www.cirschool.eu D5.2 Μαθησιακό υλικό για το Νηπιαγωγείο Πρακτικός Οδηγός για τους εκπαιδευτικούς για την εφαρμογή του διδακτικού μοντέλου Cirschool στο σχολείο The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible forany use which may be made of the
Πίνακας Περιεχομένων D5.2 ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... Er rore. Il segnalibro non è definito. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΚΟΠΟΙ... 3 ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ... 3 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ... 3 ελεγχος... 3 δημιουργικοτητα... 4 εκτελεση... 4 ΓΝΩΣΗ:... 4 ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ... 4 ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ... 5 ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ... 5 ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ... 5 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ... 5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ... 6 ΣΥΝΕΙΔΗΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ... 6 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ... 6 ΣΤΑΔΙΟ 1 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ... 6 ΣΤΟΧΟΙ... 7 ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ: ΣΧΗΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 1... 9 ΔΟΜΗ ΤΥΠΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟς ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ... Er rore. Il segnalibro non è definito. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ... Er rore. Il segnalibro non è definito.
ΣΚΟΠΟΙ Μέσα σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών, η διδασκαλία του τσίρκου ως μία δραστηριότητα σωματικής/κιναισθητικής δεξιότητας, μπορεί να οριστεί ως μία διαδικασία κατά την οποία οι μαθητές μαθαίνουν και εμπεδώνουν εγκάρσιες δεξιότητες μέσω δραστηριοτήτων που είναι από τη φύση τους κιναισθητικές. Οι δραστηριότητες αυτές στοχεύουν στην απόκτηση σωματικών, πνευματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι κατευθυντήριες γραμμές αναπτύχθηκαν στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος φυσικής αγωγής και θα πρέπει να εφαρμόζονται ευέλικτα και με τις κατάλληλες προσαρμογές, λαμβάνοντας υπόψη τον εκάστοτε εκπαιδευτικό οργανισμό που προγραμματίζει τις δραστηριότητές του, υιοθετώντας διαφοροποιημένες στρατηγικές, περιεχόμενο, χρόνο και υλικά. Επίσης, στοχεύει στο να παρέχει μια δυναμική, εναλλακτική και κιναισθητική προσέγγιση στην μάθηση της φυσικής αγωγής αξιοποιώντας τις έννοιες της σωματικής αγωγής συνδυασμένα με την απόκτηση των κιναισθητικών τεχνών (χειρισμός, ισορροπία, ακροβατικά, κίνηση) μέσω του εποικοδομητικού παιχνιδιού και των δομημένων παιχνιδιών. ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ Οι δραστηριότητες του τσίρκου ενσωματωμένες στο αναλυτικό πρόγραμμα της φυσικής αγωγής μπορεί να προωθήσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα τις κινητικές δεξιότητες αλλά και να βοηθήσει στην βελτίωση της ζωής του ατόμου. ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Συνειδητοποίηση των αναπτυσσόμενων επιπέδων των διαφόρων τεχνικών. Επίγνωση της ύπαρξης συμβιωτικής σχέσης μεταξύ των δεξιοτήτων, της κίνησης, της ισορροπίας και του ρυθμού Ανάπτυξη στρατηγικών και συνθετικών ικανοτήτων. Προσαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα γνωστών και αγνώστων καταστάσεων. Ικανότητα λήψης αποφάσεων και διαχείρισης κινδύνου Επιλογή και εφαρμογή των σωματικών δεξιοτήτων (χειρισμός, ισορροπία, ακροβατικά, εναέρια ακροβατικά, κίνηση), σε κατάλληλα περιβάλλοντα. καθορισμός προσωπικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών. Ανάπτυξη ρυθμός και τέμπο δύναμη αντοχή ευλυγισία
χωρική αντίληψη σωματικό σχήμα και δυναμική ΕΛΕΓΧΟΣ Ανάπτυξη και έλεγχος σωματικών ικανοτήτων: κίνηση, αντοχή, ευκινησία, δύναμη, ευελιξία, χωρική αντίληψη, ρυθμός και τέμπο. Έλεγχος δεξιοτήτων λεπτών χειρισμών: χειρισμός εξοπλισμού, δραματοποίηση και συντονισμός κινήσεων που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη κιναισθητική ικανότητα. Αποτελεσματική σωματική και νοητική αντίδραση στις απαιτήσεις των κιναισθητικών δραστηριοτήτων, κατά την προσέγγισή τους με ή χωρίς τη βοήθεια παιγνίων. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ: Ανάπτυξη και εφαρμογή ευφάνταστων τρόπων έκφρασης και ανταλλαγής ιδεών, επίλυσης προβλημάτων και αντιμετώπισης προκλήσεων. Εξερεύνηση και πειραματισμός με τεχνικές, τακτικές και συνθετικές ιδέες με σκοπό την κατάκτηση κιναισθητικών δεξιοτήτων (χωρική αντίληψη, ρυθμός, τέμπο, δυναμική, μορφή). ΕΚΤΕΛΕΣΗ Κατανόηση του τρόπου, σύμφωνα με τον οποίο οι ικανότητες συνδυάζονται και συμβάλλουν σε μία εκτέλεση/παράσταση. Εφαρμογή και προσαρμογή των επιμέρους στοιχείων για την σύνθεση αποδοτικών αποτελεσμάτων. Επίδειξη της κατανόησης της χρήσης σωματικών δεξιοτήτων κίνηση, αντοχή, ευκινησία, δύναμη, ευελιξία, χωρική αντίληψη, ρυθμός, τέμπο ως μέρος μιας εκτέλεσης. Ανάπτυξη κριτικής ικανότητας αξιολόγησης των επιτευγμάτων τους. Ανάπτυξη και βελτίωση των αποτελεσμάτων. Προσαρμογή σε διαφορετικά περιβάλλοντα κατά την εκτέλεση, είτε πρόκειται για ατομική προσπάθεια είτε συμμετέχοντας σε ομάδες. Κατανόηση της φύσης της επιτυχίας σε διαφορετικές δραστηριότητες και πλαίσια. ΓΝΩΣΗ: Συνειδητοποίηση του θεμελιώδους ρόλου που κατέχει η φυσική δραστηριότητα σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Δόμηση αυτοπεποίθησης, αποφασιστικότητας, πνευματικής εγρήγορσης, και ικανότητας χειρισμού συναισθημάτων. Αναγνώριση και κατανόηση της ευεργετικής επίδρασης της τακτικής
ΣΤΑΣΕΙΣ: φυσικής δραστηριότητας στην σωματική, πνευματική και κοινωνική ευημερία Δεξιότητες ικανότητα λήψης αποφάσεων, προσωπικές και κοινωνικές, ηγετικές ικανότητες, διαχείριση κινδύνου, παρουσίαση και ομαδικότητα Στάσεις αυτοδυναμία, ευρύτητα τρόπου σκέψης, σεβασμός στα πραγματικά δεδομένα, πραγματισμός, φιλοδοξία να διακριθεί/να ξεχωρίσει. Αρετές προσαρμοστικότητα, επιμονή, αποφασιστικότητα, ευελιξία, δημιουργικότητα, ενεργοποίηση μέσω κινήτρων Ικανότητα αυτοσχεδιασμού, αυτοπεποίθηση, πρωτοβουλία, αυτονομία, προθυμία για δράση. ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ Ανάπτυξη επίγνωσης των συνδέσεων ανάμεσα στις σωματικές / κιναισθητικές δραστηριότητες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τις φυσικές επιστήμες και το γραμματισμό. Επίδειξη κατανόησης των συνδέσεων ανάμεσα στις σωματικές / κιναισθητικές δραστηριότητες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τις φυσικές επιστήμες και το γραμματισμό ΒΑΣΙΚΕΣΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Το αναλυτικό πρόγραμμα της φυσικής αγωγής προωθεί τις ακόλουθες δεξιότητες, οι οποίες μπορούν να γίνουν μια συνήθεια διαμορφώνοντας την συμπεριφορά του μαθητή με τέτοιο τρόπο ώστε να τον βοηθήσουν τόσο στα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο σχολείο όσο και στην καθημερινότητα του. Συνδυάζοντας τις κινητικές δεξιότητες με το μυαλό του μπορεί να τον καταστήσουν ικανό να παίρνει αποφάσεις και να αλληλεπιδρά αποτελεσματικά με τους άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντος του. ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Να αναπτύσσουν ευρύ φάσμα των δεξιοτήτων (χειρισμός, ισορροπία, ακροβατικά, εναέρια ακροβατικά, κίνηση). Να εξερευνούν βασικές δεξιότητες, ενέργειες και ιδέες, αυξάνοντας σταδιακά την κατανόησή τους Να βελτιώνουν και να προσαρμόζουν τις δεξιότητες σε τεχνικές και ρουτίνες.
Να θυμούνται και να επαναλαμβάνουν απλές δεξιότητες και ενέργειες με αυξανόμενο επίπεδο ελέγχου και συντονισμού. Να αντιλαμβάνονται και να επιδεικνύουν τη σύνδεση μεταξύ των πνευματικών-φυσικών δραστηριοτήτων με την απόκτηση των αντίστοιχων δεξιοτήτων. Να αναπτύξουν ακρίβεια, έλεγχο και ευχέρεια στην εφαρμογή των δεξιοτήτων Να επιδεικνύουν ακρίβεια, έλεγχο και ευχέρεια στην εφαρμογή των δεξιοτήτων. ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Να επιλέγουν και να επιδεικνύουν αποτελεσματικές στρατηγικές και συνθετικές ιδέες σε διαφορετικά δημιουργικά πλαίσια κιναισθητικών τεχνών. Να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενες συνθήκες υιοθετώντας διαφορετικές ιδέες και έννοιες. Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν ό,τι τους είναι απαραίτητο για να είναι περισσότερο αποδοτικοί στις εκτελέσεις/παραστάσεις. Να αναγνωρίζουν και να επιδεικνύουν τον τρόπο διαχείρισης του κινδύνου, και ατομικά και ομαδικά. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ Να αναπτύσσουν τη σωματική τους δύναμη, αντοχή και ρυθμική ευελιξία για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των εκάστοτε κιναισθητικών δραστηριοτήτων. Να επιδεικνύουν τη σωματική τους δύναμη, αντοχή και ρυθμική ευελιξία σε σχέση με τις απαιτήσεις των εκάστοτε κιναισθητικών δραστηριοτήτων Να αποκτήσουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση έτσι ώστε να δοκιμάσουν αρκετές από τις διαφορετικές δραστηριότητες. Να αναπτύξουν την πνευματική δύναμη για να πετύχουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις και να προχωρούν μπροστά Να εκφράζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με ώριμο και λογικό τρόπο. Να επιδεικνύουν την επιθυμία να εκπληρώσουν τους στόχους τους, και ατομικά και για όλη την ομάδα. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ Να αναλύουν εκτελέσεις, εντοπίζοντας τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία
Η ανάλυση θα πρέπει να περιλαμβάνει: Το εύρος και την ποιότητα των δεξιοτήτων. Το εύρος και την αποτελεσματικότητα του περιεχομένου, των στρατηγικών ή των συνδυαστικών ιδεών. Tην αποτελεσματικότητα της αντίδρασης του σώματος και του νου στις προκλήσεις. Να προσδιορίζουν τις στρατηγικές που θα επιφέρουν βελτίωση και τις ενέργειες που θα πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα, σε σχέση με την δική τους εκτέλεση, αλλά και την εκτέλεση των υπολοίπων μαθητών. Να ενεργούν βάσει των αποφάσεων αυτών σε μελλοντικές εκτελέσεις. Να διακρίνουν με διαύγεια τα επιτεύγματά τους και να θέτουν μελλοντικούς στόχους. ΣΥΝΕΙΔΗΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Nα προσδιορίζουν το είδος των δραστηριοτήτων που ικανοποιεί τις απαιτήσεις τους Να κάνουν συνειδητές επιλογές σε σχέση με τη συμμετοχή τους σε μια κιναισθητική δραστηριότητα. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Παρακάτω παρουσιάζονται οι στόχοι για το "βασικό στάδιο 3" αντίστοιχα με το τρίτο τις ηλικίες 5-7 χρόνων; 8-11 χρόνων 12 to 14 χρόνων. Κάθε δραστηριότητα συνοδεύεται απο συγκεκριμένους στόχους. Αυτά τα τεστ είναι μέρος της αρχικής και τελικής αξιολόγησης που πραγματοποιείται κατά την διάρκεια της πιλοτικής εφαρμογής. Για κάθε στάδιο υπάρχει μια λίστα εργασιών για κάθε δραστηριότητα του τσίρκου. ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 1 ΣΤΟΧΟΙ Με την ολοκλήρωση του Βασικού Σταδίου οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση: να επιδεικνύουν βασικές κινητικές δεξιότητες. Δημιουργικό περπάτημα να επιδεικνύουν αντίληψη του εαυτού και γνώση των μοτίβων των στάσεων του σώματος Εργαζόμενη μέλισσα να εφαρμόζουν και να ελέγχουν συνειδητά τις στάσεις του σώματός τους,
με εκφραστικότητα και δημιουργικότητα. Εργαζόμενη μέλισσα με έκφραση Πρέσβης να αντιλαμβάνονται, να οργανώνουν και να συντονίζουν τις κινήσεις τους στο χώρο σε σχέση με τους ίδιους, με τα αντικείμενα και με τους υπόλοιπους μαθητές. να χαρακτηρίζονται από αυξανόμενη ικανότητα, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να μπορούν να συμμετάσχουν σε ένα ευρύ φάσμα σωµατικών δραστηριοτήτων. Ισορροπία μια εφημερίδας στο ένα χέρι και χειρισμός ενός κρίκο στο άλλο Δείχνουν αυξανόμενη ισορροπία και συγχρονισμό Πεντάλο με φουλάρι να βελτιώνουν την ευκινησία, την ισορροπία και τις ικανότητες συντονισμού, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Τρεις μπάλες Αρχίζει να το εφαρμόζει αυτό σε ένα διαφορετικό εύρος δραστηριοτήτων Ξυλοπόδαρα και μπάλες ή μπαστούνι να συμμετέχουν επιτυχώς σε ποικίλες συνεργατικές σωματικές δραστηριότητες αυξανόμενης δυσκολίας. Ανθρώπινες πυραμίδες Αρχίζει να είχε κατανόηση μεταξύ του ρυθμού και της φυσικής κίνησης Δημιουργικό περπάτημα με την μουσική και χειρισμός της μπάλας Ακροβατικά Ισορροπία Τεχνάσματα γελωτοποιού/χειρισμός Περπάτημα, μπουσούλησμα, μίμηση διαφόρων ζώων. Μουσική με διαφορετικούς ρυθμούς και διαθέσεις. Κυβίστηση και ανακυβίστηση. Παίγνια στάσεων σώματος. Αντίληψη χώρου και Χειρισμός αντικειμένων με πρωτότυπους τρόπους σε σχέση με το σώμα. Εφημερίδα Φτερά Ραβδί λουλουδιών Εισαγωγή στην Μίμηση Συναίσθημα διάθεση σωματικότητα
Ακροβατικά Ισορροπία Τεχνάσματα γελωτοποιού/χειρισμός σώματος. Ένας μίμος δείχνει διάφορες εκφράσεις συναισθημάτων και διαθέσεων, χωρίς τη συμμετοχή του ενήλικα. Εναλλαγή του μουσικού ρυθμού, χρήση του χώρου, με ή χωρίς τη συμμετοχή του ενήλικα, αλλαγή της θέσης του σώματος (μέσα σε πολλαπλά επίπεδα). Διαδρομές εμποδίων με παραλλαγές. Κίνηση και χρήση οργάνων για ασκήσεις παιγνιώδους μορφής / αφήγηση που ανοίγει τις πόρτες της φαντασίας Κίνηση με ταυτόχρονη χρήση εξοπλισμού, ακολουθώντας το ρυθμό που ταιριάζει με τον εκάστοτε εξοπλισμό. Διαδρομές εμποδίων με παραλλαγές. Κίνηση και χρήση οργάνων για ασκήσεις παιγνιώδους μορφής / αφήγηση που ανοίγει τις πόρτες της φαντασίας Δημιουργική χρήση του εξοπλισμού για μία εμπειρία παιγνιδιού και αφήγησης που ανοίγει τις πόρτες της φαντασίας. Ένας μίμος δείχνει διάφορες εκφράσεις συναισθημάτων και διαθέσεων, χρησιμοποιώντας εξοπλισμό, με ή χωρίς τη συμμετοχή του ενήλικα. Επίδειξη ισορροπίας με αντικείμενα πάνω στο σώμα. Συμβατική χρήση του εξοπλισμού, κίνηση στο χρόνο και στο χώρο (με σεβασμό προς τον χώρο των υπολοίπων). Ένας μίμος δείχνει διάφορες εκφράσεις συναισθημάτων και διαθέσεων, χρησιμοποιώντας εξοπλισμό, με ή χωρίς τη συμμετοχή του ενήλικα.