Πειραιώς 132, 118 54 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 3/2013 Μέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο Ανταγωνιστικών ραστηριοτήτων της Α.Ε. και Μέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο προς ανάκτηση από τους πελάτες Χαµηλής Τάσης (ΧΤ), για το έτος 2013 Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 25 η Απριλίου 2013, και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Το Νόµο 4001/2011 (ΦΕΚ Α' 179/22.08.2011) όπως ισχύει, και ειδικότερα τις διατάξεις των Άρθρων 140 και 195 όπως τροποποιήθηκε µε την παρ. 1, Άρθρο 32 του νόµου 4038 (ΦΕΚ Α 14/02.02.2012). 2. Το Νόµο 3845/2010 (ΦΕΚ Α' 65/ 06.05.2010), και ειδικότερα το Παράρτηµα 3 στην ενότητα «Επιχειρηµατικό Περιβάλλον», όπου καθορίζεται η έναρξη εξορθολογισµού των τιµολογίων (ηλεκτρισµού) για τους τελικούς καταναλωτές, το αργότερο µέχρι το τέλος Σεπτεµβρίου 2010. 3. Τις δεσµεύσεις που έχει αναλάβει η Ελληνική Κυβέρνηση στα πλαίσια του Προγράµµατος Οικονοµικής Στήριξης 1, µεταξύ των οποίων περιλαµβάνονται τα εξής: Να εκδώσει τις απαραίτητες Υπουργικές Αποφάσεις ( εκέµβριος 2012 και Μάρτιος 2013), ώστε να διασφαλιστεί ότι το ενεργειακό τµήµα των ρυθµιζόµενων τιµολογίων χαµηλής τάσης (µε εξαίρεση τους ευάλωτους καταναλωτές) θα αντανακλά, το αργότερο µέχρι τον Ιούνιο του 2013, τις τιµές χονδρικής πώλησης, και Να καταργήσει τα ρυθµιζόµενα από αυτήν τιµολόγια για όλες τις κατηγορίες πελατών, µε εξαίρεση τους ευάλωτους καταναλωτές, µέχρι τον Ιούνιο του 2013. 4. Την από 06.06.2011 Απόφαση 692/2011 της ΡΑΕ µε τίτλο «Βασικές Αρχές Τιµολόγησης της Ηλεκτρικής Ενέργειας» (ΦΕΚ Β 2529/07.11.2011). 5. Τις Γνωµοδοτήσεις της ΡΑΕ υπ. αριθµ. 237/2010, 353/2010 και 381/2010, σχετικά µε τα τιµολόγια ρυθµιστικού ελέγχου της Α.Ε. 1 http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/occasional_paper/2012/pdf/ocp123_en.pdf - 1 -
6. Τις Γνωµοδοτήσεις της ΡΑΕ 36/2011 και 39/2011, σχετικά µε το Μέσο Επιτρεπόµενο Έσοδο Ανταγωνιστικών ραστηριοτήτων της Α.Ε., ανά κατηγορία ρυθµιζόµενου τιµολογίου, για το έτος 2012, καθώς και το σχετικό Τιµοκατάλογο Ανταγωνιστικών Χρεώσεων. 7. Την από 28.12.2010 Υπουργική Απόφαση (ΥΑ/ 5 ΗΛ/Β/Φ29/οικ. 28241, ΦΕΚ Β 2031) µε τίτλο «Μέσο Επιτρεπόµενο Έσοδο ανά κατηγορία πελατών και Τιµοκατάλογος Ανταγωνιστικών Χρεώσεων Τιµολογίων Ρυθµιστικού Ελέγχου µέσης και χαµηλής τάσης της Α.Ε., για το έτος 2011», µε την οποία εφαρµόστηκε το πρώτο βήµα της µεταβατικής περιόδου που προβλεπόταν στο σχετικό 2. 8. Τις από 29.12.2011 (Αριθµ. 5 ΗΛ/Β/Φ29/οικ.30094, ΦΕΚ Β 3044/30.12.2011) και 03.01.2012 (Αριθµ. 5 ΗΛ/Β/Φ29/οικ.77, ΦΕΚ Β 7/05.01.2012) Υπουργικές Αποφάσεις, σχετικά µε τα Τιµολόγια Προµήθειας της Α.Ε. και τον Τιµοκατάλογο Ανταγωνιστικών Χρεώσεων Τιµολογίων Προµήθειας Χαµηλής Τάσης της Α.Ε., για το 2012, αντίστοιχα. 9. Τις επιστολές της ΡΑΕ µε αρ. πρωτ. Ο-51527/13.06.2012, Ο-52225/06.08.2012 και Ο- 52455/06.09.2012, µε τις οποίες η Αρχή έδωσε συγκεκριµένες κατευθύνσεις και οδηγίες στη για τον τρόπο ανάλυσης και τεκµηρίωσης των προϋπολογιζόµενων στοιχείων κόστους της και των αιτούµενων µεταβολών των τιµολογίων της για τους πελάτες χαµηλής τάσης. 10. Το από 07.12.2012 έγγραφο της Α.Ε. (Γρ /4067, ΡΑΕ Ι-165894/10.12.2012), µε το οποίο η υπέβαλε στη ΡΑΕ τη συνολική της πρόταση σχετικά µε τη «ιαµόρφωση τιµολογίων προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας της Α.Ε. στη Χαµηλή Τάση για το έτος 2013». 11. Την υπ. αριθ. 13/2012 Γνωµοδότηση ΡΑΕ µε τίτλο «Μέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο Ανταγωνιστικών ραστηριοτήτων της Α.Ε. και Μέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο προς ανάκτηση από τους πελάτες Χαµηλής Τάσης (ΧΤ), για το έτος 2013» (Ο-53658/21.12.2012). 12. Την υπ αριθµ. 5-ΗΛ/Β/Φ29/οικ.170/07.01.2013 (ΦΕΚ Β /07.01.2013) Απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΚΑ µε τίτλο «Τιµολόγια Προµήθειας της Α.Ε.». 13. Την υπ αριθµ. 5 ΗΛ/Β/Φ29/οικ.440/10.01.2013 (ΦΕΚ Β /10.01.2013) Απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΚΑ µε τίτλο «Τιµοκατάλογος ανταγωνιστικών χρεώσεων Τιµολογίων Προµήθειας χαµηλής τάσης της Α.Ε., για το έτος 2013», σε συνέχεια της σχετικής Γνωµοδότησης ΡΑΕ 1/2013. 14. Την από 29.03.2013 Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής (υπ αριθ. 5-ΗΛ/Β/Φ1.20/οικ.6262) µε τίτλο «Κώδικας Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πελάτες» (ΦΕΚ Β 832/9.4.2013). 15. Το από 16.04.2013 έγγραφο της Α.Ε. µε αρ. πρωτ. Γρ /1252 (ΡΑΕ Ι-170732/17.04.13), µε το οποίο κατέθεσε στη ΡΑΕ επικαιροποιηµένο προϋπολογισµό για το 2013. 16. Το από 22.04.2013 έγγραφο της ΡΑΕ (Ο-54706), µε το οποίο η Αρχή ζήτησε από τη περαιτέρω ανάλυση και τεκµηρίωση αναφορικά µε τις µεταβολές των µεγεθών του προϋπολογισµού της, σε σχέση µε τα αντίστοιχα µεγέθη του προϋπολογισµού που είχε καταθέσει το εκέµβριο του 2012 (σχετικό 10), όπως είχε ζητηθεί και σε προγενέστερες σχετικές επιστολές της Αρχής (σχετικό 9). σκέφθηκε ως εξής: Επειδή, σύµφωνα µε τον ν.4001/2011 όπως ισχύει (σχετικό 1), έως τον Ιούνιο του 2013, η ΡΑΕ γνωµοδοτεί προς τον Υπουργό ΠΕΚΑ σχετικά µε τα τιµολόγια προµήθειας της Α.Ε. για τη χαµηλή τάση (Άρθρο 195, όπως τροποποιήθηκε µε την παρ. 1, Άρθρο 32 του ν.4038/2012). «Προπαρασκευαστικό στάδιο» για την κατάρτιση των τιµολογίων αυτών συνιστά ο υπολογισµός του µέγιστου επιτρεπόµενου εσόδου της Α.Ε. από τους πελάτες χαµηλής τάσης για τις ανταγωνιστικές δραστηριότητες της παραγωγής και της προµήθειας. Ειδικότερα, σύµφωνα µε την - 2 -
παράγραφο 6 του άρθρου 140 του ν.4001/2011, «η ΡΑΕ δύναται ιδίως να επιβάλλει ειδικά ρυθµιστικά µέτρα επί των προσφερόµενων από τις επιχειρήσεις τιµολογίων προµήθειας, ιδίως των επιχειρήσεων που κατέχουν σηµαντικό µερίδιο στη σχετική αγορά και είναι δυνατόν να ασκούν δεσπόζουσα επιρροή σε αυτή, υπό το πρίσµα του ελέγχου του υποκείµενου κόστους των παρεχόµενων υπηρεσιών, των στοιχείων και παραµέτρων που χρησιµοποιούνται για τη διαφοροποίηση των τιµολογήσεων ανά κατηγορία πελατών και της ενδεχόµενης ύπαρξης καταχρηστικών όρων στην τιµολόγηση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.». Αναφορικά µε τη ρύθµιση των τιµολογίων Επειδή, σύµφωνα µε το κοινοτικό δίκαιο και τις δεσµεύσεις της Ελλάδας στα πλαίσια του Προγράµµατος Οικονοµικής Στήριξης (βλ. σχετικό 3), θα πρέπει µέχρι τον Ιούνιο του 2013: α. να καταργηθεί η ρύθµιση των τιµολογίων για όλες τις κατηγορίες πελατών, µε εξαίρεση τους ευάλωτους πελάτες, και β. οι ανταγωνιστικές τιµές των τιµολογίων, µε εξαίρεση τους ευάλωτους πελάτες, να αντανακλούν τις τιµές χονδρικής. Επειδή, το 2012 ήδη απελευθερώθηκαν τα τιµολόγια µέσης τάσης και θα πρέπει να απελευθερωθούν περαιτέρω και τα τιµολόγια χαµηλής τάσης. Αυτό σηµαίνει πως οι χρεώσεις των πελατών ανά κατηγορία καθορίζονται από τη, όπως γίνεται στην απελευθερωµένη αγορά από κάθε άλλο προµηθευτή, βάσει δηλαδή των συνθηκών της αγοράς και των χαρακτηριστικών φορτίου της κατηγορίας πελατών, ενώ πρέπει να τηρούνται οι Βασικές Αρχές Τιµολόγησης που θεσπίστηκαν από τη ΡΑΕ (σχετικό 4) και πλέον περιλαµβάνονται στον Νέο Κώδικα Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (σχετικό 14). Επιπρόσθετα, η, όπως και κάθε άλλος προµηθευτής, είναι ελεύθερη να διαπραγµατευτεί µε τους µεγάλους πελάτες της οι οποίοι δεν εµπίπτουν σε ειδική κατηγορία πελατών, τους όρους προµήθειας και αναπροσαρµογής των τιµολογίων. Οι χρεώσεις, καθώς και οι σχετικοί όροι που συµφωνούνται, ελέγχονται εκ των υστέρων από τη ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της βάσει της παραγράφου 6 του άρθρου 140 του ν.4001/2011. Επειδή, τα τιµολόγια που εξακολουθούν να ρυθµίζονται (οικιακά και µικρών επιχειρήσεων), στο πλαίσιο του σταδιακού εξορθολογισµού τους, µπορούν, στα ενδιάµεσα βήµατα της µεταβατικής περιόδου, να µην αντανακλούν πλήρως το κόστος αυτό, ανά κατηγορία. Στο σύνολό τους, όµως, τα τιµολόγια που παραµένουν ρυθµιζόµενα κατά το 1 ο εξάµηνο του 2013, πρέπει να αντανακλούν το πραγµατικό αυτό κόστος, ώστε να µην επιδοτούνται από άλλες κατηγορίες τιµολογίων που είναι ήδη απελευθερωµένα. Επειδή, όσο εκκρεµεί ο πλήρης εξορθολογισµός των τιµολογίων (µέχρι την 30.06.2013) ώστε να αντανακλούν, σταδιακά, τις τιµές χονδρικής πώλησης, και η Α.Ε. συνεχίζει να κατέχει δεσπόζουσα θέση, τόσο στη λιανική όσο και στη χονδρεµπορική αγορά, µε αποκλειστική πρόσβαση σε οικονοµικότερες, βάσει των σηµερινών δεδοµένων και συγκριτικά µε τους ανταγωνιστές της, µονάδες παραγωγής (υδροηλεκτρικές και λιγνιτικές), θεωρείται αναγκαία η ρυθµιστική παρέµβαση και ο καθορισµός του επιτρεπόµενου εσόδου της και των ρυθµιζόµενων τιµολογίων της, λαµβάνοντας υπόψη τόσο το µέσο εσωτερικό κόστος των ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων της, όσο και το οριακό κόστος, όπως αυτό αποκαλύπτεται από τη χονδρεµπορική αγορά. Το µέτρο αυτό δρα τελικά προς όφελος του καταναλωτή, ιδίως δεδοµένης της δυσµενούς οικονοµικής συγκυρίας, ο οποίος καταναλωτής επωφελείται κατ αυτόν τον τρόπο από την εκµετάλλευση των εθνικών ενεργειακών πόρων, εφόσον η τρέχουσα δοµή της αγοράς και το επίπεδο ανταγωνισµού δεν επιτρέπει τη µετακύλιση του οφέλους σε αυτόν µέσω των µηχανισµών της αγοράς. Επειδή, το εύλογο Επιτρεπόµενο Έσοδο θα πρέπει µακροχρόνια να συγκλίνει στο κόστος αναφοράς µιας επιχείρησης η οποία εφαρµόζει βέλτιστες πρακτικές λειτουργίας, επιτυγχάνοντας υψηλή αποδοτικότητα του ανθρώπινου και του επενδεδυµένου κεφαλαίου της και αυξάνοντας την αξία της επιχείρησης, διαθέτοντας έτσι υψηλής ποιότητας στοιχεία Ισολογισµού. Το κόστος αναφοράς πρέπει να αντιπαραβάλλεται µε το κόστος που προκύπτει από τις λογιστικές - 3 -
καταστάσεις, το οποίο ενδεχοµένως να επιδέχεται βελτιώσεις και περαιτέρω µειώσεις, έτσι ώστε αφενός να δίνεται κατάλληλο κίνητρο στην επιχείρηση για την αποτελεσµατικότερη διαχείριση του κόστους της, αφετέρου ο καταναλωτής να µην επιβαρύνεται από κόστη, που µπορεί µεν να είναι πραγµατικά, αλλά θα µπορούσαν να ήταν χαµηλότερα. Περαιτέρω, η κατανοµή της διαφοράς µεταξύ του κόστους αναφοράς και του τρέχοντος κόστους, στις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών, πρέπει να ακολουθεί τον κανόνα του Ramsey, ώστε να περιορίσει το ενδεχόµενο θραύσης της ελαστικότητας ζήτησης των καταναλωτών που παρουσιάζουν το µεγαλύτερο βαθµό ελαστικότητας, που είναι ακριβώς αυτοί των οποίων η ανταγωνιστικότητα επηρεάζεται δυσµενώς από το αυξηµένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Αναφορικά µε το κόστος των ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων της Α.Ε. και µέγιστο επιτρεπόµενο έσοδο από Πελάτες Χαµηλής Τάσης Επειδή, µε την από 07.01.2013 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΚΑ (σχετικό 12), το µέγιστο επιτρεπόµενο έσοδο από τις ανταγωνιστικές χρεώσεις σε Πελάτες ΧΤ της Α.Ε. στο διασυνδεδεµένο σύστηµα καθορίστηκε για το 2013 στο ποσό των 2.890 εκ, µειωµένο κατά 200εκ. συγκριτικά µε τη σχετική Γνωµοδότηση υπ αριθ. 13/2012 της ΡΑΕ. Η Γνωµοδότηση αυτή είχε βασιστεί σε εισήγηση της, η οποία περιελάµβανε προϋπολογισµό δαπανών των δραστηριοτήτων της παραγωγής και της προµήθειας στο διασυνδεδεµένο σύστηµα (σχετικό 10). Σε συνέχεια της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, η πρότεινε τιµοκατάλογο η εφαρµογή του οποίου θα οδηγούσε σε έσοδα (εάν εφαρµοζόταν για ολόκληρο το έτος 2013) τα οποία ανέρχονταν σε 2.733 εκ. Ο τιµοκατάλογος αυτός εγκρίθηκε µε την από 10.01.2013 Υπουργική Απόφαση (σχετικό 13), και ισχύει από την 01.01.2013 µέχρι σήµερα. Επειδή, σύµφωνα µε τη Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012, «το ως άνω συνολικό, εκτιµώµενο από τη ΡΑΕ, µέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο της Α.Ε. για το 2013 αντικατοπτρίζει την τρέχουσα εκτίµηση του κόστους της επιχείρησης κατά το έτος αυτό, και βασίζεται σε µια σειρά παραδοχών και εκτιµήσεων. Τα πραγµατικά δεδοµένα, κατά τη διάρκεια του 2013, πιθανότατα να αποκλίνουν από τις παραδοχές αυτές, ιδίως ως προς τις κοστολογικές παραµέτρους που βρίσκονται εκτός του ελέγχου των προµηθευτών (ενδεικτικά διεθνείς τιµές καυσίµων, κόστος δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, υδραυλικότητα, ρυθµιστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της εγχώριας και της ευρωπαϊκής αγοράς, ύψος κατανάλωσης/ πωλήσεων) αλλά και την ενέργεια που εκτιµά η πως θα προµηθεύσει στους πελάτες της. Σε περιβάλλον αυξηµένου κόστους παραγωγής και προµήθειας, η διατήρηση των τιµολογίων στα επίπεδα του 2012 θα καθιστούσε το σύνολο της αγοράς ως προς τον κλάδο παραγωγής και εµπορίας ηλεκτρικής ενέργειας ζηµιογόνο και θα έθετε σε κίνδυνο τη βιωσιµότητα των περισσότερων επιχειρήσεων, συµπεριλαµβανοµένης και της Α.Ε. Ας σηµειωθεί ότι το 2012, έτος κατά το οποίο το ΥΠΕΚΑ δεν αποφάσισε να αναπροσαρµόσει τα τιµολόγια της Α.Ε., όπως είχε προταθεί στη Γνωµοδότηση της ΡΑΕ 39/2011, ώστε να ληφθεί υπόψη το αυξηµένο κόστος της επιχείρησης σε σχέση µε το εγκεκριµένο για το 2012 έσοδο, η επιχείρηση είναι πολύ πιθανό να παρουσιάσει ζηµίες χρήσης. Συνεπώς, κρίνεται ρυθµιστικά απαραίτητη η επικαιροποίηση των στοιχείων κόστους παραγωγής και προµήθειας, έτσι ώστε το ανταγωνιστικό σκέλος των ρυθµιζόµενων τιµολογίων της Α.Ε. να αντανακλά µεταβολές στο υποκείµενο κόστος της επιχείρησης (αυξήσεις, αλλά και µειώσεις). Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη προκειµένου να προληφθούν περιπτώσεις που θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε χρηµατοπιστωτική ασφυξία τη δραστηριότητα της προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως λαµβάνοντας υπ όψη την επιδείνωση των συνθηκών που επικρατούν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα, και επιβαρύνουν δυσµενώς την αγορά δανειακών κεφαλαίων, για την εξασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας των επιχειρήσεων, και στη συγκεκριµένη περίπτωση της Α.Ε.» Επειδή, µε το από 16.04.2013 έγγραφό της (σχετικό 14), η Α.Ε. κατέθεσε στη ΡΑΕ επικαιροποιηµένα προϋπολογιστικά στοιχεία για τις δαπάνες των ανταγωνιστικών της δραστηριοτήτων στο διασυνδεδεµένο σύστηµα για το 2013. Τα στοιχεία αυτά παρατίθενται στους Πίνακες 1 και 2 που ακολουθούν, συγκριτικά µε τα αντίστοιχα στοιχεία της Γνωµοδότησης ΡΑΕ 13/2012 και τις προϋπολογιστικές δαπάνες στις οποίες είχε βασιστεί η Γνωµοδότηση αυτή, βάσει - 4 -
της αρχικής εισήγησης της του εκεµβρίου 2012 (σχετικό 10), λαµβάνεται υπόψη µόνο το σενάριο µείωσης του Μηχανισµού Κάλυψης Μεταβλητού Κόστους (από 10% σε 5%), ως το πιο πιθανό µεταξύ των δύο που παρουσιάζονται από τη ) σύµφωνα και µε τις ήδη κατατεθειµένες προτάσεις της ΡΑΕ για την αναµόρφωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πίνακας 1 Κόστος παραγωγής και αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα το 2013 (χιλ. ) Αρχικός Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012 Επικαιροποιηµένος Παραγωγή 2.898.733 2.480.749 2.628.428 Κόστος Καυσίµων (συµπ. τέλος λιγνίτη και δαπάνες εκποµπών 1.835.116 1.721.218 1.585.321 CO 2 ) Αγορές Ενέργειας 39.650 39.650 22.767 Λειτουργικά Έξοδα 346.911 312.220 336.794 Κόστος Κεφαλαίου 703.847 434.451 710.337 ιορθώσεις (έσοδα από παροχή υπηρεσιών και πωλήσεις) -26.791-26.791-26.791 Εµπορία 1.536.061 1.436.061 1.419.780 Αγορές Ενέργειας (περιλαµβάνει επικουρικές υπηρεσίες, ΜΚΜΚ 1.707.079 1.607.079 1.586.380 και ΕΦΚ τρίτων) ιορθώσεις (εξαγωγές και εσωτερικές πωλήσεις) -171.018-171.018-166.600 Συνολικό κόστος ενέργειας 4.434.794 3.916.809 4.048.208 Ανηγµένες πωλήσεις στο Σ (GWh) 47.913 48.000 48.000 Μέσο κόστος ενέργειας ( /MWh) 92,56 81,60 84,34 Πίνακας 2 Ανάλυση δαπανών Εµπορίας στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα το (χιλ. ) Αρχικός Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012 Επικαιροποιηµένος Σύνολο Εµπορία 325.211 311.897 430.476 Λειτουργικά Έξοδα 88.760 75.446 83.979 Άλλα Κόστη ιάθεσης (Προβλέψεις και Αποσβέσεις) 229.126 229.126 339.172 Κόστος Κεφαλαίου 36.000 36.000 36.000 Λοιπά έσοδα -28.675-28.675-28.675 Εύλογο περιθώριο κέρδους εµπορίας 66.522 39.168 60.723 Συνολικό έσοδο παραγωγής και εµπορίας µε εύλογη 4.826.526 4.267.874 4.539.408 απόδοση/ κέρδος Μέσο έσοδο παραγωγής και εµπορίας µε εύλογη απόδοση/ κέρδος ( /MWh) 100,73 88,91 94,57 Επειδή, σχετικά µε τον επικαιροποιηµένο προϋπολογισµό της, παρατηρούνται τα εξής: - 5 -
Παρουσιάζονται δύο σενάρια, ανάλογα µε την εξέλιξη του µηχανισµού ανάκτησης µεταβλητού κόστους: Α) χωρίς αλλαγές, και Β) µε µείωση του ποσοστού κινήτρου του µηχανισµού κάλυψης µεταβλητού κόστους, από 10% σε 5% από τον Ιούλιο. Η µεταβολή αυτή, σύµφωνα µε τα στοιχεία που κατέθεσε η, δεν έχει επίπτωση στο ενεργειακό ισοζύγιο, άρα δεν έχει γίνει υπόθεση αλλαγής στρατηγικής συµπεριφοράς (δηλ. µείωσης της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο (ΦΑ) τρίτων, λόγω µείωσης του κινήτρου +10% στην ανάκτηση του κόστους τους). Υπάρχουν διαφορές στις εκτιµήσεις του ενεργειακού ισοζυγίου συγκριτικά µε τις υποθέσεις του εκεµβρίου, µε σηµαντικότερη µεταβολή την αύξηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής και της παραγωγής από ΑΠΕ (5,2 TWh και 6,7 TWh, αντίστοιχα), ενώ σηµαντική µείωση επέρχεται στη λιγνιτική παραγωγή και στην παραγωγή µε ΦΑ της (24,5 και 3,9 TWh αντίστοιχα, οι τρίτοι παραγωγοί παραµένουν σταθεροί στις 10,6TWh). Κατά συνέπεια, έχει µειωθεί το κόστος ΦΑ της (περίπου αναλογικά, κατά 106 εκατ.) και το κόστος λιγνίτη (σε µικρότερο ποσοστό από ότι η παραγωγή, αφού το κόστος του λιγνίτη δεν εξαρτάται µόνο από την ποσότητα του λιγνίτη που χρησιµοποιείται, αλλά εµπεριέχει και το κόστος µισθοδοσίας και τα πάγια έξοδα των ορυχείων). Το κόστος CO 2 έχει µειωθεί στα ~ 175 εκατ., από 299 εκατ. που είχε αρχικά προϋπολογίσει η (ΡΑΕ: 269 εκατ.), µε υπόθεση για τη µέση τιµή CO 2, για ολόκληρο το 2013, τα 4,5 ανά tn. Η έχει µειώσει τα λειτουργικά της έξοδα (παραγωγή και εµπορία) συγκριτικά µε τον προϋπολογισµό που είχε καταθέσει το εκέµβριο του 2012, αλλά όχι στο βαθµό που είχε αποδεχθεί η ΡΑΕ στη Γνωµοδότησή της 13/2012. Σχετικά µε τις αγορές από τον ΗΕΠ και τα σχετικά κόστη (ΟΤΣ, Μηχανισµός Κάλυψης Μεταβλητού Κόστους µονάδων, Α Ι, εισαγωγές), στο µεν σενάριο Α (δηλ. 10% ΜΚΜΚ) το αναθεωρηµένο ποσό είναι κατά περίπου 50 εκατ. πάνω από το ποσό που είχε αποδεχθεί η ΡΑΕ, ενώ στο σενάριο Β ο επικαιροποιηµένος προϋπολογισµός είναι περίπου 20 εκατ. χαµηλότερος από τη Γνωµοδότηση της ΡΑΕ, αν και δεν αναπροσαρµόζεται αντίστοιχα το ύψος των Α Ι τρίτων. Οι αγορές από τον ΗΕΠ (ΑΠΕ και ΦΑ τρίτων) φαίνεται να υποθέτουν µια µέση τιµή 61/MWh. Γίνεται από τη η υπόθεση ότι θα αγοράζει περίπου το 90% της παραγωγής τρίτων και ΑΠΕ. Στο κόστος εµπορίας, η µεγαλύτερη διαφοροποίηση προέρχεται από τη σηµαντική αύξηση των προβλέψεων κατά 110 εκ ( 338 εκατ., από 228 εκατ. στον αρχικό προϋπολογισµό). Στον επικαιροποιηµένο προϋπολογισµό, η αυξάνει κατά 8,5 εκατ. (σε σχέση µε τον αρχικό προϋπολογισµό) την αιτούµενη απόδοση της παραγωγής, ενώ η ΡΑΕ την είχε µειώσει σηµαντικά (κατά περίπου 270 εκατ.). Η εκτίµηση των πωλήσεων έχει παραµείνει η ίδια, συνεπώς τα στοιχεία είναι στην ίδια βάση. Το συνολικό εκτιµώµενο από τη κόστος παραγωγής και εµπορίας στο διασυνδεδεµένο σύστηµα είναι 4.610 εκατ. και 4.589 εκατ., για τα σενάρια Α και Β αντίστοιχα. Επειδή, η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των ρυθµιστικών αρµοδιοτήτων της σχετικά µε τον καθορισµό των τιµολογίων και τον έλεγχο του υποκείµενου κόστους, προέβη σε ανάλυση των απολογιστικών στοιχείων του 1 ου τριµήνου 2013 που είχε στη διάθεσή της, καθώς και των επικαιροποιηµένων προϋπολογιστικών στοιχείων που κατέθεσε η, µε σκοπό τη διαµόρφωση της άποψής της αναφορικά µε το εύλογο (µέγιστο) συνολικό ύψος Επιτρεπόµενου Εσόδου για τις ανταγωνιστικές της δραστηριότητες, και αντίστοιχα για το µέγιστο Επιτρεπόµενο Έσοδο προς ανάκτηση από τους - 6 -
πελάτες χαµηλής τάσης της επιχείρησης, λαµβάνοντας υπόψη και τις εν ισχύ σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις, καθώς και τη Γνωµοδότηση 13/2012. Συγκεκριµένα, η ΡΑΕ παρατηρεί τα ακόλουθα: εδοµένων των, εγκεκριµένων από το αρµόδιο Υπουργείο ΠΕΚΑ (Φεβρουάριος 2013), προτάσεων της ΡΑΕ για την αναθεώρηση, άµεση αποµείωση και σταδιακή κατάργηση των µεταβατικών µηχανισµών, η ΡΑΕ θεωρεί εύλογο να υιοθετηθεί το σενάριο του 5% ΜΚΜΚ από 01.07.2013, το οποίο και οδηγεί σε µείωση του ΜΚΜΚ και αύξηση των Α Ι τρίτων. Η ΡΑΕ παραµένει σταθερή στις απόψεις της ως προς τις µειώσεις δαπανών που είχε προτείνει στη Γνωµοδότηση 13/2012, δηλ. µειώσεις στα λειτουργικά έξοδα παραγωγής και προµήθειας, µειώσεις στο κόστος λιγνίτη (που περιλαµβάνει λειτουργικά έξοδα και απόδοση της στα ορυχεία), καθώς και µειώσεις στην απόδοση παραγωγής και εµπορίας. Συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστούν µόνο οι διαφοροποιήσεις σε µεγέθη τα οποία έχουν επηρεαστεί από εξωγενείς παράγοντες (κόστος CO 2, ενεργειακό ισοζύγιο, ΟΤΣ), ή σε µεγέθη στα οποία η ΡΑΕ δεν είχε αρχικά παρέµβει, αλλά αυτά µεταβλήθηκαν στο διάστηµα που µεσολάβησε (π.χ. κόστος ΦΑ, εισαγωγών, αποσβέσεις, κ.λπ.). Θεωρείται εύλογη µια µέση τιµή CO 2, για ολόκληρο το 2013, ίση µε 3/tn, λαµβάνοντας υπόψη και τις πρόσφατες εξελίξεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σχετικά µε το ενεργειακό ισοζύγιο, θεωρείται εύλογη η αύξηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής, δεδοµένων των εισροών υδάτων κατά το πρώτο τρίµηνο του έτους. Περαιτέρω, λαµβάνοντας υπόψη και τις σχετικές προβλέψεις του ΛΑΓΗΕ, εκτιµάται πως η παραγωγή από ΑΠΕ θα αυξηθεί ακόµα περισσότερο από την εκτίµηση της, οδηγώντας σε περαιτέρω συµπίεση της παραγωγής ΦΑ της. Η παραγωγή ΦΑ τρίτων εκτιµάται πως θα είναι χαµηλότερη από την εκτίµηση της, λόγω περαιτέρω συµπίεσης του φορτίου από τη διείσδυση των ΑΠΕ, αλλά και λόγω προσαρµογής της στρατηγικής συµπεριφοράς των ανεξάρτητων παραγωγών στις αλλαγές (µειώσεις) των µεταβατικών µηχανισµών που σχεδιάζει η ΡΑΕ για τη χονδρεµπορική αγορά. Η µέση τιµή αγοράς από τον ΗΕΠ των 61/MWh θεωρείται υψηλή, δεδοµένων των µέχρι σήµερα εξελίξεων στη χονδρεµπορική αγορά. Εκτιµάται ως µέση τιµή αγοράς από τον ΗΕΠ τα ~ 53/MWh. Η ΡΑΕ εµµένει στην εκτίµησή της για το ΜΚΜΚ στο επίπεδο που είχε εγκρίνει το εκέµβριο του 2012 ( 300 εκατ.). Σχετικά µε τη δαπάνη για τα Α Ι τρίτων, η εκτίµηση της θεωρείται χαµηλή και αναπροσαρµόζεται ώστε να λάβει υπόψη της και τις επικείµενες αλλαγές που σχεδιάζει η ΡΑΕ στη χονδρεµπορική αγορά, από τον Ιούλιο του 2013. εν τεκµηριώνεται η προτεινόµενη από τη αύξηση κατά 110 εκατ. των προβλέψεων της εµπορίας. Συνεπώς, σε συνέχεια όλων των ανωτέρω, η επικαιροποιηµένη εκτίµηση των εύλογων συνολικών δαπανών της για την παραγωγή και αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Πίνακας 3), καθώς και για τη δραστηριότητα της εµπορίας (Πίνακας 4), στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα για το 2013, λαµβάνοντας υπόψη τη Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012, τον επικαιροποιηµένο προϋπολογισµό που κατέθεσε η, τα απολογιστικά στοιχεία για το πρώτο τρίµηνο του έτους, καθώς και τις πρόσφατες αλλά και τις αναµενόµενες εξελίξεις στην αγορά, αποτυπώνεται ως εξής: - 7 -
Πίνακας 3 Εύλογες δαπάνες για την παραγωγή και αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα (χιλ. ) το 2013 Εύλογες Αρχικός Επικαιροποιηµένος απάνες Γνωµοδότηση που ΡΑΕ 13/2012 αποδέχεται η ΡΑΕ Παραγωγή 2.898.733 2.480.749 2.628.428 2.142.606 Κόστος Καυσίµων (συµπ. τέλος λιγνίτη και δαπάνες 1.835.116 1.721.218 1.585.321 1.401.948 εκποµπών CO 2 ) Αγορές Ενέργειας 39.650 39.650 22.767 22.767 Λειτουργικά Έξοδα 346.911 312.220 336.794 312.220 Κόστος Κεφαλαίου 703.847 434.451 710.337 432.462 ιορθώσεις (έσοδα από παροχή υπηρεσιών και -26.791-26.791-26.791-26.791 πωλήσεις) Εµπορία 1.536.061 1.436.061 1.419.780 1.281.379 Αγορές Ενέργειας (περιλαµβάνει επικουρικές υπηρεσίες, 1.707.079 1.607.079 1.586.380 1.447.979 ΜΚΜΚ και ΕΦΚ τρίτων) ιορθώσεις (εξαγωγές και εσωτερικές πωλήσεις) -171.018-171.018-166.600-166.600 Συνολικό κόστος ενέργειας 4.434.794 3.916.809 4.048.208 3.423.984 Ανηγµένες πωλήσεις στο Σ (GWh) 47.913 48.000 48.000 48.000 Μέσο κόστος ενέργειας ( /MWh) 92,56 81,60 84,34 71,33 Πίνακας 4 Εύλογες δαπάνες Εµπορίας στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα (χιλ. ) το 2013 Αρχικός Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012 Επικαιροποιηµένος Εύλογες δαπάνες που αποδέχεται η ΡΑΕ Σύνολο Εµπορία 325.211 311.897 430.476 311.895 Λειτουργικά Έξοδα 88.760 75.446 83.979 75.446 Άλλα Κόστη ιάθεσης (Προβλέψεις και 229.126 229.126 339.172 229.124 Αποσβέσεις) Κόστος Κεφαλαίου 36.000 36.000 36.000 36.000 Λοιπά έσοδα -28.675-28.675-28.675-28.675 Εύλογο περιθώριο κέρδους εµπορίας 66.522 39.168 60.723 34.240 Συνολικό έσοδο παραγωγής και εµπορίας µε εύλογη 4.826.526 4.267.874 4.539.408 3.770.119 απόδοση/ κέρδος Μέσο έσοδο παραγωγής και εµπορίας µε εύλογη απόδοση/ κέρδος ( /MWh) 100,73 88,91 94,57 78,54-8 -
Επειδή, η εφαρµογή της ως άνω επικαιροποιηµένης (Απρίλιος 2013) πρότασης της ΡΑΕ για το συνολικό επιτρεπόµενο έσοδο παραγωγής και εµπορίας ηλεκτρικής ενέργειας στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα, σε σχέση µε τον επικαιροποιηµένο από τη προϋπολογισµό του 2013, οδηγούν σε σηµαντικότατη µείωση των (προς ανάκτηση) δαπανών το 2013, κατά περίπου 498 εκατ., συγκριτικά µε το ποσό που είχε θεωρηθεί ως εύλογο στη Γνωµοδότηση ΡΑΕ 13/2012. Αυτό έχει ως άµεσο αποτέλεσµα, αφ ενός τη µείωση κατά 16,9% του προτεινόµενου από τη Α.Ε. επικαιροποιηµένου µέσου προς ανάκτηση εσόδου για το 2013, αφ ετέρου την εξάλειψη της ανάγκης περαιτέρω αύξησης των ανταγωνιστικών χρεώσεων που προβλεπόταν βάσει των Υπουργικών Αποφάσεων του Ιανουαρίου 2013 (σχετικά 12 και 13). Επειδή, σε σχέση µε τις ως άνω εύλογες κατά τη ΡΑΕ δαπάνες της Α.Ε. το 2013, δηλ. τα 3.770 εκατ., η ΡΑΕ θεωρεί ότι τα 2.730 εκατ. εξ αυτών αφορούν τους Πελάτες Χαµηλής Τάσης (στο διασυνδεδεµένο σύστηµα), λαµβάνοντας υπ όψη: α) το κόστος που δηµιουργεί η ισχυρή µεταβλητότητα φορτίου των πελατών αυτών, πράγµα που σχετίζεται, µεταξύ άλλων, µε τις µη προβλέψιµες καιρικές συνθήκες και την επισφάλεια που επιφέρει η αβεβαιότητα αυτή, β) τη συσχέτιση της ζήτησης των πελατών αυτών µε την καµπύλη φορτίου του συστήµατος, και γ) το επίπεδο των προϋπολογιζόµενων πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας στους εν λόγω Πελάτες. Για τους παραπάνω λόγους Γνωµοδοτεί: Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της κατά τις διατάξεις του Άρθρου 140 του ν.4001/2001 και του Άρθρου 32 του ν.4038/2012, όπως ισχύουν: Α. Ως εύλογες, συνολικές προς ανάκτηση, δαπάνες της για τις ανταγωνιστικές δραστηριότητες της παραγωγής και της προµήθειας, στο διασυνδεδεµένο σύστηµα, το έτος 2013, τα 3.770 εκατ., έναντι των 4.539 εκατ. που προτείνει η επιχείρηση, δηλ. µείωση 769 εκ. ή 16,9%. Εξ αυτών των εύλογων δαπανών ( 3.770 εκατ.), τα 2.730 εκατ. αφορούν τους πελάτες Χαµηλής Τάσης του διασυνδεδεµένου συστήµατος. Β. Οι ως άνω δαπάνες θεωρούνται ως µέγιστες (δεδοµένης της πρόβλεψης των πωλήσεων της ), και εποµένως η επιχείρηση δύναται να παρεκκλίνει προς τα κάτω. Αθήνα, 25 Απριλίου 2013 Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ ρ. Νίκος Βασιλάκος - 9 -