ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΧΡ. ΚΟΚΟΛΑΚΗ, Μ. ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ, Α. ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗ, Δ. ΚΕΝΔΡΙΣΤΑΚΗ, Α. ΚΕΝΔΡΙΣΤΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1

Γεωγραφική Θέση ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Ο οικισμός «Αγ. Γεώργιος» βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Λασιθίου Κρήτης, σε απόσταση περίπου 20 χλμ βορειοδυτικά της Ελούντας Λασιθίου και απέχει μικρή απόσταση από τους οικισμούς Σκινιά, Άνω Λούμα,, Κάτω Λούμα. Ο οικισμός είναι ημιορεινός, με προσανατολισμό προς το Κρητικό Πέλαγος. Διοικητικά ανήκει στο Δημοτικό Διαμέρισμα Σκινιά του Δήμου Αγ. Νικολάου. Φυσικό Περιβάλλον Το κλίμα της περιοχής είναι εύκρατο μεσογειακό με μικρές σχετικά αυξομειώσεις κατά τη διάρκεια των εποχών. Ο οικισμός βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλους, όχι μόνο λόγω των γεωργικών καλλιεργειών που υπάρχουν στην περιοχή όπως ελαιόδεντρα και αμπελώνες, αλλά και λόγω των περιβαλλόντων ορεινών όγκων με την ιδιαίτερη χαμηλή και υψηλή βλάστηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω του βραχώδους και έντονα επικλινούς εδάφους έχουν δημιουργηθεί ξερολιθιές σε όλες σχεδόν τις ιδιοκτησίες προσδίδοντας ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα στην περιοχή. Σε απόσταση περίπου 1 χλμ. στα νοτιοδυτικά του χωριού βρίσκεται ο οικισμός Σκινιάς που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους οικισμούς της περιοχής, ενώ βόρεια και σε κοντινή απόσταση η παραλία της Βλυχάδας. Δημογραφική εξέλιξη Στην απογραφή του 2001 ο οικισμός είχε 15 κατοίκους, ενώ σήμερα, σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων, ο πληθυσμός του χωριού δεν υπερβαίνει τα 15 άτομα. Κοινωνική Παραγωγική Οικονομική Αναγνώριση Το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών κατοίκων αποτελούν οι συνταξιούχοι αγρότες. Δεν υπάρχουν νέες οικογένειες που να διαμένουν στον οικισμό. Κύρια ασχολία των κατοίκων 2

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 αποτελούσε η καλλιέργεια της γης, με κύριο παραγωγικό προϊόν το ελαιόλαδο. Η παραγωγή του ελαιολάδου έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 20 30 χρόνια, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι οι φάμπρικες που υπήρχαν στον οικισμό σταμάτησαν να λειτουργούν κατά την δεκαετία του 50 και νέο σύγχρονο ελαιοτριβείο δεν υπάρχει στον οικισμό. Σύμφωνα με την Φάση Β1 του Σ.Χ.Ο.Α.Π. Αγ. Νικολάου ο οικισμός Αγ. Γεωργίου έχει προταθεί ως παραδοσιακός. Απογραφή και Αποτίμηση Πολεοδομικού πλούτου Η σύνδεση του οικισμού, τόσο με τα μεγάλα αστικά κέντρα (Νεάπολη, Αγ. Νικόλαος), όσο και με τους γειτονικούς οικισμούς γίνεται μέσω δημοτικών ασφαλτοστρωμένων δρόμων αρκετά καλής κατάστασης. Στο εσωτερικό του οικισμού τα πλάτη και η κατάσταση των δρόμων διαφέρουν. Ο κύριος οδικός άξονας που διασχίζει τον οικισμό είναι ασφαλτοστρωμένος και σε αρκετά καλή κατάσταση, με ικανοποιητικό πλάτος στο μεγαλύτερο μέρος του. Ωστόσο, στενοί τσιμεντοστρωμένοι δρόμοι και στενά σοκάκια υπάρχουν διάσπαρτα στο συνεκτικό τμήμα του οικισμού που εξυπηρετούν κυρίως την πεζή κίνηση των κατοίκων. Δεν υπάρχει συγκοινωνία από/προς τον οικισμό του Αγίου Γεωργίου, μονάχα από τον οικισμό Σκινιά από / προς Νεάπολη δυο ημέρες την εβδομάδα. Χαρακτηριστικό του οικισμού είναι η συγκεντρωμένη - πυκνή δόμηση στο εσωτερικό του και η διάσπαρτη δόμηση περιμετρικά του. Στον οικισμό δεν υπάρχει σύστημα αποχέτευσης, ενώ όλες οι κατοικίες διαθέτουν σηπτικούς βόθρους. Η υδροδότηση του οικισμού γίνεται μέσω κεντρικής δεξαμενής, ενώ παρουσία νέων τεχνολογιών και διαδικτύου δεν υπάρχει. Το μεγαλύτερο μέρος των κτισμάτων αποτελούν οι πέτρινες μικρές κατοικίες, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ισόγειες. Μεγάλο μέρος των πέτρινων αυτών κτισμάτων με τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία (πέτρινη κατασκευή ξύλινη στέγη ξύλινος οντάς πέτρινες καμάρες κ.λ.) έχουν εγκαταλειφτεί και η κατάστασή τους είναι μέτρια ή κακή. Αρκετά κτίσματα διαθέτουν μικρές αυλές προς την μεριά του δρόμου, ενώ σε μικρότερες ιδιοκτησίες που δεν είναι δυνατή η διαμόρφωση αύλειου χώρου, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν στα σοκάκια προκειμένου να διακοσμήσουν τις όψεις των κατοικιών τους με πράσινο τοποθετώντας γλάστρες με ανθοφόρα ή κατασκευάζοντας πέργκολες για αναρρίχηση φυτών. 3

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Στο κέντρο του οικισμού παρατηρείται η δημιουργία μιας «μικρής γειτονιάς». Η συνεχής παράθεση των κτισμάτων σε συνδυασμό με το μικρό πλάτος του δρόμο και τις μικρές συνεχής και αντικριστές αυλές, τείνουν να κάνουν το μικρό δρομάκι περισσότερο ιδιωτικό χώρο. Έτσι, το τμήμα του δρόμου σε συνδυασμό με τις μικρές αυλές αποτελούν χώρους συνεύρεσης όχι μόνο των γύρω κατοίκων αλλά και για όλους τους κατοίκους του χωριού. Αρχιτεκτονική φυσιογνωμία - Ταυτότητα και πολιτισμική κληρονομιά Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 200μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Ωστόσο, παρόλη την υψομετρική του θέση, οι υψομετρικές διαφορές που εντοπίζονται μέσα στον οικισμό είναι πολύ μικρές. Σε υψηλότερο επίπεδο είναι κτισμένο στο νότιο τμήμα του οικισμού, ενώ σε λίγο χαμηλότερα είναι κτισμένη η βόρεια πλευρά του. Την πλειοψηφία των κτισμάτων αποτελούν τα μικρά ισόγεια κτίσματα, ενώ τα διώροφα είναι ελάχιστα. Έτσι, το μέγιστο ύψος δόμησης δεν υπερβαίνει τα 7,00 μ. συμπεριλαμβανομένου και του ύψους της στέγης. Το σχήμα των κτισμάτων είναι ορθογώνιο ή παίρνει μορφή Γ, ενώ κάποια από αυτά διαθέτουν μικρή αυλή, μέσα στην οποία έχουν δημιουργηθεί μεταγενέστερα παράσπιτα που λειτουργούσαν ως χώροι υγιεινής ή παρακούζινα. Οι ιδιοκτησίες είναι μικρές και η κάλυψή τους αρκετά μεγάλη. Οι προσόψεις είναι λιτές με περιορισμένα ανοίγματα στην πλευρά του δρόμου ή της αυλής. Ιδιαίτερα στοιχεία των όψεων αποτελούν η εμφανή πέτρινη τοιχοποιία και πέτρινα πελέκια γύρω από τα ανοίγματα, κυρίως περιμετρικά των κεντρικών εισόδων, που παίρνουν μορφή ορθογώνια ή τοξωτή. Η περιμετρική τοιχοποιία που λειτουργεί και ως φέρων οργανισμός του κτιρίου είναι από πέτρα. Η στέγη των ισόγειων κτισμάτων είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ η στέγη των διώροφων κτισμάτων είναι συνήθως κεκλιμένη (μονόρικτη ή δίρικτη), ξύλινη με επικάλυψη από κεραμίδι. Το μεσοπάτωμα των διώροφων κτισμάτων είναι από ξύλο, ενώ το δάπεδο του ισογείου από σκυρόδεμα. Τα κουφώματα είναι ξύλινα ανοιγόμενα με παντζούρι ή εξωτερική σταθερή σιδεριά. Οι αυλότοιχοι είναι κατασκευασμένοι από πέτρα και οι αυλόπορτες είναι μεταλλικές. 4

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Ενδιαφέροντα κτίσματα του οικισμού αποτελούν οι δύο φάμπρικες (στο νότιο και το βόρειο τμήμα του οικισμού) και οι δύο εκκλησίες. Οι φάμπρικες μαρτυρούν την αυξημένη παραγωγή ελαιολάδου στις αρχές του 20 αιώνα, που δυστυχώς σήμερα έχει εκλείψει. Η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου βρίσκεται στη είσοδο του χωριού και είναι μονόκλιτη βασιλική ορθογωνίου σχήματος. Ο Αγ. Χαράλαμπος βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά του οικισμού και είναι δίκλιτη βασιλική. Ιδιαίτερα στοιχεία της περιοχής αποτελούν οι πέτρινες δεξαμενές, που βρίσκονται διάσπαρτες σε κτήματα περιμετρικά του οικισμού,αλλά και οι ξηρολιθιές στα όρια κάθε ιδιοκτησίας που προσδίδουν ιδιαίτερη χαρακτήρα στην περιοχή. Συνοπτική διατύπωση προδιαγραφών για την αναζήτηση μιας διάρκειας Σύμφωνα με όσα παρατηρήθηκαν πρωτύτερα, διαπιστώνεται ότι ο οικισμός του Αγ. Γεωργίου έχει την δική του φυσιογνωμική ταυτότητα. Δεδομένου ότι αποτελεί έναν από τους μικρότερους οικισμούς που συνεχώς φθίνει, κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων που να συμβάλλουν στην διατήρηση τω ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του καθώς και στην ενδυνάμωσή του. Τα μέτρα που απαραίτητα να ληφθούν θα συμβάλλουν στην διατήρηση του πολεοδομικού του πλούτου, στην διατήρηση ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών στοιχείων καθώς και στην δημιουργία υποδομών. Αρχικά, προτείνεται τα νέα κτίσματα που θα ανεγερθούν να είναι μέχρι δυο ορόφους και πιο συγκεκριμένα το μέγιστο ύψος τους, συμπεριλαμβανομένου και της κεκλιμένης στέγης, να μην υπερβαίνει τα 7,00μ. (από την καταγραφή διαπιστώθηκε ότι κανένα κτίσμα του οικισμού δεν υπερβαίνει τα 7,00 μ. συμπεριλαμβανομένου και της κεκλιμένης στέγης του). Η κάλυψη πρέπει να είναι μικρότερη από τη ήδη υλοποιημένη και θα μπορούσε να υπάγεται στις γενικότερες διατάξεις που ισχύουν για τους οικισμούς (Κάλυψη :70 %, Συντελεστής Δόμησης : κλιμακωτός). Επίσης, προτείνεται η διατήρηση των κτισμάτων στο κέντρο του οικισμού και η απαγόρευση κατεδάφισης ή καθ ύψος επέκταση αυτών καθώς και οι παρεμβάσεις στις όψεις και στα υλικά δόμησής τους. Προκειμένου να επιτύχει ο παραπάνω στόχος είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση των ιδιοκτητών. Οι πέτρινες όψεις σε συνδυασμό με τα περιμετρικά πελέκια των ανοιγμάτων και τα ξύλινα κουφώματα προσδίδουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα στον 5

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 οικισμό η οποία οφείλει να διατηρηθεί. Για το λόγο αυτό, τα νέα κτίσματα που πρόκειται να ανεγερθούν οφείλουν να προσαρμόσουν τόσο τα υλικά κατασκευής του όσο και τα μορφολογικά στοιχεία των όψεών τους σύμφωνα με την πλειοψηφία των παλιών κτισμάτων του οικισμού. Κρίνεται αναγκαία η διατήρηση όλων των μικρών δρόμων (σοκάκια) του οικισμού και η βελτίωσή τους, που θα διευκολύνουν την κίνηση των κατοίκων. Η αναφερόμενη πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί με την βελτίωση του υλικού επίστρωσης αυτών, την δημιουργία χώρων για φύτευση, την κατασκευή φρεατίων για τα όμβρια, την τοποθέτηση ξύλινων διάτρητων στεγασμάτων για την αναρρίχηση φυτών και ξύλινων καθισμάτων όπου είναι δυνατόν. Επίσης, απαραίτητη είναι η βελτίωση του περιβάλλον χώρου γύρω από τις εκκλησίες καθώς και η διαμόρφωσης μικρής πλατείας με τον απαιτούμενο αστικό εξοπλισμό (φώτα, καθίσματα, φύτευση κ.λ.π.) κοντά στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, όπου υπάρχει ελεύθερος χώρος. Ειδικό πλαίσιο προστασίας πρέπει να δημιουργηθεί για την διατήρηση και αξιοποίηση των βιοτεχνικών κτιρίων του οικισμού (φάμπρικες). Η αποκατάσταση των κτιρίων, η επαναλειτουργία μία εξ αυτών και δημιουργία λαογραφικού μουσείου για την τοπική ιστορία της περιοχής, σε συνδυασμό με την διατήρηση των πέτρινων δεξαμενών και την δημιουργία ενδιαφερόντων διαδρομών γύρω από αξιόλογα στοιχεία του περιβάλλοντα χώρου όπως οι ξερολιθιές, θα αποτελούσαν στοιχεία που θα έλκυαν το ενδιαφέρον ξένων επισκεπτών. Επιπλέον, προτείνεται είναι η δημιουργία και η βελτίωση υποδομών, όπως η κατασκευή αποχετευτικού δικτύου, η βελτίωση των τηλεπικοινωνιών και ο φωτισμός των κοινόχρηστων χώρων του οικισμού. Καθοριστικό ρόλο για την ενδυνάμωση του οικισμού θα έχει η βελτίωση της δημόσιας συγκοινωνίας και η σύνδεση του οικισμού όχι μόνο με τα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και με τους γύρω οικισμούς και τις παραλίες, η οποία επιβάλλεται να είναι πολύ συχνή κατά την διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Όλες οι προτάσεις που αναφέρθηκαν αποβλέπουν στην διατήρηση του οικισμού και στην ήπια και ομαλή εξέλιξή του. Σε καμία περίπτωση δεν επιθυμείται η μετατροπή του με μεγάλο αστικό κέντρο, αντιθέτως σκοπός είναι ο οικισμός να μην εγκαταλειφτεί από τους κατοίκους και να γίνει ελκυστικός για τους επισκέπτες. 6

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 7

α/α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Καταγραφή της πολεοδομικής και τη οικισμών του Νομού Λασιθίου για τη μελλοντ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ομάδα 28 Κατάλογ Όνομα Αρχείου Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο (Όνομα και Προέκταμα) Σύντομη Περιγραφή (Λεζάντα) Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait 001 α-0.jpg Είσοδος στον οικισμό 3072 2304 Landscape 002 α-02.jpg Είσοδος στον οικισμό 3072 2304 Landscape 003 α-03.jpg Πετρόκτιστα κτίσματα 3072 2304 Landscape 004 α-04.jpg Τυπική κατοικία του οικισμού 3072 2304 Landscape 005 α-05.jpg Δρόμος προς αγροτικές περιοχές 3072 2304 Landscape 006 α-06.jpg Σοκάκι 3072 2304 Landscape 007 α-07.jpg Ξερολιθιά σε καλλιέργεια 3072 2304 Landscape 008 α-08.jpg Εγκαταλελειμμένη κατοικία 3072 2304 Landscape 009 α-09.jpg Υπό αποκατάσταση κατοικία 3072 2304 Landscape 010 α-010.jpg Γενική άποψη φάμπρικας 3072 2304 Landscape 011 α-010-α.jpg Κύρια είσοδος φάμπρικας 3072 2304 Landscape 012 α-010-β.jpg Εσωτερική άποψη φάμπρικας 3072 2304 Landscape 013 α-11.jpg Ξερολιθιά 3072 2304 Landscape 014 α-12.jpg Ανατολική όψη εκκλησίας Αγ. Χαραλάμπου 3072 2304 Landscape 015 α-12-α.jpg Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου εκκλησίας Αγ. Χαραλάμπου 3072 2304 Landscape 016 α-12-β.jpg Λεπτομέρεια εισόδου εκκλησίας Αγ. Χαραλάμπου 2304 3072 Portrait 017 α-13.jpg Κατοικήσιμες κατοικίες 3072 2304 Landscape 018 α-14.jpg Σοκάκι με κληματαριά 3072 2304 Landscape 019 α-15.jpg Άποψη του δρόμου στον οικισμό 3072 2304 Landscape 020 α-16.jpg Διώροφη κατοικία 3072 2304 Landscape 021 α-17.jpg Ερειπωμένη κατοικία 3072 2304 Landscape 022 α-18.jpg Αναστηλωμένη κατοικία 3072 2304 Landscape 023 α-19.jpg Γενική άποψη φάμπρικας 3072 2304 Landscape 024 α-20.jpg Γενική άποψη εκκλησίας Αγ. Γεωργίου 3072 2304 Landscape 025 α-20-α.jpg Κεντρική είσοδος εκκλησίας Αγ. Γεωργίου 3072 2304 Landscape 026 α-20-β.jpg Καστασκευαστική λεπτομέρεια εκκλησίας Αγ. Γεωργίου 3072 2304 Landscape Φύλλο 1 από 16

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Καταγραφή της πολεοδομικής και τη ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ οικισμών του Νομού Λασιθίου για τη μελλοντ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ομάδα 28 Κατάλογ α/α Όνομα Αρχείου Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο (Όνομα και Προέκταμα) Σύντομη Περιγραφή (Λεζάντα) Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Φύλλο 2 από 16

ης αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των αξιόλογων τική ένταξή τους σε θεσμικό πλαίσιο προστασίας γος Φωτογραφικής Τεκμηρίωσης Φωτογραφική Μηχανή Μάρκα και Μοντέλο Ημερομηνία Λήψης CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 70 7/11/2010 CANON - IXUS 71 7/11/2010 CANON - IXUS 72 7/11/2010 Φύλλο 9 από 16

ης αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των αξιόλογων τική ένταξή τους σε θεσμικό πλαίσιο προστασίας γος Φωτογραφικής Τεκμηρίωσης Φωτογραφική Μηχανή Μάρκα και Μοντέλο Ημερομηνία Λήψης Φύλλο 10 από 16

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

α-01: Είσοδος στον οικισμό α-02: Είσοδος στον οικισμό α-03: Πετρόκτιστα κτίσματα α-04: Τυπική κατοικία του οικισμού α-05: Δρόμος προς αγροτικές περιοχές α-06: Σοκάκι

α-07: Ξερολιθιά σε καλλιέργεια α-08: Εγκαταλελειμμένη κατοικία α-09: Υπό αποκατάσταση κατοικία α-10: Φάμπρικα

α-11: Ξερολιθιά α-12: Άγιος Χαράλαμπος α-13: Κατοικήσιμες κατοικίες α-14:σοκάκι με κληματαριά

α-15: Άποψη του δρόμου στον οικισμό α-16: Διώροφη κατοικία α-17: Ερειπωμένη κατοικία α-18: Αναστηλωμένη κατοικία α-19: Φάμπρικα α-20: Αγ. Γεώργιος

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΔΕΛΤΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ 1

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: Α. ΝΙΚΟΛΑΟΥ οικισμός: Α. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ιδιοκτησία /όροφο: διεύθυνση: ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ επωνυμία ακινήτου : Α. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Συνοικία ή θέση σημερινή χρήση /όροφο: εκκλησία αρχική χρήση /όροφο: εκκλησία κατάσταση κτιρίου: καλή κωδικός ιστορική περίοδος 28.3-01 φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη περιγραφή: Μονόκλιτη εκκλησία αφιερωμένη στον Α. Γεώργιο. Βρίσκεται εντός οικισμού. 2

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 σύστημα δόμησης αριθμός οροφών υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις ναι ναι κτίσμα στέγη εξώστης ανοίγματα όχι Χ όχι Χ βιτρίνα ισογείου άλλο τι: κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο κτιρίου κύριων όψεων προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός τμήματος συνοδεία κελύφους ειδική ρύθμιση φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας 3

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ διατήρησης κατάσταση κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα καλή Χ μέτρια 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Δίριχτη στέγη Χ 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρινη τοιχοποιία Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ 4

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ 8. ΕΞΩΣΤΗΣ 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ 10. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 5

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: άσπροι - κουφωμ: ανοιχτό καφέ - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Αντηρίδες Χ παρατηρησεις: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ονομ/νυμο διευθ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ 6

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: Α. ΝΙΚΟΛΑΟΥ οικισμός: Α. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ιδιοκτησία /όροφο: διεύθυνση: ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ επωνυμία ακινήτου : Α. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Συνοικία ή θέση σημερινή χρήση /όροφο: εκκλησία αρχική χρήση /όροφο: εκκλησία κατάσταση κτιρίου: καλή κωδικός ιστορική περίοδος 28.3-02 φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη περιγραφή: Δίκλιτη εκκλησία αφιερωμένη στον Α. Χαράλαμπο. Βρίσκεται εντός οικισμού. 7

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ διατήρησης κατάσταση κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα καλή Χ μέτρια 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ στέγη Χ 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρινη τοιχοποιία Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 9

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ 8. ΕΞΩΣΤΗΣ 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ 10. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ Μεταλλικά Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: άσπροι Χ - κουφωμ: μπλε Χ - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στέγαστρο από οπλισμένο σκυρόδεμα Χ 10

παρατηρησεις: ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Την ημέρα εορτασμού της εκκλησίας παρατηρείται αυξημένη προσέλευση επισκεπτών από τους γύρω οικισμούς. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ονομ/νυμο διευθ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ 11

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: Α. ΝΙΚΟΛΑΟΥ οικισμός: Α. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ιδιοκτησία /όροφο: διεύθυνση: ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ επωνυμία ακινήτου : ΦΑΜΠΡΙΚΑ Γεώργιος Φρουντάκης «Σκοντής» Συνοικία ή θέση σημερινή χρήση /όροφο: εγκαταλελειμμένο - ερείπιο αρχική χρήση /όροφο: φάμπρικα κατάσταση κτιρίου: ερείπιο κωδικός ιστορική περίοδος 28.3-03 φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη περιγραφή: Φάμπρικα εντός οικισμού με μονόριχτη ξύλινη στέγη 12

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ διατήρησης κατάσταση κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα καλή Χ μέτρια 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ξύλο Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Μονόριχτη στέγη με επικάλυψη κεραμίδι Χ 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρινη τοιχοποιία Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ Οπλισμένο σκυρόδεμα Χ 14

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ 8. ΕΞΩΣΤΗΣ 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ 10. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: 15

- κουφωμ: - κιγκλιδ: ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ παρατηρησεις: Διασώζονται στοιχεία του μηχανικού εξοπλισμού της φάμπρικας όπως : μυλόπετρες, πιεστήριο, γούρνες. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ονομ/νυμο διευθ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ 16

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: Α. ΝΙΚΟΛΑΟΥ οικισμός: Α. ΓΕΩΡΓΙΟΣ διεύθυνση: ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ επωνυμία ακινήτου : ΦΑΜΠΡΙΚΑ Συνοικία ή θέση ιδιοκτησία /όροφο: Γεώργιος Φρουντάκης «Σκοντής» σημερινή χρήση /όροφο: αποθήκη αρχική χρήση /όροφο: φάμπρικα κατάσταση κτιρίου: μέτρια κωδικός ιστορική περίοδος 28.3-04 φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη περιγραφή: Φάμπρικα εντός οικισμού με μονόριχτη ξύλινη στέγη 17

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ διατήρησης κατάσταση κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα καλή Χ μέτρια 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ξύλο Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Μονόριχτη στέγη με επικάλυψη κεραμίδι Χ 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρινη τοιχοποιία Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ Οπλισμένο σκυρόδεμα Χ 19

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ 8. ΕΞΩΣΤΗΣ 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ 10. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ 20

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 - τοίχοι: - κουφωμ: - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ παρατηρησεις: Χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικός χώρος από τους ιδιοκτήτες της. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ονομ/νυμο διευθ.: τηλ.: 21

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 22

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ 1

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Ο οικισμός «Αγ. Γεώργιος» αποτελεί έναν μικρό οικισμό με περιορισμένο αλλά αρκετά αξιόλογο κτιριακό απόθεμα. Τόσο η χωροθέτηση των κτισμάτων όσο και ο τρόπος δόμησης των κτιρίων συγκαταλέγονται στον παραδοσιακό τρόπο δόμησης των παλιών οικισμών της Κρήτης. Σύμφωνα με την Φάση Β1 του Σ.Χ.Ο.Α.Π. Αγ. Νικολάου ο οικισμός Αγ. Γεωργίου έχει προταθεί ως παραδοσιακός. Χαρακτηριστικό της δόμησής του είναι η πυκνή δόμηση στο συνεκτικό τμήμα του οικισμού, και η διάσπαρτη χωροθέτηση λίγων κτισμάτων γύρο από αυτόν. Στο κέντρο του οικισμού συναντώνται κυρίως ισόγεια κτίρια, μικρά - στενά σοκάκια και ελάχιστοι ακάλυπτοι ελέυθεροι χώροι. Κύριο υλικό δόμησης αποτελεί η πέτρα, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον εντοπίζεται στις όψεις των κτισμάτων με κύριο χαρακτηριστικο τα περιμετρικά πελέκια των ανοιγμάτων, ορθογώνια ή τοξωτά, καθώς και η αρμολόγηση της φέρουσας πέτρινης τοιχοποίας, όπου αυτή είναι ορατή. Ιδιαίτερο στοιχείο του οικισμού αποτελούν οι εσωτερικές αυλές των κτισμάτων, που διαμορφώνουν μια ιδιαίτερη σχέση ιδιωτικού δημόσιου χώρου και εντείνουν την κοινωνική ζωή των λίγων κατοίκων. Το ύψος των κτισμάτων είναι αρεκτά χαμηλό περίπου 3,50μ. για τα ισόγεια κτίσματα και περίπου 7,50μ. για τα διώροφα κτίσματα (συμπεριλαμβανομένου και του ύψους της κεκλιμμένης στέγης). Δεν εντοπίζονται ιδιάιτερα στοιχεία τα οποία δεν συνάδουν με το φυσικό περιβάλλον και τον τρόπο δόμησης του οικισμού, όπως ψηλές αυθαίρετες κατασκεύες, έντονες διαμορφώσεις του εδάφους κ.λ.π. Ιδιαίτερη αξία για τον οικισμό έχουν οι δύο εκκλησίες του. Παρόλη την μικρή έκτασή του οι εκκλησίες είναι αρκετές μεγάλες και η συγκέντρωση κόσμου κατά τις ημέρες της εορτής τους είναι αρκετά αυξημένη. Τα κτίρια αυτά είναι ιδιαίτερα αξιόλογα και βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. Τέλος, αξίζει να αναφερθούν τα παλιά βιοτεχνικά κτίρια του οικισμού, οι δύο φάμπρικες, των οποίων η λειτουργία έχει σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Τα κτίρια βρίσκονται σε μέτρια κακή κατάσταση, σώζονται αρκετά αντικείμενα από τον μηχανικό εξοπλισμό τους, ενώ έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού μαρτυρούν την άνθιση του οικισμού στις προηγούμενες δεκατίες. Λαμβάνοντας υπόψην την φθίνουσα πορεία του οικισμού και δεδομένου των ιδιαίτερων μορφολογικών και κοινωνικών του στοιχείων, υπάρχει ανάγκη αναζήτησης μέτρων για την σύνταξη ενός κανονιστικού πλαισίου προστασίας και ειδικών όρων δόμησης, που θα συμβάλλουν στην διατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, της δικής του φυσιογνωμικής ταυτότητας και εξέλιξη του. 2

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Αρχικά, κρίνεται απαραίτητη η επιβολή όρων για τον τρόπο δόμησης των νέων κτιρίων ή αποκατάστασης των παλιών. Τα ύψη στο πυκνοδομημένο τμήμα του πρέπει να παραμείνουν χαμηλά μονόροφα κτίσματα με μέγιστο ύψος τα 3,50μ., ενώ περιμετρικά του συνεκτικού τμήματος μπορούν να διατηρηθούν μεγαλύτερα ύψη όπως 7,50 μ. συμπεριλαμβανομένου και του ύψους της κεκλιμένης στέγης. Τα νέα κτίρια που να οικοδομηθούν θα πρέπει να έχουν μικρότερη κάλυψη από ότι τα παλιότερα, αφήνοντας περισσότερα μέτρα ακαλύπτων χώρων που θα συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. (Κάλυψη :70 %, Συντελεστής Δόμησης : κλιμακωτός). Επίσης, προτείνεται η διατήρηση των κτισμάτων στο κέντρο του οικισμού και η απαγόρευση κατεδάφισης ή καθ ύψος επέκταση αυτών καθώς και οι παρεμβάσεις στις όψεις και στα υλικά δόμησής τους. Οι πέτρινες όψεις σε συνδυασμό με τα περιμετρικά πελέκια των ανοιγμάτων και τα ξύλινα κουφώματα προσδίδουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα στον οικισμό η οποία οφείλει να διατηρηθεί. Για το λόγο αυτό, τα νέα κτίσματα που πρόκειται να ανεγερθούν οφείλουν να προσαρμόσουν τόσο τα υλικά κατασκευής του όσο και τα μορφολογικά στοιχεία των όψεών τους σύμφωνα με την πλειοψηφία των παλιών κτισμάτων του οικισμού. Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος είναι απαραίτητη η παροχή κινήτρων, όπως η οικονομική ενίσχυση των ιδιοκτητών, μέσω διαφόρων δημοτικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, για την αποκατάσταση των παλιών αξιόλογων κτισμάτων του οικισμού. Ακόμη, κρίνεται αναγκαία η διατήρηση της πολεοδομικής οργάνωσης του οικισμού, όπως οι μικροί δρόμοι, τα σοκάκια, οι ελεύθεροι χώροι σε συνδυασμό με την βελτίωση χώρων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, όπως καθάρισμα ελεύθερων χώρων, δημιουργία χώρων για φύτευση και τοποθέτηση ξύλινων διάτρητων στεγασμάτων για την αναρρίχηση φυτών και ξύλινων καθισμάτων όπου είναι δυνατόν, δημιουργία νέων ελεύθερων χώρων εκτός του συνεκτικού τμήματος του οικισμού με τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, φωτιστικών κ.λ.π. που θα εκτείνουν την κοινωνική ζωή των κατοίκων και θα ελκύσουν επισκέπτες. Αναγκαία είναι η βελτίωση του περιβάλλον χώρου γύρω από τις εκκλησίες καθώς και η διαμόρφωση μικρής πλατείας με τον απαιτούμενο αστικό εξοπλισμό (φώτα, καθίσματα, φύτευση κ.λ.π.) αλλά και η δημιουργία οργανωμένων χώρων στάθμευσης περιμετρικά του οικισμού. Απαραίτητη είναι η βελτίωση των δημοτικών παροχών, όπως η βελτίωση των εσωτερικών χώρων κίνησης του οικισμού, όπως η αντικατάσταση των υλικών επίστρωσης (βοηθητικοί δρόμοι σοκάκια), η κατασκευή φρεατίων για τα όμβρια. 3

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 28 Ειδικό πλαίσιο προστασίας πρέπει να δημιουργηθεί για την διατήρηση και αξιοποίηση των βιοτεχνικών κτισμάτων - φάμπρικες. Η αποκατάσταση των κτιρίων, η επαναλειτουργία μία εξ αυτών και η δημιουργία λαογραφικού μουσείου για την τοπική ιστορία της περιοχής, σε συνδυασμό με την δημιουργία ενδιαφερόντων διαδρομών γύρω από αξιόλογα στοιχεία του περιβάλλοντα χώρου, θα αποτελούσαν στοιχεία που θα έλκυαν το ενδιαφέρον ξένων επισκεπτών. Καθοριστικό ρόλο για την ενδυνάμωση του οικισμού θα έχει η βελτίωση της δημόσιας συγκοινωνίας κυρίως τα Σαββατοκύριακα, και η καθημερινλη σύνδεση του οικισμού όχι μόνο με τα μαγάλα αστικά κέντρα ( Αγ. Νικόλαος Νεάπολη) αλλά και με τις παραλίες τα βόρεια, όπου η απόσταση είναι αρκετά μικρή. Όλες οι προτάσεις που αναφέρθηκαν αποβλέπουν στην διατήρηση του οικισμού και στην ήπια και ομαλή εξέλιξή του. Σε καμία περίπτωση δεν επιθυμείται η μετατροπή του με μεγάλο αστικό κέντρο, αντιθέτως σκοπός είναι ο οικισμός να μην εγκαταλειφτεί από τους λιγοστούς κατοίκους, να γίνει ελκυστικός για τους επισκέπτες και να συνδεθεί με τις παραλίες στα βόρεια. Με την εφαρμογή όλων των παραπάνω μέτρων επιτυγχάνεται η διατήρηση του πολεοδομικού του πλούτου όσο και η διατήρηση των ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών στοιχείων του οικισμού. 4