Προτάσεις σε σχέση με τη φορολογική ρύθμιση συνταξιοδοτικών σχεδίων Νοέμβριος, 2014
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) είναι ο αναγνωρισμένος φορέας της κυπριακής ασφαλιστικής βιομηχανίας με τακτικά μέλη 28 ασφαλιστικές εταιρείες που στο σύνολο τους αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 95% της ετήσιας παραγωγής ασφαλίστρων στην εγχώρια αγορά. Ως η κύρια και ενιαία φωνή της Κυπριακής ασφαλιστικής αγοράς εργάζεται για την προβολή συλλογικών θέσεων και προτάσεων προς την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Ταυτόχρονα ενεργοποιείται για την διαμόρφωση πολιτικής με τελική κατεύθυνση τον εκσυγχρονισμό του κλάδου, την προώθηση ψηλών προτύπων εξυπηρέτησης του κοινού, την μεγιστοποίηση της εισφοράς στην εθνική οικονομία και την ενδυνάμωση του θεσμού της ασφάλισης. Ο ΣΑΕΚ είναι ενεργό μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εταιρειών (Insurance Europe) και του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτασφάλισης (IUMI). Συμμετέχει παράλληλα σε αρκετά άλλα διεθνή επαγγελματικά σώματα και επιτροπές. Επιπρόσθετα, ο σύνδεσμος είναι ο εκπρόσωπος της βιομηχανίας στα δύο εγχώρια επιχειρηματικά και εργοδοτικά σώματα, το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ. Η Κυπριακή ασφαλιστική αγορά συμβάλει στην εθνική οικονομία της Κύπρου και στην κοινωνία: Με κοινωνικές παροχές μέσα από πληρωμές απαιτήσεων και άλλων ωφελημάτων που τα τελευταία τρία χρόνια ξεπερνούν τα 2,1 δις ευρώ Με ένα κύκλο εργασιών 772 εκ ευρώ (2013) που αντιπροσωπεύει το 5,5% του ΑΕΠ Με επενδύσεις 1,9 δις ευρώ (2013) και Προσφέροντας 4000 θέσεις εργασίας πλήρης απασχόλησης και στηρίζοντας σημαντικά παρεμφερή επαγγέλματα (2014).
Προτάσεις Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) για φορολογική μεταχείριση των ταμείων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών και των ασφαλιστικών συμβολαίων που προνοούν για την καταβολή συντάξεων για ενημέρωση του υπουργείου Οικονομικών Ο Περί της Ίδρυσης, των Δραστηριοτήτων και της Εποπτείας των Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2014 ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2014, ανοίγοντας νομοθετικά το δρόμο στην εμπλοκή των ασφαλιστικών εταιρειών Ζωής στον τομέα των σχεδίων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών, όπως άλλωστε προβλέπει και η σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία. Ωστόσο για να καταστεί και πρακτικά εφαρμόσιμος ο σχετικός Νόμος βασική προϋπόθεση είναι η προώθηση των σχετικών Κανονισμών για τη φορολογική μεταχείριση των συνταξιοδοτικών σχεδίων, η διαμόρφωση και προώθηση των οποίων παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ο ΣΑΕΚ πιστεύει ότι είναι εξαιρετικής σημασίας οι Κανονισμοί να στοχεύουν στην επίτευξη ισότιμου καθεστώτος μεταξύ των διαφόρων παροχέων αλλά και στην ενθάρρυνση του πολίτη, μέσα από κατάλληλα φορολογικά κίνητρα, να συμβάλλει ο ίδιος συμπληρωματικά ώστε να διατηρήσει ένα ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο μετά την αφυπηρέτηση. Με δεδομένη την αδυναμία των ωφελημάτων που παρέχονται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων προκειμένου να εξασφαλίζεται ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης στους συνταξιούχους, αλλά και της αναμενόμενης επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων λόγω των πιέσεων που προκαλεί τόσο η πληθυσμιακή γήρανση όσο και η οικονομική κατάσταση της χώρας, είναι απαραίτητη η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, και ειδικά της ασφαλιστικής βιομηχανίας, στην παροχή επικουρικών προς τη σύνταξη από το ΤΚΑ συνταξιοδοτικών ωφελημάτων. Άλλωστε ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην εξασφάλιση συμπληρωματικών και αξιόπιστων συντάξεων αναγνωρίζεται και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της δηλωθείσας στρατηγικής της Κοινότητας. Υπενθυμίζεται ότι η οδηγία 41/2003 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ίδρυση, εγγραφή, εποπτεία και λειτουργία των ταμείων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών εξυπακούει ριζικές αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των συνταξιοδοτικών παροχών με βασικό στόχο τα ιδρύματα τα οποία προσφέρουν υπηρεσίες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών να μεριμνούν γενικώς για την καταβολή ισόβιας σύνταξης και να εξασφαλίζουν ότι οι ηλικιωμένοι δεν θα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτώχειας αλλά θα απολαμβάνουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Επισημαίνουμε επίσης ότι το Εθνικό Συμβούλιο για την Οικονομία στην έκθεση που κατέθεσε τον Αύγουστο 2014 στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εισηγείται την ανάπτυξη ιδιωτικών επαγγελματικών συνταξιοδοτικών σχεδίων και συγκεκριμένα αναφέρεται στο επιτυχές παράδειγμα του Καναδά.
Προτάσεις για ενιαίο φορολογικό πλαίσιο Ο ΣΑΕΚ πιστεύει ότι το φορολογικό πλαίσιο που θα πρέπει να διέπει όλα τα συνταξιοδοτικά σχέδια/ταμεία στην Κύπρο είναι το γνωστό EET (Exempt/Exempt/Tax), το οποίο εφαρμόζεται με επιτυχία σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ. Το φορολογικό αυτό μοντέλο φοροαπαλλάσσει τις εισφορές στα σχέδια/ταμεία και το εισόδημα από επενδύσεις, τουλάχιστον μέχρι ένα ανώτατο όριο, και φορολογεί τις παρεχόμενες συντάξεις. Έχουμε δηλαδή αναστολή της καταβολής φορολογίας ενόσω ο πολίτης συνεισφέρει σε συνταξιοδοτικά σχέδια και επιβαρύνεται με φόρο αργότερα, κατά τη φάση της καταβολής σε αυτόν της σύνταξης με τη μορφή της προσόδου. Το μοντέλο αυτό παρέχει το κίνητρο για την ανάπτυξη των επαγγελματικών σχεδίων συνταξιοδοτικών παροχών ή/και ιδιωτικών συνταξιοδοτικών σχεδίων από εγκεκριμένους και εποπτευόμενους οργανισμούς που διαθέτουν τους μηχανισμούς αλλά και την κατάρτιση να διεξάγουν τις εργασίες αυτές, παρέχοντας παράλληλα τα εχέγγυα για την εξασφάλιση ψηλότερης σύνταξης μέσω της αποτελεσματικότερης διαχείρισης που μπορούν να προσφέρουν. Ο ΣΑΕΚ, έχοντας πάντοτε ως στόχο οι συνταξιοδοτικές παροχές να είναι όχι μόνο βιώσιμες αλλά και επαρκείς, εισηγείται η φορολογική μεταχείριση των συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών σχεδίων/ταμείων να τύχει ειδικής προσέγγισης, παρέχοντας τέτοια κίνητρα στον πολίτη ώστε να ενθαρρύνεται να εξασφαλίζει συνολική σύνταξη που να διασφαλίζει την διατήρηση του βιοτικού επιπέδου του. Επειδή με βάση το μοντέλο EET το κράτος θα αποκομίζει ικανοποιητικά φορολογικά έσοδα στο στάδιο της καταβολής των συντάξεων, θα πρέπει οι συνεισφορές των πολιτών για την εξασφάλιση της συμπληρωματικής σύνταξης να εκπίπτουν από τις πρόνοιες της υφιστάμενης νομοθεσίας που περιορίζουν τις φορολογικές εκπτώσεις στο 1/6 του φορολογητέου εισοδήματος. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η ισότιμη αντιμετώπιση των ιδιωτικών συντάξεων με τις κρατικές. Σημειώνεται σχετικά ότι ήδη το 1/6 της παρεχόμενης φορολογικής έκπτωσης εξαντλείται σημαντικά λόγω της υποχρεωτικής συνεισφοράς για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις που σήμερα ανέρχεται στο 7,8% και που σύντομα θα αυξηθεί σημαντικά με την καταβολή των εισφορών για το ΓεΣΥ. Εισηγήσεις για χαρακτηριστικά εγκριμένων συνταξιοδοτικών σχεδίων/ταμείων Ο ΣΑΕΚ πιστεύει ότι για να αναγνωρίζεται ένα σχέδιο/ ταμείο παροχών ως εγκεκριμένο συνταξιοδοτικό και να τυγχάνει συνεπώς ειδικής φορολογικής μεταχείρισης, θα πρέπει να ικανοποιεί κάποια βασικά χαρακτηριστικά. Ως τέτοια χαρακτηριστικά θεωρούμε τα ακόλουθα: - Ένα σημαντικό ποσοστό που θα έχει συσσωρευτεί κατά την αφυπηρέτηση (σε σχέδια καθορισμένης εισφοράς) ή του καθορισμένου ποσού που θα δικαιούται να λάβει κάποιος στην αφυπηρέτηση (σε σχέδια καθορισμένων ωφελημάτων) να λαμβάνεται υπό μορφή προσόδου (σύνταξης) η οποία να φορολογείται με τους συντελεστές φορολογίας του εισοδήματος. Το υπόλοιπο να καταβάλλεται εφάπαξ κατά την έναρξη της αφυπηρέτησης χωρίς να φορολογείται. - Η σύνταξη που προέρχεται από επαγγελματικό ή ατομικό συνταξιοδοτικό σχέδιο να είναι πληρωτέα με τη συμπλήρωση της συντάξιμης ηλικίας των πολιτών. Σε περίπτωση θανάτου ή μόνιμης ανικανότητας πριν τη συντάξιμη ηλικία, τα
προβλεπόμενα ωφελήματα να παρέχονται όταν επισυμβεί το γεγονός χωρίς να φορολογούνται. - Ο δανεισμός μελών επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων από τα ίδια τα ταμεία καθώς και από ατομικά σχέδια συνταξιοδοτικών παροχών θα πρέπει να απαγορεύεται καθώς πρώτιστο μέλημα των σχεδίων αυτών θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση βιώσιμων και αξιόπιστων συνταξιοδοτικών παροχών. - Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να απαγορεύεται η εξαγορά ατομικών συνταξιοδοτικών σχεδίων καθώς επίσης και η εξαργύρωση ωφελημάτων από μέλη επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων κατά οποιαδήποτε περίοδο πριν τη συνταξιοδότηση, όπως π.χ. όταν αλλάζει εργοδότη. - Οποιαδήποτε μεταβίβαση μέρους του συνταξιοδοτικού ωφελήματος στον/στην σύζυγο ή ανήλικα τέκνα, να μην υπόκειται σε επιπρόσθετη φορολόγηση. - Η μεταφορά ωφελημάτων από μέλη ενός επαγγελματικού συνταξιοδοτικού σχεδίου σε άλλο θα πρέπει να είναι επιτρεπτή εάν και εφ όσον το τελευταίο είναι αναγνωρισμένο και εγκεκριμένο συνταξιοδοτικό ταμείο. Προς αποφυγή δημιουργίας συνθηκών εκμετάλλευσης του κοινού θα πρέπει να απαγορεύεται η επιβολή οποιωνδήποτε χρεώσεων για μεταφορά από ένα ταμείο σε άλλο. - Σχέδια που προνοούν ότι το ποσό που καθίσταται πληρωτέο στη λήξη για την εξαγορά/μετατροπή του σε πρόσοδο θα πρέπει να παρέχουν το δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικής εταιρείας χωρίς οποιοδήποτε περιορισμό που να επιβάλλει την αγορά της προσόδου από την ασφαλιστική εταιρεία που παρείχε το συνταξιοδοτικό σχέδιο. 30 Οκτωβρίου 2014 Ref.No.:L161-2014/pensions/epagelmatikidiaxeirisitamionepagelamtikonparoxon/revisedpaperontaxtreatment