ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΓΙΑ ΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ

A Q S Advanced Quality Services Ltd. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΓΙΑ ΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΑΘΗΝΑ 2013

Έκδοση 2 η, Φεβρουάριος 2015 Advanced Quality Services Ltd. Τυρνάβου & Σαρανταπόρου 1Α, 14565, Αγ. Στέφανος Τηλ: 210 6216997, Fax: 210 6216990 www.aqs.gr, Email: aqs@aqs.gr

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΔΟΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ... 7 1.1 Διαχείριση βραχυχρόνιων επενδύσεων... 7 1.2 Ανάλυση επενδύσεων... 8 1.3 Εύρεση πηγών χρηματοδότησης... 8 1.4 Σχέσεις Επενδυτών (Investor Relations)... 8 1.5 Αναφορές και Προϋπολογισμός... 8 1.6 Πιστωτικός Έλεγχος... 8 2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ... 9 2.1 Ισολογισμός... 9 2.1.1 Ενεργητικό... 10 2.1.2 Παθητικό... 14 2.2 Αποτελέσματα Χρήσης... 16 2.2.1 Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεως... 17 2.2.2 Άλλα έσοδα... 17 2.2.3 Λειτουργικά έξοδα... 17 2.2.4 Πιστωτικοί και χρεωστικοί τόκοι... 18 2.2.5 Έκτακτα αποτελέσματα... 18 2.3 Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων... 19 2.4 Προσάρτημα... 19 3 ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ... 21 3.1 Iσολογισμός... 22 3.1.1 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία... 23 3.1.2 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία... 24 3.1.3 Υποχρεώσεις... 24 3.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσεως... 25 3.3 Κατάσταση Μεταβολών των Ιδίων Κεφαλαίων... 25 3.4 Προσάρτημα... 26 4 ΔΕΙΚΤΕΣ... 27 4.1 Απόδοσης... 27 4.2 Διαχείρισης... 28 4.3 Φερεγγυότητας... 28

4.4 Ρευστότητας... 29 4.5 Αποτελεσματικότητας... 29 5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ... 31 5.1 Μεθοδολογία αξιολόγησης Εναλλακτικών Λύσεων... 31 5.2 Σχετικά έξοδα και έσοδα... 33 5.3 Κριτήρια αξιολόγησης Επενδύσεων... 33 5.3.1 Μέθοδοι προεξόφλησης ροών... 33 5.3.2 Μη προεξοφλητικοί μέθοδοι ροών... 35 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ... 39 6.1 Κερδοφορία προϊόντος... 39 6.1.1 Έννοιες mark-up, margin... 43 6.2 Κερδοφορία προωθητικής ενέργειας... 43 6.3 Κερδοφορία πελάτη... 44 7 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ... 45 7.1 Eισαγωγή... 45 7.2 Σκοπός και χρήση του προϋπολογισμού... 45 7.3 Προϋποθέσεις για έναν επιτυχημένο προϋπολογισμό... 47 7.4 Από την αποστολή της εταιρείας στην καθημερινή λειτουργία... 49 7.5 Είδη προϋπολογισμού... 49 7.5.1 Zero-based... 49 7.5.2 Base... 50 7.5.3 Fixed (static) and Flexible... 50 7.5.4 Activity-based... 50 7.5.5 Kaizen... 51 7.5.6 Κυλιόμενος (Rolling)... 51 7.6 Μεθοδολογία ο προϋπολογισμός βήμα-βήμα... 52 7.6.1 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης... 52 7.6.2 Διοχέτευση πληροφοριών για την προετοιμασία των επιμέρους προϋπολογισμών... 52 7.6.3 Κατάρτιση Προϋπολογισμού... 53 7.7 Πιθανοί λόγοι αποτυχίας... 56 7.8 Οι διαφορές του forecast με τον προϋπολογισμό... 56 8 VARIANCE ANALYSIS... 59 9 PERFORMANCE MEASUREMENT... 67

9.1 Οικονομικοί Δείκτες απόδοσης... 67 9.2 Μη Οικονομικοί Δείκτες απόδοσης... 68 9.3 Παραδείγματα δεικτών... 68 9.4 Παραδείγματα δεικτών σε εταιρείες παροχής υπηρεσιών... 69 9.5 Βalanced Scorecard... 70 10 ΠΩΣ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΕΝΑ BUSINESS PLAN... 71 10.1 Τι είναι ένα business plan... 71 10.2 Γιατί να φτιάξουμε ένα business plan... 71 10.3 Τι να αποφύγετε σε ένα business plan... 71 10.4 Δομή Business Plan... 72 10.5 Bήματα για ένα επιτυχημένο Business Plan... 72 10.6 Οδηγίες-συστάσεις... 73 11 ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ... 75 11.1 Κεφαλαιοποίησης... 75 11.2 Λογιστική Αξία... 75 11.3 Προεξόφλησης ροών... 76 11.4 Περίοδος επανείσπραξης κεφαλαίου... 77 11.5 Βάσει 2190/20... 77 12 ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΜΕΣΑ... 79 12.1 Χαρακτηριστικά χρηματοπιστωτικών μέσων... 80 12.1.1 Περίοδος κατανάλωσης... 80 12.1.2 Καταμερισμός κινδύνου... 80 12.1.3 Διαχωρισμός ιδιοκτησίας και διοίκησης... 80 12.2 Κατηγορίες χρηματοπιστωτικών μέσων... 80 12.2.1 Κρατικό γραμμάτιο... 80 12.2.2 Repos... 80 12.2.3 Ομόλογα... 80 12.2.4 Μετοχές... 81 12.2.5 Παράγωγα... 82 12.2.6 Αμοιβαία κεφάλαια... 82 13 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ... 83 13.1 Ομολογιακό δάνειο... 83 13.2 Mετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο... 83

13.3 Factoring... 83 13.4 Ενέγγυο δάνειο... 83 13.5 Leasing... 83 13.5.1 Τι είναι το leasing?... 84 13.5.2 Λόγοι σύναψης σύμβασης leasing... 85 13.6 Bridge loan... 85 13.7 Δάνειο κεφαλαίου κίνησης... 85 13.8 Call loan... 85 14 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ... 87 14.1 Διάκριση Μικροοικονομικής και Μακροοικονομικής Θεωρίας... 87 14.2 Η Έννοια του Εθνικού Προϊόντος... 87 14.3 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν... 87 14.4 Το κατά κεφαλήν πραγματικό ΑΕΠ... 88 14.5 Ο πληθωρισμός (Inflation)... 88 14.6 Ανεργία... 88 15 AΣΚΗΣΕΙΣ... 89 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΙΚΤΩΝ (ΤΥΠΟΙ)... 101 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ... 107

1 ΔΟΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Οι κύριες δραστηριότητες του Οικονομικού Τμήματος μίας εταιρείας είναι οι ακόλουθες: Διαχείριση βραχυχρόνιων Επενδύσεων Ανάλυση Κεφαλαιουχικών Επενδύσεων Εύρεση μακροχρόνιων πηγών κεφαλαίων Σχέσεις Επενδυτών Αναφορές και Προϋπολογισμός Πιστωτικός Έλεγχος Λογιστήριο 1.1 Διαχείριση βραχυχρόνιων επενδύσεων Η διαχείριση των βραχυχρόνιων επενδύσεων αφορά: την πρόβλεψη σε ταμειακές ανάγκες (π.χ. μετρητά για αποπληρωμή προμηθευτών). Το οικονομικό τμήμα κάθε μήνα ετοιμάζει μία κατάσταση προβλεπόμενων ταμειακών ροών. Η κατάσταση αυτή περιλαμβάνει μία πρόβλεψη για τα μετρητά που πρόκειται να εισπράξει η εταιρεία (ταμειακές εισροές) π.χ. είσπραξη από πελάτες, επιδοτήσεις, πιστωτικούς τόκους, μερίσματα από μετοχές κλπ και πρόβλεψη για τις πληρωμές που πρέπει να κάνει (ταμειακές εκροές) π.χ. πληρωμή προμηθευτών, τόκων, μισθοδοσίας κλπ. Αν η διαφορά είναι θετική, δηλαδή οι εισροές είναι μεγαλύτερες από τις εκροές, τα μετρητά που έχει στο ταμείο της η εταιρεία θα αυξηθούν και συνεπώς δεν έχει ανάγκη για επιπλέον δανειοδότηση. Αν η διαφορά είναι αρνητική, δηλαδή οι εισροές είναι μικρότερες από τις εκροές, τα μετρητά θα μειωθούν. Αν τα μετρητά που διαθέτει η εταιρεία δεν αρκούν για την κάλυψη αυτής της διαφοράς, τότε η εταιρεία θα πρέπει να προβεί σε δανεισμό. την άντληση κεφαλαίων από τις τράπεζες (δάνεια). Σε περίπτωση που η εταιρεία έχει ανάγκη δανεισμού, το οικονομικό τμήμα διαπραγματεύεται με τις διάφορες εμπορικές τράπεζες τους όρους δανειοδότησης. Δηλαδή, το επιτόκιο, τον χρόνο αποπληρωμής του δανείου, τις εγγυήσεις, το ποσό του δανείου κλπ. την επένδυση πλεονασματικών διαθεσίμων σε χρεόγραφα κ.α. Σε περίπτωση που η εταιρεία έχει σημαντικά ποσά στο Ταμείο της μπορεί να επιλέξει την επένδυση σε μετοχές, ομόλογα κλπ. Συνήθως, επιλέγονται επενδύσεις με χαμηλό ρίσκο. 7

1.2 Ανάλυση επενδύσεων Το οικονομικό τμήμα εξετάζει την επένδυση σε νέα έργα που απαιτούν κεφαλαιουχικές επενδύσεις π.χ. εγκατάσταση νέου εργοστάσιου, ίδρυση νέου υποκαταστήματος κλπ, ή εξετάζει την βέλτιστη λύση σε περίπτωση διαθέσιμων εναλλακτικών π.χ. μίσθωση ή αγορά εξοπλισμού κλπ. 1.3 Εύρεση πηγών χρηματοδότησης Αφορά την άντληση κεφαλαίων (κυρίως μακροχρόνιων) μέσω των χρηματαγορών π.χ. αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, έκδοση ομολογιών κλπ. 1.4 Σχέσεις Επενδυτών (Investor Relations) Αφορά τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο. Συνήθως το τμήμα σχέσεων με επενδυτές ανήκει στο Οικονομικό Τμήμα, το οποίο έρχεται σε επαφή με αναλυτές, μετόχους με σκοπό την παροχή πληροφοριών για την τρέχουσα και μελλοντική πορεία της εταιρείας. 1.5 Αναφορές και Προϋπολογισμός Είναι ευθύνη του Οικονομικού Τμήματος, να καταρτίζει τον προϋπολογισμό και να τον ελέγχει συντάσσοντας, συνήθως μηνιαίως, κατάσταση των αποτελεσμάτων της εταιρείας και αιτιολογώντας σε συνεργασία με όλα τα τμήματα της αποκλίσεις. Ο προϋπολογισμός καταρτίζεται οπωσδήποτε μία φορά τον χρόνο πριν από την έναρξή του. 1.6 Πιστωτικός Έλεγχος Σκοπός της λειτουργίας αυτής είναι η εξασφάλιση είσπραξης των απαιτήσεων της εταιρείας. Δηλαδή, η είσπραξη κυρίως από τους πελάτες σύμφωνα με τους όρους πίστωσης που πουλάει η εταιρεία. 8

2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι οικονομικές καταστάσεις προετοιμάζονται μία φορά το έτος (οικονομική χρήση) και περιλαμβάνουν: Τον ισολογισμό (Balance Sheet) Τα αποτελέσματα χρήσεως (Profit & Loss Statement) Τον πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων (Appropriation account) Το προσάρτημα (Notes to the financial statement) Οι παραπάνω οικονομικές καταστάσεις δημοσιεύονται σε μία πολιτική και μία οικονομική εφημερίδα. Επιπλέον, οι εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο υποχρεούνται να δημοσιεύουν συνοπτικές Οικονομικές καταστάσεις κάθε τρίμηνο. 2.1 Ισολογισμός Ο ισολογισμός περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία που έχει η εταιρεία την ημέρα κλεισίματος τους ισολογισμού της, τις υποχρεώσεις της και την καθαρή περιουσία της. Δηλαδή αν οι οικονομικές καταστάσεις αφορούν την οικονομική χρήση από 1 Ιανουαρίου 2008 έως 31 Δεκεμβρίου 2008, ο ισολογισμός παρουσιάζει όλα τα περιουσιακά στοιχεία που είχε η εταιρεία την 31 Δεκεμβρίου 2008. 9

2.1.1 Ενεργητικό Β. Ε Ξ Ο Δ Α Ε Γ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ω Σ FORMATION EXPENSES Γ. Π Α Γ Ι Ο Ε Ν Ε Ρ Γ Η Τ Ι Κ Ο Ι. Ασώματες Ακινητοποιήσεις Intangible Assets ΙΙ. Ενσώματες ακινητοποιήσεις Tangible Assets 1. Γήπεδα Οικόπεδα Land 3. Κτίρια & τεχνικά έργα Buildings 4. Μηχανήματα τεχνικές εγκαταστάσεις & Machinery λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός 5. Μεταφορικά μέσα Transportation means 6. Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός Furniture & other equipment 7. Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση & προκαταβολές Work in progress ΙΙΙ. Συμμετοχές & άλλες μακροπρόθεσμες Financial Assets χρηματοοικονομικές απαιτήσεις ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ (ΓΙ+ΓΙΙ + ΓΙΙΙ) TOTAL FIXED ASSETS Δ. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ι. Αποθέματα Inventory ΙΙ. Απαιτήσεις Receivables ΙΙΙ. Χρεόγραφα Investments IV. Διαθέσιμα Cash & Cash equivalents ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ TOTAL CURRENT ASSETS (ΔΙ + ΔΙΙ + ΔΙΙΙ + ΔΙV) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ (Β+Γ+Δ+Ε) GRAND TOTAL ASSETS Τα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού διακρίνονται ανάλογα με τον σκοπό τους σε: Πάγια Κυκλοφοριακά και Διαθέσιμα Επίσης, στο ενεργητικό περιλαμβάνονται τα έξοδα εγκατάστασης. Η κατάταξη τους στις παραπάνω κατηγορίες γίνεται όχι με βάση το είδος αλλά τον σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκε ένα πάγιο. 10

Έτσι, αν για παράδειγμα μία εταιρεία απέκτησε έπιπλα γραφείου για μόνιμη χρήση π.χ. για τη διοίκηση της εταιρείας, τα έπιπλα θα καταχωρηθούν σαν πάγια. Αν όμως τα απέκτησε με σκοπό να τα πουλήσει σε κάποιον πελάτη, τότε θα καταχωρηθούν στο Κυκλοφορούν Ενεργητικό. 2.1.1.1 Έξοδα Εγκατάστασης Πρόκειται για έξοδα που γίνονται κατά την ίδρυση και την αρχική οργάνωση της επιχείρησης, ή για την επέκταση και αναδιοργάνωση της. Θα πρέπει να εξυπηρετούν χρονικά διαστήματα μεγαλύτερα του έτους. 2.1.1.2 Πάγιο Ενεργητικό Στο πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνονται τα αγαθά, είτε υλικά είτε άυλα, τα οποία προορίζονται να παραμείνουν στην εταιρεία μακροχρόνια με την ίδια περίπου μορφή. Σκοπός της διακράτησης τους είναι η επίτευξη των σκοπών της εταιρείας. Συνοπτικά οι κατηγορίες που περιλαμβάνονται είναι οι εξής: Ασώματες ακινητοποιήσεις Ενσώματες ακινητοποιήσεις Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Πιο αναλυτικά στο πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνονται οι εξής κατηγορίες: 2.1.1.3 Ασώματες ακινητοποιήσεις Περιλαμβάνουν άυλα οικονομικά αγαθά τα οποία μπορούν να αποτιμηθούν σε χρηματική αξία. Η εταιρεία τα αποκτά με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός χρόνου. Θα πρέπει να μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εμποροβιομηχανικά σήματα, πνευματική ιδιοκτησία, άδειες παραγωγής και εκμεταλλεύσεως κλπ. Επίσης περιλαμβάνονται τα έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης, όπως έξοδα διοικήσεως που πραγματοποιούνται πριν ξεκινήσει η παραγωγική δράση της επιχείρησης, καθώς και τα έξοδα εκπόνησης τεχνικών μελετών. Επίσης μπορεί να περιληφθούν έξοδα έρευνας με σκοπό την αναζήτηση νέων επιστημονικών ή τεχνολογικών μεθόδων, ή έξοδα ανάπτυξης που σκοπό έχουν την αξιοποίηση των επιτευγμάτων της έρευνας, μέσω κατάρτισης συγκεκριμένου σχεδίου και προγράμματος παραγωγής ή με σκοπό την ανάπτυξη νέων προϊόντων. 11

2.1.1.4 Ενσώματες ακινητοποιήσεις Αυτά είναι τα υλικά αγαθά τα οποία αποκτά μία επιχείρηση με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής τους και οπωσδήποτε για περισσότερο από ένα χρόνο. Π.χ. Μηχανήματα, Κτίρια, Έπιπλα, αυτοκίνητα, Υπολογιστές κλπ Στα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται και το κόστος επεκτάσεων, προσθηκών και βελτιώσεων των παραπάνω παγίων, όταν σκοπό έχουν την προσαύξηση της αξίας τους αλλά όχι τα έξοδα συντήρησης τους και επισκευής τους που θεωρούνται έξοδα. Οι κατηγορίες των Ενσώματων ακινητοποιήσεων είναι οι ακόλουθες: Γήπεδα-Οικόπεδα Η κατηγορία αυτή αφορά κυρίως Οικόπεδα που κατέχει η Εταιρεία. Πιο αναλυτικά μπορεί να περιλαμβάνει εκτός από Οικόπεδα, Γήπεδα, αγροτεμάχια, δάση, κλπ. Τα οικόπεδα συνήθως είναι οι εκτάσεις γης πάνω στις οποίες έχουν εγκατασταθεί τα εργοστάσια ή τα κτίρια μίας εταιρείας. Τα αγροτεμάχια μπορεί να χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια. Κτίρια Εγκαταστάσεις Τεχνικά Έργα. Στον λογαριασμό αυτόν καταχωρούνται τα κτίρια που προορίζονται για στέγαση των υπηρεσιών της εταιρείας ή των παραγωγικών τους μονάδων. Επίσης μπορεί να συμπεριλαμβάνονται κατοικίες όπου στεγάζεται το προσωπικό κλπ. Επίσης συμπεριλαμβάνονται όλες οι πρόσθετες εγκαταστάσεις π.χ. υδραυλικές, ηλεκτρικές, μηχανολογικές, κλιματιστικές, τηλεπικοινωνιακές κλπ. Μηχανήματα Τεχνικές Εγκαταστάσεις Λοιπός Μηχανολογικός Εξοπλισμός. Περιλαμβάνονται μηχανήματα, τεχνικές εγκαταστάσεις π.χ. εγκαταστάσεις θερμάνσεως, υδραυλικές κλπ που συνδέονται με τα μηχανήματα, φορητά μηχανήματα χειρός, εργαλεία, καλούπια κλπ Μεταφορικά Μέσα. Μεταφορικά μέσα μπορεί να είναι φορτηγά που χρησιμοποιεί η εταιρεία για μεταφορές, Ι.Χ. που χρησιμοποιούνται από το προσωπικό κλπ. Έπιπλα και λοιπός Εξοπλισμός. Στα έπιπλα και τον λοιπό εξοπλισμό περιλαμβάνονται τα έπιπλα γραφείου, αριθμομηχανές, γραφομηχανές, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, επιστημονικά όργανα, τηλέφωνα, φωτεινές επιγραφές κλπ. Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση. Όταν κάποια πάγια βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής, π.χ. κατασκευή εργοστασίου που όμως δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν χρησιμοποιείται ακόμα, τότε μέχρι να ολοκληρωθεί και ξεκινήσει η λειτουργία του περιλαμβάνεται στις ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση. Το χαρακτηριστικό αυτής της κατηγορίας είναι ότι δεν υπολογίζονται αποσβέσεις αφού δεν έχει ξεκινήσει η λειτουργία του παγίου αυτού και άρα δε φθείρεται. 12

Αποσβέσεις. Τα πάγια με το πέρασμα του χρόνου φθείρονται ή απαξιώνονται λόγω της μεταβολής των τεχνολογικών συνθηκών. Για να απεικονιστεί αυτή η μείωση της αξίας των παγίων, κάθε χρόνο υπολογίζονται οι αποσβέσεις που εμφανίζονται μειωτικά των παγίων. 2.1.1.5 Συμμετοχές Περιλαμβάνονται οι μετοχές σε άλλες ανώνυμες εταιρείες ή ΕΠΕ κλπ, οι οποίες έχουν αποκτηθεί με σκοπό τη διαρκή κατοχή τους, προκειμένου η εταιρεία να ασκεί επιρροή στην αντίστοιχη εταιρεία. 2.1.1.6 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Αφορούν απαιτήσεις που περιμένουμε να εισπράξουμε σε διάστημα μεγαλύτερο του έτους. 2.1.1.7 Κυκλοφορούν Ενεργητικό Στο κυκλοφορούν Ενεργητικό περιλαμβάνονται: Υλικά αγαθά, όπως τα εμπορεύματα Διάφορα χρεόγραφα Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Τα παραπάνω προορίζονται για να ρευστοποιηθούν τουλάχιστον μία φορά μέχρι το τέλος της οικονομικής χρήσης. Οι κύριες κατηγορίες του Κυκλοφορούντος Ενεργητικού είναι: Αποθέματα. Τα αποθέματα είναι τα αγαθά που ανήκουν στην επιχείρηση και πρόκειται να πουληθούν. Επίσης, μπορεί να αφορούν ημιέτοιμα προϊόντα τα οποία είτε πρόκειται να μετατραπούν σε προϊόντα ή πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή άλλων προϊόντων. Προκειμένου να καταγραφούν τα αποθέματα στο τέλος κάθε χρήσης γίνεται φυσική απογραφή. Απαιτήσεις. Περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις μας από πελάτες, ή τρίτους (π.χ. εφορία, προσωπικό που έχει λάβει προκαταβολές κλπ.). Οι πελάτες έχουν λάβει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, τους έχουμε τιμολογήσει αλλά δεν έχουν εξοφλήσει τα τιμολόγια. Αντίστοιχα, το προσωπικό μπορεί να έχει λάβει προκαταβολές και να μην τις έχει επιστρέψει ή να μην έχουν παρακρατηθεί από την μισθοδοσία τους. Χρεόγραφα. Μπορεί να είναι, μετοχές ανωνύμων εταιρειών, τις οποίες διατηρεί η εταιρεία όχι όμως για να ασκήσει επιρροή σε αυτήν αλλά για να βγάλει κέρδος είτε από το μέρισμα είτε από την αύξηση τιμής της. Επίσης στα χρεόγραφα περιλαμβάνονται μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, repos, τραπεζικά ομόλογα κλπ. Διαθέσιμα. Περιλαμβάνονται τα διαθέσιμα που μπορούν άμεσα να μετατραπούν σε ρευστά. Π.χ. μετρητά, επιταγές, καταθέσεις κλπ. 13

2.1.2 Παθητικό ΠΑΘΗΤΙΚΟ Α. Ι Δ Ι Α Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Ι. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Share Capital IV. ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Reserves V. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣ ΝΕΟΝ Result carried forward ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ΑΙ+ΑIV+AV) Shareholders equity B. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ Provisions Γ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ι. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Long-term liabilities ΙΙ. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Short-term liabilities ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ (ΓΙ + ΓΙΙ) Liabilities ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (Α + Β + Γ) Grand Total Liabilities Το παθητικό μίας εταιρείας αποτελεί το σύνολο των υποχρεώσεων της. Βασικές Έννοιες που εμφανίζονται στο Παθητικό είναι τα Ίδια Κεφάλαια, τα Ξένα Κεφάλαια. Τα ίδια κεφάλαια προέρχονται από: τους μετόχους που καταβάλλονται κατά την ίδρυση της και με μεταγενέστερες αυξήσεις (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου). Αποθεματικά, που σχηματίζονται από κέρδη, και δεν έχουν διανεμηθεί στους μετόχους Τα ίδια κεφάλαια αποτελούν στην πραγματικότητα υποχρέωση της εταιρείας προς τους μετόχους. Τα ξένα κεφάλαια αποτελούν ουσιαστικά τις υποχρεώσεις της εταιρείας προς άλλους εκτός των μετόχων όπως: Τις τράπεζες Τους προμηθευτές Δημόσιους Οργανισμούς κλπ. 14

2.1.2.1 Ίδια Κεφάλαια Τα Ίδια Κεφάλαια αποτελούνται από: Μετοχικό Κεφάλαιο. Το μετοχικό κεφάλαιο είναι τα μετρητά που έχουν καταβάλλει οι μέτοχοι. Μεταβάλλεται μόνο όταν γίνει νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Εκφράζεται με τον αριθμό των μετοχών που έχει εκδώσει μία εταιρεία πολλαπλασιασμένο με την ονομαστική αξία των μετοχών. Ονομαστική αξία μετοχής είναι το χρηματικό ποσό του μετοχικού κεφαλαίου που αντιστοιχεί σε κάθε μετοχή. Ενώ αξία εκδόσεως της μετοχής είναι το ποσό που καταβάλλεται από το μέτοχο για κάθε μετοχή. Υπάρχει περίπτωση η τιμή εκδόσεως να είναι μεγαλύτερη από την ονομαστική αξία της μετοχής. Τότε, η διαφορά φαίνεται σαν «Διαφορά από Έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο». Αποθεματικά Κεφάλαια. Τα αποθεματικά προέρχονται από κέρδη προηγούμενων ετών, τα οποία δεν έχουν διανεμηθεί στους μετόχους, ούτε έχουν συμπεριληφθεί στο μετοχικό κεφάλαιο. Κάποιες κατηγορίες αποθεματικών είναι υποχρεωτικές με νόμο. Δηλαδή ο νόμος ορίζει ότι ένα ποσοστό των κερδών θα καταχωρηθεί σαν αποθεματικό. Επίσης, κάποιες κατηγορίες αποθεματικών είναι αφορολόγητες. Αποτελέσματα εις Νέον. Στα αποτελέσματα εις Νέον εμφανίζονται χωριστά τα αποτελέσματα της χρήσης και τα αποτελέσματα όλων των προηγούμενων χρήσεων. Αν η εταιρεία έχει κέρδη, από τα αποτελέσματα που εμφανίζονται σε αυτήν την κατηγορία, έχουν αφαιρεθεί ο φόρος εισοδήματος, τα μερίσματα που έχουν δοθεί ή πρόκειται να δοθούν και τα ποσά που έχουν καταχωρηθεί στα αποθεματικά. 2.1.2.2 Προβλέψεις Ο σκοπός των προβλέψεων είναι η εξασφάλιση της ορθότητας των οικονομικών αποτελεσμάτων. Υπάρχει περίπτωση μία εταιρεία, παρά τα υψηλά της κέρδη σε μία χρήση, να έρθει στο μέλλον αντιμέτωπη με κάποια έξοδα. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι δικαστικές διαμάχες. Αν για παράδειγμα, πρόκειται σε επόμενη χρήση να εκδικαστεί μία υπόθεση και η εταιρεία να κληθεί να πληρώσει ένα χρηματικό ποσό, πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη στα αποτελέσματα της εταιρείας. Άλλη περίπτωση είναι η πρόβλεψη για αποζημίωση του προσωπικού. Η εταιρεία κατά την στιγμή συνταξιοδότησης των υπαλλήλων της πρέπει να πληρώσει το εφάπαξ. Το ποσό αυτό δεν είναι σωστό να εμφανίζεται στα αποτελέσματα την χρήση που καταβάλλεται το εφάπαξ, καθώς η υποχρέωση αυτή δημιουργείται και αυξάνεται κάθε χρόνο εργασιακής σχέσης με τους υπαλλήλους. Γι αυτό το μέρος που αναλογεί σε κάθε χρήση, συμπεριλαμβάνεται στα αποτελέσματα και εμφανίζεται στο παθητικό. 15

2.1.2.3 Υποχρεώσεις Οι υποχρεώσεις διακρίνονται σε μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες. Μακροπρόθεσμες είναι οι υποχρεώσεις των οποίων η προθεσμία εξοφλήσεως λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως, ενώ βραχυπρόθεσμες είναι αυτές που η προθεσμία τους λήγει μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσεως. Μακροπρόθεσμες, μπορεί να είναι τραπεζικά δάνεια τα οποία εξοφλούνται σε δόσεις κάθε χρόνο. Βραχυπρόθεσμες. Κατηγορίες βραχυπρόθεσμων είναι: Οι Προμηθευτές, με τους οποίους συνήθως υπάρχει μία συμφωνία για πληρωμή σε 30, 60 κλπ μέρες. Επιταγές που έχουμε εκδώσει αλλά δεν έχουμε εξοφλήσει Βραχυπρόθεσμα (ενός έτους) τραπεζικά δάνεια Υποχρεώσεις προς Δημόσιους οργανισμούς (φόροι, ΙΚΑ κλπ) 2.2 Αποτελέσματα Χρήσης Κύκλος εργασιών (Πωλήσεις) Μείον: Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεως Turnover Cost of Sales Gross Operating Result Πλέον: Άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως ΣΥΝΟΛΟ Other revenues TOTAL Μείον: 1.Έξοδα διοικητικής λειτουργίας 2.Έξοδα ερευνών & αναπτύξεως 3.Έξοδα λειτουργίας διαθέσεως Μερικά αποτελέσματα εκμεταλλεύσεως Administrative expenses Research & Development expenses Selling & Distribution expenses Operating result Πλέον: Πιστωτικοί τόκοι & συναφή έσοδα Μείον: Χρεωστικοί τόκοι & συναφή έξοδα Ολικά αποτελέσματα εκμεταλλεύσεως Credit interest Debit interest Operating & non operating results Πλέον: Έκτακτα Κέρδη Μείον: Έκτακτα έξοδα Extraordinary profit Extraordinary loss ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ Earnings before Taxes 16

2.2.1 Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεως Τα μικτά κέρδη υπολογίζονται αφαιρώντας από τις πωλήσεις το κόστος των πωληθέντων. Ως πωλήσεις θεωρούνται οι πωλήσεις των προϊόντων ή των υπηρεσιών της εταιρείας που είναι η κύρια δραστηριότητα της. Από αυτές έχουν ήδη αφαιρεθεί όλες οι εκπτώσεις που δίνονται καθώς επίσης και οι επιστροφές των προϊόντων. Στο κόστος πωληθέντων περιλαμβάνονται το κόστος των πρώτων και βοηθητικών υλών, το κόστος των ανθρώπων που ασχολούνται με την παραγωγή ή αν πρόκειται για υπηρεσίες το κόστος των ανθρώπων που έχουν άμεση σχέση με τη δυνατότητα παροχής της υπηρεσίας και όλα τα έξοδα που απαιτούνται για να παραχθεί το προϊόν ή να δημιουργηθεί αυτή η υπηρεσία. 2.2.2 Άλλα έσοδα Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται έσοδα που προέρχονται από λειτουργίες άλλες από την κύρια δραστηριότητα της εταιρείας. Τέτοιο παράδειγμα είναι η είσπραξη ενοικίων από κτίρια που νοικιάζει η εταιρεία σε τρίτους. 2.2.3 Λειτουργικά έξοδα Τα λειτουργικά έξοδα διακρίνονται σε: Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα Έρευνας και ανάπτυξης και Έξοδα διάθεσης Γενικά, τα λειτουργικά (ή οργανικά) έξοδα), είναι τα έξοδα που πραγματοποιούνται κατά την λειτουργία της επιχείρησης με σκοπό την παραγωγή του κύκλου εργασιών. Έξοδα διοικητικής Λειτουργίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται όλα τα έξοδα των τμημάτων της διοίκησης, που συνήθως είναι το οικονομικό τμήμα, η Γενική Διεύθυνση, το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού και το τμήμα Μηχανογράφησης. Τέτοια έξοδα είναι: Η μισθοδοσία καθώς και τα έξοδα (ενοίκια Ι.Χ., κινητά, εκπαίδευση, έξοδα ταξιδιών, συνέδρια, παροχές) των υπαλλήλων των τμημάτων αυτών Τα ενοίκια ή οι αποσβέσεις καθώς και τα έξοδα (ΔΕΗ, ΟΤΕ, συνεργεία καθαρισμού, ασφάλιστρα, επισκευές κλπ) των κτιρίων όπου στεγάζονται τα τμήματα αυτά Οι αποσβέσεις των συστημάτων μηχανογράφησης (s/w, h/w) Τα έξοδα για πρόσληψη προσωπικού (αγγελίες, σύμβουλοι για εύρεση προσωπικού) Έντυπα και γραφική ύλη κλπ. 17

Έξοδα Έρευνας και Ανάπτυξης. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα έξοδα του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης, αν υπάρχει τέτοιο τμήμα στην εταιρεία. Έξοδα Διάθεσης. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα έξοδα του Τμήματος Πωλήσεων και τα έξοδα του τμήματος Marketing. Τέτοια έξοδα είναι: Η μισθοδοσία των υπαλλήλων των τμημάτων αυτών Τα έξοδα τους (βενζίνες, ενοίκια ή αποσβέσεις των αυτοκινήτων τους, έξοδα ταξιδιών κλπ) Τα έξοδα διαφήμισης και έρευνας αγοράς Οι προμήθειες των πωλητών Έξοδα προώθησης πωλήσεων κλπ 2.2.4 Πιστωτικοί και χρεωστικοί τόκοι Πιστωτικοί τόκοι, αφορούν τόκους που εισπράττει η εταιρεία από καταθέσεις της. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται και έσοδα από επενδύσεις της εταιρείας σε αμοιβαία κεφάλαια, repos, μετοχές κλπ. Χρεωστικοί τόκοι, αφορούν τους τόκους (που καταβάλλει η εταιρεία για δάνεια. Επίσης περιλαμβάνονται έξοδα τραπεζών (προμήθειες, χαρτόσημα, ειδικοί φόροι κλπ). 2.2.5 Έκτακτα αποτελέσματα Τα έκτακτα αποτελέσματα διακρίνονται σε: έκτακτα έξοδα και έκτακτα έσοδα Τα έκτακτα έξοδα, είναι έξοδα που δημιουργήθηκαν από έκτακτα, ή τυχαία γεγονότα (π.χ. κλοπή, καταστροφή παγίων ή προϊόντων από φυσικά φαινόμενα, έκτακτους φόρους κλπ). Επίσης μπορεί να δημιουργήθηκαν από παραλείψεις π.χ. πρόστιμα. Σε αυτήν την κατηγορία επίσης καταχωρούνται έξοδα που αφορούν προηγούμενες χρήσεις και λόγω άγνοιας της ύπαρξης τους δεν είχαν συμπεριληφθεί στις χρήσεις αυτές. Αντίστοιχα, τα έκτακτα έσοδα είναι εκείνα που προέρχονται από τυχαίες πράξεις, π.χ. έσοδα από λαχνούς, κέρδη από πώληση παγίων σε τιμή μεγαλύτερη από αυτή που είχε υπολογιστεί (συνήθως αξία κτήσης μείον αποσβέσεις). 18

2.3 Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων Σκοπός του Πίνακα Διάθεσης Αποτελεσμάτων είναι να προσδιορίσει τα αποτελέσματα προς διάθεση και να παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο διατίθενται. Ξεκινώντας από τα αποτελέσματα της χρήσης, προστίθεται το υπόλοιπο των αποτελεσμάτων προηγούμενων Χρήσεων, και από αυτά αφαιρείται ο φόρος εισοδήματος. Το αποτέλεσμα των παραπάνω πράξεων είναι τα αποτελέσματα προς διάθεση. Μέρος των αποτελεσμάτων (αν είναι θετικά) δίνονται ως μερίσματα στους μετόχους. Επίσης, ένα μέρος τους κρατείται σαν αποθεματικό και φαίνεται στα Ίδια Κεφάλαια στην κατηγορία αποθεματικά του Παθητικού. Αφού αφαιρεθούν τα αποθεματικά και μερίσματα το υπόλοιπο μεταφέρεται στα αποτελέσματα εις νέον, στα Ίδια κεφάλαια του Παθητικού. 2.4 Προσάρτημα Σκοπός του προσαρτήματος είναι να δώσει επιπλέον αναλύσεις, επεξηγήσεις και διευκρινήσεις στον αναγνώστη, ώστε τελικά να αποκτήσει σχεδόν το ίδιο επίπεδο πληροφόρησης με τα στελέχη της εταιρείας που συνέταξαν τις Οικονομικές Καταστάσεις. Σκοπός τελικά είναι μην υπάρχει τίποτα απόρρητο. Πληροφορίες που υπάρχουν στο προσάρτημα: Παρεκκλίσεις από τον νόμο που σκοπό είχαν να δώσουν ακριβέστερη εικόνα Τρόπος αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή αν αποτιμήθηκαν σε αξία κτήσης ή αναπροσαρμόστηκαν, αν τα χρεόγραφα αποτιμήθηκαν στην τρέχουσα αξία ή την αξία κτήσης κλπ Εταιρείες και ποσοστό στις οποίες συμμετέχει η εταιρεία Κατηγορίες μετοχών Προβλέψεις ανά είδος που έκανε η εταιρεία Αμοιβές και προκαταβολές σε μέλη του Δ.Σ. Ανάλυση κύκλου εργασιών σε πωλήσεις κατά κατηγορία (βιομηχανική δραστηριότητα ή εμπορική, πωλήσεις εσωτερικού ή εξωτερικού κλπ). 19

20

3 ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα αναφέρονται στις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις. Ο όρος οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνει: Τον Ισολογισμό Την Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσεως Την Κατάσταση Μεταβολών στην Καθαρή Θέση Την Κατάσταση Ταμειακών Ροών Λογιστικές μεθόδους και επεξηγηματικές σημειώσεις (Προσάρτημα) Η ευθύνη για την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων και για τις κατάλληλες γνωστοποιήσεις ανήκει στην διοίκηση της επιχείρησης. Η ευθύνη του ελεγκτή είναι να σχηματίσει γνώμη για τις οικονομικές καταστάσεις αυτές, την οποία και να εκθέσει δεόντως. 21

3.1 Iσολογισμός 31.03.2009 31.12.2008 ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ASSETS) Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία (Non current assets) Ενσώματα πάγια (Property, Plant & Equipment) Επενδύσεις σε ακίνητα (Investment Property) Άϋλα περιουσιακά στοιχεία (Intangible Assets) Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις (Participations) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος (Deferered Tax Income) Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία (Current assets) Αποθέματα (Inventory) Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις (Receivables & other assets) Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα (Cash & cash equivalents) Σύνολο περιουσιακών στοιχείων ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ Κεφάλαιο και αποθεματικά αποδιδόμενα στους μετόχους της μητρικής Μετοχικό Κεφάλαιο (Share Capital) Υπέρ το άρτιο (Share premium) Αποθεματικά (Reserves) Αποτελέσματα εις νέον (Result carried forward) Στοιχεία της καθαρής θέσης που σχετίζονται με περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για διάθεση Δικαιώματα μειοψηφίας (Minority interests) Σύνολο καθαρής θέσης (Shareholders equity) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (Long-term liabilities) Δάνεια (Long term loans) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος (Deferred taxes) Προβλέψεις για παροχές στους εργαζόμενους (Provisions for Pensions and other post-employment benefits) Λοιπές προβλέψεις (Other provisions) 22

Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (Short term liabilities) Προμηθευτές (Trade accounts payable) Τρέχων φόρος εισοδήματος (Income tax) Βραχυπρόθεσμα δάνεια (Short term loans) Προβλέψεις και λοιπές υποχρεώσεις (Provisions & other liabilities) Σύνολο υποχρεώσεων (Total liabilities) Σύνολο Καθαρής Θέσης και Υποχρεώσεων (Sshareholders Equity and Liabilities) 3.1.1 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 3.1.1.1 Πάγια Είναι τα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για διαρκή και μόνιμη χρησιμοποίηση στην εταιρεία. Οι βασικές διαφορές με τα ΕΛΠ είναι οι ακόλουθες: ΔΛΠ Οι συντελεστές αποσβέσεως των παγίων καθορίζονται με βάση την ωφέλιμη ζωή τους Οι αναπροσαρμογές των παγίων γίνονται σύμφωνα με εκθέσεις ειδικών εκτιμητών Τα μισθωμένα με χρηματοδοτική μίσθωση πάγια, εμφανίζονται στις οικονομικές καταστάσεις του μισθωτή. 3.1.1.2 Επενδύσεις σε ακίνητα ΕΛΠ Οι συντελεστές αποσβέσεως των παγίων καθορίζονται από την νομοθεσία Οι αναπροσαρμογές των παγίων γίνονται σύμφωνα με ειδικές διατάξεις Τα μισθωμένα με χρηματοδοτική μίσθωση πάγια δεν εμφανίζονται σε καμία περίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις του μισθωτή Είναι ακίνητα που κατέχονται από την επιχείρηση για να αποφέρουν ενοίκια ή για κεφαλαιακή ενίσχυση (δηλαδή προς πώληση). Δεν χρησιμοποιούνται από την εταιρεία για την λειτουργία της. 3.1.1.3 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία Άυλο είναι ένα περιουσιακό στοιχείο χωρίς φυσική υπόσταση που κατέχεται για χρήση στην παραγωγή π.χ. εμπορικό σήμα που έχει αγοράσει η εταιρεία, δαπάνες τμήματος έρευνας μίας φαρμακοβιομηχανίας. 23

3.1.1.4 Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις Στον ατομικό ισολογισμό στα ΕΛΠ οι συμμετοχές αποτιμώνται στην χαμηλότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας ενώ στα ΔΛΠ γίνεται αποτίμηση. 3.1.1.5 Aναβαλλόμενος φόρος Εισοδήματος Αναβαλλόμενοι φόροι υπάρχουν όταν υπάρχει ετεροχρονισμός ως προς την αναγνώριση ορισμένων εσόδων ή εξόδων μεταξύ των λογιστικών βιβλίων και των φορολογικών υπολογισμών. Στα ΕΛΠ δεν γίνεται καμία εγγραφή σχετικά με τους αναβαλλόμενους φόρους. 3.1.2 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Είναι τα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για πώληση, βιομηχανοποίηση κλπ και τα οποία κυκλοφορούν μία ή περισσότερες φορές μέσα στην χρήση. 3.1.2.1 Αποθέματα Είναι τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία: Κατέχονται για πώληση κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της επιχείρησης (όπως πχ τα εμπορεύματα που αγόρασε η επιχείρηση με σκοπό την μεταπώληση) 3.1.3 Υποχρεώσεις 3.1.3.1 Προβλέψεις για παροχές στους εργαζόμενους Παρ όλο που και σύμφωνα με τα ΕΛΠ απαιτείτο να γίνει πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού, πολλές εταιρείες δεν κάνανε σχετική πρόβλεψη, ενώ με τα ΔΛΠ είναι υποχρεωτική. Η πρόβλεψη αυτή σύμφωνα με τα ΔΛΠ γίνεται από αναλογιστή και όχι από την Εταιρεία. 3.1.3.2 Λοιπές προβλέψεις Απαιτείται να γίνουν προβλέψεις σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διοίκησης της Εταιρείας για επισφάλειες, υποτίμηση αποθεμάτων, δικαστικές διαμάχες κλπ. 24

3.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσεως 01.01-31.03.2009 01.01-31.03.2009 Πωλήσεις Κόστος πωλήσεων Μικτό κέρδος Άλλα έσοδα Έξοδα διαθέσεως Έξοδα διοικήσεως Άλλα έξοδα Έξοδα αδράνειας Χρηματοοικονομικό κόστος (καθαρό) Αποτελέσματα από συγγενείς επιχειρήσεις Κέρδος (ζημία) προ φόρου Φόρος εισοδήματος Καθαρό κέρδος (ζημία) από συνεχιζόμενες δραστηριότητες Κέρδος (ζημία) από διακοπείσες δραστηριότητες Καθαρό κέρδος (ζημία) περιόδου 3.3 Κατάσταση Μεταβολών των Ιδίων Κεφαλαίων Καθαρή θέση έναρξης περιόδου (01.01.2009 και 01.01.2005 αντίστοιχα) Κέρδη / (ζημιές) της περιόδου μετά από φόρους Αύξηση / (μείωση) μετοχικού κεφαλαίου Διανεμηθέντα μερίσματα Καθαρό εισόδημα καταχωρημένο απ ευθείας στην καθαρή θέση Αγορές / (πωλήσεις) ιδίων μετοχών Καθαρή θέση λήξης περιόδου (31.3.2009 και 31.3.2008 αντίστοιχα) ΟΜΙΛΟΣ 31.3.2009 31.3.2008 25

Οι μεταβολές στα Ίδια Κεφάλαια μίας επιχείρησης μεταξύ των Ισολογισμών προηγούμενης και κλειόμενης χρήσεως αντανακλούν την αύξηση ή μείωση στην καθαρή θέση ή περιουσία της κατά τη διάρκεια της χρήσεων. Εξαιρουμένων των μεταβολών που προέρχονται από συναλλαγές με τους μετόχους, όπως είναι οι εισφορές κεφαλαίου και τα μερίσματα, η συνολική μεταβολή των ιδίων κεφαλαίων αντιπροσωπεύει το σύνολο των κερδών και ζημιών που δημιουργήθηκαν από τις δραστηριότητες της επιχείρησης κατά τη διάρκεια της χρήσεως. Kατά τα ΕΛΠ δεν απαιτείται η κατάρτιση του παραπάνω πίνακα. 3.4 Προσάρτημα Το προσάρτημα της επιχείρησης πρέπει: Να παρουσιάζει πληροφορίες για τις βάσεις κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων και για τις συγκεκριμένες λογιστικές μεθόδους που επελέγησαν και εφαρμόστηκαν για σημαντικές συναλλαγές και γεγονότα. Να γνωστοποιεί τις πληροφορίες που απαιτούνται από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, οι οποίες δεν παρουσιάζονται αλλού στις οικονομικές καταστάσεις Να παρέχει πρόσθετες πληροφορίες, οι οποίες δεν παρουσιάζονται στον πίνακα των οικονομικών καταστάσεων, αλλά που είναι αναγκαίες για μία ακριβοδίκαιη παρουσίαση Δηλαδή το προσάρτημα των οικονομικών καταστάσεων περιλαμβάνει επεξηγήσεις ή πιο λεπτομερείς αναλύσεις των κονδυλίων που εμφανίζονται στον πίνακα του Ισολογισμού, της Κατάστασης αποτελεσμάτων, της Κατάστασης Ταμειακών Ροών και της Κατάστασης Μεταβολών των Ιδίων Κεφαλαίων, καθώς και πρόσθετες πληροφορίες, όπως π.χ. για ενδεχόμενες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις. Περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες που απαιτούνται και προτρέπεται να γνωστοποιούνται από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, καθώς και άλλες γνωστοποιήσεις αναγκαίες για να επιτευχθεί μία ακριβοδίκαιη παρουσίαση. 26

4 ΔΕΙΚΤΕΣ 4.1 Απόδοσης Μεικτής κερδοφορίας = Μικτά κέρδη % Gross profit margin ή μικτού περιθωρίου κέρδους Πωλήσεις Καθαρής κερδοφορίας = Καθαρά κέρδη % Net profit margin ή καθαρού περιθωρίου κέρδους Πωλήσεις Απόδοση κύκλου εργασιών= Πωλήσεις Asset Turnover Ενεργητικό Απόδοση ιδίων κεφαλαίων = Καθαρά κέρδη % Return on capital employed Ίδια κεφάλαια ROCE Απόδοση ενεργητικού Καθαρά κέρδη % Return on Assets Ενεργητικό Oι δείκτες κερδοφορίας δείχνουν την απόδοση της εταιρείας σε επίπεδο κερδών είτε μικτών είτε καθαρών. O δείκτης μικτής κερδοφορίας μετράει τη διαφορά μεταξύ του κόστους παραγωγής και των εσόδων. Έστω ότι το μικτό περιθώριο κέρδους είναι 25%, αυτό σημαίνει ότι για κάθε 1 ευρώ πωλήσεις το μικτό περιθώριο είναι 0,25 λεπτά. Ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας συγκρίνει τα καθαρά μετά φόρων κέρδη με τις πωλήσεις. Έστω ότι ο δείκτης έχει τιμή 5%, αυτό σημαίνει ότι για κάθε ένα ευρώ πωλήσεις τα καθαρά κέρδη της εταιρείας είναι 5 λεπτά. Οι δείκτες απόδοσης ιδίων κεφαλαίων και ενεργητικού σχετίζουν την κερδοφορία με τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί. Ο δείκτης απόδοσης κύκλου εργασιών αντιπροσωπεύει τις πωλήσεις που πραγματοποιεί η εταιρεία για κάθε χρηματική μονάδα που έχει επενδυθεί σε κεφάλαια. Εάν ο δείκτης έχει τιμή 2,1 σημαίνει ότι η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί πωλήσεις 2,1 ευρώ για κάθε 1 ευρώ που έχει επενδυθεί. Ο δείκτης απόδοσης ιδίων κεφαλαίων αντιπροσωπεύει τα κέρδη που πραγματοποιεί η εταιρεία για κάθε χρηματική μονάδα που έχουν επενδύσει οι μέτοχοι. Ο δείκτης απόδοσης ενεργητικού είναι ένας καλός δείκτης μέτρησης της εταιρείας για μελλοντική ευημερία. Θα πρέπει τουλάχιστον να ισούται με το κόστος κεφαλαίου (περίπου 5,5%). Οι εταιρείες με δείκτες υψηλούς είναι οι πιο αποδοτικές. ROA 27

4.2 Διαχείρισης Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων = Απαιτήσεις x 365 Debtors turnover Καθαρές πωλήσεις Or Days of sales outstanding (DSO) Ημέρες πληρωμής προμηθευτών = Προμηθευτές x 365 Creditors turnover Κόστος πωληθέντων Tαχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων Αποθέματα x 365 Stock turnover Κόστος πωληθέντων Οι δείκτες διαχείρισης δείχνουν την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των απαιτήσεων και πληρωμών. Δηλαδή πόσο γρήγορα εισπράττει και πόσο γρήγορα πληρώνει τις υποχρεώσεις της η εταιρεία. Στην πρώτη περίπτωση ο δείκτης (ημέρες είσπραξης απαιτήσεων) παρουσιάζει σε πόσες ημέρες από την πώληση εισπράττει η εταιρεία. Όσο μικρότερος ο δείκτης τόσο καλύτερη η διαχείριση καθώς γίνεται γρήγορη είσπραξη των απαιτήσεων και η εταιρεία έχει ρευστότητα. Ο δείκτης ημερών πληρωμής προμηθευτών αντιπροσωπεύει το διάστημα των ημερών εντός των οποίων πληρώνονται οι προμηθευτές. H ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων αντιπροσωπεύει το μέσο όρο των ημερών που κρατάμε αποθέματα. Σε γενικές γραμμές ο μικρός δείκτης υποδεικνύει καλή διαχείριση. 4.3 Φερεγγυότητας Σχέση κεφαλαίων = Ίδια κεφάλαια Equity to total liabilities Συνολικά κεφάλαια Υποχρεώσεις προς ίδια κεφάλαια= Yποχρεώσεις Debt to equity Ίδια κεφάλαια Σχέση υποχρεώσεων = Βραχ. υποχρεώσεις Liabilities ratio Σύνολο υποχρεώσεων Η σχέση κεφαλαίων δείχνει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (δηλαδή αυτών που ανήκουν στους μετόχους) και των ξένων κεφαλαίων (δηλαδή των προμηθευτών, τραπεζών και λοιπών πιστωτών). Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μειώνεται ο κίνδυνος καθώς δεν εξαρτάται από τρίτους. 28

Ο δείκτης υποχρεώσεις προς ίδια κεφάλαια, δείχνει το βαθμό δανεισμού της εταιρείας. Ένας υψηλός δείκτης επισημαίνει υψηλό κίνδυνο καθώς υπάρχει ο κίνδυνος αδυναμίας αποπληρωμής των υποχρεώσεων. Η σχέση υποχρεώσεων δείχνει τι ποσοστό των υποχρεώσεων αντιπροσωπεύουν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις επί του συνόλου των υποχρεώσεων. Όσο μεγαλύτερες είναι οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος η εταιρεία να αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας καθώς αυτές είναι γρηγορότερα απαιτητές από τους πιστωτές. 4.4 Ρευστότητας Άμεση ρευστότητα = Κυκλοφορούν ενεργητικό Current ratio or working capital Βραχυπ. υποχρεώσεις ratio Γενική ρευστότητα = Κυκλ. Ενεργητικό αποθέματα Acid test ratio Βραχ. υποχρεώσεις Οι δείκτες ρευστότητας δείχνουν την ρευστότητα της εταιρείας. Είναι ίσως οι σημαντικότεροι δείκτες. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας δεν λαμβάνει υπόψη τα αποθέματα, που ίσως δεν είναι εύκολο να ρευστοποιηθούν. Σύμφωνα με τη θεωρία οι ιδανικές τιμές για τους δύο παραπάνω δείκτες είναι στην πρώτη περίπτωση 2:1 και στην δεύτερη 1:1. 4.5 Αποτελεσματικότητας Χρόνος εργασίας = Όγκος πωλήσεων Working time ratio Ώρες εργασίας Αποδοτικότητα προσωπικού = Κύκλος εργασιών Man power efficiency ratio Αριθμός προσωπικού Συμμετοχή προσωπικού = Κέρδη Man power contribution ratio Αριθμός προσωπικού Οι δείκτες αποτελεσματικότητας δείχνουν την αποτελεσματικότητα των απασχολουμένων. 29

30

5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Ένας απλουστευμένος ορισμός της επένδυσης είναι «κάθε εκροή με την προσδοκία μελλοντικών οφελών». Μία λανθασμένη επενδυτική απόφαση μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, όπως ανεπαρκείς πληροφορίες και απρόβλεπτες συνθήκες. Αυτό είναι αναπόφευκτο σε έναν κόσμο αβέβαιο και συνεχώς μεταβαλλόμενο. 5.1 Μεθοδολογία αξιολόγησης Εναλλακτικών Λύσεων Βήμα 1ο Συλλογή Πληροφορι ών Βήμα 2ο Εκτί μηση σχετι κών δαπανών και εσόδων Αναθεώρηση Βήμα 3ο Επι λογή εναλλακτι κής λύσης Βήμα 4ο Εφαρμογή προτει νόμενης λύσης Βήμα 5ο Αξι ολόγηση αποτελέσματος Ας πάρουμε σαν παράδειγμα την απόφαση που πρέπει να πάρει μία βιομηχανία που παράγει ηλεκτρικές σκούπες. Να ανακατατάξει ή όχι την γραμμή συναρμολόγησης προκειμένου να μειώσει το εργατικό κόστος; Οι δύο εναλλακτικές είναι: Να ανακατατάξει την γραμμή συναρμολόγησης Να μην ανακατατάξει την γραμμή συναρμολόγησης Η επαναδιάταξη θα μειώσει την χειροκίνητη διαχείριση των υλικών. 31

Η σημερινή γραμμή απασχολεί 20 εργάτες, από τους οποίους οι 15 λειτουργούν τις μηχανές και οι 5 διαχειρίζονται τα υλικά. Κάθε εργάτης δουλεύει ετησίως 2.000 ώρες. Η επαναδιάταξη θα κοστίσει 90.000 Ευρώ. Η ετήσια παραγωγή των 25.000 τεμαχίων δεν αλλάζει. Επίσης δεν αλλάζει η τιμή πώλησης του προϊόντος που είναι 250 Ευρώ, το κόστος των υλικών που είναι 50 ευρώ ανά τεμάχιο, και τα υπόλοιπα βιομηχανικά έξοδα που είναι 750.000 Ευρώ και τα έξοδα διαφήμισης ύψους 2.000.000 Ευρώ. Η διοίκηση για να πάρει μία απόφαση πρέπει να ακολουθήσει μία διαδικασία. Το πρώτο βήμα είναι η συλλογή πληροφοριών και συγκεκριμένα το εργατικό κόστος. Το κόστος της εργατοώρας είναι 14 ευρώ. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει εκτίμηση του μελλοντικού κόστους και στις δύο εναλλακτικές περιπτώσεις. Μη Επαναδιάταξη: Το εργατικό κόστος θα παραμείνει το ίδιο δηλαδή: 2.000 εργατοώρες x 14 Ευρώ x 20 εργάτες = 560.000 Επαναδιάταξη: 2.000 εργατοώρες x 14 Ευρώ x 15 εργάτες = 420.000 Σε αυτήν την περίπτωση απαιτούνται 5 λιγότεροι εργάτες, καθώς δεν χρειάζεται χειροκίνητη διαχείριση των υλικών. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν και το κόστος της επαναδιάταξης που είναι 90.000 Ευρώ. Στο τρίτο βήμα συγκρίνουμε τα δύο εναλλακτικά σενάρια. Στην περίπτωση της επαναδιάταξης μειώνεται το κόστος των εργατικών κατά 140.000, ενώ παράλληλα απαιτείται επένδυση 90.000 ευρώ. 140.000 ευρώ μείον 90.000 ευρώ μας δίνει ένα όφελος 50.000 ευρώ. Οπότε σε αυτήν την περίπτωση επιλέγουμε την λύση της επαναδιάταξης. Στο τέταρτο βήμα προχωράμε στην υλοποίηση της απόφασης μας, δηλαδή κάνουμε επαναδιάταξη της γραμμής συναρμολόγησης. Το πέμπτο βήμα που συνήθως αγνοείται αφορά την παρακολούθηση και αξιολόγησης της απόφασης. Εξετάζοντας τα πραγματικά δεδομένα διαπιστώνουμε ότι τελικά το εργατικό κόστος είναι 480.000 ευρώ και όχι 420.000 όπως είχε αρχικά προβλεφθεί, λόγω χαμηλής παραγωγικότητας. Χάρη στη διαπίστωση αυτή μας δίνεται η δυνατότητα να προβούμε σε διορθωτικές ενέργειες, όπως για παράδειγμα την εκπαίδευση των εργατών για αύξηση της παραγωγικότητας. Μπορεί όμως η διαπίστωση αυτή να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι δεν είχε γίνει σωστή πρόβλεψη. 32

5.2 Σχετικά έξοδα και έσοδα Ένα πολύ σημαντικό σημείο της αξιολόγησης επενδύσεων είναι ο εντοπισμός των σχετικών εξόδων και εσόδων. Σχετικά έξοδα είναι αυτά τα έξοδα που εκτιμούμε για το μέλλον, τα οποία διαφοροποιούνται μεταξύ των εναλλακτικών σεναρίων. Τα σημεία που διαφοροποιούν τα σχετικά έξοδα με αυτά που δεν σχετίζονται με την επενδυτική απόφαση είναι δύο: Ότι πρόκειται να συμβούν στο μέλλον και Ότι διαφοροποιούνται μεταξύ των εναλλακτικών σεναρίων Το μέλλον μπορεί να αφορά την επόμενη μία ώρα ή τα επόμενα δέκα χρόνια. Σίγουρα όμως δεν αφορά έξοδα που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, καθώς το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Επίσης, τα έξοδα πρέπει να διαφοροποιούνται μεταξύ των εναλλακτικών, για να θεωρηθούν σχετικά, γιατί αν τα έξοδα είναι τα ίδια σε όλες τις περιπτώσεις δεν θα υπάρχει διαφορά που θα επηρεάζει την απόφαση. Αντίστοιχα, σχετικά έσοδα είναι τα έσοδα που προσδοκάμε στο μέλλον, και διαφοροποιούνται μεταξύ των εναλλακτικών σεναρίων. Στο προηγούμενο παράδειγμα, το εργατικό κόστος είναι σχετικό. Τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα όμως δεν είναι σχετικά κόστη, καθώς δε διαφοροποιούνται μεταξύ των δύο εναλλακτικών. 5.3 Κριτήρια αξιολόγησης Επενδύσεων Υπάρχουν πολλά μέτρα αξιολόγησης επενδύσεων, από τα οποία άλλα λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του χρόνου (μέθοδοι προεξόφλησης ροών) και άλλα όχι. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν η Καθαρή Παρούσα Αξία και ο Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης. Στη δεύτερη ανήκουν η μέθοδος payback, accounting rate of return, profitability index κλπ. 5.3.1 Μέθοδοι προεξόφλησης ροών 5.3.1.1 Καθαρή Παρούσα αξία Είναι ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία αξιολόγησης επενδύσεων. Προσθέτοντας τις παρούσες αξίες όλων των ταμειακών ροών, θετικών εισροών και αρνητικών εκροών, συμπεριλαμβανομένου του αρχικού κόστους του έργου, μπορούμε να υπολογίσουμε την καθαρή παρούσα αξία του έργου. Η ΚΠΑ δίνει την αξία μίας επενδυτικής πρότασης σε σημερινά λεφτά. Δίνει το ποσό κατά το οποίο η παρούσα αξία των ταμειακών εισροών υπερβαίνει την παρούσα αξία των ταμειακών εκροών. Με άλλα λόγια, ο κανόνας είναι: 33

Αποδοχή της επενδυτικής πρότασης όταν η ΚΠΑ >/0 Απόρριψη της επενδυτικής πρότασης όταν ΚΠΑ<0 Μία εταιρεία που έχει σαν σκοπό την ενίσχυση της ευημερίας των μετόχων της θα επενδύσει σε όσες επενδύσεις μπορεί και έχουν θετική ΚΠΑ. Αν το κεφάλαιο που διαθέτει η εταιρεία για επένδυση είναι περιορισμένο τότε η εταιρεία θα πρέπει να επιλέξει έναν συνδυασμό επενδύσεων που το σύνολο τους θα έχουν την μεγαλύτερη ΚΠΑ. Η ΚΠΑ υπολογίζεται ως εξής: NPV = -INV + CF t t=1 (1+ k) t n where INV CF t K = initial investment = Cash Flow in period t = required rate of return on project Είναι ένα μέτρο μέτρησης της ευημερίας που προκύπτει από μία επένδυση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που το κεφάλαιο είναι περιορισμένο και υπάρχει διαθέσιμος ένας αριθμός εναλλακτικών έργων, εκ των οποίων η εταιρεία πρέπει να επιλέξει ένα ή περισσότερα. Με τη χρήση της ΚΠΑ μπορεί να γίνει ταξινόμηση των έργων δίνοντας προτεραιότητα σε αυτά που έχουν την μεγαλύτερη ΚΠΑ. Ο περιορισμός στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι όλα τα έργα πρέπει να αφορούν το ίδιο χρονικό διάστημα. 34

5.3.1.2 Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης Ο ΕΣΑ δίνει απάντηση στο ερώτημα «Τι συντελεστή απόδοσης δίνει αυτή η επένδυση?», με άλλα λόγια «ποιος πρέπει να είναι ο συντελεστής προεξόφλησης για να είναι η ΚΠΑ ενός έργου ίση με μηδέν?». Ο ΕΣΑ ορίζεται ως ο συντελεστής προεξόφλησης που εξισώνει την ΚΠΑ όλων των μελλοντικών ταμειακών ροών με την αρχική επένδυση. Ο ΕΣΑ υπολογίζεται ως εξής: n C t = 0 t=0 (1+ IRR) t όπου C t = οι ταμειακές ροές που απορρέουν από το έργο Ο γενικός κανόνας που ισχύει είναι: Αποδοχή του έργου όταν ο ΕΣΑ είναι μεγαλύτερος του συντελεστή προεξόφλησης Απόρριψη όταν είναι μικρότερος Ένα πλεονέκτημα του ΕΣΑ είναι ότι δεν χρειάζεται γνώση του κόστους κεφαλαίου, αυτός είναι και ο λόγος που ονομάζεται Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης. Παρόλο όμως που δεν απαιτείται η πληροφορία αυτή για τον υπολογισμού του ΕΣΑ, είναι απαραίτητη για την χρήση του ως κριτήριο αξιολόγησης επενδύσεων, καθώς χρειάζεται να συγκριθεί το αποτέλεσμα με το κόστος του κεφαλαίου. Ο ΕΣΑ αντιπροσωπεύει το μέγιστο επιτόκιο στο οποίο μπορούμε να πάρουμε ένα δανειστούμε για να χρηματοδοτήσουμε την επένδυση. 5.3.2 Μη προεξοφλητικοί μέθοδοι ροών Ο κανόνας που διέπει τις τεχνικές αξιολόγησης επενδύσεων αναφέρει ότι οι τεχνικές αυτές είναι όσο αδιαμφισβήτητες γίνεται. Μία εσφαλμένη επενδυτική επιλογή μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους, όπως ανεπαρκής πληροφόρηση, απρόβλεπτες συνθήκες κλπ. Αυτό είναι αναπόφευκτο σε μία οικονομία αβέβαιη και συνεχώς μεταβαλλόμενη. Εντούτοις είναι πιθανό η εσφαλμένη επενδυτική απόφαση να προέκυψε από λάθος επιλογή τεχνικής αξιολόγησης της επένδυσης. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται η υιοθέτηση «ελαττωματικών» τεχνικών. 35

Έχουν ασκηθεί πολλές κριτικές κατά τον μη προεξοφλητικών μεθόδων ροών. Παρόλα αυτά οι μέθοδοι αυτοί χρησιμοποιούνται ευρέως και ο λόγος είναι ότι έχουν κάποια πλεονεκτήματα. Το χαρακτηριστικό αυτών των μεθόδων είναι ότι δεν λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του χρόνου, κατά την αξιολόγηση των επενδύσεων. Οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι είναι: payback και accounting rate of return. 5.3.2.1 Payback H περίοδος payback ενός έργου είναι το χρονικό διάστημα που απαιτείται για να καλυφθούν οι ταμειακές εκροές. Ο αξιολογητής εξετάζει τις μελλοντικές ταμειακές ροές με σκοπό να καλύψει την εκροή του κεφαλαίου όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Για παράδειγμα η εταιρεία μπορεί να υιοθετήσει σαν πολιτική το χρονικό αυτό διάστημα να μην ξεπερνάει το ένα έτος. Γενικά, τα έργα με σύντομο payback περίοδο ευνοούνται. Το μήνυμα αυτής της μεθόδου είναι ότι τα έργα που θα μας φέρουν πίσω τα χρήματα που επενδύσαμε προτιμούνται σε σχέση με αυτά που κάνουν περισσότερο χρόνο να μας επιστρέψουν τα χρήματα. Πλεονεκτήματα μεθόδου Είναι μία πολύ απλή και εύκολα κατανοητή μέθοδος και να υπολογιστεί αλλά και να επικοινωνηθεί. Ίσως αυτή είναι η πιο βασική αιτία της δημοτικότητας της. Ακόμα και μη οικονομικά στελέχη μπορούν εύκολα να την κατανοήσουν και να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν. Υπάρχει όμως η πιθανότητα λόγω αυτών των χαρακτηριστικών της να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. H μέθοδος αυτή κατά κάποιο τρόπο προστατεύει από τον κίνδυνο. Ο λόγος είναι ότι ευνοώντας τα έργα που φέρνουν αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα, δεν υιοθετούνται μακροχρόνια προγράμματα τα οποία έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Καθώς όσο πιο μακριά στο χρόνο κοιτάζει κάποιος τόσο αυξάνεται η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος. Κατά τον ίδιο τρόπο προστατεύει από τις συνέπειες του πληθωρισμού. Μεγαλύτερη ρευστότητα 36

Μειονεκτήματα μεθόδου Δεν λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του χρόνου. Αγνοεί κάποιες ταμειακές ροές. Ταμειακές ροές που πραγματοποιούνται μετά την περίοδο payback δεν λαμβάνονται υπόψη, ανεξάρτητα από την συμμετοχή τους στην κερδοφορία του έργου. Αδυνατεί να μετρήσει την κερδοφορία. Η απάντηση που θα δώσει η μέθοδος αυτή είναι σε πόσους μήνες ή χρόνια θα καλυφθεί το αρχικό κεφάλαιο και όχι το κέρδος που θα αποφέρει. Απουσία αντικειμενικών και λογικών κριτηρίων. Η μέθοδος δεν μπορεί να προσφέρει ένα κοινά αποδεκτό κριτήριο για το πότε υιοθετείται μία επενδυτική πρόταση. Κάποιες εταιρείες μπορεί να ορίσουν σαν επιθυμητή περίοδο payback τα τρία έτη άλλες τα δύο έτη κλπ. 5.3.2.2 Accounting Rate of return Αυτή η μέθοδος, υπολογίζει την απόδοση του έργου, εκφράζοντας τα λογιστικά αποτελέσματα σαν ποσοστό επί των παγίων στην λογιστική τους αξία. Για σκοπούς οικονομικής ανάλυσης, το ARR, ή η απόδοση των απασχολούμενων κεφαλαίων (ROCE), χρησιμοποιείται συχνά σαν κριτήριο κερδοφορίας ή αποτελεσματικότητας επενδύσεων. Είτε χρησιμοποιείται σαν οδηγός επενδυτικής απόφασης είτε σαν αναδρομικό μέτρο αξιολόγησης, δηλαδή αφού έχει υλοποιηθεί η επένδυση, παρουσιάζει διάφορα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ορίζεται ως: ARR = Λογιστικά Κέρδη προ αποσβέσεων Λογιστική αξία επενδύσεων Σαν λογιστική αξία επενδύσεων, θεωρείται η ιστορική αξία κτήσης προ αποσβέσεων. 37

38

6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ 6.1 Κερδοφορία προϊόντος Υπάρχουν δύο περιπτώσεις ανάλυσης κερδοφορίας προϊόντος: Α) ανάλυση κερδοφορίας υπάρχοντος προϊόντος Β) ανάλυση κερδοφορίας νέου προϊόντος Α) ανάλυση κερδοφορίας υπάρχοντος προϊόντος. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις εξετάζεται η κερδοφορία όλων των προϊόντων ή των κατηγοριών προϊόντων της επιχείρησης. H ανάλυση σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να γίνεται: Για να εξεταστεί αν κάποια κατηγορία είναι ζημιογόνα Ποιες κατηγορίες συνεισφέρουν περισσότερο στην κερδοφορία Ένα παράδειγμα είναι το ακόλουθο: Έστω ότι μία εταιρεία έχει τις εξής κατηγορίες προϊόντων: Επώνυμα εγχώρια προϊόντα Εγχώρια προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας Εξαγωγές επώνυμων προϊόντων 39

Αποτέλεσμα (Profit & Loss Statement PL) Εγχώρια επωνυμα Εγχώρια ιδ. Ετικ Εξαγωγές Σύνολο Εταιρείας Μικτά έσοδα 120 190 90 400 Επιστροφές 5 4 2 10 Εκπτώσεις 6 10 5 20 Καθαρές πωλήσεις 109 176 83 370 Κόστος α' υλών 42 57 27 126 Άμεσα ΓΒΕ 10 10 5 24 Μικτό κέρδος 57 109 51 220 Άμεσα κόστη πωλήσεων διαφήμιση 25 20 25 70 προβολές 5 5 5 15 έξοδα τοποθέτησης 7 7 9 23 πωλητές 10 10 17 37 Contribution Margin 10 67-5 75 Σταθερά έξοδα Βιομηχανικά 8 13 6 28 Διοίκησης 5 8 4 16 Διάθεσης 1 2 1 4 EBITDA -4 44-16 27 Αποσβέσεις 10 Χρηματοοικονομικά 2 Άλλα 1 Κέρδος 14 40