ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ EDUC - 043 Επιτροπή των Περιφερειών Βρυξέλλες, 7 Σεπτεµβρίου 2005 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ της Επιτροπής "Πολιτισµός και Παιδεία" για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συµβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών «Η στρατηγική i2010 Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση» COM (2005) 229 τελικό Εισηγήτρια: η κα Γεννηµατά Πρόεδρος ιευρυµένης Ν.Α. Αθηνών-Πειραιώς Πρόεδρος ENAE (EL/PES) Το παρόν έγγραφο θα εξεταστεί στη συνεδρίαση της επιτροπής "Πολιτισµός και Παιδεία" στις 22 Σεπτεµβρίου 2005 και ώρα 09:30. ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΣΤΑΛΗ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΙΣ: 2 Σεπτεµβρίου 2005 CdR 252/2005 Τ/ελ - 101 rue Belliard - B-1040 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - Τηλ. +32 (0)2/282 24 34/282 20 28 - Φαξ +32 (0)2/282 20 71 - ιαδίκτυο http://www.cor.eu.int EL
- 1 - Α. Σύντοµη Εισαγωγή Στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο το οποίο διαδραµατίστηκε στη Λισσαβόνα τον Μάρτιο του 2000, οι Αρχηγοί των Κρατών και των Κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατύπωσαν µια στρατηγική, γνωστή ως «η Στρατηγική της Λισσαβόνας» µε σκοπό να προετοιµάσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στις προκλήσεις του 21 ου αιώνα. Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ICT-ΤΠΕ) αποτέλεσαν παράγοντα αποφασιστικής σηµασίας για την επίτευξη αυτών των αντικειµενικών επιδιώξεων. Σε απάντηση αυτού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις πρωτοβουλίες e-europe για να δώσει µια πολιτική ώθηση στην εξέλιξη της κοινωνίας της πληροφορίας. Η συνεκτική πολιτική της νέας Στρατηγικής της Λισσαβόνας αναγνωρίζει τις προτεραιότητες κοινωνικής σπουδαιότητας. Για κάθε προτεραιότητα, ξεκαθαρίζει τα πιο συναφή πεδία δράσης και για κάθε πεδίο δράσης, προτείνει ένα σύνολο από σαφείς οδηγίες στα Κράτη Μέλη και Περιφέρειες. 1. Προτεραιότητα νούµερο ένα Αναδεικνύουµε την Ευρώπη και τις περιφέρειες της σε ένα πιο ελκυστικό µέρος για επένδυση και εργασία. 2. Προτεραιότητα νούµερο δυο Βελτιώνουµε τη Γνώση και την καινοτοµία για ανάπτυξη. Προτεραιότητα στην κοινωνία της πληροφορίας για όλους (συγκεκριµένα την πρωτοβουλία i2010 Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας). 3. Προτεραιότητα νούµερο τρία Περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Η προτεινόµενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρατηγική i2010 αποτελεί συνέχεια της πρωτοβουλίας e-europe 2005. Συγκεκριµένα η Επιτροπή προτείνει τρεις κύριες προτεραιότητες / κατευθύνσεις : α) Ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος της πληροφορίας β) Καινοτοµία και επενδύσεις γ) Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας χωρίς κοινωνικό αποκλεισµό Με βάση τις κατευθύνσεις και στα πλαίσια της ανανεωµένης εταιρικής συνεργασίας της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει τους γενικούς προσανατολισµούς πολιτικής, επιδιώκοντας σε ενδεικτική κι όχι περιοριστική βάση: Να βελτιώσει την υφιστάµενη χρήση υπηρεσιών, προκειµένου να αυξήσει τον οικονοµικό αντίκτυπο των ΤΠΕ, Να βελτιώσει τη χρήση των ερευνητικών αποτελεσµάτων TΠΕ και να συµβάλλει σε µια «ηλεκτρονική κοινωνία» χωρίς αποκλεισµούς,
- 2 - Να στηρίξει την επίδραση που θα έχει στη παγκόσµια Οικονοµία η ανάπτυξη των ΤΠΕ, µε την θέσπιση συνεκτικού πλαισίου, Να διασφαλίσει την πρωτοπορία της σε πεδία που διαθέτει αναγνωρισµένη ισχύ, Να βελτιώσει την πρόσβαση στις υπηρεσίες ΤΠΕ, Να ενισχύσει τις ηµόσιες υπηρεσίες ΤΠΕ, Να βελτιώσει την ποιότητα ζωής, Να βελτιώσει τις επενδύσεις σε έρευνα και καινοτοµία στις ΤΠΕ στην Ευρώπη µέσω συµπληρωµατικών µέτρων, Να υποστηρίξει στρατηγική συνεργασία µεταξύ ερευνητικών προγραµµάτων ΤΠΕ, συνενώνοντας δραστηριότητες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, Να διατυπώσει συγκεκριµένες προτάσεις σχετικά µε την κοινωνία της πληροφορίας για όλους στο πλαίσιο των στρατηγικών κατευθύνσεων της Κοινότητας για την σύγκλιση, 2007-2013, Να ορίσει πολιτικές ηλεκτρονικού επιχειρείν που στοχεύουν στην άρση τεχνολογικών, οργανωτικών και νοµικών φραγµών για υιοθέτηση ΤΠΕ µε εστίαση στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, Να αναπτύξει εργαλεία για την υποστήριξη νέων µοντέλων εργασίας που βελτιώνουν την καινοτοµία σε επιχειρήσεις και την προσαρµογή σε ανάγκες νέων δεξιοτήτων Για την υλοποίηση των επιδιώξεων κυρίως απαιτείται : Σύγκλιση πολιτικής καθώς και προθυµία για την προσαρµογή των πλαισίων κανονιστικών ρυθµίσεων όπου αυτό απαιτείται ώστε να συµβαδίζουν µε την αναδυόµενη ψηφιακή οικονοµία, Προορατική πολιτική προσέγγιση, που θα τονώνει τις ευνοϊκές εξελίξεις στην αγορά και θα προωθεί την κοινωνία της πληροφορίας, Στρατηγική έρευνα σε ΤΠΕ ώστε να εξασφαλισθεί ο ηγετικός ο ρόλος της Ευρώπης σε πεδία όπου διαθέτει αναγνωρισµένη ισχύ, Στοχοθετηµένη έρευνα σε σηµεία συµφόρησης, Περισσότερες επενδύσεις στην έρευνα των ΤΠΕ ώστε να καλύψει τον στόχο της Βαρκελώνης, ιαλειτουργία συσκευών, διατάξεων, πλατφόρµων και υπηρεσιών, ηµιουργία ταχύτερων περισσότερο καινοτοµικών και ανταγωνιστικών ευρυζωνικών υπηρεσιών σε οικονοµικά προσιτές τιµές, Αυξηµένη Νοµική, Οικονοµική και Τεχνολογική ασφάλεια, Συνεκτικό σύστηµα επίκαιρων κανόνων για την κοινωνία της πληροφορίας και τα µέσα επικοινωνίας, Αναθεώρηση του πλαισίου κανονιστικών ρυθµίσεων για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ηµιουργία νέων οργανωτικών αλλαγών στις οποίες να συγκαταλέγονται νέες πρακτικές, νέες δεξιότητες και διαφορετικοί κανόνες, ροµολόγηση έργων επίδειξης, πρωτοβουλιών και κατευθύνσεων. Συµπερασµατικά
- 3 - Είναι αναµφίβολο ότι η στρατηγική i2010 θα συµβάλει σηµαντικά σε µια Ευρώπη ελκυστικότερη για επενδύσεις και καινοτοµία σε προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται στη γνώση. Μέσα σε αυτό το φιλόδοξο πεδίο που διανοίγει η στρατηγική i2010 ο κάθε συντελεστής της Ευρωπαϊκής πολιτικής έχει σηµαντικές και ξεκάθαρες αρµοδιότητες και ρόλους: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, µέσω του κοινοτικού προγράµµατος της Λισσαβόνας και ιδίως της στρατηγικής i2010, θα αναλάβει ηγετικό ρόλο αναπτύσσοντας τις σχετικές προτάσεις, επικαιροποιώντας τις κανονιστικές ρυθµίσεις και υποστηρίζοντας πολιτικές για την αντιµετώπιση της ηλεκτρονικής ένταξης και της ποιότητας ζωής. Τα κράτη µέλη, µέσω των εθνικών προγραµµάτων µεταρρυθµίσεων, θα πρέπει να προσδιορίσουν τις προτεραιότητες για την κοινωνία της πληροφορίας, να εξασφαλίζουν ταχεία και πλήρη µεταφορά του νέου πλαισίου κανονιστικών ρυθµίσεων, να αυξήσουν την έρευνα ΤΠΕ από εθνικούς πόρους, να αναπτύξουν σύγχρονες και διαλειτουργικές δηµόσιες υπηρεσίες που χρησιµοποιούν ΤΠΕ, να χρησιµοποιήσουν τη σηµαντική αγοραστική τους δύναµη για να δώσουν ώθηση στην καινοτοµία στις ΤΠΕ, να καθορίσουν φιλόδοξους στόχους όσον αφορά εξελίξεις στην κοινωνία της πληροφορίας, σε εθνικό επίπεδο. Οι λοιποί ενδιαφερόµενοι θα πρέπει να αναλάβουν δέσµευση για έναν ανοιχτό και εποικοδοµητικό διάλογο σε υποστήριξη µιας καινοτοµικής κοινωνίας της πληροφορίας, αποβλέποντας στην αύξηση των επενδύσεων σε έρευνα και τεχνολογία στις ΤΠΕ, ενώ θα πρέπει να καταβληθούν εποικοδοµητικές προσπάθειες σε πεδία όπου υπάρχουν καθοριστικά σηµεία συµφόρησης για τις εξελίξεις στην ψηφιακή οικονοµία. Με τη στρατηγική i2010, η Επιτροπή δροµολογεί µια νέα, ολοκληρωµένη πολιτική προσέγγισης στην κοινωνία της πληροφορίας. Πλήρως ευθυγραµµισµένη µε τον νέο κύκλο διακυβέρνησης της επαναδροµολογηµένης στρατηγικής της Λισσαβόνας, η στρατηγική i2010 θα συµβάλει στον κεντρικό στόχο της Λισσαβόνας, την αειφόρο ανάπτυξη και απασχόληση. Η Επιτροπή των Περιφερειών Λαµβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη σπουδαιότητα που έχει για την ανάπτυξη της Ευρώπης ο τεχνολογικός και πληροφορικός τοµέας, θεωρούµε ότι η πρωτοβουλία i2010 πρέπει να υποστηριχθεί διότι είναι σε θέση να διαµορφώσει µε αποτελεσµατικότητα την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινωνία της πληροφορίας και τα µέσα επικοινωνίας για τα επόµενα έτη. Θα πρέπει όµως να αναφέρουµε γενικά ότι µε βάση τις τρεις κατευθυντήριες κατευθύνσεις της Επιτροπής, η Επιτροπή των Περιφερειών οφείλει να εκφράσει τις απόψεις της. Σε ότι αφορά τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό χώρο της πληροφορίας η Επιτροπή των Περιφερειών :
- 4 - Οφείλει να εκφράσει την άποψή ότι το περιεχόµενο των νέων υπηρεσιών και τα νέα ψηφιακά µέσα δεν πρέπει να εξετάζονται µόνον από οικονοµική άποψη αλλά και να αναπτύσσονται σύµφωνα µε τις κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες. Οφείλει να στηρίξει την ενεργητική πολιτική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: διότι το δυναµικό της αγοράς ΤΠΕ είναι τεράστιο και η Ευρώπη πρέπει να το εκµεταλλευτεί. Μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά µε κανόνες που δεν διαφέρουν από το ένα κράτος στο άλλο είναι ιδιαίτερα πρόσφορη για τις επιχειρήσεις. Να διασφαλίσει ότι υφίσταται το περιθώριο για ατοµικές εφαρµογές στο πλαίσιο των τοπικών και περιφερειακών υπηρεσιών. Να σχολιάσει τα θέµατα προστασίας καταναλωτών και δεδοµένων και να εκφράσει τις θέσεις της ότι οι νέες υπηρεσίες και εφαρµογές ΤΠ πρέπει να τηρούν πάντοτε τους κανόνες προστασίας δεδοµένων και ότι οι καταναλωτές πρέπει πάντοτε να είναι σε θέση να γνωρίζουν τον τρόπο µε τον οποίο χρησιµοποιούνται τα προσωπικά τους δεδοµένα. «Η ευαισθητοποίηση σχετικά µε την ανάγκη αυτοπροστασίας»δεν επαρκεί. Σε ότι αφορά την Καινοτοµία και τις επενδύσεις η Επιτροπή των Περιφερειών : Οφείλει να στηρίξει σαφώς την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για περισσότερη και καλύτερη έρευνα ΤΠΕ στην Ευρώπη. Ωστόσο, πρέπει να καταστεί σαφές ότι τα αποτελέσµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν προς όφελος του συνόλου της ευρωπαϊκής βιοµηχανίας και, µε τον τρόπο αυτό, να στηρίξουν τη διαδικασία της Λισσαβόνας σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Οφείλει, παρά την µη επίτευξη συµφωνίας για τις δηµοσιονοµικές προοπτικές, να επιµείνει σε ένα υψηλό προϋπολογισµό για την έρευνα για την περίοδο 2007-2013, «ακόµη και αν θα έπρεπε να αλλάξουν άλλα µέρη των δηµοσιονοµικών σχεδίων για την περίοδο 2007-2013». Πρέπει να συνεκτιµήσει προσεκτικά τις ιδιαιτερότητες του ΤΠΕ επειδή η µετατροπή των αποτελεσµάτων της έρευνας σε προϊόντα κατέχει ουσιαστική σηµασία για κάθε οικονοµία και τεχνολογία. Τούτο ισχύει κυρίως διότι οι νέες τεχνολογίες ΤΠΕ επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ηλεκτρονική διακυβέρνηση) καθώς και τον τρόπο οργάνωσης και εκτέλεσης των αρµοδιοτήτων τους (ηλεκτρονική µάθηση, ηλεκτρονική υγεία κτλ). Σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας χωρίς κοινωνικό αποκλεισµό η Επιτροπή των Περιφερειών : Οφείλει να υπογραµµίσει την ανάγκη ισορροπίας µεταξύ των (θετικών) οικονοµικών επιπτώσεων των ΤΠΕ και τις ενδεχόµενες κοινωνικές, νοµικές και πολιτιστικές συνέπειες της εισαγωγής ΤΠΕ στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών. εν είναι σίγουρο ότι όλοι οι ενδιαφερόµενοι θα κάνουν θεµιτή χρήση των νέων τεχνολογιών. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να συνδεθούν οι στρατηγικές ΤΠΕ µε την πολιτική για τη νεολαία και την εκπαίδευση. Οφείλει να διασφαλίσει ότι οι βασικές δεξιότητες και η εκµάθηση των ΤΠΕ θα συµπληρώνουν και δεν θα αντικαθιστούν τις παραδοσιακές µεθόδους επικοινωνίας, εξαιτίας του ότι η χρήση των ΤΠΕ ως νέα «πολιτιστική τεχνική» γραφής και ανάγνωσης, θα σηµάνει ότι οι παραδοσιακές πηγές και δίαυλοι πληροφόρησης (εφηµερίδες, επιστολογραφία) θα συναντώνται ολοένα και αραιότερα.
- 5 - Οφείλει να υπογραµµίσει πάλι την ανάγκη πολιτιστικής και γλωσσικής πολυµορφίας και ότι η χρήση της αγγλικής γλώσσας στον τοµέα των ΤΠΕ, δεν πρέπει να εµποδίζει την παροχή στους πολίτες εξειδικευµένων υπηρεσιών σε άλλες γλώσσες, αλλά αντίθετα πρέπει να τηρείται η αρχή της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυµορφίας. Οφείλει να αναφερθεί στην ανάγκη ψηφιοποίησης της γραπτής ευρωπαϊκής κληρονοµιάς, προκειµένου να διαφυλαχθεί για τις επόµενες γενεές. Τούτο πρέπει να γίνει για όλες τις γλώσσες / περιφέρειες / χώρες της Ευρώπης. Προτάσεις Επί πλέον των πιο πάνω θα θέλαµε να προτείνουµε να δοθεί ιδιαίτερη έµφαση και υψηλή προτεραιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη µέλη, στην αποκέντρωση και διαχείριση πολιτικών, προγραµµάτων δράσης και οικονοµικών πόρων προς τις Τοπικές και Περιφερειακές αρχές σε θέµατα i2010, για να αναπτύξουν υπηρεσίες και υποδοµές που ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Επίσης να διαµορφωθούν και αξιοποιηθούν δείκτες συγκριτικής απεικόνισης σε σχέση µε την περιφερειακή εξάπλωση και χρήση των τεχνολογιών ΤΠΕ, ώστε να προκύψουν συµπεράσµατα χρήσιµα και αναγκαία για την υιοθέτηση µέτρων οικονοµικής - διοικητικής σύγκλισης προς την κατεύθυνση του e-πολίτη. CdR 252/2005 Τ/ελ