Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βέλγιο Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ & ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ

Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βέλγιο Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ & ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ Βρυξέλλες, Νοέμβριος 2014 1

1. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΓΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ α) Συνοπτική παρουσίαση της βελγικής γεωργίας Το κύριο χαρακτηριστικό του βελγικού γεωργικού τομέα είναι ότι μειώνεται διαχρονικά ο αριθμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, γεγονός που οδηγεί σε συγκέντρωση γης. Μέσα σε 30 χρόνια, η χώρα έχει χάσει περίπου το 63% των γεωργικών της εκμεταλλεύσεων και κατά την περίοδο αυτή, ο ρυθμός εξαφάνισης των εκμεταλλεύσεων ήταν ίδιος στη Φλάνδρα και στη Βαλλονία (-3,4% ετησίως κατά μέσο όρο). Κατά την ίδια περίοδο, η μέση επιφάνεια των γεωργικών εκμεταλλεύσεων υπερδιπλασιάστηκε. Το εργατικό δυναμικό του γεωργικού τομέα υπέστη μια παράλληλη συρρίκνωση του όγκου του: ο τομέας απώλεσε το 45% περίπου του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούνταν σε γεωργικές δραστηριότητες. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές και ενεργειακές προκλήσεις, ο γεωργικός τομέας καλείται σήμερα να βρει μια νέα, κεντρική θέση στην οικονομία του Βελγίου. Επιπλέον, ο αγροτικός τομέας με τη στενή έννοια του όρου εξάγει έξι φορές περισσότερο από το μερίδιο που του αναλογεί στο ΑΕΠ, και αν προσθέσουμε και τις εξαγωγές της βιομηχανίας τροφίμων, ο αγροτοβιομηχανικός κλάδος του Βελγίου εξάγει δώδεκα φορές περισσότερο από το ποσοστό του επί του ΑΕΠ. β) Γεωγραφική κατανομή γεωργικών εκμεταλλεύσεων και ανθρώπινων πόρων της βελγικής γεωργίας Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του Βελγίου 50,6%). Ακολουθούν οι δασικές εκτάσεις στη δεύτερη θέση (23%) και οι δομημένες εκτάσεις στην τρίτη (19,9%). Ωστόσο κάθε χρόνο η γεωργική γη μειώνεται, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι δομημένες εκτάσεις. Το γεγονός αυτό προφανώς έχει άμεσες συνέπειες ως προς τη φύση των γεωργικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στη Φλάνδρα, όπου η πυκνότητα του πληθυσμού είναι εξαιρετικά υψηλή. γ) Συνοπτική παρουσίαση της βελγικής αγροτικής παραγωγής Δομή της βελγικής αγροτικής παραγωγής Όσον αφορά τις διαφορετικές καλλιέργειες, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών εμφανίζουν μία σημαντική αύξηση στην παραγωγή δημητριακών, κυρίως λόγω της σταθερής αύξησης των επιφανειών που καλλιεργούνται με σπόρο καλαμποκιού. Μεταξύ των προϊόντων που παρουσιάζουν τάσεις αύξησης, θα πρέπει επίσης να σημειωθούν οι καλλιέργειες χειμερινού σιταριού, χειμερινού κριθαριού, καθώς και οι καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών (κυρίως καλαμποκιού), αλλά με μικρότερη κανονικότητα. Αντιθέτως, κυρίως εξαιτίας της τάσης μείωσης των καλλιεργούμενων επιφανειών, θα πρέπει να υπογραμμισθεί η δραματική αλλά αναμενόμενη πτώση της αγρανάπαυσης. Ομοίως, οι καλλιέργειες ζαχαρότευτλων που αποτελούν σημαντική γεωργική δραστηριότητα στο Βέλγιο συνεχίζουν να μειώνονται. δ) Θέση της αγροτικής παραγωγής στο βελγικό ΑΕΠ Η γεωργία αποτελεί μικρό τμήμα του βελγικού ΑΕΠ, με την γεωργική παραγωγή να ανέρχεται το 2013 (σε σταθερές τιμές έτους 2011) σε 2,142 δις. και να αντιπροσωπεύει μόλις το 0,58% του βελγικού ΑΕΠ. Το κύριο χαρακτηριστικό του 2

βελγικού γεωργικού τομέα είναι ότι μειώνεται διαχρονικά ο αριθμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, γεγονός που οδηγεί σε συγκέντρωση γης. Όπως προαναφέραμε, μέσα σε 30 χρόνια η χώρα έχει χάσει περίπου το 63% των γεωργικών της εκμεταλλεύσεων. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις καταλαμβάνουν βεβαίως και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του Βελγίου (50,6%). Ωστόσο κάθε χρόνο η γεωργική γη μειώνεται, ενώ αντίθετα αυξάνονται οι δομημένες εκτάσεις. Το γεγονός αυτό προφανώς έχει άμεσες συνέπειες ως προς τη φύση των γεωργικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στη Φλάνδρα, όπου η πυκνότητα του πληθυσμού είναι εξαιρετικά υψηλή. Κατά την ίδια περίοδο, η μέση επιφάνεια των γεωργικών εκμεταλλεύσεων υπερδιπλασιάστηκε. Το εργατικό δυναμικό του γεωργικού τομέα υπέστη μια παράλληλη συρρίκνωση του όγκου του: ο τομέας απώλεσε το 45% περίπου του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούνταν σε γεωργικές δραστηριότητες. Έτος 2013 2012 2011 2010 2009 2008 ΑΕΠ γεωργίας σε σταθερές 2.142 2.109 2.061 2.101 2.014 2.016 τιμές έτους 2011 (εκατ. ) % μεταβολή σε σύγκριση με προηγούμενο έτος 1,6 2,3-1,9 4,3 0,0 3,9 ΠΗΓΕΣ : Banque Nationale de Belgique, Institut des Comptes Nationaux Το μερίδιο της γεωργίας στη βελγική οικονομία, το οποίο ήταν ήδη αρκετά χαμηλό, συνεχίζει να μειώνεται, πέφτοντας κάτω από το κατώφλι του 1%. Το 2013, όπως προαναφέραμε, ο αγροτικός κλάδος αντιπροσώπευε το 0,58% του ΑΕΠ έναντι 1,13% το έτος 1980. Ωστόσο, εάν συνυπολογισθεί η συμμετοχή της βιομηχανίας τροφίμων, η θέση του αγροτοβιομηχανικού τομέα στη βελγική οικονομία σαφώς καθίσταται σε συγκριτικούς όρους σημαντικότερη. Στις εξαγωγές, το συγκριτικό μερίδιο του αγροτικού τομέα είναι κατά πολύ υψηλότερο. Η γεωργία με τη στενή της έννοια (ζώα, ζωικά προϊόντα, φυτικά προϊόντα και λίπη) το 2013 αντιπροσώπευε το 5,7% των βελγικών εξαγωγών. Εάν σε αυτό προστεθεί και άλλο ένα 5,3% που αντιπροσώπευαν οι εξαγωγές προϊόντων τροφίμων, ποτών και καπνού, το συνολικό ποσοστό των προϊόντων του αγροτοβιομηχανικού κλάδου αντιπροσώπευε το 2013 το 11% των βελγικών εξαγωγών. ε) Η παραγωγή βιολογικών προϊόντων στο Βέλγιο Η βιολογική γεωργία κερδίζει σταδιακά έδαφος στο Βέλγιο, όπως και ολόκληρος ο κλάδος των βιολογικών προϊόντων (από την παραγωγή έως το λιανεμπόριο), κατά το πρότυπο της γειτονικής Γερμανίας. Η μελέτη των στοιχείων του αριθμού εκμεταλλεύσεων και εκτάσεων δείχνει ότι το φαινόμενο αυτό αφορά πρωτίστως την περιοχή της Βαλλονίας. Στη Φλάνδρα, η εξέλιξη του αριθμού των βιολογικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων δείχνει κάποια ανοδική πορεία, μετά από μια περίοδο σχετικής στασιμότητας. Η κατανομή ανά είδος εκμετάλλευσης δείχνει ότι η ροπή προς βιολογικά προϊόντα στη Βαλλονία αφορά κυρίως την κτηνοτροφία, ενώ στη Φλάνδρα αφορά ιδιαίτερα τον τομέα των καλλιεργειών. Η διαφορά αυτή σχετίζεται με τις διάφορες ειδικεύσεις των γεωργικών οικονομιών των δύο περιοχών. 3

2. Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΝΩΠΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς GfK Benelux που μας περιήλθαν από το Βελγικό Κέντρο Έρευνας και Πληροφόρησης Οργανώσεων Καταναλωτών (CRIOC), ο μέσος Βέλγος καταναλωτής αγοράζει ετησίως 89,3 κιλά νωπών φρούτων και λαχανικών, σύμφωνα με στοιχεία του 2013. Πιο συγκεκριμένα, αγοράζει 48,8 κιλά φρέσκα φρούτα και περίπου 40,5 κιλά φρέσκα λαχανικά, ενώ τα τρία τέταρτα των συνολικών αγορών φρούτων και λαχανικών για οικιακή χρήση είναι φρέσκα. Αντιθέτως, οι πωλήσεις των μεταποιημένων φρούτων και λαχανικών (κατεψυγμένων, κονσερβοποιημένων κλπ.) ακολουθούν ελαφρώς πτωτική πορεία. Η μέση κατά κεφαλή δαπάνη για αγορά νωπών φρούτων ανήλθε σε πλησίον των 113, ενώ εκείνη για αγορά νωπών λαχανικών σε πλησίον των 93. Σημειώνουμε επίσης ότι το μέσο βελγικό νοικοκυριό αγοράζει ετησίως περίπου 80 κιλά φρέσκα φρούτα έναντι συνολικού ποσού πλησίον των 170 και 65 κιλά φρέσκα λαχανικά για ένα συνολικό ποσόν περίπου 145. Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ (Carrefour, Delhaize, Colruyt, Cora, Match, Champion και Makro) συγκεντρώνουν το 47,2% του όγκου πωλήσεων νωπών φρούτων και λαχανικών στο Βέλγιο και παραμένουν με μεγάλη διαφορά το σημαντικότερο κανάλι διανομής. Πάντως, η κατηγορία των μεγάλων αλυσίδων χάνει σταδιακά έδαφος έναντι των αλυσίδων καταστημάτων Hard discount, η οποία παρουσιάζει σχετικά σταθερή ανοδική πορεία και ακολουθεί στη δεύτερη θέση με μερίδιο 22,7% του όγκου πωλήσεων νωπών φρούτων και λαχανικών το 2013. Παλαιά και νέα προϊόντα, καταναλωτικά πρότυπα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες: Σημαντική επίδραση στην εξέλιξη των καταναλωτικών προτύπων για τα φρούτα και τα λαχανικά στο Βέλγιο έχουν παίξει οι διατροφικές συνήθειες του ενεργού πληθυσμού ηλικίας κάτω των 35 ετών, ο οποίος εξαιτίας του έντονου ρυθμού ζωής του ρέπει προς χαμηλότερη κατανάλωση νωπών φρούτων και λαχανικών σε σύγκριση με τον ηλικιωμένο πληθυσμό. Πάντως, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μία τάση αύξησης της καταναλωτικής δαπάνης του νεαρότερου πληθυσμού προς νωπά φρούτα και λαχανικά. Η εξέλιξη αυτή εν μέρει οφείλεται και σε ειδική εγχώρια διαφημιστική εκστρατεία που έλαβε χώρα πριν μερικά χρόνια με στόχο την τόνωση της κατανάλωσης νωπών σε αυτές τις ηλικιακές κατηγορίες. Υπάρχουν προϊόντα που αγοράζονται περισσότερο από νεαρότερες ηλικιακά οικογένειες και άλλα που είναι σχετικά πιο πιθανό να αγοραστούν από μεγαλύτερες ηλικιακά οικογένειες. Η έρευνα διαπιστώνει ότι γενικά τα λαχανικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περισσότερα παρασκευάσματα διατροφής και προετοιμασία πιάτων, εμφανίζουν συγκριτικό πλεονέκτημα σε σύγκριση με κατηγορίες λαχανικών πιο περιορισμένου εύρους δυνητικών χρήσεων. Λαχανικά που αγοράζονται από νεότερες οικογένειες είναι κυρίως τα αγγούρια και οι πιπεριές, καθώς επίσης τα τοματίνια και άλλες νέες ποικιλίες. Λαχανικά που αγοράζονται περισσότερο από τους ηλικιωμένους είναι το σέλινο, τα φασόλια, τα όσπρια, οι πικραλίδες και τα λευκά σπαράγγια. Τα νωπά φρούτα τυγχάνουν γενικά θετικής υποδοχής από τους συνταξιούχους, και ιδιαίτερα τα αχλάδια, τα πυρηνόκαρπα, τα εσπεριδοειδή και τα μούρα. Οι νεαρότερες 4

ηλικίες (κάτω των 40 ετών) ανταποκρίνονται θετικότερα σε εξωτικά φρούτα, ενώ οικογένειες με παιδιά επιλέγουν περισσότερο μήλα, μπανάνες και ακτινίδια. Συνοπτικά: Ο μέσος Βέλγος αγοράζει, όπως προείπαμε, ετησίως περίπου 48,8 κιλά φρέσκα φρούτα και περίπου 40,5 κιλά φρέσκα λαχανικά, με την συνολική κατανάλωσή του να παρουσιάζει ελαφρά ανοδική τάση από έτος σε έτος. Όσον αφορά την καταναλωτική δαπάνη, και αυτή καταγράφει γενικά αυξητικές τάσεις και στις δύο κατηγορίες εξαιτίας τόσο της αύξησης των τιμών, όσο και του όγκου αγορών. Ο μέσος Βέλγος καταναλωτής δαπανά σχεδόν 113 ετησίως σε νωπά φρούτα και 93 σε νωπά λαχανικά. ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΓΟΡΩΝ ΝΩΠΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ & ΦΡΟΥΤΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ 2002-2013 (σε κιλά κατά κεφαλή) Κατανάλωση λαχανικών: Από πλευράς κατανάλωσης λαχανικών, η τομάτα εξακολουθεί από χρόνο σε χρόνο να αποτελεί το περισσότερο προτιμώμενο λαχανικό στο Βέλγιο με 6,26 κιλά αγορών κατά κεφαλήν το 2013, με τους βολβούς καρότων να την ακολουθούν κατά πόδας (6,23 κιλά). Στην τρίτη θέση είναι το κρεμμύδι με 4,6 κιλά αγορών κατά κεφαλή. Η πικραλίδα παραμένει σταθερά στην τέταρτη θέση με 3,67 κιλά ανά κεφαλή. Το μαρούλι, με κατανάλωση 2,63 κιλά ανά κεφαλή κλείνει την πρώτη πεντάδα. Άλλες σημαντικές κατηγορίες νωπών λαχανικών από πλευράς κατανάλωσης είναι τα πράσα, οι πιπεριές, τα μανιτάρια, τα κολοκυθάκια και τα αγγούρια. 5

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην κατανάλωση λαχανικών τα τελευταία χρόνια σημειώνονται στις τομάτες τύπου Roma, τα τοματίνια, το μαρούλι και την ρόκα. Ισχυρές από πλευράς πωλήσεων παραμένουν εξάλλου παραδοσιακές κατηγορίες λαχανικών, όπως τα πράσα, τα κρεμμύδια και τα καρότα, ενώ μία άλλη παραδοσιακή υποκατηγορία, τα λάχανα (λευκά, κόκκινα, πράσινα) και τα κουνουπίδια, έχει παρουσιάσει αύξηση του όγκου της κατανάλωσης κατά το ήμισυ μέσα στην τελευταία δεκαετία. Στον κατωτέρω πίνακα παρουσιάζουμε την πρώτη δεκάδα νωπών λαχανικών με βάση την μέση κατά κεφαλή κατανάλωσή τους στο Βέλγιο, με βάση στοιχεία του 2013. Προϊόν και σειρά 2013 Κατανάλωση κατά κεφαλή (κιλά) Σειρά 2012 1 Τομάτες 6,260 2 2 Καρότα 6,230 1 3 Κρεμμύδια 4,600 3 4 Πικραλίδες 3,670 4 5 Μαρούλια 2,630 5 6 Πράσα 1,850 6 7 Πιπεριές 1,630 7 8 Μανιτάρια 1,440 8 9 Κολοκυθάκια 1,420 9 10 Αγγούρια 1,130 - Η ομάδα λαχανικών που περιλαμβάνει πιπεριές, αγγούρια, μελιτζάνες, κολοκυθάκια και μείγματα λαχανικών, τόσο σε όγκο, αλλά ειδικά σε αξία, αποτελεί μακράν τη μεγαλύτερη κατηγορία καταναλισκόμενων λαχανικών. Η εν λόγω κατηγορία αποτελεί πάνω από το ένα τρίτο των αγορών λαχανικών στο Βέλγιο. Το μερίδιο της τομάτας ανέρχεται σε πλησίον του 17% σε όγκο. Τα καρότα και τα κρεμμύδια είναι σημαντικές κατηγορίες σε όγκο (μερίδια 15,4% και 10,6% της κατανάλωσης αντίστοιχα), αλλά λιγότερο σημαντικές σε καταναλωτική δαπάνη (μόλις 5,3% και 4,2% αντίστοιχα). Η αναλογία της κανονικής τομάτας προς το σύνολο της κατανάλωσης τομάτας το 2000 ήταν 75%, ενώ σήμερα έχει πλέον πέσει στο 40%, ως αποτέλεσμα της θεαματικής αύξησης του μεριδίου της τομάτας θερμοκηπίου. Το μερίδιο της κατηγορίας αυτής έχει διπλασιαστεί μέσα σε δέκα χρόνια, ανερχόμενο από 20% σε 40%. Επίσης, υπάρχει διαρκώς αυξανόμενη ροπή της κατανάλωσης προς ειδικότερες κατηγορίες τομάτας, τα τοματίνια (cherry tomatoes) και τις τομάτες Roma, τα μερίδια των οποίων πρόσφατα αυξήθηκαν περαιτέρω και ανήλθαν το 2013 σε 13% και 16% αντίστοιχα. Η λιανική τιμή των τοματινιών cherry ήταν το 2013 δυόμιση φορές υψηλότερη από εκείνη των συμβατικών τοματών. Οι τομάτες θερμοκηπίου είναι περίπου 7% πιο ακριβές, ενώ οι τομάτες τύπου Roma είναι 30% πιο ακριβά από την παραδοσιακή τομάτα. Κατανάλωση φρούτων: Ο μέσος Βέλγος καταναλώνει ετησίως περί τα 50 κιλά νωπών φρούτων, με αυξητικές τάσεις τόσο του όγκου αγοραζόμενων φρούτων, όσο και της σχετικής καταναλωτικής δαπάνης. Το μερίδιο αγοράς των μήλων σε όγκο κυμαίνεται στο 20,5%, ενώ σε αξίες έχει πέσει στο 13,6%. Τα εσπεριδοειδή, τα οποία αποτελούν τον ηγέτη της αγοράς, έχουν μερίδιο στην κατανάλωση κατ όγκο περί το 30%. Τα αχλάδια καταλαμβάνουν την πέμπτη 6

θέση από πλευράς κατανάλωσης. Οι μπανάνες, σε μεσο-μακροπρόθεσμη προοπτική, έχουν αυξήσει σημαντικά το μερίδιό τους σε πλησίον του 16%. Τα ακτινίδια έχουν μερίδιο αγοράς πλησίον του 12% σε όγκο, ενώ σε αξίες το μερίδιο ανέρχεται σε 21%. Οι φράουλες έχουν μερίδιο σε όγκο κοντά στο 4%, ενώ το μερίδιό τους σε αξίες ανέρχεται σε 7,1%. Η πρώτη δεκάδα του καλαθιού φρούτων στο Βέλγιο: Το μήλο, με κατανάλωση 9,22 κιλά κατά κεφαλή αποτελεί το πλέον προτιμώμενο φρούτο. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί το πορτοκάλι με 8,66 κιλά. Στην τρίτη θέση ακολουθεί η μπανάνα με 7,93 κιλά, ακολουθούμενη από τα μανταρίνια με 4 κιλά. Τα αχλάδια είναι στην πέμπτη θέση με 2,76 κιλά κατά κεφαλή, ακολουθούμενα από τα σταφύλια με 2,28 κιλά, τα πεπόνια με 2,20 κιλά, ακτινίδια με 1,70 κιλά, τα νεκταρίνια και τα ροδάκινα με 1,62 κιλά και τις φράουλες που κλείνουν την πρώτη δεκάδα με 1,61 κιλά. Στα μήλα, η κύρια ποικιλία είναι η Jonagold η οποία καταλαμβάνει το 43% του συνολικού όγκου κατανάλωσης το 2013, αλλά χάνουν έδαφος κυρίως από νέες ποικιλίες μήλων (σημειωτέον ότι το έτος 2002 το μερίδιο των μήλων Jonagold ανερχόταν σε 52%). Ποικιλίες που έχουν επωφεληθεί από την πτώση του μεριδίου των μήλων Jonagold είναι οι Gala, Pink Lady, Kanzi και Belgica. Στα αχλάδια, πάνω από τα δύο τρίτα της κατανάλωσης αποτελούν τα αχλάδια Conference, το μερίδιο των οποίων έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, αλλά φαίνεται πλέον να έχει εξαντλήσει τα περιθώρια αύξησής του. Στη δεύτερη θέση της κατανάλωσης αχλαδιών βρίσκεται η ποικιλία Doyenne du Comice (με μερίδιο 14%), ενώ η ποικιλία Durondeau ακολουθεί στην τρίτη θέση. Στον κατωτέρω πίνακα παρουσιάζουμε την πρώτη δεκάδα νωπών φρούτων με βάση την μέση κατά κεφαλή κατανάλωσή τους στο Βέλγιο, με βάση στοιχεία του 2013. Προϊόν και σειρά 2013 Κατανάλωση κατά κεφαλή (κιλά) Σειρά 2012 1 Μήλα 9,22 1 2 Πορτοκάλια 8,66 2 3 Μπανάνες 7,93 3 4 Μανταρίνια 4,00 4 5 Αχλάδια 2,76 5 6 Σταφύλια 2,28 6 7 Πεπόνια 2,20 8 8 Ακτινίδια 1,70 7 9 Νεκταρίνια-ροδάκινα 1,62 10 10 Φράουλες 1,61 9 3. ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα hard discount και τα καταστήματα ευκολίας κατέχουν το 84,5% των πωλήσεων νωπών φρούτων και λαχανικών στο Βέλγιο. Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ (Carrefour, Delhaize, Colruyt, Cora, Match, Champion και Makro) είναι μακράν το σημαντικότερο κανάλι 7

διανομής συγκεντρώνοντας το 47,2% του όγκου πωλήσεων νωπών φρούτων και λαχανικών. Οι εκπτωτικές αλυσίδες hard discount, ενώ κατά την τετραετία 2005-2008 είχαν δείξει πολύ αξιόλογες προοπτικές ανάπτυξης, στην συνέχεια χτυπήθηκαν από την κρίση και είδαν το μερίδιό τους σε όγκο να συρρικνώνεται σε 19,9% το 2010, ωστόσο στην συνέχεια, την τελευταία τριετία αυτό έχει αυξηθεί εκ νέου, πλησιάζοντας το 23%. Τα σούπερ μάρκετ της γειτονιάς (convenience stores) έχουν μερίδιο αγοράς στο 14,6%, ενώ οι λαϊκές αγορές και οι λιανέμποροι νωπών κατέχουν μερίδια το 5,2% και 4,1% αντίστοιχα. Στο κατωτέρω διάγραμμα παρουσιάζουμε τα μερίδια κάθε καναλιού διανομής στις πωλήσεις σε όγκο φρούτων και λαχανικών στο Βέλγιο, από το 2005 έως το 2013. 4. ΟΙ ΒΕΛΓΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Το Βέλγιο αποτελεί σημαντικό εξαγωγέα φρούτων, κυρίως προς χώρες της Ε.Ε., με συνολικές εξαγωγές δασμολογικού κεφαλαίου 08 που το 2013 ανήλθαν σε 2,39 δις. (+1,96% έναντι του 2012). Εάν παρατηρήσουμε τα στατιστικά στοιχεία εξαγωγών κατά την τελευταία δεκαετία βλέπουμε να εξάγονται σε σταθερή βάση τα δύο φρούτα που παράγονται κατ εξοχήν στο Βέλγιο, δηλαδή μήλα και αχλάδια (με μερίδια σε όγκο εξαγωγών 9,31% και 11,3% αντίστοιχα, το 2013). Το Βέλγιο λειτουργεί παράλληλα ως σημαντικός επανεξαγωγέας τροπικών φρούτων (κυρίως μπανανών), αλλά και εσπεριδοειδών. Σημειωτέον ότι οι επανεξαγωγές μπανανών και άλλων τροπικών φρούτων αποτελούν σε όγκο το 70,6% των συνολικών βελγικών εξαγωγών φρούτων (το 2013). Στην τελευταία δεκαετία παρατηρείται συνολικά αυξητική τάση των εξαγωγών φρούτων με ορισμένες αυξομειώσεις και πτωτική τάση τα δύο τελευταία χρόνια- ενώ κύριοι προορισμοί είναι οι Γερμανία, Γαλλία και Ολλανδία που απορροφούν το 59,1% των βελγικών εξαγωγών φρούτων (το 2013). Οι χώρες της Ε.Ε. απορροφούν το 89% των βελγικών εξαγωγών φρούτων. 8

Όσον αφορά τα λαχανικά, το Βέλγιο εμφανίζεται να εξάγει κυρίως τομάτες, καθώς και καρότα και βολβούς, προϊόντα τα οποία κατείχαν το 2013 μερίδια σε όγκο βελγικών εξαγωγών νωπών λαχανικών ανερχόμενα σε 28,9% και 18,6% αντίστοιχα. Οι βελγικές εξαγωγές λαχανικών (δασμολογικό κεφάλαιο 07) το 2013 ανήλθαν σε 1,95 δις., αυξημένες σε αξία κατά 7,5% έναντι του 2012. Και στις εξαγωγές λαχανικών, παρατηρείται μέσα στη δεκαετία συνολική αυξητική τάση, παρά κάποιες αυξομειώσεις, με τον κύριο όγκο των εξαγωγών να κατευθύνεται στις Γαλλία, Γερμανία και Ολλανδία, που απορροφούν το 74,8% των βελγικών εξαγωγών λαχανικών (το 2013). Οι χώρες Ε.Ε. και εδώ απορροφούν το 91,3% των βελγικών εξαγωγών λαχανικών. 5. ΟΙ ΒΕΛΓΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Οι βελγικές εισαγωγές νωπών φρούτων ανέρχονται σταθερά σε πάνω από 2 εκατ. τόνους ετησίως την τελευταία δεκαετία, υπερβαίνοντας σε ορισμένες χρονιές και τους 2,5 εκατ. τόνους και πλησιάζοντας τους 3 εκατ. τόνους. Είναι γεγονός πάντως ότι κατά τις χρονιές που ακολούθησαν την οικονομική κρίση του 2008, οι εισαγόμενες ποσότητες εμφανίζουν συνολικά πτωτική τάση, ανερχόμενες σε 2,38 εκατ. τόνους το 2013. Το 2013 οι βελγικές εισαγωγές φρούτων (δασμολογικό κεφάλαιο 08, που περιλαμβάνει και διατηρημένα φρούτα) ανήλθαν σε αξίες σε 2,82 δις., αυξημένες κατά 3,51% έναντι του 2012. Από πλευράς κυρίων προμηθευτών της βελγικής αγοράς φρούτων το 2013 παρατηρούμε ότι ισχυροί Ευρωπαίοι προμηθευτές όπως οι Ολλανδία, Ισπανία και Γαλλία έχουν διασπάσει την πρωτοκαθεδρία των χωρών προέλευσης τροπικών φρούτων (Κολομβία- 375,14 εκατ., Ισημερινός- 224,44 εκατ., Κόστα Ρίκα- 223,93 εκατ.) και καταλαμβάνουν την δεύτερη, τρίτη και έκτη θέση αντίστοιχα στις βελγικές εισαγωγές (Ολλανδία- 330,26 εκατ., Ισπανία- 286,9 εκατ., Γαλλία- 183,9 εκατ.), ενώ στην έβδομη θέση βρίσκεται η Γερμανία με 138,21 εκατ.. και ακολουθεί η Ν. Ζηλανδία με 123,48 εκατ. Σημειωτέον ότι σημαντικό μέρος των βελγικών εισαγωγών φρούτων και λαχανικών που προέρχονται από την Ολλανδία, αλλά και από την Γερμανία, αφορά επανεξαγωγές προϊόντων προέλευσης άλλων χωρών, μεταξύ των οποίων και αρκετών ελληνικών. Όπως μας επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, σημαντικές ποσότητες ελληνικών φρούτων μπαίνουν στο Βέλγιο κυρίως από την Γερμανία και την Ολλανδία, χωρίς να έχουμε ωστόσο στην διάθεσή μας ακριβή στοιχεία για το ύψος αυτών. Σε συνημμένο ειδικό πίνακα του Στατιστικού Παραρτήματος παρουσιάζουμε όλους τους κύριους προμηθευτές της βελγικής αγοράς καρπών και φρούτων στις τετραψήφιες κατηγορίες του δασμολογικού κεφαλαίου 8. Η χώρα μας το 2013 με βάση τα βελγικά στατιστικά στοιχεία εμφανίζεται να έχει πραγματοποιήσει εξαγωγές 7,16 εκατ., καταλαμβάνοντας την 35 η θέση μεταξύ 58 χωρών. Κύρια ελληνικά προϊόντα που εξήχθησαν το 2013 με βάση τα βελγικά στατιστικά ήταν λοιπά κατεψυγμένα φρούτα ( 2,67 εκατ.), επιτραπέζια σταφύλια ( 1,57 εκατ.), κατεψυγμένα κεράσια ( 1,18 εκατ.), καρπούζια ( 718,6 χιλ.), ακτινίδια ( 292,8 χιλ.), λοιπά νωπά σταφύλια ( 292,7 χιλ.), αποξηραμένα σύκα ( 160,9 χιλ.) και κλημεντίνες ( 34,3 χιλ.). Τον πίνακα ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση της εικόνας του διεθνούς ανταγωνισμού το 2013 για προϊόντα όπου εμφανίζονται ελληνικές εξαγωγές. Οι βελγικές εισαγωγές νωπών λαχανικών ανέρχονται σε επίπεδα που κυμαίνονται περί τους 1 εκατ. τόνους ετησίως την τελευταία δεκαετία, ανερχόμενες το 2013 στους 1,09 9

εκατ. τόνους. Το 2013 οι βελγικές εισαγωγές λαχανικών (δασμολογικό κεφάλαιο 07, που περιλαμβάνει και διατηρημένα λαχανικά) ανήλθαν σε αξίες σε 1,6 δισ. αυξημένες κατά 14,2% έναντι του 2012. Συνολικά κατά τη δεκαετία εμφανίζεται αυξητική τάση των εισαγωγών. Από πλευράς κυρίων προμηθευτών της βελγικής αγοράς λαχανικών το 2013 παρατηρούμε ότι προηγούνται πάντοτε και μάλιστα με σημαντικά αυξημένες αξίες- οι μεγάλοι Ευρωπαίοι προμηθευτές και επανεξαγωγείς (Ολλανδία- 547,32 εκατ., Γαλλία- 460,9 εκατ., Ισπανία- 160,05 εκατ., Γερμανία- 128,83 εκατ., Πολωνία- 38,41 εκατ., Πορτογαλία- 31,82 εκατ., Ιταλία- 24,24 εκατ., Βρετανία- 14,07 εκατ.) και έπονται σημαντικοί προμηθευτές εκτός Ευρώπης (Κίνα- 31,4 εκατ., Ισραήλ- 15,07 εκατ., Ινδία- 13,37 εκατ., Αίγυπτος- 12,23 εκατ., Καναδάς- 12,16 εκατ., ΗΠΑ- 9,86 εκατ., Αιθιοπία- 8,46 εκατ.). Σε συνημμένο ειδικό πίνακα παρουσιάζουμε όλους τους κύριους προμηθευτές της βελγικής αγοράς λαχανικών (νωπών και μη) στις τετραψήφιες κατηγορίες του δασμολογικού κεφαλαίου 7. Η χώρα μας το 2013 με βάση τα βελγικά στατιστικά στοιχεία εμφανίζεται να έχει πραγματοποιήσει εξαγωγές 3,11 εκατ., σημειώνοντας εντυπωσιακή αύξηση της τάξεως του 521,5% (υπερεξαπλασιασμός) έναντι του 2012 και καταλαμβάνοντας την 26 η θέση μεταξύ 37 προμηθευτών. Τον πίνακα ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση της εικόνας του διεθνούς ανταγωνισμού το 2013 για προϊόντα όπου εμφανίζονται ελληνικές εξαγωγές. Κύρια ελληνικά προϊόντα που εξήχθησαν το 2013 με βάση τα βελγικά στατιστικά ήταν ελιές μη βρώσιμες προσωρινά διατηρημένες ( 1,96 εκατ., κατηγορία στην οποία οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της η μεγάλη αύξηση των ελληνικών εξαγωγών λαχανικών), κοκκινογούλια, ραπανάκι και βρώσιμες ρίζες κατάλληλες για σαλάτες ( 555,5 χιλ.), γλυκές πιπεριές κατεψυγμένες ( 218,1 χιλ.), γλυκές πιπεριές ( 78,7 χιλ.), ελιές κατεψυγμένες ( 77,8 χιλ.) και μη βρώσιμα διατηρημένα λαχανικά ( 70,3 χιλ.). 6. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΩΛΗΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Φρούτων και Λαχανικών (Centre Européen des Fruits et Légumes) αποτελεί βασικό σημείο συγκέντρωσης των εισαγόμενων στο Βέλγιο νωπών φρούτων και λαχανικών καθώς και βασικό σημείο μεταπώλησής τους σε χονδρέμπορους και υπεραγορές (super markets). Το Κέντρο συστάθηκε το 1981, κατόπιν πρωτοβουλίας της Αναπτυξιακής Εταιρείας Περιφέρειας Βρυξελλών (Société de Développement pour la Région de Bruxelles-Capitale) και σήμερα περιλαμβάνει ένα κεντρικό κτίριο και εξήντα τέσσερις πλήρως εξοπλισμένες αποθήκες με ψυκτικούς θαλάμους (και ορισμένες με συστήματα ωρίμανσης μπανανών), που καλύπτουν συνολική έκταση 32.000 τετραγωνικών μέτρων. Ο ετήσιος όγκος των εμπορευόμενων δια του Κέντρου φρούτων και λαχανικών αγγίζει το 1/3 περίπου των συνολικά εισαγόμενων φρούτων και λαχανικών στο Βέλγιο (περί τους 600.000 τόνους ετησίως). Πέρα από τις αποθήκες, το Κέντρο στεγάζει παράρτημα των βελγικών τελωνειακών αρχών καθώς και γραφείο του Υπουργείου Γεωργίας. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο φρούτων και λαχανικών εγκαινιάστηκε στις αρχές του 1981 και βρίσκεται σε οικόπεδο έκτασης περίπου 13 εκταρίων. Οι εισαγωγείς-εξαγωγείς των φρούτων και των λαχανικών, η πόλη των Βρυξελλών και η Αναπτυξιακή Εταιρεία 10

της Περιφέρειας Βρυξελλών συμμετέχουν ενεργά στη διαχείριση του Κέντρου. Το Κέντρο εξαιτίας της θέσης του στις Βρυξέλλες- λειτουργεί και ως σημαντικός διαμετακομιστικός σταθμός στο εμπόριο φρούτων και λαχανικών τουλάχιστον με τις γειτονικές του Βελγίου χώρες. Η δραστηριότητά του έχει πολύ σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για την Περιφέρεια των Βρυξελλών. Συνημμένα στην παρούσα μελέτη μπορείτε να βρείτε κατάσταση των καταστημάτων εισαγωγέων-εξαγωγέων που στεγάζονται στο Κέντρο, πολλοί από τους οποίους αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις που περνούν από γενιά σε γενιά. Ο υπογράφων έχει επισκεφθεί πολλάκις, όπως και ο προκάτοχός του, το Κέντρο, και συζητήσει με τον Διευθυντή του κ. Nuttin αναφορικά με προοπτικές συνεργασίας του με Έλληνες εξαγωγείς, καθώς επίσης και έχει περιηγηθεί στον χώρο των αποθηκώνκαταστημάτων και συνομιλήσει με τους εισαγωγείς-χονδρεμπόρους. Ο Διευθυντής του Κέντρου μας έχει αναπτύξει τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας με τους εμπόρους που στεγάζονται σε αυτό, κατά το πρότυπο άλλων μεγάλων εξαγωγικών χωρών όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία, και έχει επισημάνει τη διαθεσιμότητα του Κέντρου να φιλοξενήσει ξένες διερευνητικές επιχειρηματικές αποστολές με σκοπό την καλλιέργεια επαφών με τους εμπόρους που στεγάζονται σε αυτό. 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τη μελέτη των στοιχείων, αλλά και την προσωπική εμπειρική μαρτυρία, διαπιστώνουμε πολύ μικρή παρουσία ελληνικών φρούτων και λαχανικών στην αγορά του Βελγίου, η οποία φαίνεται «παραμελημένη» για τις ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών. Οι όποιες σχετικά αξιόλογες ποσότητες ελληνικών φρούτων και λαχανικών που φθάνουν στην αγορά του Βελγίου ορισμένες από την Ολλανδία αλλά και την Γερμανία- αφορούν πολύ συγκεκριμένα προϊόντα, λ.χ. καρπούζια, ακτινίδια, σταφύλια, και φαίνεται μάλλον να συμπληρώνουν κενά στην εδώ προσφορά, παρά να αποτελούν συστηματικές εξαγωγές. Αποτέλεσμα είναι οι εδώ αλυσίδες του λιανεμπορίου να κατακλύζονται από ομοειδή προϊόντα ανταγωνιστριών μεσογειακών χωρών, λ.χ. Ισπανίας, ορισμένα από τα οποία και σε ορισμένες περιόδους του έτους είναι εμφανώς χαμηλότερης ποιότητας από τα ελληνικά. Ο μέσος Βέλγος καταναλωτής, καίτοι σαφώς προσανατολισμένος στην τιμή ως κριτήριο για τις αγοραστικές του επιλογές, έχει ωστόσο καλή εικόνα αναφορικά με την υψηλή ποιότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ελληνικών φρούτων και λαχανικών και τροφίμων εν γένει- εξαιτίας και της επαφής του με την Ελλάδα (ύπαρξη εξαιρετικά ισχυρού τουριστικού ρεύματος από το Βέλγιο προς τη χώρα μας). Αποτέλεσμα είναι να διερωτάται συχνά γιατί δεν υπάρχουν νωπά ελληνικά προϊόντα στην αγορά. Χωρίς να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η βελγική είναι μια σχετικά μικρή αγορά με διόδους πρόσβασης από γειτονικές χώρες, λ.χ. Ολλανδία, Γερμανία, είναι ωστόσο μία καλά οργανωμένη αγορά, με καταναλωτές μέσου προς 11

υψηλού εισοδηματικού επιπέδου και συνείδηση περί υγιεινών διατροφικών συνηθειών, στην οποία υπάρχουν ενδεχομένως σημαντικές προοπτικές καλύτερης και απευθείας πρόσβασης σε αυτήν, ιδιαίτερα μέσω του δικτύου των μεγάλων αλυσίδων του λιανεμπορίου. 12

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. ΟΙ ΒΕΛΓΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΝΩΠΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ α) Οι βελγικές εξαγωγές φρούτων 2004-2013 (σε τόνους) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 45.528 42.177 38.706 39.111 37.562 37.840 38.430 39.205 43.656 42.999 Μήλα 346.327 353.199 287.094 342.886 259.311 284.657 244.969 267.531 180.879 202.206 Εσπεριδοειδή 164.867 194.630 116.330 102.232 130.521 112.061 50.153 45.706 54.925 61.421 Άλλα υποτροπικά φρούτα 1.139.170 1.362.632 1.477.906 1.562.431 1.704.872 1.665.763 1.611.244 1.653.138 1.564.253 1.532.396 Σταφύλια 68.221 61.578 56.924 44.335 31.495 40.264 17.239 8.129 9.244 10.191 Κεράσια 5.076 4.043 6.917 5.720 4.897 3.137 3.625 5.495 3.583 3.802 Αχλάδια 228.644 263.518 244.885 288.112 234.769 211.181 295.417 287.399 281.456 245.364 Ροδάκινα 11.513 18.073 18.977 20.660 17.403 13.842 21.542 24.929 29.680 40.429 Δαμάσκηνα 8.873 9.377 7.815 5.842 3.749 4.444 2.545 2.192 4.277 2.845 Λοιπά φρούτα 35.007 46.969 25.462 30.416 23.986 18.567 23.271 22.337 31.047 29.623 ΣΥΝΟΛΟ 2.053.227 2.356.197 2.281.017 2.441.747 2.448.567 2.391.756 2.308.436 2.356.060 2.202.998 2.171.279 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία β) Οι βελγικές εξαγωγές φρούτων 2004-2013 (σε αξίες χιλ. ευρώ) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 106.361 102.523 102.793 113.418 115.216 116.309 121.505 123.972 129.078 128.908 Μήλα 208.048 169.101 176.737 196.074 176.119 145.352 134.470 148.955 126.472 157.893 Εσπεριδοειδή 114.373 138.667 86.220 76.561 98.110 87.366 43.819 39.887 52.344 63.035 Άλλα υποτροπικά φρούτα 921.066 1.309.180 1.310.855 1.368.158 1.437.324 1.409.687 1.317.211 1.319.296 1.367.530 1.314.169 Σταφύλια 104.687 100.730 92.022 74.411 49.751 58.518 32.296 16.672 16.250 17.710 Κεράσια 14.355 11.660 17.266 16.439 15.487 7.533 10.044 16.410 11.851 12.290 Αχλάδια 175.241 200.381 202.008 196.726 219.991 168.401 207.963 188.272 207.299 231.980 Ροδάκινα 13.971 18.709 23.205 27.041 23.176 17.356 27.057 27.030 37.152 55.573 Δαμάσκηνα 13.860 14.343 13.739 8.865 5.890 5.640 3.976 2.844 5.934 4.806 Λοιπά φρούτα 41.437 55.626 38.131 47.783 42.790 38.617 49.353 55.492 67.763 77.473 ΣΥΝΟΛΟ 1.713.400 2.120.920 2.062.976 2.125.475 2.183.854 2.054.779 1.947.694 1.938.831 2.021.673 2.063.836 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 13

γ) Κύριοι προορισμοί βελγικών εξαγωγών φρούτων 2004-2013 (αξίες χιλ. ευρώ) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Γερμανία 638.566 753.025 643.961 631.938 616.652 678.191 610.226 597.930 565.977 517.035 Γαλλία 240.560 303.071 333.652 394.921 362.861 331.347 267.180 261.867 333.680 384.973 Ολλανδία 312.697 402.889 384.237 371.156 367.605 349.525 323.255 307.526 296.817 317.553 Ην. Βασίλειο 80.337 94.546 87.938 82.164 96.576 79.812 71.336 78.668 90.921 84.918 Ιταλία 82.226 99.881 73.451 65.696 56.873 54.810 40.816 51.227 57.004 54.129 Λοιποί ΕΕ-15 235.102 272.981 262.043 232.125 249.317 226.244 224.076 229.720 244.390 258.403 Σύνολο ΕΕ-15 1.589.487 1.926.394 1.785.281 1.785.281 1.749.883 1.719.931 1.536.890 1.526.937 1.588.790 1.617.011 Πολωνία 6.071 14.806 43.795 43.795 113.202 91.734 97.883 101.445 108.998 87.618 Λοιπά νέα μέλη 20.742 34.088 99.523 99.523 237.492 195.307 204.361 207.103 220.924 218.897 Σύνολο ΕΕ-28 1.610.229 1.960.482 1.884.804 1.884.804 1.987.376 1.915.238 1.741.251 1.734.041 1.809.713 1.835.908 Ρωσία 81.592 136.560 150.620 150.620 163.290 111.611 173.598 163.622 154.326 154.724 Νορβηγία 15.903 17.295 21.052 21.052 23.591 18.470 21.964 28.364 41.745 44.932 Λευκορωσία 1.389 1.315 988 988 1.347 481 997 2.146 3.918 15.057 Λοιπά τρίτα κράτη 4.286 5.268 5.511 5.511 8.250 8.980 9.884 10.658 11.971 13.215 ΣΥΝΟΛΟ 1.713.400 2.120.920 2.062.976 2.062.976 2.183.854 2.054.779 1.947.694 1.938.831 2.021.673 2.063.836 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 2. ΟΙ ΒΕΛΓΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΝΩΠΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ α) Το βελγικό εμπορικό ισοζύγιο φρούτων ανά προϊόν 2004-2013 (σε τόνους) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 8.740 3.495 10.498 10.537 9.912 9.224 12.383 13.073 11.406 13.944 Μήλα 120.419 126.922 77.296 120.205 78.470 113.339 99.945 103.144 25.473 41.715 Εσπεριδοειδή -187.637-192.017-195.724-204.281-191.802-176.269-186.115-189.898-189.040-193.010 Άλλα υποτροπικά φρούτα -253.744-68.824-119.031-158.616-312.118-139.074-189.135-153.161-131.578-134.987 Σταφύλια -25.675-32.249-35.133-36.656-34.415-37.593-40.217-39.094-41.151-44.314 Κεράσια -2.982-2.302 -.4300-706 -4.028-5.944-3.121-2.922-4.535-4.395 Αχλάδια 149.348 171.736 161.591 215.129 171.821 151.127 239.772 239.847 226.090 202.761 Ροδάκινα -30.412-32.596-34.827-29.586-30.329-30.617-31.674-29.448-44.468-34.794 Δαμάσκηνα -10.909-10.783-11.985-11.480-10.500-11.625-10.391-8.621-9.278-9.328 Λοιπά -56.574-44.189-59.146-52.556-54.429-45.575-41.531-39.779-42.100-48.498 ΣΥΝΟΛΟ -285.672-80.808-210.761-148.010-377.418-173.008-150.082-106.860-199.180-210.906 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 14

β) Το βελγικό εμπορικό ισοζύγιο φρούτων ανά προϊόν 2004-2013 (σε αξίες χιλ. ευρώ) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 54.647 48.272 50.449 54.832 53.195 48.211 59.704 54.161 57.929 58.924 Μήλα 29.821 28.748 22.986 44.280 36.225 32.930 33.087 36.707 2.386 15.773 Εσπεριδοειδή -126.657-133.359-147.945-161.275-168.303-144.407-171.250-162.244-169.184-185.982 Άλλα υποτροπικά φρούτα -353.509 16.124-80.069-118.203-296.788-95.468-182.240-176.562-81.282-136.443 Σταφύλια -16.639-26.460-40.979-46.302-52.185-60.331-55.800-61.771-64.394-68.341 Κεράσια 678-663 -3.741 301-2.170-10.290-5.008-6.101-12.774-10.430 Αχλάδια 120.263 143.682 145.650 153.172 170.941 124.667 174.777 162.607 171.675 191.940 Ροδάκινα -30.825-31.230-39.468-32.659-40.616-34.529-38.582-31.200-42.420-35.551 Δαμάσκηνα -8.140-7.163-12.762-11.755-14.573-11.364-11.693-10.032-11.335-13.805 Λοιπά -32.484-27.316-48.062-43.485-43.695-38.482-31.183-32.557-34.277-45.142 ΣΥΝΟΛΟ -362.844 10.635-153.940-161.093-357.970-189.063-228.189-226.991-183.676-229.059 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία γ) Οι βελγικές εισαγωγές φρούτων 2004-2013 (σε τόνους) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 36.788 38.682 28.208 28.575 27.650 28.616 26.047 26.132 32.249 29.055 Μήλα 225.908 226.277 209.798 222.681 180.841 171.319 145.024 164.388 155.406 160.491 Εσπεριδοειδή 352.504 386.647 312.054 306.514 322.323 288.331 236.268 235.604 243.965 254.432 Άλλα υποτροπικά φρούτα 1.392.914 1.431.457 1.596.937 1.721.047 2.016.990 1.804.837 1.800.379 1.806.299 1.695.831 1.667.384 Σταφύλια 93.896 93.827 92.057 80.991 65.909 77.857 57.456 47.223 50.394 54.505 Κεράσια 8.058 6.345 11.217 6.425 8.925 9.082 6.746 8.417 8.117 8.197 Αχλάδια 79.296 91.783 83.294 72.983 62.949 60.054 55.645 47.552 55.366 42.604 Ροδάκινα 41.925 50.670 53.805 50.246 47.733 44.459 53.216 54.377 74.148 75.223 Δαμάσκηνα 19.782 20.160 19.800 17.322 14.249 16.069 12.936 10.813 13.555 12.174 Λοιπά φρούτα 87.828 91.158 84.608 82.972 78.415 64.142 64.802 62.116 73.147 78.121 ΣΥΝΟΛΟ 2.338.898 2.437.004 2.491.778 2.589.757 2.825.985 2.564.764 2.458.518 2.462.920 2.402.178 2.382.185 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 15

δ) Οι βελγικές εισαγωγές φρούτων 2004-2013 (σε αξίες χιλ. ευρώ) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Φράουλες 51.714 54.252 52.343 58.586 62.021 68.098 61.801 69.811 71.149 69.984 Μήλα 178.227 140.353 153.751 151.793 139.894 112.422 101.383 112.249 124.086 142.120 Εσπεριδοειδή 241.030 272.025 234.165 237.836 266.414 231.772 215.069 202.131 221.528 249.017 Άλλα υποτροπικά φρούτα 1.274.575 1.293.057 1.390.925 1.486.361 1.734.112 1.505.155 1.499.451 1.495.858 1.448.812 1.450.612 Σταφύλια 121.326 127.189 133.001 120.713 101.937 118.849 88.097 78.442 80.644 86.051 Κεράσια 13.677 12.323 21.007 16.137 17.657 17.823 15.051 22.511 24.625 22.720 Αχλάδια 54.978 56.699 56.358 43.553 49.050 43.735 33.186 25.665 35.625 40.040 Ροδάκινα 44.796 49.940 62.673 59.700 63.792 51.885 65.639 58.230 79.571 91.124 Δαμάσκηνα 22.000 21.506 26.501 20.619 20.463 17.004 15.669 12.876 17.269 18.611 Λοιπά φρούτα 73.921 82.942 86.193 91.269 86.486 77.099 80.536 88.049 102.039 122.615 ΣΥΝΟΛΟ 2.076.243 2.110.285 2.216.916 2.286.568 2.541.825 2.243.842 2.175.882 2.165.822 2.205.349 2.292.894 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 16

3) Οι προμηθευτές της βελγικής αγοράς φρούτων 2013 (σε αξίες-εισαγωγές άνω του 1 εκατ. ευρώ) 08 0801 0802 0803 0804 0805 0806 0807 0808 0809 0810 0811 0813 Κολομβία 375.139.713 29.083 374.206.850 211.113 54.607 510.385 117.675 Ολλανδία 330.260.962 21.174.884 18.959.761 14.285.077 24.369.377 43.156.933 27.630.167 9.796.335 60.666.906 7.072.563 72.978.346 23.013.802 6.680.366 Ισπανία 286.900.172 93.462 21.981.931 5.751 5.941.344 123.218.189 9.925.885 13.656.207 9.176.971 68.042.887 29.465.850 4.574.201 241.505 Ισημερινός 224.439.036 222.215.539 1.508.000 185.934 529.557 Κ. Ρίκα 223.932.731 51.306 154.406.747 62.354.632 3.441.552 3.678.493 Γαλλία 183.903.316 1.652.244 14.985.902 8.647.821 9.058.852 11.131.453 4.258.007 25.237.176 38.707.832 39.064.844 17.858.406 7.890.460 5.333.249 Γερμανία 138.206.152 1.289.479 16.913.553 5.563.186 8.931.105 31.626.595 12.585.812 7.412.867 18.028.801 18.245.783 9.016.371 4.976.919 3.583.638 Ν. Ζηλανδία 123.478.474 33.834.236 17.428 89.626.319 ΗΠΑ 105.208.604 67.676 90.282.196 16.108 2.602.695 7.595.772 1.563.821 1.406 429.776 2.314.921 194.864 137.484 Ιταλία 89.790.069 2.343.934 14.346.933 1.973 1.003.450 3.467.906 31.534.524 747.953 8.424.144 6.601.511 12.588.330 2.578.700 6.148.295 Περού 80.964.573 15.701 59.431.954 15.661.499 143.209 1.235.565 28.531 1.457.243 2.990.871 Καμερούν 77.100.507 2.804 26.455 74.101.820 2.715.164 12.735 64.924 139.312 37.157 Ακτή Ελ. 60.992.654 383.736 32.904 49.982.757 10.531.969 60.586 Παναμάς 55.151.200 4.916 153.235 54.412.977 498.983 81.089 Τουρκία 51.658.054 16.559 21.079.787 2.113.419 608.200 19.998.187 14.826 76.968 2.936.617 24.408 3.126.661 1.660.857 Πολωνία 42.899.655 1.085 25.962 6.108 42.676 19.202 4.074.705 495.731 2.760.172 35.468.070 5.300 Δομ. Δημ. 41.570.130 40.662.718 166.710 740.703 Γκάνα 25.583.347 904.142 3.071 15.727.299 7.274.062 275.890 1.398.694 Χιλή 24.625.096 1.844.354 1.549.810 2.573.584 4.286.999 701.551 5.539.985 8.025.790 103.024 Σερβία 22.603.561 133.740 22.469.821 ΗΒ 21.651.682 902.752 3.168.127 10.246.665 275.684 5.491 1.805.838 8.464 993.013 175.911 321.733 3.648.666 84.607 Μαρόκο 16.878.742 168.616 49.465 1.484.954 501.977 14.667 501.548 14.128.091 Ν. Αφρική 14.540.027 508.866 7.447.242 4.598.983 1.430.382 205.067 103.333 246.083 Μαδαγασκάρη 13.833.833 13.726.022 107.766 Ινδία 13.295.285 10.472.846 184.521 98.000 696.337 189.175 1.650.666 3.741 Ιράν 12.935.458 10.069.106 238.952 2.625.596 1.683 Φιλιππίνες 12.599.071 11.718.924 277.432 27.338 575.377 Μεξικό 12.588.647 3.837.131 423.112 2.894.249 4.163.651 1.270.504 Αίγυπτος 10.347.121 34.661 1.119.759 643.179 56.679 5.260.076 3.232.766 Κίνα 10.237.848 534.398 52.982 1.310.023 1.286.526 61.858 6.060.412 931.600 Καναδάς 10.004.325 140.029 454.773 397.294 8.995.101 17.128 Βιετνάμ 8.502.778 6.919.298 41.718 10.420 665.900 824.843 Βραζιλία 7.727.311 2.261.180 402.783 1.568.414 2.797.782 199.119 497.758 Ισραήλ 7.625.995 4.452.775 956.540 3.060 13.689 424.027 1.775.421 Ελλάδα 7.163.607 34.211 160.892 34.137 1.890.182 718.641 1.190 295.591 4.024.164 4.418 Αργεντινή 6.592.649 19.167 4.378.422 26.304 564.052 12.539 640.201 875.531 76.434 17

08 0801 0802 0803 0804 0805 0806 0807 0808 0809 0810 0811 0813 Αυστραλία 6.024.930 5.842.878 155.464 26.587 Γεωργία 4.743.902 4.743.902 Αυστρία 3.264.883 310.030 166.080 4.058 45.167 9.356 171.814 2.545.272 13.106 Λουξεμβούργο 3.191.380 1.526 2.921.917 10.953 51.658 5.425 17.211 98.924 10.212 2.055 26.520 33.078 11.480 Σενεγάλη 3.138.917 3.991 2.517.327 617.146 Δανία 3.127.020 27.560 2.957 51.517 26.425 63.555 8.659 158.839 2.779.729 2.318 Μπ. Φάσο 2.822.360 678.871 2.139.305 4.184 Κύπρος 2.479.877 1.462.727 22.628 994.522 Πορτογαλία 2.471.034 9.484 196.990 343.477 62.652 234.562 7.135 66.990 941.254 561.248 47.242 Τσεχία 2.364.439 193.261 1.250.096 53.865 704.826 1.819 144.989 15.464 Μάλι 2.339.863 2.238.863 Τυνησία 2.217.290 2.079.276 89.401 48.613 Ινδονησία 2.175.743 2.164.102 11.520 Λιθουανία 2.119.921 487.943 1.421 6.496 1.624.061 Ουγγαρία 1.790.337 322.583 467.521 999.909 Ουρουγουάη 1.580.600 1.501.694 49.321 29.585 Γουατεμάλα 1.530.783 946.971 19.502 88.686 5.788 469.835 Σουηδία 1.313.864 7.908 10.560 42.735 1.213.446 39.215 Βουλγαρία 1.306.205 22.880 48.530 1.207.226 27.570 Εσθονία 1.232.823 1.232.823 Σιγκαπούρη 1.189.233 1.189.233 Λευκορωσία 1.121.904 1.121.904 Σύνολο βελγικών εισαγωγών 2013 2.821.703.593 65.630.728 232.109.900 1.090.847.243 179.460.342 248.059.361 125.588.908 63.578.452 181.480.841 146.846.178 277.337.739 184.042.416 25.450.166 Γενικό σύνολο βελγικών εισαγωγών φρούτων 2013: 2.821.703.593 Γενικό σύνολο βελγικών εξαγωγών φρούτων 2013: 2.389.338.434 ΠΗΓΗ: Banque Nationale de Belgique, Institut des Comptes Nationaux Ονοματολογία τετραψήφιων κωδικών δασμολογίου: 08: Βρώσιμοι καρποί και φρούτα 0801: Καρύδες, καρύδια και cashews, νωπά ή αποξηραμένα, με ή χωρίς φλοιό 0802: Άλλοι ξηροί καρποί, νωποί ή αποξηραμένοι, με ή χωρίς φλοιό 0803: Μπανάνες, νωπές ή αποξηραμένες 0804: Χουρμάδες, σύκα, ανανάδες, αβοκάντο, γκουάβα, μάνγκο κλπ., νωπά ή αποξηραμένα 0805: Εσπεριδοειδή, νωπά ή αποξηραμένα 18

0806: Σταφύλια, νωπά ή αποξηραμένα 0807: Πεπόνια, καρπούζια, παπάγιες, νωπά 0808: Μήλα, αχλάδια και κυδώνια, νωπά 0809: Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, νεκταρίνια, δαμάσκηνα και αγριοδαμάσκηνα, νωπά 0810: Νωπές φράουλες, σμέουρα, βατόμουρα, σταφίδες, φραγκοστάφυλα και άλλοι βρώσιμοι καρποί 0811: Κατεψυγμένοι καρποί και φρούτα 0813: Αποξηραμένα βερίκοκα, δαμάσκηνα, μήλα, ροδάκινα, αχλάδια κλπ. 19

4. Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΟ 2013 ΣΕ ΚΑΡΠΟΥΣ & ΦΡΟΥΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (στοιχεία Banque Nationale de Belgique, Institut des Comptes Nationaux) 08042090: Ξερά σύκα ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 3.584.902 Τουρκία: 1.841.035, μερίδιο 51,35% Ολλανδία: 562.552, μερίδιο 15,69% Γαλλία: 455.380, μερίδιο 12,70% Γερμανία: 476.127, μερίδιο 13,28% Ελλάδα: 160.892, μερίδιο 4,49% Ιράν: 49.530, μερίδιο 1,38% 08051080: Νωπά ή αποξηραμένα πορτοκάλια, όχι γλυκά ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 21.422.660 Ισπανία: 8.747.516, μερίδιο 40,83% Γερμανία: 8.273.798, μερίδιο 38,62% Ολλανδία: 1.396.841, μερίδιο 6,52% Γαλλία: 2.016.721, μερίδιο 9,41% Ιταλία: 941.088, μερίδιο 4,39% Αίγυπτος: 42.495, μερίδιο 0,20% 08051020: Νωπά γλυκά πορτοκάλια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 82.961.549 Ισπανία: 44.418.049, μερίδιο 53,54% Ολλανδία: 20.596.050, μερίδιο 24,83% Ν. Αφρική: 5.932.573, μερίδιο 7,15% Ιταλία: 2.258.871, μερίδιο 2,72% Γερμανία: 3.682.626, μερίδιο 4,44% Γαλλία: 1.297.842, μερίδιο 1,56% Μαρόκο: 1.016.818, μερίδιο 1,23% Αίγυπτος: 1.076.354, μερίδιο 1,30% Αργεντινή: 570.825, μερίδιο 0,69% Ουρουγουάη: 1.176.000, μερίδιο 1,42% Ισραήλ: 58.856, μερίδιο 0% Κύπρος: 23.140, μερίδιο 0% ΗΠΑ: 35.096, μερίδιο 0% 20

08052010: Νωπές ή αποξηραμένες κλημεντίνες ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 63.482.179 Ισπανία: 44.786.094, μερίδιο 70,55% Γερμανία: 11.071.146, μερίδιο 17,44% Ολλανδία: 4.155.392, μερίδιο 6,55% Γαλλία: 2.815.186, μερίδιο 4,43% Μαρόκο: 468.137, μερίδιο 0,74% Ν. Αφρική: 84.528, μερίδιο 0,13% Ισραήλ: 49.583, μερίδιο 0% Ιταλία: 16.312, μερίδιο 0% Ελλάδα: 34.317, μερίδιο 0% 08052050: Νωπά ή αποξηραμένα μανταρίνια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 15.073.820 Ισπανία: 9.862.535, μερίδιο 65,43% Γαλλία: 1.078.929, μερίδιο 7,16% Ολλανδία: 1.661.470, μερίδιο 11,02% Ισραήλ: 165.855, μερίδιο 1,10% Γερμανία: 2.167.135, μερίδιο 14,38% 08054000: Νωπά ή αποξηραμένα grapefruit ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 20.386.776 ΗΠΑ: 7.559.289, μερίδιο 37,08% Ολλανδία: 5.203.135, μερίδιο 25,52% Κίνα: 1.310.023, μερίδιο 6,43% Ισραήλ: 170.117, μερίδιο 0,83% Ισπανία: 1.130.989, μερίδιο 5,55% Ν. Αφρική: 1.281.457, μερίδιο 6,29% Τουρκία: 344.373, μερίδιο 1,69% Μεξικό: 182.788, μερίδιο 0,90% Γαλλία: 2.652.315, μερίδιο 13,01% Γερμανία: 313.360, μερίδιο 1,54% Κύπρος: 191.143, μερίδιο 0,94% 21

08055010: Νωπά ή αποξηραμένα λεμόνια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 29.915.194 Ισπανία: 11.970.616, μερίδιο 40,01% Ολλανδία: 6.066.409, μερίδιο 20,28% Αργεντινή: 3.807.597, μερίδιο 12,73% Δομ. Δημοκρατία: 731.762, μερίδιο 2,45% Γερμανία: 5.580.355, μερίδιο 18,65% Γαλλία: 782.263, μερίδιο 2,61% Μεξικό: 513.393, μερίδιο 1,72% Ιταλία: 188.024, μερίδιο 0,63% Κύπρος: 187.231, μερίδιο 0,63% 08061010: Νωπά σταφύλια, επιτραπέζια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 72.329.105 Ιταλία: 25.270.963, μερίδιο 34,94% Ολλανδία: 18.201.204, μερίδιο 25,16% Ν. Αφρική: 3.518.856, μερίδιο 4,86% Βρετανία: 1.524.499, μερίδιο 2,11% Βραζιλία: 199.119, μερίδιο 0,27% Ισπανία: 3.839.804, μερίδιο 5,31% Γερμανία: 11.687.024, μερίδιο 16,16% Χιλή: 1.353.114, μερίδιο 1,87% Γαλλία: 2.167.898, μερίδιο 3% Ελλάδα: 1.572.132, μερίδιο 2,17% Αίγυπτος: 643.179, μερίδιο 0,89% Τουρκία: 192.911, μερίδιο 0,27% 08061090: Νωπά σταφύλια, όχι επιτραπέζια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 13.563.162 Ιταλία: 5.873.796, μερίδιο 43,31% Ολλανδία: 3.441.888, μερίδιο 25,38% Ισπανία: 2.654.501, μερίδιο 19,57% Γαλλία: 567.088, μερίδιο 4,18% Γερμανία: 656.885, μερίδιο 4,84% Ελλάδα: 292.726, μερίδιο 2,16% 22

08062090: Ξερά σταφύλια (εκτός σταφίδας) ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 14.723.874 Ολλανδία: 4.803.925, μερίδιο 32,63% ΗΠΑ: 954.641, μερίδιο 6,48% Ν. Αφρική: 599.334, μερίδιο 4,07% Ιράν: 2.365.103, μερίδιο 16,06% Γαλλία: 487.201, μερίδιο 3,31% Χιλή: 1.220.471, μερίδιο 8,29% Τουρκία: 156.046, μερίδιο 1,06% Βρετανία: 235.647, μερίδιο 1,60% Ιταλία: 245.787, μερίδιο 1,67% Ισπανία: 3.429.800, μερίδιο 23,29% Κίνα: 78.073, μερίδιο 0,53% Γερμανία: 60.857, μερίδιο 0,41% 08071100: Καρπούζια νωπά ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 11.199.152 Κόστα Ρίκα: 381.022, μερίδιο 3,40% Γερμανία: 2.731.361, μερίδιο 24,39% Ισπανία: 4.261.129, μερίδιο 38,05% Μαρόκο: 424.829, μερίδιο 3,79% Γαλλία: 299.388, μερίδιο 2,67% Ολλανδία: 2.016.209, μερίδιο 18% Ελλάδα: 718.641, μερίδιο 6,42% Ιταλία: 186.450, μερίδιο 1,66% Κύπρος: 22.628, μερίδιο 0,20% 08081080: Νωπά μήλα ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 136.458.422 Ν. Ζηλανδία: 33.654.366, μερίδιο 24,66% Γαλλία: 30.267.034, μερίδιο 22,18% Ολλανδία: 34.585.312, μερίδιο 25,34% Αργεντινή: 519.872, μερίδιο 0,38% Ισπανία: 6.252.605, μερίδιο 4,58% Ιταλία: 8.135.176, μερίδιο 5,96% Γερμανία: 14.519.044, μερίδιο 10,64% Πολωνία: 2.877.955, μερίδιο 2,11% Χιλή: 2.900.268, μερίδιο 2,12% Βρετανία: 922.129, μερίδιο 0,68% Ν. Αφρική: 1.001.307, μερίδιο 0,73% 23

08083090: Νωπά αχλάδια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 37.987.992 Ολλανδία: 23.751.615, μερίδιο 62,52% Ισπανία: 2.677.617, μερίδιο 7,05% Γαλλία: 5.569.771, μερίδιο 14,66% Ν. Αφρική: 429.075, μερίδιο 1,13% Γερμανία: 3.432.616, μερίδιο 9,04% Ν. Ζηλανδία: 179.870, μερίδιο 0,47% Χιλή: 1.386.731, μερίδιο 3,65% Ιταλία: 287.565, μερίδιο 0,76% 08093010: Νωπά νεκταρίνια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 54.273.522 Ισπανία: 30.108.190, μερίδιο 55,47% Γαλλία: 12.084.011, μερίδιο 22,26% Ολλανδία: 1.774.396, μερίδιο 3,27% Γερμανία: 8.154.864, μερίδιο 15,02% Ιταλία: 2.014.759, μερίδιο 3,71% 08093090: Νωπά ροδάκινα ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 36.907.023 Ισπανία: 25.159.239, μερίδιο 68,17% Γαλλία: 6.993.994, μερίδιο 18,95% Ολλανδία: 996.648, μερίδιο 2,70% Ιταλία: 756.922, μερίδιο 2,05% Γερμανία: 2.929.465, μερίδιο 7,94% 08092900: Νωπά κεράσια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 20.738.379 Ισπανία: 5.069.138, μερίδιο 24,44% Γαλλία: 3.592.948, μερίδιο 17,32% Ολλανδία: 1.490.602, μερίδιο 7,19% Τσεχία: 492.917, μερίδιο 2,38% Γερμανία: 2.567.099, μερίδιο 12,38% Ιταλία: 2.783.500, μερίδιο 13,42% Τουρκία: 2.912.182, μερίδιο 14,04% ΗΠΑ: 429.776, μερίδιο 2,07% 24

08091000: Νωπά βερίκοκα ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 14.312.895 Γαλλία: 7.576.148, μερίδιο 52,93% Ισπανία: 3.403.852, μερίδιο 23,78% Ολλανδία: 486.557, μερίδιο 3,40% Γερμανία: 2.532.399, μερίδιο 17,69% 08094005: Νωπά δαμάσκηνα ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 18.542.388 Γαλλία: 8.536.448, μερίδιο 46,04% Ισπανία: 4.277.919, μερίδιο 23,07% Ολλανδία: 1.972.430, μερίδιο 10,64% Ιταλία: 968.530, μερίδιο 5,22% Χιλή: 507.093, μερίδιο 2,73% Γερμανία: 1.613.687, μερίδιο 8,70% Ισραήλ: 289.700, μερίδιο 1,56% Ν. Αφρική: 205.067, μερίδιο 1,11% 08101000: Φράουλες νωπές ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 70.961.605 Ολλανδία: 47.238.164, μερίδιο 66,57% Ισπανία: 14.082.880, μερίδιο 19,85% Αίγυπτος: 5.260.076, μερίδιο 7,41% Ισραήλ: 325.041, μερίδιο 0,46% Πολωνία: 926.775, μερίδιο 1,31% Γαλλία: 939.519, μερίδιο 1,32% Γερμανία: 805.721, μερίδιο 1,13% 25

08105000: Ακτινίδια νωπά ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 126.564.286 Ν. Ζηλανδία: 89.626.319, μερίδιο 70,81% Ιταλία: 12.301.728, μερίδιο 9,72% Γαλλία: 12.350.778, μερίδιο 9,76% Ολλανδία: 5.264.808, μερίδιο 4,16% Γερμανία: 5.846.368, μερίδιο 4,62% Χιλή: 600.020, μερίδιο 0,47% Ελλάδα: 292.810, μερίδιο 0,23% Ισπανία: 111.392, μερίδιο 0% 08119080: Κατεψυγμένα κεράσια ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 1.844.195 Τουρκία: 214.111, μερίδιο 11,61% Ελλάδα: 1.177.133, μερίδιο 63,83% Ιταλία: 82.813, μερίδιο 4,49% Ολλανδία: 55.582, μερίδιο 3,01% Γαλλία: 48.624, μερίδιο 2,64% Σερβία: 117.699, μερίδιο 6,38% 08119095: Λοιπά κατεψυγμένα φρούτα, χωρίς ζάχαρη ή γλυκαντικά ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ: 34.418.565 Ολλανδία: 3.682.564, μερίδιο 10,70% Κόστα Ρίκα: 3.499.008, μερίδιο 10,17% Γαλλία: 2.623.539, μερίδιο 7,62% Ιταλία: 2.451.508, μερίδιο 7,12% Κίνα: 2.325.043, μερίδιο 6,75% Ελλάδα: 2.665.725, μερίδιο 7,74% Σερβία: 2.710.031, μερίδιο 7,87% Μαρόκο: 1.020.461, μερίδιο 2,96% Βρετανία: 1.440.322, μερίδιο 4,18% Πολωνία: 1.902.830, μερίδιο 5,53% Σουηδία: 852.653, μερίδιο 2,48% Τουρκία: 981.070, μερίδιο 2,85% Χιλή: 803.330, μερίδιο 2,33% Γερμανία: 459.820, μερίδιο 1,34% Ισπανία: 527.246, μερίδιο 1,53% Ν. Αφρική: 246.078, μερίδιο 0,71% Καναδάς: 382.023, μερίδιο 1,11% 26

5. Η ΒΕΛΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ α) Καλλιεργήσιμες επιφάνειες λαχανικών 2004-2013 (σε εκτάρια) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ανοικτού χώρου 38.705 38.908 40.471 39.069 38.661 40.320 40.941 40.038 39.118 39.654 Βιομηχανικά 28.558 28.080 31.198 29.758 28.858 30.700 30.561 29.669 27.981 29.806 Νωπά 10.147 10.828 9.273 9.311 9.803 9.620 10.380 10.369 10.020 9.848 Μπιζέλια 522 258 248 152 121 95 142 274 1.195 772 Φασολάκια 304 249 356 283 292 245 212 260 762 326 Καρότα 747 574 563 508 454 559 620 576 619 586 Κρεμμύδια 361 370 297 307 261 248 322 473 448 506 Ραπανοσέλινα 155 142 146 150 141 141 156 190 211 201 Λευκά καρότα 3.292 3.228 2.831 2.828 2.743 2.595 2.858 2.321 719 590 Μαρούλι 82 61 54 57 64 48 44 82 88 62 Σπαράγγια 157 152 141 156 171 174 197 227 243 261 Πράσο 1.926 2.115 2.227 2.171 2.162 2.050 3.383 2.219 1.982 2.109 Λαχ. Βρυξελλών 262 280 266 558 231 265 225 256 μ.δ. 381 Κουνουπίδι 653 610 572 558 231 265 225 522 540 528 Μπρόκολα 169 174 169 165 179 196 200 172 163 158 Κόκκινο λάχανο 130 103 100 121 120 143 138 143 μ.δ. 90 Λευκό λάχανο 171 149 172 172 206 221 221 240 229 232 Λάχανο Μιλάνου 152 139 114 109 162 168 146 129 μ.δ. 140 Άλλα λαχανικά 1.368 2.473 1.373 1.299 2.253 2.194 1.189 2.545 2.819 1.210 Προστατευμένες καλλιέργειες 1.145 1.127 1.110 1.089 1.075 1.034 1.017 885 884 947 Τομάτες 550 523 519 493 470 443 430 449 441 454 Αγγούρια 54 46 50 55 46 43 40 34 29 25 Μαρούλι 270 258 250 243 236 225 209 153 154 179 Πιπεριές 85 96 87 94 101 92 95 92 85 76 Άλλα λαχανικά 186 204 204 204 222 231 243 157 175 213 * μ.δ.: μη διαθέσιμο στοιχείο ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 27

β) Ποσότητες εμπορεύσιμων βελγικών λαχανικών 2004-2013 (σε τόνους) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ανοικτού χώρου 1.180.894 1.133.846 1.125.797 1.191.723 1.157.216 1.185.006 1.208.611 1.251.354 1.194.447 1.309.622 Πράσο 136.900 133.000 133.000 133.200 129.500 133.000 148.000 132.000 129.500 138.600 Καρότα 68.250 54.450 55.550 60.600 81.000 93.000 81.000 78.000 78.000 78.000 Πικραλίδες 67.500 57.600 57.600 48.000 44.000 41.600 46.800 40.800 39.100 43.700 Κουνουπίδι 18.000 13.500 11.340 11.340 12.000 12.000 11.020 13.000 11.600 10.800 Κολοκυθάκια 8.000 10.800 12.000 10.800 9.800 Σελινόριζα 10.000 9.000 11.250 Μαρούλι 10.500 7.500 9.000 9.000 9.000 9.300 9.600 7.500 6.750 7.050 Λαχ. Βρυξελλών 5.400 6.120 6.900 Μπρόκολα 3.250 2.400 2.400 2.400 2.210 2.450 2.500 2.200 2.000 2.200 Σπαράγγια 960 960 1.080 1.110 1.230 1.505 1.680 1.981 2.565 2.608 Άλλα λαχανικά (συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών) 875.534 864.436 855.827 926.073 878.276 884.151 897.211 948.473 899.012 998.714 Προστατευμένες καλλιέργειες 382.713 352.136 361.837 343.250 349.345 354.150 357.390 332.444 341.070 343.905 Τομάτες 246.200 229.610 238.150 222.560 226.160 232.070 227.680 218.435 231.825 249.800 Αγγούρια 29.900 22.860 20.440 20.280 19.240 19.820 27.300 18.700 20.100 17.400 Μαρούλι 72.600 61.318 62.400 58.560 57.600 50.400 47.150 44.400 39.500 37.000 Πιπεριές 17.000 19.400 23.490 22.560 24.240 27.270 27.840 24.300 25.480 22.680 Άλλα λαχανικά 17.013 18.948 17.357 19.290 22.105 24.590 27.420 26.609 24.165 23.025 ΠΗΓΕΣ: Eurostat, φλαμανδικά στατιστικά στοιχεία 28