ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Κυριακή Γεωργάκη Επιθεωρήτρια Εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli 1

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αποστολή / Στόχος Βελτίωση των επιπέδων Α&Υ στους χώρους εργασίας Προστασία εργαζομένων και άλλων ατόμων από κινδύνους στην εργασία Προστασία του περιβάλλοντος από βιομηχανικά απόβλητα Έλεγχος της ποιότητα του αέρα Προστασία από την Ακτινοβολία www.mlsi.gov.cy/dli 2

Επίτευξη Στόχου Με κατάλληλα εναρμονισμένη νομοθεσία Με την επιτήρηση της εφαρμογής της νομοθεσίας μέσω της επιθεώρησης Με τη συνεργασία με Κοινωνικούς Εταίρους και άλλους φορείς Με την προώθηση της πρόληψης μέσω της διαφώτισης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης www.mlsi.gov.cy/dli 3

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ-ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ-ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ Εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή της ασφάλειας και υγείας των προσώπων στην εργασία, καθώς και άλλων προσώπων που μπορεί να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες στην εργασία. www.mlsi.gov.cy/dli 4

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ www.mlsi.gov.cy/dli 5

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ-ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ-ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Να διασφαλίζει την ασφάλεια, υγεία και ευημερία των εργοδοτουμένων του www.mlsi.gov.cy/dli 6

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ (συν) Οι υποχρεώσεις περιλαμβάνουν: Παροχή ασφαλών εγκαταστάσεων, συστημάτων και μεθόδων εργασίας Διευθετήσεις για διασφάλιση της ασφάλειας και υγείας σε σχέση με τη χρήση, αποθήκευση και μεταφορά αντικειμένων και ουσιών Παροχή πληροφοριών, οδηγιών εκπαίδευσης και επιτήρησης για τη διασφάλιση της Α&Υ www.mlsi.gov.cy/dli 7

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ (συν) Διατήρηση περιβάλλοντος εργασίας το οποίο να είναι ασφαλές και χωρίς κινδύνους για την υγεία, και επαρκές όσον αφορά διευθετήσεις για την ευημερία. Επίβλεψη της ορθής εφαρμογής των μέτρων Α&Υ Παροχή στους αντιπροσώπους ασφάλειας επαρκούς χρόνου από την εργασία, χωρίς μισθολογική απώλεια, καθώς και των αναγκαίων μέσων για εκπλήρωση των καθηκόντων τους www.mlsi.gov.cy/dli 8

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ (συν) Διαβούλευση με τους εργοδοτούμενους και τους εκπροσώπους τους Να λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες του εργοδοτούμενου στον οποίο ανατίθενται καθήκοντα Διεύθυνση της επιχείρησης και παροχή πληροφοριών για προστασία τρίτων προσώπων που μπορεί να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες της επιχείρησης (Οι υποχρεώσεις των εργοδοτουμένων δεν θίγουν την αρχή της ευθύνης του εργοδότη) www.mlsi.gov.cy/dli 9

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΑΥΤΟΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ www.mlsi.gov.cy/dli 10

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΥΤΟΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ Διευθύνουν την επιχείρηση και να διεξάγουν τις εργασίες τους με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, η ασφάλεια και η υγεία των ιδίων και άλλων προσώπων που δυνατό να επηρεαστούν Παρέχουν πληροφορίες σε τρίτα πρόσωπα, που δυνατό να επηρεαστούν από τις δραστηριότητές του, ώστε να διασφαλίζει ότι τα πρόσωπα αυτά δεν θα εκτίθενται σε κίνδυνο www.mlsi.gov.cy/dli 11

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ www.mlsi.gov.cy/dli 12

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ Να φροντίζουν για την ασφάλεια και υγεία των ιδίων και άλλων προσώπων Να συνεργάζονται με τον εργοδότη για συμμόρφωση με το Νόμο Να χρησιμοποιούν τον προστατευτικό εξοπλισμό και ιματισμό Να αποφεύγουν την κακή χρήση ή επέμβαση σε εξοπλισμό που παρέχεται για την ασφάλεια, υγεία και ευημερία του ιδίου και άλλων προσώπων κατά την εργασία www.mlsi.gov.cy/dli 13

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ (συν) Να αναφέρουν αμέσως καταστάσεις που εγκυμονούν κινδύνους Να συντρέχουν τον εργοδότη, για όσο καιρό χρειαστεί, ώστε να εκπληρωθούν όλες οι υποχρεώσεις του και να καταστεί ασφαλές το περιβάλλον εργασίας Να συνεργάζονται με τις εσωτερικές / εξωτερικές υπηρεσίες Να παρακολουθούν επιμορφωτικά προγράμματα εκπαίδευσης / κατάρτισης για Α&Υ www.mlsi.gov.cy/dli 14

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ www.mlsi.gov.cy/dli 15

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (ΕΚ) Υποχρέωση για γραπτή ΕΚ ανάλογα με τη φύση των δραστηριοτήτων, για εργαζόμενους και τρίτα πρόσωπα Καθορισμός προληπτικών και προστατευτικών μέτρων Οι δραστηριότητες πρόληψης και οι μέθοδοι εργασίας που εφαρμόζονται πρέπει να: εξασφαλίζουν βελτίωση των επιπέδων Α&Υ ενσωματώνονται στο σύνολο των δραστηριοτήτων, σε όλα τα επίπεδα ιεραρχίας www.mlsi.gov.cy/dli 16

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ (ΕΣΥΠΠ) Ο Εργοδότης, ανάλογα με τη φύση των δραστηριοτήτων, ορίζει έναν ή περισσότερους εργοδοτουμένους για να ασχολούνται με τις δραστηριότητες αυτές. Αν υπάρχει διορισμένος Λειτουργός Ασφάλειας αυτός είναι ένας από τους εργοδοτούμενους Οι oριζόμενοι εργοδοτούμενοι προστατεύονται από δυσμενή διάκριση ή μεταχείριση από τον εργοδότη τους Οι oριζόμενοι εργοδοτούμενοι θεωρούνται ικανοί για να εκτελούν τα καθήκοντα τους εφόσον διαθέτουν τα απαιτούμενα προσωπικά και επαγγελματικά προσόντα (επαρκή κατάρτιση, πείρα/γνώση σε θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία) www.mlsi.gov.cy/dli 17

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Ο εργοδότης απευθύνεται σε κατάλληλες εξωτερικές Υπηρεσίες ή Πρόσωπα (ΕΞΥΠΠ) εφόσον οι δυνατότητες μέσα στον «Οργανισμό» δεν είναι επαρκείς για την οργάνωση των δραστηριοτήτων προστασίας και πρόληψης Οι ΕΞΥΠΠ πρέπει να είναι εγκεκριμένες από τον Αρχιεπιθεωρητή Ο εργοδότης δεν απαλλάσσεται από τις νομικές υποχρεώσεις του www.mlsi.gov.cy/dli 18

ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ Ο εργοδότης πρέπει να τηρεί: Κατάλογο των ατυχημάτων που πρέπει να γνωστοποιηθούν, σύμφωνα με τη Νομοθεσία Ειδικό μητρώο εκθέσεων όλων των θανατηφόρων ή σοβαρών ατυχημάτων και επικινδύνων συμβάντων Η απαίτηση γραπτής γνωστοποίησης των ατυχημάτων και των επικινδύνων συμβάντων, σύμφωνα με τη Νομοθεσία, συνεχίζει να ισχύει www.mlsi.gov.cy/dli 19

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ, ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΧΩΡΩΝ Λήψη μέτρων ανάλογα με τη φύση των δραστηριοτήτων Συνεργασία με εξωτερικές υπηρεσίες Ορισμός υπεύθυνων για εφαρμογή των μέτρων: Κατάλληλα καταρτισμένοι Κατάλληλα εξοπλισμένοι www.mlsi.gov.cy/dli 20

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρέπει να τηρείται ειδικό αρχείο ασφάλειας και υγείας στο οποίο καταχωρούνται στοιχεία για: Τις γραπτές εκτιμήσεις των κινδύνων και των προσώπων που τις διεξήγαγαν Τα προληπτικά και προστατευτικά μέτρα που καθορίστηκαν από τις εκτιμήσεις αυτές Τους εργοδοτούμενους και τα τρίτα πρόσωπα που εκτίθενται σε κίνδυνο Τα ονόματα των προσώπων που ορίστηκαν να ασχολούνται με τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης και τη σχετική εκπαίδευση και πείρα τους Το μητρώο των εκθέσεων και το κατάλογο περιστατικών ατυχημάτων και επικινδύνων συμβάντων www.mlsi.gov.cy/dli 21

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι εργοδοτούμενοι και οι εκπρόσωποί τους που εκτελούν ειδικά καθήκοντα στον τομέα Α&Υ έχουν πρόσβαση: στις εκτιμήσεις κινδύνου στο σύστημα διαχείρισης των επαγγελματικών κινδύνων στα προληπτικά και προστατευτικά μέτρα στο αρχείο ασφάλειας και υγείας στον κατάλογο ατυχημάτων και στο ειδικό μητρώο των εκθέσεων ατυχημάτων και επικινδύνων συμβάντων Οι εργοδοτούμενοι ή/και οι εκπρόσωποί τους έχουν το δικαίωμα να απευθυνθούν στον αρμόδιο Επιθεωρητή εάν κρίνουν ότι τα ληφθέντα μέτρα δεν αρκούν για να εξασφαλιστεί η Α&Υ στην εργασία www.mlsi.gov.cy/dli 22

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο κάθε Εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει για τους εργοδοτούμενους του και τους εκπροσώπους τους κατάλληλη και επαρκή εκπαίδευση στον τομέα της ασφάλειας και υγείας στην εργασία. Η εκπαίδευση αυτή θα πρέπει να αφορά: τα καθήκοντα τους την εισαγωγή ή αλλαγή εξοπλισμού εργασίας την εισαγωγή νέας τεχνολογίας την εισαγωγή νέων συστημάτων και μεθόδων εργασίας Η εκπαίδευση παρέχεται κατά την ώρα εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli 23

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ Διασφάλιση διαβούλευσης και συμμετοχής των εργοδοτουμένων: σε θέματα ασφάλειας και υγείας στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τα θέματα αυτά παροχή χρόνου χωρίς μισθολογική απώλεια καθώς και των μέσων ώστε οι εκπρόσωποι των εργοδοτουμένων που εκτελούν ειδικά καθήκοντα στον τομέα της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους www.mlsi.gov.cy/dli 24

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ Οι εκπρόσωποι των εργοδοτουμένων πρέπει να έχουν την ευκαιρία να διατυπώνουν τις παρατηρήσεις τους στον Επιθεωρητή Αποτελεσματικό εργαλείο της διαβούλευσης οι Επιτροπές Ασφαλείας Διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της Επιτροπής www.mlsi.gov.cy/dli 25

ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Πρέπει να παρέχεται κατάλληλη επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων, σύμφωνα με τους κινδύνους που εντοπίστηκαν από τη διαδικασία Εκτίμησης των Κινδύνων Η επίβλεψη της υγείας είναι δυνατό να αποτελεί μέρος ενός γενικού σχεδίου υγείας www.mlsi.gov.cy/dli 26

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ www.mlsi.gov.cy/dli 27

Η Εκτίμηση του Κινδύνων (ΕΚ) είναι η προσεκτική διερεύνηση και εντοπισμός όλων των πηγών κινδύνου στον εργασιακό χώρο οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σωματική βλάβη ή βλάβη στην υγεία τόσο σε πρόσωπα στην εργασία όσο και σε τρίτα πρόσωπα Στόχος: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Να διασφαλισθεί ότι έχουν ληφθεί όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε κανένα πρόσωπο να μην κινδυνεύει να τραυματιστεί ή να αρρωστήσει εξ αιτίας της εργασίας του www.mlsi.gov.cy/dli 28

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση ατυχήματος Τεχνικός Εξοπλισμός Ανθρώπινος Παράγοντας Εκτέλεση Εργασίας ΑΤΥΧΗΜΑ Περιβάλλον Εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli 29

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚ Βήμα 1. Εντοπισμός των πηγών κινδύνου Βήμα 5. Έλεγχος και αναθεώρηση της κατάστασης Βήμα 2. Προσδιορισμός του επηρεαζόμενων ατόμων Η ΕΚ πρέπει να διεξάγεται με την ενεργή συμμετοχή των εργαζομένων Βήμα 3. Αξιολόγηση του κινδύνου βάσει των λαμβανόμενων μέτρων Βήμα 4. Περιγραφή των ληπτέων μέτρων και ανάληψη δράσης www.mlsi.gov.cy/dli 30

Βήμα 1: Προσδιορισμός των Πηγών Κινδύνου Προσεκτική επιθεώρηση του χώρου εργασίας και καταγραφή όσων θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη Συνεργασία (συζήτηση, συμπλήρωση ερωτηματολογίων, κ.ά.) με τους υπαλλήλους ή τους αντιπροσώπους τους. (Μπορεί να έχουν παρατηρήσει πράγματα που δεν είναι άμεσα εμφανή). Συγκέντρωση: νομοθεσίας, Οδηγών, Κωδίκων Πρακτικής, ενημερωτικών εντύπων, κ.ά. www.mlsi.gov.cy/dli 31

Βήμα 1: Προσδιορισμός των πηγών κινδύνου (συν.) Συγκέντρωση των Εγχειριδίων Χρήσης από τους κατασκευαστές/προμηθευτές για τον εξοπλισμό/μηχανήματα ή των Δελτίων Δεδομένων Ασφάλειας για τα χημικά Μελέτη του αρχείου των ατυχημάτων/επικίνδυνων συμβάντων και ασθενειών (συχνά συμβάλει στον εντοπισμό των λιγότερο προφανών κινδύνων) Καταγραφή των κινδύνων που επηρεάζουν μακροπρόθεσμα την υγεία (π.χ. υψηλά επίπεδα θορύβου, έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες) www.mlsi.gov.cy/dli 32

Ενδεικτικός οδηγός αναζήτησης πηγών κινδύνου Κατασκευή κτηρίου Μέσα προσπέλασης και εξόδου Εργασία σε ύψος Ηλεκτρισμός (π.χ. φθαρμένα καλώδια)-εναέρια καλώδια υψηλής τάσης www.mlsi.gov.cy/dli 33

Ενδεικτικός οδηγός αναζήτησης πηγών κινδύνου (συν) Μηχανήματα / Εξοπλισμός Χημικές Ουσίες Βιολογικοί παράγοντες Ακτινοβολία Πηγές κινδύνου που μπορεί να προκαλέσουν γλίστρημα - παραπάτημα - πτώση (π.χ. κακή συντήρηση δαπέδων, σκάλες, κακή τοποθέτηση υλικών σε διαδρόμους) www.mlsi.gov.cy/dli 34

Ενδεικτικός οδηγός αναζήτησης πηγών κινδύνου (συν) Εύφλεκτες ουσίες Οθόνες οπτικής απεικόνισης Ακατάλληλος εξοπλισμός Ανεπαρκής/ακατάλληλος φωτισμός (π.χ. έλλειψη φωτιστικών, ακατάλληλα φωτιστικά σώματα) Ανεπαρκής/ακατάλληλος αερισμός www.mlsi.gov.cy/dli 35

Ενδεικτικός οδηγός αναζήτησης πηγών κινδύνου (συν) Χειρωνακτική διακίνηση φορτίων Ακατάλληλη θερμοκρασία Θόρυβος Οργάνωση εργασίας (ψυχοσωματικοί κίνδυνοι) www.mlsi.gov.cy/dli 36

Βήμα 2 ο Προσδιορισμός επηρεαζόμενων ατόμων Οι εργαζόμενοι Προσωπικό με ειδικές ανάγκες Οι νέοι και ηλικιωμένοι εργαζόμενοι Το ανειδίκευτο ή άπειρο προσωπικό (π.χ. νεοπροσληφθέντες, εποχιακοί και έκτακτοι εργαζόμενοι, μαθητεόμενοι) Τα άτομα που εργάζονται σε κλειστούς ή ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους www.mlsi.gov.cy/dli 37

Βήμα 2 ο Προσδιορισμός επηρεαζόμενων ατόμων Το προσωπικό συντήρησης και καθαρισμού Επισκέπτες Υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης Εργαζόμενοι με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας Εργαζόμενοι που παίρνουν φάρμακα www.mlsi.gov.cy/dli 38

Βήμα 3ο Εκτίμηση των κινδύνων και λήψη απόφασης για την αποτελεσματικότητα των υφισταμένων μέτρων πρόληψης και προστασίας Στο στάδιο αυτό εκτιμούνται οι κίνδυνοι μέσω διαφόρων μεθοδολογιών υπολογισμού και αξιολόγησης Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη: τα μέτρα ελέγχου που ήδη υπάρχουν η οργάνωση της εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli 39

ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ Μοντέλο Ποιοτικού Υπολογισμού του Κινδύνου από το ΒS 8800:1996 Πέντε κατηγορίες/διαβαθμίσεις: (Ασήμαντος/Αποδεκτός/Μέτριος/Μεγάλος/Απαράδετος Κίνδυνος ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Μικρές Μεγάλες Πολύ μεγάλες Μικρές ΑΣΗΜΑΝΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟΔΕΚΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Μεγάλες ΑΠΟΔΕΚΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Πολύ μεγάλες ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ www.mlsi.gov.cy/dli 40

Βήμα 4 ο Περιγραφή των ληπτέων μέτρων και ανάληψη δράσης Στο στάδιο αυτό λαμβάνεται απόφαση για το αν υπάρχουν επιπρόσθετα μέτρα που πρέπει να ληφθούν λαμβάνοντας υπόψη τα εξής: Κατά πόσο υπάρχει η δυνατότητα πλήρους εξάλειψης του κινδύνου και, εάν όχι, Με ποιον τρόπο μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή να τεθούν υπό έλεγχο οι κίνδυνοι ώστε να μην διακυβεύεται η ασφάλεια και η υγεία όσων εκτίθενται σε αυτούς www.mlsi.gov.cy/dli 41

Βήμα 4 ο Περιγραφή των ληπτέων μέτρων και ανάληψη δράσης Επιλογή προστατευτικών μέτρων: Είναι δυνατόν να εξαλειφθεί ο κίνδυνος; Αν όχι, μειώνεται ικανοποιητικά ο κίνδυνος χωρίς να προκαλεί άλλες βλάβες; Ικανοποιούν τις απαιτήσεις της Νομοθεσίας; Συνάδουν με αναγνωρισμένα Πρότυπα; Αντιπροσωπεύουν Καλή Πρακτική; www.mlsi.gov.cy/dli 42

Βήμα 4 ο Περιγραφή των ληπτέων μέτρων και ανάληψη δράσης Συνήθως Βήμα δεν 4: μπορούν Ανάληψη να επιλυθούν δράσης! άμεσα όλα τα προβλήματα. Γι' αυτό πρέπει να καταρτιστεί πρόγραμμα ενεργειών με βάση προτεραιότητες. Η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων προϋποθέτει την ανάπτυξη ενός Σχεδίου Ενεργειών το οποίο θα καθορίζει: Ποιος κάνει τι Πότε πρέπει να ολοκληρωθεί μια εργασία Τα διαθέσιμα μέσα για την υλοποίηση των μέτρων. www.mlsi.gov.cy/dli 43

ΟΔΟΝΤΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ www.mlsi.gov.cy/dli 44

Πηγές Κινδύνων Εξοπλισμός (μηχανήματα) εργαστηρίου Εργαλεία χειρός Ηλεκτρικό ρεύμα (μπρίζες/πολύμπριζα/φθαρμένα καλώδια) Ακατάλληλοι πάγκοι εργασίας Εργασία σε περιορισμένους χώρους ή άβολη θέση Μονότονη, επαναλαμβανόμενη εργασία Πρώτες ύλες Χημικές ουσίες Βιολογικοί παράγοντες (π.χ. μύκητες, ιοί, βακτήρια, βιολογικά υγρά (αίμα, σάλιο κ.λπ.)) Σκόνη Μη καταρτισμένοι εργαζόμενοι Έλλειψη οδηγιών ασφαλούς εκτέλεσης της εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli 45

Εργαστήρια Πηγές Κινδύνων (συν) Ανεπαρκής ή ακατάλληλος φωτισμός Ανεπαρκής αερισμός Αναθυμιάσεις Μη συντηρημένο σύστημα κλιματισμού Ακατάλληλη θερμοκρασία χώρου Θόρυβος Ελλιπή ή ακατάλληλα Μέσα Ατομικής Προστασίας Ελλιπής τήρηση κανόνων ατομικής υγιεινής Ανεπαρκείς/φραγμένοι έξοδοι κινδύνου Ακατάλληλα μέσα πρόσβασης Ολισθηρό δάπεδο Υψομετρική διαφορά δαπέδου Εμπόδια/αταξία στο χώρο www.mlsi.gov.cy/dli 46

Εργαστήρια Πηγές Κινδύνων (συν) Αέρια/υγρά υπό πίεση (π.χ. φιάλες με οξυγόνο/άζωτο ευγενή αέρια) Υγραέριο Εύθραυστες επιφάνειες (υαλοπίνακες) Ανεξέλεγκτη πρόσβαση Άλλα άτομα στο χώρο Εύφλεκτα υλικά Θερμές επιφάνειες Πτώσεις αντικειμένων από ύψος Ανεπαρκής/ακατάλληλος πυροσβεστικός εξοπλισμός Απουσία διαδικασίας αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες (πίεση χρόνου, ακανόνιστο ωράριο, ανεπαρκής εκπαίδευση) www.mlsi.gov.cy/dli 47

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πιθανές Πηγές κινδύνου Ηλεκτρισμός Κινούμενα μέρη Μη εκπαιδευμένο προσωπικό Λάδια / υγρά στο πάτωμα Ακαταστασία χώρων γύρω από τα μηχανήματα Θερμές επιφάνειες μηχανημάτων Θόρυβος Εκτινασσόμενα υλικά Αναθυμιάσεις / Ακτινοβολίες Κυριότεροι Κίνδυνοι Ηλεκτροπληξία Βραχυκύκλωμα / Πυρκαγιά / Έκρηξη Τραυματισμός (αρπαγή / παγίδευση /σύνθλιψη), ακρωτηριασμός, θάνατος Σκουντούφλημα Γλίστρημα Εγκαύματα Επηρεασμός ακοής Επηρεασμός υγείας Εκτόξευση τεμαχιδίων Έκθεση σε δονήσεις www.mlsi.gov.cy/dli 48

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης Ο εξοπλισμός πρέπει να φέρει τη σήμανση CE Κάλυψη επικινδύνων μερών / συστήματα ασφάλειας Απαγόρευση αφαίρεσης προφυλακτήρων / επεμβάσεων στα συστήματα ασφαλείας Εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση των μηχανημάτων πριν από την πρώτη χρήση Ενημέρωση των εργαζομένων για τους κινδύνους από τη χρήση www.mlsi.gov.cy/dli 49

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΑΓΣΙΑΣ Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης (συν) Τακτική συντήρηση και διατήρηση τους σε καλή κατάσταση λειτουργίας βάσει των οδηγιών του κατασκευαστή Διατήρηση του χώρου γύρω από τον εξοπλισμό ελεύθερο από εμπόδια Παροχή στο προσωπικό οδηγιών χρήσης σε κατανοητή γλώσσα ειδικά για νέο και νεοεισερχόμενο προσωπικό www.mlsi.gov.cy/dli 50

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης (συν) Εγκατάσταση συστήματος για διακοπή της λειτουργίας για σκοπούς συντήρησης Εγκατάσταση κατάλληλων διατάξεων κατακράτησης ή /και απαγωγής στα μηχανήματα που δημιουργούν κινδύνους από αναθυμιάσεις αερίων, ατμών εκπομπών σκόνης Χρήση μέσων ατομικής προστασίας όπου χρειάζεται (π.χ. γυαλιά ασφαλείας) www.mlsi.gov.cy/dli 51

ΦΟΡΗΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Αγορά εργαλείων τα οποία να πληρούν τις πιο κάτω προδιαγραφές: ελαφριά βολικά στο χειρισμό (κατάλληλα διαμορφωμένη χειρολαβή, καλή κατανομή του βάρους) Καλυμμένα κινούμενα μέρη έχουν ηλεκτρικά μονωμένη λαβή ταιριάζουν καλά στην εργασία για την οποία προορίζονται δεν κάνουν πολύ θόρυβο και δονήσεις διαθέτουν διατάξεις ασφαλείας (προφυλακτήρες, γείωση ή διπλή μόνωση, κ.λπ.) επισκευάζονται και συντηρούνται εύκολα φέρουν σήμανση CE. www.mlsi.gov.cy/dli 52

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Πιθανές Πηγές κινδύνου Επαφή με γυμνά καλώδια Χρήση ηλεκτρικών εργαλείων/συσκευών/ διακοπτών σε υγρό περιβάλλον Φθαρμένα καλώδια Επαφή με το εσωτερικό των ρευματοδοτών Μη συντηρημένη ηλεκτρική εγκατάσταση Στατικός ηλεκτρισμός Κυριότεροι Κίνδυνοι Ηλεκτροπληξία Πυρκαγιά Εγκαύματα www.mlsi.gov.cy/dli 53

Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης Αντικατάσταση των σπασμένων διακοπτών, ρευματοληπτών, ρευματοδοτών και άλλων εξαρτημάτων όπως επίσης και των φθαρμένων καλωδίων Τοποθέτηση υδατοστεγών ρευματοδοτών και καλωδίων κατάλληλου τύπου σε χώρους με υγρασία Πληροφόρηση των εργαζομένων για τους κινδύνους από το ηλεκτρικό ρεύμα και σαφείς οδηγίες για τη χρήση και συντήρηση του σχετικού ηλεκτρολογικού εξοπλισμού Εγκατάσταση ικανοποιητικού αριθμού ρευματοδοτών στο χώρο εργασίας. www.mlsi.gov.cy/dli 54

Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης (συν) Τακτικός έλεγχος της ηλεκτρικής εγκατάστασης και του ηλεκτρικού εξοπλισμού (περιλαμβανομένου και του φορητού) από αδειούχο ηλεκτρολόγο Εφοδιασμός όλων των ηλεκτρικών κυκλωμάτων που τροφοδοτούν ρευματοδότες, φορητές ή κινητές συσκευές ή/και εξοπλισμό εργασίας με αυτόματους διακόπτες διαρροής (Residual Current Devices RCDs) ψηλής ευαισθησίας, τουλάχιστον 30mA ή και μικρότερης, ανάλογα με την περίσταση ή με άλλες κατάλληλες συσκευές προστασίας από ηλεκτροπληξία www.mlsi.gov.cy/dli 55

Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης (συν) Διατήρηση της διόδου πρόσβασης προς τον Πίνακα Διανομής μονίμως ελεύθερη για σκοπούς συντήρησης ή αποκοπής της ηλεκτρικής παροχής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης Στήριξη των καλωδίων και των παροχών στην οροφή ή τους τοίχους. Όταν αυτό είναι αδύνατο, να προστατεύονται με κατάλληλα κανάλια. Τα καλώδια που είναι ελεύθερα στο πάτωμα, εκτός από το ότι φθείρονται εύκολα, αποτελούν και κίνδυνο για πτώση των εργαζομένων Χρήση καλωδίων κατάλληλου μήκους για την ηλεκτρική παροχή σε εξοπλισμό (τα καλώδια μεγάλου μήκους προκαλούν κίνδυνο πτώσης) www.mlsi.gov.cy/dli 56

Εισηγήσεις για μέτρα προστασίας και πρόληψης (συν) Εγκατάσταση διακοπτών έκτακτης ανάγκης κοντά σε κάθε μηχάνημα που μπορεί να προκαλέσει ατύχημα Τοποθέτηση κατάλληλης σήμανσης σε όλα τα ηλεκτρικά κυκλώματα του Πίνακα Διανομής στην οποία να αναγράφεται ο εξοπλισμός ή το μέρος της εγκατάστασης που τροφοδοτείται με ηλεκτρισμό Τοποθέτηση γείωσης σε όλα τα μεταλλικά μέρη μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης ή μηχανήματος, όπως οι μεταλλικές σωλήνες, ο μεταλλικός σκελετός, τα προστατευτικά καλύμματα, κ.λπ. www.mlsi.gov.cy/dli 57

Ολισθηρά/Ανώμαλα δάπεδα Κυριότεροι Κίνδυνοι Ολίσθηση Παραπάτημα Πτώση Τραυματισμός Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Χρήση κατάλληλου αντιολισθητικού δαπέδου Χρήση κατάλληλων υποδημάτων Διαδικασία άμεσης συλλογής υγρών από το δάπεδο Σήμανση ανισόπεδων σημείων Τακτοποίηση των χώρων εργασίας και των προσβάσεων σε αυτούς και απομάκρυνση τυχόν εμποδίων Κατάλληλος φωτισμός www.mlsi.gov.cy/dli 58

Περιβάλλον εργασίας (θόρυβος, φωτισμός, υγρασία, θερμοκρασία) Κυριότεροι Κίνδυνοι Επιπτώσεις στην ακοή/όραση Θερμική εξάντληση /Λιποθυμία Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Κατάλληλη χωροθέτηση μηχανημάτων που εκπέμπουν θόρυβο και συντήρησή τους Χρήση και συντήρηση κατάλληλου φωτισμού Εγκατάσταση συστήματος γενικού εξαερισμού Μείωση της υγρασίας με τη χρήση συστήματος κλιματισμού και αφυγραντήρων και ελαττώνοντας τις πηγές υγρασίας Παροχή δροσερού νερού www.mlsi.gov.cy/dli 59

Εστίες πυρκαγιάς (καυτές επιφάνειες, εύφλεκτα υλικά, κάπνισμα, υπερθέρμανση συσκευών, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις/συσκευές, κ.ά.) Κυριότεροι Κίνδυνοι Πυρκαγιά, Εγκαύματα Εκρήξεις Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Διατήρηση του ηλεκτρικού εξοπλισμού σε καλή κατάσταση και έλεγχός του σε τακτική βάση Επισκευή ελαττωματικών ηλεκτρικών συσκευών και καλωδίων από αρμόδια πρόσωπα Εξοπλισμός συσκευών με θερμοστάτες για αποφυγή υπερθέρμανσης www.mlsi.gov.cy/dli 60

Εστίες πυρκαγιάς (συν) Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Σήμανση των οδών διαφυγής και των εξόδων κινδύνου και απομάκρυνση τυχόν εμποδίων Ύπαρξη και δοκιμή Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης Εγκατάσταση συστήματος πυρανίχνευσης Κατάλληλο σύστημα πυρόσβεσης και τακτικός έλεγχός του Εκπαίδευση εργαζομένων Διατήρηση τάξης και καθαριότητας στους χώρους εργασίας, όπως την απομάκρυνση άχρηστων και εύφλεκτων υλικών ή αντικειμένων που μπορούν να καούν Απαγόρευση του καπνίσματος www.mlsi.gov.cy/dli 61

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες (έντονος ρυθμός εργασίας, ακανόνιστο ωράριο, παρενόχληση, βία, κακές διαπροσωπικές σχέσεις, κ.ά.) Κυριότεροι Κίνδυνοι Αλλαγές στη διάθεση και στη συμπεριφορά Κατανάλωση ποτών, κάπνισμα κ.ά Ενοχλήσεις στην υγεία (συχνός πονοκέφαλος, αϋπνίες, καρδιακά προβλήματα, στομαχικές διαταραχές Εργασιακό άγχος Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Σαφείς οδηγίες, κατάρτιση Σαφείς διαδικασίες Ισορροπημένη κατανομή των εργασιακών καθηκόντων Εξουσίες στους εργοδοτούμενους και ευθύνη συνδεδεμένη με την εξουσία www.mlsi.gov.cy/dli 62

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες (συν) Κυριότερα Μέτρα Ελέγχου Ενημέρωση, διαβούλευση, διάλογος, επικοινωνία Υποστήριξη Αναγνώριση και επιβράβευση Καλές σχέσεις Μείωση των υπερωριών και του ακανόνιστου ωραρίου Ενθάρρυνση των εργαζομένων για να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων Εκπαίδευση των εργαζομένων για χειρισμό δύσκολων και επιθετικών πελατών. www.mlsi.gov.cy/dli 63

Σας ευχαριστώ www.mlsi.gov.cy/dli 64