Παρουσίαση μελέτης περίπτωσης: Αντιμετώπιση περιστατικού περιβαλλοντικής ζημίας από πυρκαγιά σε ΚΔΑΥ στον Ασπρόπυργο Αττικής

Παρουσίαση μελέτης περίπτωσης: Αντιμετώπιση περιστατικού περιβαλλοντικής ζημίας από πυρκαγιά σε ΚΔΑΥ στον Ασπρόπυργο Αττικής

Σύντομο ιστορικό Στις 06-06-2015, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της εταιρείας «Γενική Ανακυκλώσεως - Κτηματική Ξενοδοχειακή Α.Ε.» η οποία δραστηριοποιούταν στην ανακύκλωση μεταλλικών και μη μεταλλικών μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, στην διαλογή (μηχανική και χειροδιαλογή), κοπή, δεματοποίηση και εμπορία ανακυκλώσιμων μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων (παλαιόχαρτο, πλαστικό, ξύλο, μέταλλο, υαλόθραυσμα), στην παραγωγή RDF, καθώς και την προσωρινή αποθήκευση αυτών. Η πυρκαγιά πήρε μεγάλες διαστάσεις, καίγοντας για σχεδόν 5 μέρες μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο. Σύμφωνα με την έκθεση που εκπόνησε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο καπνός πάνω από το Λεκανοπέδιο μεταφέρθηκε κυρίως σε σχετικά μεγάλα ύψη (1-2 Km), παρόλα αυτά κάποιες ώρες της ημέρας, έγινε αισθητή σε πολλές περιοχές, από την έντονη όσμηση του καπνού.

Φωτογραφίες από δημοσιεύματα τις μέρες της πυρκαγιάς.

σύντομο ιστορικό Σύμφωνα με την ΑΕΠΟ, η έκταση της εγκατάστασης είναι 69 στρέμματα, εκ των οποίων το 30% περίπου ήταν οι κτιριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες και καταστράφηκαν ολοσχερώς. Σε διάστημα τριών μηνών από το συμβάν, είχαν απομακρυνθεί όλα τα μεταλλικά στοιχεία των κτιρίων, μαζί με τον Η/Μ εξοπλισμό. Ολοκληρωτικά κάηκε και το αποθηκευμένο υλικό (σύμμεικτα απορρίμματα) που διαχειριζόταν η επιχείρηση, το οποίο λόγω της σύστασής του, συνέχιζε να σιγοκαίει για μέρες μετά την κατάσβεση.

Δορυφορική εικόνα του χώρου στις 06/05/2015

Δορυφορική εικόνα του χώρου αμέσως μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς (29/06/2015)

Δορυφορική εικόνα του χώρου ένα μήνα περίπου μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς (18/07/2015)

Δορυφορική εικόνα του χώρου 3 μήνες μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς (03/09/2015)

σύντομο ιστορικό Μετά την κατάσβεση, παρέμειναν στο γήπεδο υπολείμματα καύσης, με εκτιμώμενο όγκο 140.000κ.μ., σε σωρούς ύψους 3-5m, τα οποία καταλαμβάνουν το σύνολο σχεδόν του γηπέδου της επιχείρησης. Από την μέρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς, στο σημείο επιχειρούσε η Πυροσβεστική Υπηρεσία με την συνδρομή υπαλλήλων και οχημάτων Ο.Τ.Α., καθώς και ιδιωτών, ενώ παρούσα ήταν η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Π.Ε. Δυτικής Αττικής, το Τμήμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ και το ΣΥΓΑΠΕΖ, οι οποίοι και έλαβαν δείγματα στερεών και υγρών αποβλήτων. Μετρήσεις για τον προσδιορισμό των αέριων εκπομπών στην ατμόσφαιρα διενεργήθηκαν άμεσα από: Το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Το Τμήμα Ελέγχου Μετρήσεων και Υδροοοικονομίας Περιβάλλοντος της Δ/σης Περιβάλλοντος Περιφέρειας Αττικής Το Ερευνητικό κέντρο ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ

Το ΣΥΓΑΠΕΖ βάσει όσων προβλέπονται στο άρθρο 6 του Π.Δ. 148/2009: ανέλαβε το συντονισμό των ενεργειών για την αποκατάσταση του χώρου της δραστηριότητας (υπ. αριθμ 344/16-06-2015 έγγραφο του ΣΥΓΑΠΕΖ)

Ανάληψη δράσης-υπαγωγή στο Π.Δ. 148/2009 Υπεύθυνος Φορέας Εκμετάλλευσης είναι η εταιρεία «Γενική Ανακυκλώσεως- Κτηματική Ξενοδοχειακή Α.Ε.». Η δραστηριότητα περιλαμβάνεται σε αυτές του Παραρτήματος ΙΙΙ του άρθρου 21 του Π.Δ. 148/2009, εδάφιο 2 «εργασίες διαχείρισης αποβλήτων για τις οποίες απαιτείται άδεια σύμφωνα με την Η.Π. 50910/2727/2003 και την Η.Π. 13588/725/2006 ΚΥΑ». Το Π.Δ. 148/2009 εφαρμόζεται «στην περιβαλλοντική ζημία και σε οποιαδήποτε απειλή τέτοιας ζημίας, που προκαλείται από την άσκηση δραστηριοτήτων που απαριθμούνται στο Παράρτημα ΙΙΙ του άρθρου 21, ανεξάρτητα από την υπαιτιότητα του φορέα εκμετάλλευσης» (άρθρο 4, παρ. 1α).

Ενέργειες ΣΥΓΑΠΕΖ-ΣΕΠΔΕΜ Ανατίθεται στο ΙΓΜΕ η διενέργεια δειγματοληψιών και χημικών αναλύσεων (οργανικών και ανόργανων ουσιών) προκειμένου να προσδιοριστεί η έκταση της περιβαλλοντικής ζημίας και να καθοριστούν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημίας (23-06-2015). Καλείται ο Φορέας Εκμετάλλευσης για να καταθέσει τις απόψεις του, βάσει του άρθρου 10 του Π.Δ. 148/2009, σχετικά με τον καθορισμό των μέτρων πρόληψης-αποκατάστασης (22-06-2015). Καλείται σε συνεδρίαση η ΕΑΠΕΖ στις 30-06-2015, για να αποφασισθούν τα μέτρα πρόληψης-αποκατάστασης, ελλείψει ουσιαστικής ανταπόκρισης του Φορέα Εκμετάλλευσης και: Εκδίδεται η υπ αριθμ. 244/14-07-2015 Απόφαση Υπουργού ΠΑΠΕΝ με την οποία τεκμηριώνεται η περιβαλλοντική ζημία, καταλογίζεται η ευθύνη στον υπεύθυνο φορέα εκμετάλλευση («Γενική Ανακυκλώσεως-Κτηματική Ξενοδοχειακή Α.Ε.») και ορίζονται τα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημίας.

Άμεσες ενέργειες συναρμόδιων υπηρεσιών Η Πυροσβεστική Υπηρεσία Ελευσίνας ανακάλεσε τα πιστοποιητικά ενεργητικής πυροπροστασίας της εταιρείας (23-06-2015). Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής ανακάλεσε την ΑΕΠΟ της επιχείρησης (01-07-2015). Η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής, ανακάλεσε τις εν ισχύ άδειες λειτουργίας που διέθετε η εταιρεία (29-07-2015). Η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας Τμήμα Δ. Αττικής της Περιφέρειας Αττικής, απέστειλε τον υπολογισμό των δαπανών που κατέβαλλε η Περιφέρεια για την αντιμετώπιση της απειλής πρόκλησης περιβαλλοντικής ζημίας (πληρωμή εργοληπτικών εταιρειών που διέθεσαν μηχανήματα-προσωπικό για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, πληρωμή του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και του Αστεροσκοπείου για τις μετρήσεις-αναλύσεις και βενζίνες μηχανημάτων έργων της Περιφέρειας), που ανέρχεται στις 73.090. Συνυποβλήθηκε αίτημα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για πληρωμή 6.000 για τη φθορά ελαστικών λόγω των επιχειρήσεων.

Ανταπόκριση Φορέα Εκμετάλλευσης Καμία: Δεν απέστειλε σχέδιο υλοποίησης των μέτρων πρόληψηςαποκατάστασης, της Απόφασης Υπουργού ΠΕΝ (τέως ΠΑΠΕΝ), ως ορίζεται και στο άρθρο 10 του Π.Δ. 148/2009. Κατέθεσε Υπόμνημα στο ΣΥΓΑΠΕΖ, στο οποίο αναφέρεται πως έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής στο αρθρ. 99 του ΠτΚ περί ανοίγματος διαδικασίας εξυγίανσης και αδυνατεί να αναλάβει την αποκατάσταση. Παρά τα έγγραφα υπενθύμισης που έλαβε, δεν συμμορφώθηκε με την Απόφαση λήψης μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης του Υπουργού ΠΕΝ.

Εφαρμογή αρθρ 9 παρ 2 (δ) του Π.Δ. 148/2009 Δεδομένης της μη ανταπόκρισης του Φορέα Εκμετάλλευσης, εφαρμόζεται το άρθρο 9 του Π.Δ., σύμφωνα με το οποίο:

Προς την κατεύθυνση αυτή: 1. Το ΣΥΓΑΠΕΖ εισηγήθηκε προς το Πράσινο Ταμείο, την χρηματοδότηση της υλοποίησης των μέτρων αποκατάστασης, με φορέα υλοποίησης την Περιφέρεια Αττικής. 2. Εγκρίθηκε από το Πράσινο Ταμείο το Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα «Δράσεις Περιβαλλοντικού Iσοζυγίου 2015» για την χρηματοδότηση των μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης. Η αρχική εκτίμηση κόστους από το ΣΥΓΑΠΕΖ, όπως αναγράφηκε στην Απόφαση λήψης μέτρων πρόληψης-αποκατάστασης του Υπουργού ΠΕΝ και με τα έως τότε στοιχεία και μετρήσεις, ανερχόταν στο ποσό των 5.000.000.

Διερεύνηση της προκαλούμενης δαπάνης των μέτρων αποκατάστασης (1) Η ανάρτηση της Απόφασης λήψης μέτρων πρόληψης αποκατάστασης, προκάλεσε το ενδιαφέρον εταιρειών στον τομέα διαχείρισης επικινδύνων και μη αποβλήτων, προκειμένου να παραλάβουν πιλοτικό φορτίο από τα υπολείμματα καύσης. Το ΣΥΓΑΠΕΖ, προκειμένου να αποκτήσει καλύτερη εικόνα για το κόστος διαχείρισης και διάθεσης των αποβλήτων και για να αποτρέψει τον αποκλεισμό ενδιαφερόμενων εταιρειών, ανάρτησε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου, τον Σεπτέμβριο του 2015, πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, για την κατάθεση κοστολογημένων προτάσεων.

Διερεύνηση της προκαλούμενης δαπάνης των μέτρων αποκατάστασης (2) Κάποιες από της εταιρείες έλαβαν δείγματα υπολειμμάτων καύσης, προκειμένου να τα αναλύσουν. Ένα σημαντικό στοιχείο που προέκυψε είναι πως η πλειοψηφία των δειγμάτων παρουσιάζει χαρακτηριστικά μη επικίνδυνων αποβλήτων. Ως προς την κοστολόγηση: 2 εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων κοστολόγησαν το έργο με 300-400 /tn, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού των αποβλήτων. 2 εταιρείες κοστολόγησαν από 25 έως 500 ανά τόνο για την διαχείριση κατά κατηγορία (αδρανή, μη επικίνδυνα, επικίνδυνα), με εκτιμώμενη ποσότητα υπολειμμάτων καύσης 50.000-70.000 tn.

Πράξη Καταλογισμού, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Π.Δ. 148/2009 Κατ εφαρμογή του άρθρου 11 του Π.Δ. 148/2009, η Αρμόδια Αρχή (ΣΥΓΑΠΕΖ) «ανακτά από τον φορέα εκμετάλλευσης που προκάλεσε την περιβαλλοντική ζημία ή την άμεση απειλή τέτοιας ζημίας, μέσω ασφαλιστικής κάλυψης ή άλλων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων». Στις 22-01-2016, εκδόθηκε η ΚΥΑ της Πράξης Καταλογισμού για την «Γενική Ανακυκλώσεως-Κτηματική Ξενοδοχειακή Α.Ε.», για το ποσό των 5.000.000. Η αναγκαστική είσπραξη της ανακτώμενης δαπάνης, θα γίνει από την αρμόδια ΦΑΕ (στην οποία στάλθηκε ο σχετικός χρηματικός κατάλογος), στον ΚΑΕ 3739 «Έσοδα υπέρ ΕΤΕΡΠΣ για λογαριασμό Πράσινο Ταμείο».

Ενέργειες για την υλοποίηση των δράσεων αποκατάστασης Το χρονικό διάστημα που ακολούθησε την έγκριση του χρηματοδοτικού προγράμματος από το Πράσινο Ταμείο, η Περιφέρεια Αττικής, ως δικαιούχος, προχώρησε στις απαραίτητες διοικητικές ενέργειες προκειμένου να ξεκινήσει η σχετική διαγωνιστική διαδικασία. Παράλληλα πραγματοποιήθηκαν νέες αυτοψίες από συναρμόδιες υπηρεσίες, στο χώρο των εγκαταστάσεων της εταιρείας «ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΕΩΣ- ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ Α.Ε.», όπου και διαπιστώθηκε η ύπαρξη νέων αποθέσεων στο χώρο, λόγω της αφύλακτης εισόδου. Οι αποθέσεις αυτές αφορούν στην πλειοψηφία τους οικοδομικά υλικά, καθώς και απόβλητα από ΟΤΚΖ όπως λάστιχα, πλαστικά μέρη και κρύσταλλα αυτοκινήτων.

Ανάγκη για τροποποίηση της Απόφασης μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης Η απόφαση των μέτρων αποκατάστασης απαιτήθηκε να τροποποιηθεί διότι: 1. Λόγω της μη ανταπόκρισης του Φορέα Εκμετάλλευσης, βάσει του άρθρου 9 του Π.Δ. 148/2009, η Αρμόδια Αρχή (ΣΥΓΑΠΕΖ) αναλαμβάνει η ίδια σε βάρος του φορέα εκμετάλλευσης τα μέτρα αποκατάστασης ή εξουσιοδοτεί τρίτους να υλοποιήσουν τα μέτρα αυτά. 2. Η παράγραφος που αφορά το κόστος της αποκατάστασης, έπρεπε να τροποποιηθεί ως προς: Αναφορά των μέχρι στιγμής, δαπανών του Δημοσίου Την περιγραφή των ενεργειών για την χρηματοδότηση των δράσεων αποκατάστασης από το Πράσινο Ταμείο, με δικαιούχο την Περιφέρεια Αττικής Την αναγκαστική είσπραξη της ανακτώμενης δαπάνης, από τον φορέα εκμετάλλευσης.

Ανάγκη για τροποποίηση της Απόφασης μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης 3. Τα μέτρα αποκατάστασης προβλέπεται να υλοποιηθούν με διαγωνιστική διαδικασία σε 2 στάδια: Α στάδιο: εκπόνηση τεχνικής έκθεσης στην οποία θα πρέπει να περιγράφεται με ακρίβεια το σύνολο των εργασιών, μέχρι και την τελική απομάκρυνση των υπολειμμάτων καύσης από το γήπεδο. Β στάδιο: διαδικασία ανάθεσης για την υλοποίηση των εργασιών διαχείρισης όπως αυτές θα περιγραφούν στην τεχνική έκθεση του Α σταδίου, για τους σωρούς αποβλήτων που υπερβαίνουν τις επιτρεπτές τιμές για διάθεση σε ΧΥΤΑ Με την ολοκλήρωση του Σταδίου Α, θα εξετασθεί από την Περιφέρεια Αττικής, αν συγκεκριμένοι σωροί αποβλήτων που θα πληρούν τα χαρακτηριστικά αδρανών ή μη επικίνδυνων απόβλητων, δύναται να διατεθούν σε κατάλληλο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων, είτε με ίδια μέσα, είτε σε συνεργασία που μπορεί να συνάψει με τον οικείο Δήμο Ασπροπύργου ή με άλλο κατάλληλο φορέα.

Σήμερα Στις 24-05-2016 τροποποιείται η Απόφαση Λήψης μέτρων πρόληψης αποκατάστασης. Στις 09-11-2016 αναρτάται στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Αττικής η προκήρυξη με τίτλο: «Εκπόνηση τεχνικής έκθεσης αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημιάς στο χώρο της εταιρείας "ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΕΩΣ ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ Α.Ε." στο Δήμο Ασπροπύργου, Ν. Αττικής», που αφορά στο Α στάδιο. Το άνοιγμα των προσφορών διενεργείται σήμερα Τρίτη 29-11-2016.