Εργαστήριο Θαλασσίων Μεταφορών Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΛΙΜΕΝΩΝ (Port Security) πακέτο 3B Χ.Ν. Ψαραύτης Καθηγητής ΕΜΠ Ν. Π. Βεντίκος, Λέκτορας ΕΜΠ Σ. Δ. Χατζηνικολάου, Υπ. Διδ. ΕΜΠ
Περιεχόμενα Απειλές (security threats) Ασφάλεια Λιµένων Κώδικας ISPS Άλλες πρωτοβουλίες (πρόσθετες στην ευρωπαϊκή πολιτική) Security Risk Assessment ISPS Κόστος εφαρµογής 2
Απειλές - Security Διακίνηση ναρκωτικών (Drugs trafficking) Οικονοµικές απάτες (fraud) Λαθρεµπόριο (contraband) Λαθρεπιβάτες (stowaways) Security απειλές Ληστεία (theft) Τροµοκρατία (Terrorism) Διακίνηση όπλων (weapons trafficking) Διακίνηση ανθρώπων (Human trafficking) Ανταγωνιστικές απειλές Schilk et al. (2007) 3
Ασφάλεια Λιμένων Who? What to protect? 4
Κώδικας ISPS International Ship and Port Security Code Υιοθέτηση από ΙΜΟ (διπλωµατική συνδιάσκεψη) 12/12/2002 Σε ισχύ από 1/7/2004 Δύο Μέρη: Υποχρεωτικό - µέρος Α: security level 1 (MARSEC 1) Προαιρετικό - µέρος Β: security level 2,3 (MARSEC 2, 3) 5
Κώδικας ISPS Acronyms and abbreviations SSO: Ship Security Officer, SSA: Ship Security Assessment, SSAS: Ship Security Alert System, SSP: Ship Security Plan, CSO: Company Security Officer, CSR: Continuous Synopsis Record, MODUs: mobile offshore drilling units, SIN: Ship Identification Number, RSO: Recognized Security Organization, ISSC: International Ship Security Certificate, PFSA: Port Facility Security Assessment, PFSO: Port Facility Security Officer, PFSP: Port Facility Security Plan 6
Άλλες πρωτοβουλίες Προτεινόµενος Κανονισµός ΕΕ για «supply chain security» Μέτρα ασφάλειας που επεκτείνονται στο σύνολο της µεταφορικής αλυσίδας (από παραγωγή ως κατανάλωση προϊόντος) Εισαγωγή προτύπων ασφάλειας για παρόχους υπηρεσιών µεταφορών Εισαγωγή της έννοιας του secure operator Αναγνωρίζεται ότι όποιος εφαρµόζει εθελοντικά µέτρα που αυξάνουν την ασφάλεια εντός της µεταφορικής αλυσίδας πρέπει να απολαµβάνει κάποια οφέλη (πχ γρηγορότερη εξυπηρέτηση, µειωµένα τέλη κλπ) Ικανοποίηση από ΕSPO (European Sea Ports Organisation) λόγω της πιθανής µείωσης των επενδύσεων σε ασφάλεια λιµένων και της ανάληψης µέτρων από άλλους κλάδους µεταφορών (κυρίως οδικές) 7
Άλλες πρωτοβουλίες Acronyms and abbreviations AMS: Automated Manifest System, NVOCCs: Non-Vessel Operating Common Carriers, CBP: US Customs & Border Protection, FF: Freight Forwarders 8
Risk Assessment Security Management Ποσοτικοποίηση των τριών µεταβλητών του ρίσκου (συχνότητα, επιπτώσεις, τρωτότητα) ISPS παραδείγµατα µοντέλων διαχείρισης ρίσκου 1. USΑ: National Risk Assessment Tool (N-RAT) 2. UK: Regulatory Impact Assessment (RIA) Τα ισχύοντα µοντέλα εφαρµόζονται πάνω σε υπάρχοντα µέτρα ασφάλειας, ISPS, EE, εθνικούς κανονισµούς ( άρα έπονται των κανονισµών) Η βιοµηχανία δεν έχει δηµιουργήσει τυποποιηµένη διαδικασία για την εκτίµηση και διαχείριση του ρίσκου στο security. 9
Παράδειγμα Port Security Risk Assessment Tool, PSRAT Αναπτύχθηκε από Ακτοφυλακή ΗΠΑ (U.S. Coast Guard) 1. Αναγνώριση επικίνδυνων περιοχών διεργασιών εντός λιµένα 2. Καθορισµός στρατηγικών risk management 3. Υπολογισµός αποτελεσµατικότητας µηχανισµού αντιµετώπισης 4. Προσδιορισµός προσωπικού εξοπλισµού 10
Port Security Risk Assessment Tool, PSRAT Ποσοτικοποιεί και ταξινοµεί διάφορους κινδύνους ασφάλειας εντός των ορίων λιµένα (security levels) Η τιµές ρίσκου προκύπτουν από τη βασική εξίσωση: Risk = (Threat) x (Consequence ) x (Vulnerability) Οι 3 µεταβλητές του ρίσκου για κάθε σενάριο προκύπτουν από αξιοποίηση βάσεων δεδοµένων, και expert judgments 11
Port Security Risk Assessment Tool, PSRAT Target Scenario Threat X Consequence Impact + Mitigation X Vulnerability = Risk Likelihood Death Injury National Economic Impact Environment Impact National defense Symbolic Effect Recoverability Redundancy Availability Accessibility Organic Security Target Hardness U.S. Coast Guard 12
Risk Assessment Security Management Μειονεκτήµατα στο security ανάλογα µε αυτά που έχουν παρατηρηθεί στη διαχείριση της περιβαλλοντικής ασφάλειας 1. Ανεπαρκής γνώση των πολύπλοκων διεργασιών που καθορίζουν τις µεταβλητές του ρίσκου: συχνότητα, επιπτώσεις, τρωτότητα 2. Μικρό πλήθος συµβάντων (ιστορικά δεδοµένα), διαφορετικά χαρακτηριστικά ανά συµβάν 3. Ασαφές πλαίσιο για αναλύσεις κόστους οφέλους στο security 13
Risk Assessment Security Management Μειονεκτήµατα ιδιαίτερα για το maritime security 1. Αδυναµία υπαρχόντων θεωρητικών προσεγγίσεων να µοντελοποιήσουν έννοιες όπως: ανθρώπινη παραβατικότητα, εγκληµατική συµπεριφορά 2. Αδυναµία καθορισµού ευθύνης και επιπέδων ασφαλείας µεταξύ όλων των εµπλεκοµένων στην αλυσίδα µεταφορών 14
Αρμοδιότητες Κίνδυνοι Πολλοί αρµόδιοι φορείς (κρατικές αρχές, φορείς εκµετάλλευσης λιµένα, ναυτιλιακές εταιρίες κα) Επιτακτική ανάγκη για διαχωρισµό αρµοδιοτήτων στα θέµατα διαχείρισης ασφάλειας λιµένα, φορτίων. Όχι κενά, όχι επικαλύψεις αρµοδιοτήτων Κίνδυνοι 1. Εισαγωγή νέων επιπέδων γραφειοκρατίας στο σύστηµα 2. Μείωση αποδοτικότητας 3. Αύξηση του κόστους µεταφορών 15
Τέλη µέτρων ασφάλειας σε κύριους λιµένες TEU (container terminal security fees) Μεγάλη διακύµανση τελών: από 0 έως 19 US$/TEU. Ακριβότερα τέλη για εισερχόµενα TEU 16
Κόστος Χρηματοδότηση Ποιος αναλαµβάνει το κόστος των µέτρων ασφάλειας; Επιπτώσεις στον ανταγωνισµό (level playing field) Λιµένες µε αυξηµένο κόστος security σε µειονεκτική θέση; 17
Λιμένες Κόστος εφαρμογής ISPS Έρευνα του UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) για το κόστος προσαρµογής των λιµένων στις απαιτήσεις του ISPS Code, 2007 Κάλυψη (λιµένες ανεπτυγµένων χωρών) Ø 16% of the global port cargo throughput (tonnes) Ø 24% of the global container port throughput (TEUs) 18
Λιμένες Ανάλυση κόστους ISPS Ανάλυση αρχικού κόστους εφαρµογής του ISPS (UNCTAD, 2007) 19
Λιμένες Κόστος λειτουργίας ISPS Κόστος µέτρων security ανά τύπο φορτίου Ετήσιο κόστος ανά τόνο χύδην φορτίου Ετήσιο κόστος ανά µονάδα TEU 20
Λιμένες κόστος ISPS Μεγάλες διακυµάνσεις στο ύψος των επενδύσεων που εξαρτώνται από: 1. Τύπο διακινούµενων φορτίων (χύδην, µοναδοποιηµένα) 2. Τύπο λιµένα (multipurpose, passenger, oil, TEU terminal etc) 3. Όγκο διακινούµενων φορτίων 4. Μέγεθος λιµένα (αριθµός και τύπος προβλητών) 5. Γεωγραφική θέση του Λιµένα (inland, city port, etc) 6. Μορφή εκµετάλλευσης (κρατικός ιδιωτικός κλπ) 7. Εθνικό νοµικό πλαίσιο (πέραν του ISPS) 21
Example Roeerdam Port Security Green: ISPS areas Blue: Port area έκταση λιµένα: 10.500 ha Μήκος προβλητών: 80 km Διερχόµενα πλοία/έτος: 30.000 Port Facilities: 200 22
Example Roeerdam Port Security Πλαίσιο κανονισµών: IMO SOLAS / ISPS-code CSI, C-TPAT Κανονισµοί ΕΕ, Ιδιωτικές πρωτοβουλίες : Trusted Shipper, Smart & Secure Trade lanes, Electronic Seal, Φιλοσοφία σχεδίασης: US Maritime Transportation Security Act 2002 100% container scanning (empties included) 23
Πλοία Κόστος προσαρμογής ISPS Από έκθεση της Κοµισιόν (1/8/2006) για τη χρηµατοδότηση των µέτρων ασφάλειας (security) στις θαλάσσιες µεταφορές Για τα πλοία 1. Κόστος ανά πλοίο: 100 000 ευρώ 2. Ως ποσοστό επί των ολικών επενδύσεων: 0.0006 0015 % 24
25