Λογιστική και Χρηματοοικονομική (Π.Μ.Σ.) Λήψη αποφάσεων, Κύκλος σχεδιασμού και ελέγχου Σχεδιασμός Διοικητικη λογιστικη Προϋπολογισμοί Αναφορά απόδοσης και ανατροφοδότηση Λήψη αποφάσεων Διοίκηση και καθημερινή λειτουργία Έλεγχος 1 Δρ. Δημήτρης Μπάλιος Διαρκής διαδικασία ανατροφοδότησης με τη διοικητική λογιστική να είναι χρήσιμη σε κάθε στάδιο, άρα απαραίτητη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων 2 1
Προϋπολογισμοί Για την πραγματοποίηση του προγραμματισμού και του ελέγχου των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, καθίσταται απαραίτητη η διαδικασία κατάρτισης προϋπολογισμών οι οποίοι αναφέρονται σε μελλοντικές δραστηριότητες της οικονομικής μονάδας. Η διαδικασία που χρησιμοποιείται για την κατάρτιση των προϋπολογισμώναποτελείτο σύστημα κατάρτισης προϋπολογισμών. Ο προϋπολογισμός δεν είναι τίποτα άλλο από ένα λεπτομερές πρόγραμμα δράσης, εκφρασμένο σε ποσότητες, που προσδιορίζει τον τρόπο απόκτησης και χρήσης πόρων της επιχείρησης στην οποία αναφέρεται, για μια δεδομένη χρονική περίοδο. Κύριος σκοπός του προϋπολογισμού είναι η ποσοτικοποίηση ηενός σχεδίου επιχειρηματικής δράσης και η παρακολούθηση της προόδου πραγματοποίησης των στόχων που έχει θέσει η επιχείρηση αυτή καθ αυτή και πιο συγκεκριμένα η διοίκησή της. 3 Προϋπολογισμοί_χρησιμότητα Συμβάλουν στην ορθολογική και βέλτιστη κατανομή των επιχειρησιακών πόρων στις δάφ διάφορες επιμέρους δραστηριότητες λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πόροι που διαθέτει κάθε επιχείρηση είναι περιορισμένοι. Λειτουργούν ως εργαλεία ελέγχου και αξιολόγησης των πραγματικών αποτελεσμάτων σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό (μέσω των προϋπολογισμών πραγματοποιείται η σύγκριση των προϋπολογισμένων με τα πραγματοποιηθέντα ποσά καθώς και η ερμηνεία των αποκλίσεων για τη εξαγωγή συμπερασμάτων και τη λήψη διορθωτικών ενεργειών όπου χρειάζεται). Υποχρεώνουν στελέχη να καταρτίσουν προγράμματα δράσης, θέτοντας ταυτόχρονα τους στόχους κάθε ενός τομέα ή τμήματος της επιχείρησης. Μέσω των προϋπολογισμών δημιουργείται η βάση (σημείο αναφοράς), με τη βοήθεια της οποίας θα μετρηθεί η αποδοτικότητα του κάθε τμήματος, ενώ ο τελικός στόχος της επιχείρησης δημιουργείται από το άθροισμα των επιμέρους στόχων, όλων των τμημάτων. Παράλληλα με την αξιολόγηση της επιχειρηματικής δράσης, οι προϋπολογισμοί προσφέρουν και κίνητρα για την αύξηση της απόδοσης σε κάθε επιχειρηματικό επίπεδο, προάγοντας ταυτόχρονα τη συνεργασία και το συντονισμό μεταξύ των 4 διαφόρων τμημάτων. 2
Διακρίσεις προϋπολογισμών (1) Διακρίσεις προϋπολογισμών (2) Με βάση τον χρόνο Με βάση τη δραστηριότητα Λειτουργικοί Χρηματοοικονομικοί Μακροπρόθεσμοι Βραχυπρόθεσμοι Κυλιόμενοι Στατικοί Ελαστικοί Με βάση το αντικείμενο δράσης Λειτουργικοί Χρηματοοικονομικοί πωλήσεων παραγωγής τελικού αποθέματος έτοιμων προϊόντων γενικών εξόδων πωλήσεων εξόδων διοίκησης εξόδων διάθεσης οικονομικού αποτελέσματος (ΚΑΧ) κεφαλαιουχικών δαπανών Ταμειακός προϋπολογισμός κατάστασης ταμειακών ροών επενδύσεων 5 6 3
Γενικές αρχές κατάρτισης προϋπολογισμών Να αναφέρεται σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Να είναι κατανοητός, απλός και σαφής. Να υποδιαιρείται σε επί μέρους προϋπολογισμούς του κάθε τομέα ευθύνης χωριστά και να εναρμονίζει τους επί μέρους στόχους των διαφόρων τμημάτων της οικονομικής μονάδας με το ολοκληρωμένο και συνολικό πρόγραμμα δράσης προϋπολογισμό της επιχείρησης. Να θέτει εφικτούς, πραγματοποιήσιμους και κατανοητούς στόχους. Να προσαρμόζεται στις διάφορες μεταβολές του περιβάλλοντος αλλά και του τρόπου λειτουργίας της επιχείρησης. Να χρησιμοποιείται για την άσκηση προγραμματισμού και ελέγχου της επιχείρησης, χωρίς όμως να περιορίζει την πρωτοβουλία και ελευθερία του προσωπικού της οικονομικής μονάδας. 7 Διαδικασία κατάρτισης προϋπολογισμών Η διαδικασία βασίζεται σε ένα σύστημα κατάρτισης προϋπολογισμού Διαφέρει από επιχείρηση σε επιχείρηση Αποτελεί αρμοδιότητα μιας επιτελικής ομάδας με έναν υπεύθυνο (ελεγκτής) Top Down Budgeting Από πάνω προς τα κάτω Ο προϋπολογισμός καταρτίζεται από την κεντρική διοίκηση και ανακοινώνεται στις μικρότερες μονάδες της επιχείρησης Κυκλική διαδικασία Bottom Up Budgeting Από κάτω προς τα πάνω Οι επικεφαλής των κατώτερων μονάδων συντάσσουν προϋπολογισμούς τους οποίους αποστέλλουν στη διοίκηση για έγκριση Ο προϋπολογισμός καταρτίζεται από την κεντρική διοίκηση, ανακοινώνεται στις μικρότερες μονάδες της επιχείρησης για επεξεργασία και επιστρέφεται στη διοίκηση για έγκριση 8 4
Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής 9 10 5
Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής τελικών αποθεμάτων παραγωγής ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων άμεσων υλικών άμεσης εργασίας ΓΒΕ άμεσων υλικών άμεσης εργασίας ΓΒΕ 11 12 6
τελικών αποθεμάτων Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων Ο προϋπολογισμός των πωλήσεων Λεπτομερές πρόγραμμα που δείχνει τις προβλεπόμενες πωλήσεις για τις ερχόμενες περιόδους και εκφράζεται σε μονάδες και αξία. άμεσων υλικών άμεσης εργασίας ΓΒΕ μετρητών Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 13 14 7
Παράδειγμα προϋπολογισμού Η εταιρία Royal Company ετοιμάζει προϋπολογισμούς για το τρίμηνο που λήγει στις 30 του Ιουνίου. Οι πωλήσεις που έχουν προϋπολογιστεί για τους επόμενους πέντε μήνες είναι: Απρίλιος 20.000 μονάδες Μάιος 50.000 μονάδες Ιούνιος 30.000 μονάδες Ιούλιος 25.000 μονάδες Αύγουστος 15.000 μονάδες. Η τιμή πώλησης είναι $10 ανά μονάδα. 15 τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 16 8
πωλήσεων τριμήνου πωλήσεων τριμήνου Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τρίμηνο πωλήσεων (μονάδες) 20,000 50,000 30,000 100,000 Τιμή πώλησης ηηςανά μονάδα Συνολικές πωλήσεις Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τρίμηνο πωλήσεων (μονάδες) 20.000 50.000 30.000 100.000 Τιμή πώλησης ανά μονάδα $10 $10 $10 $10 Συνολικές πωλήσεις $200.000 $500.000 $300.000 $1.000.000 17 18 9
τελικών αποθεμάτων Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων παραγωγής πωλήσεων παραγωγής άμεσων υλικών άμεσης εργασίας μετρητών ΓΒΕ Η παραγωγή πρέπει να είναι επαρκής (α) για να καλύψει τις προϋπολογιστικές πωλήσεις και (β) να εξασφαλίζει έναν ικανοποιητικό αριθμό τελικών αποθεμάτων. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 19 20 10
παραγωγής Η εταιρία Royal Company επιθυμεί τα τελικά αποθέματά της να είναι ίσα με το 20% των προϋπολογιζόμενων πωλήσεων του ακόλουθου μήνα. Στις 31 του Μαρτίου, 4.000 μονάδες ήταν διαθέσιμες. παραγωγής Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τετράμηνο Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20,000 50,000 30,000 100,000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα Απαιτούμενο σύνολο Μείον: Αρχικό απόθεμα Απαιτούμενη παραγωγή Ας ετοιμάσουμε τώρα τον προϋπολογισμό παραγωγής 21 22 11
παραγωγής Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τετράμηνο Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20.000 50.000 30.000 100.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 10.000 Απαιτούμενο σύνολο 30.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 4.000 Απαιτούμενη παραγωγή 26.000 παραγωγής Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τρίμηνο Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20.000 50.000 30.000 100.000 Συν: Eπιθυμητά τελικά αποθέματα 10.000 Απαιτούμενο σύνολο 30.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 4.000 Απαιτούμενη παραγωγή 26.000 Προϋπολογιστικές πωλήσεις 50.000 Απαιτούμενο ποσοστό 20% Απαιτούμενο απόθεμα 10.000 Τελικό απόθεμα της 31 Μαρτίου 23 24 12
παραγωγής παραγωγής Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20.000 50.000 30.000 100.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 10.000 6.000 Απαιτούμενο σύνολο 30.000000 56.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 4.000 Απαιτούμενη παραγωγή 26.000 Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τρίμηνο Προϋπολογιστικές Πωλήσεις 20.000 50.000 30.000 100.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 10.000 6.000 Απαιτούμενο σύνολο 30.000000 56.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 4.000 10.000 Απαιτούμενη παραγωγή 26.000 46.000 25 26 13
παραγωγής Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Τρίμηνο Προϋπολογιστικές Πωλήσεις 20.000 50.000 30.000 100.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 10.000 6.000 5.000 5.000 Απαιτούμενο σύνολο 30.000 56.000 35.000 105.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 4.000 10.000 6.000 4.000 Απαιτούμενη παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 τελικών αποθεμάτων Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων Στα αποτελέσματα τριμήνου θα πρέπει: (α) ως τελικό απόθεμα χρησιμοποιούμε το επιθυμητό τελικό απόθεμα του τελευταίου μήνα, και (β) ως αρχικό απόθεμα τριμήνου χρησιμοποιούμε το αρχικό απόθεμα της αρχής του τριμήνου. άμεσων υλικών άμεσης εργασίας ΓΒΕ μετρητών 27 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 28 14
Προβλεπόμενες ταμειακές εισροές (Κατάσταση Εισπράξεων Απαιτήσεων) Υποθέσεις Όλες οι πωλήσεις είναι καταχωρημένες σε κάποιο λογαριασμό. Η πολιτική εισπράξεων της εταιρίας Royal έχει ως εξής: 70% της συνολικής αξίας των πωλήσεων εισπράττεται το μήνα της πώλησης, 25% το μήνα μετά την πώληση, 5% δεν εισπράττεται ποτέ. Το υπόλοιπο των εισπρακτέων λογαριασμών της 31 Μαρτίου που ανέρχεται στο ποσό των $30.000, θα συλλεχθεί ολόκληρο τον μήνα Απρίλιο. Προβλεπόμενες ταμειακές εισροές Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Τρίμηνο Eισπρακτ.Λογ.- 31/3 $30.000 $30.000 Σύνολο ταμειακών ροών 29 30 15
Προβλεπόμενες ταμειακές εισροές Aπρίλιος Μάιος Ιούνιος Τρίμηνο Eισπρακτ.Λογ.- 31/3 $30.000 $30.000 Πωλήσεις Απριλίου 70% x $200.000 $140.000 $140.000 25% x $200.000 $50.000 $50.000 Προβλεπόμενες ταμειακές εισροές Aπρίλιοςρ ς Μάιος Ιούνιος Τρίμηνο ρμη Eισπρακτ.Λογ.- 31/3 $30.000 $30.000 Πωλήσεις Απριλίου 70% x $200.000 $140.000 $140.000 25% x $200.000 $50.000 $50.000 Πωλήσεις Μαίου 70% x $500.000 $350.000 $350.000 25% x $500.000 $125.000 $125.000 Σύνολο ταμειακών ροών $170.000 $400.000 Σύνολο ταμειακών ροών $170.000 31 32 16
Προβλεπόμενες ταμειακές εισροές Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Τρίμηνο Eισπρακτ.Λογ.- 31/3 $30.000 $30.000 Πωλήσεις Απριλίου 70% x $200.000 $140.000 $140.000 25% x $200.000 $50.000 $50.000 Πωλήσεις Μαίου 70% x $500.000 $350.000 $350.000 25% x $500.000 $125.000 $125.000 Πωλήσεις Ιουνίου 70% x $300.000 $210.000 $210.000 Σύνολο ταμειακών ροών $170.000 $400.000 $335.000 $905.000 τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ 33 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 34 17
άμεσων υλικών Στην εταιρία Royal, πέντε κιλά υλικού απαιτούνται για κάθε μονάδα προϊόντος. Τα στελέχη επιθυμούν τα διαθέσιμα υλικά στο τέλος κάθε μήνα να ισούνται με το 10% της παραγωγής του επόμενου μήνα. Στη 31 του Μαρτίου, 13.000 κιλά υλικού είναι διαθέσιμα. Το κόστος του υλικού είναι $0,4 ανά κιλό. ΑΣ ΕΤΟΙΜΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΜΕΣΩΝ ΥΛΙΚΩΝ. άμεσων υλικών Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα Απαιτήσεις παραγωγής Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα Απαιτούμενο σύνολο Μείον: αρχικό απόθεμα Υλικά προς αγορά Από τον προϋπολογισμό παραγωγής 35 36 18
άμεσων υλικών άμεσων υλικών Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα 5 5 5 5 Απαιτήσεις 130.000 230.000 145.000 505.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα Απαιτούμενο σύνολο Μείον: Αρχικό απόθεμα Υλικά προς αγορά Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα 5 5 5 5 Απαιτήσεις 130.000 230.000 145.000 505.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 23.000 Απαιτούμενο σύνολο 153.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα Υλικά προς αγορά 10% της παραγωγής του ακόλουθου μήνα 37 38 19
άμεσων υλικών άμεσων υλικών Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα 5 5 5 5 Απαιτήσεις 130.000 230.000 145.000 505.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 23.000 Απαιτούμενο σύνολο 153.000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 13.000 Υλικά προς αγορά 140.000 Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα 5 5 5 5 Απαιτήσεις 130.000 230.000 145.000 505.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 23.000 14.500 11.500 11.500 Απαιτούμενο σύνολο 153.000 244.500 156.500 516.500 Μείον: Αρχικό απόθεμα 13.000 23.000 14.500 13.000 Υλικά προς αγορά 140.000 221.500 142.000 503.500 Απόθεμα της 31 Μαρτίου 39 40 20
άμεσων υλικών Παραγωγή γή 26.000 46.000 29.000 101.000 Υλικά ανά μονάδα 5 5 5 5 παραγωγής 130.000 230.000 145.000 505.000 Συν: Επιθυμητά τελικά αποθέματα 11.500 11.500 156.500 516.500 Παραγωγή Ιουλίου και αποθέματα 14.500 13.000 Πωλήσεις σε μονάδες 25,000 142.000 503.500 Συν: Eπιθυμητά τελικά αποθέματα 3,000 Σύνολο απαιτούμενων μονάδων 28,000 Μείον: Αρχικό απόθεμα 5,000 Παραγωγή γή σε μονάδες 23,000 Κιλά ανά μονάδα 5 Σύνολο κιλών 115,000 Επιθυμητό ποσοστό 10% Επιθυμητό τελικό απόθεμα 11,500 41 Προβλεπόμενο κόστος άμεσων πρώτων υλών ή υλικών Η εταιρία Royal πληρώνει $0,40 ανά κιλό για τα υλικά της. Το μισό της αξίας των αγορών ενός μήνα πληρώνεται τον μήνα της αγοράς, και το υπόλοιπο τον ακόλουθο μήνα. Το υπόλοιπο πληρωτέων λογαριασμών της 31 Μαρτίου είναι $12.000. ΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ 42 21
Προβλεπόμενο κόστος άμεσων πρώτων υλών Πληρωτέοι λογ.-31/3 $ 12.000 $ 12.000 Αγορές Απριλίου Αγορές Μαϊου Προβλεπόμενο κόστος άμεσων πρώτων υλών Λογ. Πληρωτέοι 3/31 $ 12.000 $ 12.000 Αγορές Απριλίου 50% x $56.000 28.000 28.000 50% x $56.000 $ 28.000 28.000 Αγορές Μαϊου Αγορές Ιουνίου Σύνολο πληρωμών Αγορές Ιουνίου Σύνολο πληρωμών $ 40.000 140.000 κιλά $0,40/κιλό = $56.000 43 44 22
Προβλεπόμενο κόστος άμεσων πρώτων υλών Πληρωτέοι λογ.-31/3 $ 12.000 $ 12.000 Αγορές Απριλίου 50% x $56,000 28.000 28.000 50% x $56,000 $ 28.000 28.000 Αγορές Μαϊου 50% x $88,600 44.300 44.300 50% x $88,600 $ 44.300 44.300 Αγορές Ιουνίου Σύνολο πληρωμών $ 40.000 $ 72.300 Προβλεπόμενο κόστος άμεσων πρώτων υλών Πληρωτέοι λογ.-31/3 $ 12,000 $ 12,000 Αγορές Απριλίου 50% x $56,000 28,000 28,000 50% x $56,000 $ 28,000 28,000 Αγορές Μαϊου 50% x $88,600 44,300 44,300 50% x $88,600 $ 44,300 44,300 Αγορές Ιουνίου 50% x $56,800 28,400 28,400 Σύνολο πληρωμών $ 40,000 $ 72,300 $ 72,700 $ 185,000 45 46 23
τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 47 Ο προϋπολογισμός άμεσης εργασίας Στην εταιρία Royal, η κάθε μονάδα παραγωγής χρειάζεται 0,05 ώρες άμεσης εργασίας. Η εταιρία ακολουθεί τέτοια πολιτική που όλοι οι εργαζόμενοι πληρώνονται για 40 εργάσιμες ώρες κάθε εβδομάδα ανεξαρτήτως αν τις δουλεύουν ή όχι. Σε αντάλλαγμα για την πολιτική αυτή, οι εργαζόμενοι έχουν συμφωνήσει για ένα επίπεδο μισθών της τάξης των $10 ανά ώρα, ανεξαρτήτως των ωρών εργασίας τους. Για τους επόμενους τρεις μήνες, το εργατικό δυναμικό θα πληρωθεί για τουλάχιστον 1.500 ώρες ανά μήνα. ΑΣ ΕΤΟΙΜΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΑΜΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 48 24
Ο προϋπολογισμός άμεσης εργασίας Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Άμεσες ώρες εργασίας Απαιτούμενες ώρες εργασίας Εγγυημένες ώρες εργασίας Ώρες εργασίας που πληρώθηκαν Ποσοστό μισθών Συνολικό κόστος άμεσης εργασίας Ο προϋπολογισμός άμεσης εργασίας Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Άμεσες ώρες εργασίας 0,05 0,05 0,05 0,05 Απαιτούμενες ώρες εργασίας 1.300 2.300 1.450 5.050 Εγγυημένες ώρες ρςεργασίας Ώρες εργασίας που πληρώθηκαν Ποσοστό μισθών Συνολικό κόστος άμεσης εργασίας Από τον προϋπολογισμό της παραγωγής 49 50 25
Ο προϋπολογισμός άμεσης εργασίας Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Άμεσες ώρες εργασίας 0,05 0,05 0,05 0,05 Απαιτούμενες ώρες εργασίας 1.300 2.300 1.450 5.050 Εγγυημένες ώρες εργασίας 1.500 1.500 1.500 Ώρες εργασίας που πληρώθηκαν 1.500 2.300 1.500 5.300 Ποσοστό μισθών Συνολικό κόστος άμεσης εργασίας Ο προϋπολογισμός άμεσης εργασίας Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τρίμηνο Παραγωγή 26.000 46.000 29.000 101.000 Άμεσες ώρες εργασίας 0,05 0,05 0,05 0,05 Απαιτούμενες ώρες εργασίας 1.300 2.300 1.450 5.050 Εγγυημένες ώρες εργασίας 1.500 1.500 1.500 Ώρες εργασίας που πληρώθηκαν 1.500 2.300 1.500 5.300 Ωρομίσθιο $ 10 $ 10 $ 10 $ 10 Συνολικό κόστος άμεσης εργασίας $ 15.000 $ 23.000 $ 15.000 $ 53.000 Το υψηλότερο των ωρών εργασίας που απαιτούνται ή των εγγυημένων ωρών εργασίας 51 52 26
τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ πληρωμών γενικών βιομηχανικών εξόδων Η εταιρία Royal χρησιμοποιεί ίένα ποσοστό μεταβλητών γενικών βιομηχανικών εξόδων της τάξης του $1 ανά παραγόμενη μονάδα. Τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα είναι $50.000 ανά μήνα και περιλαμβάνουν $20.000 κόστη μη μετρητών (αφορούν κυρίως την απόσβεση των περιουσιακών στοιχείων). ΑΣ ΕΤΟΙΜΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 53 54 27
πληρωμών γενικών βιομηχανικών εξόδων Απρίλιος Μάϊος Ιούνιος Τετράμηνο Παραγωγή σε μονάδες 26.000 46.000 29.000 101.000 Ποσοστό μεταβλητών γεν. κόστους $ 1 $ 1 $ 1 $ 1 Μεταβλητά γενικά κόστη $ 26.000 $ 46.000 $ 29.000 $ 101.000 Σταθερά γενικά κόστη Συνολικά γενικά κόστη Μείον: Κόστη μη μετρητών Πληρωμές για γενικά έξοδα παραγωγής Από τον προϋπολογισμό παραγωγής πληρωμών γενικών βιομηχανικών εξόδων Απρίλιος Μάϊος Ιούνιος Tρίμηνο Παραγωγή σε μονάδες 26.000 46.000 29.000 101.000 Ποσοστό γενικού μεταβλ. κόστους $ 1 $ 1 $ 1 $ 1 Μεταβλητά γενικά κόστη $ 26.000 $ 46.000 $ 29.000 $ 101.000 Σταθερά γενικά κόστη 50.000 50.000 50.000 150.000 Συνολικά γενικά κόστη 76.000 96.000 79.000 251.000 Μείον: Κόστη μη μετρητών Γενικές δαπανες στην παραγωγή 55 56 28
πληρωμών γενικών βιομηχανικών εξόδων Παραγωγή σε μονάδες 26.000 46.000 29.000 101.000 Ποσοστό γενικού μεταβλ. κόστους $ 1 $ 1 $ 1 $ 1 Μεταβλητά γενικά κόστη $ 26.000 $ 46.000 $ 29.000 $ 101.000 Σταθερά γενικά κόστη 50.000 50.000 50.000 150.000 Συνολικά γενικά κόστη 76.000 96.000 79.000 251.000 Μείον: Κόστη μη μετρητών 20.000 20.000 20.000 60.000 Πληρωμές για γενικά έξοδα παραγωγής $ 56.000 $ 76.000 $ 59.000 $ 191.000 τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ H απόσβεση είναι χρέωση μη μετρητών. μετρητών 57 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 58 29
αξίας αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων Η εταιρία Royal μπορεί στο σημείο αυτό να ολοκληρώσει τον προϋπολογισμό του αποθέματος των έτοιμων προϊόντων. Στην εταιρία Royal, τα γενικά βιομηχανικά έξοδα επιμερίζονται στις μονάδες του προϊόντος έχοντας ως βάση επιμερισμού τις ώρες άμεσης εργασίας. ΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΤΩΝ ΕΤΟΙΜΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ αξίας αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων Κόστος παραγωγής ανά μονάδα Ποσότητα Κόστος Σύνολο Άμεσα υλικά 5 κιλά $ 0,40 $ 2,00 Άμεση εργασία Γενικά κόστη παραγωγής Προϋπολογιστικό απόθεμα τελικών αγαθών Τελικό απόθεμα σε μονάδες Κόστος μονάδας προϊόντος Αξία τελικού αποθέματος ετοίμων Από τον προϋπολογισμό των άμεσων υλικών και από άλλες πληροφορίες 59 60 30
αξίας αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων Κόστος παραγωγής ανά μονάδα Ποσότητα Κόστος Σύνολο Άμεσα υλικά 5 κιλά $ 0,40 $ 2,00 Άμεση εργασία 0,05 ώρες $ 10,00 0,50 Γενικά κόστη παραγωγής Προϋπολογιστικό απόθεμα τελικών αγαθών Τελικό απόθεμα σε μονάδες Κόστος μονάδας προϊόντος Αξία τελικού αποθέματος ετοίμων αξίας αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων Κόστος παραγωγής ανά μονάδα Ποσότητα Κόστος Σύνολο Άμεσα υλικά 5 κιλά $ 0,40 $ 2,00 άμεση εργασία 0,05 ωρες $ 10,00 0,50 Γ. Β. Ε. παραγωγής 0,05 ωρες $ 49,70 2,49 $ 4,99 Προϋπολογιστικό απόθεμα τελικών αγαθών Τελικό απόθεμα σε μονάδες Κόστος μονάδας προϊόντος $ 4,99 Αξία τελικού αποθέματος ετοίμων άμεσης εργασίας 61 Σύνολο Γ. Β. Ε. παραγωγής για το τρίμηνο $251.000 Σύνολο απαιτούμενων ωρών εργασίας = $49,70 ανά 5.050 ώρες ώρα 62 31
αξίας αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων Κόστος παραγωγής ανά μονάδα Ποσότητα Κόστος Σύνολο Άμεσα υλικά 5 κιλά $ 0,40 $ 2,00 Άμεση εργασία 0,05 ώρες $ 10,00 0,50 Γενικά κόστη παραγωγής 0,05 ώρες $ 49,70 2,49 $ 4,99 Προϋπολογιστικό απόθεμα τελικών αγαθών Tελικό απόθεμα σε μονάδες 5.000 Κόστος μονάδας προϊόντος $ 4,99 Αξία τελικού αποθέματος ετοίμων $ 24.950 τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ παραγωγής μετρητών 63 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 64 32
εξόδων πωλήσεων και διοικητικών εξόδων Στην εταιρία Royal, τα μεταβλητά έξοδα πωλήσεων και διοικητικών εξόδων είναι $0,50 ανά πωλούμενη μονάδα. Τα σταθερά έξοδα πωλήσεων και διοικητικών εξόδων είναι $70.000 000 ανά μήνα. Τα σταθερά έξοδα πωλήσεων και διοικητικών εξόδων περιλαμβάνουν $10.000 σε κόστη κυρίως αποσβέσεων που δεν είναι εκροές μετρητών του τρέχοντος μήνα. ΑΣ ΕΤΟΙΜΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΕΞΟΔΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ 65 εξόδων πωλήσεων και διοικητικών εξόδων Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20,000 50,000 30,000 100,000 Ποσό μεταβλητών εξόδων πωλήσεων και διοικ. εξόδων Μεταβλητά έξοδα Σταθερά έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα Συνολικά έξοδα Μείον:Έξοδα μη μετρητών ιοικητικά και έξοδα πωλήσεων προς πληρωμή Χ Χ Χ Χ 66 33
εξόδων πωλήσεων και διοικητικών εξόδων Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20,000 50,000 30,000 100,000 Ποσό μεταβλητών Χ Χ Χ Χ εξόδων πωλήσεων και διοικ. εξόδων $ 0.50 $ 0.50 $ 0.50 $ 0.50 Μεταβλητά έξοδα 10,000 25,000 15,000 50,000 Σταθερά έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα 70,000 70,000 70,000 210,000 Συνολικά έξοδα 80,000 95,000 85,000 260,000 Μείον:Έξοδα μη μετρητών ιοικητικά και έξοδα πωλήσεων προς πληρωμή εξόδων πωλήσεων και διοικητικών εξόδων Προϋπολογιστικές πωλήσεις 20,000 50,000 30,000 100,000 Ποσό μεταβλητών εξόδων πωλήσεων και διοικ. εξόδων $ 0.50 $ 0.50 $ 0.50 $ 0.50 Μεταβλητά έξοδα 10,000000 25,000 15,000 50,000000 Σταθερά έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα 70,000 70,000 70,000 210,000 Συνολικά έξοδα 80,000 95,000 85,000 260,000 Μείον:Έξοδα μη μετρητών 10,000 10,000 10,000 30,000 ιοικητικά και έξοδα πωλήσεων προς πληρωμή 70,000 85,000 75,000 230,000 67 68 34
Ο κύριος προϋπολογισμός Ο προϋπολογισμός μετρητών τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ Η εταιρία Royal: Διατηρεί ένα ανοιχτό λογαριασμό σε τράπεζα με μέγιστο πλαφόν $75.000 και επιτόκιο 16%. Διατηρεί ένα ελάχιστο υπόλοιπο μετρητών $30.000. Δανείζεται την πρώτη μέρα του μήνα και ξεπληρώνει το δάνειο την τελευταία. Πληρώνει ένα μέρισμα με μετρητά τον Απρίλιο $49.000. Αγοράζει με μετρητά εξοπλισμό ποσού $143.700 το Μάϊο και $48.300 τον Ιούνιο. Έχει ένα υπόλοιπο μετρητών την 1η Απριλίου της τάξης των $40.000. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 69 70 35
Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικό υπόλοιπο μετρητών $40,000 Συνολικές Ταμειακές Εισροές $170,000 Συνολικό ποσό μετρητών διαθέσιμο $210,000 Μείον: Πληρωμές Υλικά $40,000 Άμεση εργασία Γενικά κόστη παραγωγής Έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα Αγορές εξοπλισμού Μερίσματα Συνολικές πληρωμές Κόστους Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών Υλικών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικό υπόλοιπο $40.000 Συνολικές Ταμειακές εισροές $170.000000 άμεσης Συνολικό ποσό μετρητών διαθέσιμο $210.000 Μείον: Πληρωμές εργασίας Υλικά $40.000 Άμεση εργασία $15.000 Γενικά κόστη παραγωγής $56.000 γενικών Έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα $70.000 Αγορές εξοπλισμού Βιομηχανικών εξόδων Μερίσματα Συνολικές πληρωμές Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές εξόδων πωλήσεων και διοικητικών εξόδων Πρόγραμμα αναμενόμενης συλλογής μετρητών ή εισπράξεων 71 72 36
Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικό υπόλοιπο μετρητών $40.000 Συνολικές Ταμειακές εισροές $170.000 Συνολικό ποσό μετρητών διαθέσιμο $210.000 Μείον: Πληρωμές Επειδή η εταιρία Royal Υλικά $40.000 θέλει να διατηρεί ένα Άμεση εργασία $15.000 υπόλοιπο μετρητών Γενικά έξοδα παραγωγής $56.000 $30.000, πρέπει να Έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα $70.000 δανειστεί από τον Αγορές εξοπλισμού $0 ανοιχτό λογαριασμό Μερίσματα $49.000 της τράπεζας Σύνολο πληρωμών $230.000 Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές -$20.000 Χρηματοδότηση και αποπληρωμή Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές $ (20.000) $30.000 Χρηματοδοτώντας: ανεισμό $50.000 Αμοιβές $0 Τόκος $0 Συνολική χρηματοδότηση $50.000 Τελικό υπόλοιπο μετρητώ $30.000 $30.000 $ - $ - Το τελικό υπόλοιπο μετρητών για τον Απρίλιο είναι το αρχικό υπόλοιπο μετρητών του Μαϊου. 73 74 37
Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικό υπόλοιπο μετρητών $40.000 $30.000 Συνολικές Ταμειακές εισροές $170.000 $400.000 Συνολικό ποσό μετρητών διαθέσιμο $210.000 $430.000 Μείον: Πληρωμές Υλικά $40.000 $72.300 Άμεση εργασία $15.000 $23.000 Γενικά έξοδα παραγωγής $56.000 $76.000 Έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα $70.000 $85.000 Αγορές εξοπλισμού $0 $143.700 Μερίσματα $49.000 $0 Σύνολο πληρωμών $230.000 $400.000 Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές -$20.000 $30.000 75 Χρηματοδότηση και αποπληρωμή Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων εκτός των πληρωμών $ (20.000) $30.000 Χρηματοδοτώντας: ανεισμό $50.000 - Αποπληρωμές - - Τόκο - - Συνολική χρηματοδότηση $50.000 - Τελικό ισοζύγιο μετρητών $30.000 $30.000 Επειδή το τελικό υπόλοιπο μετρητών είναι ακριβώς $30.000, η εταιρία Royal δεν θα μπορέσει αποπληρώσει το δάνειο αυτό το μήνα. 76 38
Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικο υπόλοιπο μετρητών $40.000 000 $30.000 000 $30.000 000 $40.000000 Συνολικές Ταμειακές εισροές $170.000 $400.000 $335.000 $905.000 Σύνολο μετρητών διαθεσίμων $210.000 $430.000 $365.000 $945.000 Μείον: Πληρωμές Υλικά $40.000 $72.300 $72.700 $185.000 Άμεση εργασία $15.000 $23.000 $15.000 $53.000 Γενικά έξοδα παραγωγής $56.000 $76.000 $59.000 $191.000 Έξοδα πώλησης και διοικητικά έξοδα $70.000 $85.000 $75.000 $230.000 Αγορές εξοπλισμού $0 $143.700 $48.300 $192.000 Μερίσματα $49.000 $0 $0 $49.000 Σύνολο πληρωμών $230.000 $400.000 $270.000 $900.000 Πλεόνασμα (έλλειμμα) μετρητών διαθεσίμων μετά τις πληρωμές -$20.000 $30.000 $95.000 $45.000 77 Ο προϋπολογισμός μετρητών Αρχικό ισοζύγιο μετρητών $ 40.000 $ 30.000 $ 30.000 $ 40.000 Συν: Συλλογή μετρητών 170.000 400.000 335.000 905.000 Σύνολο διαθέσιμων μετρητών 210.000 430.000 365.000 945.000 Μείον: Πληρωμές Υλικά 40.000 72.300 72.700 185.000 Άμεση εργασία 15.000 23.000 15.000 53.000 Γενικά έξοδα παραγωγής 56.000 76.000 59.000 191.000 Έξοδα πώλησης και διοικητικά έξοδ 70.000000 85.000 75.000 230.000000 Αγορές εξοπλισμού - 143.700 48.300 192.000 Μερίσματα 49.000 - - 49.000 Σύνολο πληρωμών 230.000 400.000 270.000 900.000 Υπέρβαση (έλλειψη) μετρητών διαθεσίμων εκτός των πληρωμών $ (20.000) $ 30.000 $ 95.000 $ 45.000 Στο τέλος του Ιουνίου η εταιρία Royal έχει αρκετό υπόλοιπο μετρητών να αποπληρώσει το δάνειο των $50.000 συν τον 78 τόκο στο επίπεδο του 16%. 39
Χρηματοδότηση και αποπληρωμή Υπέρβαση (έλλειμα) μετρητών διαθεσίμων $ (20.000) $ 30.000 $ 95.000 $ 45.000 Χρηματοδοτώντας: ανεισμό 50.000 - - 50.000 Αποπληρωμές - - (50.000) (50.000) Τόκο - - (2.000) (2.000) Συνολική χρηματοδότηση 50.000 - (52.000) Τελικό υπόλοιπο μετρητώ $ 30.000 $ 30.000 $ 43.000 $ 45.000 $50.000 16% 3/12 = $2.000 άνεια την 1η Απριλίου και αποπληρωμή στις 30 Ιουνίου. 79 τελικών αποθεμάτων άμεσων υλικών Ο κύριος προϋπολογισμός πωλήσεων παραγωγής άμεσης εργασίας μετρητών ιοικητικών Υπηρεσιών και Πωλήσεων ΓΒΕ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις προϋπολογισμού 80 40
Προϋπολογιζόμενα αποτελέσματα χρήσης Προϋπολογιζόμενα αποτελέσματα χρήσης μετρητών Προϋπολογιζόμενα αποτελέσματα χρήσης Εταιρία Royal Προυπολογιζόμενα αποτελέσματα χρήσης για το δεύτερο τρίμηνο (λήξη στις 30 Ιουνίου) Αφού ολοκληρώσουμε τον προϋπολογισμό μετρητών, μπορούμε να ετοιμάσουμε τον προϋπολογισμό των αποτελεσμάτων χρήσης για την εταιρία Royal. 81 Πωλήσεις (100,000 μονάδες X $10) $1.000.000 Κόστος πωληθέντων (100,000 X $4.99) $499.000 Μεικτό κέρδος $501.000 Έξοδα πώλησης και διοικητικά έξοδα $260.000 Λειτουργικό κέρδος $241.000 Έξοδα τόκων $2.000 Καθαρό κέρδος $239.000 82 41
Ο προϋπολογιστικός ισολογισμός Η εταιρία Royal ανακοίνωσε στις 30 Ιουνίου τα παρακάτω υπόλοιπα λογαριασμών ισολογισμού: Γη $50.000000 Κτίρια (καθαρά) $175.000 Κοινές μετοχές $200.000 Παρακρατηθέντα ρ κέρδη $146.150 83 Εταιρία Royal Προϋπολογιστικός ισολογισμός της 30η Ιουνίου Κυκλοφ. περιουσιακά στοιχεία: Μετρητά $ 43.000 Εισπρακτέοι λογαριασμοί (υπόλοιπο) 75.000 Τελικό Απόθεμα πρώτων υλών 4.600 Τελικό Απόθεμα ετοίμων προϊόντων 24.950 Σύνολο κυκλ.περιουσιακών στοιχείων 147.550 Πάγια περιουσιακά στοιχεία: Γη 50.000 Κτίρια 175.000 Εξοπλισμός 192.000 Σύνολο παγίων περιουσ. Στοιχείων 417.000 Σύνολο ενεργητικού $ 564.550 Πληρωτέοι λογαριασμοί $ 28.400 Μετοχικό κεφάλαιο 200.000 Παρακρατηθέντα κέρδη 336.150 Σύνολο Dimitris υποχρεώσεων Balios και κεφαλαίου $ 564.550 25% των πωλήσεων του Ιουνίου του ποσού των $300.000 11.500 κιλά προς $0,40/κιλό 5.000 μονάδες προς $4,99 η καθεμιά 50% τον αγορών υλικών του Ιουνίου συνολικού ποσού $56.800 84 42
Εταιρία Royal Προϋπολογιστικός ισολογισμός της 30ης Ιουνίου Τρέχοντα περιουσιακά στοιχεία Μετρητά $ 43.000 Εισπρακτέοι λογαριασμοί Απόθεμα πρώτων υλών Απόθεμα ολοκληρωμένων προϊόντων Σύνολο περιουσιακών στοιχείων Περιουσία και εξοπλισμός Γη 50.000000 Κτίρια 175.000 Εξοπλισμός 192.000 Σύνολο περιουσίας και εξοπλισμού 417.000 Σύνολο ενεργητικού $ 417.000 Aρχικός ισολογισμός $ 146.150 Συν: Καθαρό εισόδημα 239.000 Μείον: Μερίσματα (49.000) Τελικός ισολογισμός $ 336.150 μηδενικής βάσης Τα στελέχη είναι υποχρεωμένα να δικαιολογούν όλα τα προϋπολογιστικά έξοδα,όχι μόνο τις αλλαγές στον προϋπολογισμό από τον προηγούμενο χρόνο. Η βάση εκκίνησης για το νέο έτος είναι το μηδέν και δεν λαμβάνεται υπ όψιν ο προϋπολογισμός του προηγούμενου χρόνου. Πληρωτέοι λογαριασμοί $ 28.400 Μετοχικό κεφάλαιο 200.000 Παρακρατηθέντα κέρδη 336.150 Σύνολο υποχρεώσεων και κεφαλαίου 564.550 $ 85 86 43
Ο προϋπολογισμός σε διεθνή κλίμακα Οι πολυεθνικές εταιρίες αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα όταν ετοιμάζουν έναν προϋπολογισμό: Διακυμάνσεις στη συναλλακτική αξία ξένων νομισμάτων. Υψηλά ποσοστά πληθωρισμού σε μερικές ξένες χώρες. Διαφορές στις τοπικές οικονομικές συνθήκες. Τοπικές κυβερνητικές πολιτικές. 87 44