Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο

Σχετικά έγγραφα
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

<<Μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές συμπεριφοράς. Διαδικασία αξιολόγησης μέσω του ερωτηματολογίου του Achenbach.>>

Γιάννης Τούντας. Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθυντής

ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ

Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego

Περίληψη...vii Περιεχόμενα...ix Κατάλογος πινάκων...xv Πρόλογος...xxv

HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Safer internet. a multiannual Community Programme on promoting safer use of the Internet and new online technologies.

Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών Ιατρική Σχολή Παιδοψυχιατρική Κλινική Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ιαχρονική παρακολούθηση της υγείας των Ελληνοπαίδων από τη γέννηση ως τα 18 χρόνια Χρύσα Μπακούλα Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους: η εμπειρία από τη λειτουργία του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου».

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ

ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ

Βασικοί στόχοι της έρευνας

Ερευνητικά στοιχεία από τη λειτουργία του Τμήματος Θεραπειών Παιδιών και Εφήβων του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς

Προαγωγή ψυχικής υγείας παιδιών γονέων με ψυχική διαταραχή

Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου1

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :03 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :20

Ευρωπαϊκή Μελέτη για τις συμπεριφορές εξάρτησης στο Διαδίκτυο- EU NET ADB

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ. Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης

Νόσημα: Άσθμα. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Χρήστος Λιονής UNIVERSITY OF CRETE FACULTY OF MEDICINE ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics

ΜΈΡΟΣ I ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Μορφές, Μοντέλα, Ατομικοί, Ψυχοκοινωνικοί, Σχολικοί, Οικογενειακοί παράγοντες

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ

Βοηθώντας γονείς με κατάθλιψη και τα παιδιά τους

Λέξεις κλειδιά: Διαταραχή μετατραυματικού στρες, σεξουαλική και σωματική κακοποίηση, ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, παιδιά και έφηβοι.

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 05 Ιανουαρίου 2012

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ»

Μια παράλληλη ζωή μέσω ιαδικτύου ζουν οι έφηβοι

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 7/2013 (11-17 Φεβρουαρίου 2013)

Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»

Επάρκεια και ποιότητα των υπηρεσιών υγείας για εφήβους στο Κέντρο και την Περιφέρεια

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο. Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 13 Ιανουαρίου 2012

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 48/2011. (9 Δεκεμβρίου 2011)

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ»

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 04/2011 (24-30 Ιανουαρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011)

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Β. Δισλιάν, Μ. Ανδρέου, Μ. Γεωργιάδου, Θ. Μακρής, Α. Μπαρμπαρίδου, Α. Μπελτσίδης, Γ. Αμαξόπουλος, Α. Τσετινέ

ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ

Ομάδες ψυχολογικής στήριξης σε άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή και συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.

ΕΡΕΥΝΑ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΝΑΥΤΕΣ

Μεταπτυχιακή φοιτήτρια: Τσιρογιαννίδου Ευδοξία. Επόπτης: Πλατσίδου Μ. Επίκουρη Καθηγήτρια Β Βαθμολογητής: Παπαβασιλείου-Αλεξίου Ι.

Η ευθραστότητα της εφηβείας

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Αυτισμός καλής λειτουργικότητας: Δυο χρόνια εμπειρίας στο Τ.Ε.Ν.Ε. ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ MD, Ph.D

ΜΑΡΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Mediterranean College Θεσσαλονικης

Εκπαιδευτικό Σεμινάριο

Ελπίδα Βλαχοπαπαδοπούλου Διευθύντρια Ενδοκρινολογικό Τμήμα-Τμήμα Αύξησης κι Ανάπτυξης Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2011. (25 Νοεμβρίου 2011)

Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου

S06.2 Απόψεις και πρακτικές των παιδαγωγών προσχολικής εκπαίδευσης για τα προβλήματα ψυχικής υγείας των παιδιών προσχολική ηλικίας: Ποιοτική ανάλυση

Διαδερμική Εμφύτευση Αορτικής Βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο: Σύγκριση μετεπεμβατικής ποιότητας ζωής ασθενών με υγιή πληθυσμό

Συγκριτική διερεύνηση του κόστους των οδικών ατυχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

«Άγχος στην εφηβεία και ο ρόλος των γονέων»

Πίνακας Εγκεκριμένων Πτυχιακών Εργασιών

Εβδοµαδιαία Έκθεση Επιδηµιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδοµάδα 02/2011 (10-16 Ιανουαρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 2/2013 (7-13 Ιανουαρίου 2013)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 2 Δεκεμβρίου 2011

Ελληνική κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠ/ Υ- ΙV

Dr ΚΟΥΝΤΗ-ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ Ψυχολόγος

Εισαγωγή. Κάπνισμα. Γράφημα 1. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος, ανά ηλικία (%) Γράφημα 2. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος στους 15χρονους, ανά φύλο (%)

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

4 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ του ΦΟΡΟΥΜ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 6/2013 (4-10 Φεβρουαρίου 2013)

Πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα και εκδηλώσεις θυμού σε ενήλικο πληθυσμό Έφη Αλεξανδρή, Σοφία Βασιλειάδου, Όλγα Πάβλοβα, Γρηγόρης Σίμος

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 2 Φεβρουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 30 Δεκεμβρίου 2011

Παθολογική χρήση του Διαδικτύου:

Η πρόκληση ευχάριστων αναμνήσεων ως θεραπευτικό μέσο για την άνοια. Μελέτη ενός έτους

μαθητών, ανά φύλο, ηλικία και, όπου είναι δυνατόν, διαχρονικά. Σχολιάζονται μόνο οι στατιστικά σημαντικές διαφορές (επίπεδο σημαντικότητας p< 0,01).

Παιδική και Νεανική Πρόνοια

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους

Εβδοµαδιαία Έκθεση Επιδηµιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 23 εκεµβρίου 2011

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 23 Φεβρουαρίου 2012

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα. Ακαδημαϊκά Υπεύθυνος/η. Υπεύθυνος/η Επικοινωνίας

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς

Ο ρόλος του Γενικού Ιατρού

Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ

AΠΙΝΙΔΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «LLM-Care»

Transcript:

7 o Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο Κατάθλιψη στα παιδιά και τους εφήβους: φύση, ανατροφή, κοινωνία 27 28 29 ΜΑΪΟΥ 2011 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ HELLENIC SOCIETY OF CHILD & ADOLESCENT PSYCHIATRY βιβλίο περιλήψεων

27. 28. 29 ΜΑΪΟΥ 2011 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 29 ΣΤ17 Κατάθλιψη στα παιδιά και τους εφήβους: Διαφορετικοί πληθυσμοί, διαφορετικές αιτίες. Συντονιστής: Γεράσιμος Κολαΐτης Νεότερα δεδομένα στην κατάθλιψη παιδιών και εφήβων. Γεράσιμος Κολαΐτης Η κατάθλιψη στα παιδιά και τους εφήβους αποτελεί ένα ολοένα και μεγαλύτερο βάρος στα νέα άτομα, τις οικογένειές τους και τις κοινωνίες, καθώς και μια μεγάλη πρόκληση για τα συστήματα υγείας. Παρουσιάζονται στοιχεία από τεκμηριωμένες μελέτες της κατάθλιψης σε διαφορετικούς πληθυσμούς παιδιών και εφήβων: παιδοψυχιατρικό κλινικό πληθυσμό που νοσηλεύεται, κλινικό εξωτερικό πληθυσμό, παιδιατρικό κλινικό με χρόνιο νόσημα, πληθυσμό παιδιών που γεννήθηκαν με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και εθνικό δείγμα (επιδημιολογική μελέτη). Κατάθλιψη και συναφή σε πληθυσμό νοσηλευόμενων παιδιών και εφήβων σε ψυχιατρική μονάδα: Ένα ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο. Στέλλα Χαριτάκη Εισαγωγή: Οι διαταραχές κατάθλιψης αποτελούν σημαντικό μέρος των παιδιών και εφήβων που νοσηλεύονται στη Μονάδα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής, στο Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», από την έναρξη της λειτουργίας της το 1986. Ιδιαίτερα την τελευταία διετία τα καταθλιπτικά και συναφή συμπτώματα αποτέλεσαν πάνω από το 40% των εισαγωγών. Υλικό και μέθοδος: Μελετήθηκαν τα νοσηλευθέντα περιστατικά της τελευταίας διετίας (2009-2010) και έγινε σύγκρισή τους με το αντίστοιχο κλινικό δείγμα της Μονάδας την προηγούμενη διετία (2007-2008) και δέκα χρόνια πριν (1999-2000). Αποτελέσματα: Βρέθηκε αύξηση της αναλογίας της κατάθλιψης στα νοσηλευόμενα παιδιά, αύξηση της βαρύτητας της συμπτωματολογίας, συχνότερη εμφάνιση απόπειρας αυτοκτονίας ή/και αυτοκτονικού ιδεασμού, μικρότερη ηλικία και υψηλότερα ποσοστά συνοσηρότητας (κυρίως με διαταραχές διαγωγής) και με συνοδά ψυχοκοινωνικά στην οικογένεια. Σημειώνεται ότι αντίστοιχη αύξηση έχει παρατηρηθεί και στα αιτήματα για νοσηλεία. Συμπεράσματα: Τα παραπάνω αποτελέσματα (αν και υπόκεινται σε περιορισμούς ως προς την εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων λόγω των πολλαπλών επιδράσεων που υφίστανται), είναι χρήσιμα, μεταξύ άλλων, για την ενίσχυση της διαπίστωσης της αυξανόμενης επιβάρυνσης του νεαρού πληθυσμού με κατάθλιψη και την ανάγκη καλύτερης οργάνωσης και υλοποίησης παιδοψυχιατρικών δομών και ιδιαίτερα τμημάτων νοσηλείας. Κατάθλιψη και συναισθήματος και συμπεριφοράς παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα: Αποτελέσματα επιδημιολογικής μελέτης σε εθνικό δείγμα. Γιώργος Γιαννακόπουλος 1,2,, Χριστίνα Δημητρακάκη 1, Χαρά Τζαβάρα 1, Μαρία Καζαντζή 1, Κώστας Μίχας 1, Γεράσιμος Κολαΐτης 2, Ιωάννης Τσιάντης 3, Γιάννης Τούντας 1 Σκοπός της μελέτης: Η εκτίμηση του επιπολασμού των καταθλιπτικών συμπτωμάτων των παιδιών και των προβλημάτων συναισθήματος και συμπεριφοράς των εφήβων στην Ελλάδα και η μελέτη των χαρακτηριστικών των παιδιών και εφήβων σε κίνδυνο. Υλικό και μέθοδος: Εθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα 548 παιδιών (46.53% αγόρια, μέση ηλικία: 10.20 έτη, σταθερή απόκλιση: 1.17) και 1194 εφήβων (40.07% αγόρια, μέση ηλικία: 13.60 έτη, σταθερή απόκλιση: 1.70) συμπλήρωσαν αντίστοιχα τα ερωτηματολόγια Children s Depression Inventory (CDI) και Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) παράλληλα με άλλα ερωτηματολόγια. Αποτελέσματα: Μεταξύ των παιδιών, 6.35% των αγοριών και 12.94% των κοριτσιών εμφάνισαν σοβαρό κίνδυνο για κατάθλιψη (βαθμολογία CDI 15). Η επίδραση του φύλου στην εμφάνιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων ήταν σημαντική (p < 0.05). Αντίθετα, η επίδραση της ηλικίας και της αλληλεπίδρασης φύλο x ηλικία δεν εμφάνισε στατιστικά σημαντική διαφορά. Οι κοινωνικο-οικονομικές διαφορές στα καταθλιπτικά συμπτώματα βρέθηκαν σημαντικές (p = 0.03), με τα παιδιά υψηλού επιπέδου να αναφέρουν λιγότερα συμπτώματα από τα παιδιά χαμηλού και μέσου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου. Μεταξύ των εφήβων, 8.79% των αγοριών και 7.63% των κοριτσιών εμφάνισαν παθολογικά συναισθήματος και συμπεριφοράς (βαθμολογία SDQ 19). Τα κορίτσια ανέφεραν περισσότερα συναισθήματος (αυξανόμενα με την πρόοδο της ηλικίας) από τα αγόρια (p < 0.05). Οι μεγαλύτεροι έφηβοι (16-18 ετών) ανέφεραν περισσότερα διαγωγής και υπερκινητικότηταςαπροσεξίας (p < 0.05). Οι έφηβοι υψηλού και μέσου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου ανέφεραν περισσότερα συναισθήματος, υπερκινητικότηταςαπροσεξίας και με συνομηλίκους από τους εφήβους χαμηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου (p < 0.05). H προβληματική σχέση με τους γονείς,

27. 28. 29 ΜΑΪΟΥ 2011 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 30 η έκπτωση ψυχικής υγείας της μητέρας και η μη έγγαμη κατάσταση των γονέων αύξαναν σημαντικά (κατά 0.52, 0.97 και 2.57 φορές αντίστοιχα) την πιθανότητα για οριακά και παθολογικά συναισθήματος και συμπεριφοράς των εφήβων (SDQ 17). Περισσότερα συναισθήματος και συμπεριφοράς αύξαναν κατά 1.13 φορές την πιθανότητα για κάπνισμα, ενώ τα παθολογικά αύξαναν κατά 2.95 φορές την πιθανότητα για νοσηλεία του εφήβου το τελευταίο έτος. Συμπεράσματα: Τα παρόντα ευρήματα παρέχουν πληροφορίες χρήσιμες για την πρακτική στο πεδίο της παιδικής και εφηβικής υγείας στους επαγγελματίες υγείας, τους εκπαιδευτικούς και τα κέντρα λήψης αποφάσεων για τη χάραξη πολιτικών στην Ελλάδα. Σχολική λειτουργικότητα παιδιών και εφήβων με κατάθλιψη: Αποτελέσματα διακρατικής μελέτης. Bασιλική Mουλλά Εισαγωγή: Η λειτουργικότητα στο σχολείο αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων. Η ομαλή σχολική λειτουργικότητα είναι δείκτης κοινωνικής αλληλεπίδρασης και διευκολύνει τη γνωστική, κοινωνική και ηθική ωρίμανση των παιδιών και των εφήβων. Σκοπός της μελέτης: Το αντικείμενο αυτής της μελέτης είναι η διερεύνηση των σχέσεων της κατάθλιψης με τη σχολική λειτουργικότητα και δυσλειτουργία. Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 26 παιδιά ηλικίας 10-14 ετών, με διάγνωση «καταθλιπτική διαταραχή», τα οποία συμμετείχαν στην Ευρωπαϊκή Έρευνα του προγράμματος BIOMED για την παιδική κατάθλιψη. Παράγοντες όπως η μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση, οι δυσκολίες συμμετοχής στην ομάδα των συνομηλίκων, η έλλειψη ενδιαφέροντος για το σχολείο, το άγχος, τα συμπεριφοράς και η μη αποδοχή των παιδιών εκ μέρους των εκπαιδευτικών επιβαρύνουν τη σχολική δυσλειτουργία των καταθλιπτικών παιδιών και εφήβων. Το φύλο και η ηλικία (προεφηβεία-εφηβεία) αποτέλεσαν τις ανεξάρτητες μεταβλητές του δείγματος. Αποτελέσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι σοβαρότερες δυσκολίες στη σχολική λειτουργικότητα βρέθηκαν στην ηλικιακή ομάδα των εφήβων 12+ χρονών. Ως προς το φύλο, τα κορίτσια με κατάθλιψη παρουσιάζουν σε κάποιο επίπεδο καλύτερη σχολική λειτουργικότητα από τα αγόρια. Συμπεράσματα: Τα ευρήματα της στατιστικής ανάλυσης επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά είναι καλύτεροι εκτιμητές των δυσκολιών στο σχολείο από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Η έγκαιρη αναγνώριση της σχολικής δυσλειτουργίας μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση αυτών των δυσκολιών από τους γονείς, τους επαγγελματίες υγείας και τους εκπαιδευτικούς. Ψυχοκοινωνική και γνωστική λειτουργία παιδιών με νεφρωσικό σύνδρομο που έχουν υποβληθεί σε μακροχρόνια θεραπεία με κορτικοστεροειδή. Γιουρούκου Ε., Μάντη Π., Γεωργάκη Ε., Στεφανίδης Κ. 4, Στεργίου Ν., Μιτσιώνη Μ. 4, Κολαΐτης Γ., Χρούσος Γ., Μαγιάκου ΜΑ. Εισαγωγή: Η χρόνια θεραπεία με κορτικοστεροειδή συνδέεται συχνά με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων συναισθήματος/συμπεριφοράς, καθώς και γνωστικών δυσκολιών. Σκοπός της μελέτης: να διερευνηθεί η ψυχοκοινωνική και γνωστική λειτουργία παιδιών με Νεφρωσικό Σύνδρομο (ΝΣ) που έχουν υποβληθεί σε χρόνια θεραπεία με κορτικοστεροειδή. Υλικό και μέθοδος: Στην μελέτη συμμετείχαν 41 παιδιά με ΝΣ (μέση ηλικία 8 περίπου ετών). Η ομάδα ελέγχου περιελάμβανε 42 παιδιά αντίστοιχης ηλικίας με ελεύθερο ιατρικό ιστορικό. Η αξιολόγηση όλων των παιδιών περιελάμβανε την λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση. Προκειμένου να διερευνηθούν τα συναισθήματος/συμπεριφοράς χορηγήθηκε το ερωτηματολόγιο CBCL, καθώς και τα ερωτηματολόγια SCARED και CDI που αξιολογούν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης αντίστοιχα. Για την διερεύνηση των γνωστικών λειτουργιών χορηγήθηκε η δοκιμασία WISC-III, και δοκιμασίες αξιολόγησης της προσοχής (Sustained Attention), της μνήμης (Associated Pairs) και των εκτελεστικών λειτουργιών (FAS). Αποτελέσματα: Τα παιδιά με ΝΣ ανέφεραν περισσότερα σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου στις εξής υποκλίμακες του CBCL: σωματικές ενοχλήσεις, κοινωνικά, σκέψης και συγκέντρωσης, μεγαλύτερη απόσυρση και μεγαλύτερη επιθετική συμπεριφορά. Συνολικά ανέφεραν περισσότερα εσωτερίκευσης και εξωτερίκευσης. Δεν βρέθηκαν διαφορές στις απαντήσεις των παιδιών στα ερωτηματολόγια SCARED και CDI. Ως προς τις γνωστικές λειτουργίες, βρέθηκε ότι ο μέσος δείκτης νοημοσύνης των παιδιών με ΝΣ ήταν μεν χαμηλότερος από τον μέσο δείκτη νοημοσύνης των παιδιών της ομάδας ελέγχου, ωστόσο παρέμενε μέσα στα πλαίσια του φυσιολογικού εύρους. Δεν βρέθηκαν διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες ως προς την επίδοσή τους στις δοκιμασίες της μνήμης, της προσοχής και των εκτελεστικών λειτουργιών. Συμπεράσματα: Η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών συνδέεται με πιθανό αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων συναισθήματος/ συμπεριφοράς αλλά όχι γνωστικών δυσλειτουργιών.

Κατάθλιψη και συναισθήματος & συμπεριφοράς παιδιών & εφήβων στην Ελλάδα: Αποτελέσματα επιδημιολογικής μελέτης σε εθνικό δείγμα Δρ. Γ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Παιδοψυχίατρος Επιστημονική Υπευθυνότητα: Γ. ΤΟΥΝΤΑΣ, Χ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Συνεργαζόμενοι φορείς: Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» Νοσοκομείο Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού & του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ)

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Εργαλείο μέτρησης Μεταβλητή # Strengths & Difficulties Questionnaire (SDQ; Goodman, 1997) Προβλήματα συναισθήματος & συμπεριφοράς 25 Family Affluence Scale (FAS; Currie, Elton, Todd, & Platt,1997) Κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο 4 Oslo Three-Item Social Support Scale (Brevik & Dalgard, 1996) Social Adjustment Scale (SAS; published in McDowell & Newell, 1996) Κοινωνική υποστήριξη 3 Σχέση γονέα-παιδιού 5 Short Form 12 Health Survey (SF-12; Ware, Kosinski, & Keller, 1996) Σωματική & ψυχική ευεξία γονέα 12 KIDSCREEN-10, -52 Health-Related Quality of Life Questionnaire (KIDSCREEN Group Europe, 2006; Ravens-Sieberer et al., 2005) Ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία 10, 52

Δείγμα Ν Ευρώπη = 15 945 n Ελλάδα = 1 174 μέση ηλικία = 14.4 : 3 : 2

% Κατανομή κατά κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο στον Ελληνικό πληθυσμό 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Χαμηλό Μέσο Υψηλό Κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο

Δια-κρατικά ποσοστά προβλημάτων συναισθήματος & συμπεριφοράς Σύνολο (n=15 945) Ελλάδα (n=1 174) Ηνωμένο Βασίλειο (n=916) Γερμανία (n=113) Ουγγαρία (n=1859) Ελβετία (n=1121) 15 % 10 5 0 Οριακά Παθολογικά

Δια-κρατικά ποσοστά προβλημάτων συναισθήματος & συμπεριφοράς κατά φύλο % 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Κορίτσια με παθολογικά Αγόρια με παθολογικά Κορίτσια με οριακά Αγόρια με οριακά

Σύνολο Ελλάδα Ολλανδία Δια-κρατικά ποσοστά προβλημάτων συναισθήματος & συμπεριφοράς κατά ηλικία % 20 15 10 5 0 12-15 ετών με παθολογικά 16-18 ετών με παθολογικά 12-15 ετών με οριακά

Βαθμολογία SDQ Επίπεδα προβλημάτων συναισθήματος & συμπεριφοράς κατά φύλο & ηλικία 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Σύνολο Κορίτσια 11-14 ετών Αγόρια 11-14 ετών Κορίτσια 15-17 ετών Αγόρια 15-17 ετών

Λογαριθμική παλινδρόμηση της συνολικής βαθμολογίας του SDQ σε δυνητικούς παράγοντες προστασίας & κινδύνου: Αποτελέσματα στον Ευρωπαϊκό και Ελληνικό πληθυσμό Ηλικία Ψυχική υγεία γονέα Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Μέσο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Μικρή κοινωνική υποστήριξη Χαμηλής ποιότητας σχέση γονέαπαιδιού Σύνολο 0.99 0.97 1.35 1.41 1.10 3.85 1.65 95% CI inf 0.95 0.96 1.18 1.18 0.94 3.35 1.34 95% CI sup 1.02 0.98 1.54 1.69 1.30 4.42 2.02 Ελλάδα 1.09 0.97 1.20 0.92 1.08 4.23 1.40

Η συνολική βαθμολογία του SDQ (σε κατηγορίες) είναι η εξαρτημένη μεταβλητή (0-16 ως τιμή αναφοράς) Λογαριθμική παλινδρόμηση της συνολικής βαθμολογίας του SDQ σε δυνητικούς οικογενειακούς παράγοντες προστασίας & κινδύνου Επεξηγηματικές μεταβλητές Σχέση μητέραςπαιδιού (φυσιολογικές/ καλές έναντι κακών) Ηλικία εφήβου (ανά έτος) Ψυχική υγεία μητέρας (ανά μονάδα βαθμολογίας του SF-12 MCS) Οικογενειακή κατάσταση των γονέων (διαζευγμένοι/σε διάσταση/ελεύθε ροι/χήροι έναντι παντρεμένων) OR 95% CI p 0.520 0.290 0.934 0.029 1.107 0.983 1.247 0.095 0.967 0.947 0.988 0.002 2.568 1.257 5.248 0.010

Βαθμολογία SDQ Επίπεδα προβλημάτων συναισθήματος και συμπεριφοράς και κάπνισμα 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 p <.001 p <.001 p <.001 Κάπνισμα Μη κάπνισμα

Χρήση υπηρεσιών υγείας και συναισθήματος & συμπεριφοράς 20 15 % 10 5 κανονικά οριακά 0 Επίσκεψη σε επαγγελματία υγείας τον τελευταίο μήνα Νοσηλεία το τελευταίο έτος παθολογικά

Η ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία & τα συναισθήματος & συμπεριφοράς Κανονικά Κατάσταση ψυχικής υγείας Οριακά Παθολογικά f -effect size measure Σύνολο 48.59 41.52 39.81 0.36 Γερμανία 51.05 42.50 38.21 0.38 Ισπανία 50.55 44.88 38.10 0.33 Ολλανδία 52.89 42.85 43.30 0.34 Αυστρία 52.07 43.23 42.65 0.35 Ην. Βασίλειο 48.05 42.06 42.39 0.31 Γαλλία 46.61 39.26 36.35 0.43 Ελβετία 51.36 46.58 44.54 0.21 Ουγγαρία 46.00 39.12 37.06 0.39 Ελλάδα 46.79 40.42 39.62 0.36 Τσεχία 47.69 41.04 38.88 0.44 Πολωνία 44.93 39.09 37.58 0.31 Σουηδία 52.13 42.91 40.99 0.35

Ποσοστά καταθλιπτικής συμπτωματολογίας κατά φύλο (Ν = 538, αγόρια = 46.8%) 15 10 % Σύνολο 5 0 Κορίτσια Αγόρια CDI 15

Ποσοστά καταθλιπτικής συμπτωματολογίας κατά ηλικία (Ν = 538, μέση ηλικία = 10.20 έτη, SD = 1.168 έτη) 12 % 10 8 6 4 2 0 Σύνολο 8 ετών 9 ετών 10 ετών 11 ετών 12 ετών CDI 15

Ποσοστά καταθλιπτικής συμπτωματολογίας κατά κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο ( Ν = 538, χαμηλό = 27.3%, μέσο = 48.9%, υψηλό = 23.8%) 15 % 10 5 0 Σύνολο Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Μεσαίο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Υψηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο CDI 15

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Giannakopoulos G, Kazantzi M, Dimitrakaki C, Tsiantis J, Kolaitis G, Tountas Y (2009) Screening for children s depression symptoms in Greece: the use of the Children s Depression Inventory in a nation-wide school-based sample. European Child and Adolescent Psychiatry, 18, 485-92 Giannakopoulos G, Mihas C, Dimitrakaki C, Tountas Y (2009) Family correlates of adolescents emotional/behavioural problems: evidence from a Greek schoolbased sample. Acta Paediatrica, 98, 1319-23 Giannakopoulos G, Tzavara C, Dimitrakaki C, Kolaitis G, Rotsika V, Tountas Y (2009) The factor structure of the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) in Greek adolescents. Annals of General Psychiatry, 26, 20 Giannakopoulos G, Tzavara C, Dimitrakaki C, Kolaitis G, Rotsika V, Tountas Y (2010) Emotional, behavioural problems and cigarette smoking in adolescence: findings of a Greek cross-sectional study. BMC Public Health, 10, 57 Giannakopoulos G, Tzavara C, Dimitrakaki C, Ravens-Sieberer U, Tountas Y (2010) Adolescent health care use: investigating related determinants in Greece. Journal of Adolescence, 33, 477-485 Giannakopoulos, G., Kazantzi, M., Dimitrakaki, C., Tsiantis, J., Kolaitis, G., Tountas, Y. (2009). Screening for children's depression symptoms in Greece: The use of the Children's Depression Inventory (CDI) in a nation-wide schoolbased sample. European Child and Adolescent Psychiatry, 18, 485-92 Ravens-Sieberer, U., Erhart, M., Gosch, A., Wille, N., and The European KIDSCREEN Group. (2008). Mental Health of Children and Adolescents in 12 European Countries Results from the European KIDSCREEN Study. Clinical Psychology and Psychotherapy, 15, 154-163