Seminar on Health and Safety at Work. Risk Assessment in SEM s Nicosia 9 October Department of Labour Inspection. Anastasios YIANNAKI

Transcript

1 Seminar on Health and Safety at Work Risk Assessment in SEM s Nicosia 9 October 2003 Anastasios YIANNAKI Department of Labour Inspection 1

2 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝ ΥΝΟΥ 2

3 Πηγή Κινδύνου/Επικίνδυνη Κατάσταση/ Προδιάθεση Βλάβης/ Hazard Εγγενής ιδιότητα/ικανότητα κάποιου στοιχείου (π.χ. υλικού, εξοπλισµού, µεθόδου και πρακτικής εργασίας) που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη Κίνδυνος/Επικινδυνότητα/Risk Η πιθανότητα να προκληθεί βλάβη υπό τις συνθήκες χρήσης ή/και έκθεσης και η πιθανή έκταση της βλάβης. Κίνδυνος = Συνέπειες Χ Πιθανότητα να προκληθεί η βλάβη Σε σχέση µε µια πηγή κινδύνου Της πιθανής βλάβης που µπορεί να προκληθεί από την πηγή κινδύνου Συνάρτηση (α) Συχνότητας και διάρκειας έκθεσης στην πηγή κινδύνου (β) Πιθανότητας παρουσίας µια πηγής κινδύνου (γ) Τεχνικών ή ανθρώπινων πιθανοτήτων αποφυγής ή περιορισµού της βλάβης 3

4 Εκτίµηση Κινδύνου ιαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων, για την ασφάλεια και την υγεία, που απορρέουν από τις συνθήκες εµφάνισης κάπου µιας πηγής κινδύνου. Εκτίµηση κινδύνου και Ευρωπαϊκές Οδηγίες Οδηγία Πλαίσιο 89/391/ΕΟΚ Ειδικές Οδηγίες Οδηγίες Νέας Προσέγγισης (Μηχανήµατα, οχεία Πίεσης κλπ.) Εκτίµηση Κινδύνου και Κυπριακή Νοµοθεσία Οι περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόµοι (Γενικές Αρχές Πρόληψης) Οι περί ιαχείρισης Θεµάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Κανονισµοί του 2002 Οι περί των Βασικών Απαιτήσεων (Μηχανήµατα) Κανονισµοί του

5 ιαδικασία Εκτίµησης Κινδύνου Ανυπαρξία καθορισµένων κανόνων διεξαγωγής εκτιµήσεων 1. Ηεκτίµηση κινδύνου πρέπει να είναι: συστηµατική (κάλυψη όλων των πηγών κινδύνου) ενδελεχής (ανάλυση όλων των κινδύνων) συγκροτηµένη (αναγνώριση/ανάλυση/ αξιολόγηση/ υπολογισµός/µέτρα) 2. ιάφορα µοντέλα διαδικασιών BS 8800: 1996 H. Raafat: Υπολογισµός κινδύνου Ποιοτικός (BS 8800) Ποσοτικός (Ανάλυση ένδρου Σφαλµάτων /Fault Tree Analysis) 5

6 ιαδικασία Εκτίµησης του Κινδύνου σύµφωνα µε το BS 8800:1996 Καθορισµός ραστηριότητας Αναγνώριση Πηγών Κινδύνου Υπολογισµός Κινδύνου Απόφαση για την αποδοχή ή την απόρριψη του κινδύνου Ετοιµασία σχεδίου δράσης για έλεγχο του κινδύνου (αν είναι αναγκαίο) Ανασκόπηση της καταλληλότητας του σχεδίου δράσης 6

7 ιαδικασία Εκτίµησης Κινδύνου σε Μηχανήµατα Καθορισµός των ορίων του µηχανήµατος Εντοπισµός των πηγών κινδύνου Εκτίµηση Κινδύνου Ανάλυση Κινδύνου Αξιολόγηση Κινδύνου Είναι το µηχάνηµα ασφαλές; ΝΑΙ ΤΕΛΟΣ Μείωση Κινδύνου 7

8 Μοντέλο Ποιοτικού Υπολογισµού του Κινδύνου από το ΒS 8800: 1996 Πέντε κατηγορίες/διαβαθµίσεις: Ασήµαντος / Αποδεκτός / Μέτριος/ Μεγάλος /Απαράδεκτος Κίνδυνος ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Μικρές Μεγάλες Πολύ µεγάλες Μικρές ΑΣΗΜΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΕΚΤΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ Μεγάλες ΑΠΟ ΕΚΤΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ Πολύ µεγάλες ΜΕΤΡΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΠΑΡΑ ΕΚΤΟΣ 8 ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

9 ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ από το BS 8800: 1996 Ανάλογα µε το επίπεδο του κινδύνου, οι ακόλουθες ενέργειες, πρέπει να περιληφθούν στο σχέδιο δράσης για τη µείωση του κινδύνου ΕΠΙΠΕ Ο ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΑΣΗΜΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΕΚΤΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΠΑΡΑ ΕΚΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ Καµιά ενέργεια και καταγραφή δεν χρειάζεται ε χρειάζoνται επιπρόσθετα µέτρα ελέγχου. Τυχόν βελτιώσεις πρέπει να λαµβάνουν υπόψη το κόστος σε σχέση µε το όφελος που θα προκύψει. Παρακολούθηση για διασφάλιση της διατήρησης των µέτρων ελέγχου. Ενέργειες για εύλογα εφικτή µείωση του κινδύνου µέσα σε τακτό χρονικό διάστηµα. Αν ο κίνδυνος συνδέεται µε πολύ ψηλές συνέπειες, χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση του και πιθανό βελτιωµένα µέτρα ελέγχου. Απαγόρευση εργασιών µέχρι τη µείωση του κινδύνου. Οι βελτιώσεις που χρειάζονται είναι σηµαντικές. Όπου οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, πρέπει οι ενέργειες να είναι άµεσες. Απαγόρευση έναρξης ή συνέχιση των εργασιών µέχρι τη µείωση του κινδύνου. Αν δεν είναι δυνατό να µειωθεί ο κίνδυνος, ακόµα και µε τη διάθεση απεριόριστων πόρων, η απαγόρευση των εργασιών πρέπει να συνεχιστεί. 9

10 Ποσοτικοποίηση του Κινδύνου Προσέγγιση της Ε.Ε. 1. Αποτύπωση της πιθανής έκτασης της βλάβης από ένα κίνδυνο µε βάση τα αποτελέσµατα της υλική ζηµιά µικρής σηµασίας επικίνδυνο περιστατικό χωρίς τραυµατισµό µικρός τραυµατισµός (µώλωπας, πληγή) σοβαρός τραυµατισµός (κάταγµα, ακρωτηριασµός, χρόνια ασθένεια) Θανατηφόρο ατύχηµα Πολύνεκρο ατύχηµα 2. ιαβαθµίσεις της πιθανότητας να σηµειωθεί η ενδεχόµενη βλάβη απίθανη ενδεχόµενη (αλλά όχι πολύ πιθανή) πιθανή αναπόφευκτη (εν καιρώ) 10

11 Προσεγγίσεις και σχετικοί Συνδυασµοί για Εκτίµηση Κινδύνων 1. Παρατήρηση του εργασιακού περιβάλλοντος (µέσα πρόσβασης, κατάσταση δαπέδων, ασφάλεια µηχανηµάτων, σκόνη, αναθυµιάσεις, θερµοκρασία, φωτισµός, αερισµός, θόρυβος κλπ.) 2. Προσδιορισµός των εργασιών που διεξάγονται στο χώρο εργασίας και εξέτασης τους ώστε να αξιολογηθούν για όλες όλοι οι κίνδυνοι 3. Εξέταση των µεθόδων εργασίας 4. Εξέταση των εξωτερικών παραγόντων που µπορεί να επιδράσουν στο χώρο εργασίας (π.χ. Καιρικών συνθηκών για εργαζόµενους στο ύπαιθρο). 5. Επισκόπηση των ψυχολογικών, κοινωνικών και φυσικών παραγόντων που συµβάλλουν στο άγχος στην εργασία, αλληλοεπίδραση µεταξύ τους αλλά και µε άλλους παράγοντες στην οργάνωση και το περιβάλλον εργασίας. 6. Εξέταση της οργάνωσης για τη διατήρηση των συνθηκών συµπεριλαµβανοµένων και των µέτρων ελέγχου. 11

12 Αντιπαραβολή παρατηρήσεων µε τα αποδεκτά κριτήρια ασφάλειας και υγείας 1. Νοµικές απαιτήσεις και πρακτικές (Κώδικες πρακτικής, όρια επαγγελµατικής έκθεσης, πρότυπα επαγγελµατικών ενώσεων, οδηγίες κατασκευαστών κλπ.) 2. Ιεράρχηση των αρχών για πρόληψη των κινδύνων αποφυγή των κινδύνων, υποκατάσταση/αντικατάσταση των επικίνδυνων (µέσων, µεθόδων, παραγόντων κλπ.) από τα µή επικίνδυνα ή τα λιγότερο επικίνδυνα, καταπολέµηση των κινδύνων στην πηγή, εφαρµογή συλλογικών µέτρων προστασίας αντί ατοµικών, προσαρµογή στην τεχνική πρόοδο και αλλαγές στην ενηµέρωση, επιδίωξη στην εξασφάλιση βελτίωσης του επιπέδου προστασίας 12

13 ιαχείρηση Εκτιµήσεων Κινδύνου 1. Τήρηση Αρχείου εκτιµήσεων κινδύνου 2. Παρακολούθηση της αποτελεσµατικότητας των µέτρων που λήφθηκαν 3. Επανεξέταση και αναθεώρηση των εκτιµήσεων 13

14 Πρότυπα ΕΝ 292-1:1991 Safety of Machinery - Basic consepts, general principles for design- Part 1: Basic terminology, methodology EN 292-2: 1991/A1: 1995 Safety of Machinery - Basic Consepts, general principles for design- Part 2: Technical principles and specifications EN 1050: 1996 Risk assessment BS 8800: 1996 Guide to occupational health and safety management systems ILO-OSH 2001: Guidelines on occupational safety and health management systems OHSAS : Οι περί ιαχείρισης Θεµάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Κανονισµοί του