ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ DEPUTY MINISTER OF ENVIRONMENT, ENERGY & CLIMATE CHANGE, GREECE The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΤΡΙΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ DEPUTY MINISTER OF ENVIRONMENT, ENERGY & CLIMATE CHANGE, GREECE The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΤΡΙΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 Μ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ: Καλημέρα σε όλους. Θα ξεκινήσω με ένα βασικό κυρίες και κύριοι, που συμβαίνει στην περιοχή μας. Είναι μια περίοδος ιδιαίτερων ανακατατάξεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και ειδικά στη Μέση Ανατολή και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αυτό που παραμένει όμως σταθερό είναι ο πάγιος πολιτικός και στρατηγικός στόχος, ο δικός μας και της Ευρώπης, για απρόσκοπτη ασφαλή και επαρκή ενεργειακή τροφοδοσία, για ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας. Είναι βέβαιο πως όποια χώρα στην περιοχή μας στον νευραλγικό αυτό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, μπορεί να αναλάβει ρόλο είτε στην ασφαλή διακίνηση των ενεργειακών πόρων, είτε στην παραγωγή
ευρωπαϊκών ενεργειακών πηγών, αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό της ρόλο και εξασφαλίζει μεγάλα ενεργειακά και οικονομικά οφέλη. Ταυτόχρονα, όποια χώρα είναι καλύτερα προετοιμασμένη απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος, τις τεχνολογικές και οικονομικές αλλά και πολιτικές, είναι αυτή που θα έχει σημαντικότερα οφέλη για να κερδίσει απ αυτήν την εξέλιξη. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Σήμερα έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε το διαχρονικό ρόλο της Ελλάδος, ως ζωτικό κομμάτι των εμπορικών οικονομικών και ναυτικών δρόμων που ενώνουν την Ανατολή με τη Δύση και την Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη. Και ταυτόχρονα, έχουμε τη μεγάλη ευθύνη και την πρόκληση θα έλεγα, να εμπλουτίσουμε αυτό το ρόλο, να τον επεκτείνουμε και στην ενέργεια, λειτουργώντας ως ο απαιτούμενος παράγοντας σταθερότητας ασφάλειας και προώθησης της ενεργειακής συνεργασίας που χρειάζεται σήμερα η Ανατολική Μεσόγειος. Να είμαστε λοιπόν πλέον το σημείο εισόδου για τα καινούρια ενεργειακά δίκτυα ολόκληρης της Ευρώπης, από σημείο προορισμού που ήμασταν μέχρι σήμερα. Η χώρα μας βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να αποτελέσει ενεργό κομμάτι στους νέους δρόμους ανεφοδιασμού που διανοίγονται, με σκοπό να τροφοδοτήσουν την Ευρώπη και να ενδυναμώσουν την ενεργειακή ασφάλεια για πολλές δεκαετίες. Κι αν θέλετε, μετά από πολλά χρόνια η Ελληνική Κυβέρνηση υλοποιεί όλα όσα χρειάζονται, για να αξιοποιηθούν όλα αυτά τα πλεονεκτήματα με τον καλύτερο τρόπο, ώστε από το δυνητικό, από το ανεκπλήρωτο, από τους ευσεβείς πόθους, να κάνουμε το όραμα όλων των Ελλήνων πράξη και να περάσουμε επιτέλους στο ρεαλιστικό, το πραγματικό, το επωφελές για τη χώρα μας. Προχωρούμε με προσεκτικά βήματα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση ενεργειακών σχεδίων, ορισμένα από τα οποία λίγα χρόνια πριν έμοιαζαν πολύ μακρινά, σήμερα όμως δρομολογούνται και δημιουργούν τις καλύτερες προϋποθέσεις για τα γεωστρατηγικά μας συμφέροντα, μετατρέποντας τις δυνατότητες που η γεωγραφική μας θέση και 2
ο ορυκτός μας πλούτος προσφέρει σε άμεσα ορατά οφέλη, δηλαδή σε ενίσχυση ασφάλειας και του γεωπολιτικού ρόλου για την Ελλάδα, σε ενεργειακό πλούτο για ολόκληρη την Ευρώπη, σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξης για τον ελληνικό λαό που δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια από την οικονομική κρίση. Θωρακίζουμε τα συμφέροντα της Ελλάδος για όλα τα εναλλακτικά σενάρια στο μέλλον, με καταρτισμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις. Προχωρήσαμε στην υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας με την Ιταλία και την Αλβανία για τον αγωγό φυσικού αερίου trans Adriatic pipeline και κάναμε όλα τα απαραίτητα βήματα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ώστε ο συγκεκριμένος αγωγός να αποτελεί πια μία απολύτως ανταγωνιστική πρόταση για τη μεταφορά αερίου από την Κασπία. Κυρώσαμε το μνημόνιο κατανόησης για την προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου IGI που μπορεί να μην αποτελεί πλέον εναλλακτική οδό για το αέριο του Αζερμπαϊτζάν, αλλά συνεχίζει να αποτελεί και να βρίσκεται σαν ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νότιο διάδρομο. Αξιολογούμε τα ευρήματα των γεωφυσικών ερευνών που διενεργήθηκαν στο Ιόνιο και τη Νότια Κρήτη, έτσι ώστε να αποκτήσουμε μία πρώτη εικόνα για τα εγχώρια κοιτάσματα και να προχωρήσουμε με ταχύτητα και στα επόμενα απαραίτητα βήματα που αφορούν την αξιοποίησή τους, την παραγωγή δηλαδή και εξαγωγή ελληνικών υδρογονανθράκων σε μεγάλη κλίμακα εάν επιβεβαιωθούν τα πρώτα στοιχεία. Και προχωρούμε στα επόμενα βήματα για την υλοποίηση διακρατικών έργων ενεργειακών διασυνδέσεων χωρίς προηγούμενο, όπως είναι η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, έργα που αναβαθμίζουν τις ενεργειακές διασυνδέσεις και διασυνοριακές συναλλαγές με τις γειτονικές χώρες και ταυτόχρονα εξυπηρετούν τον πάγιο και διαχρονικό στόχο της Ελλάδος για ηλεκτρική διασύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με τη νησιωτική. Φυσικά η ανάληψη ενός τέτοιου αναβαθμισμένου γεωπολιτικού ρόλου προϋποθέτει και την αντίστοιχη ενδυνάμωση της εγχώριας ενεργειακής αγοράς σε όλους τους τομείς, ώστε αυτή να λειτουργεί αποτελεσματικά και 3
υποδειγματικά πλέον. Σας ανέφερα και προηγουμένως πως όποια χώρα είναι καλύτερα προετοιμασμένη απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος, τις τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις, είναι αυτή που θα έχει τα σημαντικότερα οφέλη. Αυτό είναι και το νόημα των μεγάλων και επίπονων σε ορισμένες περιπτώσεις διαρθρωτικών αλλαγών που σχεδιάσαμε και υλοποιούμε με συνέπεια και συνέχεια στο σύνολο της εγχώριας αγοράς. Αυτός είναι ο δρόμος που συνεχίζουμε να πορευόμαστε, με βάση το πρόγραμμα που καταρτίσαμε αρχικά για τη σταθεροποίηση της αγοράς και στη συνέχεια για τη συνολική άρση των στρεβλώσεων της λειτουργίας της, αλλά και στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων που όπως γνωρίζετε προχωρεί σύμφωνα με το πρόγραμμα. Με συνέπεια και σεβασμό στις ευρωπαϊκές οδηγίες και με κατάλληλη προσαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου, ώστε αφενός η μετάβαση στην τελική κατάσταση να γίνει προσεκτικά και ομαλά για όλη την αγορά ενέργειας και αφετέρου να επιτύχουμε τη μέγιστη δυνατή ωφέλεια για το δημόσιο συμφέρον, την ενίσχυση δηλαδή των υποδομών και τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρουν οι πάροχοι ενέργειας προς όφελος του τελικού καταναλωτή. Με την υλοποίηση όλων όσων έχουμε τολμήσει μέχρι στιγμής κι έχουμε πετύχει σε πρωτόγνωρο, να μου επιτρέψετε να το πω, σύντομο χρονικό διάστημα, αποδεικνύουμε έμπρακτα πως η Ελλάδα έχει πια γυρίσει οριστικά σελίδα. Δηλώνουμε όχι μόνο τη δυνατότητα αλλά κυρίως την ετοιμότητα της χώρας να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος του ελληνικού λαού. Ουσιαστικά διεκδικούμε με πράξεις, με συγκεκριμένο σχεδιασμό και προσεκτικά βήματα, όχι με ευχολόγια, τη θέση της Ελλάδος στο ενεργειακό μέλλον ολόκληρης της Ευρώπης. Κι επειδή ακριβώς ήδη από τα πρώτα βήματα έχει επιβεβαιωθεί ο σχεδιασμός αυτός, είμαστε βέβαιοι πως ο χρόνος θα δικαιώσει τις προσπάθειές μας σε κάθε επίπεδο. Ευχαριστώ πολύ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστώ. Λοιπόν θα έλεγα άπλετο χρόνο για ερωτήσεις αργότερα, όμως θα ήθελα να σας κάνω μία η οποία έχει να κάνει με όσα 4
ειπώθηκαν εχθές, για το κόστος της ενέργειας ως προς τους Έλληνες καταναλωτές. Θα ήθελα να μου δώσετε τη δική σας οπτική για το τι μπορούν να προσδοκούν οι Έλληνες καταναλωτές στο μέλλον, ως αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης της αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα και τι θα γίνει με το τίμημα που πληρώνουν για την αγορά ενέργειας. Μ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ: Είναι γεγονός ότι μέσα στα πλαίσια της ευρωπαϊκής οδηγίας τα τιμολόγια των καταναλωτών θα απελευθερωθούν από την 1 η Ιουλίου του 2013 φέτος. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής. Ήδη έχουν γίνει τα πρώτα βήματα στο θέμα αυτό και εννοώ με τα τιμολόγια από 1 ης Ιανουαρίου και αυτό το οποίο θα γίνει τώρα είναι το επόμενο βήμα 1 η Μαΐου, ουσιαστικά θα έχουμε τιμολόγια που θα καθρεφτίζουν αν θέλετε το κόστος παραγωγής. Η ουσία όμως είναι ότι μέσα στα πλαίσια εξορθολογισμού της αγοράς και αλλαγής του ρυθμιστικού πλαισίου, αυτό θα φέρει μία ισορροπία στην αγορά και προς τον τελικό καταναλωτή. Δεν πρόκειται να αυξηθούν τα τιμολόγια σε κάποιο ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, θα έλεγα μάλλον χαμηλά, γιατί τουλάχιστον αυτό που έχουμε επιτύχει σε αυτό το διάστημα είναι να γίνει ομαλά η μετάβαση στην απελευθέρωση των τιμολογίων. Και σε κάθε περίπτωση η ΔΕΗ, που είναι ο μοναδικός πάροχος αυτή τη στιγμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, θα πρέπει να λαμβάνει πάντοτε τη γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, δε θα παρεμβαίνει το κράτος πια, αλλά αυτό σημαίνει ότι μέσα σε ένα νέο ρυθμιστικό και με τη γνώμη της ΡΑΕ πιστεύω ότι θα υπάρχει η ανάλογη ισορροπία ώστε και οι καταναλωτές να είναι ικανοποιημένοι κι εννοώ ανάλογα των εισοδημάτων τους να πληρώνουν το ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ ταυτόχρονα να ανταποκρίνεται στο κόστος παραγωγής αυτών. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, νομίζω ότι θα επανέλθουμε σε αυτά τα θέματα και σε αυτή την ερώτηση και απάντηση. Λοιπόν κ. Σαχίνη έχετε το λόγο. 5