4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 2 Θέματα για Συζήτηση. Όροι και Ορολογία Συμμόρφωση Προσκόλληση Συνεργατική Θεραπεία - Αυτοδιαχείριση Παράγοντες που επιδρούν Πως εκτιμάται η «Προσκόλληση στη θεραπεία» Γιατί όλος αυτός ο ντόρος; Στρατηγικές προαγωγής της Συνεργατικής Θεραπείας Παγίδες προς αποφυγή Τελικά.;
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 3 Όροι σε σύγχυση.. Επαγγελματίες σε σύγχυση. Ασθενείς σε σύγχυση.? Η τελικά Συμφωνία Συνεργατικής Θεραπείας Και Αυτοδιαχείριση;
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 4 Ορολογία το μέτρο στο οποίο οι ασθενείς ακολουθούν τις ιατρικές οδηγίες WHO Meeting,2001 Το μέτρο στο οποίο η συμπεριφορά ενός ατόμου λήψη θεραπείας, τήρηση διαιτολόγιο ή αλλαγές τρόπου ζωής ανταποκρίνεται στις συμφωνημένες συστάσεις ενός παρόχου υπηρεσιών υγείας WHO Adherence Project 2003
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 5 Αυτοδιαχείριση (self management) οι δραστηριότητες που εκτελεί και οι στόχοι που θέτει ο ασθενής* με ένα ή περισσότερα χρόνια νοσήματα ώστε να ζει καλά. Οι στόχοι περιλαμβάνουν: την απόκτηση εμπιστοσύνης στον εαυτό του την αυτό-αποτελεσματικότητα για επιτυχημένη διαχείριση της ιατρικής, προσωπικής και συναισθηματικής κατάστασής του. *Δραστηριότητες και στόχοι βασισμένοι στις προσωπικές τους επιλογές σύμφωνα με το πελατοκεντρικό μοντέλο
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 6 Αυτοδιαχείριση 2 (self management) Για τον ασθενή σημαίνει ότι: Γνωρίζει επαρκώς τη νόσο από την οποία πάσχει και την κατάσταση της υγείας του. Συμμετέχει στην ανάπτυξη του πλάνου της φροντίδας του. Εμπλέκεται σε δραστηριότητες που αφορούν τη φροντίδα του. Παρακολουθεί και ο ίδιος την κατάσταση της υγείας του και διαχειρίζεται τα συμπτώματα. Διαχειρίζεται επιτυχώς τις κοινωνικές ή άλλες συνέπειες της νόσου του.
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 7
Τύποι μη συνεργασίας Η βασισμένη σε Άγνοια Τόσο ο ασθενής όσο και ο επαγγελματίας υγείας θεωρούν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα μη συνεργασίας ασθενή Συνήθη Αίτια: Λανθασμένες τεχνικές διαχείρισης και επικοινωνίας Φτωχή κατανόηση των οδηγιών Εμπόδια επικοινωνίας λόγω γλώσσας Διανοητική στέρηση WHO, 2003 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 8
WHO, 2003 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 9 Τύποι μη συνεργασίας Η Ασταθής Οι οδηγίες έχουν συμφωνηθεί και γίνει κατανοητές αλλά δεν ακολουθούνται. Συνήθη Αίτια: Έλλειψη χρόνου Πολυπλοκότητα Οδηγιών Το ξέχασα.. Τροποποιήσεις προγράμματος καθημερινότητας Προβλήματα καθημερινότητας, στρες Έλλειψη φαρμάκων (μου τελείωσαν.)
WHO, 2003 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 10 Τύποι μη συνεργασίας H Σκόπιμη Αφορά συνειδητή απόφαση του ασθενή να μην ακολουθήσει τις οδηγίες Συνήθη αίτια: Βελτίωση κλινικής εικόνας Διαφωνία με αναγκαιότητα θεραπείας Διαφωνία με αποτελεσματικότητα της θεραπείας Φόβος παρενεργειών, πολυπλοκότητα Προσωπικά εμπόδια και πεποιθήσεις ασθενή
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 11 Αίτια Μη Συνεργασίας Έλλειμμα Εμπιστοσύνης Πολυπλοκότητα Θεραπείας/Οδηγιών Κοινωνικο-Οικονομικοί Παράγοντες Έλλειμμα Πληροφόρησης Κοινωνικός Αποκλεισμός Εξωγενή Διανοητική Υστέρηση Αγχώδεις Διαταραχές Κατάθλιψη Άρνηση Αντίσταση Έλλειμμα Κινήτρου Επιθυμία διατήρησης «ρόλου ασθενή» Αμφιθυμία για αποτελεσματικότητα Ψυχολογικά Σοβαρότητα Νόσου Παρενέργειες Θεραπείας Σωματικά/ Φυσικά
Loghman Adham M, Am J Managed Care- 2003, WHO, Adher/nce Project 2003 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 12 Τρόποι Αξιολόγησης της Συνεργασίας Βιοχημικές παράμετροι Σωματικές / Φυσικές Μετρήσεις Άμεση Παρατήρηση λήψης θεραπείας Μετρητές ενσωματωμένοι στα φάρμακα Άμεσοι Μέθοδοι Αυτό αναφορές Νοσηλευτικές Μετρήσεις Μετρήσεις Φαρμάκων (αρ. χαπιών/χρόνος συνταγογράφησης) Συνεντεύξεις και Ερωτηματολόγια Μικροηλεκτρονικός Έλεγχος (bottle cap) Εργαλεία Αξιολόγησης (MARS, DAI κ.α.) Έμμεσοι Μέθοδοι
Held PJ et al, Kidney Int 1996, Block G et al Am J Kidn Dis 1998 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 13 Συνέπειες Μη Συνεργασίας στην Κλινική Πρακτική Σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας και νοσηρότητας Παροχή φροντίδας και θεραπείας επιβαρύνονται Η φροντίδα των ασθενών που δεν συνεργάζονται επιτείνει το σύνδρομο εξουθένωσης των νοσηλευτών. Αύξηση κόστους υγειονομικής φροντίδας και θεραπείας
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 14 Εκπαιδευτικές Στρατηγικές Προαγωγής Συνεργασίας 1 Στόχος: Η αύξηση της γνώσης και της κατανόησης Χρησιμοποιούν προφορικά και γραπτά εργαλεία και βασίζονται σε νέου τύπου εκπαίδευση ασθενή μέσω οργανομένων προγραμμάτων αυτοδιαχείρισης Έχουν αποτέλεσμα όπου η μη προσκόλληση στη θεραπεία οφείλεται σε έλλειμμα κατανόησης και γνώσης
Η Εκπαίδευση στην Αυτοδιαχείριση Παραδοσιακή Εκπαίδευση Παρέχει πληροφορίες και διδάσκει τις τεχνικές και δεξιότητες που σχετίζονται με το νόσημα. Αντανακλά σε ευρέως κοινά προβλήματα που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη ασθένεια Αφορά σε συγκεκριμένες ασθένειες και προσφέρει πληροφορίες και τεχνικές δεξιότητες που σχετίζονται με τη νόσο Βασίζεται στην θεωρία ότι η γνώση για τη νόσο καθορίζει & αλλάζει τη συμπεριφορά παράγοντας καλύτερα αποτελέσματα Ο στόχος είναι η «συμμόρφωση» Εκπαίδευση στην Αυτοδιαχείριση Διδάσκει δεξιότητες για αυτενέργεια ατόμου ανάλογη των προβλημάτων. Τα προβλήματα που καλύπτονται με την εκπαίδευση στην αυτοδιαχείριση προσδιορίζονται από τον ασθενή Παρέχει τις απαραίτητες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων που σχετίζονται με τις συνέπειες των χρόνιων παθήσεων Βασίζεται στη θεωρία ότι η αυτόαποτελεσματικότητα για αλλαγές παράγει καλύτερα κλινικά αποτελέσματα Ο στόχος είναι αυξημένη αυτόαποτελεσματικότητα και βελτιωμένες κλινικές εκβάσεις Ο ρόλος του επαγγελματία υγείας είναι να είναι ο εκπαιδευτικός (από έδρας διδασκαλία) Στην εκπαίδευση στην αυτοδιαχείριση εκπαιδευτικοί μπορεί να είναι επαγγελματίες υγείας, ή/και άτομα που ο ασθενής αναγνωρίζει ως σημαντικά ή και άλλοι ασθενείς 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 15
Στρατηγικές Προαγωγής Συνεργασίας 2 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 16 Επικοινωνιακές Σκοπός: Η φτωχή επικοινωνία ως εμπόδιο προσκόλλησης Στοχεύει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μέσω διαδραστικής αμφίδρομης επικοινωνίας Ενισχύει τη θεραπευτική συμμαχία και βελτιώνει τις ικανότητες ενσυναίσθησης και επικοινωνίας των Επ. Υγείας Έχουν αποτέλεσμα όπου η μη προσκόλληση είναι συνειδητή ή οφείλεται σε ελλειμματική γνώση - κατανόηση
Μοντέλα Επικοινωνίας Ασθενών Επαγγελματιών Υγείας 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 17 Ενήλικας - Ενήλικας Η υποστήριξη παρέχεται με πληροφόρηση Εκφράζεται αμοιβαία κατανόηση Προάγεται η Αυτοεκτίμηση Προάγεται η Ανεξαρτησία και ο Αυτοέλεγχος Παιδί Παιδί Βασικό στοιχείο οι υπερβολικές απαιτήσεις και από τις 2 πλευρές Γονέας - Παιδί Η υποστήριξη παρέχεται μέσω συμβουλών Ελεγκτική Βασισμένη στην εξουσία και ιεραρχία Υποτιμά τον Αυτοέλεγχο και την Ανεξαρτησία
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 18 Τεχνικές Επικοινωνίας και Συμβουλευτικής που Προάγουν τη Συνεργατικότητα Ενεργητική Ακρόαση Χρήση ανοιχτών ερωτήσεων Ενσυναίσθηση Κοινή συμφωνία στο πρόβλημα Κοινή απόφαση στόχων προς επίτευξη Εναλλακτικές εύκολες προτάσεις για την υποστήριξη της επίτευξης των στόχων Αξιολόγηση γνώσεων και απαραίτητων δεξιοτήτων Αξιολόγηση ετοιμότητας για αλλαγή
Στρατηγικές Προαγωγής Συνεργασίας 3 Συμπεριφορικές / Αγωγής Υγείας Στόχος: Η τροποποίηση συμπεριφορών στάσεων και πεποιθήσεων μέσω της ενίσχυσης του κινήτρου του ασθενή για συνεργασία, της ανάπτυξης δεξιοτήτων και ενίσχυσης της αυτοαποτελεσματικότητας. Χρήση μοντέλων τροποποίησης της συμπεριφοράς ή μοντέλων εργασίας όπως το μοντέλο 5 Α s Λειτουργούν σε οργανωμένο πλαίσιο και απαιτούν εξιδεικεμένη γνώση και ειδική εκπαίδευση. Αποτελεσματικά σε όλες τις περιπτώσεις δυσκολίας προσαρμογής και ανάγκης αυτοδιαχείρισης χρόνιων ασθενών 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 19
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 20 Η σχέση Γνώσης Συμπεριφοράς ΑΞΙΕΣ ΓΝΩΣΗ Η Γνώση επηρεάζει τις αξίες αλλά ΔΕΝ τις καθορίζει ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΣΤΑΣΕΙΣ Οι αξίες καθορίζουν τις πεποιθήσεις και τις στάσεις ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Οι Αξίες επηρεάζονται άμεσα από: Αξιοπιστία Μηνύματος Ποιότητα Επικοινωνίας Συνοχή νοήματος
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 21 Στόχοι Συμπεριφορικών Προγραμμάτων Προαγωγής της Συνεργατικής Θεραπείας Βασικοί Στόχοι Αυτό - έλεγχος Προαγωγή της Αυτοεκτίμησης Προαγωγή της Αυτό-αποτελεσματικότητας Υποστήριξη του ασθενή για Ενδυνάμωση
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 22 Στοχεύοντας στη Συνεργατική Θεραπεία Μπορεί να γίνει: Προγράμματα Τροποποίησης Συμπεριφοράς Εκπαιδευτικά Προγράμματα νέων ασθενών με πελατοκεντρική μορφή. Προγράμματα που στοχεύουν στην αλλαγή των πεποιθήσεων των ασθενών για τη νόσο τους. Προγράμματα κινητοποίησης και ενδυνάμωσης του ασθενή (πχ. 5 Α s ) Προγράμματα βελτίωσης της αυτόαποτεσματικότητας του ασθενή σε συνδυασμό με εκπαίδευση σε δεξιότητες
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 23 Ο ρόλος του Νοσηλευτή Χρήση τεχνικών συμβουλευτικής κατά την επικοινωνία με τον ασθενή Αξιολόγηση και αναγνώριση μη συνεργασίας Πρόβλεψη και Διαχείριση παραγόντων που επηρεάζουν τη συνεργασία Υποστήριξη και αξιόπιστη πληροφόρηση σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενή και τον τύπο μη συνεργασίας Υποστήριξη της αυτό-αποτελεσματικότητας του ασθενή Πρώιμη ανίχνευση σημείων αγχωδών διαταραχών κατάθλιψης και παραπομπή για υποστήριξη Προαγωγή της σχέσης επικοινωνίας τύπου «Ενήλικας Ενήλικας» και αποφυγή του πατερναλιστικού μοντέλου επικοινωνίας
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 24 Παγίδες προς αποφυγή Προσοχή!!! Στη χρήση φοβικών μηνυμάτων κατά την επικοινωνία Στον τρόπο διαχείρισης της αντίστασης του ασθενή Χρήση ενσυναίσθησης και όχι λύπησης Στην μεγάλη πίεση για αλλαγές Στη συμφωνία στόχων προς επίτευξη Στη χρήση κλειστών ερωτήσεων Στην μετάδοση επικριτικών μηνυμάτων (λεκτικών και εξωλεκτικών) Στην ποσότητα πληροφοριών που προσφέρονται Στην παροχή μόνο πληροφοριών χωρίς παράλληλη εκπαίδευση σε δεξιότητες
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 25 Τελικά ποια είναι ή καλύτερη στρατηγική;
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 26 Επικοινωνίας Συμπεριφοράς Εκπαίδευσης Αυτοδιαχείρισης
4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 27