Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς ΔΙΕΚ Περιστερίου

Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς ΔΙΕΚ Περιστερίου Εγχειρίδιο Χρήσης Περιβάλλοντος Ηλεκτρονικής Μάθησης E-Learning Moodle ΔΙΕΚ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ Βησσαρίων Σιάφης Υποδιευθυντής ΔΙΕΚ Περιστερίου Φεβρουάριος 2016 1

Το εγχειρίδιο αυτό αποτελεί υποστηρικτικό υλικό του περιβάλλοντος ηλεκτρονικής μάθησης του ΔΙΕΚ Περιστερίου και δημιουργήθηκε προς διευκόλυνση των εκπαιδευτών και των εκπαιδευομένων για την πλοήγηση τους στο περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης του ΔΙΕΚ. Άδεια Χρήσης: Creative Commons Το υλικό διατίθεται υπό την άδεια: (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/deed.el) Φεβρουάριος 2016

Περιεχόμενα Α Εγχειρίδιο Χρήσης Συστήματος Διαχείρισης Μάθησης Moodle..................... Α-1 Α.1 Αρχική Οθόνη Περιβάλλοντος Moodle....................................................... Α-1 Α.2 Περιβάλλον Ηλεκτρονικής Μάθησης ΔΙΕΚ Περιστερίου.................................. Α-2 Α.2.1 Περιγραφή Περιβάλλοντος Καταρτιζόμενου.............................................. Α-3 Α.3 Δομικές Μονάδες (Blocks)................................................................... Α-4 Α.3.1 Δομική Μονάδα «Ημερολόγιο» (Calendar Block).......................................... Α-5 Α.3.2 Δομική Μονάδα «Συμμετέχοντες» (Participants Block)................................... Α-6 Α.3.3 Δομική Μονάδα «Πρόσφατη Δραστηριότητα» (Recent Activity Block)................. Α-7 Α.3.4 Δομική Μονάδα «Τελευταία Νέα» (Latest News Block).................................. Α-7 Α.3.5 Δομική Μονάδα «Συνδεδεμένοι Χρήστες» (Online Users Block)......................... Α-8 Α.3.6 Δομική Μονάδα «Επικείμενα Γεγονότα» (Upcoming Events Block)..................... Α-8 Α.3.7 Δομική Μονάδα «Απομακρυσμένα RSS Ειδήσεων» (Remote RSS Feeds Block)......... Α-9 Α.3.8 Δομική Μονάδα «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης/Forum» (Search Forums)...... Α-9 Α.3.9 Δομική Μονάδα «Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου» (HTML)........................... Α-10 Α.4 Πηγές Πληροφοριών........................................................................ Α-11 Περιεχόμενα Εικόνων Εικόνα A.1 : Αρχική Οθόνη Moodle................................................................... Α-2 Εικόνα A.2 : Μενού Επιλογής Γλώσσας............................................................. Α-2 Εικόνα A.3 : Οθόνη Εισόδου στο Δικτυακό Τόπο Ηλεκτρονικής Μάθησης....................... Α-2 Εικόνα A.4 : Η Οθόνη του Περιβάλλοντος του Καταρτιζόμενου.................................. Α-3 Εικόνα A.5 : Δομική Μονάδα «Ημερολόγιο»....................................................... Α-5 Εικόνα A.6 : Δομική Μονάδα «Συμμετέχοντες»................................................... Α-6 Εικόνα Α.7 : Δομική Μονάδα «Πρόσφατη Δραστηριότητα»...................................... Α-7 Εικόνα Α.8 : Δομική Μονάδα «Τελευταία Νέα».................................................... Α-8 Εικόνα Α.9 : Δομική Μονάδα «Συνδεδεμένοι Χρήστες»............................................ Α-8 Εικόνα Α.10 : Δομική Μονάδα «Επικείμενα Γεγονότα»........................................... Α-9 Εικόνα Α.11 : Δομική Μονάδα «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης»........................... Α-9 Εικόνα Α.12 : Δομική Μονάδα «Απομακρυσμένα RSS Ειδήσεων».............................. Α-10 Εικόνα Α.13: Δομική Μονάδα «Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου (HTML)»...................A-10 Εικόνα Α.14 : «Πηγές Πληροφοριών»............................................................. Α-11 Βιβλιογραφία..................................................................................... Α-14 ii

Περίληψη Το εγχειρίδιο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από εκπαιδευτές όσο και από καταρτιζόμενους. Αποτελεί χρήσιμο οδηγό για εκείνους που επιθυμούν να γνωρίσουν τις βασικές λειτουργίες της πλατφόρμας ασύγχρονης εκπαίδευσης Moodle, προκειμένου να διευκολυνθούν στην πλοήγηση τους σε αυτή. Το Moodle αποτελεί πακέτο λογισμικού το οποίο παρέχεται δωρεάν ως λογισμικό ανοικτού κώδικα (κάτω από την GNU Public License) και μπορεί να λειτουργήσει σε οποιοδήποτε σύστημα που υποστηρίζει την PHP, ενώ παράλληλα έχει την δυνατότητα να συνδυάζεται με διαφορετικούς τύπους δεδομένων και ιδιαίτερα με την MySQL.

Κεφάλαιο Α Εγχειρίδιο Χρήσης Συστήματος Διαχείρισης Μάθησης Moodle Α.1 Αρχική Οθόνη Περιβάλλοντος Moodle H σελίδα της πλατφόρμας βρίσκεται στον εξής σύνδεσμο: (http://iek-perist.att.sch.gr/moodle/). Η αρχική οθόνη του συστήματος που εμφανίζεται στο χρήστη, παρουσιάζεται στην εικόνα Α.1 και περιλαμβάνει τρείς περιοχές, οι οποίες ονομάζονται δομικές μονάδες (block). Οι δομικές μονάδες καλύπτουν διάφορες λειτουργίες του δικτυακού τόπου του Moodle, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες, και εκτείνονται στο δεξί και αριστερό τμήμα της οθόνης. Η σειρά των δομικών μονάδων δύναται να τροποποιηθεί ενώ η προσθήκη νέων είναι εφικτή από το διαχειριστή. Το κεντρικό τμήμα προορίζεται για να φιλοξενήσει τη λίστα με τις ενότητες των μαθημάτων, στις οποίες είναι οργανωμένα τα μαθήματα που θα διατεθούν από την πλατφόρμα. Στο επάνω δεξί μέρος της αρχικής οθόνης του Moodle και πριν εισέλθουμε στον δικτυακό τόπο, εμφανίζεται ένα αναδυόμενο μενού το οποίο περιλαμβάνει όλες τις διαθέσιμες γλώσσες στις οποίες μπορεί να προβληθεί το περιεχόμενο του δικτυακού τόπου του Moodle [Web03]. Α-1

Εικόνα A.1 : Αρχική Οθόνη Moodle Εικόνα A.2 : Μενού Επιλογής Γλώσσας Α.2 Περιβάλλον Ηλεκτρονικής Μάθησης ΔΙΕΚ Περιστερίου Στην περίπτωση όπου δεν έχουμε εγγραφεί σε κάποιο μάθημα, μπορούμε να συμπληρώσουμε την φόρμα εγγραφής νέου χρήστη και να επιδιώξουμε την εγγραφή μας σε αυτό βάσει των επιλογών εγγραφής που έχουν επιλεγεί από τον διαχειριστή του συστήματος. Στην παρούσα φάση ο διαχειριστής του συστήματος επιλέγει τη χειροκίνητη εγγραφή παρέχοντας εκ των προτέρων τα ονόματα χρηστών και τους κωδικούς πρόσβασης σε εκπαιδευτές και καταρτιζόμενους. Εικόνα Α.3: Οθόνη Εισόδου στο Δικτυακό Τόπο Ηλεκτρονικής Μάθησης Α-2

Α.2.1 Περιγραφή Περιβάλλοντος Καταρτιζόμενου Ο κάθε καταρτιζόμενος προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στο περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης θα πρέπει εισέλθει σε αυτό. Ο καταρτιζόμενος υποβάλλει το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης που του έχει δοθεί από το διαχειριστή του περιβάλλοντος ηλεκτρονικής μάθησης και εισέρχεται σε αυτό. Το περιβάλλον του καταρτιζόμενου έχει υλοποιηθεί βάσει των προδιαγραφών που ορίστηκαν κατά την ανάπτυξη του και έχει την παρακάτω μορφή (Εικόνα Α.4). Εικόνα Α.4 Η Οθόνη του Περιβάλλοντος του Εκπαιδευόμενου Η διεπιφάνεια του καταρτιζόμενου χωρίζεται σε τρία διακριτά μέρη που είναι : α) η κεντρική δομική μονάδα του μαθήματος, β) η αριστερή περιοχή δομικών μονάδων και γ) η δεξιά περιοχή δομικών μονάδων. Η δόμηση του περιεχομένου του μαθήματος παραμένει να είναι οργανωμένη σε θεματικές ενότητες και ο καταρτιζόμενος μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό. Ο καταρτιζόμενος μπορεί να ανακτά τοπικά στον υπολογιστή του το περιεχόμενο του μαθήματος και μετέπειτα να το μελετά. Παράλληλα δύναται να έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικές μαθησιακές δραστηριότητες για κάθε θεματική ενότητα χωριστά, ενώ μπορεί επιπρόσθετα να συμμετέχει ενεργά στις ομάδες συζήτησης που έχουν δημιουργηθεί. Κάθε καταρτιζόμενος έχει πρόσβαση στα μαθήματα της ειδικότητας του τρέχοντος, αλλά και παρελθόντων εξαμήνων κατάρτισης. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η διαδραστικότητα και η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευομένων δύναται να ενθαρρύνεται και να ενισχύεται με την προσθήκη των δραστηριοτήτων της συζήτησης (chat), των ηλεκτρονικών διαλέξεων και της ενσωμάτωσης κατάλληλου λογισμικού με το οποίο μπορεί ο καταρτιζόμενος να αλληλεπιδρά και να εργάζεται διαδραστικά, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Επιπρόσθετα ο καταρτιζόμενος δύναται να μπορεί να αναζητά μαθησιακό υλικό που τον ενδιαφέρει, να παρακολουθεί την πορεία της επίδοσης του, να συμβάλλει στην αναβάθμιση του περιεχομένου του Α-3

μαθήματος με την συμμετοχή του στους χώρους συζητήσεων και στην προσθήκη υλικού στο λεξικό κ.ά. Να σημειωθεί ωστόσο ότι ορισμένες από τις παραπάνω δυνατότητες είναι διαθέσιμες εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο από τους εκπαιδευτές και τον διαχειριστή του συστήματος [09, 10]. Α.3 Δομικές Μονάδες (Blocks) Η δομή της αρχικής σελίδας του Moodle ή της κεντρικής σελίδας ενός μαθήματος μπορεί να περιέχει μια ή περισσότερες δομικές μονάδες (blocks) οι οποίες εμφανίζονται δεξιά και αριστερά της κεντρικής δομικής μονάδας στην αρχική σελίδα. Οι δομικές μονάδες (blocks) κάνουν διαθέσιμες διάφορες λειτουργίες του δικτυακού τόπου του Moodle και είτε βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση του, είτε παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες στους χρήστες. Κατά τη δημιουργία ενός μαθήματος το Moodle αυτόματα εμφανίζει δεξιά και αριστερά της κεντρικής δομικής μονάδας διάφορες δομικές μονάδες (blocks), των οποίων η σειρά μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες ή τις προτιμήσεις του εκπαιδευτή και του διαχειριστή του συστήματος [06]. Το σύστημα διαχείρισης μάθησης Moodle επιτρέπει στον εκπαιδευτή ή το διαχειριστή του συστήματος την προσθήκη των δομικών μονάδων που εκείνος επιθυμεί, τη ρύθμιση των όσων έχουν τη δυνατότητα ρύθμισης και την προσθήκη εντελώς νέων δομικών μονάδων. Παράλληλα μπορεί να καθορίσει ποιες από τις δομικές μονάδες θα είναι ορατές μόνο στην αρχική σελίδα του Moodle και ποιες σε κάθε μάθημα. Ένας εκπαιδευτής μπορεί είτε να επιλέξει κάποιες από τις ήδη διαθέσιμες δομικές μονάδες και να τις ενσωματώσει στο μάθημα του, είτε να δημιουργήσει νέες συμπεριλαμβάνοντας σε αυτές οποιεσδήποτε πληροφορίες επιθυμεί. Η προσθήκη μιας δομικής μονάδας γίνεται αφού πρώτα μεταβούμε στην αρχική σελίδα και επιλέξουμε το κουμπί της «Επεξεργασίας», οπότε μας επιτρέπεται να κάνουμε τις όποιες τροποποιήσεις και να διαχειριστούμε μόνοι μας τη δομή του περιβάλλοντος του μαθήματoς μας. Η ενεργοποίηση της επιλογής αυτής εμφανίζει το αναδυόμενο μενού από το οποίο μπορούμε να επιλέξουμε τη δομική μονάδα που επιθυμούμε να προσθέσουμε. Εξ ορισμού, υπάρχουν μια σειρά από δομικές μονάδες που ενεργοποιούνται αυτόματα κατά τη δημιουργία ενός μαθήματος ή που προϋπάρχουν στην αρχική σελίδα του Moodle. Συγκεκριμένα, δεξιά της κεντρικής δομικής μονάδας του μαθήματος εμφανίζονται οι δομικές μονάδες «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης» (Forums), «Τελευταία Νέα», «Επικείμενα Γεγονότα» και «Πρόσφατη Δραστηριότητα», ενώ αριστερά της κεντρικής δομικής μονάδας εμφανίζονται οι δομικές μονάδες «Συμμετέχοντες», «Δραστηριότητες», «Διαχείριση», «Μαθήματα». Στις ενότητες που ακολουθούν περιγράφονται αναλυτικά όλες οι δομικές μονάδες, που εξυπηρετούν τόσο την καλύτερη διαχείριση του μαθήματος όσο και την παροχή χρήσιμων πληροφοριών στους χρήστες. Α-4

Α.3.1 Δομική Μονάδα «Ημερολόγιο» (Calendar Block) Η δομική μονάδα «Ημερολόγιο» επιτρέπει την καταχώρηση στις ημερομηνίες του, γεγονότων και δραστηριοτήτων διαφορετικού τύπου. Κάθε σημαντική ημερομηνία δηλώνεται με διαφορετικό χρώμα ανάλογα με τον τύπο του γεγονότος στο οποίο αναφέρεται. Οι διαφορετικοί τύποι γεγονότων που αναπαρίστανται είναι οι εξής [06, Web02] : Γεγονότα Συστήματος : Είναι ορατά από όλους τους συμμετέχοντες του συστήματος, ανεξάρτητα από το αν είναι εγγεγραμμένοι στο μάθημα, και προστίθεται από το διαχειριστή της πλατφόρμας. Μπορεί να περιλαμβάνει τις ημερομηνίες αργιών, τις ημερομηνίες τροποποίησης και αναβάθμισης του συστήματος, τις ημερομηνίες και ώρες συντήρησης του διακομιστή κ.α. Γεγονότα Μαθήματος : Αφορά τα γεγονότα και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το συγκεκριμένο μάθημα. Είναι ορατά από τους συμμετέχοντες που είναι εγγεγραμμένοι στο μάθημα και μπορούν να προστεθούν τόσο από το διαχειριστή της πλατφόρμας όσο και από τους εκπαιδευτές του μαθήματος. Ομαδικά Γεγονότα : Είναι ορατά από όλα τα μέλη της ομάδας που σχετίζονται με το συγκεκριμένο μάθημα. Τα μέλη της ομάδας είναι εγγεγραμμένοι χρήστες του μαθήματος οι οποίοι ανήκουν σε μια ομάδα που καθορίζεται από τον εκπαιδευτή. Τα ομαδικά γεγονότα μπορούν να προστίθενται από τον διαχειριστή του συστήματος ή από τους εκπαιδευτές του μαθήματος. Προσωπικά Γεγονότα : Αφορά τα γεγονότα που προστίθενται από τους ίδιους τους συμμετέχοντες και αφορούν προσωπικές καταχωρήσεις σημαντικών ημερομηνιών οι οποίες είναι προσβάσιμες μόνο από τον ίδιους. Εικόνα A.5 : Δομική Μονάδα «Ημερολόγιο» Α-5

Το υπόμνημα του ημερολογίου επεξηγεί τους χρωματισμούς των διαφορετικών τύπων γεγονότων. Σε περίπτωση που θέλουμε ορισμένοι τύποι γεγονότων να πάψουν να είναι ορατοί από εμάς θα πρέπει να κάνουμε κλικ πάνω στο τύπο του γεγονότος που δεν επιθυμούμε την εμφάνιση του. Α.3.2 Δομική Μονάδα «Συμμετέχοντες» (Participants Block) Η δομική μονάδα «Συμμετέχοντες» αποτελεί υπερσύνδεσμο προς ένα ενημερωμένο κατάλογο με τους συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο μάθημα. Επιλέγοντας «Συμμετέχοντες» από την αντίστοιχη δομική μονάδα (Εικόνα Α.6), εμφανίζεται η σελίδα με τους συμμετέχοντες του μαθήματος μαζί με διάφορες πληροφορίες. Τα προφίλ και η δραστηριότητα των συμμετεχόντων σε αυτό το μάθημα γίνονται διαθέσιμα με την επιλογή του ονόματος ή της εικόνας τους. Εικόνα A.6 : Δομική Μονάδα «Συμμετέχοντες» Η λίστα που προκύπτει εμφανίζει το σύνολο των συμμετεχόντων. Μπορούμε ωστόσο αν το επιθυμούμε να ομαδοποιήσουμε την σειρά εμφάνισης των συμμετεχόντων είτε επιλέγοντας τις αντίστοιχες καρτέλες είτε επιλέγοντας κάποιο ρόλο, οπότε στη λίστα των συμμετεχόντων εμφανίζονται μόνο όσοι ανήκουν στην κατηγορία επιλογής μας. Η συνοπτική περιγραφή περιλαμβάνει πληροφορίες όπως το όνομα και το επώνυμο, την πόλη, τη χώρα και την τελευταία πρόσβαση του συμμετέχοντα στο σύστημα. Επιπρόσθετα μας δίνεται η δυνατότητα, επιλέγοντας το κουτάκι που βρίσκεται δίπλα στον συμμετέχοντα που επιθυμούμε, να προβούμε σε μια σειρά από ενέργειες όπως αποστολή e-mail ή μηνύματος, η προσθήκη μιας νέας σημείωσης και η προσθήκη μιας συνηθισμένης σημείωσης. Η λεπτομερής περιγραφή εμφανίζει μια λίστα η οποία επιπρόσθετα περιέχει τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καθώς επίσης και διάφορες επιλογές για κάθε συμμετέχοντα. Κάθε συμμετέχοντας μπορεί να δει το προφίλ οποιουδήποτε άλλου χρήστη, αλλά έχει πρόσβαση για επεξεργασία μόνο του δικού του προφίλ. Στην περίπτωση πρόσβασης στο σύστημα με την ιδιότητα του εκπαιδευτή, το προφίλ κάθε συμμετέχοντα περιλαμβάνει τους εξής συνδέσμους «Ιστολόγιο», «Σημειώσεις», «Αναρτήσεις Ομάδας Συζητήσεων», «Δραστηριότητα/ Αναφορές Δραστηριοτήτων», «Πλήρες Προφίλ» όπου μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες. Ο σύνδεσμος «Δραστηριότητα/ Αναφορές Δραστηριοτήτων» μας περιγράφει λεπτομερώς τη δραστηριότητα των συμμετεχόντων (διάγραμμα επισκέψεων, τελευταίες δράσεις στο μάθημα κ.α.), ενώ ο σύνδεσμος «Πλήρες Προφίλ» εμφανίζει την καρτέλα με τις αναλυτικές πληροφορίες κάθε συμμετέχοντα. Η τροποποίηση του προσωπικού μας προφίλ μπορεί να γίνει Α-6

αφού πρώτα επιλέξουμε το όνομα μας και στην συνέχεια πατήσουμε στον σύνδεσμο «Επεξεργασία του Προφίλ» [07]. Α.3.3 Δομική Μονάδα «Πρόσφατη Δραστηριότητα» (Recent Activity Block) Η δομική μονάδα «Πρόσφατη Δραστηριότητα» διατηρεί ένα ιστορικό με τις πρόσφατες δραστηριότητες που συνέβησαν στο μάθημα από τους εγγεγραμμένους χρήστες του μαθήματος. Μέσω αυτής της δομικής μονάδας μπορούμε να ενημερωνόμαστε για το σύνολο των αλλαγών που έχουν πραγματοποιηθεί στο μάθημα. Μεταξύ των περιεχομένων της μπορεί να είναι η εμφάνιση της προσθήκης πηγών πληροφοριών ή δραστηριοτήτων από τον εκπαιδευτή, η εγγραφή νέων χρηστών στο μάθημα, η δημοσίευση μηνυμάτων που καταχωρήθηκαν σε ομάδες συζητήσεων και οι δραστηριότητες που έχουν ολοκληρωθεί από τους συμμετέχοντες. Επιπρόσθετα, επιλέγοντας από τη δομική μονάδα τον σύνδεσμο με τον τίτλο «Πλήρης Αναφορά για την Πρόσφατη Δραστηριότητα» μπορούμε είτε να δούμε το σύνολο των πρόσφατων δραστηριοτήτων είτε να καθορίσουμε την προβολή των πιο πρόσφατων δραστηριοτήτων, βάσει ορισμένης ημερομηνίας [03, 06]. Εικόνα A.7 : Δομική Μονάδα «Πρόσφατη Δραστηριότητα» Α.3.4 Δομική Μονάδα «Τελευταία Νέα» (Latest News Block) Η δομική μονάδα «Τελευταία Νέα» δημοσιεύει τα πιο πρόσφατα νέα που έχουν προστεθεί στη δραστηριότητα «Ομάδα Συζητήσεων» του μαθήματος. Από προεπιλογή, κάθε φορά που δημιουργούμε ένα μάθημα προστίθεται σε αυτό και μια ομάδα συζητήσεων, με τον τίτλο «Ομάδα Συζητήσεων Ειδήσεων». Κάθε φορά που κάποιος από τους συμμετέχοντες καταχωρεί ένα νέο μήνυμα στην συγκεκριμένη ομάδα, τότε αυτό αυτόματα εμφανίζεται και στη δομική μονάδα «Τελευταία Νέα» (Εικόνα A.8). Α-7

Εικόνα A.8 : Δομική Μονάδα «Τελευταία Νέα» Α.3.5 Δομική Μονάδα «Συνδεδεμένοι Χρήστες» (Online Users Block) Η δομική μονάδα «Συνδεδεμένοι Χρήστες» απεικονίζει μια λίστα με τους συμμετέχοντες που είναι συνδεδεμένοι στο μάθημα τα τελευταία λεπτά. Η δομική μονάδα (Εικόνα A.9) ενημερώνεται σε τακτική βάση, περίπου κάθε πέντε λεπτά, με δυνατότητα ρύθμισης αυτού του χρονικού διαστήματος από τον σύνδεσμο «Διαχειριστής του Ιστοχώρου» «Αρθρώματα» «Blocks» «Συνδεδεμένοι Χρήστες». Αποτελεί σημαντική δραστηριότητα από την άποψη ότι μπορεί κάθε συμμετέχοντας είτε να δει ποιοι από τους χρήστες εργάζονται ταυτόχρονα μαζί με αυτόν, είτε να τοποθετήσει τον κέρσορα πάνω από το όνομα κάποιου και να δει το προφίλ του συμμετέχοντα [Web02]. Εικόνα A.9 : Δομική Μονάδα «Συνδεδεμένοι Χρήστες» Α.3.6 Δομική Μονάδα «Επικείμενα Γεγονότα» (Upcoming Events Block) Η δομική μονάδα «Επικείμενα Γεγονότα» προβάλει τα γεγονότα που πρόκειται να συμβούν στο προσεχές μέλλον. Τα επικείμενα γεγονότα (Εικόνα A.10) μπορούν να αφορούν τελικές ημερομηνίες υποβολής εργασιών από τους εκπαιδευόμενους, δραστηριότητες που πλησιάζουν στη λήξη τους, ημερομηνίες διεξαγωγής εξετάσεων, ημερομηνίες αργιών και γενικότερα πληροφορίες γεγονότων που αφορούν το μάθημα. Α-8

Εικόνα A.10 : Δομική Μονάδα «Επικείμενα Γεγονότα» Επιλέγοντας το σύνδεσμο «Μετάβαση στο Ημερολόγιο» μεταβαίνουμε στο περιβάλλον του «Ημερολογίου» από όπου μπορούμε να δούμε τα μελλοντικά γεγονότα που πρόκειται να συμβούν στο επόμενο διάστημα, ενώ επιλέγοντας τον σύνδεσμο «Νέο Γεγονός» μπορούμε να προβούμε σε καταχώρηση νέων γεγονότων και δραστηριοτήτων σε ορισμένες ημερομηνίες. Α.3.7 Δομική Μονάδα «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης/Forum» Η δομική μονάδα «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης» μας επιτρέπει να προβούμε σε αναζήτηση μιας λέξης ή μιας φράσης στις ομάδες συζήτησης του μαθήματος. Για να κάνουμε μια αναζήτηση θα πρέπει να πληκτρολογήσουμε τη λέξη ή τη φράση που θέλουμε να αναζητήσουμε στο πλαίσιο αναζήτησης που υπάρχει στη δομική μονάδα και να πατήσουμε το κουμπί «Μεταβείτε» (Εικόνα A.11). Για την αναζήτηση περισσοτέρων των μια λέξεων ή και ολόκληρων προτάσεων αρκεί να τις πληκτρολογήσουμε στο ίδιο πλαίσιο χωρισμένες με κενά διαστήματα. Εικόνα A.11: Δομική Μονάδα «Αναζήτηση στις Ομάδες Συζήτησης» Α.3.8 Δομική Μονάδα «Απομακρυσμένα RSS Ειδήσεων» (Remote RSS Feeds Block) Η δομική μονάδα «Απομακρυσμένα RSS Ειδήσεων» προσφέρει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης πληροφοριών που προέρχονται από εξωτερικούς δικτυακούς τόπους. Μέσω αυτής της δομικής μονάδας (Εικόνα A.12) μπορούμε να προβάλλουμε διάφορες πληροφορίες μέσα στο Moodle που προέρχονται από διαφορετικές περιοχές. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αφορούν τίτλους ειδήσεων από κάποιον εξωτερικό δικτυακό τόπο, τίτλους εγγράφων που προστέθηκαν πρόσφατα, Α-9

εικόνες σχετιζόμενες με το μάθημα κ.α. Επιλέγοντας το κουμπί της διαμόρφωσης εμφανίζεται η φόρμα ρυθμίσεων μέσω της οποίας μπορούμε να προχωρήσουμε σε προσθήκη και επεξεργασία των απομακρυσμένων RSS. Εικόνα A.12: Δομική Μονάδα «Απομακρυσμένα RSS Ειδήσεων» Α.3.9 Δομική Μονάδα «Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου» (HTML) Η δομική μονάδα «HTML» χρησιμοποιείται προκειμένου να ενσωματώσουμε κείμενο ή εικόνες στη σελίδα ενός μαθήματος ή σε μια ιστοσελίδα (Εικόνα Α.13). Η δομική μονάδα μπορεί να φέρει κενή γραμμή τίτλου και να επιτρέπει την ενσωμάτωση πλήθους λειτουργιών στο περιεχόμενο της. Η προσθήκη των διαφόρων στοιχείων γίνεται χρησιμοποιώντας τον ενσωματωμένο επεξεργαστή HTML του Moodle και επιτρέπει την εισαγωγή και διαμόρφωση ενός κειμένου, την προσθήκη εικόνων, τη δημιουργία υπερσυνδέσμων, την πρόσβαση στον πηγαίο HTML κώδικα, κ.α. Ο HTML επεξεργαστής είναι τύπου WYSIWYG (What You See Is What You Get) και επιτρέπει την ενσωμάτωση αρχείων βίντεο, αρχείων ήχου, αρχείων flash και λοιπών στοιχείων που μπορούν να ενσωματωθούν σε μια σελίδα ενός μαθήματος ή σε μια ιστοσελίδα. Εικόνα A.13 : Δομική Μονάδα «Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου HTML» Α-10

Α.4 Πηγές Πληροφοριών Η ενσωμάτωση εκπαιδευτικού περιεχομένου μέσα σε ένα μάθημα επιτυγχάνεται μέσω των πηγών πληροφοριών. Οι πηγές πληροφοριών μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες τις εξωτερικές και τις εσωτερικές. Ως εξωτερικές πηγές πληροφοριών χαρακτηρίζονται : τα διάφορα αρχεία που φορτώνονται στον εξυπηρετητή του μαθήματος, οι ιστοσελίδες που αποτελούν προϊόν δημιουργίας και θα αποτελέσουν μέρος του μαθήματος και οι εξωτερικές ιστοσελίδες - σύνδεσμοι που μπορούν να αποτελέσουν εκπαιδευτικό υλικό. Στις εσωτερικές πηγές πληροφοριών ανήκουν εκείνες που δημιουργούνται μέσα στο περιβάλλον Moodle όπως για παράδειγμα, η σύνταξη ενός κειμένου με τον HTML κειμενογράφο [9, 10]. Εικόνα A.14: «Πηγές Πληροφοριών» Οι πηγές πληροφοριών που μπορούμε να εισάγουμε είναι οι εξής [03, 06, 07] : Φάκελος (Folder) Εμφάνιση ενός Καταλόγου (Display a Directory) : Αυτή η επιλογή μας δίνει τη δυνατότητα οργάνωσης των αρχείων που φορτώνει ο εκπαιδευτής ή ο διαχειριστής σε φακέλους. Είναι εφικτή ωστόσο και η δημιουργία υποκαταλόγων για την καλύτερη οργάνωση του μαθησιακού υλικού. Πατώντας πάνω στον τίτλο «Φάκελος» (Folder) προκύπτει η σχετική φόρμα συμπλήρωσης, η συμπλήρωση και η αποθήκευση της οποίας δημιουργεί ένα σύνδεσμο στην κεντρική σελίδα του μαθήματος. Οι εκπαιδευόμενοι επιλέγοντας τον σύνδεσμο αυτό, από την κεντρική σελίδα του μαθήματος, μπορούν να έχουν πρόσβαση στους φακέλους και στα αρχεία που έχει μεταφορτώσει ο εκπαιδευτής. Η μεταφόρτωση μεμονωμένων αρχείων είναι εφικτή, αλλά περισσότερο χρονοβόρα, σε αντίθεση με τη μεταφόρτωση ενός φακέλου που περιέχει συγκεντρωμένα όλα τα αρχεία του μαθήματος. Προσθήκη IMS Content Package (Add an IMS Content Package) : Αυτή η επιλογή μας δίνει τη δυνατότητα να εισάγουμε εκπαιδευτικό περιεχόμενο το οποίο είναι συμβατό με το πρότυπο IMS Content Package και που μπορεί να προέρχεται από διαφορετικά συστήματα διαχείρισης μάθησης. Ο εκπαιδευτής μπορεί να προσθέσει ένα πακέτο IMS επιλέγοντας Α-11

«Προσθήκη IMS Content Package» από το αναδυόμενο μενού της πηγής πληροφοριών. Επιλέγοντας αυτόν τον τίτλο εμφανίζεται η φόρμα συμπλήρωσης, η συμπλήρωση της οποίας δημιουργεί την συγκεκριμένη πηγή πληροφοριών. Προσθήκη URL - Σύνδεση με ένα Αρχείο ή Ιστοσελίδα (Link to a File or a Website) : Με αυτή την επιλογή μας δίνεται η δυνατότητα είτε να μπορούμε να έχουμε μετάβαση σε αρχεία που έχουν φορτωθεί στον εξυπηρετητή του Moodle (μέσω δημιουργίας υπερσυνδέσμων), είτε να έχουμε μετάβαση σε αρχεία και ιστοσελίδες που βρίσκονται εκτός του Moodle. Ο εκπαιδευτής μπορεί συμπληρώνοντας τα πεδία της φόρμας αυτής να δημιουργήσει συνδέσεις προς ιστοσελίδες ή αρχεία που βρίσκονται στο διαδίκτυο ή σε αρχεία του μαθήματος που έχει μεταφορτώσει ο ίδιος στο σύστημα από τον υπολογιστή του. Σύνθεση Κειμένου Text Page (Compose a Text Page) : Αυτός ο τύπος πηγής πληροφοριών μας επιτρέπει τη συγγραφή μιας ιστοσελίδας η οποία θα περιλαμβάνει μόνο κείμενο. To Moodle ανάλογα με τις προτιμήσεις του εκπαιδευτή και τον τύπο του φυλλομετρητή που χρησιμοποιείται μπορεί να καθορίσει τον τρόπο που το κείμενο ή το αρχείο θα εμφανίζεται. Οι επιλογές που υποστηρίζει μπορεί να περιλαμβάνουν : α) «Αυτόματο Σχήμα» (Automatic), όπου γίνεται αυτόματα η καλύτερη επιλογή οθόνης εμφάνισης για το κείμενο ή το αρχείο, β) «Eνσωμάτωση» (Embed), όπου το κείμενο ή το αρχείο εμφανίζεται μέσα στην σελίδα και κάτω από τη μπάρα πλοήγησης μαζί με την περιγραφή του, γ) «Δυναμική Λήψη» (Force Download), μέσω της οποίας ζητείται από το χρήστη να κατεβάσει το αρχείο ή το κείμενο, δ) «Άνοιγμα» (Open), όπου μόνο το κείμενο ή το αρχείο εμφανίζεται στο παράθυρο του προγράμματος πλοήγησης, ε) «Νέο Παράθυρο» (In pop-up), μέσω της εμφάνισης του κειμένου ή του αρχείου σε νέο παράθυρο του προγράμματος περιήγησης, χωρίς την ύπαρξη κάποιου μενού ή κάποιας γραμμής διεύθυνσης. Σύνθεση Ιστοσελίδας Web Page (Compose a Web Page) : Αναφέρεται σε τύπο πηγής πληροφοριών ο οποίος αφορά τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας μέσα στο Moodle. Η απαίτηση για ύπαρξη περισσοτέρων επιλογών για τη μορφοποίηση των περιεχομένων του μαθήματος καλύπτεται από τη δημιουργία ιστοσελίδων. Η σύνθεση μιας ιστοσελίδας μπορεί να γίνει από τον εκπαιδευτή ή διαχειριστή του συστήματος είτε με τον ίδιο τρόπο που θα συνέθετε ένα έγγραφο μέσω ενός επεξεργαστή κειμένου, είτε χρησιμοποιώντας κώδικα σε γλώσσα HTML ή ακόμα και κώδικα σε γλώσσα Javascript. Α-12

Προσθήκη μιας Ετικέτας - Ετικέτα (Insert a Label) : Η επιλογή αυτή χρησιμοποιείται για την καλύτερη οργάνωση της κεντρικής δομικής μονάδας της αρχικής σελίδας του μαθήματος. Περιλαμβάνει την προσθήκη κειμένου (σημειώσεις ή πληροφορίες), με δυνατότητες προσθήκης και εικόνας, στη λίστα πηγών πληροφοριών ή δραστηριοτήτων του μαθήματος καθώς επίσης και την προσθήκη ετικέτας (τίτλου) για το χαρακτηρισμό του περιεχομένου της πηγής πληροφοριών ή της δραστηριότητας που ακολουθεί. Η προσθήκη της ετικέτας εμφανίζεται στο τέλος της λίστας της τελευταίας πηγής πληροφοριών ή δραστηριότητας που προστέθηκε νωρίτερα. Α-13

Βιβλιογραφία [01] Mouly, G.J. (1970). The Science of Educational Research. New York:Van Nostrand [02] Βιολέτης, Δ. (2005). Συστήματα Διαχείρισης Εκπαίδευσης με Χρήση του Διαδικτύου. Διπλωματική Εργασία Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στις Τεχνολογίες Συστημάτων Μικροηλεκτρονικής & Πληροφορικής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ.ΔΠΘ, Ξάνθη, σ. 31, 47-49, 53-57. [03] Γκίνης, Π. (2010). Ανάπτυξη Ηλεκτρονικών Μαθημάτων με την Τεχνολογία Moodle. Διπλωματική Εργασία του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής & Πολυμέσων. ΑΤΕΙ Κρήτης. [04] Καρακύριος Χ. & Κέκκερης Γ. (2009). Η Αξιολόγηση online Μαθημάτων με την χρήση Ερευνητικών Εργαλείων του Moodle. 3 η Πανελλήνια Διημερίδα Καθηγητών Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. 3-4 Απριλίου, Αλεξανδρούπολη, σ. 2-3. Διαθέσιμο από την ηλεκτρονική διεύθυνση : http://pdkap.sch.gr/alexandroupolh/ergasies/pdkap9.pdf [6 April 2012]. [05] Κάργα, Σ., Κατσάνα Α. & Μαργαρίτης, Κ. (2008), Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Ημαθίας, Νάουσα 9-10-11, Μαϊου, τομ. Β, σ. 371-377. [06] Κάργα, Σ. & Κατσάνα, Α. (2008). Πρακτικός Οδηγός Χρήστη για τον Εκπαιδευτή της Πλατφόρμας Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, Θεσσαλονίκη. [07] Κάργα, Σ., Κατσάνα, Α. & Τρίμμη, Φ. (2009). Οδηγός για το Σύστημα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Moodle. Έκδοση Moodle 1.9.5. Διαθέσιμο από την ηλεκτρονική διεύθυνση : http://elearn.teikoz.gr/pluginfile.php/16199/mod_resource/content/0/manual.pdf [10 March 2014] [08] Κυρτσίδης, Θ. (2011). Διαδικτυακά Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης. Η Περίπτωση της Πλατφόρμας Moodle για την Υποστήριξη της Εκπαίδευσης. Διπλωματική Εργασία Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, σ. 29, 33, 97, 114. Α-14

[09] Σουλιώτη, Χ. (2007). Παιδαγωγικές Σχεδιάσεις & Επεκτάσεις της Πλατφόρμας Moodle για υλοποίηση προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Διπλωματική Εργασία Τμήματος Πληροφορικής. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Πληροφορική. ΑΠΘ, σ.64, 70, 77. [10] Φιλιππίδη, Α. (2008). Σχεδίαση, Ανάπτυξη, Εφαρμογή & Αξιολόγηση ενός Συμβατικού Πανεπιστημιακού Μαθήματος με τη Χρήση ενός Υπολογιστικού Περιβάλλοντος Σύγχρονης & Ασύγχρονης Εκπαίδευσης : Αντιλήψεις Στάσεις & Πρακτικές των Φοιτητών. Διπλωματική Εργασία Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στη Διδακτική των Θετικών Επιστημών. Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα, σ. 17-20. Δικτυακοί Τόποι [Web01] MOOCH (2007). Moodle. Org Open Community Hub (MOOCH). Moodle Free Software Foundation. Διαθέσιμο από την ηλεκτρονική διεύθυνση : http://hub.moodle.org/ [9 April 2012]. [Web02] MoodleDocs (2012). Philosophy & Case for Moodle, Moodle Documents. Διαθέσιμο από την ηλεκτρονική διεύθυνση : http://docs.moodle.org/21/en/main_page [12 March 2012]. [Web03] Moodle (2016). Open Source Learning Platform. https://moodle.org [15 February 2016]. Α-15