Δ. Γκούβης 3. ΣΟΤΡΙΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΑ

3. ΣΟΤΡΙΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΑ 3.1 Φυςική Γεωγραφία Θ Ελλάδα είναι χϊρα τθσ Ευρϊπθσ και μζλοσ τθσ Ε.Ε. και καταλαμβάνει το νοτιότερο τμιμα τθσ Βαλκανικισ Χερςονιςου (ςχιμα 3). Θ ζκταςθ τθσ ανζρχεται ςε 131.944 km 2. Απ αυτά τα 106.777,76 km 2 (80,39 %) ανικουν ςτο θπειρωτικό τμιμα και τα 25.166,24 km 2 (19,078%) ςτο νθςιϊτικο τμιμα τθσ χϊρασ μασ. Οι ακτζσ τθσ ζχουν μικοσ περίπου 16.000 km και παρουςιάηει μεγάλθ ποικιλία γεωλογικϊν ςχθματιςμϊν και πετρωμάτων. χήμα 3. Γεωμορφολογικόσ χάρτθσ τθσ Ελλάδασ Βορειότερο ςθμείο τθσ είναι το χωριό Ορμζνιο, ςτα Ελλθνοβουλγαρικά ςφνορα, ςτο Νομό Ζβρου. Το νοτιότερο ςθμείο τθσ είναι θ νιςοσ Γαφδοσ (νότια τθσ Κριτθσ). Θ Γαφδοσ αποτελεί ταυτόχρονα και το νοτιότερο ςθμείο και τθσ Ευρωπαϊκισ Θπείρου. Ανατολικότερο ςθμείο είναι θ νιςοσ Στρογγυλι ι ω, ανατολικά του Καςτελλόριηου, του Δωδεκανθςιακοφ ςυμπλζγματοσ. Τζλοσ, δυτικότερο ςθμείο είναι θ νθςίδα Οκωνοί, βορειοδυτικά τθσ Κζρκυρασ. 15

Θ Ελλάδα ςυνορεφει προσ Β με τθν Ρ.Γ.Δ.Μ. και τθ Βουλγαρία, προσ τα ΒΔ με τθν Αλβανία, προσ ΒΑ με τθν Τουρκία. Ανατολικά βρζχεται από το Αιγαίο Ρζλαγοσ, προσ Ν από τθν Μεςόγειο και προσ Δ βρζχεται από το Λόνιο Ρζλαγοσ. 3.2 Μορφολογία εδάφουσ Ρολυάρικμοι παράγοντεσ γεωλογικοί και κλιματολογικοί οι οποίοι επζδραςαν ςτθν περιοχι κατά τθ διάρκεια των παρελκόντων γεωλογικϊν αιϊνων και εξακολουκοφν και ςιμερα να επιδροφν, προκάλεςαν τθν δθμιουργία βουνϊν, πεδιάδων, κόλπων, ακρωτθρίων και νθςιϊν, ςυνζπειεσ οι οποίεσ αποδίδουν ςτθν ελλθνικι χϊρα χαρακτιρα ταυτόχρονα «ορεινό» και «θαλαςςινό». Θ διαφορετικι ςφςταςθ του υποςτρϊματοσ, ο ορεινόσ χαρακτιρασ τθσ χϊρασ, που ζχει ωσ αποτζλεςμα το ζντονο εδαφικό ανάγλυφο, θ παρουςία των περίπου 48 κορυφϊν, με φψοσ πάνω από 2.000 m, το μεγάλο μικοσ των ακτϊν και οι πολυάρικμεσ χερςόνθςοι και τα νθςιά, ςυμβάλλουν ςτθν μεγάλθ ποικιλία του φυςικοφ τοπίου. Τα 4/5 του εδάφουσ τθσ Ελλάδασ είναι όρθ και βουνά, ενϊ οι πεδινζσ εκτάςεισ καλφπτουν μόλισ το 1/5 του εδάφουσ. Στον ακόλουκο πίνακα καταγράφονται οι ςθμαντικότερεσ ελλθνικζσ κορυφζσ. Πίνακασ 3. Οι 15 υψηλότερες ελληνικζς κορυφζς 1. Πλυμποσ 2917 μ. 9. Μδθ ι Ψθλορείτθσ 2456 μ. 2. Σμόλικασ 2637 μ. 10. Λευκά Πρθ 2453 μ. 3. Βόρασ 2524 μ. 11. Βαρδοφςια 2473 μ. 4. Γράμμοσ 2520 μ. 12. Ταΰγετοσ 2407 μ. 5. Γκιϊνα 2510 μ. 13. Κυλλινθ 2376 μ. 6. Τφμφθ 2497 μ. 14. Χελμόσ 2341 μ. 7. Ακαμανικά όρθ 2469 μ. 15. Τυμφρθςτόσ 2315 μ. 8. Ραρναςςόσ 2457 μ. 3.2.1 Οι Ελλθνικζσ κάλαςςεσ Τα δφο ςπουδαιότερα ελλθνικά πελάγθ είναι το Λόνιο προσ τα Δυτικά και Αιγαίο προσ τα Ανατολικά τθσ Ελλθνικισ χερςονιςου. Το Ιόνιο πέλαγος παρουςιάηει λίγα νθςιά που βρίςκονται τοποκετθμζνα ςε παράλλθλθ γραμμι προσ τισ δυτικζσ ακτζσ τθσ Θπειρωτικισ Ελλάδασ. Το Λόνιο είναι ζνα βακφ και ανοιχτό πζλαγοσ προσ 16

το νότιο μζροσ του. Ο καλάςςιοσ χϊροσ μεταξφ των Λονίων νθςιϊν και των απζναντι ακτϊν τθσ Δ. Ελλάδασ ζχει ζνα βάκοσ ςχετικά μικρό. Οι δυτικζσ όμωσ ακτζσ των νθςιϊν είναι κομμζνεσ από μεγάλα ριγματα και γι αυτό είναι απόκρθμνεσ και βυκίηονται ςχεδόν κατακόρυφα μζςα ςτθν κάλαςςα. Γι αυτό ςε μικρι απόςταςθ από τισ δυτικζσ ακτζσ, το Λόνιο ζχει μεγάλα βάκθ. Το μζγιςτο βάκοσ είναι 4850 μ., βρίςκεται 40 ναυτικά μίλια Ν.Δ. τθσ Ρφλου, και αποτελεί το μεγαλφτερο βάκοσ τθσ Μεςογείου. Το Λόνιο, λόγω του μεγάλου βάκουσ του και τθσ ελλείψεωσ ιςχυρϊν καλάςςιων ρευμάτων, δεν ευνοεί τθν ανάπτυξθ ψαριϊν και ςυνεπϊσ τθν αλιεία. Το Αιγαίο Πέλαγος είναι μια ςχεδόν κλειςτι και ςχετικά ρθχι κάλαςςα. Μζςα ςτο καλάςςιο χϊρο του διαφοροποιοφνται μικρότερα πελάγθ όπωσ το Κρθτικό ςτα Β. τθσ Κριτθσ, το Μυρτϊο ςτα ΝΑ τθσ Ρελοποννιςου, το Καρπάκιο Δ. τθσ όδου και Καρπάκου, το Λκάριο Ν. τθσ Λκαρίασ και το Κρακικό που βρζχει τισ ακτζσ τθσ Κράκθσ. Το Αιγαίο πζλαγοσ παρουςιάηει το μεγαλφτερο βάκοσ του μεταξφ τθσ Κριτθσ και των νοτίων Κυκλάδων, ςτα 2249 μ. ςτθν τάφρο τθσ Καρπάκου. Από άποψθ εκνικισ οικονομίασ και ναυτιλίασ το πζλαγοσ αυτό είναι ςπουδαιότερο από το Λόνιο για δφο λόγουσ: πρϊτον, γιατί αποτελεί τθν οδό που ενϊνει τθ Μεςόγειο με τον Εφξεινο Ρόντο, και δεφτερον, γιατί το μικρότερο βάκοσ του ευνοεί τον αφκονότερο πολλαπλαςιαςμό και τθν ανάπτυξθ των ψαριϊν, θ αλιεία των οποίων αποτελεί πθγι πλοφτου για τθν Ελλάδα. 3.3 Κλίμα Θ Ελλάδα χαρακτθρίηεται από τον μεςογειακό τφπο του εφκρατου κλίματοσ και ζχει ιπιουσ υγροφσ χειμϊνεσ και ηεςτά ξθρά καλοκαίρια. Ζνα χαρακτθριςτικό του κλίματοσ τθσ Ελλάδασ είναι θ μεγάλθ ηλιοφάνεια. Συγκεκριμζνα ςτθ όδο θ θλιοφάνεια ξεπερνά τισ 3.200 ϊρεσ και ζρχεται πρϊτθ με αρικμό αίκριων θμερϊν (202). Θ μζςθ ετιςια κερμοκραςία κυμαίνεται μεταξφ 14 0 και 19 0 C περίπου. 3.4 Πληθυςμόσ Σφμφωνα με τθν τελευταία απογραφι (2011) ο μόνιμοσ πλθκυςμόσ τθσ χϊρασ είναι 10.787.690 κάτοικοι. Τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ θ Ελλάδα ζχει δεχτεί ζνα μεγάλο κφμα μετανάςτευςθσ. Ο ςυνολικόσ αρικμόσ των μεταναςτϊν υπολογίηεται περίπου ςτο 10% του ςυνολικοφ πλθκυςμοφ ι ςτισ 1.200.000 ανκρϊπουσ. Νόμιμοι κάτοικοι τθσ χϊρασ είναι περίπου οι μιςοί αν και οι αρικμοί ζχουν μεγάλθ διακφμανςθ λόγω τθσ ζλλειψθσ επίςθμθσ μεταναςτευτικισ πολιτικισ και τθσ αςτάκειασ ςτισ γειτονικζσ χϊρεσ πθγζσ μεταναςτϊν. Οι μεγαλφτερεσ πλθκυςμιακζσ ομάδεσ, 17

ςφμφωνα με τθν απογραφι του 2001, φαίνεται να είναι οι προερχόμενοι από Αλβανία, ουμανία, Βουλγαρία, Ρακιςτάν, Ουκρανία, Ρολωνία, Αίγυπτο. Ρζρα από τουσ αλλοδαποφσ μετανάςτεσ ζχουν ζρκει μετά τθν πτϊςθ του Τείχουσ και αρκετοί ομογενείσ από περιοχζσ τθσ πρϊθν Ε.Σ.Σ.Δ. και από τα Βαλκάνια. Οι μεγαλφτερεσ ομάδεσ παλιννοςτοφντων είναι από τθ ωςία, τθ Γεωργία και το Καηακςτάν. 3.5 Διοικητική διαίρεςη τησ Ελλάδασ Με τθ διοικθτικι διαίρεςθ του 1997 που προζκυψε με εφαρμογι του ςχεδίου Καποδίςτριασ πραγματοποιικθκε ςυνζνωςθ παλαιότερων διμων και κοινοτιτων ςε μεγαλφτερουσ διμουσ με ςκοπό τθ βελτιςτοποίθςθ τθσ δθμόςιασ διοίκθςθσ ςτο επίπεδο τθσ τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ. Με αυτι τθ διοικθτικι διαίρεςθ θ Ελλάδα διαιρζκθκε ςε 13 Ρεριφζρειεσ, 51 νομοφσ (χάρτθσ 3 και πίνακασ 3) και 1034 διμουσ και κοινότθτεσ. Ραράλλθλα καταργικθκαν οι επαρχίεσ. χήμα 3. Οι περιφζρειες της Ελλάδας Οι νομοί και οι διμοι είναι αυτοδιοικοφμενοι κακϊσ οι αρχζσ τουσ εκλζγονται με κακολικι ψθφοφορία ανάμεςα ςτουσ μόνιμουσ κατοίκουσ. Εξαίρεςθ αποτελοφν ο νομόσ Αττικισ που υποδιαιρείται ςε τρεισ αυτοδιοικοφμενεσ νομαρχίεσ (Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Ακθνϊν - Ρειραιϊσ, Νομαρχία Ανατολικισ Αττικισ και Νομαρχία Δυτικισ Αττικισ) και οι νομοί τθσ περιφζρειασ 18

Ανατολικισ Μακεδονίασ και Κράκθσ που ςυγκροτοφν δφο αυτοδιοικοφμενεσ υπερνομαρχίεσ, τθν υπερνομαρχία οδόπθσ-ζβρου και τθν υπερνομαρχία Ξάνκθσ-Δράμασ-Καβάλασ Πίνακασ 4. Περιφζρειες και Νομοί της Ελλάδας Ι.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ- ΘΡΑΚΗ 1. Ζβρου 2. Δράμασ 3. οδόπθσ 4. Καβάλασ ΘΡΑΚΗ 5. Ξάνκθσ ΙΙ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 6. Σερρϊν 7. Ρζλλασ 8. Κεςςαλονίκθσ 9. Θμακίασ 10. Χαλκιδικισ 11. Ριερίασ 12. Κιλκίσ ΙΙΙ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 13. Φλϊρινασ 14. Καςτοριάσ 15. Κοηάνθσ 16. Γρεβενϊν IV.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΤ 17. Λωάννινα 18. Κεςπρωτίασ 19. Άρτασ 20. Ρρζβεηασ V.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΑΛΙΑ 21. Καρδίτςασ 22. Μαγνθςίασ 23. Λάριςασ 24. Τρικάλων VI.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΩΝ 25. Κζρκυρασ 26. Κεφαλλθνίασ 27. Λευκάδασ 28. Ηακφνκου VII.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 29. Αιτωλοακαρνανίασ 30. Θλείασ 31. Αχαΐασ VIII.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 32. Φκιϊτιδασ 33. Βοιωτίασ 34. Ευρυτανίασ 35. Εφβοιασ 36. Φωκίδασ IX.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΣΣΙΚΗ 37. Αττικισ Χ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΟΤ 38. Κορινκίασ 39. Μεςςθνίασ 40. Αργολίδασ 41. Λακωνίασ 19

42. Αρκαδίασ ΧΙ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΤ ΑΙΓΑΙΟΤ 43. Λζςβου 44. Σάμου 45. Χίου ΧΙΙ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΣΙΟΤ ΑΙΓΑΙΟΤ 46. Κυκλάδων 47. Δωδεκανιςου ΧΙΙΙ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΣΗ 48. Θρακλείου 49. εκφμνου 50. Λαςικίου 51. Χανίων To Άγιο Προσ με πρωτεφουςα τισ Καρυζσ και τουσ 32 οικιςμοφσ αποτελεί ιδιότυπο αυτόνομο διαμζριςμα που ανικει ςτον Ελλαδικό ζκνοσ, αλλά το Ελλθνικό κράτοσ δεν επεμβαίνει ςτθν διοίκθςι του. Από το 2010 με το πρόγραμμα Καλλικράτθσ ειςάγεται ο κεςμόσ τθσ αποκεντρωμζνθσ διοίκθςθσ που αντικακιςτά τισ 13 Ρεριφζρειεσ του «Καποδίςτρια». Σε αυτζσ κα μεταφερκοφν οι αρμοδιότθτεσ των Ρεριφερειϊν που από το Σφνταγμα επιβάλλεται να παραμζνουν υπό κεντρικι διοίκθςθ. Οι επικεφαλισ τουσ κα ζχουν τον τίτλο του γενικοφ γραμματζα και κα διορίηονται από τθν Κυβζρνθςθ. Ο «Καλλικράτθσ» κεωρείται ςυνζχεια του «Καποδίςτρια» (Ν.2539/97), υπό τθν ζννοια ότι αμφότεροι ειςιχκθςαν από κυβζρνθςθ του ίδιου κόμματοσ και διζπονται από παρόμοια φιλοςοφία αναγκαςτικισ ςυνζνωςθσ των υπαρχόντων μικρϊν διμων ςε μεγαλφτερουσ. 20

4. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΣΣΙΚΗ 4.1 Σαυτότητα τησ περιφζρειασ Θ Αττικι αποτελεί μία από τισ 13 περιφζρειεσ τθσ Ελλάδασ αποτελοφμενθ από το Νομό Αττικισ με ζδρα τθν Ακινα. Θ περιφζρεια Αττικισ διαιρείται ςε τζςςερισ νομαρχίεσ που προςτίκενται αυτόνομα ςτον αρικμό των λοιπϊν Νομαρχιϊν τθσ Ελλάδασ: τθ Νομαρχία Ακθνϊν, τθ Νομαρχία Ρειραιϊσ, τθ Νομαρχία Ανατολικισ Αττικισ και τθ Νομαρχία Δυτικισ Αττικισ. Ζχει ζκταςθ 3.808χλμ 2 (ποςοςτό 2.9% τθσ ςυνολικισ επιφάνειασ τθσ Ελλάδασ) και ςυγκεντρϊνει το 35% του ςυνολικοφ πλθκυςμοφ τθσ χϊρασ, δθλαδι 3.812.330 κατοίκουσ ςφμφωνα με τθν απογραφι του 2011. Γεωγραφικά θ Αττικι χωρίηεται ςε δφο μεγάλεσ υποενότθτεσ, τθν περιφζρεια πρωτευοφςθσ και το υπόλοιπο Αττικισ. Θ περιφζρεια πρωτευοφςθσ περιλαμβάνει το πολεοδομικό ςυγκρότθμα τθσ Ακινασ, δθλαδι όλουσ τουσ διμουσ Ακθνϊν-Ρειραιϊσ που ανικαν ςτθν τζωσ διοίκθςθ πρωτευοφςθσ, και οριοκετείται από τον Σαρωνικό κόλπο και τα βουνά τθσ Ράρνθκασ, του Υμθττοφ και τθσ Ρεντζλθσ που ορίηουν το λεκανοπζδιο Αττικισ. Το υπόλοιπο Αττικισ καλφπτει το μεγαλφτερο μζροσ τθσ ζκταςθσ τθσ περιφζρειασ και αποτελείται από το ανατολικό και δυτικό τμιμα, τα νθςιά του Σαρωνικοφ και τθν επαρχία Τροιηθνίασ που βρίςκεται ςτθν Ρελοπόννθςο. 4.2 Νομόσ Αττικήσ Ο νομόσ Αττικισ ςυνορεφει Βόρεια με το νομό Βοιωτίασ, Ανατολικά με το νομό Εφβοιασ διαμζςου του Ευβοϊκοφ κόλπου και Νοτιοδυτικά με το νομό Κορίνκου. Οι Νότιεσ ακτζσ του θπειρωτικοφ τμιματοσ του νομοφ βρζχονται από το Αιγαίο Ρζλαγοσ διαμζςου του Σαρωνικοφ κόλπου, κακϊσ και οι Ανατολικζσ μζςω του Ευβοϊκοφ. Στο νομό ανικουν τα νθςιά Σαλαμίνα, Αίγινα, Μζκανα, Ρόροσ, Φδρα, Σπζτςεσ, Κφκθρα, Αντικφκθρα. Ρρωτεφουςα του νομοφ και τθσ Ελλάδοσ (από τισ 18/9/1834) είναι θ Ακινα θ οποία, ςφμφωνα με αρχαιολογικά ευριματα, κατοικείται από τθν 6 θ π.χ. χιλιετία με κζντρο τθν Ακρόπολθ, ςτθν αρχι με το όνομα Κεκροπία και αργότερα ωσ Συνοικιςμόσ του Κθςζα. 4.3 Σουριςτική Προςπελαςιμότητα Θ Αττικι αποτελεί τον ςθμαντικότερο κόμβο μεταφορϊν και επικοινωνιϊν τθσ Ελλάδασ. Ο εκνικόσ αερομεταφορζασ τθσ χϊρασ, θ Ολυμπιακι Αεροπορία (Olympic Air από το 2009), εκτελεί 21

δρομολόγια με αφετθρία το αεροδρόμιο των Σπάτων «Ελευκζριοσ Βενιηζλοσ» προσ τισ μεγαλφτερεσ πόλεισ τθσ Ελλάδασ και τισ πρωτεφουςεσ και τθσ Ευρϊπθσ, τθσ Βόρειασ Αμερικισ και των άλλων θπείρων. Το ζργο τθσ ςυνεπικουροφν μικρότερεσ αεροπορικζσ εταιρείεσ. Οι ακτοπλοϊκζσ ςυνδζςεισ διευκετοφνται από και προσ το μεγαλφτερο λιμάνι τθσ χϊρασ, τον Ρειραιά, αλλά και από τα μικρότερθσ εμβζλειασ λιμάνια τθσ αφινασ, του Ωρωποφ και του Λαυρίου. Θ Ρεριφζρεια Αττικισ επίςθσ αποτελεί τον κεντρικό κόμβο των ςιδθροδρομικϊν δικτφων από και προσ Κεςςαλονίκθ και Ρελοπόννθςο. 4.4 Πόλοι ζλξησ των τουριςτϊν Κατά τθν αρχαιότθτα θ Ακινα ζφκαςε ςτο απόγειο του πολιτιςμοφ τθσ τον 5ο αιϊνα π.χ., που είναι γνωςτόσ ωσ ο Χρυςόσ Αιϊνασ του Ρερικλι. Κτίςματα που χρονολογοφνται από αυτι τθν περίοδο, είναι θ Αρχαία Αγορά και θ Ακρόπολη. Το βόρειο τμιμα των Ακθνϊν ζχει αναπτυχκεί πολφ πιο πρόςφατα, τον 19 ο αι. όταν ο βαςιλιάσ Πκωνασ όριςε τθν Ακινα νζα πρωτεφουςα τθσ Ελλάδασ. Οι αρχιτζκτονεσ και πολιτικοί μθχανικοί του ςχεδίαςαν τθ νζα πόλθ ςτθ βάςθ των αρχϊν του νζου ευρωπαϊκοφ αςτικοφ ςχεδιαςμοφ και ςυμπεριζλαβαν πλατείεσ, λεωφόρουσ, όπωσ θ Ρανεπιςτθμίου και Ακαδθμίασ, όπου ςφντομα κτίςτθκαν μεγάλα νεοκλαςικά δθμόςια κτίρια και επαφλεισ. Αυτά τα οικοδομιματα ςιμερα ςτεγάηουν τράπεηεσ, πρεςβείεσ, δθμόςια ιδρφματα και κοςμοφν το κζντρο τθσ Ακινασ, όπωσ και οι αρχαιολογικοί χϊροι και ο Εκνικόσ Κιποσ. Θ κοςμοπολίτικθ ςυνοικία του Κολωνακίου και θ περιοχι γφρω από τισ οδοφσ Ρατριάρχου Λωακείμ Θροδότου προςφζρονται για αγορζσ. Θ Ακινα ςιμερα αποτελεί ζνα ςφγχρονο μθτροπολιτικό κζντρο. Ρολλζσ αρχαίεσ, βυηαντινζσ ι νεότερεσ ςυνοικίεσ τθσ οποίασ ζχουν πρόςφατα ανακτθκεί και αξιοποιθκεί με αποτζλεςμα τθν τεράςτια αιςκθτικι, πολιτιςμικι και κοινωνικό-οικονομικι αναβάκμιςι τθσ (Διονυςίου Αρεοπαγίτου, Ψειρι κλπ). Λδιαίτερο ενδιαφζρον ςτθν Ακινα παρουςιάηουν τα μουςεία τθσ: Εκνικό Αρχαιολογικό μουςείο, με μοναδικά εκκζματα του αρχαίου ελλθνικοφ πολιτιςμοφ Μουςείο Κυκλαδικισ και Αρχαίασ Ελλθνικισ Τζχνθσ Βυηαντινό Μουςείο. Με βυηαντινζσ εικόνεσ, τοιχογραφίεσ και εκκλθςιαςτικά αντικείμενα τζχνθσ Μουςείο Μπενάκθ, με ςθμαντικζσ ςυλλογζσ πινάκων, κοςμθμάτων και τοπικϊν ενδυμαςιϊν 22

Εκνικό Λςτορικό Μουςείο, με εκκζματα από ςθμαντικά γεγονότα τθσ Ελλθνικισ ιςτορίασ από τθ Βυηαντινι περίοδο ωσ τον 20 ο αιϊνα Εκνικι Ρινακοκικθ, με ςυλλογζσ ζργων τζχνθσ ελλινων και ευρωπαίων καλλιτεχνϊν Ρολεμικό Μουςείο, με αποκαταςτάςεισ ςκθνϊν μαχϊν, ςτρατιωτικζσ ςτολζσ, όπλα κ.α. τθσ ελλθνικισ επανάςταςθσ Άλλα ςθμεία τουριςτικοφ ενδιαφζροντοσ ςτθν Ακινα είναι ο Λόφοσ του Λυκαβηττοφ με εκκλθςάκι του Αγ. Γεωργίου του 19 ου αιϊνα, εςτιατόρια, καφζ και υπαίκριο κζατρο όπου δίνονται ςυναυλίεσ το καλοκαίρι. Θ εκκληςία Καπνικαρζα του 11 ου αι., θ οποία ιδρφκθκε από τθν Αυτοκράτειρα Ειρινθ (797-802) και ανακαταςκευάςτθκε υπό τθν επίβλεψθ του Ρανεπιςτθμίου Ακθνϊν τθ δεκαετία του 1950. Στο νοτιότερο τμιμα τθσ Ακινασ δεςπόηει θ Ακρόπολη, με τουσ ναοφσ του 5 ου αι π.χ. και μια μνθμειϊδθ είςοδο. Ο Ναόσ τησ Αθηνάσ Νίκησ, που βρίςκεται ςτθ δυτικι πλευρά των Ρροπυλαίων, χτίςτθκε το 427-424 π.χ. Τα Προπφλαια χτίςτθκαν το 437-432πΧ για να αποτελζςουν νζα είςοδο ςτθν Ακρόπολθ. Το Ερζχκειο φθμίηεται παγκοςμίωσ για τα αγάλματα των Καρυάτιδων που χρθςιμοποιικθκαν αντί κιόνων ςτθ ςτιριξι του. Ο Παρθενϊνασ ανικει ςτα υψθλότερα επιτεφγματα του ανκρϊπινου πολιτιςμοφ και ζχει αναγνωριςτεί ωσ μνθμείο πολιτιςτικισ κλθρονομιάσ. Θ καταςκευι του άρχιςε το 447 π.χ. από τουσ αρχιτζκτονεσ Λκτίνο και Καλλικράτθ, αρχικά για να φιλοξενιςει το άγαλμα τθσ Ακθνάσ, του γλφπτθ Φειδία, φψουσ 12 μ. Χρειάςτθκαν εννζα χρόνια για να ολοκλθρωκεί (438 π.χ.) και αφιερϊκθκε ςτθν κεά Ακθνά. Με το πζραςμα των αιϊνων χρθςιμοποιικθκε ωσ εκκλθςία, ωσ τηαμί, ωσ οπλοςτάςιο και ζχει υποςτεί πολλζσ ηθμιζσ. Αποτζλεςε ζκφραςθ τθσ δόξασ τθσ αρχαίασ Ακινασ και παραμζνει το ζμβλθμα τθσ πόλθσ αλλά και ολόκλθρου του Ελλθνιςμοφ μζχρι ςιμερα. Το Mουςείο Ακρόπολησ είναι αρχαιολογικό μουςείο επικεντρωμζνο ςτα ευριματα του αρχαιολογικοφ χϊρου τθσ Ακρόπολθσ των Ακθνϊν. Το μουςείο κτίςκθκε για να ςτεγάςει κάκε αντικείμενο που ζχει βρεκεί πάνω ςτον ιερό βράχο τθσ Ακρόπολθσ και ςτουσ πρόποδζσ του, καλφπτοντασ μία ευρεία χρονικι περίοδο από τθν Μυκθναϊκι περίοδο ζωσ τθν ωμαϊκι και Ραλαιοχριςτιανικι Ακινα. Το μουςείο κεμελιϊκθκε το 2003 ενϊ ο Οργανιςμόσ Μουςείου Ακρόπολθσ ιδρφκθκε το 2008. Για το κοινό άνοιξε ςτισ 21 Λουνίου 2009. Ρερί τα 4.000 αντικείμενα εκτίκενται ςε ζνα χϊρο 14.000 τετραγωνικϊν μζτρων. 23

Θ περιοχι γφρω από τθν Ακρόπολθ ιταν το κζντρο τθσ ηωισ ςτθν Ακινα. Το Θζατρο του Διονφςου νοτίωσ τθσ Ακρόπολθσ ολοκλθρϊκθκε τον 4 ο αι. π.χ. ενϊ το Θζατρο του Ηρϊδου του Αττικοφ προςτζκθκε τον 2 Ο αι. μ.χ. Το κζατρο του Θρϊδου Αττικοφ χτίςτθκε αρχικά το 161-174 από τον Θρϊδθ Αττικό με χωρθτικότθτα 5000 ατόμων. Ανακαταςκευάςτθκε το 1955 αποτελεί ζναν από τουσ ομορφότερουσ και πιο υποβλθτικοφσ χϊρουσ για ςυναυλίεσ και παραςτάςεισ ςτθν Ελλάδα. Το ιερό του Αςκλθπιοφ ςτα δυτικά, κεραπευτικό κζντρο τθσ αρχαιότθτασ, ιδρφκθκε το 420 π.χ. Θ πολιτικι ηωι τθσ Ακινασ κατά τουσ αρχαίουσ χρόνουσ ςυγκεντρωνόταν ςτθν Πνφκα και ςτον Άρειο Πάγο, λόφουσ που βρίςκονται δυτικά τθσ Ακρόπολθσ. Ο Λόφοσ τθσ Ρνφκασ ιταν τόποσ ςυγκζντρωςθσ Εκκλθςίασ του Διμου όπου οι πολίτεσ τθσ Ακινασ ςυγκεντρϊνονταν για να ςυηθτιςουν και να ψθφίςουν ςχετικά με ςθμαντικά κζματα τθσ πολιτείασ μζχρι τθ ρωμαϊκι κατάκτθςθ. Ο Λόφοσ του Φιλοπάππου, με το Αςτεροςκοπείο του είναι θ ψθλότερθ κορυφι ςτο νότιο τμιμα τθσ Ακινασ και προςφζρει υπζροχθ κζα προσ τθν Ακρόπολθ. Ζπαιξε ςθμαντικό αμυντικό ρόλο ςτθν ιςτορία τθσ Ακινασ και πιρε το όνομα του από ζνα μνθμείο που ζχτιςαν εκεί οι Ζλλθνεσ ςτθ μνιμθ του φιλζλλθνα ωμαίου προξζνου Γάιου lοφλιου Αντιόχου Φιλοπάππου. Θ αςυνικιςτθ κοίλθ μαρμάρινθ πρόςοψθ του μνθμείου 12 μζτρων φψουσ, περιζχει κοιλότθτεσ με αγάλματα του Φιλοπάππου και του παπποφ του, ανάγλυφο γφρω από το μνθμείο αποτυπϊνει τθν άφιξθ του Φιλοπάππου το ζτοσ 100. Θ Πλάκα αποτελεί το ιςτορικό κζντρο τθσ Ακινασ. Αν και λίγα οικοδομιματα εδϊ χρονολογοφνται από τθν οκωμανικι περίοδο, παραμζνει θ παλιότερθ κατοικθμζνθ ςυνοικία τθσ πόλθσ. Ραρά το πλικοσ των τουριςτϊν και των Ακθναίων που ςυρρζουν ςτθν περιοχι κακθμερινά, θ Ρλάκα διατθρεί ακόμθ τθν αίςκθςθ γειτονιάσ. Θ Μητρόπολη των Αθηνϊν που βρίςκεται ςτθν περιοχι τθσ Ρλάκασ, χτίςτθκε ςτο δεφτερο του 19 ου αι. Το Μοναςτηράκι, πρϊθν κζντρο τθσ οκωμανικισ Ακινασ, διατθρεί ακόμθ παηάρι και υπαίκρια τουριςτικά καταςτιματα. Οι ρωμαϊκζσ επιρροζσ βρίςκονται επίςθσ ςτθν περιοχι, όπωσ και θ ρωμαϊκι αγορά, τα ερείπια τθσ βιβλιοκικθσ του αυτοκράτορα Ανδριανοφ και ο πολφ ενδιαφζρον Ρφργοσ των Αζρθδων. Στθν Ρλατεία Συντάγματοσ βρίςκεται το Ελληνικό Κοινοβοφλιο (παλαιά Ανάκτορα) και το μνημείο Άγνωςτου τρατιϊτη. Ο Εθνικόσ Κήποσ πίςω από το κτίριο τθσ Βουλισ δθμιουργικθκε από τθν βαςίλιςςα Αμαλία τθ δεκαετία του 1840. Αν και ζχει χάςει τθν παλιά του αίγλθ, είναι από τα πιο ιρεμα ςθμεία πόλθσ. Νότια του Κιπου βρίςκεται το Ζάππειο, εντυπωςιακό κτίςμα του 1874-1888. Το ςθμερινό Ρροεδρικό Μζγαρο είναι το πρϊθν βαςιλικό παλάτι, το οποίο με τθν κατάρρευςθ τθσ μοναρχίασ κατζςτθ θ επίςθμθ κατοικία του προζδρου τθσ Ελλάδασ. Το 24

Καλλιμάρμαρο τάδιο, ζνα τεράςτιο μαρμάρινο κτίςμα, βρίςκεται ςτθν ίδια ακριβϊσ κζςθ όπου βριςκόταν το αρχικό Ρανακθναϊκό Στάδιο που χτίςτθκε από τον Λυκοφργο το 330-329 π.χ. Το ςτάδιο αποκαταςτάκθκε το 1895 και εκεί διεξιχκθςαν οι πρϊτοι ςφγχρονοι Ολυμπιακοί Αγϊνεσ του 1896. Στθ Βόρεια Αττικι το αρχαίο ιερό του Ωρωποφ βρίςκεται ςτθν αριςτερι όχκθ του Χειμάρρου, ενόσ μικροφ ποταμοφ. Ο Μαραθϊνασ, πεδίο μάχθσ μεταξφ Ακθναίων και Ρερςϊν, ςιμερα κοςμείται με μνθμείο των 192 Ακθναίων πολεμιςτϊν που πζκαναν ςτθν ιςτορικι αυτι μάχθ. Δυτικά του Μαρακϊνα βρίςκεται θ λίμνθ του Μαρακϊνα. Το εντυπωςιακό τθσ φράγμα καταςκευάςτθκε από άςπρο πεντελικό μάρμαρο το 1926 και με αυτό τον τρόπο δθμιουργικθκε τεχνθτι λίμνθ που υπιρξε και θ μόνθ πθγι νεροφ ςτθν Ακινα μζχρι το 1956. Το Ρόρτο άφτθ είναι ζνα από τα ομορφότερα φυςικά λιμάνια τθσ Ελλάδασ και ζχει εξελιχκεί ςε πολυςφχναςτο παρακεριςτικό κζρετρο. Στο ακρωτιριο Σοφνιο διαςϊηεται ναόσ προσ τιμι του Ροςειδϊνα (444πΧ) Στα δυτικά παράλια τθσ Αττικισ βρίςκονται τα παρακαλάςςια κζρετρα του Ραλαιοφ Φαλιρου, τθσ Γλυφάδασ και του Αλίμου με μαρίνεσ, ξενοδοχεία και εμπορικά καταςτιματα. Ο Πειραιάσ, ζνα από τα μεγαλφτερα λιμάνια τθσ Μεςογείου, και μια από τισ μεγαλφτερεσ πόλεισ τθσ Ελλάδασ, βρίςκεται νοτιοδυτικά τθσ Ακινασ και χαρακτθρίηεται από ςυνδυαςμό πολλϊν τφπων οικοδομθμάτων και χριςεων γθσ, από νεοκλαςικά ςπίτια μζχρι και εργοςτάςια. Το 1923 υποδζχκθκε πλικοσ προςφφγων από τθ Μικρά Αςία, οι οποίοι ζφεραν μαηί τουσ τθ δικι τουσ ιδιαίτερθ κουλτοφρα και ζτςι ςυνζβαλαν ςτθν κοςμοπολίτικθ ατμόςφαιρα τθσ πόλθσ. Στα αξιόλογα κτίρια του Ρειραιά ςυμπεριλαμβάνονται αυτά του Δθμαρχείου και του Δθμοτικοφ Κεάτρου. Εδϊ βρίςκεται το μεγαλφτερο εμπορικό και επιβατικό λιμάνι τθσ χϊρασ. Στον Ρειραιά βρίςκονται επίςθσ τρία μικρότερα λιμάνια, το Ραςαλιμάνι με πολυτελι γιότ, θ Μαρίνα Ηζασ που χρθςιμοποιείται ωσ αγκυροβόλιο για τα Λπτάμενα Δελφίνια που εκτελοφν δρομολόγια προσ τα νθςιά του Αργοςαρωνικοφ και το Μικρολίμανο που φιλοξενεί μεγάλο αρικμό ςκαφϊν αναψυχισ. Επιπρόςκετα, ςτθν ευρφτερθ περιοχι τθσ πρωτεφουςασ λειτουργοφν αρκετοί ςυνεδριακοί χϊροι μικρι και μεςαίασ δυναμικότθτασ τόςο μζςα ςε ξενοδοχειακζσ μονάδεσ όςο και ςε αυτοτελι ςυνεδριακά κζντρα. Σθμαντικόσ χϊροσ που χρθςιμοποιείται και ςαν ςυνεδριακό κζντρο είναι το Μζγαρο Μουςικήσ, που ζχει δυνατότθτα να εξυπθρετιςει 1500 ςυνζδρουσ. Ζχουν εγκρικεί, ςτθν περιοχι τθσ Αττικισ, μελζτεσ, προκειμζνου να ιδρυκοφν τρία επιπλζον ςυνεδριακά κζντρα ςτο Γκάηι, τον Κεραμεικό και τθ Βαρυμπόμπθ. 25

4.5 Πολιτιςτικζσ Εκδηλϊςεισ Σθμαντικό ρόλο ςτθν τουριςτικι δραςτθριότθτα παίηουν και οι διάφορεσ πολιτιςτικζσ εκδθλϊςεισ που λαμβάνουν χϊρα ςτθν περιφζρεια. Ενδεικτικά αναφζρουμε τισ εξισ: Οι εκδθλϊςεισ Ιχοσ και φωσ κάκε καλοκαίρι ςτο κζατρο του Θρϊδου του Αττικοφ. Οι ςυναυλίεσ ςτο υπαίκριο κζατρο του Λυκαβθττοφ και ςτο κζατρο Βράχων Μελίνα Μερκοφρθ. Στον Ρειραιά πολλζσ πολιτιςτικζσ εκδθλϊςεισ πραγματοποιοφνται ςτο Δθμοτικό Κζατρο και το Βεάκειο, κακϊσ και ςυναυλίεσ ςτθν Ακτι Βοτςαλάκια. Στο Εκκεςιακό Κζντρο του ΟΛΡ πραγματοποιοφνται ετιςιεσ εκκζςεισ, ενϊ αρχζσ Λουλίου γίνονται οι εκδθλϊςεισ εορταςμοφ τθσ Ναυτικισ Εβδομάδασ. 5. ΣΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΤΒΟΙΑ 5.1 Γεωγραφικά Χαρακτηριςτικά Θ Ρεριφζρεια Στερεάσ Ελλάδασ και Εφβοιασ καταλαμβάνει το κεντρικό τμιμα τθσ Ελλάδασ. Ρεριλαμβάνει τουσ Νομοφσ Βοιωτίασ, Φκιϊτιδασ, Φωκίδασ, Ευρυτανίασ και Εφβοιασ. 5.2 Σουριςτική προςπελαςιμότητα Ο κυριότεροσ οδικόσ άξονασ τθσ Ρεριφζρειασ Στερεάσ Ελλάδασ και Εφβοιασ είναι θ εκνικι οδόσ Ακθνϊν-Κεςςαλονίκθσ, κατεφκυνςθ τθν οποία ακολουκεί και θ ςπονδυλικι ςτιλθ του ςιδθροδρομικοφ δικτφου τθσ χϊρασ. Στθ Χαλκίδα, κρεμαςτι γζφυρα ενϊνει τθν Εφβοια, το δεφτερο ςε μζγεκοσ νθςί τθσ Ελλάδασ μετά τθν Κριτθ, με τθν θπειρωτικι Ελλάδα. Το οδικό δίκτυο τθσ Εφβοιασ όμωσ κρίνεται ανεπαρκζσ και χαρακτθρίηεται ςτο μεγαλφτερο μζροσ του από κακι κατάςταςθ και κακι χάραξθ. Οι ακτοπλοϊκζσ ςυνδζςεισ τθσ Ρεριφζρειασ περιλαμβάνουν τα δρομολόγια Λτζα-Αίγιο, Άγιοσ Κωνςταντίνοσ-Αιδθψόσ, Ερζτρια-Σκάλα Ωρωποφ, Κάρυςτοσ-αφινα και Κφμθ-νθςιά Βόρειων Σποράδων και Βορείου Αιγαίου. 5.3 Πόλοι ζλξησ των τουριςτϊν Νομόσ Βοιωτίασ: Θ Θήβα, πρωτεφουςα του Νομοφ Βοιωτίασ γνωςτι από τθν αρχαιότθτα, καταςτράφθκε από τουσ Μακεδόνεσ και ςτθν περίοδο τθσ Φραγκοκρατίασ απζκτθςε και πάλι τθν αίγλθ τθσ όπωσ φανερϊνουν τα ερείπια φράγκικου κάςτρου και άλλα αρχαιολογικά ευριματα που 26

εκτίκενται ςτο μουςείο τθσ πόλθσ. Σε κοντινι απόςταςθ από τθ Κιβα προσ τα νοτιοδυτικά βρίςκεται θ πόλθ τθσ Λειβαδιάσ, το αξιόλογο κάςτρο τθσ οποίασ δεςπόηει πάνω από χαράδρα με εντυπωςιακά πλατάνια. Επίςθσ, ςυναντάται ςτθν πόλθ το βυηαντινό μοναςτιρι του Όςιου Λουκά του 11 ου αι. με ςπουδαία ψθφιδωτά και τον τάφο του οςίου. Στο βορειοδυτικό τμιμα τθσ Βοιωτίασ βρίςκεται θ Αράχοβα, γραφικό ορεινό χωριό γνωςτό για τθν παραγωγι υφαντϊν και το ςθμαντικό χιονοδρομικό κζντρο. Νομόσ Φθιϊτιδασ: Ο Νομόσ Φκιϊτιδασ ζχει πολλζσ ιαματικζσ πθγζσ. Γνωςτότερεσ όλων είναι οι ιαματικζσ πθγζσ ςτα Καμμζνα Βοφρλα. Θ πόλθ ζχει εξελιχκεί εδϊ και πολλά χρόνια ςε πολυςφχναςτθ λουτρόπολθ και κοςμικό παρακεριςτικό κζντρο. Άλλεσ ιαματικζσ πθγζσ υπάρχουν ςτο Καλλίδρομο, τθν Υπάτθ, τισ Κερμοπφλεσ και το Ρλατφςτομο. Νοτιοανατολικά τθσ Λαμίασ, ςτισ Θερμοπφλεσ, υψϊνεται ο ανδριάντασ του Λεωνίδα εισ μνιμθ τθσ περίφθμθσ μάχθσ του 480π.Χ. κατά των Ρερςϊν. Νομόσ Φωκίδασ: Το ςθμαντικότερο αξιοκζατο του Νομοφ Φωκίδασ είναι οι Δελφοί. Θ ακτινοβολία και το κφροσ του μαντείου των Δελφϊν διιρκεςαν από τον 7 Ο αι. μζχρι και τουσ ελλθνιςτικοφσ χρόνουσ. Στο δελφικό ιερό πραγματοποιοφνταν αγϊνεσ, τα Ρφκια, προσ τιμι του Απόλλωνα, ςτον οποίο ιταν αφιερωμζνοσ ο ναόσ ςτο κζντρο του ιεροφ. Στο ναό οδθγοφςε Λερά Οδόσ και ςτα βόρεια του ςυγκροτιματοσ βριςκόταν κζατρο, γυμνάςιο και το ιερό τθσ Ρροναίασ Ακθνάσ. Στο μουςείο του αρχαιολογικοφ χϊρου εκτίκενται μεταξφ άλλων: γλυπτά από τισ μετόπεσ του κθςαυροφ των Σικυωνίων και των Ακθναίων κακϊσ και θ ηωοφόροσ του κθςαυροφ των Σιφνίων, οι αρχαϊκοί κοφροι Κλζοβισ και Βίτων του 6 ου αι. το χάλκινο άγαλμα του Θνίοχου του 5 ου αι. χρυςελεφάντινα και χρυςά ανακιματα από το χϊρο των Δελφϊν αςθμζνιοσ ταφροσ ςε φυςικό μζγεκοσ. Δυτικά του Κόλπου τθσ Λτζασ, τα γραφικά χωριά τθσ Ιτζασ και του Γαλαξιδίου προςφζρουν ζνα ιρεμο φυςικό τοπίο και δυνατότθτεσ γαςτρονομικοφ τουριςμοφ. Βορειότερα, θ Άμφιςςα με το κάςτρο τθσ το οποίο ζχτιςε ο Φίλιπποσ ο Μακεδόνασ και το οποίο άκμαςε μζχρι τθ Φραγκοκρατία. 27

Νομόσ Εφβοιασ: Θ πρωτεφουςα τθσ Εφβοιασ Χαλκίδα φθμίηεται για τθ νυχτερινι τθσ ηωι επικεντρωμζνθ ςτθν προκυμαία τθσ πόλθσ με πολλοφσ επιςκζπτεσ από τθν Ακινα, κυρίωσ τα Σαββατοκφριακα. Στον πορκμό του Ευρίπου ενϊνεται ο Βόρειοσ με τον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο δθμιουργϊντασ παλιρροιακό φαινόμενο με περιοδικότθτα ζξι ωρϊν. Θ τουριςτικι ανάπτυξθ του νθςιοφ ςυγκεντρϊνεται ςτθν παράκτια ηϊνθ από τθ Χαλκίδα μζχρι το Αλιβζρι όπου και βρίςκονται τα περιςςότερα ξενοδοχεία και παραακεριςτικζσ κατοικίεσ. Ρερίπατοι ςτα δάςθ τθσ Στενισ και τθσ Δίρφθσ ςτθν κεντρικι Εφβοια (με ορειβατικό καταφφγιο και χιονοδρομικι πίςτα) και αλλοφ προςφζρουν τθ δυνατότθτα ςτουσ επιςκζπτεσ να καυμάςουν το πλοφςιο φυςικό τοπίο του νθςιοφ. Στουσ ορεινοφσ όγκουσ του νθςιοφ ςχθματίηονται πολλά ςπιλαια ςε μεγάλο βακμό ανεξερεφνθτα και αναξιοποίθτα. Τουριςτικό ενδιαφζρον επίςθσ προκαλοφν τα κάςτρα τθσ Εφβοιασ αλλά και τα Δρακόςπιτα ςτθν περιοχι μεταξφ Καρφςτου και Στφρων (6 ο 2 ο αι.). Το πικανότερο είναι ότι τα κτίςματα αυτά ιταν ναοί λατρείασ του Θρακλι, του κεοφ προςτάτθ των λατόμων, χτιςμζνα ςε ορεινά υψϊματα περιοχϊν με αρχαία λατομεία. Τα εκκζματα του Λαογραφικοφ Μουςείου Κφμησ περιλαμβάνουν παραδοςιακζσ φορεςιζσ, μεταξωτά, κεντιματα και χειρόγραφα τθσ περιόδου 1800-1930, ενϊ ςτο Αρχαιολογικό Μουςείο Χαλκίδασ ςτεγάηονται οι ςυλλογζσ τιμθτικϊν ψθφιςμάτων, επιτφμβιων μνθμείων και ρωμαϊκϊν γλυπτϊν όπωσ το ακζφαλο άγαλμα του Απόλλωνα. Ευριματα από τα Δρακόςπιτα εκτίκενται ςτο Αρχαιολογικό Μουςείο Καρφςτου. Σθμαντικόσ είναι ο αρικμόσ των μοναςτθριϊν και των εκκλθςιϊν ςε ολόκλθρθ τθν Εφβοια. Στθ Βόρεια Εφβοια, θ πόλθ τθσ Αιδηψοφ, εκτόσ από τισ φυςικζσ ομορφιζσ τθσ, διακζτει ιαματικά νερά που ενδείκνυνται για τθ κεραπεία αρκετϊν πακιςεων. Στθν περιοχι λειτουργεί ςφγχρονο υδροκεραπευτιριο, που προςελκφει τουριςμό και για λόγουσ αιςκθτικισ, αναψυχισ και ξεκοφραςθσ. Σφγχρονα τουριςτικά κζρετρα του νομοφ περιλαμβάνουν τθν Ερζτρια, τθν Αμάρυνκο, το Μαρμάρι, τθν Κάρυςτο, τα Νζα Στφρα, και άλλα. 6. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 6.1 Γεωγραφικά Χαρακτηριςτικά Θ Ρεριφζρεια Δυτικισ Ελλάδοσ καταλαμβάνει το βορειοδυτικό τμιμα τθσ Ρελοποννιςου και το νοτιοδυτικό άκρο τθσ Στερεάσ Ελλάδοσ, δθλαδι τουσ Νομοφσ Αιτωλοακαρνανίασ, Αχαΐασ και Θλείασ. 28

Στο μεγαλφτερο ποςοςτό τθσ θ περιφζρεια αυτι αποτελείται από ορεινά και θμιορεινά εδάφθ. Ζχει βουνά με ιδιαίτερα μεγάλο υψόμετρο, φυςικζσ λίμνεσ και ποτάμια. Διακζτει εκτεταμζνα παράλια και ςτουσ τρεισ νομοφσ. 6.2 Σουριςτική Προςπελαςιμότητα Ο κφριοσ οδικόσ και ο κφριοσ ςιδθροδρομικόσ άξονασ τθσ Ρεριφζρειασ Δυτικισ Ελλάδασ ακολουκοφν τθν ακτογραμμι παράλλθλα προσ τθν παράκτια οικιςτικι ηϊνθ Ακράτασ Ράτρασ Ανδραβίδασ Ρφργου - Ηαχάρωσ. Θ Ράτρα είναι θ κυριότερθ πφλθ ειςόδου ςτθ Δυτικι Ελλάδα, κυρίωσ λόγω τθσ ακτοπλοϊκισ τθσ διαςφνδεςθσ με τθν Λταλία. Το ίο ςυνδζεται με μια υπερςφγχρονθ Γζφυρα αλλά και ακτοπλοϊκά με το Αντίρριο. Από το Αίγιο, τακτικά δρομολόγια φεριμπότ ςυνδζουν τθν πόλθ με τθν αντικρινι Λτζα και τθν Στερεά Ελλάδα, ενϊ από τθν Κυλλινθ υπάρχει τακτικι ςυγκοινωνία με φεριμπότ από και προσ τθ Ηάκυνκο και τθν Κεφαλονιά. 6.3 Πόλοι ζλξησ των τουριςτϊν Νομόσ Αιτωλοακαρνανίασ: Θ Ναφπακτοσ, βορειοανατολικά του Αντιρρίου, διακζτει μεταξφ των τουριςτικϊν τθσ αξιοκζατων βενετςιάνικο κάςτρο χτιςμζνο επάνω ςε μυκθναϊκά ερείπια, μικρό οχυρωμζνο λιμάνι που φιλοξενεί ψαρόβαρκεσ και ιδιωτικά ςκάφθ, ενϊ ςε κοντινζσ παραλίεσ ςυναντϊνται μικρά ψαράδικα χωριά με δυνατότθτεσ απόλαυςθσ τθσ τοπικισ κουηίνασ μζςα ςε γραφικό περιβάλλον. Δυτικά τθσ Ναυπάκτου βρίςκεται το Μεςολόγγι, ιςτορικι πόλθ και τόποσ φιλοξενίασ, τον περαςμζνο αιϊνα πολλϊν φιλελλινων, όπωσ ο Λόρδοσ Βφρωνασ. Στο πάρκο τθσ ςϊηονται ακόμα τμιματα του τείχουσ μζςα από το οποίο οι κάτοικοι του Μεςολογγίου αντιςτάκθκαν το 1826 ςτουσ Τοφρκουσ κακϊσ και θ πφλθ τθσ Εξόδου των «ελεφκερων πολιορκθμζνων» ςφμφωνα με τον εκνικό μασ ποιθτι Δ. Σολωμό. Θ λιμνοκάλαςςα τθσ πόλθσ με τα ιρεμα νερά τθσ προςφζρει τοπία υπζροχθσ κζασ. Το χωριό Αςτακόσ με τθ καυμάςια αμμουδιά του και το άφκονο ψάρι αποτελεί πόλο ζλξθσ επιςκεπτϊν. Θ Αμφιλοχία και θ Βόνιτςα ςτθν περιοχι αυτι είναι τόποι ιαματικοφ τουριςμοφ. Νομόσ Αχαΐασ: Θ Πάτρα είναι τρίτθ μεγαλφτερθ πόλθ τθσ Ελλάδασ και το δεφτερο μεγαλφτερο λιμάνι τθσ. Λδιαίτερα φθμίηεται για το καρναβάλι τθσ. Στθν πόλθ, ςθμεία τουριςτικισ ζλξθσ περιλαμβάνουν τθν αρχαία ακρόπολθ, το βυηαντινό κάςτρο, τθν εκκλθςία του Αγίου Ανδρζα και τα Ψθλά Αλϊνια. Βορειοανατολικά τθσ Ράτρασ, θ πόλθ του Αιγίου αποτελεί εμπορικό κζντρο και ςθμαντικό ςυγκοινωνιακό κόμβο τθσ περιοχισ. Από το χωριό Διακοφτό οδοντωτόσ ςιδθρόδρομοσ 29

ανεβαίνει μζςα από το πανζμορφο φαράγγι του Βουραϊκοφ ποταμοφ μζχρι τα ιςτορικά Καλάβρυτα κοντά ςτα οποία υπάρχει και χιονοδρομικό κζντρο. Στθν Αγία Λαφρα, δεςπόηει επιβλθτικό το βυηαντινό μοναςτιρι, όπου φυλάςςεται ευλαβικά το παραπζταςμα τθσ Ωραίασ Ρφλθσ που χρθςίμευςε ωσ ςθμαία ςτθν Επανάςταςθ του 1821. Βορειότερα, το Μζγα πήλαιο, μοναςτιρι χτιςμζνο μζςα ςτο βράχο, υπιρξε κζντρο ελλθνικισ παιδείασ και γραμμάτων κατά τθν Τουρκοκρατία. Νομόσ Ηλείασ: Ο Πφργοσ, πρωτεφουςα του Νομοφ Θλείασ, είναι μία μικρι πόλθ κοντά ςε όμορφεσ και τουριςτικά οργανωμζνεσ παραλίεσ όπωσ του Κατάκολου, του Αγίου Ανδρζα, τθσ Καροφτασ και τθσ Κυλλινθσ. Ανατολικά του Ρφργου, μεταξφ των ποταμϊν Αλφειοφ και Κλαδεοφ βρίςκεται θ Αρχαία Ολυμπία και θ Άλτισ, το ιερό δάςοσ του Δία. Στθν περιοχι αυτι κατά τουσ αρχαίουσ χρόνουσ διοργανϊνονταν κάκε τζςςερα ζτθ οι Ολυμπιακοί αγϊνεσ προσ τιμι του Δία και διαρκοφςαν επτά θμζρεσ. Λςτορικά οι αγϊνεσ άρχιςαν το 776πΧ, διεκόπθςαν το 393μ.χ. φςτερα από διάταγμα του Κεοδοςίου. Οι ςφγχρονοι Ολυμπιακοί αγϊνεσ ζγιναν για πρϊτθ φορά το 1896 ςτθν Ακινα. Στο Μουςείο τθσ Ολυμπίασ εκτίκενται ςιμερα το ωραιότερο ςωηόμενο γλυπτό ο Ερμισ του Ρραξιτζλθ που ςτο αριςτερό του χζρι κρατά το μικρό Διόνυςο, κακϊσ και, πλοφςια ςυλλογι χάλκινων αντικειμζνων (ειδϊλια, αςπίδεσ, κϊρακεσ, κνθμίδεσ). 7. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΗΟΤ 7.1 Γεωγραφικά Χαρακτηριςτικά Θ περιφζρεια Ρελοποννιςου περιλαμβάνει τουσ Νομοφσ Αργολίδασ, Αρκαδίασ, Κορινκίασ, Λακωνίασ και Μεςςθνίασ. Θ περιοχι είναι ςτο μεγαλφτερο μζροσ τθσ ορεινι. Οι πεδινζσ εκτάςεισ εντοπίηονται κυρίωσ ςτισ παράκτιεσ περιοχζσ. Θ Ρελοπόννθςοσ χαρακτθρίηεται από τεράςτιο απόκεμα τουριςτικϊν και πολιτιςμικϊν πόρων. 7.2 Σουριςτική Προςπελαςιμότητα Ο τομζασ των μεταφορϊν ςτθν Ρεριφζρεια Ρελοποννιςου χαρακτθρίηεται από πολφ ικανοποιθτικό οδικό δίκτυο. Αυτό αποτελείται από τθν παράλλθλθ τθσ παράκτιασ ηϊνθσ εκνικι οδό θ οποία ενϊνει τθν Ακινα με τθν Κόρινκο και τθν Ράτρα και καταλιγει ςτθν Καλαμάτα, ενϊ μία 30