ΑΣΚΗΣΗ 3η ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ (π.χ.1:5000) 1
Τεχνικογεωλογικοί χάρτες μεγάλης κλίμακας Βασικός στόχος μιας γεωτεχνικής έρευνας είναι η ομαδοποίηση των γεωλογικών σχηματισμών με βάση: τη φυσική τους κατάσταση τη γεωτεχνική συμπεριφορά τους τους υδρογεωλογικούς χαρακτήρες τους Η αποτύπωση των ομάδων αυτών πάνω σε τοπογραφικούς χάρτες μεγάλης κλίμακας, τους μετατρέπει σε τεχνικογεωλογικούς χάρτες. χάρτες Οι πληροφορίες που έχει ένας τεχνικογεωλογικός χάρτης πρέπει: (α) να είναι οι αναγκαίες για τον ακριβή προσδιορισμό των γεωτεχνικών παραμέτρων του περιβάλλοντος αναφοράς του, (β) να παρουσιάζονται κατά τέτοιο τρόπο που να γίνονται εύκολα κατανοητές από χρήστες που δεν είναι γεωλόγοι, (γ) να διευκολύνουν την πρόβλεψη των μεταβολών που είναι δυνατόν να προκύψουν από την επίδραση της κατασκευής στο τεχνικογεωλογικό περιβάλλον. 2
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ολοκληρωμένη διεθνής πρακτική για τον τρόπο σύνταξης τεχνικογεωλογικών χαρτών στις διάφορες κλίμακες. Σε διεθνές επίπεδο, η πλέον ολοκληρωμένη προσπάθεια παρουσίασης των γενικών αρχών των τεχνικογεωλογικών χαρτογραφήσεων έγινε το 1976 με τον οδηγό τεχνικογεωλογικών χαρτών που συνέταξε η Επιτροπή τεχνικογεωλογικών χαρτογραφήσεων της Ι.Α.Ε.G. και εξέδωσε η UNESCO. UNESCO Η σύσταση της Επιτροπής αυτής, με εκπροσώπους της Αγγλικής, Τσεχοσλοβακικής, Ρωσικής, Αμερικανικής, Γερμανικής και Γαλλικής Σχολής, δηλαδή των πλέον προηγμένων στο τομέα χωρών, αποτελεί την καλύτερη εγγύηση της αξίας και χρησιμότητας του οδηγού. 3
Με βάση τον οδηγό της UNESCO/ I.A.E.G.(1976) οι διάφοροι τεχνικογεωλογικοί χάρτες ταξινομούνται σύμφωνα με : τον σκοπό για τον οποίο συντάσσονται, το περιεχόμενο, την κλίμακα, Σύμφωνα με το σκοπό σύνταξης, μπορεί να υπάρχουν : Ειδικού σκοπού (π.χ. για φράγματα, δρόμους, σήραγγες κ.λ.π.) Πολλαπλού σκοπού (π.χ. χάρτες των τεχνικογεωλογικών συνθηκών για περιφερειακή ανάπτυξη και σχεδιασμό). Σύμφωνα με το περιεχόμενο, περιεχόμενο διακρίνονται επίσης τέσσερις τύποι τεχνικογεωλογικών χαρτών : i) Αναλυτικοί, που δίνουν λεπτομερή στοιχεία για συγκεκριμένο παράγοντα του γεωλογικού περιβάλλοντος (π.χ. χάρτες κατολισθήσεων, σεισμικής επικινδυνότητας κ.λ.π.). ii) Συνοπτικοί, που περιέχουν και περιγράφουν όλα τα βασικά στοιχεία του τεχνικογεωλογικού περιβάλλοντος. 4
iii) Βοηθητικοί Τεχνικογεωλογικοί χάρτες, που περιλαμβάνουν βασικά δεδομένα, όπως χάρτες ισοβαθών ορισμένου ορίζοντα (π.χ. υποβάθρου) κ.λ.π. iv) Συμπληρωματικοί, όπως γεωλογικοί, γεωμορφολογικοί, γεωφυσικοί, υδρογεωλογικοί κ.λ.π., δηλαδή χάρτες με βασικά στοιχεία που συνοδεύουν τους τεχνικογεωλογικούς σε ορισμένες περιπτώσεις. Σύμφωνα με την κλίμακα, κλίμακα οι τεχνικογεωλογικοί χάρτες διαχωρίζονται σε: (α) Μεγάλης κλίμακας: (κλίμακα 1:10.000 και μεγαλύτερη). (β) Μεσαίας κλίμακας: (κλίμακα μικρότερη από 1:10.000 και μεγαλύτερη από 1:100.000) (γ) Μικρής κλίμακας: (κλίμακα 1:100.000 και μικρότερη). Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για τη προπαρασκευή των τεχνικογεωλογικών χαρτών είναι η σωστή ταξινόμηση των γεωλογικών σχηματισμών σε τεχνικογεωλογικές ενότητες, σύμφωνα με την κλίμακα. κλίμακα 5
Η ομάδα εργασίας της I.A.E.G. προτείνει την ακόλουθη ταξινόμηση. α) Τεχνικογεωλογικός τύπος (ΕΤ), (ΕΤ) για χάρτες κλίμακας μεγαλύτερης από 1:5.000. 1:5.000 Παρουσιάζει το μεγαλύτερο βαθμό φυσικής ομοιογένειας. Έτσι, μπορεί να δοθούν στατιστικά προσδιορισμένες τιμές κύριων φυσικών και μηχανικών ιδιοτήτων. β) Λιθολογικός τύπος (LT), (LT) για χάρτες κλίμακας 1:5.000 έως 1:10.000. 1:10.000 Περιλαμβάνει υλικά με ομοιογένεια σε σύσταση, δομή και υφή, αλλά με διαφορές στη φυσική κατάσταση. Έτσι μόνο η γενική εικόνα των φυσικών και μηχανικών ιδιοτήτων μπορεί να δοθεί, με το εύρος των τιμών τους. τους γ) Λιθολογική ενότητα (LC), για χάρτες κλίμακας 1:10.000 έως 1:200.000. 1:200.000 Σύνολο λιθολογικών τύπων (LT) που δημιουργήθηκαν κάτω από ειδικές γεωτεκτονικές και παλαιογεωγραφικές συνθήκες. Έτσι, είναι δυνατόν να δοθούν πληροφορίες μόνο για τους επιμέρους λιθολογικούς τύπους και ενδείξεις της γενικής τεχνικογεωλογικής συμπεριφοράς της όλης ενότητας. ενότητας 6
δ) Λιθολογική ακολουθία (LS), για χάρτες κλίμακας μικρότερης από 1:200.000. Σύνολο λιθολογικών ενοτήτων που έχουν δημιουργηθεί κάτω από ευρύτερα παρόμοιες γεωτεκτονικές και παλαιογεωγραφικές συνθήκες. Συνεπώς, μόνο πολύ γενικά τεχνικογεωλογικά χαρακτηριστικά είναι δυνατόν να δοθούν στην περίπτωση αυτή. Στο διάγραμμα που ακολουθεί γίνεται κατανοητή η συσχέτιση των διαφόρων τεχνικογεωλογικών ενοτήτων. 7
ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Η γεωλογική δομή της ευρύτερης περιοχής του Λεκανοπεδίου Αθηνών είναι αρκετά σύνθετη και παρά την ευρύτητα των βιβλιογραφικών δεδομένων, υπάρχουν ακόμα πολλά κενά κυρίως σε ότι αφορά στη λιθοστρωματογραφική και τεκτονική σχέση των αλπικών σχηματισμών που παίρνουν μέρος σε αυτήν. Με βάση πάντως το γεωλογικό χάρτη, κλίμακας 1:50.000, φύλλο Κηφισιά και διάφορες μελέτες στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών, διαπιστώνεται ότι απαντούν λιθολογικοί τύποι από όλες τις ενότητες που με μορφή τεκτονικών καλυμμάτων καλύπτουν την αυτόχθονη ενότητα Αλμυροπο τάμου Αττικής στα ανατολικά και παρεμβάλλονται μεταξύ αυτής και των σχηματισμών της Πελαγονικής (Πάρνηθα, ενότητες Μαυρηνόρας και Σφενδάλης) στα δυτικά. Πρόκειται για σχηματισμούς από τις ενότητες του Νεοελληνικού Τεκτονικού Καλύμματος, καθώς και των Αφιδνών Τουρκοβουνίων, εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή. Η αυτόχθονη ενότητα Αλμυροποτάμου Αττικής, εντάσσεται στην πλατφόρμα της ζώνης Γαβρόβου Τρίπολης. 8
Η αυτόχθονη ενότητα Αλμυροποτάμου - Αττικής Αυτή αποτελεί συνεχή σειρά, που από κάτω προς τα επάνω διακρίνεται στις ακόλουθες υποενότητες: Σχιστόλιθοι Γνευσιοσχιστόλιθοι (Πέρμιο Τριαδικό;). Οι βαθύτεροι στρωματογραφικά σχηματισμοί που απαντούν στο Πεντελικό και στο νότιο τμήμα του Υμηττού. Ο Lepsius (1893) τους αναφέρει σαν σχιστόλιθους Βάρης, Προκάμβριας ηλικίας. Οι Kober (1929), Μαρίνος & Petrascheck (1956) και Katsikatsos (1977), δίνουν ηλικία που συγκλίνει στο Τριαδικό, συμπεριλαμβανομένων και των δολομιτικών σχιστολίθων που συνιστούν τα ανώτερα μέλη τους. Αποτελούν σειρά με ποικιλία σχιστολίθων (μαρμαρυγιακών, χλωριτικών, ασβεστιτικών) και γνευσιοσχιστολίθων, (κυρίως μαρμαρυγιακών, χλωριτικών, επιδοτιτικών και αμφιβολιτικών). Μάρμαρα (Τριαδικό Ιουρασικό). Η προς τα επάνω εξέλιξη των σχιστολίθων και δομούν μεγάλο τμήμα των ορεινών όγκων Υμηττού και Πεντέλης. Οι Lepsius (1893), Μαρίνος & Petrascheck (1956) και Katsikatsos (1977) τα διακρίνουν σε κατώτερο και ανώτερο μάρμαρο, με την παρεμβολή των σχιστολίθων Καισαριανής και ηλικία ο πρώτος ως προ-κάμβρια και οι υπόλοιποι ως Τριαδική Ιουρασική. 9
Άλλες μελέτες της περιοχής, στα ανατολικά κυρίως πρανή του Υμηττού, έδειξε ότι δεν πρόκειται για δύο σειρές μαρμάρων, ανώτερη και κατώτερη, αλλά για μία. Η έντονη αλπική παραμόρφωση (πλαστική κυρίως), με χαρακτηριστικές πτυχωσιγενείς κλειστές δομές δίνει την εικόνα, στην περιοχή του Υμηττού, της παρεμβολής σε αυτά των σχιστολίθων Καισαριανής. Κατά την άποψή αυτή (Αντωνίου, 2000), τούτο οφείλεται στην παρουσία στα ανατολικά πρανή του Υμηττού κλειστής και ανάστροφης συγκλινικής - συγκλινοριακής δομής (Σχήμα 1). Σχήμα 1. Σχηματική τομή στο λεκανοπέδιο των Αθηνών που δείχνει τη σχέση Μαρμάρων Σχιστολίθων Αττικής (κατά Αντωνίου, 2000). 10
Τα μάρμαρα αυτά αποτελούν ανθρακική σειρά ικανού πάχους. Πρόκειται για ολοκρυσταλλικά μάρμαρα και λιγότερο δολομίτες, έντονα τεκτονισμένα και καρστικά. Συχνά παρατηρούνται σιπολινικά μάρμαρα με μικρές ενστρώσεις σχιστολίθων σαν μετάβαση των μαρμάρων στους υπερκείμενους σχιστόλιθους. Σχηματισμοί Πελαγονικής ζώνης (Τεκτονικές ενότητες Σφενδάλης & Μαυρηνόρας Κατσιμιδίου) Οι σχηματισμοί που δομούν τη ζώνη αυτή έχουν ως εξής: Ιζήματα του φλύσχη, από εναλλασσόμενες φάσεις ιλυολίθων και ψαμμιτών με επικράτηση των εύθρυπτων ιλυολίθων (χιλιοστομετρική στρώση. Το συνολικό πάχος είναι αρκετές δεκάδες μέτρα. Κρητιδικοί ασβεστόλιθοι. Ανθρακικά ιζήματα, με μικροκαρστικές διαβρωσιγενείς κοιλότητες. Το πάχος φαίνεται να ξεπερνά τα 200m. Τριαδικο-ιουρασικοί ασβεστόλιθοι. Ασβεστόλιθοι μεσοστρωματώδεις έως άστρωτοι έντονα αποκαρστωμένοι με σπήλαια σημαντικών διαστάσεων κυρίως στο υψώμα Μαυρηνόρα. Το πάχος τους φαίνεται να ξεπερνά τα 400m. 11
Αργιλοψαμμιτικοί σχηματισμοί. Είναι το τριαδικό υπόβαθρο και συνίστανται από εναλλαγές ψαμμιτών, γραουβακών, φυλλιτών και σχιστολίθων. Η παρουσία των εξαλλοιωμένων φάσεων και η δράση της αποσάθρωσης διαμορφώνει, στις θέσεις των σχιστολίθων, μανδύα αποσάθρωσης, πάχους που ξεπερνά τα 150m. Ενδιάμεσα Πελαγονικής και Αυτόχθονος αναπτύσσονται οι σχηματισμοί δύο τεκτονικών καλυμμάτων που δομούν το χώρο μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας: Σχηματισμοί τεκτονικής ενότητας Αφιδνών- Τουρκοβουνίων για την περιοχή των Αφιδνών 1. Φλυσχοειδείς ανωκρητιδικοί παλαιοκαινικοί σχηματισμοί, από σχιστολίθους με λεπτές ενδιαστρώσεις ψαμμιτών, καθώς και με παρεμβολές ανθρακικών πετρωμάτων. 2. Ανθρακικές παρεμβολές, από κρυσταλλικούς ασβεστολίθους με συνολικό πάχος να ξεπερνά τα 400m. και αντίστοιχα για την περιοχή των Αθηνών, Αθηνών Αθηναϊκός σχιστόλιθος Ασβεστόλιθοι στις κορυφές των λόφων 12
Σχηματισμοί τεκτονικής ενότητας Νεοελληνικού καλύμματος 1. Σχιστόλιθοι ασβεστιτικοί, χλωριτικοί, γλαυκοφανιτικοί και μοσχοβιτικοί, που τοπικά καλύπτονται από παχύ μανδύα αποσάθρωσης. 2. Μάρμαρα λεπτοστρωματώδη έως μεσοστρωματώδη κυρίως στις κορυφές των λοφοειδών εξάρσεων, χωρίς πολύ σημαντικά πάχη. Το συνολικό πάχος των σχηματισμών αυτών ξεπερνά τα 350 μέτρα. Τη γεωλογική εικόνα συμπληρώνουν Νεογενή ιζήματα και Τεταρτογενείς αποθέσεις ως ακολούθως: Νεογενή ιζήματα 1. Χαλικοκροκαλοπαγή Καπανδριτίου Πολυδενδρίου, από παχιά αδρομερή ιζήματα με μεγάλη επιφανειακή ανάπτυξη στην περιοχή Καπανδριτίου - λίμνης Μαραθώνα. Το πάχος τους εκτιμάται ότι υπερβαίνει γενικά τα 150m. 2. Αποθέσεις παρυφών Πάρνηθας, από ερυθροκάστανες αμμώδεις αργίλους με χαλίκια και αραιές κροκάλες, καθώς και αργιλώδεις άμμους, αμμοϊλύες και αργιλώδη έως ιλυώδη αμμοχάλικα. Το πάχος τους φθάνει γενικά και τα 250m. 13
3. Μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι, λεπτοπλακώδεις στις κορυφές των υψωμάτων Μαλακάσας Ωρωπού. Το συνολικό πάχος του σχηματισμού δεν υπερβαίνει τα 40-60m. 4. Λεπτομερή νεογενή ιζήματα, από λιμνοχερσαία έως λιμναία μαργαϊκά κυρίως υλικά, που τοπικά καλύπτονται από καλά σχηματισμένο εδαφικό μανδύα κυμαινόμενου πάχους. Το ορατό πάχος ξεπερνά τα 200 μέτρα. Τεταρτογενείς αποθέσεις 1. Αλλουβιακές αποθέσεις με κυμαινόμενο πάχος μέχρι αρκετά μέτρα, που εντοπίζονται κυρίως γύρω από τη λίμνη του Μαραθώνα. 2. Πλευρικά κορήματα πολύ περιορισμένης έκτασης με κυμαινόμενο πάχος που όμως δεν ξεπερνά τα 10-12m. ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΑ Η περιοχή των Τουρκοβουνίων εντάσσεται στην τεκτονική ενότητα Αφιδνών - Τουρκοβουνίων και δομείται από τους ακόλουθους σχηματισμούς σε λεπτομέρεια: 14
Σχιστόλιθος Αθηνών (Κρητιδικό;) Ο «Αθηναϊκός Σχιστόλιθος» καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της κεντρικής περιοχής των Αθηνών, αποτελώντας ταυτόχρονα το υπόβαθρο Μεταλπικών σχηματισμών και αποθέσεων. Ο Lepsius (1893) εντάσσει τους Αθηναϊκούς σχιστόλιθους στην ενδιάμεση Κρητιδική βαθμίδα και τους θεωρεί επικλυσιγενείς στα Ιουρασικά Κάτωκρητιδικά μάρμαρα. Οι Kober (1929), Μαρίνος & Petrascheck (1956) και Katsikatsos (1977) θεωρούν το σύστημα των Αθηναϊκών σχιστολίθων μαζί με τους υπερκείμενούς τους ανθρακικούς σχηματισμούς ως ένα σύστημα, το οποίο είναι επωθημένο στα μάρμαρα. Ο πρώτος τους τοποθετεί στο Ιουρασικό και οι υπόλοιποι στο Ανώτερο Κρητιδικό. Οι Katsikatsos et al (1986β) τοποθετούν τον σχιστόλιθο Αθηνών στο Νεοελληνικό κάλυμμα, το οποίο χαρακτηρίζεται τουλάχιστον από μια μεταμόρφωση σε συνθήκες ΥΠ-ΧΘ. Ο Παπανικολάου (1983), το σύστημα αυτό το εντάσσει στην αλλόχθονη ενότητα Λαυρίου. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του το 2004 αναφέρουν ότι πάνω στην αυτόχθονη ενότητα και στους σχηματισμούς της Υποπελαγονικής, αναπτύσσονται με τεκτονική επαφή oι σχηματισμοί της Ενότητας Αθηνών (Σχήμα 2). 15
Οι σχηματισμοί αυτοί δομούν το λεκανοπέδιο των Αθηνών και διακρίνονται σε δύο επιμέρους "υποενότητες", οι οποίες εμφανίζονται μόνο στα ανώτερα τμήματα των λόφων του κεντρικού και του δυτικού τμήματος. Η μια υποενότητα, αντιστοιχεί σε ένα σύνθετο σύστημα, που είναι γνωστό με την ονομασία "σχιστόλιθοι των Αθηνών». Από τα Τουρκοβούνια μέχρι και το λόφο Σικελίας η λιθολογική ποικιλία του συστήματος είναι σχετικά πιο περιορισμένη. Π.χ. στο νότιο τμήμα των λόφων των Τουρκοβουνίων παρατηρούνται εναλλαγές καστανόφαιων πηλιτών, μαργαϊκών ασβεστόλιθων και ψαμμούχων μαργών ενώ επίσης παρατηρούνται τοφφίτες και υπερβασικά σώματα. Σχήμα 2. Σχηματική απεικόνιση της γεωλογικής δομής του Λεκανοπεδίου Αθηνών, (κατά Παπανικολάου κ.α., 2004). 16
Οι Niedermayer (1971, 1973) και Sindowski (1949) θεωρούν ότι ο σχιστόλιθος Αθηνών μπορεί να διακριθεί σε τρεις βαθμίδες: οι ανώτεροι σχιστόλιθοι, οι ασβεστόλιθοι Αρδηττού και οι κατώτεροι σχιστόλιθοι, ενώ Οι Δούνας κ.ά. (1976) τους διαχωρίζουν σε δύο ορίζοντες: τον κατώτερο αργιλοψαμμιτικό και τον ανώτερο ασβεστοψαμμιτικό. Ο Ανδρονόπουλος (1981) λέει ότι δεν είναι δυνατή η διάκρισή τους. Ο σχιστόλιθος Αθηνών αποτελεί έναν κυρίως κλαστικό δυναμομεταμορφωμένο σχηματισμό, φλυσχοειδούς χαρακτήρα, μέσα στον οποίο οι επικρατούντες πετρολογικοί τύποι εναλλάσσονται τόσο στρωματογραφικά, όσο και πλευρικά με μεγάλη συχνότητα. συχνότητα Οι βασικοί πετρολογικοί τύποι στον Αθηναϊκό σχιστόλιθο είναι ιλυόλιθοι, μεταψαμμίτες χαλαζίτες και ιλυόλιθοι αργιλικοί σχιστόλιθοι, σχιστόλι κροκαλοπαγή. κροκαλοπαγή Εναλλάσσονται μεταξύ τους, με επικράτηση κατά θέσεις του ενός ή του άλλου, αλλά τα ψαμμιτικά μέλη επικρατούν στους ανώτερους ορίζοντες. 17
Χαρακτηριστικό της σειράς αυτών είναι η παρουσία υπερβασικών και βασικών σωμάτων, έντονα εξαλλοιωμένων (σερπεντινίτες, σερπεντινιωμένοι περιδοτίτες, διαβάσες και σπηλίτες) και από ανθρακικά πετρώματα (κυρίως μάρμαρα). Ασβεστόλιθοι Αθηνών (Ανώτερο Κρητιδικό) Οι ασβεστόλιθοι Αθηνών βρίσκονται διάσπαρτοι, στις κορυφές κυρίως των λόφων, υπερκείμενοι πάντα του σχιστόλιθου Αθηνών. Οι Lepsius (1893), Μαρίνος & Petrascheck (1956), Katsikatsos (1977), κ.ά. θεωρούν ότι οι ασβεστόλιθοι αυτοί υπέρκεινται κανονικά του σχιστόλιθου Αθηνών. Οι Kober (1929), Kieslinger (1933), Renz (1955), Τρικαλινός (1948), Sindowski (1951) και Niedermayer (1971, 1973) βλέπουν τεκτονική σχέση σχιστόλιθου Αθηνών και Ασβεστολίθων. Οι Μαρίνος κ.ά. (1971) αναφέρουν ότι ο σχιστόλιθος Αθηνών και οι υπερκείμενοί ασβεστόλιθοι αποτελούν ενιαίο μεικτό πετρολογικό σύστημα φλυσχοειδούς τύπου με ίδια τεκτονική δομή. Η ηλικία ασβεστολίθων και σχιστόλιθου Αθηνών, είναι Ανωκρητιδική (Κτενάς 1907, Μαρίνος κ.ά. 1971, 1973, κ.ά.). 18
Αναλυτικότερα: τα κατώτερα μέλη αποτελούνται από λεπτοστρωματώδεις, μαργαϊκούς, κιτρινόφαιους έως κιτρινοπράσινους ασβεστολίθους, με ενδιαστρώσεις ψαμμούχων μαργών και λατυποπαγών καθώς και παρεμβολές συμπαγών κρυσταλλικών ασβεστολίθων. Τα ανώτερα μέλη, που εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στις κορυφές των λόφων, συνίσταται εξολοκλήρου από γκριζόλευκους άστρωτους έως παχυστρωματώδεις συμπαγείς κρυσταλλικούς ασβεστολίθους. Αυτοί είναι αρκετά καρστικοποιημένοι και κατά θέσεις κατακερματισμένοι. Στη βάση τους συχνά εμφανίζουν λατυποπαγή χαρακτήρα. 19
ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ (1:5000) Στη συγκεκριμένη άσκηση θα πρέπει να χαρτογραφήσετε μια περιοχή διαμορφώνοντας ένα τεχνικογεωλογικό χάρτη μεγάλης κλίμακας, με βάση τον σχετικό τοπογραφικό που θα σας χορηγηθεί. Να διακρίνετε τους τεχνικογεωλογικούς τύπους της περιοχής. Να τους καταγράψετε με βάση τον γεωλογικό σχηματισμό, το χρώμα του, τη δομή του (κερματισμό) και το βαθμό αποσάθρωσης αυτού. Να καταχωρήσετε πιθανά ρήγματα ή και μείζονες ασυνέχειες). Να διαμορφώσετε το κατάλληλο υπόμνημα του χάρτη ανάλογα με την κλίμακα αυτού και το είδος των ενοτήτων που περιλαμβάνει. 20
21
ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΩΝ Κλίμακα1: 5.000 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΟΛΟΚΑΙΝΟ Πηλός και κροκάλες. ΠΛΕΙΣΤΟΚΑΙΝΟ Κορήματα κλιτύων. Υλικά μανδύα αποσάθρωσης (πηλοί) ΚΡΗΤΙΔΙΚΟ Ανώτερη ασβεστολιθική βαθμίς. Μαργαϊκοί ορίζοντες Αθηναϊκών Σχιστολίθων (μεταβατικός ορίζοντας?) Ψαμμίτες Αθηναϊκών σχιστολίθων Αθηναϊκοί σχιστόλιθοι Όριο γεωλογικών σχηματισμών Τεκτονική επαφή 20 Παράταξη στρωμάτων Μείζονες διαρρήξεις (ρήγματα) Σημείωση: Χρησιμοποιείστε και συμπληρώστε μόνο τις ενότητες που περιλαμβάνει η περιοχή χαρτογράφησης 22