φροντιστήριο του και μετά να ασχοληθεί και λίγο με τα αδέλφια του και κατά κάποιο τρόπο με τον εαυτό του. Α- Έχετε αναφέρει ότι η κατ οίκον εργασία απαιτεί πολύ χρόνο. Με ποιο τρόπο γίνεται η κατ οίκον εργασία με το παιδί σας. 19

Ν- Να ξεκινήσω εγώ... απλά να πω ότι ο χρόνος που έχω, όχι ελεύθερος αλλά που μπορώ να βοηθήσω είναι πολύ περιορισμένος είναι λίγο στο διάλειμμα που επιστρέφω...δεν έχω ώρες συγκεκριμένες επειδή οι δουλειές που κάνω είναι σε διάφορες τοποθεσίες και εξαρτάται από το χρόνο τον οποίο έχω. Έχω λίγο χρόνο το μεσημέρι αλλά το απόγευμα μετά τη δουλειά επειδή αργώ να σχολάσω είναι πολύ περιορισμένος. Προσπαθώ να κάθομαι λίγη ώρα με το παιδί μου αλλά κάποιες φορές αναγκαστικά είτε θα δουλέψει μόνο του είτε θα έχει κάποια βοήθεια από τον παππού... Δ- Εμένα ο χρόνος μου είναι περισσότερο περιορισμένος από ότι του Νεκτάριου γιατί ούτε το μεσημέρι έχω την ευκαιρία να πάω στο σπίτι οπότε τα παιδιά σχολάνουν απευθείας και πάνε στη γιαγιά και τον παππού οι οποίοι δεν μπορούν και πολύ να βοηθήσουν άρα μόνος του θα κάνει τα μαθήματά του και απλά εγώ θα ελέγξω τα αν τα έχει κάνει. Α- Του παίρνει αρκετή ώρα να τα κάνει από όσο σας λέει; Comment [MSOffice1]: Προβλημα εργαζόμενου γονιού Α Comment [MSOffice2]: Λεπτομερια διεξαγωγής κατοικον-χώρος και τρόπος 1 Comment [MSOffice3]: Προβλημα εργαζόμενου γονιού Α Comment [MSOffice4]: Λεπτομερια διεξαγωγής κατοικον- χωρος και τρόπος 1,2 Δ-Εξαρτάται απ την μέρα Α-Μια συνηθισμένη μέρα Δ- Περίπου 1,5 ώρα Ν- Ε και το δικό μου μωρό περίπου 1 ώρα Α- Έχετε αναφερθεί σε κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε σαν γονιοί για να βοηθήσετε τα παιδιά σας όσον αφορά τον χρόνο. Τα παιδιά σας τώρα τα ίδια μήπως αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε δυσκολία την ώρα της κατ οίκον εργασίας, την ώρα που διαβάζουν ή είναι κυρίως δικές σας δυσκολίες; Μ- να σου πω και τα δύο. Ναι. Και τα δύο. Πολλές φορές δυσκολευόμαστε και εμείς οι ίδιοι, ιδιαίτερα στα μαθηματικά ενώ στα ελληνικά, είναι καλύτερα τα πράγματα να εξηγήσουμε μια εργασία στο παιδί. Συνήθως όμως χρειάζεται αρκετός χρόνος και από το ίδιο το παιδί για να καταλάβει τι πρέπει να κάνει σε μια άσκηση. Διαβάζει μόνη της κυρίως η δική μου διότι ο παππούς και η γιαγιά δεν έχουν την εκπαίδευση που χρειάζεται για να τη βοηθήσουν, διαβάζει μόνη της, οπόταν εγώ όταν σχολάσω το μόνο πράγμα που θα κάνω θα ελέγξω αν έχουν γίνει ή όχι κι αν δω ότι έχει κάποια δυσκολία τότε θα τη βοηθήσω όσο μπορώ. Ν- Να προσθέσω κι εγώ κάτι σε αυτό που η είπε η Μαρία πάνω στα μαθήματα ιδίως στα μαθηματικά... βλέπω τωρά την κόρη μου που κάμνει κάτι πράγματα κι εγώ δεν μπορώ να τη βοηθήσω για παράδειγμα έχει κάποια σχήματα που εμείς δεν τα διδαχθήκαμε και δεν τα ξέρουμε και δυσκολευόμαστε να της εξηγήσουμε και άμα διαβάζει με τον παππού και την γιαγιά είναι ακόμα πιο δύσκολο. Comment [MSOffice5]: Χρόνος 1,2 Comment [MSOffice6]: Προβλημα εργαζομενου γονιου Β Comment [MSOffice7]: Χρόνος 3 Comment [MSOffice8]: Προβλημα παιδιού-κατανοησης 1 Comment [MSOffice9]: Λεπτομεριες διεξαγωγής χωρος και τροπος 1,2 Comment [MSOffice10]: Προβλημα εργαζόμενου γονιού-μη κατανοηση υλης, δυσκολια εξηγησης εργασίας στα παιδιά Β Α- Πόσο χρήσιμο θεωρείται το να βάζει η δασκάλα κατ οίκον εργασία Ν- Σίγουρα δεν είναι δυνατόν να γίνονται όλες οι δουλείες στο σχολείο αλλά θα μπορούσαμε να προτείνουμε εμείς κάποιες λύσεις για το πως το βλέπουμε το θέμα και τι μπορεί να γίνει 20