ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΛΙΣΙΚΗ Σίτλος Εγγράυοσ: Σπκκεηνρή ησλ λέσλ ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ζέκαηα πνπ αθνξνύλ ηε Σεμνπαιηθή θαη Αλαπαξαγσγηθή Υγεία θαη Γηθαηώκαηα (ΣΑΥΓ) 1 Ημερομηνία έγκρισης: 22 Οθησβξίνπ 2016 Περίληψη εισαγωγή: Η ελεξγή θαη νπζηαζηηθή ζπκκεηνρή ησλ λέσλ ζε όινπο ηνπο ηνκείο ηεο αλζξώπηλεο δσήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ηνκέα ηεο Σεμνπαιηθήο Αλαπαξαγσγηθήο Υγείαο θαη Γηθαησκάησλ (ΣΑΥΓ), απνηειεί αλζξώπηλν δηθαίσκα ηνπο, πνπ πεξηιακβάλεη θαη ην όηη ζα έρνπλ ηνλ έιεγρν λα απνθαζίδνπλ ειεύζεξα θαη ππεύζπλα γηα ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζεμνπαιηθόηεηα ηνπο, πεξηιακβαλνκέλεο ηεο πγείαο ζηνλ ηνκέα ηνπ ζεμ θαη ηεο αλαπαξαγσγήο, απαιιαγκέλνη από θαηαπίεζε, δηάθξηζε θαη βία. Τν δηθαίσκα ηεο ζπκκεηνρήο όισλ ησλ λέσλ ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ γηα ζέκαηα πνπ ηνπο αθνξνύλ θαηνρπξώλεηαη ζε δηεζλείο δηαθεξύμεηο θαη ζπκβάζεηο ηηο νπνίεο έρεη επηθπξώζεη θαη ε Κππξηαθή Γεκνθξαηία, όπσο είλαη ε Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε γηα ηα Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα, ε Σύκβαζε γηα ηα Γηθαηώκαηα ηνπ Παηδηνύ, ε Πιαηθόξκα Γξάζεο ηνπ Πεθίλνπ, ε Σύκβαζε γηα ηελ Δμάιεηςε θάζε Μνξθήο 1 Οη εηζεγήζεηο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην παξόλ έγγξαθν αληαλαθινύλ ηα πνξίζκαηα ηνπ ζπλεδξίνπ Οη Νένη Γηακνξθώλνπλ ηελ Πνιηηηθή γηα ηε Σεμνπαιηθή θαη Αλαπαξαγσγηθή Υγεία θαη Γηθαηώκαηα πνπ έγηλε ηνλ Ινύλην ηνπ 2016 κε ηε ζπκκεηνρή λέσλ 16-30 εηώλ. Τν ζπλέδξην πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο Erasmus + "Yuth Shaping SRHR Plicy θαη εληάζζεηαη ζηε Βαζηθή Γξάζε 3: Υπνζηήξημε Μεηαξξπζκίζεσλ Πνιηηηθήο (Γηαξζξσκέλνο Γηάινγνο κεηαμύ ησλ λέσλ θαη θνξέσλ ράξαμεο πνιηηηθήο ζην ηνκέα ηεο λενιαίαο). 1
Βίαο θαηά ησλ Γπλαηθώλ θαζώο ε Σύκβαζε γηα ηα Γηθαηώκαηα ησλ Αηόκσλ κε Αλαπεξίεο. 2 Σπρλά, ε εκπινθή ησλ λέσλ ζε όια ηα ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο ιήςεο απνθάζεσλ (ζρεδηαζκόο, εθαξκνγή, παξαθνινύζεζε, αμηνιόγεζε), είλαη αλεπαξθήο, κε απνηέιεζκα πξνγξάκκαηα θαη πνιηηηθέο πνπ απεπζύλνληαη ζηνπο λένπο λα κελ είλαη απνηειεζκαηηθά θαη λα κελ αληηθαηνπηξίδνπλ ηελ πξαγκαηηθόηεηα θαη ηηο απόςεηο ηνπο. Δηδηθά όζνλ αθνξά ηε ΣΑΥΓ, απηό κπνξεί λα έρεη αξλεηηθό αληίθηππν ζηελ πγεία θαη ηελ επεκεξία ησλ λέσλ. Μέζσ ηεο νπζηαζηηθήο ζπκκεηνρήο ησλ λέσλ, δηαζθαιίδεηαη όηη πξνγξάκκαηα, ππεξεζίεο θαη πνιηηηθέο πνπ αθνξνύλ ηνπο λένπο αληαπνθξίλνληαη ζηηο πξαγκαηηθέο ηνπο αλάγθεο, ελώ ηαπηόρξνλα κέζσ ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο νη λένη έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα θέξνπλ ηελ θνηλσληθή αιιαγή. Η ελεξγή ζπκκεηνρή ησλ λέσλ ζηα θνηλά θαη ε έθθξαζε απνθάζεσλ ζε ζέκαηα πνπ ηνπο επεξεάδνπλ είλαη αλαπόζπαζην θνκκάηη ηεο δεκνθξαηηθήο δσήο. Θέσεις πολιτικής: Με ζηόρν λα δηαζθαιίδεηαη ην δηθαίσκα ηεο νπζηαζηηθήο ζπκκεηνρήο ησλ λέσλ ζε ζέκαηα πνπ αθνξνύλ ην ζρεδηαζκό, εθαξκνγή θαη αμηνιόγεζε πξνγξακκάησλ, ππεξεζηώλ θαη πνιηηηθώλ ζρεηηθά κε ηε ΣΑΥΓ: Οη αξκόδηνη θνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο, θξαηηθνί (ζπκπεξηιακβαλόκελσλ ησλ αξκόδησλ Υπνπξγείσλ, ηεο Βνπιήο ησλ Αληηπξνζώπσλ θαη ηνπ Οξγαληζκνύ Νενιαίαο Κύπξνπ) θαη κε θξαηηθνί θνξείο, ζα πξέπεη λα ζπλεξγαζηνύλ γηα λα δηακνξθώζνπλ έλα λνκηθό πιαίζην ην νπνίν δηαζθαιίδεη ηελ νπζηαζηηθή εκπινθή ησλ λέσλ ζε όια ηα ζηάδηα αλάπηπμεο, εθαξκνγήο θαη αμηνιόγεζεο εζληθώλ πνιηηηθώλ, ζηξαηεγηθώλ θαη πξνγξακκάησλ πνπ απεπζύλνληαη ζηελ λενιαία, ώζηε απηά, λα 2 Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε γηα ηα Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα (Άξζξν 27), Σύκβαζε γηα ηα Γηθαηώκαηα ηνπ Παηδηνύ (Άξζξν 12), Σύκβαζε γηα ηελ Δμάιεηςε θάζε Μνξθήο Βίαο θαηά ησλ Γπλαηθώλ (Άξζξα 7, 8 & 14.2(α)) θαη Σύκβαζε γηα ηα Γηθαηώκαηα ησλ Αηόκσλ κε Αλαπεξίεο (Άξζξα 29 & 30). 2
αληαλαθινύλ ηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ησλ λέσλ αλεμαξηήησο θύινπ γηαηί νη ηζόηηκεο ζρέζεηο κεηαμύ γπλαηθώλ θαη αλδξώλ ζε ζέκαηα ζεμνπαιηθώλ ζρέζεσλ θαη αλαπαξαγσγήο, πεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ πιήξνπο ζεβαζκνύ γηα ηελ αθεξαηόηεηα ηνπ αηόκνπ, απαηηνύλ ακνηβαίν ζεβαζκό, ζπγθαηάζεζε θαη ίζεο επζύλεο γηα ζεμνπαιηθή ζπκπεξηθνξά θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο. Οη αξκόδηνη θνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο νθείινπλ λα αλαγλσξίδνπλ ην Σπκβνύιην Νενιαίαο Κύπξνπ (ΣπΝΚ) σο ηνλ επίζεκν θνξέα εθπξνζώπεζεο ηεο θσλήο ησλ λέσλ, ηηο νξγαλώζεηο λενιαίαο, ηνπο λένπο επξύηεξα θαζώο θαη ηηο νξγαλώζεηο πνπ εμεηδηθεύνληαη ζε ζέκαηα ΣΑΥΓ σο ηζόηηκνπο εηαίξνπο θαηά ηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ πνπ αθνξνύλ θαη επεξεάδνπλ ηνπο λένπο θαη ηηο λέεο. Φνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο θαη αξκόδηεο νξγαλώζεηο πνπ εξγάδνληαη κε ηε λενιαία(π.ρ. Οξγαληζκόο Νενιαίαο Κύπξνπ, Κέληξα Πιεξνθόξεζεο Νέσλ, ΣπΝΚ θαη νξγαλώζεηο κέιε ηνπ ΣπΝΚ) ζα πξέπεη λα δηνξγαλώλνπλ δηαβνπιεύζεηο κε ηνπο λένπο όζνλ αθνξά ηα ζέκαηα ΣΑΥΓ. Οη δηαβνπιεύζεηο απηέο λα γίλνληαη: αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, ζε θέληξα λέσλ αζηηθώλ θαη κε αζηηθώλ πεξηνρώλ, κε ηε ρξήζε δηαδξαζηηθώλ κεζόδσλ θαη κε ηξόπν όπνπ όινη κπνξνύλ λα ζπκκεηέρνπλ, θαζώο θαη κε ηε ρξήζε εξγαιείσλ πνπ ελζαξξύλνπλ ηε ζπκκεηνρή ησλ λέσλ (γηα παξάδεηγκα κέζσ ρξήζεο κηαο ειεθηξνληθήο πιαηθόξκαο ζηελ νπνία νη λένη πξηλ θαη κεηά από θάζε δηαβνύιεπζε λα πξνεηνηκάδνπλ θαη λα εθθξάδνπλ ηηο απόςεηο ηνπο κέζσ δηαδηθηύνπ). Οη θνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο, ε Κνηλσλία ησλ Πνιηηώλ θαη νη νξγαλώζεηο λενιαίαο νθείινπλ λα ζπλεξγάδνληαη γηα λα εμαζθαιίδνπλ ηελ 3
εθπξνζώπεζε ησλ λέσλ ζε όιεο ηηο δνκέο ράξαμεο πνιηηηθήο. Οη λένη έρνπλ δηθαίσκα λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηακόξθσζε πνιηηηθώλ πνπ πξνζηαηεύνπλ θαη δηαζθαιίδνπλ ηα ζεμνπαιηθά θαη αλαπαξαγσγηθά ηνπο δηθαηώκαηα θαη λα επεξεάδνπλ θαη λα ειέγρνπλ ηελ εθαξκνγή απνθάζεσλ πνπ ηνπο αθνξνύλ άκεζα. Όινη νη θνξείο πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο θαη πξνγξάκκαηα ΣΑΥΓ πνπ απεπζύλνληαη ζε λένπο, νθείινπλ λα εκπιέθνπλ ηνπο λένπο ζε όια ηα ζηάδηα ζρεδηαζκνύ, εθαξκνγήο, παξαθνινύζεζεο θαη αμηνιόγεζεο ηνπο. Οη θνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο, ε Κνηλσλία ησλ Πνιηηώλ, νη νξγαλώζεηο λενιαίαο, θαζώο θαη νη παξνρείο ππεξεζηώλ ΣΑΥΓ, νθείινπλ λα δηαζθαιίδνπλ όηη εθαξκόδνπλ πξαθηηθέο πνπ ιακβάλνπλ ππόςε ηηο αλάγθεο θαη ηελ πνηθηινκνξθία ησλ λέσλ θαη ελζαξξύλνπλ ηε ρσξίο δηαθξίζεηο, ελεξγή θαη πιήξε ζπκκεηνρή όισλ ησλ λέσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ λέσλ πνπ αλήθνπλ ζε επάισηεο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνύ (π.ρ. ΛΟΑΤΙ λένη, λένη κε αλαπεξίεο, λένη πνπ δνπλ κε ηνλ ηό ηνπ HIV, λένη κε κεηαλαζηεπηηθό ππόβαζξν θ.α.). Οη νξγαλώζεηο ηεο Κνηλσλίαο ησλ Πνιηηώλ νθείινπλ λα εληάμνπλ ηνπο λένπο ζε πξσηνβνπιίεο ζρεηηθέο κε ζέκαηα ΣΑΥΓ όπνπ ζα ελζαξξύλεηαη ε νινθιεξσκέλε δηαπαηδαγώγεζε θαη πιεξνθόξεζε ηνπο. Ιδηαίηεξε έκθαζε πξέπεη λα δίλεηαη ζηε ζπκπεξίιεςε επάισησλ νκάδσλ λέσλ (ΛΟΑΤΙ λένη, λένη κε αλαπεξίεο, λένη πνπ δνπλ κε ηνλ ηό ηνπ HIV, λένη κε κεηαλαζηεπηηθό ππόβαζξν θ.α). Οη θνξείο ράξαμεο πνιηηηθήο, ε Κνηλσλία ησλ Πνιηηώλ θαη νη νξγαλώζεηο λενιαίαο νθείινπλ λα εθαξκόδνπλ πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο πνπ πξνζθέξνπλ ηελ επθαηξία ζηνπο λένπο λα ελεκεξώλνληαη γηα ηα δηθαηώκαηα ηνπο θαη γηα ζέκαηα πνπ ηνπο επεξεάδνπλ, λα θαιιηεξγνύλ ηηο 4
γλώζεηο θαη ηηο δεμηόηεηεο ησλ λέσλ σο ελεξγνύο πνιίηεο, θαη λα ελζαξξύλνπλ ηνπο λένπο λα δηεθδηθνύλ ηα δηθαηώκαηα ηνπο. Τν Σπκβνύιην Νενιαίαο Κύπξνπ λα εληάμεη ζην πξόγξακκα δξάζεσλ ηνπ δξάζεηο πνπ αθνξνύλ ηελ άζθεζε πίεζεο πξνο βνπιεπηέο κε ζηόρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηνπο γηα ζέκαηα ΣΑΥΓ. Η λνκνζεηηθή θαηνρύξσζε θαη πξνζηαζία ησλ ζεμνπαιηθώλ θαη αλαπαξαγσγηθώλ δηθαησκάησλ, απνηειεί ππνρξέσζε ηεο Κππξηαθήο Γεκνθξαηίαο πνπ πξνθύπηεη από ηελ ππνγξαθή όισλ ησλ ζπκβάζεσλ θαη ζπλζεθώλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ πνπ έρεη ππνγξάςεη. 5