2.8 Ονοματαλογία IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων I nternational U nion P ure and A pplied hemistry Διεθνής Ένωση Βασικής και Εφαρμοσμένης Χημείας
Πίνακας 2 Ονόματα IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων Διατηρούμενα: μεθάνιο αιθάνιο προπάνιο βουτάνιο 4 3 3 3 2 3 3 2 2 3
Πίνακας 2 Ονόματα IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων Σημείωση: Το n-πρόθεμα δεν είναι μέρος της ονομασίας IUPA οποιουδήποτε αλκανίου. Για παράδειγμα: το n-βουτάνιο είναι " η κοινή ονομασία " για το 3 2 2 3 Βουτάνιο είναι "η η ονομασία IUPA." Άλλες: Λατινικό ή Ελληνικό πρόθεμα για τον αριθμό των ανθράκων + κατάληξη -άνιο
Πίνακας 2 Ονόματα IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων Αριθμός ανθράκων Όνομα 5 πεντάνιο 6 εξάνιο 7 επτάνιο 8 οκτάνιο 9 εννεάνιο 10 δεκάνιο Δομή 3 ( 2 ) 3 3 3 ( 2 ) 4 3 3 ( 2 ) 5 3 3 ( 2 ) 6 3 3 ( 2 ) 7 3 3 ( 2 ) 8 3
Πίνακας 2 Ονόματα IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων Αριθμός ανθράκων Όνομα 11 ενδεκάνιο 12 δωδεκάνιο 13 δεκατριάνιο 14 δεκατετράνιο Δομή 3 ( 2 ) 9 3 3 ( 2 ) 10 3 3 ( 2 ) 11 3 3 ( 2 ) 12 3 15 δεκαπεντάνιο 3 ( 2 ) 13 3 16 δεκαεξάνιο 3 ( 2 ) 14 3
Πίνακας 2 Ονόματα IUPA μη διακλαδισμένων Αλκανίων Αριθμός ανθράκων Όνομα 17 δεκαεπτάνιο 18 δεκαοκτάνιο 19 δεκαεννεάνιο 20 εικοσάνιο Δομή 3 ( 2 ) 15 3 3 ( 2 ) 16 3 3 ( 2 ) 17 3 3 ( 2 ) 18 3 25 εικοσιπεντάνιο 3 ( 2 ) 23 3 30 τριακοντάνιο 3 ( 2 ) 28 3
2.9 Η εφαρμογή των κανόνων της IUPA: Τα ονόματα των ισομερών 6 14
Τα ισομερή 6 14 3 2 2 2 2 3 ( 3 ) 2 2 2 3 ( 3 2 ) 2 3 ( 3 ) 2 ( 3 ) 2 ( 3 ) 3 2 3
Τα ισομερή 6 14 3 2 2 2 2 3 Εξάνιο Το όνομα IUPA του μη διακλαδισμένου αλκανίου με αλυσίδα 6 ανθράκων είναι το εξάνιο.
Η ονοματολογία IUPA των διακλαδισμένων Αλκανίων (Πίνακας 3) Βήμα 1) Βρείτε τη μακρύτερη συνεχή ανθρακική αλυσίδα και χρησιμοποιείστε την ονομασία IUPA του μη διακλαδισμένου αλκανίου ως βάση. Βήμα 2) Προσθέστε το όνομα του υποκαταστάτη ως πρόθεμα. Βήμα 3) 3 Αριθμείστε την αλυσίδα από το εγγύτερο άκρο προς τον υποκαταστάτη, και προσδιορίστε με αριθμό τον άνθρακα στον οποίον συνδέεται.
Τα ισομερή 6 14 2-Μεθυλοπεντάνιο ( 3 ) 2 2 2 3 3-Μεθυλοπεντάνιο ( 3 2 ) 2 3
Τα ισομερή 6 14 2,3-Διμεθυλοβουτάνιο ( 3 ) 2 ( 3 ) 2 2,2-Διμεθυλοβουτάνιο ( 3 ) 3 2 3 Χρησιμοποιείτε αριθμητικά προθέματα (δι-, τρι-, τετρα-, κλπ) σύμφωνα με τον αριθμό των όμοιων υποκαταστατών που συνδέονται στην κύρια αλυσίδα.
2.10 Αλκυλομάδες
Μέθυλο και Αίθυλο Ομάδες Μεθυλο (Me)( ή 3 Αιθυλο (Et)( ή 3 2
Αλκυλομάδες χωρίς διακλαδώσεις R Εάν το ενδεχόμενο σημείο σύνδεσης ευρίσκεται στο άκρο της αλυσίδας, λάβετε το όνομα IUPA του αντιστοίχου μη διακλαδισμένου αλκανίου και αντικαταστείστε τη κατάληξη -άνιο με το -ύλιο. R 3 2 2 2 Βούτυλο-
Αλκυλομάδες χωρίς διακλαδώσεις 3 ( 2 ) 4 2 3 ( 2 ) 5 2 Έξυλο Έπτυλο 3 ( 2 ) 16 2 Οκταδέκυλο
Οι αλκυλομάδες 3 7 ή 3 2 2 Όνομα UPA: Πρόπυλο- Κοινή ονομασία: n-πρόπυλο και ή 3 3 Ονομασία IUPA: 1-Μεθυλοαιθυλο- Κοινή ονομασία: Ισοπρόπυλο
Η ονομασία των Αλκυλομάδων Βήμα 1: Εντοπίστε τη μεγλύτερη συνεχή αλυσίδα αρχίζοντας από το σημείο σύνδεσης. Βήμα 2: 2 Βήμα 3: 3 Αφαιρέστε τη κατάληξη -ανιο από το όνομα του μη διακλαδι- σμένου αλκανίου που έχει τον ίδιο αριθμό ανθράκων με τη μεγαλύτερη συνεχή αλυσίδα και δώστε τη κατάληξη -υλο. Εντοπίστε τους υποκαταστάτες στη μεγαλύτερη συνεχή αλυσίδα. Βήμα 4: Η αλυσίδα αριθμείται πάντοτε αρχίζοντας από το σημείο της σύνδεσης.
Οι αλκυλομάδες 3 7 ή 3 2 2 Ταξινόμηση: Πρωτοταγής αλκυλομάδα Οι αλκυλομάδες ταξινομούνται σύμφωνα με τον βαθμό υποκατάστασης στον άνθρακα που φέρει το σημείο της σύνδεσης. Ένας άνθρακας ο οποίος συνδέεται απευθείας σε άλλον άνθρακα είναι πρωτοταγής.
Οι αλκυλομάδες 3 7 ή 3 3 Ταξινόμηση: Δευτεροταγής αλκυλομάδα Οι αλκυλομάδες ταξινομούνται σύμφωνα με τον βαθμό υποκατάστασης στον άνθρακα που φέρει το σημείο της σύνδεσης. Ένας άνθρακας που συνδέεται απευθείας με δυο άλλους άνθρακες είναι δευτεροταγής.
Οι αλκυλομάδες 4 9 ή 3 2 2 2 Ονομασία IUPA: Βούτυλο Κοινή ονομασία: n-βούτυλο Ταξινόμηση: πρωτοταγής αλκυλομάδα
Οι αλκυλομάδες 4 9 ή 1 2 3 3 2 3 Ονομασία IUPA: 1-Μεθυλοπρόπυλο Κοινή ονομασία: sec-βούτυλο Ταξινόμηση: Δευτεροταγής αλκυλομάδα
Οι αλκυλομάδες 4 9 3 3 2 3 1 2 Ονομασία IUPA: 2-Μεθυλοπροπυλο Κοινή ονομασία: Ισοβουτυλο Ταξινόμηση: Πρωτοταγής αλκυλομάδα
Οι αλκυλομάδες 4 9 3 3 1 2 3 Ονομασία IUPA: 1,1-Διμεθυλαίθυλο Κοινή ονομασία: tert-βούτυλο Ταξινόμηση: Τριτοταγής αλκυλομάδα
2.11 Ονομασίες IUPA Αλκανίων υψηλής διακλάδωσης
Διακλαδισμένα αλκάνια Οκτάνιο 4-Αιθυλοοκτάνιο 4-Αιθυλο Αιθυλο-3-μεθυλοοκτάνιο 4-Αιθυλο Αιθυλο-3,5-διμεθυλοοκτάνιο Αναγράφονται οι υποκαταστάτες με αλφαβητική σειρά αλλά όχι τα αριθμητικά δι-, τρι-, τετρα-, κλπ.
Κανόνας διαφοράς πρώτου σημείου Αυτός είναι πιθανόν ο πλέον δύσκολος από τους κανόνες που συνδέονται με την τέλεια εκμάθηση της ονοματολογίας. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αρίθμηση σύμφωνα με τον κανόνα διαφοράς του πρώτου σημείου είναι: Η κύρια λειτουργική ομάδα λαμβάνει τον μικρότερο δυνατό αριθμό. Οι υποκαταστάτες τότε λαμβάνουν αριθμούς που βασίζονται σε αυτό το σχήμα αρίθμησης με τέτοιο τρόπο ώστε να δίνει τον μικρότερο αριθμό στη πρώτη διαφορά. Στη περίπτωση όπου δεν υπάρχει πρώτο σημείο διαφοράς στους αριθμούς, οι υποκαταστάτες αριθμούνται με βάση την αλφαβητική σειρά δίνοντας στον πρώτο υποκαταστάτη τον μικρότερο δυνατό αριθμό. Σημείωση: Συχνά διδάσκεται ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ στο Λύκειο οτι είναι το μικρότερο άθροισμα αριθμών που προσδιορίζει το σχήμα αρίθμησης.
Παραδείγματα εφαρμογής του κανόνα διαφοράς ονομασίας του πρώτου σημείου 2-μεθυλοπεντάνιο όχι 4-μεθυλοπεντάνιο 2,2,4-τριμεθυλοπεντάνιο όχι 2,4,4-τριμεθυλοπεντάνιο 2,4,4-τριμεθυλοεξάνιο όχι 3,3,5-τριμεθυλοεξάνιο 2,2,6,6,7-πενταμεθυλοοκτάνιο όχι 2,3,3,7,7-πενταμεθυλοοκτάνιο 1-αιθυλο-2- μεθυλοκυκλοεξάνιο όχι 2-αιθυλο-1-μεθυλοκυκλοεξάνιο ή 1-αίθυλο-6-μεθυλοκυκλοεξάνιο Εδώ η μεθυλομάδα λαμβάνει τον μικρότερο αριθμό με την αρίθμηση όπως εμφανίζεται. Η πρώτη διαφορά ευρίσκεται στον δεύτερο αριθμό-με αρίθμηση όπως φαίνεται αυτός διατηρείται μικρότερος (2- παρά 4-). Η πρώτη διαφορά είναι στον πρώτο αριθμό με την εμφανιζόμενη αρίθμηση διατηρείται μικρότερος (2 παρά 3). Κατά την αρίθμηση πρός κάθε κατεύθυνση, η πρώτη διακλάδωση υπάρχει στη θέση 2. Στην αρίθμηση από τα δεξιά, η δεύτερη διακλάδωση ευρίσκεται επίσης στη θέση 2. Στην αρίθμηση από τα αριστερά, η δεύτερη ομάδα θα ευρίσκεται στη θέση 3. Αυτό είναι το πρώτο σημείο διαφοράς, και η ομάδα λαμβάνει τον μικρότερο αριθμό. Το μόριο αυτό αριθμείται από τα δεξιά προς τα αριστερά. Η αρίθμηση προσδιορίζεται με αλφαβητική σειρά: το αιθύλιο προηγείται του μεθυλίου άρα το αιθύλιο λαμβάνει τον μικρότερο αριθμό. Αλλά τότε αριθμούμε αριστερόστροφα για να δώσουμε στο μεθύλιο τον μικρότερο αριθμό (2- αντί 6-)
n 2n 2.12 Ονοματολογία Κυκλοαλκανίου
Κυκλοαλκάνια Τα Κυκλοαλκάνια είναι αλκάνια που περιέχουν έναν δακτύλιο με τρεις ή περισσότερους άνθρακες. Μετρείστε τον αριθμό των ανθράκων στον δακτύλιο, και προσθέστε το πρόθεμα κυκλο στο όνομα IUPA του μη διακλαδισμένου αλκανίου που έχει αυτόν τον αριθμό ανθράκων. Κυκλοπεντάνιο Κυκλοεξάνιο
Κυκλοαλκάνια Ονομάστε τις οποιεσδήποτε αλκυλομάδες πάνω στον δακτύλιο με τον συνήθη τρόπο. 2 3 Αιθυλοκυκλοπεντάνιο
Κυκλοαλκάνια Ονομάστε τις οποιεσδήποτε αλκυλομάδες πάνω στον δακτύλιο με τον συνήθη τρόπο. Αναγράφονται οι υποκαταστάτες με αλφαβητική σειρά και αριθμούνται προς την κατεύθυνση η οποία δίνει τον μικρότερο αριθμό στο πρώτο σημείο διαφοράς της ονομασίας. 3 3 2 3 3-Αιθυλο Αιθυλο-1,1-διμεθυλοκυκλοεξάνιο