Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμος Ερέτριας

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014-2019 Δήμος Ερέτριας Φεβρουάριος 2015

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου ΕΡΕΤΡΙΑΣ 2014-2019 Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα Στο πλαίσιο της διαδικασίας εκσυγχρονισμού της οργάνωσης και λειτουργίας της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης και με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μόνιμων δομών προγραμματισμού, υλοποίησης και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων της δράσης των ΟΤΑ α βαθμού, θεσπίστηκε για πρώτη φορά, με τα άρθρα 203-207 του κεφαλαίου Ζ του νέου Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006), η υποχρέωση εκπόνησης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων από τους ΟΤΑ α βαθμού με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων. Με την έναρξη της εφαρμογής του «Καλλικράτη» και σε εναρμόνιση με το Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87/07.06.2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» η σύνταξη και ο σχεδιασμός των Επιχειρησιακών Σχεδίων των Δήμων δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις εξαιτίας του μεγέθους των νέων Δήμων. Ο ρόλος των ΟΤΑ α βαθμού δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες, αλλά αυτοί οφείλουν να λειτουργούν ως θεσμός πολιτικός, κοινωνικός και αναπτυξιακός. Προκειμένου να βελτιώνουν συστηματικά την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της λειτουργίας τους, είναι αναγκαία η ανάπτυξη στο εσωτερικό τους ενός μηχανισμού προγραμματισμού. Ο μηχανισμός αυτός προγραμματισμού εκφράζεται μέσα από τη σύνταξη του Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΟΤΑ α βαθμού, το οποίο αποσκοπεί στην εισαγωγή μόνιμων εσωτερικών διαδικασιών και συστημάτων προγραμματισμού στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση. Στόχος είναι η διαδικασία του προγραμματισμού, της παρακολούθησης και της μέτρησης των αποτελεσμάτων των δράσεων του ΟΤΑ α βαθμού, να αποτελέσει μια σταθερή εσωτερική λειτουργία και διαδικασία, στην οποία θα συμμετέχει σε όλες τις φάσεις, με συγκεκριμένο ρόλο, το ανθρώπινο δυναμικό του. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δεν εστιάζει μόνο στην παραγωγή ενός προγραμματικού κειμένου, αλλά κυρίως στις διαδικασίες με τις οποίες αυτό εκπονείται, παρακολουθείται και αξιολογείται. ως εκ τούτου, επειδή το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έχει πολυτομεακό χαρακτήρα, με μεγάλο εύρος θεματικού αντικειμένου, αντίστοιχο του φάσματος των θεμάτων που απασχολούν καθημερινά τις δημοτικές αρχές, ενώ, παράλληλα, καλύπτει όλο ΣΕΛΙΔΑ 2 ΑΠΟ 205

το φάσμα των αρμοδιοτήτων ενός ΟΤΑ α βαθμού και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων, η εκπόνησή του απαιτεί τη συμμετοχή τόσο των αιρετών και υπηρεσιακών στελεχών του ΟΤΑ α βαθμού, όσο και της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τους μεμονωμένους δημότες, αλλά και τους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς. Με αυτόν τον τρόπο το όραμα της εκάστοτε δημοτικής αρχής μπορεί να γίνει ρεαλιστικό και η τοπική και εσωτερική ανάπτυξη του ΟΤΑ α βαθμού να εναρμονιστεί με τις κατευθύνσεις του περιφερειακού και εθνικού αναπτυξιακού σχεδιασμού. Με την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος καταβάλλεται μία προσπάθεια αξιοποίησης της εμπειρίας που έχει προκύψει από τα Περιφερειακά και Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των ΟΤΑ α βαθμού δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από άλλες εθνικές και τοπικές πηγές και δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που θα υλοποιηθούν από τον ίδιο το Δήμο και τα Νομικά του Πρόσωπα, αλλά και σε δράσεις που στόχο έχουν την οργάνωση των υπηρεσιών των Δήμων για την καλύτερη λειτουργία του και την εξυπηρέτηση του πολίτη. H δομή και το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των ΟΤΑ καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13.04.2007, ενώ με το Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α βαθμού», προδιαγράφηκε η διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Με την εφαρμογή του Ν.3852/2010, η νέα διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων καθορίζεται στην υπ Αριθμ. Πρωτ. 5694/03.02.2011 Απόφαση του Υπ. Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η οποία τροποποιεί την υπ Αριθ. 18183/2-4-2007 (ΦΕΚ Β 534/13.4.2007) Υπουργική Απόφαση με τίτλο «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) α βαθμού». ΣΕΛΙΔΑ 3 ΑΠΟ 205

Ορισμός, Στόχοι και Διάρθρωση ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα των ΟΤΑ α βαθμού συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής και οργανωτικής λειτουργικής ανάπτυξης, σε εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αφορά δηλαδή όχι μόνον στις υποδομές και στις τοπικές επενδύσεις, αλλά και στη βελτίωση της υφιστάμενης οργάνωσης και λειτουργίας των ΟΤΑ α βαθμού, στο πλαίσιο του γενικότερου περιβάλλοντος στο οποίο δρουν, μεριμνώντας για τη βελτίωση της διαβίωσης των πολιτών και την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα εμπεριέχει ένα συνεκτικό σύνολο αξόνων προτεραιότητας για δράσεις τοπικής ανάπτυξης και αποσκοπεί στην υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού του ΟΤΑ α βαθμού. Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι προτεραιότητες της τοπικής ανάπτυξης, καθώς και η οργάνωση των Υπηρεσιών του ΟΤΑ και των επιχειρήσεων του, και παράλληλα εξειδικεύονται οι δράσεις της πενταετίας για την επίτευξη των στόχων αυτών. Οι γενικοί στόχοι ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος αφορούν στους εξής κάτωθι: 1. Προώθηση της τοπικής ανάπτυξης. 2. Εσωτερική ανάπτυξη του ΟΤΑ α βαθμού ως οργανισμού. 3. Ανάπτυξη των συνεργασιών των ΟΤΑ α βαθμού και της επιρροής άλλων φορέων. Οι παραπάνω γενικοί στόχοι περιλαμβάνουν μία σειρά από ειδικούς στόχους, όπως: Προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου (οικιστικό περιβάλλον και τεχνικές υποδομές) περιβάλλοντος της περιοχής του ΟΤΑ α βαθμού. Βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της λειτουργίας τους. Βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας των ΟΤΑ α βαθμού μέσω του μεσοπρόθεσμου προγραμματισμού για το προσωπικό, τον εξοπλισμό, τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις του. Προώθηση του αναπτυξιακού και κοινωνικού τους ρόλου. Βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας των κατοίκων του ΟΤΑ α βαθμού. Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη κατανομή και αξιοποίηση των πόρων. Προσέλκυση πρόσθετων οικονομικών πόρων. ΣΕΛΙΔΑ 4 ΑΠΟ 205

Επίσπευση της ωρίμανσης και της υλοποίησης των δράσεων. Περιορισμό της αποσπασματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων. Συντονισμό των δομών του ΟΤΑ α βαθμού, τη βελτίωση του τρόπου διοίκησης και την προώθηση του εσωτερικού μετασχηματισμού των ΟΤΑ α βαθμού Ανάπτυξη συνεργασιών με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας και αύξηση της δυνατότητας κοινωνικού ελέγχου. Αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας των ΟΤΑ α βαθμού με φορείς του ιδιωτικού, δημόσιου και κοινωνικού τομέα για τη συντονισμένη προώθηση της τοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών. ΣΕΛΙΔΑ 5 ΑΠΟ 205

Χαρακτηριστικά ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα των ΟΤΑ α βαθμού αποτελεί εργαλείο για την άσκηση του αναπτυξιακού τους ρόλου, με τα εξής χαρακτηριστικά: Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Τοπικής Ανάπτυξης και Βελτίωσης της Διοικητικής Ικανότητας του ΟΤΑ α βαθμού. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτελεί πρόγραμμα αναπτυξιακών υποδομών και τοπικών επενδύσεων, αλλά και πρόγραμμα για τη βελτίωση της υφιστάμενης λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών και των Νομικών Προσώπων που εποπτεύονται από το Δήμο. Είναι πρόγραμμα, πολυτομεακού χαρακτήρα, με εύρος θεματικών αντικειμένων αντίστοιχου του φάσματος των θεμάτων που απασχολούν την καθημερινή λειτουργία του ΟΤΑ α βαθμού. Καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του Δήμου και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. Πενταετές Πρόγραμμα Δράσης του ΟΤΑ α βαθμού και των Νομικών Προσώπων του. Στις προτεραιότητες του Επιχειρησιακού Προγράμματος αντανακλάται η βούληση και το όραμα του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς και οι προτεραιότητες του αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Το όραμα της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής αποτυπώνεται στη στρατηγική και αναλύεται σε πενταετές πρόγραμμα δράσης του ΟΤΑ α βαθμού και των Νομικών Προσώπων του και τέλος σε ετήσιο πρόγραμμα δράσης της κάθε υπηρεσίας του δήμου και των Νομικών Προσώπων του. Οργανικό Στοιχείο της Καθημερινής Λειτουργίας και Διοίκησης του Δήμου και Μέρος του Προγραμματικού του Κύκλου. Η σύνταξη του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι η αρχική φάση της διαδικασίας προγραμματισμού, παρακολούθησης και αξιολόγησης της δράσης του Δήμου. Η διαδικασία αυτή αποτελεί το διαρκές αντικείμενο ενασχόλησης των αιρετών οργάνων, των προϊσταμένων και της αρμόδιας υπηρεσίας προγραμματισμού του. Υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος μέσω του Ετήσιου Προγράμματος Δράσης του ΟΤΑ α βαθμού και των Νομικών Προσώπων του. Σκοπός της σύνταξης του ετήσιου προγράμματος δράσης είναι η εξειδίκευση του συνολικού πενταετούς επιχειρησιακού προγράμματος σε ετήσιο πρόγραμμα των υπηρεσιών. Ο ετήσιος προγραμματισμός στοχεύει στον επιμερισμό των δράσεων του πενταετούς προγράμματος στις υπηρεσίες, οι οποίες υλοποιούν τμήματα του ΣΕΛΙΔΑ 6 ΑΠΟ 205

επιχειρησιακού προγράμματος. Το Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης για το 2015 συντάσσεται μαζί με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος με τη Συμμετοχή Όλων των Εμπλεκόμενων. Κατά τη διαδικασία σύνταξής του συμμετέχουν με σαφώς καθορισμένο τρόπο: o Αιρετά όργανα (Δημοτικό Συμβούλιο, Σύμβουλοι Δημοτικής ή Τοπικής Κοινότητας, Οικονομική Επιτροπή, Αντιδήμαρχοι, ΔΣ Επιχειρήσεων κλπ). o Υπηρεσιακά στελέχη (Προγραμματισμός και Ανάπτυξη, Οικονομική Υπηρεσία, Τεχνική Υπηρεσία, Περιβάλλοντος κλπ) o Τοπικοί φορείς και ομάδες δημοτών με σημαντικό βαθμό συμβολής στην τοπική ανάπτυξη ή/και στη λειτουργία του ΟΤΑ βαθμού Η λήψη των αποφάσεων προγραμματισμού δεν στηρίζεται μόνο στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, αλλά και στις ανάγκες και προσδοκίες των κατοίκων και του ανθρώπινου δυναμικού του Δήμου, όπως αυτές διατυπώνονται στις διαδικασίες συμμετοχής. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτελεί το βασικό πλαίσιο κατεύθυνσης, προσδιορισμού και συντονισμού των ενεργειών όλων των οργάνων διοίκησης και υπηρεσιών και είναι ευρύτερα γνωστό στους εργαζόμενους του ΟΤΑ α βαθμού, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του. Επιπρόσθετα, αποτελεί προϊόν συλλογικής εργασίας όλων των δομών του Δήμου και οδηγεί στην ανάληψη δεσμεύσεων μεταξύ των διαδοχικών ιεραρχικών επιπέδων, σε ότι αφορά την υλοποίηση του τμήματος εκείνου στο οποίο αυτά εμπλέκονται. Αξιοποίηση Δεικτών Επίδοσης. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα διατυπώνει μετρήσιμους γενικούς και ειδικούς στόχους, η επίτευξη των οποίων παρακολουθείται μέσω της αξιοποίησης συστήματος δεικτών επίδοσης. Για την παρακολούθηση της εξέλιξης της τιμής των δεικτών αξιοποιούνται τα στοιχεία (εσόδων/δαπανών, πόρων, εκροών, αποτελεσμάτων στους αποδέκτες) που τηρούνται στα ηλεκτρονικά αρχεία ενός ΟΤΑ α βαθμού. ΣΕΛΙΔΑ 7 ΑΠΟ 205

Μεθοδολογική Προσέγγιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος Το μεθοδολογικό πλαίσιο εκπόνησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Ερέτριας προτείνεται με βάση: Το νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006), την Υπουργική Απόφαση 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13.04.2007 με την οποία καθορίζεται η δομή και το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των ΟΤΑ, το Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α βαθμού» και την Υπ Αριθμ. Πρωτ. 5694/03.02.2011 Απόφαση του Υπ. Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης η οποία τροποποιεί την υπ Αριθ. 18183/2-4-2007 (ΦΕΚ Β 534/13.4.2007) Υπουργική Απόφαση με τίτλο «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) α βαθμού». Την γνώση της Ελληνικής και διεθνούς εμπειρίας και βιβλιογραφίας σε θέματα περιφερειακής ανάπτυξης και τις σύγχρονες τάσεις ανάλυσης και προσέγγισης των περιφερειακών πολιτικών. Τα ειδικά χαρακτηριστικά της περιοχής του Δήμου Ερέτριας όπως προέκυψε από την εφαρμογή του Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» και τη θέση του στο περιφερειακό, εθνικό και ευρύτερο γεωπολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Την ανάγκη ολοκληρωμένης προσέγγισης αλλά και ουσιαστικής εξειδίκευσης του αναπτυξιακού προγραμματισμού με στόχο τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων και ευκαιριών. Το νέο θεσμικό πλαίσιο και τις συνθήκες λειτουργίας των ΟΤΑ α βαθμού που προέκυψαν από τις θεσμικές αλλαγές των τελευταίων ετών και κυρίως την εφαρμογή του Ν.3852/2010. Τις κατευθύνσεις των Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και τις εφαρμοζόμενες διαρθρωτικές πολιτικές της Ε.Ε. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος περιλαμβάνει επιμέρους βήματα με σκοπό να προσεγγιστούν και να αναλυθούν συστηματικά όλες οι παράμετροι και όλοι οι συντελεστές που επηρεάζουν και καθορίζουν το πλαίσιο λειτουργίας και ανάπτυξης του ΣΕΛΙΔΑ 8 ΑΠΟ 205

Δήμου. Τα βήματα που περιλαμβάνονται στο κάθε στάδιο περιγράφονται συνοπτικά στη συνέχεια. Βήμα 1: Προετοιμασία και οργάνωση Σκοπός του βήματος είναι η προετοιμασία και οργάνωση της όλης διαδικασίας κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το βήμα ολοκληρώνεται με τις εξής ενέργειες : Οργάνωση του έργου από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και την δυνητική σύσταση ομάδας έργου ή επιμέρους θεματικών ομάδων εργασίας, μία ανά θεματική ενότητα («Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση» «Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας και Οικονομικής Κατάστασης του Δήμου»). Διατύπωση των αρχικών κατευθύνσεων της Δημοτικής Αρχής Προγραμματισμό του έργου Ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών και των ΝΠ του Δήμου για τη διαδικασία κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Βήμα 2: Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης Σκοπός του βήματος είναι η αποτύπωση και αξιολόγηση: της γενικής εικόνας της περιοχής του Δήμου και του Δήμου ως Οργανισμού. της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής». της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός». της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Τοπική οικονομία και απασχόληση». του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου και των οριζόντιων υπηρεσιών. Για το σκοπό αυτό, η Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης: περιγράφει συνοπτικά τη γενική, μακροσκοπική εικόνα της περιοχής του Δήμου αλλά και το Δήμο ως Οργανισμό σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, όπου απαιτείται, αναφέρει τα γεωγραφικά, πληθυσμιακά, κοινωνικά, οικονομικά, πολεοδομικά, περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του Δήμου καθώς και των σχέσεων και των αλληλεξαρτήσεών του με την ευρύτερη περιοχή. Σειρά πινάκων διευκολύνουν τη συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση των στοιχειών που απαιτούνται. ΣΕΛΙΔΑ 9 ΑΠΟ 205

σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων περιγραφής και αξιολόγησης της κατάστασης από τις υπηρεσίες και τα ΝΠ, προβαίνει σε εντοπισμό προβλημάτων για την τοπική ανάπτυξη σε κάθε θεματικό τομέα («Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση»). σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων, αποτυπώνει και παρουσιάζει συνοπτικά: την οργανωτική δομή και τα συστήματα λειτουργίας το ανθρώπινο δυναμικό τις συνεργασίες διαδικασίες, συστήματα και πρότυπα που υποστηρίζουν την ηλεκτρονική διακυβέρνηση την κτιριακή υποδομή και τον τεχνικό εξοπλισμό οικονομικά στοιχεία και περιουσία. σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων, για τους ανωτέρω αναφερόμενους προβαίνει σε εντοπισμό προβλημάτων για την εσωτερική ανάπτυξη του Δήμου. Η αξιολόγηση της περιοχής του Δήμου και της οργάνωσης και λειτουργίας του περιλαμβάνει τουλάχιστον: Τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης (τοπικά και εσωτερικά), τα οποία είναι σκόπιμο να αντιμετωπιστούν από το Δήμο μεσοπρόθεσμα, ιεραρχημένα κατά σειρά προτεραιότητας. Τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της περιοχής του Δήμου ως προς τα κρίσιμα ζητήματα, τις ανάγκες των πολιτών καθώς επίσης και την εκτιμώμενη ζήτηση για την παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο Δήμου. Τις δυνατότητες και τις υφιστάμενες αδυναμίες των υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του, σε σχέση α) με τις λειτουργίες που επιτελούν, το ανθρώπινο δυναμικό, την υλικοτεχνική τους υποδομή, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, και β) με την οικονομική κατάσταση του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του. Τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς από εξωγενείς παράγοντες (όπως θεσμικό πλαίσιο, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και χρηματοδοτήσεις). ΣΕΛΙΔΑ 10 ΑΠΟ 205

Βήμα 3: Καθορισμός του Οράματος και της Στρατηγικής του Δήμου-Κατάρτιση Στρατηγικού Σχεδίου Σκοποί του βήματος είναι: η διατύπωση του οράματος η διατύπωση των κατευθυντηρίων πολιτικών επιλογών της Δημοτικής Αρχής για την επόμενη περίοδο η επιλογή της στρατηγικής που θα ακολουθήσει ο Δήμος ο προσδιορισμός των Μέτρων (Αναπτυξιακές Προτεραιότητες) και των Στόχων, σύμφωνα με τις οποίες θα διαρθρωθεί το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές (τομεακές και περιφερειακές) αναπτυξιακές προτεραιότητες. (Οι ενέργειες αυτές εκτελούνται από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και την ομάδα έργου, εφόσον υφίσταται, σε συνεργασία με την Εκτελεστική Επιτροπή). Η στρατηγική του Δήμου οργανώνεται σε τέσσερις άξονες: Άξονας 1ος«Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» Άξονας 2ος«Κοινωνική Ανάπτυξη, Παιδεία, Τουρισμός, Πολιτισμός και Αθλητισμός», Άξονας 3ος«Τοπική Οικονομία και Απασχόληση» Άξονας 4ος «Βελτίωση της Διοικητικής Ικανότητας του Δήμου» για κάθε έναν από τους οποίους εξειδικεύονται Μέτρα και Στόχοι. Αναπτυξιακές προτεραιότητες του Δήμου αποτελούν γενικές κατευθύνσεις της Δημοτικής Αρχής που καθοδηγούν και προσανατολίζουν τις ειδικότερες αποφάσεις των υπηρεσιών κατά την επιλογή των δράσεων. Βήμα 4: Συνεργασία με όμορους Δήμους και την Περιφέρεια Σκοπός του βήματος είναι η διασφάλιση του συντονισμού των δράσεων υπερτοπικής ανάπτυξης και η προώθηση τυχόν διαδημοτικών και διαβαθμιδικών συνεργασιών (Περιφέρειας-Δήμου). Το βήμα, εκτός των άλλων, στοχεύει επίσης στην αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας του Δήμου με όμορους Δήμους για τη συντονισμένη προώθηση της υπερτοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών ή την υλοποίηση δράσεων και συμφωνιών. Επιπρόσθετα, το βήμα στοχεύει στη συνεργασία του Δήμου με την Περιφέρεια, ώστε να συντονιστούν δράσεις που αφορούν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. ΣΕΛΙΔΑ 11 ΑΠΟ 205

Βήμα 5: Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου και Διαδικασίες Διαβούλευσης Το βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες : Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από εισήγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου μέσω των διαθέσιμων συστημάτων και διαδικασιών επικοινωνίας Διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων-διαβούλευση Ειδκότερα, ο Δήμος Ερέτριας διοργάνωσε δημοτική διαβούλευση στις 10 Φεβρουαρίου 2015 του Στρατηγικού Σχεδιασμού του Επιχειρησιακού Προγράμματος στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στο Δημαρχείο Ερέτριας. Επίσης ανάρτησε τη σχετική παρουσίαση και το ερωτηματολόγιο, στην ιστιοσελίδα του Δήμου Ερέτριας προς ενημέρωση των πολιτών και διατύπωση εκ μέρους τους σχετικών προτάσεων. Σύνοψη των συμπερασμάτων των διαδικασιών διαβούλευσης και ενημέρωση της Εκτελεστικής Επιτροπής και των αρμόδιων υπηρεσιών Εφόσον κρίνεται απαραίτητο από την Εκτελεστική Επιτροπή, με βάση τα συμπεράσματα της διαβούλευσης, αναθεωρούνται σημεία του Στρατηγικού Σχεδίου. Βήμα 6: Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου Με σκοπό την εφαρμογή της στρατηγικής του Δήμου, στο βήμα αυτό, καταρτίζεται το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την επίτευξη κάθε Στόχου του Στρατηγικού Σχεδίου. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιλαμβάνει Άξονες, Μέτρα, Στόχους, όπως έχουν καταρτιστεί στη φάση κατάρτισης του Στρατηγικού Σχεδίου, και δράσεις που εξειδικεύουν τη στρατηγική του Δήμου. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καταρτίζεται από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης σε συνεργασία με την Υπηρεσία που είναι αρμόδια για το Μέτρο και το Στόχο. Για την επίτευξη των Στόχων του κάθε Μέτρου σχεδιάζεται σειρά Δράσεων. Για την κατάρτιση του Επιχειρησιακού Σχεδίου απαιτούνται οι εξής ενέργειες: 1. Εξειδίκευση των Μέτρων και των Στόχων σε Δράσεις 2. Συνοπτική περιγραφή του σχεδίου δράσης για κάθε αρμόδια υπηρεσία ΣΕΛΙΔΑ 12 ΑΠΟ 205

Βήμα 7: Πενταετής Προγραμματισμός των Δράσεων. Οικονομικός Προγραμματισμός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Σκοποί του βήματος είναι: Ιεράρχηση & προγραμματισμός των δράσεων: διάρκεια και χρονοδιάγραμμα, αρμόδια υπηρεσία, φορείς υλοποίησης και χωροθέτηση, προτεραιότητα, προσδιορισμός των αναγκαίων ανθρώπινων και υλικών πόρων για την υλοποίηση τους, εκροές, κλπ. Εκτίμηση του προϋπολογισμού των δράσεων Εκτίμηση των εσόδων και των πηγών χρηματοδότησης Κατανομή των εσόδων στα έτη για την κάλυψη των δαπανών των δράσεων Ο πενταετής και ο οικονομικός προγραμματισμός πραγματοποιούνται από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, σε συνεργασία με την υπηρεσία που είναι αρμόδια για το Μέτρο και το Στόχο. Προκειμένου να αποκτηθεί η συγκεντρωτική εικόνα των δράσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος αλλά και η εικόνα για επιμέρους κατανομές, η Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης δημιουργεί συγκεντρωτικούς πίνακες και τους ομαδοποιεί : ανάλογα με την υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την υλοποίησή τους ανάλογα με το είδος τους (λειτουργία, ενέργεια, επένδυση/έργο) (συνεχιζόμενη, νέα) ανάλογα με την προτεραιότητα ανάλογα με τη χωροθέτηση (στο σύνολο της επικράτειας του Δήμου, ανά δημοτική/τοπική κοινότητα, διαδημοτική, διαβαθμιδική, π, κλ.) ανάλογα με το έτος ανάλογα με τη πηγή χρηματοδότησης και το έτος Μέσω των προηγούμενων ομαδοποιήσεων διενεργούνται ποικίλοι έλεγχοι των δράσεων. Τέλος συντάσσονται οι Χρηματοδοτικοί Πίνακες του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Βήμα 8: Προσδιορισμός Δεικτών Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Στο βήμα αυτό προσδιορίζονται οι δείκτες με βάση τους οποίους θα πραγματοποιείται η παρακολούθηση και η αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Οι δείκτες παρακολούθησης κατηγοριοποιούνται σε δείκτες εισροών, εκροών και αποτελέσματος. ΣΕΛΙΔΑ 13 ΑΠΟ 205

Βήμα 9: Έγκριση του Επιχειρησιακού Προγράμματος &Τελικές Ενέργειες Το βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες : έγκριση από το ΔΣ του κάθε Νομικού Προσώπου του Δήμου, εντός μιας (1) εβδομάδας από την εισήγηση των υπηρεσιών του, των στόχων και των δράσεων του Επιχειρησιακού που το αφορούν. ολοκλήρωση του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης υποβολή του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Εκτελεστική Επιτροπή στο Δημοτικό Συμβούλιο, επισυνάπτοντας τις σχετικές αποφάσεις των Νομικών Προσώπων του Δήμου για δράσεις/ σχέδια δράσης που τα αφορούν. έγκριση του σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο έλεγχο για τη νομιμότητα της διαδικασίας κατάρτισης του προγράμματος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση (Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ), με υποβολή σχετικής έκθεσης εγκεκριμένης από το Δημοτικό Συμβούλιο δημοσιοποίηση του προγράμματος από το Δήμο. ΣΕΛΙΔΑ 14 ΑΠΟ 205

Σχήμα 1 Διαγραμματική απεικόνιση των σταδίων κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΣΕΛΙΔΑ 15 ΑΠΟ 205

Σχήμα 2: Μεθοδολογικό πλαίσιο για την Κατάρτιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής Κοινωνική Πολιτική-Παιδεία, Πολιτισμός- Αθλητισμός Επιχειρησιακός Σχεδιασμός (Άξονες, Μέτρα, Στόχοι, Δράσεις, Χρονικός και Οικονομικός Προγραμματισμός) Τοπική Οικονομία και Απασχόληση Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας του Δήμου ΣΕΛΙΔΑ 16 ΑΠΟ 205

ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος βασίζεται στη θεωρία του τοπικού αναπτυξιακού προγραμματισμού και στη θεωρία προγραμματισμού της δράσης δημόσιων οργανισμών, καθώς και στη διενέργεια πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας, με τη χρήση και εφαρμογή των κατάλληλων μεθοδολογιών και εργαλείων. Για την περιγραφή του εξωτερικού περιβάλλοντος της περιοχής του Δήμου αξιοποιήθηκαν υφιστάμενες μελέτες του Δήμου, έγινε συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), από ποικίλες άλλες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, καθώς και από μελέτες και έρευνες που κατά καιρούς έχουν εκπονηθεί για λογαριασμό διάφορων φορέων. Επιπλέον, συγκεντρώθηκε βιβλιογραφικό υλικό από ηλεκτρονικά δημοσιεύματα στο διαδίκτυο. Για την περιγραφή του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου Ερέτριας χρησιμοποιήθηκε ο νέος Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας (ΟΕΥ) και πραγματοποιήθηκαν επικοινωνίες και συναντήσεις με στελέχη του Δήμου για τη συλλογή στοιχείων αναφορικά με την υφιστάμενη λειτουργία των υπηρεσιών του Δήμου. Για την αξιολόγηση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος (μακρο- περιβάλλον) του Δήμου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος SWOT για την ανάλυση των ισχυρών και αδύνατων σημείων του εσωτερικού περιβάλλοντος και την ανάλυση των ευκαιριών και των απειλών του εξωτερικού περιβάλλοντος. Σχήμα 3 Τυπική διάταξη SWOT Analysis ΣΕΛΙΔΑ 17 ΑΠΟ 205

Σημειώνεται ότι, αναφορικά με τη διατύπωση προτάσεων η τεχνική που χρησιμοποιείται αφορά στη συνδυασμένη ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT Analysis ανά ζεύγος (ισχυρά σημεία - ευκαιρίες, αδυναμίες - ευκαιρίες, ισχυρά σημεία - απειλές, αδυναμίες - απειλές). Με τον τρόπο αυτό προκύπτουν οι προτάσεις κατευθύνσεων πολιτικής (policy choices) που περιγράφονται στο κατωτέρω Σχήμα. Σχήμα 4 Χρήση μεθόδου SWOT για την κατάρτιση προτάσεων κατευθύνσεων πολιτικής Στη συνέχεια και για τον καθορισμό της στρατηγικής του Δήμου Ερέτριας προηγείται η διατύπωση του οράματος του Δήμου. Ο καθορισμός της στρατηγικής που θα ακολουθήσει ο Δήμος βασίζεται σε μια ιεραρχική διαδικασία η οποία συνδέεται και είναι αποτέλεσμα των βημάτων που προηγήθηκαν, δηλαδή της αποτύπωσης και της αξιολόγησης του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος και των κρίσιμων ζητημάτων τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης, όπως αποτυπώνεται στο παρακάτω σχήμα: ΣΕΛΙΔΑ 18 ΑΠΟ 205

Σχήμα 5 Διαδικασία καθορισμού στρατηγικής Δήμου Ερέτριας Όραμα Δημοτικής Αρχής Στρατηγικοί Στόχοι ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 Μέτρο 1.1 1.ν Γενικοί Στόχοι ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ Το παρόν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα συντάχθηκε με την ευθύνη διεπιστημονικής Ομάδας Εργασίας του Δήμου Ερέτριας που συγκροτήθηκε με την υπ αριθμ. 23/2015 απόφαση Δημάρχου. Η ομάδα Εργασίας του Δήμου Ερέτριας, που συστάθηκε για τον σχεδιασμό και εκπόνηση του παρόντος Επιχειρησιακού σχεδίου εποπτεύεται από τη Δήμαρχο Ερέτριας κα. Αμφιτρίτη Αλημπατέ και αποτελείται από τα κάτωθι στελέχη: Λάμπρου Ιωάννης, Αντιδήμαρχος Δήμου Ερέτριας, ως Πρόεδρος της ομάδας εργασίας. Μεταξάς Νικόλαος, Δημοτικός Σύμβουλος & Πρόεδρος Ν.Π.Δ.Δ. Δήμου Ερέτριας, με αναπληρωτή τον Μυτακίδη Νικόλαο, Δημοτικό Σύμβουλο, Αναπληρωτές Πρόεδρου (σε περίπτωση απουσίας του Προέδρου). Τσιρμπίνη Μαρία, Αναπληρωτής Προϊσταμένη Οικονομικών Υπηρεσιών. Γεωργίου Αννα, ΠΕ1, Προϊσταμένη Τεχνικών Υπηρεσιών. Μανάρα Ευγενία, ΠΕ3/Πολιτικός Μηχανικός. Σεπετής Γεώργιος, ΠΕ6/Τοπογράφος μηχανικός ΣΕΛΙΔΑ 19 ΑΠΟ 205

Καρκαλέτση Αικατερίνη, ΠΕ/Μεταλλειολόγος Καραδήμος Δημήτριος, ΔΕ Η/Υ. Παπαναστασίου Αλεξάνδρα, ΔΕ 1, ως αρμόδια για την Διοικητική Υποστήριξη, ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας, για την καταγραφή και ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2014-2019 και την σύνταξη της ανάλογης έκθεσης. Η διεπιστημονική Ομάδα Εργασίας συνεργάστηκε με στελέχη των Υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών του Προσώπων και επιμελήθηκε την έγκαιρη και ορθή προετοιμασία του Επιχειρησιακού Προγράμματος. ΣΕΛΙΔΑ 20 ΑΠΟ 205

ΕΝΟΤΗΤΑ A ΕΝΟΤΗΤΑ Α: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α.1. A.1.1 Συνοπτική Περιγραφή και Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης Η γενική εικόνα της περιοχής του Δήμου και του Δήμου ως Οργανισμού A.1.1.1 Βασικά διοικητικά, χωροταξικά και ιστορικά στοιχεία Νομός Εύβοιας Δήμος Ερέτριας Έδρα Ερέτρια Έκταση 168,5 τ.χμ. Πληθυσμός 13.053 Ο Δήμος Ερέτριας είναι δήμος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στην κεντρική Εύβοια, που συστάθηκε το 2011 με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αμαρύνθου και Ερέτριας. Έδρα του δήμου είναι η Ερέτρια, ενώ μεγαλύτερη πόλη η Αμάρυνθος. Η Ερέτρια είναι παραλιακή κωμόπολη της Εύβοιας, νότιο-ανατολικά της Χαλκίδας, απέναντι από τις βόρειες ακτές τις Αττικής, στον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο. Κατά την αρχαιότητα ήταν από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη του ελληνικού κόσμου (6ος-5ος αιώνας π.χ.). Μετέπειτα όμως έπαψε να θεωρείται σημαντικός οικισμός και σταδιακά ερημώθηκε. Στα νεώτερα χρόνια, μετά την καταστροφή των Ψαρών, ιδρύθηκε κωμόπολη στην θέση της αρχαίας πόλης αρχικά με το όνομα Νέα Ψαρά, αλλά μετά συνέχισε να αποκαλείται με το όνομα Ερέτρια. Η περιοχή της Αμαρύνθου, με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων, μαζί με την περιοχή της Ερέτριας αποτελούν από τις πιο ενδιαφέροντες, από ιστορικής άποψης, περιοχές της Εύβοιας. Η Αμάρυνθος φημίζεται για τις ωραίες της παραλίες, για τις γραφικές της ταβέρνες και λόγω της κοντινής απόστασης από την Αθήνα, αποτελεί μια πολύ καλή επιλογή για εκδρομή. Επίσης προσελκύει πλήθος Ελλήνων και ξένων τουριστών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ πολλοί επισκέπτονται την περιοχή για μια περιήγηση στο οροπέδιο της Σκοτεινής. Η περιοχή ήταν τόπος λατρείας της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος, ο ναός της οποίας βρισκόταν στην πεδιάδα. Ο οικισμός και ο αποθέτης του ιερού ανασκάφηκαν μεταξύ των 1987-1990 και βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο της Ερέτριας. ΣΕΛΙΔΑ 21 ΑΠΟ 205

Προϊστορία και εποχή του χαλκού Τα πρώτα σημάδια ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή εμφανίζονται κατά την Νεολιθική περίοδο (3500-3000 π.χ.), όμως δεν είναι σαφές αν υπήρξε εκείνη την εποχή οργανωμένος οικισμός. Η πρώτη βεβαιωμένη οργανωμένη εγκατάσταση τοποθετείται το διάστημα 3000-2000 π.χ.. Κατά την ύστερη εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.χ.) ο οικισμός συρρικνώθηκε και την Γεωμετρική περίοδο καταλήφθηκε εντελώς. Πολλοί επιστήμονες μάλιστα τοποθετούν την Ερέτρια των μυκηναικών χρόνων στη θέση της σύγχρονης Αμαρύνθου. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, στην Αμάρυνθο αναπτύχθηκε μόνιμος οικισμός κατά τη νεολιθική περίοδο (6000-3000 π.χ.). Κατά τη διάρκεια της πρώιμης εποχής του Χαλκού (3000-2100 π.χ), η Αμάρυνθος αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους πρωτοελλαδικούς οικισμούς και σπουδαίο προιστορικό λιμάνι στο νησί της Εύβοιας. Αρχαιότητα Η πόλη της κλασικής εποχής ιδρύθηκε περίπου τον 9ο αιώνα π.χ., πιθανότατα ως το επίνειο του Λευκαδίου, 15 χιλιόμετρα δυτικότερα. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από το: ρέτης (=κωπηλάτης). Αν και ο Στράβων σημειώνει ότι πρότερο όνομα της Ερέτριας ήταν Αρότρια. Το Λευκαδί πυρπολήθηκε το 825 π.χ., κάτι που έδωσε την δυνατότητα στην Ερέτρια να αναπτυχθεί σε τοπική δύναμη. Η πρώτη αναφορά στην Ερέτρια γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, που εμφανίζεται στον κατάλογο των πλοίων που εκστρατεύουν κατά της Τροίας (Τρωικός πόλεμος). Τον 8ο π.χ. αιώνα, η Ερέτρια και η γειτονική Χαλκίδα, υπήρξαν οι πιο ακμάζουσες πόλεις της Εύβοιας. Η Ερέτρια έλεγχε την Άνδρο, την Τήνο, την Κέα, στις Κυκλάδες. Επίσης κατείχε και τμήμα των απέναντι ακτών της Βοιωτίας. Οι Ερετριείς ίδρυσαν και αποικίες στην Νότια Ιταλία από κοινού με τους Χαλκιδείς: τις Πιθηκούσσες και την Κύμη. Όμως στα τέλη του 8ου αιώνα π.χ. η Ερέτρια και η Χαλκίδα συγκρούστηκαν μεταξύ τους, αναμέτρηση που διήρκεσε αρκετές δεκαετίες. Ο ιστορικός Θουκυδίδης μας δίνει λεπτομέρειες από αυτή την διαμάχη που έμεινε γνωστή ως Λιλάντιος Πόλεμος, από το όνομα μιας μικρής πεδιάδας κοντά στην Ερέτρια. Οι Ερετριείς τελικά ηττήθηκαν και έχασαν πολλές από τις κτήσεις τους. Η Ερέτρια συνέχισε τον αποικισμό περιοχών στο βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, στην Ιταλία και την Σικελία. ΣΕΛΙΔΑ 22 ΑΠΟ 205

Το 499 π.χ. με την Ιωνική Επανάσταση, υποστήριξαν μαζί με την Αθήνα τις πόλεις της Ιωνίας στην εξέγερσή τους κατά των Περσών. Μετά την αποτυχία της επανάστασης, ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος Α', θέλοντας να εκδικηθεί για αυτή την ενέργεια, πολιόρκησε και κατέστρεψε την πόλη κατά την Περσική εκστρατεία του Δάτη και του Αρταφέρνη το 490 π.χ.. Κατά την καταστροφή της πόλης δεν έγιναν σεβαστοί ούτε οι ναοί της, καταστράφηκε ακόμη και ο μεγαλοπρεπείς ναός του Απόλλωνα. Η Ερέτρια κτίστηκε ξανά και έλαβε μέρος και στην Μάχη των Πλαταιών με 600 οπλίτες (479 π.χ.). Τον 5ο αιώνα π.χ. ήταν μέρος της Α' Αθηναϊκής Συμμαχίας. Το 446 π.χ. όμως αποστάτησε από την συμμαχία, αλλά τελικά επανήλθε. Κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο οι Ερετριείς ήταν σύμμαχοι των Αθηναίων κατά των Σπαρτιατών. Το 411 π.χ. έλαβε μέρος η λεγόμενη μάχη της Ερέτριας στην περιοχή, μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών, μετά την μάχη όλες οι πόλεις της Εύβοιας επαναστάτησαν κατά του Αθηναϊκού ζυγού. Μετά την νίκη της Σπάρτης, το 404 π.χ., η Αθήνα σταδιακά επανέκαμψε και εγκαθίδρυσε και πάλι ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή της Εύβοιας, η οποία ήταν πλούσια σε σιτηρά. Οι Ερετριείς επαναστάτησαν και πάλι το 349 π.χ.. Το 343 π.χ. ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας είχε την πόλη υπό τον έλεγχό του, αλλά το 341 π.χ. ο Αθηναίος στρατηγός Δημοσθένης, την υπέταξε. Μετά την Μάχη της Χαιρώνειας (338 π.χ.), όπου ο Φίλιππος νίκησε των συνασπισμένο στρατό Αθηναίων και Θηβαίων, σήμανε και το οριστικό τέλος της Ερέτριας ως σημαντική πόλη-κράτος. Η πόλη εξακολουθούσε να υφίσταται ως μικρή επαρχιακή κωμόπολη. Το 198 π.χ. λεηλατήθηκε από τους Ρωμαίους και το 87 π.χ. καταστράφηκε κατά την διάρκεια των Μιθριδατικών Πολέμων και τελικά ερημώθηκε. Η Αμάρυνθος είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τα νησιά του Αιγαίου όπως φαίνεται από τα κυκλαδικά αντικείμενα που βρέθηκαν στην περιοχή. Κατά τη Μεσοελλαδική περίοδο (2000-1650 π.χ.) η πόλη είχε στενές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα και παρήγαγε θαυμαστά δείγματα της μινύειας αρχιτεκτονικής. Κατά την πρώιμη Υστεροελλαδική περίοδο αποτελούσε μια από τις σπουδαιότερες περιοχές της Εύβοιας ενώ το όνομα της Αμαρύνθου αναφέρεται στις πινακίδες της Γραμμικής Β. Εκτός από το εμπόριο άλλες ασχολίες των κατοίκων ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία και η χαλκουργία. Σύγχρονη κωμόπολη Η σύγχρονη κωμόπολη ιδρύθηκε το 1824, μετά το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης και την καταστροφή των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824, όταν ήλθαν στην περιοχή επιζώντες από τα Ψαρά, οι οποίοι της έδωσαν το όνομα Νέα Ψαρά. Το όνομα χρησιμοποιήθηκε σημαντικά στον 19ο αιώνα (η εκλογική περιφέρεια και οι βουλευτές ονομαζόταν «Νέων ΣΕΛΙΔΑ 23 ΑΠΟ 205

Ψαρών»), αλλά στη συνέχεια επικράτησε το όνομα Ερέτρια. Σήμερα είναι τουριστικό παραθαλάσσιο θέρετρο. Οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από τον 19ο αιώνα από τις αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες, έφεραν στο φως μεγάλη ποικιλία πολύτιμων ευρημάτων αρχαίας εποχής. Η Ερέτρια σήμερα αποτελεί σημαντικό λιμένα πορθμειακής γραμμής με τον λιμένα Ωρωπού (Αττικής), και συνδέεται οδικώς με την Χαλκίδα και νότια με το Αλιβέρι. Ως παραθαλάσσια πόλη διαθέτει ταβέρνες και πολλά σημεία ψυχαγωγίας και διασκέδασης, μεταξύ των οποίων και το λεγόμενο νησί των ονείρων. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στο βόρειο άκρο της σύγχρονης πόλης, όπου πολλά αξιόλογα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης. Η Αμάρυνθος (ή Βάθεια όπως ονομάζεται από τους ντόπιους) είναι παραλιακή κωμόπολη της κεντρικής Εύβοιας, στο Νότιο Ευβοϊκό, περίπου 30 χλμ. από τη Χαλκίδα και 9 χλμ. από την Ερέτρια, απέναντι από τον Κάλαμο της Αττικής. Ουσιαστικά αποτελεί την παραλιακή συνοικία της Άνω Βάθειας, χωριού που βρίσκεται σε μικρή απόσταση, βορειοανατολικά της Αμαρύνθου. Είναι χτισμένη στον κάμπο μεταξύ των βουνών Όλυμπος και Κοτύλαια και έχει πληθυσμό 4.141 κατοίκους, ενώ είναι η πρωτεύουσα του δήμου Αμαρύνθου, ο πληθυσμός του οποίου ανέρχεται στις 6.723 ενώ έχει έκταση 109,9 τ.χλμ. A.1.1.2 A.1.1.2.1 Η περιοχή του Δήμου και οι κάθετες υπηρεσίες στο θεματικό τομέα «Προστασία του Περιβάλλοντος και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής» Περιβαλλοντικά Χαρακτηριστικά Δημοτική Κοινότητα Ερέτριας: Τα όρια της πεδιάδας της Ερέτριας σχηματίζεται μεταξύ της οροσειράς του Ερετρικού Ολύμπου ύψους 1.137,79 μ. (Ελατιάς) προς Βορρά που φθάνει μέχρι το βορειοδυτικό της όριο και κλείνεται προς τα δυτικά από το μικρό ασβεστολιθικό λόφο Σκληρό, προς τα ανατολικά από το χαμηλό υδροκρίτη της λεκάνης του Σαρανταπόταμου και προς το Νότο εκτείνεται μέχρι τη θάλασσα του νότιου Ευβοϊκού κόλπου συνολική έκταση της δημοτικής κοινότητας Ερέτριας είναι περίπου 58,6 τ.χλμ. Μορφολογικά η περιοχή χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα ανήκει στο παράκτιο τμήμα της χέρσου και χαρακτηρίζεται από τα χαμηλά υψόμετρα και τις πολύ μικρές κλίσεις(0-5%). Στο τμήμα αυτό είναι χτισμένη η πόλη της αρχαίας Ερέτριας. Το υψόμετρο στο μεγαλύτερο τμήμα του κυμαίνεται από 0 μέχρι 10 μέτρα. Η περιοχή αυτή λιθολογικά χαρακτηρίζεται από τις πρόσφατες ολοκαινικές αποθέσεις και από Πλειστοκαινικά κροκαλολατυποπαγή και αργίλους. Η δεύτερη ενότητα που είναι η ΣΕΛΙΔΑ 24 ΑΠΟ 205

ενδιάμεση, αναπτύσσεται βόρεια της Ερέτριας με κύρια ανάπτυξη «Ανατολή-Δύση». Εδώ η μορφολογική κλίση αυξάνεται (5-7%) χωρίς μεγάλη διαφορά από το νότιο τμήμα. Στο χώρο αυτό λιθολογικά υπερτερούν οι σχιστόλιθοι με το χαρακτηριστικό τοπίο των χαμηλών λόφων. Περίπου 5000 μέτρα από την ακτή αναπτύσσεται η τρίτη ενότητα που παρουσιάζει μεγάλες κλίσεις (>20%) και λιθολογικά σε αυτήν κυριαρχούν τα ανθρακικά πετρώματα του Ολύμπου. Δημοτική Κοινότητα Αμαρύνθου: Τα όρια της Αμαρύνθου σχηματίζονται δυτικά με τη δημοτικη ενότητα Ερέτριας, της πεδιάδας και της οροσειράς του Ολύμπου, με τη δημοτκιή ενότητα Διρφύων κατ επέκταση της κοιλάδας του Μίστρου, μέχρι τον ορεινό όγκο του όρους Ξηροβούνι. Ανατολικά με τη δημοτική ενότητα Αλιβερίου στην κορυφογραμμή της οροσειράς των Κοτυλαίων (Σερβοβούνι, Τούρλα, Βορλόλακα) και τις Κονίστρες στην οροσειρά Κακή Ράχη-Ρουμπάσια. Βόρεια τερματίζει στην οροσειρά της Δίρφυς στο όρος Σκοτεινή (1316μ.), στα όρια με τη Κύμη. Νότια στην παραλιακή ζώνη της Αμαρύνθου στο Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο. Η κορυφογραμμή Ψηλή Ράχη στα όρια του Δ.Δ. Σέττας και του Δ.Δ. Γυμνού δημιουργεί το φυσικό όριο μεταξύ των νότιων Δημοτικών Κοινοτήτων Γυμνού, Καλλιθέας, Άνω Βάθειας και Αμαρύνθου και της Δημοτικής Κοινότητας Σέττας που διχοτομεί υπό μία έννοια τον Δήμο. Η νότια πλευρά προς τον Ευβοϊκό αποτελεί και την βασική λεκάνη απορροής και διαμορφώνει την πεδινή ζώνη ανάπτυξης. Από την κορυφή Ψηλή Ράχη ξεκινούν μικρά ρέματα που διέρχονται από όλη την νότια περιοχή, που κατά την ανάπτυξή τους ενώνονται μεταξύ τους δημιουργώντας μεγαλύτερες παροχές και καταλήγουν στον Σαρανταπόταμο. Βόρεια το Δ. Δ. Σέτας από την Σκοτεινή μέχρι την Ψηλή Ράχη διαμορφώνονται δύο δευτερεύουσες λεκάνες απορροής. Η μία σε χαμηλότερο υψόμετρο με διεύθυνση στο Δ. Δ. Μίστρος του Δήμου Διρφύων και η άλλη σε μεγαλύτερο ύψωμα προς το Δήμο Κονιστρών. Η εδαφομορφολογία διαμορφώνεται σε τέσσερις εδαφικές ζώνες: Την πεδινή παραθαλάσσια ζώνη μέχρι το υψόμετρο των 100μ. σε έκταση 2.597,57Ηα με ποσοστό 23,61% όπου η δομημένη οικιστική έκταση της Αμαρύνθου, Άνω Βάθειας και Καλλιθέας που έχει και την μεγαλύτερη οικιστική πίεση αυθαίρετης δόμησης και Β κατοικίας. Την πεδινή ζώνη της ενδοχώρας από 100-300 μέτρα σε έκταση 2.340,17Ηα και ποσοστό 21,27% όπου η δομημένη οικιστική έκταση της Γυμνού και καλλιέργειες. ΣΕΛΙΔΑ 25 ΑΠΟ 205

Στην ημιορεινή ενότητα που ξεκινά από την πεδινή, 300 μέτρα και τελειώνει στους πρόποδες της ορεινής μέχρι 800μ. υψόμετρο, σε έκταση 3.906,39Ηα, με ποσοστό 35,51%, και την ορεινή σε υψόμετρο άνω των 800μ. και σε έκταση 2.157,35Ηα με ποσοστό 19,61%. Η ορεινή ζώνη με περισσότερο έντονο ανάγλυφο με μεγάλες κλίσεις, με σημαντικού ύψους κορυφές, με απότομα πρανή, με δασική βλάστηση από υψηλά δάση και θαμνώδες. Η περιοχή μεταξύ πεδινής και ημιορεινής ζώνης παρουσιάζεται αρκετά αυλακωμένη από τα ρέματα που έχουν προσανατολισμό Βορρά Νότου. Η ακτή με αρκετές ανθρώπινες επεμβάσεις λόγω των τουριστικών εγκαταστάσεων και της εξοχικής κατοικίας. Το συνολικό μήκος της παραλιακής ζώνης σε ανάπτυγμα είναι 9,3 χιλιόμετρα. A.1.1.2.2 Καλλιέργεια Στον τομέα της καλλιέργειας, το σύνολο του Δήμου Ερέτριας, παρουσιάζει ομοιομορφία. Η παράκτια πεδιάδα του δήμου, είναι πολύ γνωστή από την αρχαιότητα επειδή το περιβάλλον προσέφερε ευνοϊκές συνθήκες για τη ζωή και ευημερία του πληθυσμού φυσικό λιμάνι, προστασία από βόρειους ανέμους, εύφορο πεδινό έδαφος και εύκολη πρόσβαση για εμπορικές συναλλαγές. Ο πρωτογενής τομέας, παρά τις μεγάλες δυνατότητες, που έχει παρουσιάζει μεγάλη καθυστέρηση. Αυτή η καθυστέρηση έχει σχέση με την παραγωγικότητα και τον βαθμό απόδοσης, αλλά και την αλλαγή χρήσης της γεωργικής γης, την μερική ή ολική στροφή σημαντικού μέρους του πληθυσμού που ασχολείται στον πρωτογενή τομέα σε απασχόληση του δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Η παραδοσιακή καλλιέργεια της ελιάς και αμυγδαλιάς με την παράλληλη παραγωγή των σιτηρών στο λοφώδες έδαφος του Δήμου εγκαταλείπεται. Η καλλιεργητική φροντίδα και το ενδιαφέρων για επιλογή νέων ποικιλιών και συστηματική καλλιέργεια για μεγαλύτερη εισοδηματική απόδοση και αύξηση του αγροτικού εισοδήματος δεν υπάρχει, έτσι συστηματικά κάθε χωράφι οικοπεδοποιείται και γίνεται παραθεριστική κατοικία ή τουριστικό συγκρότημα. Η μικρή αρδευόμενη περιοχή, όπου καλλιεργούνται κηπευτικά είδη που η εκμετάλλευσή τους είναι περισσότερο προσοδοφόρα, πλέον παραχωρείται σε οικοπεδοποίηση για Β κατοικία και σιγά σιγά εγκαταλείπεται. Στην έκταση ακαλλιέργητου εδάφους αναπτύσσονται ελεύθερα δένδρα με ψηλό κορμό, σε ένωση με άλλες βλαστικές μορφές όπως θάμνοι, πόες, θαλλόφυτα που διατάσσονται σε ΣΕΛΙΔΑ 26 ΑΠΟ 205

ορόφους από τους οποίους ο ανώτερος συγκροτείτε από δένδρα και ο κατώτερος από τη χλόη. Στον ορεινό όγκο εκτείνονται οι δασώδεις εκτάσεις με πεύκο, έλατα και καστανιές. Στην περιοχή η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία και η συλλογή τσαγιού ασκείται συμπληρωματικά. Τα κτηνοτροφικά προϊόντα εκτός από το κρέας είναι τυρί, σκληρό και μαλακό, και μέλι. A.1.1.2.3 Πανίδα Στην περιοχή, συμβιβαστικά οικοσυστήματα (λιγότερο διαταραγμένο φυσικό περιβάλλον) εντοπίζονται στις εκτάσεις των ορεινών όγκων, όπου και συναντάμε μεγαλύτερη ποικιλότητα πανίδας. Στα ασταθή αυξητικά οικοσυστήματα (γεωργικές μονοκαλλιέργειες) διατηρείται βέβαια η πανίδα, αλλά με μειωμένη ποικιλότητα ειδών (σταθερός ζωικός πληθυσμός). Παράλληλα οι περιοχές αυτές αποτελούν και τόπο αναζήτησης τροφής άλλων μετακινούμενων ζωικών οργανισμών (που προέρχονται από άλλους βιοτόπους). Τα είδη που απαρτίζουν την πανίδα της ευρύτερης περιοχής, τα χωρίζουμε σε τρεις κατηγορίες: θηλαστικά, πτηνά και ερπετά. A.1.1.2.4 Περιβαλλοντικά Προβλήματα Η περιοχή δέχεται τοπικά, αλλά και στο σύνολό της περιβαλλοντικές πιέσεις, όπως ρύπανση του αέρα, του εδάφους, των υπογείων υδάτων και του υδρογραφικού δικτύου. Η ρύπανση που προέρχεται από αυτές τις δραστηριότητες καταλήγει στον υδάτινο αποδέκτη, με τους ακόλουθους τρόπους : - Το επιφανειακό νερό που μεταφέρει φερτές ύλες (sediment). - Την επιφανειακή απορροή που μεταφέρει τους διαλυμένους ρύπους (percolation). - Την διήθηση προς τον υπόγειο ορίζοντα (interflow). Επίσης προβλήματα δημιουργούνται από την αυθαίρετη δόμηση. Οι κύριες πηγές ρύπανσης των νερών και του εδάφους προέρχονται από τα υγρά απόβλητα των οικισμών, τα απόβλητα των βιοτεχνικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και από τις απορροές φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων από τη γεωργική εκμετάλλευση. Η ύπαρξη μονάδων εκτροφής ζώων (χοιροστάσια ποιμνιοστάσια και πουλερικών) επιβαρύνουν,επίσης, την περιοχή. Σημαντική επιβάρυνση στην περιοχή προκαλεί η ρίψη μη επεξεργασμένων υγρών ΣΕΛΙΔΑ 27 ΑΠΟ 205

αποβλήτων. Επίσης στην περιοχή λειτουργούν ελαιουργεία. Τα απόβλητα αυτών θεωρούνται από τα πλέον δυσχερώς αποικοδομήσιμα, η δε καθίζησή τους είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο. Ως εκ τούτου παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αιωρούμενα και αυτό οφείλεται ίσως στο γεγονός του πολύ λεπτού διαμερισμού του καρπού της ελιάς, λόγω της κατεργασίας την οποία υφίσταται. Έτσι όταν επικαθίσει το υλικό αυτό στην περιοχή των βραγχίων των ψαριών επικαλύπτει σημαντικό τμήμα τους και δυσχεραίνει πολλές ζωτικές λειτουργίες, όπως αυτήν της αναπνοής. Επίσης έχοντας υψηλό βαθμό BOD και COD, καταναλίσκουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ανοξικών συνθηκών. Σ αυτό συμβάλλει η παρουσία ελαίου το οποίο δημιουργεί μία λεπτή στοιβάδα στην επιφάνεια, καθιστώντας έτσι δύσκολή την επικοινωνία και τη διάλυση του ατμοσφαιρικού οξυγόνου στο νερό. Τέλος προκαλεί την πτώση του ph σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά της φυσιολογικής διαβίωσης των ψαριών. Το σημαντικό πρόβλημα ρύπανσης προκαλείται και στον υδροφόρα ορίζοντα της περιοχής από τα υγρά απόβλητα των οικισμών του Δήμου, όπου δεν υπάρχει ολοκληρωμένο αποχετευτικό δίκτυο. A.1.1.2.5 Οι κάθετες υπηρεσίες του Δήμου στο θεματικό τομέα «Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής» Οι κάθετες υπηρεσίες του Δήμου Ερέτριας στο θεματικό τομέα «Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής» είναι : Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Γραφείο Καθαριότητας, Πρασίνου και Ανακύκλωσης Γραφείο Πολιτικής Προστασίας Αναλυτικότερα, Αρµοδιότητες ιεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Η διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών είναι αρµόδια για τη µελέτη, εκτέλεση και συντήρηση των κάθε είδους τεχνικών έργων του ήµου, µε στόχο την έγκαιρη, οικονοµική και άριστη από επιστηµονικής απόψεως πραγματοποίησης τους. Συγχρόνως η διεύθυνση είναι αρµόδια για την εξασφάλιση βελτιωμένων συνθηκών ασφαλούς μετακίνησης και κυκλοφορίας των δηµοτών και των οχηµάτων τους, καθώς και για τον έλεγχο εγκαταστάσεων, την έκδοση αδειών εγκαταστάσεων και εγκαταστατών κυρίως στον τοµέα των µεταφορών. Οι συγκεκριµένες αρµοδιότητες της διεύθυνσης στο πλαίσιο της ΣΕΛΙΔΑ 28 ΑΠΟ 205

αποστολής της, καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις Νόµων, ιαταγµάτων και Υπουργικών Αποφάσεων. Πιο συγκεκριμένα: Μεριμνά για την υλοποίηση τεχνικών έργων που περιλαµβάνουν ειδικότερα, σύµφωνα µε το εύρος της δικαιοδοσίας των δήµων : (α) συγκοινωνιακά έργα (κατασκευές νέων έργων οδοποιίας, συντήρηση υφιστάµενου οδικού δικτύου, κατασκευές γεφυρών, κόµβων και διαβάσεων κλπ) (β) κτιριακά έργα (κατασκευή, συντήρηση, επισκευή, διακόσµηση και εξοπλισµός των δηµοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων) (γ) έργα διαµόρφωσης, διαρρύθµισης και εξωραϊσµού των κοινοχρήστων χώρων στην περιοχή του ήµου (πεζόδροµοι, πλατείες, παιδικές χαρές, τεχνικά έργα χώρων πρασίνου, αθλητικοί χώροι, αρχαιολογικοί χώροι και µνηµεία, κοιµητήρια κλπ) (δ) υδραυλικά και εγγειοβελτιωτικά έργα ιενεργεί δειγµατοληπτικούς ελέγχους, προκειµένου να διαπιστωθεί η ποιότητα των χαλύβων οπλισµού σκυροδέµατος, καθώς και η ποιότητα των προϊόντων τσιµέντου. Μεριµνά για την εκπόνηση όλων των αναγκαίων µελετών για την υλοποίηση των έργων του Τµήµατος (εκπόνηση µε προσωπικό του Τµήµατος ή µε ανάθεση σε τρίτους). Επιβλέπει την καλή εκπόνηση των µελετών. Συντάσσει τεχνικές προδιαγραφές και προσδιορίζει τις ανάγκες κάθε έργου σε υλικά, εργαλεία, τεχνικό εξοπλισµό ανθρώπινο δυναµικό κλπ και εισηγείται την µεθοδολογία εκτέλεσης κάθε έργου ( µε αυτεπιστασία ή µε ανάθεση σε τρίτους). Επιβλέπει την εκτέλεση των έργων του Τµήµατος που εκτελούνται µε αυτεπιστασία. Συγκροτεί, οργανώνει και διοικεί τα σχετικά συνεργεία του ήµου. Συνεργάζεται µε τις Οικονοµικές Υπηρεσίες για την καλή εκτέλεση των διαδικασιών ανάθεσης των µελετών και της εκτέλεσης των έργων σε τρίτους. Επιβλέπει την εκτέλεση των έργων του Τµήµατος που ανατίθενται σε τρίτους. ιενεργεί επιµετρήσεις εργασιών και ελέγχει τις πιστοποιήσεις εργασιών που υποβάλλονται από τρίτους. Μεριµνά για τις διαδικασίες παραλαβής των έργων που εκτελούνται από τρίτους. Μεριµνά για τον σωστό χειρισµό και την αξιοποίηση των µηχανηµάτων και γενικά του τεχνικού εξοπλισµού που χρησιµοποιεί το Τµήµα. ΣΕΛΙΔΑ 29 ΑΠΟ 205

Συγκροτεί, οργανώνει και διοικεί συνεργεία αµέσου επέµβασης σε περιπτώσεις επειγόντων περιστατικών εκτός προγράµµατος. Τηρεί τεχνικά αρχεία µε αναλυτικά στοιχεία των έργων που εκτελεί ( αναλώσεις υλικών, απασχόληση τεχνικού προσωπικού, απασχόληση τεχνικού εξοπλισµού, στοιχεία κόστους κλπ) και αντίστοιχα αρχεία µελετών και σχεδίων (φάκελοι των έργων). Μεριµνά και εισηγείται τη λήψη µέτρων για την ασφάλεια της κυκλοφορίας και τη διευκόλυνση των µετακινήσεων. Στο πλαίσιο αυτό : (α) Μεριµνά για τη ρύθµιση της κυκλοφορίας, τον καθορισµό πεζοδρόµων, µονοδροµήσεων και κατευθύνσεων της κυκλοφορίας. (β) Μεριµνά για την αποµάκρυνση εγκαταλελειµµένων οχηµάτων, (γ) Ρυθµίζει τα θέµατα στάθµευσης των αυτοκινήτων και µεριµνά για τη δηµιουργία χώρων στάθµευσης τροχοφόρων και µε δυνατότητα µίσθωσης ακινήτων, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. (δ) Λαµβάνει µέτρα για την απρόσκοπτη πρόσβαση στους κοινοχρήστους χώρους, (ε) Μεριµνά για την ονοµασία οδών και πλατειών, τοποθέτηση πινακίδων, αρίθµηση κτισµάτων κλπ. (στ) Μεριµνά για την εκπόνηση κυκλοφοριακών µελετών. (ζ) Απαγορεύει τη δηµιουργία θέσεων στάθµευσης σε συγκεκριµένους χώρους Αρµοδιότητες Γραφείου Καθαριότητας, Πράσινου και Ανακύκλωσης Το γραφείο Καθαριότητας, πρασίνου και Ανακύκλωσης είναι αρµόδιο για την προστασία και αναβάθµιση του τοπικού φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, για την εξασφάλιση της αποκοµιδής και της µεταφοράς των απορριµµάτων, της χωριστής αποκοµιδής και µεταφοράς των ανακυκλώσιµων υλικών, την εξασφάλιση της καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και για τη συντήρηση των χώρων πρασίνου και ενεργειακή διαχείριση. Πιο συγκεκριμένα: Σχεδιάζει, προγραµµατίζει, εισηγείται και µεριµνά για την εφαρµογή πολιτικών, προγραµµάτων, δράσεων και µέτρων για την προστασία και αναβάθµιση του περιβάλλοντος στη περιοχή του ήµου. Μεριµνά για την προστασία και διαχείριση των υδάτινων πόρων και την καταπολέµηση της ρύπανσης στην περιοχή του ήµου. Παρακολουθεί την εφαρµογή των ρυθµίσεων που αφορούν τις προστατευόµενες περιοχές στην γεωγραφική περιοχή του ήµου, σε συνεργασία και µε άλλες ΣΕΛΙΔΑ 30 ΑΠΟ 205

αρµόδιες υπηρεσίες. Μεριµνά για τη δηµιουργία και καλή λειτουργία µηχανισµών και συστηµάτων για την αποκοµιδή και διαχείριση των αποβλήτων. Ελέγχει και εισηγείται τη ρύθµιση θεµάτων περιβαλλοντικής προστασίας, σύµφωνα µε τις δικαιοδοσίες που δίδονται στο ήµο µε τις ισχύουσες διατάξεις. Μελετά, σχεδιάζει, εισηγείται και παρακολουθεί την εφαρµογή συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στην περιοχή του ήµου ( συστήµατα και προγράµµατα ανακύκλωσης). Μελετά, σχεδιάζει και εισηγείται για τη βελτίωση των συστηµάτων και µέσων που είναι κατάλληλα για τη διασφάλιση της αποκοµιδής και µεταφοράς των απορριµµάτων και των ανακυκλώσιµων υλικών, καθώς και της καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων του ήµου. Μελετά και εισηγείται για τις τεχνικές προδιαγραφές και τις αναγκαίες ποσότητες των κάθε είδους τεχνικών µέσων και υλικών που απαιτούνται για την αποτελεσµατική και αποδοτική εκτέλεση των παραπάνω λειτουργιών (οχήµατα, τεχνικά µέσα, κάδοι κλπ). Συγκεντρώνει, τηρεί και επεξεργάζεται στοιχεία από την εκτέλεση των λειτουργιών της καθαριότητας και διαµορφώνει και παρακολουθεί σχετικούς δείκτες αποδοτικότητας. ιαµορφώνει τα κατάλληλα προγράµµατα για τη διενέργεια των εργασιών καθαριότητας (αποκοµιδή απορριµµάτων, ανακυκλώσιµων υλικών, οδοκαθαρισµός, ειδικά συνεργεία κλπ). Μελετά, σχεδιάζει και εισηγείται την κατάλληλη συγκρότηση και στελέχωση των διαφόρων συνεργείων και εισηγείται προγράµµατα αναγκών ανθρώπινου δυναµικού. Προσδιορίζει τα σηµεία και µεριµνά για την τοποθέτηση κάδων απορριµµάτων και κάδων ανακύκλωσης. Μεριµνά για τη λήψη µέτρων για την προστασία και αναβάθµιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισµών. Το Τµήµα έχει επίσης ως αντικείµενο την προώθηση της εξοικονόµησης ενέργειας στις κινητές και ακίνητες εγκαταστάσεις του ήµου (κτίρια, αυτοκίνητα κλπ) και την προώθηση των ήπιων µορφών ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό: (α) Μεριµνά για τη µελέτη και σταδιακή εφαρµογή συστήµατος ενεργειακής διαχείρισης, σύµφωνα µε τους σχεδιασµούς της Πολιτείας, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται συστηµατική και συνεχής βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. (β) Μεριµνά για την εφαρµογή των µέτρων βελτίωσης και των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για τις προµήθειες του ήµου, σύµφωνα µε τις σχετικές ρυθµίσεις της Πολιτείας. (γ) Μεριµνά για την εφαρµογή των µέτρων µείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων του ήµου, καθώς και των δικτύων ηλεκτροφωτισµού των δηµόσιων κοινόχρηστων χώρων που θεσπίζονται από την Πολιτεία. ΣΕΛΙΔΑ 31 ΑΠΟ 205

(δ) Μεριµνά για την αξιοποίηση των ήπιων µορφών ενέργειας χρησιµοποίηση, κατά το δυνατόν, καθαρών οχηµάτων από το ήµο. και την Αρµοδιότητες Γραφείου Πολιτικής Προστασίας Στο πλαίσιο του Τµήµατος λειτουργεί Γραφείο Πολιτικής Προστασίας το οποίο είναι αρµόδιο για τη διατύπωση εισηγήσεων σχεδιασµού, το συντονισµό δράσεων για την πρόσληψη, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών στην περιοχή του ήµου. Ειδικότερα το Γραφείο: ιατυπώνει εισηγήσεις για το σχεδιασµό της πολιτικής προστασίας της περιοχής του ήµου, στο πλαίσιο του ετήσιου εθνικού σχεδιασµού και µεριµνά για την εφαρµογή των σχετικών προγραµµάτων, µέτρων και δράσεων στο πλαίσιο του εθνικού και περιφερειακού σχεδιασµού. Υποστηρίζει το συντονισµό και επιβλέπει το έργο της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που συµβαίνουν στην περιοχή του ήµου. Μεριµνά για την διάθεση και συντονίζει την δράση του απαραίτητου δυναµικού και µέσων για την πρόσληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών στην περιοχή του ήµου Επεξεργάζεται ειδικότερες προτάσεις προς τις αρµόδιες υπηρεσίες για την προστασία των δασικών περιοχών του ήµου, συµµετέχει στην οργάνωση της πυροπροστασίας των δασών και διατυπώνει προτάσεις για την αποκατάσταση των δασών. A.1.1.2.6 Αξιολόγηση Υφιστάμενης Κατάστασης Για την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα Περιβάλλον και Ποιότητα ζωής, εφαρμόστηκε η μέθοδος swot, όπου καταγράφηκαν τα προβλήματα και οι δυνατότητες, όπως και οι περιορισμοί και οι ευκαιρίες στους τομείς: Περιβάλλον, Καθαριότητα, Υποδομές-Δίκτυα-Τεχνικά Έργα, Χωροταξία-Αστική Ανάπτυξη. Παρατίθεται ο πίνακας της ανάλυσης swot: ΣΕΛΙΔΑ 32 ΑΠΟ 205

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ Τομέας: Περιβάλλον Τομέας: Καθαριότητα Τομέας: Υποδομές - Δίκτυα - Τεχνικά Έργα Τομέας: Χωροταξία - Αστική Ανάπτυξη ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ & ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Προβλήματα/ανάγκες Ανάγκη σύγχρονης διαχείρισης ακτών και ορεινών όγκων Περιορισμοί Ελλιπείς υποδομές και αποσπασματικές ενέργειες για την προστασία περιβάλλοντος Προβλήματα/ανάγκες - Αυξημένες ανάγκες καθαριότητας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. - Ανάγκη αποτελεσματικής συνολικής διαχείρισης απορριμάτων. Περιορισμοί Προβλήματα/ανάγκες Το προβληματικό εσωτερικό οδικό δίκτυο και το υποβαθμισμένο δίκτυο και επίπεδο υπηρεσιών ενδοδημοτικών αλλά και υπερτοπικών μεταφορών. -Ανάγκη επέκτασης και αναβάθμισης δικτύων. -Ανάγκη αναβάθμισης δικτύων επικοινωνίας και επέκτασης ευρυζωνικών υποδομών για την εξυπηρέτηση του πολίτη. Περιορισμοί Προβλήματα/ανάγκες Έλλειψη τουριστικής πολιτικής. Έλλειψη σαφούς πολιτικής αξιοποίησης των ακτών και των ορεινών όγκων. Ανάγκη επέκτασης και αναβάθμιση δημοτικού φωτισμού. Αδυναμία αστικού σχεδιασμού να εφαρμοστεί στη πράξη. Πρόβλημα πολεοδομικής ανάπτυξης σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά. Περιορισμοί ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Δυνατότητες Προστασία γεωργικής γης μέσω οικιστικής ανάπτυξης (ΓΠΣ) Έλεγχος της γεωργίας σύμφωνα με τις αρχές αειφορικής διαχείρισης. Ευκαιρίες Δυνατότητες Επέκταση δραστηριοτήτων και προγραμμάτων ανακύκλωσεις. Ευκαιρίες Δυνατότητες Υπό κατασκευή εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού στην Αμάρυνθο. - Μακροπρόθεσμη έναρξης λειτουργίας Βιολογικού Καθαρισμού στην Ερέτρια. Ευκαιρίες Δυνατότητες Υπό έγκριση ΓΠΣ και στις 2 Δημοτικές Ενότητες. Ευκαιρίες ΣΕΛΙΔΑ 33 ΑΠΟ 205

Συγκεντρωτικά τα παραπάνω στοιχεία της ενότητας αποτυπώνονται στο έντυπο ΕΠ_02 στο παράρτημα. A.1.1.3 Η περιοχή του Δήμου και οι κάθετες υπηρεσίες στο θεματικό τομέα «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός & Αθλητισμός» A.1.1.3.1 Πληθυσμιακές μεταβολές Η ποσοτική ανάλυση και η ποιοτική ερμηνεία των πληθυσμιακών παραμέτρων της περιοχής μελέτης στηρίζονται στα απογραφικά δεδομένα της ΕΣΥΕ και συγκεκριμένα στα στοιχεία της απογραφής του 1991-2011, όπου αυτά ήταν διαθέσιμα. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΣΥΕ (2011), ο πραγματικός πληθυσμός του Δήμου ανέρχεται σε 13.053 κατοίκους σε έκταση 168,5 τ.χλμ. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται ο πληθυσμός του Δήμου Ερέτριας σε σύγκριση με τον πληθυσμό της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Επικράτειας. Πίνακας 1 Συγκριτικά στοιχεία πληθυσμού Δήμου, Περιφέρειας, Επικράτειας Χωρική Ενότητα Πληθυσμός 2011 Πυκνότητα 2001 Μεταβολή % Επικράτεια 10.815.197 81,96 10.934.097-1,34% Περιφέρεια 547.390 35,20 558.144-2,02% Δήμος Ερέτριας 13.053 77,47 13.325-2,04% Όπως προκύπτει από τον ανωτέρω πίνακα στο Δήμο Ερέτριας έχουμε μία πολύ μικρή μείωση του συνολικού πληθυσμού κατά 2,04% περίπου σε σχέση με το 2001. Ακολουθεί τη μεταβολή του πληθυσμού της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. ΣΕΛΙΔΑ 34 ΑΠΟ 205

1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου ΕΡΕΤΡΙΑΣ 2014-2019 Η εξέλιξη του πληθυσμού στις δύο δημοτικές ενότητες Ερέτριας και Αμαρύνθου σε σχέση με τη συνολική εικόνα του Δήμου Εμφανίζονται στο παρακάτω διάγραμμα. Πίνακας 2 Συγκριτικά στοιχεία πληθυσμού Δήμου, Δημοτικές Ενότητες ΕΤΟΣ ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑ ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ 1879 1334 432 1766 1889 1655 497 2152 1896 2186 711 2897 1907 2781 942 3723 1920 3174 1039 4213 1928 3996 1675 5671 1940 5147 1819 6966 1951 5462 1819 7281 1961 4986 2078 7064 1971 5244 2320 7564 1981 6114 3711 9825 1991 6860 4987 11847 2001 7356 5969 13325 2011 6723 6330 13053 Διάγραμμα 1 Συγκριτικά Στοιχεία πληθυσμού Δήμου, Δημοτικές Ενότητες 14000 12000 10000 8000 6000 4000 ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑ ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ 2000 0 Όπως φαίνεται από την ανάλυση του πληθυσμού των δύο πρώην δήμων (Ερέτρια και Αμάρυνθος) υπάρχει μια μεγάλη μεταβολή του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού μετά το ΣΕΛΙΔΑ 35 ΑΠΟ 205

1970. Επίσης τις δεκαετίες 1940-1960 είχαμε μια στατικότητα στην μεταβολή του πληθυσμού κυρίως στον τότε Δήμο Αμαρυνθίων. Παρατηρούμε μια σταδιακή αύξηση του πληθυσμού στη δημοτική ενότητα Ερέτριας, κατά τα τελευταία έτη σε αντίθεση με μία σταδιακή μείωση που σημειώνεται στη δημοτική ενότητα Αμαρύνθου από το 2001 μέχρι σήμερα. Πίνακας 3 Ηλικιακή και ανά Φύλο ανάλυση ΟΜΑΔΕΣ ΗΛΙΚΙΩΝ 'AΡΡΕΝΕΣ ΘΗΛΕΙΣ 0-4 355 293 5-9 296 301 10-14 337 320 15-19 431 342 20-24 478 414 25-29 488 439 30-34 483 452 35-39 411 391 40-44 418 394 45-49 399 349 50-54 432 422 55-59 311 334 60-64 394 398 65-69 384 401 70-74 293 324 75-79 170 208 80-84 90 94 85+ 66 106 ΣΕΛΙΔΑ 36 ΑΠΟ 205

Διάγραμμα 2 Ηλικιακή και ανά Φύλο ανάλυση Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο ανδρικός πληθυσμός είναι μεγαλύτερος κατά 4% από τον γυναικείο πληθυσμό περίπου, στο σύνολο, αλλά κατά 7% στις ηλικίες κάτω των 65 ετών. Διάγραμμα 3 Ποσοστά Ανδρών - Γυναικών ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΔΡΩΝ - ΓΥΝΑΙΚΩΝ Γυναίκες 49% Άνδρες 51% ΣΕΛΙΔΑ 37 ΑΠΟ 205