ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ Durham University Για ακόμα μία χρονιά το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και ειδικότερα η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Ι. Ψημμένου, πραγματοποίησε το εκπαιδευτικό της ταξίδι στο Durham University της Αγγλίας. Το ταξίδι, του οποίου, επιβλέπων και υποκινητής του υπήρξε ο κ. Ψημμένος, πραγματοποιήθηκε μεταξύ 22-27 Φεβρουαρίου 2016. Η ομάδα, με παλαιά αλλά και καινούργια μέλη, κατάφερε να διοργανώσει ένα ταξίδι το οποίο μπόρεσε να προσφέρει ιδιαίτερες εμπειρίες και όμορφες στιγμές τόσο στα άτομα που είχαν ξανασυμμετάσχει στο παρελθόν, όσο και σε εκείνους που για πρώτη φορά επισκέπτονταν την Βόρεια Αγγλία. Ένα ταξίδι το οποίο ως βασικό γνώμονα είχε την ανταλλαγή γνώσεων, την επιτόπου επαφή με το πεδίο, αλλά κυρίως την κατανόηση των συνθηκών και καταστάσεων που σημάδεψαν το παρελθόν, το παρόν και εν δυνάμει το μέλλον μιας ολόκληρης περιοχής αλλά και γενικότερα την βιομηχανία της Αγγλίας. Συνοδοί αλλά και συνοδοιπόροι σε αυτό το όμορφο ταξίδι υπήρξαν δύο ακόμα καθηγητές των οποίων η συμβολή αλλά και η παρουσία ήταν πραγματικά πολύτιμη. Αναφερόμαστε στον κ. Α. Δεδουσόπουλο καθηγητή του τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και στην κα. Μ. Μαροπούλου καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, οι οποίοι μαζί με τον κ. Ψημμένο μπόρεσαν να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη άποψη πάνω στα υπό μελέτη θέματα. Κατά την 1 η μέρα διοργανώθηκε σεμινάριο κατά το οποίο κυρίως ο κ. Ψημμένος αλλά και η ερευνητική ομάδα του κ. Ψημμένου, σε συνεργασία με καθηγητές από διάφορα τμήματα του Durham University παρουσίασαν και συζήτησαν θέματα για την κοινωνική πολιτική, την από-βιομηχάνιση, την οικιακή εργασία και την οικονομική κρίση. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου παρουσιάστηκε η ερευνητική δραστηριότητά του τμήματός μας, γύρω από τις συνθήκες εργασίας και τις επιπτώσεις της στο μεταναστευτικό εργατικό δυναμικό. Από πλευράς του πανεπιστημίου μας υπήρξαν τέσσερις επιμέρους παρουσιάσεις. Αρχικά, η πρώτη παρουσίαση έγινε από τον καθηγητή κ. Α. Δεσουσόπουλο με τίτλο «Labour Market and Labour Relatios under meromanda : The case of Greece». Στόχος της παρουσίασης ήταν η ανακεφαλαίωση των κύριων στοιχείων σε σχέση με τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά εργασίας και στις εργασιακές σχέσεις. Μετά από 8 χρόνια της βαθιάς ύφεσης και την αναγνωρισμένη αποτυχία των μνημονίων, ο αντίκτυπος της πολιτικής ήταν καταστροφικός τόσο για το παραγωγικό δυναμικό της ελληνικής οικονομίας, όσο και για τους θεσμούς της αγοράς εργασίας, με αποτέλεσμα και μετά την ολοκλήρωση και του 3ου Μνημονίου το 2015, ότι η οικονομική ορθολογικότητα έχει ενταχθεί σε πολιτικές και ιδεολογικές εκλογικεύσεις, συμβάλλοντας στην περαιτέρω επιδείνωση της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Η δεύτερη παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή και πρόεδρο του τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής κ. Ι Ψημμένο, ο οποίος παρουσίασε την μακροχρόνια έρευνα του τμήματός μας με τίτλο «Unveilling Domestic Work in Times of Crisis». Η έρευνα αποτελεί ένα συνολικό έργο και πρόκειται για μια μελέτη των σχέσεων εργασίας και των ορίων που αντιμετωπίζουν οι μετανάστριες σε μια περίοδο ύφεσης. Αφορά όλες εκείνες τις κοινωνικές προσκολλήσεις και τα εμπόδια που διαιωνίζουν την παγίδευση των εργαζομένων σε μια περίοδο στασιμότητας στις οικιακές υπηρεσίες. Η μελέτη ασχολείται με τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνική αλλαγή οδηγεί σε διαφοροποιήσεις όσον αφορά το βαθμό εξάρτησης των εργαζομένων στους εργοδότες και τις θέσεις εργασίας τους. Μέσα από τη συνολική ανάλυση των κυριότερων σημείων του έργου στην παρουσίαση καταδείχθηκε η λειτουργία των εγχώριων υπηρεσιών σε περιόδους κρίσης, καθώς ο ρόλος της απασχόλησης σε αυτήν και το πώς οι οικονομικές και μη οικονομικές παράμετροι συνδυάζουν και διατηρούν τον εθνικό και φυλετικό καταμερισμό της εργασίας. Η εστίαση του έργου γίνεται στη σύγκριση μεταξύ των διαφόρων σταδίων ανάπτυξης της οικιακής εργασίας. Η μελέτη διερευνά τον κοινωνικό αντίκτυπο της κρίσης στην οικιακή εργασία στον ελληνικό μεσοπόλεμο και στα χρόνια της λεγόμενης «ευημερίας» (2005-2008) και της ύφεσης (2009-2014). Οι επόμενες δύο παρουσιάσεις, οι οποίες έγιναν από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, παρουσιάστηκαν αρχικά από τον Διδάκτορα κ. Ν. Ξυπολητά, ο οποίος ανέλυσε την δική του επιμέρους μελέτη της συνολικής έρευνας, στοχεύοντας να αναλύσει την κοινωνική στρωμάτωση και κινητικότητα μέσω μίας διαχρονικής μελέτης και σύγκρισης της ζωής της ίδιας ομάδας των εργαζομένων μέσω των απαντήσεών τους σε θέματα που αφορούν την οικογένεια/ την κοινότητα δικτύων, την πρόσβαση πρόνοιας, την καριέρα και τις προοπτικές κοινωνικής κινητικότητας. Τέλος τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, οι διδακτορικοί φοιτητές Ε. Πούλου και Κ. Αρχοντάκης παρουσίασαν την μελέτη των Μπάδα Κ. και Χαντζαρούλα Π. με τίτλο «Family Strategies, Work and Welfare Policies of Waged Domestic Labour in Twentieth-Century Greece», αναδεικνύοντας την έρευνα γύρω από την επί πληρωμή οικιακή εργασία στην Ελλάδα του 20 ου αιώνα, εστιάζοντας στις οικογενειακές σχέσεις και στις ενδο-οικογενειακές δομές. Αντίστοιχα, ο υποψήφιος διδάκτωρ Α. Ασπρούλης και ο μεταπτυχιακός φοιτητής Γ. Κούρας, παρουσίασαν την ιστορική αναδρομή της έρευνας με τίτλο «The History of Migration in Domestic Work», με σκοπό να αναδείξει τις κοινωνικές και θεσμικές διαδικασίες που δημιούργησαν την απαίτηση για δημιουργία υπηρετικού εργατικού δυναμικού που απασχολείται σε οικιακές εργασίες. Μετά το τέλος των διαλέξεων υπήρξε συνάντηση με την πρόεδρο του τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Durham University, αλλά και την υπεύθυνη των διδακτορικών φοιτητών και διοργανώτρια του σεμιναρίου, όπου συζητήθηκαν περαιτέρω και αναλύθηκαν οι κύριες θεματικές που προβλημάτισαν την ημερίδα μας.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και ξενάγηση στην Green Palace Library η οποία αποτελεί την παλιά βιβλιοθήκη του Durham University έχοντας ιδρυθεί τον 17 ο αιώνα και η οποία συγκεντρώνει πάνω από 70.000 βιβλία τυπωμένα πριν το 1850 και 300 αρχέτυπα καθώς και παραπάνω από 100 μεσαιωνικά χειρόγραφα, όπου μεταξύ των σπάνιων και σπουδαίων τεκμηρίων της βρίσκονται και τρία αντίγραφα της Magna Carta γνωστή και ως η πρώτη μορφή παραχώρησης συντάγματος από μοναρχικό καθεστώς. Παράλληλα κατά την περιήγησή μας καταφέραμε πέραν του να περιηγηθούμε στους χώρους της βιβλιοθήκης, να παρακολουθήσουμε μάθημα της αρχαιομετρίας μέσω της ανάγνωσης αρχαίων λατινικών και ελληνικών κειμένων, καθώς και να γνωρίσουμε από κοντά τον τρόπο που ψηφιοποιούνται οι παλιές περγαμηνές και τα χειρόγραφα. Κατά τη 2 η μέρα υπήρξε ξενάγηση με τη συνοδεία ξεναγού στο κάστρο του Durham το οποίο χτίστηκε τον 11 ο αιώνα και λόγω τόσο της εδαφικής αλλά και της πολιτικής του σημασίας αποτελούσε σημαντικό πόλο εξουσίας για περισσότερους από επτά αιώνες και πλέον από το 1840 στεγάζει την πρώτη εστία του Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στον καθεδρικό ναό του Durham του οποίου το πρώτο κτίσμα επίσης χρονολογείται περί τον 10 ο αιώνα (και μαζί με το κάστρο) έχουν χαρακτηριστεί Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ως το μεγαλύτερο και πιο τέλειο μνημείο της αρχιτεκτονικής του Νορμανδικού στυλ στην Αγγλία. Έπειτα είχαμε τη δυνατότητα να επισκεφθούμε τη νέα βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, «Bill Bryson Library», στην οποία η ομάδα μας μπορούσε να συγκεντρώσει το απαραίτητο υλικό που επιθυμούσε. Μετέπειτα για ακόμα μία φορά επισκεφθήκαμε την Miner s Association στο Durham και συνομιλήσαμε με τον πρόεδρο της ένωσης των ανθρακωρύχων κ. Alan Cummings, ο οποίος για ακόμα μια χρονιά μας υποδέχθηκε θερμά. Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία να μάθουμε εκ των έσω την προσπάθεια και τον αγώνα των ανθρακωρύχων του Durham, αλλά και να ενημερωθούμε για τις μεγάλες απεργίες τους, κατά την περίοδο της απόβιομηχανοποίησης, επί εποχής Μάργκαρετ Θάτσερ. Στη συνάντησή μας, μπορέσαμε να θέσουμε ερωτήματα και να μοιραστούμε ποικίλο έντυπο και φωτογραφικό υλικό, καθώς και να επισκεφθούμε τόσο το χώρο της Βουλής των ανθρακωρύχων αλλά και τον ευρύτερο χώρο του κτιρίου της Ένωσης. Την 3 η μέρα παραμονής μας και ενώ είχαμε ήδη μετακινηθεί στο Newcastle και συγκεκριμένα στην περιοχή του Whitley Bay, περπατήσαμε κατά μήκος της ακτής του Whitley Bay με θέα τη Βόρεια Θάλασσα. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στην περιοχή Byker και στο Byker Wall όπου βρίσκονται οι εργατικές κατοικίες, στις οποίες διαμένει η εργατική τάξη του Newcastle και βρίσκεται πάνω από την περιοχή των Ναυπηγείων σε μια αρκετά υποβαθμισμένη περιοχή. Η σημασία του Byker Wall για την Κοινωνική Πολιτική είναι ιδιαίτερη, καθώς είναι η πρώτη συστηματική προσπάθεια περιχαράκωσης της οργάνωσης και της κοινωνικής ζωής των εργατών, από την υπόλοιπη πόλη. Δημιουργείται λοιπόν, η αίσθηση της κοινότητας εντός μιας άλλης ευρύτερης. Στη συνέχεια, περπατήσαμε στο κέντρο της πόλης του Newcastle, περιηγηθήκαμε στις
ζώνες από-βιομηχάνισης, δίπλα στον ποταμό Tyne-Wyre και πάνω στις γέφυρες αυτού. Την 4 η μέρα η ομάδα επισκέφθηκε το βικτωριανό χωριό Beamish το οποίο αποτελεί ένα θεματικό πάρκο ιδρυθέν το 1958, το οποίο αποτυπώνει με λεπτομέρεια τη ζωή και τις συνήθειες μιας πόλης την περίοδο της βικτωριανής εποχής στην Αγγλία. Πρόκειται για ένα ζωντανό μουσείο το οποίο αποτυπώνει τόσο τον αστικό τρόπο ζωής της εποχής, όσο και τον εργατικό με την αναπαράσταση της λειτουργίας των ανθρακωρυχείων. Στους χώρους του μπορούσες να επισκεφθείς σπίτια διαφόρων κοινωνικών τάξεων και επαγγελματιών καθώς και μαγαζιά τα οποία βρίσκονταν ακόμα σε λειτουργία. Παράλληλα έβλεπες τις δομές που υπήρχαν για να στεγάσουν την κοινωνική ζωή των ατόμων όπως ήταν οι εκκλησίες, οι πλατείες και τα γραφεία των συνδικαλισμών καθώς και τα δημόσια κτίρια όπως ήταν τα σχολεία. Το βράδυ, και καθώς ήταν η τελευταία μας ημέρα, είχαμε την τιμή να συναντηθούμε και να δειπνίσουμε με τον ομότιμο καθηγητή και πρώην πρόεδρο του τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Newcastle University, Peter Selman, ο οποίος υπήρξε και καθηγητής του κ. Ψημμένου στα χρόνια σπουδών του στη Βόρεια Αγγλία. Μερικές γραμμές δεν αρκούν για να εξηγήσουν και να αποτυπώσουν την ομορφιά του φετινού εκπαιδευτικού ταξιδιού του τμήματός μας. Χρειάστηκε αρκετή προετοιμασία και μεράκι αλλά το κυριότερη θέληση και καλή διάθεση για να επιτευχθεί ένα ταξίδι σα το φετινό, το οποίο συνδύασε με ευκολία τόσο τη συγκομιδή γνώσεων όσο και τη διασκέδαση. Η ευχή της ομάδας είναι το ταξίδι αυτό να συνεχίσει να επαναλαμβάνεται ώστε να δώσει την ευκαιρία σε νέα άτομα να επισκεφθούν την περιοχή αλλά και το ίδιο το Πανεπιστήμιό μας να εδραιώσει μια νέα εποχή συνεργασίας του τμήματός μας με το Πανεπιστήμιο του Durham. Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε για ακόμα μία φορά τον κ. Ι. Ψημμένο για την επιμονή και την υπομονή του για την πραγματοποίηση του ταξιδιού καθώς και όλη την ομάδα των σπουδαστών που συμμετείχε (μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί, μεταδιδακτορικοί) και ήταν εκείνοι οι οποίοι βοήθησαν για την εύρυθμη διεξαγωγή του.
Κτίριο Ένωσης Ανθρακωρύχων (Miners Association)
Μνημεία Ένωσης Ανθρακωρύχων
Εσωτερικό Βουλής Ένωσης Ανθρακωρύχων
Εσωτερικό Κτιρίου Ένωσης Ανθρακωρύχων
Κάστρο Durham
Καθεδρικός Ναός Durham
Εσωτερικό καθεδρικού Ναού Durham Palace Green Library
Βόρεια Θάλασσα
Βόρεια Θάλασσα
Κέντρο Newcastle Monument Newcastle
Σαιξπηρικό Θέατρο Newcastle
Πανεπιστήμιο Newcastle Bykers Wall
Bykers Wall
Beamish Museum
Beamish Museum
Beamish Museum Coal Mines
Δείπνο με τον καθηγητή Peter Selman
Η ομάδα μας
Η ομάδα μας