Λέξεις κλειδιά: Διαταραχή μετατραυματικού στρες, σεξουαλική και σωματική κακοποίηση, ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, παιδιά και έφηβοι.
|
|
- Πελαγία Κολιάτσος
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Συμπτωματολογία Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες σε παιδιά και εφήβους που νοσηλεύονται σε ψυχιατρική μονάδα ΜΠΕΛΙΒΑΝΑΚΗ Μ., ΚΟΛΑΪΤΗΣ Γ., ΚΑΝΑΡΗ Ν., ΤΣΙΑΝΤΗΣ Ι. Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική, Γ.Π. Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών "Η Αγία Σοφία" Περίληψη Τα τελευταία χρόνια αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο η σημασία του τραύματος ως μείζονος παράγοντα στην ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας σε παιδιά και εφήβους. Εν τούτοις στον πληθυσμό παιδιών και εφήβων που νοσηλεύονται σε ψυχιατρική μονάδα, η παρουσία σοβαρής ψυχοπαθολογίας που συνδέεται με έκθεση σε τραυματικές καταστάσεις συχνά δεν εντοπίζεται, εκτός εάν πραγματοποιείται λεπτομερής αξιολόγησή τους. Στην παρούσα εργασία μελετήθηκαν 56 περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που νοσηλεύθηκαν σε ψυχιατρική μονάδα, στη διάρκεια 3 ετών, με σκοπό τον εντοπισμό συμπτωματολογίας Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΤΣ) και των κλινικών χαρακτηριστικών της. Χρησιμοποιήθηκαν τα διαγνωστικά εργαλεία K-SADS-PL, C-GAS και CDI και τέθηκαν ψυχιατρικές διαγνώσεις σύμφωνα με το DSM-IV. Ο μέσος αριθμός τραυματικών γεγονότων στα οποία τα παιδιά είχαν εκτεθεί ήταν 1.45, ενώ ποσοστό 19% εμφάνισαν ΔΜΤΣ. 82% των περιπτώσεων με ΔΜΤΣ ανέφεραν ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης και αντίστροφα, από τις περιπτώσεις με σεξουαλική κακοποίηση, 89% εμφάνισαν ΔΜΤΣ. Σε όλες τις περιπτώσεις η κακοποίηση ήταν επαναλαμβανόμενη, συνήθως ενδοοικογενειακή (89%), με χρήση βίας (90%) και μέση ηλικία έναρξης τα 9.2 έτη. Σε όλα τα παιδιά ανευρέθηκε συνοσηρότητα με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές, κυρίως διάθεσης και άγχους, καθώς και υψηλά ποσοστά αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Συζητείται η σπουδαιότητα των ανωτέρω ευρημάτων στην παιδοψυχιατρική κλινική πρακτική, δεδομένης της μεγάλης σημασίας της έκθεσης των παιδιών σε βίαια τραυματικά γεγονότα και της συνακόλουθης ανάπτυξης ΔΜΤΣ και άλλων σοβαρών ψυχοπαθολογικών διαταραχών τόσο όσον αφορά την αναγνώριση και αξιολόγηση όσο και τη θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Λέξεις κλειδιά: Διαταραχή μετατραυματικού στρες, σεξουαλική και σωματική κακοποίηση, ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, παιδιά και έφηβοι. Εισαγωγή Σήμερα αναγνωρίζεται διεθνώς η επικινδυνότητα της έκθεσης των ενηλίκων καθώς και των παιδιών και εφήβων σε τραυματικές καταστάσεις όπως πολέμους, φυσικές καταστροφές, αλλά και σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση και όποια άλλα γεγονότα υπήρξε απειλή εαυτού και άλλων, καθώς και οι σοβαρές συνέπειες που η έκθεση αυτή ενέχει στην ψυχική λειτουργία και ισορροπία τους. Σύμφωνα με την υπάρχουσα σήμερα γνώση 40-70% του πληθυσμού έχει εκτεθεί σε κάποιο τραυματικό γεγονός κάποια στιγμή της ζωής του 1. Η
2 πλειοψηφία βέβαια των ατόμων που εκτίθεται στο τραύμα δεν αναπτύσσουν κλινική ψυχιατρική διαταραχή. Μόλις το 10,4% των γυναικών και το 5% των ανδρών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ, αναπτύσσουν Διαταραχή Μετα-Τραυματικού Στρες (ΔΜΤΣ) 2. Για τα παιδιά και τους εφήβους τα στοιχεία είναι πολύ λιγότερα. Στη μελέτη των Giaconia και συνεργ. (1995) 3 αναφέρεται πως 40-50% των παιδιών και εφήβων μέχρι 18 ετών είχαν εκτεθεί σε τραυματικές καταστάσεις και 6% ανέπτυξαν ΔΜΤΣ. Σε κλινικό/νοσηλευόμενο πληθυσμό τα παραπάνω ποσοστά είναι υψηλότερα. Σύμφωνα με έρευνα των Lipshitz και συν. (1989) 4, 93% των νοσηλευόμενων παιδιών και εφήβων σε Ψυχιατρική Μονάδα είχε εκτεθεί σε τραυματικά γεγονότα που αφορούσαν γεγονότα βίας στην οικογένεια και την κοινότητα. Στον ίδιο πληθυσμό ανευρέθηκε ποσοστό 32% με ΔΜΤΣ. Πέραν όμως της ΔΜΤΣ, συχνά αναπτύσσονται υψηλά ποσοστά ψυχιατρικής συνοσηρότητας, ιδιαίτερα κατάθλιψη, άλλες διαταραχές άγχους, κατάχρηση ουσιών και διαταραχές προσωπικότητας. Στη μελέτη μάλιστα των Giaconia και συν. 3, τα ποσοστά συνοσηρότητας ήταν υψηλότερα στους νέους με ΔΜΤΣ παρά σε εκείνους που δεν είχαν αναπτύξει ΔΜΤΣ και εκείνους της ομάδας ελέγχου χωρίς ιστορικό τραύματος. Στη μελέτη των Lipshitz και συν. 4, έφηβοι με ΔΜΤΣ εμφάνιζαν παράλληλα, μεταξύ άλλων, διαταραχές διάθεσης (κατάθλιψη, δυσθυμία) σε ποσοστό 66.7%, διαταραχές άγχους 83.3% και διαταραχές διαταρακτικής συμπεριφοράς (διαγωγής, εναντίωσης-πρόκλησης και ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας) 70.8%. Στη Μονάδα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας (ΤΕΝ) της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών "Η Αγία Σοφία", νοσηλεύονται παιδιά και έφηβοι με σοβαρές ψυχικές διαταραχές και/ή σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Στα πλαίσια της λεπτομερούς διαγνωστικής τους αξιολόγησης (με κλινικές και ημιδομημένες συνεντεύξεις και συμπλήρωση ερωτηματολογίων ανίχνευσης), είχε κατ' επανάληψη διαπιστωθεί ότι, παράλληλα με την κύρια ψυχιατρική διαταραχή, εξαιτίας της οποίας είχαν εισαχθεί στο ΤΕΝ, παρουσίαζαν υψηλά ποσοστά συμπτωματολογίας ΔΜΤΣ που συνδέονταν με έκθεση σε βία, μέσα ή/και έξω από την οικογένειά τους. Η παρατήρηση αυτή, που αποδείχθηκε πως ήταν σε συμφωνία με την, έστω και περιορισμένη, σχετική διεθνή βιβλιογραφία 4, αποτέλεσε το σκεπτικό της παρούσης μελέτης, σκοπός της οποίας ήταν ο ακριβής εντοπισμός συμπτωμάτων και ποσοστού ΔΜΤΣ που σχετίζονται με την έκθεση σε βίαια τραυματικά γεγονότα των παιδιών και εφήβων που νοσηλεύονται στην Μονάδα, καθώς και η μελέτη των κλινικών χαρακτηριστικών αυτού του δείγματος. Υλικό και μέθοδος Μελετήθηκαν όλες οι νέες περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που νοσηλεύθηκαν στην Μονάδα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών "Η Αγία Σοφία", κατά το χρονικό διάστημα από 1ης Ιανουαρίου 2002 έως και 31ης Δεκεμβρίου Συνολικά στο παραπάνω χρονικό διάστημα νοσηλεύθηκαν 65 παιδιά και έφηβοι, 9 από τα οποία δεν ολοκλήρωσαν τη νοσηλεία τους, οπότε δεν συμπεριελήφθησαν στη μελέτη. Σε 21 περιπτώσεις (37.5%) υπήρχε εμπλοκή της Εισαγγελίας ή/και της Αστυνομίας Ανηλίκων.
3 Aπό τις 56 περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που τελικά συμμετείχαν, 35 (62.5%) ήταν κορίτσια και 21 (37.5%) αγόρια, με μέση ηλικία τα 12.6 έτη (ελαχίστη: 7 έτη 6 μήνες, μεγίστη: 15 έτη 1 μήνας). Η εθνικότητα του κλινικού δείγματος ήταν η ακόλουθη: 46 περιπτώσεις (82.1%) είχαν Ελληνική υπηκοότητα, 5 (9%) Κυπριακή, 3 (5,3%) Αλβανική και 2 (3.6%) άλλη υπηκοότητα. Η οικογενειακή κατάσταση του δείγματος ήταν η ακόλουθη. Οικογένεια με τους δύο βιολογικούς γονείς σε 29 περιπτώσεις (51.8%), με τον ένα μόνο γονέα 9 περιπτώσεις (16%), με τον ένα γονέα και άλλον ενήλικα 8 περιπτώσεις (14.2%), με διευρυμένη οικογένεια 6 περιπτώσεις (10.8%), σε ίδρυμα ή ανάδοχη οικογένεια 4 περιπτώσεις (7.2%). Για την πραγματοποίηση της παρούσης μελέτης αξιολογήθηκαν τα ακόλουθα δεδομένα: επιδημιολογικά στοιχεία (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση), κλινική συμπτωματολογία, συνοσηρότητα., στοιχεία από το ατομικό και το οικογενειακό ιστορικό, πορεία νοσηλείας και θεραπευτική παρέμβαση. Διαγνωστικά εργαλεία Χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα εργαλεία (συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια). 1. Ημιδομημένη ψυχιατρική συνέντευξη για παιδιά και εφήβους Kiddie-Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Lifetime version (K-SADS-PL) 5-7 που έχει σχεδιαστεί για κλινική ή/ και ερευνητική εκτίμηση παιδιών ηλικίας 6-18 ετών. Το πρώτο μέρος του εργαλείου περιλαμβάνει ερωτήσεις που σχετίζονται με τον χρόνο έναρξης και τη διάρκεια του επεισοδίου. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει ερωτήσεις πάνω σε 200 περίπου συγκεκριμένα συμπτώματα ή συμπεριφορές ανάλογες με τις διαγνώσεις του άξονα ΙΙΙ του DSM-IV 8. Οι διαγνώσεις βασίζονται στην ενοποίηση των πληροφοριών από τον γονέα και το παιδί. Συμπληρώνεται και βαθμολογείται κατά την εισαγωγή κάθε παιδιού στην Μονάδα από δύο παιδοψυχιάτρους που έχουν ειδική εκπαίδευση για την χορήγηση και αξιολόγησή του. 2. Κλίμακα Ολικής Αξιολόγησης των Παιδιών (Children's Global Assesment Scale,C- GAS) για την εκτίμηση της λειτουργικότητας του παιδιού σε επίπεδο ψυχολογικό, κοινωνικό και σχολικό 9,10. Η κλίμακα αυτή ακολουθεί τη συνέντευξη με το K-SADS ως μέτρο της ολικής ψυχοκοινωνικής λειτουργικότητας του παιδιού και έχει ένα εύρος πιθανών βαθμολογήσεων από 0 έως 100 (άριστα). Η κλίμακα χορηγείται κατά την εισαγωγή και την έξοδο του παιδιού από την Μονάδα. 3. Κλίμακα Children's Depression Inventory (CDI), μια κλίμακα ανίχνευσης συμπτωμάτων κατάθλιψης στα παιδιά και τους εφήβους 11. Αποτελείται από 27 λήμματα, στα οποία τα παιδιά καλούνται να σημειώσουν εάν ένα σύμπτωμα υπάρχει και πόσο συχνά (0: δεν υπάρχει ή σπάνια, 1: υπάρχει μερικές φορές και 2: υπάρχει συχνά ή πάντα). 4. Όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν ψυχιατρική διάγνωση σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας DSM-IV 8. Η διάγνωση της ΔΜΤΣ, που στηρίζεται στην κλινική εκτίμηση και την αξιολόγηση των διαγνωστικών
4 εργαλείων, τίθεται στις περιπτώσεις που πληρούνται τα διαγνωστικά κριτήρια για την διαταραχή. Αξιολογείται επίσης η ύπαρξη συνοσηρότητας με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές. Σε περιπτώσεις που δεν πληρούνται τα κριτήρια για την ΔΜΤΣ αξιολογείται και καταγράφεται η έκθεση σε γεγονότα τραυματικά (έκθεση ή θύμα βίας στην οικογένεια ή και στην κοινότητα) όπως ορίζονται στο DSM-IV και ελέγχονται στην ημιδομημένη συνέντευξη K-SADS-PL. Σε περίπτωση έκθεσης σε περισσότερο από ένα τραυματικό γεγονός αξιολογείται από το ίδιο το παιδί εκείνο που θεωρεί ως το πιο στρεσσογόνο. 5. Σε κάθε περίπτωση καταγράφονται και αξιολογούνται τα παρακάτω στοιχεία που βασίζονται στα διαγνωστικά κριτήρια της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες κατά DSM-IV: ηλικία έναρξης κατά την έκθεση στο τραύμα, διάρκεια και συχνότητα της έκθεσης, σε περιπτώσεις κακοποίησης ύπαρξη και τύπος σωματικής βλάβης, ταυτότητα του θύτη και σχέση του με το θύμα. 6. Τέλος, αξιολογείται η ύπαρξη αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα ελέγχεται ως: Αίτιο παραπομπής και νοσηλείας στην Μονάδα. Περιπτώσεις όπου η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά αναφέρεται στο ατομικό ιστορικό του παιδιού. Ύπαρξη αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς κατά την νοσηλεία του παιδιού στην Μονάδα. Διαπίστωση και αξιολόγηση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς στα διαγνωστικά εργαλεία που χορηγούνται ή στην κλινική εκτίμηση (K-SADS-PL και CDI). Αποτελέσματα Ποσοστά έκθεσης σε βία και ΔΜΤΣ Σε 42 περιπτώσεις (75%) των νοσηλευόμενων παιδιών και εφήβων στην Μονάδα υπήρχε έκθεση σε τραυματικά γεγονότα που σχετίζονταν με βία στην οικογένεια και την κοινότητα. Απ' αυτές, 29 περιπτώσεις (69%) ανέφεραν έκθεση σε 1 τραυματικό γεγονός, 7 (16.7%) σε 2 τραυματικά γεγονότα και 6 (14.3%) σε 3 ή περισσότερα τραυματικά γεγονότα. Ο μέσος αριθμός τραυματικών γεγονότων στα οποία τα παιδιά έχουν εκτεθεί είναι Στις περιπτώσεις έκθεσης σε περισσότερα του ενός τραυματικά γεγονότα, τα παιδιά και οι έφηβοι ανέφεραν την σωματική και σεξουαλική κακοποίηση ως τα πιο στρεσογόνα τραυματικά γεγονότα (πίνακας 1). Σε σχέση με το φύλο, παρατηρείται διπλάσιο ποσοστό έκθεσης στα κορίτσια, με ποσοστό 67% (28 περιπτώσεις) έναντι 33% στα αγόρια (14 περιπτώσεις).
5 Με βάση τα αποτελέσματα, 11 περιπτώσεις παιδιών και εφήβων (19%) εμφάνισαν ΔΜΤΣ, όπως αυτή ορίζεται στο DSM-IV. Στο σύνολο των παιδιών που έχουν εκτεθεί σε τραυματικές καταστάσεις το ποσοστό των παιδιών με ΔΜΤΣ αποτελούν το 26% του συνόλου. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις ελέγχθηκαν μερικά συμπτώματα της διαταραχής (δεν εμφάνιζαν την ολοκληρωμένη κλινική εικόνα που αντιστοιχεί στην ΔΜΤΣ). Στις περιπτώσεις με ΔΜΤΣ, διαπιστώνεται επίσης σημαντική επικράτηση των κοριτσιών, με 82% (9 περιπτώσεις) έναντι 18% στα αγόρια (2 περιπτώσεις). Σεξουαλική κακοποίηση και Δ.Μ.Τ.Σ. Εννέα περιπτώσεις (82% του συνόλου) με Δ.Μ.Τ.Σ. αναφέρουν ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης και αντίστροφα, από τις περιπτώσεις με σεξουαλική κακοποίηση, 89% εμφάνισαν Δ.Μ.Τ.Σ. Σε όλες τις περιπτώσεις (11 συνολικά) η κακοποίηση ήταν επαναλαμβανόμενη, στο 89% ήταν ενδοοικογενειακή και στο 90% (10 περιπτώσεις) αναφερόταν χρήση βίας, ενώ η μέση ηλικία έναρξης της κακοποίησης ήταν τα 9.2 έτη. Συννοσηρότητα της ΔΜΤΣ Σε όλες τις περιπτώσεις (100%) των παιδιών και εφήβων με ΔΜΤΣ ανευρέθηκε συνοσηρότητα με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές (πίνακας 2).
6 Συνοσηρότητα με αυτοκτονική συμπεριφορά Παρατηρήθηκε ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς σε παιδιά με έκθεση σε τραυματικά γεγονότα και ιδιαίτερα σε εκείνα με ΔΜΤΣ. Πιο συγκεκριμένα, σε 8 περιπτώσεις (73%) νοσηλευόμενων παιδιών και εφήβων με ΔΜΤΣ και σε 15 περιπτώσεις (48.4%) των παιδιών και εφήβων με έκθεση σε τραυματικά γεγονότα αναφέρονταν απόπειρα ή απόπειρες αυτοκτονίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο ίδιο χρονικό διάστημα για τα νοσηλευόμενα παιδιά της Μονάδας με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές αναφέρονταν ποσοστό αποπειρών αυτοκτονίας 19%. Υπολογίστηκε επίσης το ποσοστό εμφάνισης αυτοκτονικού ιδεασμού στις περιπτώσεις παιδιών με Δ.Μ.Τ.Σ. και στα παιδιά με έκθεση σε τραυματικά γεγονότα. Βρέθηκε λοιπόν ότι 7 περιπτώσεις (63%) παιδιών με ΔΜΤΣ και 22 (53%) παιδιών με έκθεση σε τραύμα παρουσίαζαν αυτοκτονικό ιδεασμό. Εκτίμηση ολικής λειτουργικότητας Βασίζεται στην επεξεργασία των αποτελεσμάτων της κλίμακας ολικής αξιολόγησης των παιδιών Children's-Global Assessment Scale (C-GAS). Παιδιά και έφηβοι με έκθεση σε τραύμα είχαν μέση τιμή 32.3, ενώ παιδιά και έφηβοι με ΔΜΤΣ Συζήτηση Τα αποτελέσματα από την παρούσα μελέτη δείχνουν ότι, στο σύνολο των νοσηλευομένων παιδιών και εφήβων, 19% εμφάνιζαν ΔΜΤΣ, όπως αυτή ορίζεται στο DSM-IV, ενώ μεγαλύτερο ποσοστό παρουσίαζε μερική συμπτωματολογία ΔΜΤΣ. Στο σύνολο όμως των παιδιών που είχαν εκτεθεί σε τραυματικές καταστάσεις, 26% εμφάνιζαν ΔΜΤΣ (32% στη μελέτη των Lipschitz και συν. 4 ). Ο νοσηλευόμενος για ψυχιατρικά προβλήματα πληθυσμός των παιδιών και εφήβων που μελετήθηκε, παρουσιάζει υψηλό ποσοστό έκθεσης σε τραυματικά γεγονότα, της τάξης του 75% (93% στη μελέτη των Lipschitz και συν. 4 ). Στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων τα νοσηλευόμενα παιδιά είχαν υπάρξει θύματα κακοποίησης (σωματικής, σεξουαλικής) ή υπήρξαν μάρτυρες βίας στην οικογένεια και την κοινότητα.
7 Όπως έχει ήδη αναφερθεί, σε κοινοτικούς, μη νοσηλευόμενους σε ψυχιατρική μονάδα, πληθυσμούς τα αντίστοιχα ποσοστά είναι χαμηλότερα. Στη μελέτη των Giaconia και συν. (1995) 3 αναφέρεται πως 40-50% των παιδιών και εφήβων είχαν εκτεθεί σε τραυματικές καταστάσεις και 6% είχαν αναπτύξει ΔΜΤΣ. Υποθέτουμε πως ανάλογες διαφορές θα υπάρχουν και στον ελληνικό πληθυσμό. Οι διαφορές αυτές μπορεί να οφείλονται στα ειδικά χαρακτηριστικά του νοσηλευόμενου πληθυσμού σε ψυχιατρικές μονάδες για μικρές ηλικίες, όπως π.χ. η παρουσία σοβαρών ψυχικών διαταραχών, τα ιδιαίτερα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά και η οικογενειακή τους κατάσταση. Για παράδειγμα, μόλις οι μισές περιπτώσεις παιδιών του δείγματός μας προέρχονταν από οικογένειες με δύο βιολογικούς γονείς, 7.2% προέρχονταν από ιδρύματα και σε 37.5% υπήρχε εμπλοκή εισαγγελικών ή αστυνομικών αρχών. Τα στοιχεία αυτά συμβαδίζουν με εκείνα της διεθνούς βιβλιογραφίας που τονίζουν τον ρόλο της σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία ως παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αργότερα ΔΜΤΣ 12. Οι Wolfe και συν. (1994) 13 επισημαίνουν πως τα θύματα της σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία που εμφανίζουν ΔΜΤΣ, περισσότερο συχνά έχουν υποστεί κακοποίηση για μεγάλο χρονικό διάστημα και μάλιστα με χρήση βίας. Αναφορικά με την επίδραση του φύλου, παρατηρήθηκε διπλάσιο ποσοστό έκθεσης σε τραυματικά γεγονότα στα κορίτσια, με ποσοστό 67% έναντι 33% στα αγόρια. Στις περιπτώσεις με ΔΜΤΣ, διαπιστώνεται επίσης σημαντική επικράτηση των κοριτσιών, με 82% έναντι 18% στα αγόρια Στην έρευνα των Lipschitz και συν. (1999) 4, στις περιπτώσεις με ΔΜΤΣ, 77% αφορούσαν κορίτσια και 23% αγόρια, ενώ δεν διαπιστώθηκαν διαφορές στις περιπτώσεις με έκθεση σε τραυματικά γεγονότα. Ένα άλλο σημαντικό εύρημα αυτής της εργασίας είναι τα υψηλά ποσοστά ψυχιατρικής συνοσηρότητας της υποομάδας των παιδιών και εφήβων με ΔΜΤΣ. Οι συνοσηρές καταστάσεις αφορούσαν, κατά σειρά συχνότητας εμφάνισης, διαταραχές συναισθήματος (73% των περιπτώσεων), σωματοποίησης, διαγωγής, γενικευμένου άγχους, και σε πολύ μικρότερο (μονοψήφιο) ποσοστό διαταραχές διατροφής και ψύχωσης. Τα υψηλά ποσοστά και το είδος της συνοσηρότητας είναι παρόμοια με εκείνα που αναφέρονται και από άλλους ερευνητές 2,4. Στην τελευταία μάλιστα μελέτη 4, στο δείγμα των εφήβων με ΔΜΤΣ διαπιστώθηκε διπλάσια σε αριθμό συνοσηρότητα σε σχέση με άλλες ψυχιατρικές διαγνώσεις. Τέλος, η υψηλή συνύπαρξη έκθεσης σε τραυματικά γεγονότα και ακόμα περισσότερο ΔΜΤΣ με αυτοκτονική συμπεριφορά (συμπεριλαμβάνει αυτοκτονικό ιδεασμό ή/και απόπειρες αυτοκτονίας), αποτελεί ένα άλλο σημαντικό εύρημα αυτής της μελέτης. Σύμφωνα με τις μελέτες των Brand και συν. (1996) 14, καθώς και των Brent και συν. (1995) 15, οι έφηβοι με ΔΜΤΣ αναφέρουν περισσότερο συχνά αυτοκτονικό ιδεασμό και μεγαλύτερο αριθμό αποπειρών αυτοκτονίας σε σύγκριση με εφήβους που εμφανίζουν άλλες ψυχιατρικές διαγνώσεις. Η αυτοκαταστροφική συμπεριφoρά αποτελεί και ένα από τα πιο συχνά αίτια παραπομπής και νοσηλείας παιδιών και ιδιαίτερα εφήβων σε ψυχιατρικές μονάδες. Πολλοί μπορεί να είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, όμως το ψυχικό τραύμα και η ΔΜΤΣ αναγνωρίζονται ως από τους πλέον συχνούς. Μάλιστα οι Lipschitz και συν (1999) 4, προτείνουν όλα τα παιδιά και οι έφηβοι με
8 αυτοκτονική συμπεριφορά να θεωρούνται ότι έχουν ενδεχομένως εκτεθεί σε τραυματικές καταστάσεις με συμπτωματολογία (ολοκληρωμένη ή μη) μετατραυματικής διαταραχής στρες και ανάλογα να αντιμετωπίζονται. Μία άλλη παρατήρηση που αφορά την κλινική εκτίμηση και διάγνωση της ΔΜΤΣ είναι οι διαφορές των πληροφοριών που δόθηκαν από τα ίδια τα παιδιά και τους γονείς τους. Πιο συγκεκριμένα, οι γονείς φάνηκε να μην ήταν αρκετά ενήμεροι για τις δυσκολίες των παιδιών τους, να υποαναφέρουν τα προβλήματα εκείνα ιδιαίτερα που αφορούσαν τα συμπτώματα συναισθηματικού μουδιάσματος καθώς και επαναβίωσης του τραύματος. Με δυσκολία, επίσης, αναφέρονταν στα τραυματικά γεγονότα ιδιαίτερα όταν αυτά αφορούσαν θέματα βίας στην οικογένεια. Συμπερασματικά, στον κλινικό πληθυσμό που μελετήθηκε, και που απαρτίζεται από νοσηλευόμενα σε ψυχιατρική μονάδα παιδιά και εφήβους 6-15 ετών με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, διαπιστώθηκε υψηλό ποσοστό ΔΜΤΣ ή συμπτωμάτων ΔΜΤΣ μετά από έκθεση σε τραυματικά γεγονότα και καταστάσεις. Από την εργασία αυτή προκύπτει η αναγκαιότητα, να αναζητείται σ' αυτό τον πληθυσμό τυχόν συμπτωματολογία ΔΜΤΣ και συνοσηρών ψυχικών διαταραχών, κατόπιν πιθανής έκθεσής τους σε τραυματικά γεγονότα, και ανάλογα να διαμορφώνεται η θεραπευτική παρέμβαση προς τα παιδιά και τις οικογένειές τους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Wiener J (Ed). Textbook of Child and Adolescent Psychiatry. Washington, DC: American Academy of Child and Adolescent Psychiatry/American Psychiatric Press, Kessler RC, Sonnega A, Bromet E, Hughes M, Nelson CB. Post traumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of General Psychiatry, 1995, 52: Giaconia RM, Reinherz HZ, Silverman AB, Pakiz B, Frost AK, Cohen E. Traumas and post traumatic stress disorder in a community population of older adolescents Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 1995, 34: Lipschitz D, Winegar R, Hartnick E, Foote B, Southwick S. Post traumatic stress disorder in hospitalized adolescents: Psychiatric comorbidity and clinical correlates. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 1999, 38(4): Chambers W, Puig-Antich J, Hirsch M, Paez P, Ambrosini P, Tabrizi MA, Davies M. The Assessment of Affective Disorders in Children and Adolescents by Semistructured Interview: Test-Retest Reliability of the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children, Present Episode Version. Archives of General Psychiatry 1985; 42:
9 6. Kaufman J, Birmaher D, Brent D, Rao U, Flynn C, Moreci P, Williamson D and Ryan N. Schedule for Affective disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Version (K-SADS-PL): Initial Reliability and Validity Data.Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 1997, 36(7): Kolaitis G, Korpa T, Kolvin I, Tsiantis J. Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present Episode (K-SADS-P): inter-rater reliability study for Greek children and adolescents. Εuropean Psychiatry 2003, 18: American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition. Washinghton, DC, APA, Shaffer D, Gould MS, Brasic J. A children's global assessment scale (CGAS). Archives of General Psychiatry, 1983, 40: Μαδιανός Μ. Κλίμακα Ολικής Εκτίμησης της Λειτουργικότητας (G.A.S.) Η αξιοπιστία και εγκυρότητά της στον ελληνικό χώρο. Εγκέφαλος 1987, 24, Kovacs M. Children's Depression Inventory (CDI) Manual. North Tonawanda, NY, Multi-Health Systems, Rodriguez N, Ryan SW, Vande Kemp H, Foy DW. Post traumatic stress disorder in adult female survivors of childhood sexual abuse: a comparison study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1997, 65: Wolfe DA, Sas L, Wekerle C. Factors associated with the development of Post traumatic stress disorder among child victims of sexual abuse. Child Abuse Neglect, 1994, 18: Brand E, King C, Olson E, Chaziuddin N, Naylor M. Depres-sed adolescents with a history of sexually abuse: diagnostic comorbidity and suicidality. Journal of the American Academy of Child andadolescent Psychiatry, 1996, 35: Brent DA, Perper JA, Moritz G. Post traumatic stress disor der in peers of adolescent suicide victims: predisposing factors and phenomenology. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 1995, 34:
Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του
Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο
7 o Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο Κατάθλιψη στα παιδιά και τους εφήβους: φύση, ανατροφή, κοινωνία 27 28 29 ΜΑΪΟΥ 2011 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ HELLENIC SOCIETY OF CHILD & ADOLESCENT PSYCHIATRY βιβλίο
Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση
Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση Για καταστάσεις κρίσεων σε Κέντρα Προστασίας Ανηλίκων Κατανόηση και χρήση μιας Διαγνωστικής Αναφοράς αναφερόμενη σε ανήλικο 13/18 Τι είναι και σε τι χρησιμεύει μία
Επικινδυνότητακαι. και Ψυχικές ιαταραχές. Α. ουζένης Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής Αθηνών Β Ψυχιατρική Κλινική, Αττικο Νοσοκοµείο
Επικινδυνότητακαι και Ψυχικές ιαταραχές Α. ουζένης Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής Ιατρική Σχολή Παν/µιου Αθηνών Β Ψυχιατρική Κλινική, Αττικο Νοσοκοµείο Ποιόςείναι είναιεπικίνδυνος; Κοινωνικοδηµογραφικά
Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΚΩΔΙΚΟΣ: Ε.202-2 ΕΝΤΥΠΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΤΥΠΟ: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΔΟΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ A ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υ ΕΞΑΜΗΝΟ: Γ ΜΑΘΗΜΑ:
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-
ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑ Διερεύνηση ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών συνύπαρξης ψυχιατρικής διαταραχής με εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες. Η Περίπτωση του θεραπευτικού προγράμματος
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ»
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, Γ.Ν.Π. «Π.. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» ΟΜEΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αυτοκτονική συµπεριφορά ορίζεται ως η συµπεριφορά, κατά την οποία το άτοµο θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του µε σκοπό να δώσει ένα τέλος στη ζωή του. ιαχωρίζεται
Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου
Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου που αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα λόγω της σωματικής
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις πρόκειται να ενσωματωθούν στην έγκυρη Περίληψη των Χαρακτηριστικών
Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138
Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 a Nevile H. Golden, MD, b Evelyn Attia, MD a Division of Adolescent Medicine, Stanford University
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Δ/ντής: Αναπλ. Καθηγητής ΓΕΡ. ΚΟΛΑΪΤΗΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ 2011 2014 Αθήνα, Απρίλιος 2015 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ Εβδομαδιαίο
Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.)
Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΥΠΕΥΘΥΝOI ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ψ.Π.Σ.Α.: ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΖΕΙΚΟΥ ΕΒΕΛΙΝΑ: ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Ψυχιατρική
Αυτισμός καλής λειτουργικότητας: Δυο χρόνια εμπειρίας στο Τ.Ε.Ν.Ε. ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ MD, Ph.D
Αυτισμός καλής λειτουργικότητας: Δυο χρόνια εμπειρίας στο Τ.Ε.Ν.Ε. ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ MD, Ph.D ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Χαρακτηριστικά Αυτισμού Καλής Λειτουργικότητας ( ομιλία, κινητικός συντονισμός,
M2 Unit 3. Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση
Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση Αξιολόγηση των δεδομένων ιστορικού και διάγνωσης. Προετοιμασία της πρόγνωσης και του σχεδίου παρέμβασης ενόψει μιας μελλοντικής κατάστασης κρίσης Διαφορές μεταξύ φυσιολογικής
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ. Χ. Ασημόπουλος, Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Χ. Ασημόπουλος, Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. To διακρατικό πρόγραμμα Δάφνη ΙΙ ΙΙΙ (2006-2010) Mε στόχο την αντιμετώπιση
Συγγραφείς: Κολίρη, Μ.Ε, Μαλογιάννης, Ι., Καπετανάκη, Δ., Καραπιπέρη, Α., Σωτηράκου, Α. & Κατσαδώρος, Κ.
Τίτλος έρευνας: «Δουλεύοντας με αλλοδαπές γυναίκες θύματα βίας και σωματεμπορίας: πιλοτική έρευνα για την εφαρμογή της φόρμας καταγραφής κλινικών και πολιτισμικών στοιχείων». Συγγραφείς: Κολίρη, Μ.Ε, Μαλογιάννης,
Πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους: η εμπειρία από τη λειτουργία του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου».
Πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους: η εμπειρία από τη λειτουργία του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου». Αθανασοπούλου Ευαγγελινή Παιδοψυχίατρος, Επιμελήτρια Ε.Σ.Υ.
Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1
Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΦΟΡΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΦΟΡΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 1 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 2 (2010) ΚΕΚ Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής 3 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ
Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος
Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ψυχική υγεία είναι μια κατάσταση συναισθηματικής,
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία. Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Πορεία, Πρόγνωση Η πορεία είναι κρίσιμος παράγοντας για την εκτίμηση των κοινωνικών συνεπειών, του κόστους,
Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία
Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Β. Α. Παπαγεωργίου MD, Med, Δρ. Α.Π.Θ. Παιδοψυχίατρος - TEACCH Consultant τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Οι Δ.Π.Τ. Δεν είναι απλώς αποκλίνουσες διατροφικές
ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ
ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ Υπουργείο Υγείας- Διοίκηση 1 ης ΥΠΕ Αττικής Γενικό Νοσοκομείο Αττικής ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ- ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ Ν.Π.Δ.Δ. Μπαρδάνη Ειρήνη, Ψυχίατρος Παιδιών και Εφήβων, Σ. Δ/ντρια Μαυραντώνη
<<Μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές συμπεριφοράς. Διαδικασία αξιολόγησης μέσω του ερωτηματολογίου του Achenbach.>>
Παρουσίαση πτυχιακής με θέμα: Επιμέλεια: Κληματσίδα Αικατερίνη (Α.Μ. 11527) Επιβλέπουσα
ΔΕΠΥ και Ενδοσχολική Βία
ΔΕΠΥ και Ενδοσχολική Βία ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Α. ΚΟΛΑΪΤΗΣ Επικ. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Διευθυντής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ Γιατί και
Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego
Συγγραφείς & έτος 2004 Kathleen Meeske et al. 2009 Sung L. et al Σκοπός & επιμέρους στόχοι Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να εξετάσει την ποιότητα ζωής και τα επίπεδα κούρασης παιδιών που διαγνώστηκαν
Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία:
Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία: Επιπτώσεις στη συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες και τις οικογένειές τους Βασίλης Παυλόπουλος Τομέας Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών vpavlop@psych.uoa.gr http://www.psych.uoa.gr/~vpavlop
ΠΑΙ ΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ ΜΕ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΨΥΧΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΠΑΙ ΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ ΜΕ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΨΥΧΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης Σχολή Επαγγελµάτων Υγείας και Πρόνοιας Τµήµα Νοσηλευτικής Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Κα. Μελισσά Θεσσαλονίκη
Ο ρόλος των γονέων στην εμφάνιση, πορεία και αντιμετώπιση του μετατραυματικού στρες των παιδιών τους
Ο ρόλος των γονέων στην εμφάνιση, πορεία και αντιμετώπιση του μετατραυματικού στρες των παιδιών τους Δρ Γ. Γιαννακόπουλος Παιδοψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Πρωταρχικός
ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ 1 ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Α. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Το πρόγραμμα ειδίκευσης στη συστημική διάγνωση που προσφέρει το Λόγω Ψυχής Ινστιτούτο
Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Παρεμβάσεις Κοινωνικής Εργασίας σε καταστάσεις κρίσης στην οικογένεια
ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΜΣ Γενικές πληροφορίες Τα μαθήματα του ΠΜΣ θα διδάσκονται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη 4-10 το απόγευμα και κάθε Παρασκευή ώρες 4-7 το απόγευμα, για 13 εβδομάδες. Το 7-10 κάθε
1.1 Δικανική ψυχιατρική Δικανική ψυχιατρική νοσηλευτική 5 2 Θυμός, επιθετικότητα και εγκληματικότητα 7
IX ΠεΡιεχΟμενα 1 Εισαγωγή 1 1.1 Δικανική ψυχιατρική 2 1.2 Δικανική ψυχιατρική νοσηλευτική 5 2 Θυμός, επιθετικότητα και εγκληματικότητα 7 2.1 Γενικότητες 7 2.2 Υποκείμενα συναισθήματα και συμπεριφορές 9
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή Δρ. Αναστασία Κουμούλα Παιδοψυχίατρος Συντ. Διευθύντρια Τμ. Ψυχιατρικής Παιδιών & Εφήβων Διευθύντρια ψυχιατρικού Τομέα Σισμανόγλειο
Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΕΛΕΝΗ Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάγνωση: είναι η πολύπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και ταυτοποίησης μιας διαταραχής που γίνεται
Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (Attention Deficit Hyperactivity Disorder,ADHD) στην Εφηβεία Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ Μαρία Κυριαζή
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Βάγια Α. Παπαγεωργίου Παιδοψυχίατρος
«Ενδυνάμωση και υποστήριξη ομάδων οικογενειών ατόμων με αυτισμό» Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ΙΙ ΕΠΕΑΕΚ Ενέργεια 1.1.4 Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Πράξη 1.1.4 α Φορέας Υλοποίησης:
9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών
Στρογγυλό Τραπέζι Σωματική άσκηση και Άνοια. Από τη Γενική Ιατρική και την κοινότητα στο νοσοκομείο και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες: Παρέμβαση στην Ελλάδα του σήμερα 9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer
Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)
ΙΑΤΡΕΙΟ-ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ; ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ
«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»
«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η Ιατρική Παρέμβαση (Medical Intervention -Med.In) είναι μια Ελληνική ιατρική οργάνωση αρωγής με δράσεις εντός
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Παναγιώτου Νεοφύτα 2008969752 Επιβλέπων καθηγητής Δρ. Νίκος Μίτλεττον,
ΕΝΟΤΗΤΑ 4.2 Παιδαγωγική του Τραύματος
M4 A7 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ, ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΝΕΟΥΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 4.2 Παιδαγωγική του Τραύματος Παιδαγωγική του Τραύματος και θεωρητικό υπόβαθρο Τι είναι τραύμα; Ορισμός
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις των σεισμών στα παιδιά
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις των σεισμών στα παιδιά Αναστασία Κουμούλα Παιδοψυχίατρος Συντονίστρια Διευθύντρια Τμ. Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων Σισμανόγλειο ΓΝΑ Καταστροφές Συντριπτικά γεγονότα που περιλαμβάνουν
Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών
Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών Ορισμός μαθησιακών διαταραχών Η αδυναμία των μαθητών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός κανονικού σχολείου. Τα μαθησιακά προβλήματα ΔΕΝ οφείλονται
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ ΨΥΧΩΣΗ-ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ Η σχιζοφρένεια αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή μεταξύ των ψυχώσεων. Περίπου 1-2%
Μετεκπαίδευση στη Νεοψυχαναλυτική διάγνωση και ψυχοθεραπεία παιδιών κι ενηλίκων - ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ
Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Μετεκπαίδευση στη Νεοψυχαναλυτική διάγνωση και Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Το ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.
Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών
Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Τις τελευταίες δεκαετίες, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη έχει μετατραπεί σε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους. Τα ποσοστά
Παιδική και Νεανική Πρόνοια
M3 A13 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΔΙΚΤΥΩΣΗ κι ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Παιδική και Νεανική Πρόνοια Υπηρεσίες και Μέτρα (ΕΛΛΑΔΑ) επιλεξιμότητας (1) Νομοθετικές Απαιτήσεις (1) Νόμος υπ αρθ.2716 (ΦΕΚ 96/Α/17-5-1999) για
Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών Ιατρική Σχολή Παιδοψυχιατρική Κλινική Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών Ιατρική Σχολή Παιδοψυχιατρική Κλινική Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Από το 2009 η ελληνική κοινωνία σε κοινωνικόοικονομική και πολιτιστική κρίση Επίδραση
Παθολογική χρήση του Διαδικτύου:
Παθολογική χρήση του Διαδικτύου: Η έννοια, η μέτρησή της και πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα Πέτρος Ρούσσος, Ph.D., Πρόγραμμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ Θερινός Κύκλος Διαλέξεων, Ρόδος 2.7.2010 Εισαγωγικές επισημάνσεις
«ΕΘΙΣΜΟΣ. ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ» Χρήση και Κατάχρηση Διαδικτύου σε παιδιά & εφήβους ΦΡΕΣΚΟΥ ΑΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μ.Ε.Υ.
«ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ» Χρήση και Κατάχρηση Διαδικτύου σε παιδιά & εφήβους ΦΡΕΣΚΟΥ ΑΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μ.Ε.Υ. Άρτεμις Τσίτσικα - Λέκτορας Εφηβικής Παιδιατρικής Επιστημονική
Ο εφημερεύων νοσοκομειακός ιατρός και η ενδοοικογενειακή βία. Δημήτριος Τσιφτσής Επ. Α Χειρουργός ΕΣΥ Επ. υπεύθυνος ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας
Ο εφημερεύων νοσοκομειακός ιατρός και η ενδοοικογενειακή βία Δημήτριος Τσιφτσής Επ. Α Χειρουργός ΕΣΥ Επ. υπεύθυνος ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Αναγνώριση κακοποίησης παιδιού Ασυμφωνία ιστορικού και βαρύτητας σωματικής
Πρόλογος της διευθύντριας της σειράς... 13 Προλογικό σημείωμα 1... 17 Προλογικό σημείωμα 2... 21 Ευχαριστίες... 25 Αντί προλόγου...
Περιεχόμενα Πρόλογος της διευθύντριας της σειράς... 13 Προλογικό σημείωμα 1... 17 Προλογικό σημείωμα 2... 21 Ευχαριστίες... 25 Αντί προλόγου... 27 Εισαγωγή στην Ψυχοτραυματολογία 1. Τι είναι τραύμα;...
Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη. Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας
Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας Ο διετής κύκλος εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, παρέχει ολοκληρωμένη, επαγγελματική εκπαίδευση στις θεωρίες και τις πρακτικές
HPA σε PTSD και MDD 33
HPA σε PTSD και MDD 33 ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Περίληψη αποτελεσμάτων: Δραστηριότητα άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων στη διαταραχή στρες μετά από ψυχοτραυματική εμπειρία Καθόλου διαφορές μεταξύ PTSD και μη PTSD
Πανευρωπαϊκή έρευνα. ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών
ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών Πανευρωπαϊκή έρευνα 1. Γιατί έγινε η έρευνα για τη βία κατά των γυναικών; Παρά τον σημαντικό αντίκτυπο της βίας κατά των γυναικών, σε πολλά κράτη μέλη της
Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο
Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια
ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑ 01/ /2016
ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑ 01/2015-12/2016 ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ-ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ. ΣΥΝΕΔΡΙΟ:Η ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ. ΝΤΕΛΗΓΙΩΡΓΗ
Ομάδα Διάγνωσης και Αποκατάστασης παιδιών και εφήβων με Δ.Δ.Α. στα πλαίσια του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου Χίου.
Ομάδα Διάγνωσης και Αποκατάστασης παιδιών και εφήβων με Δ.Δ.Α. στα πλαίσια του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου Χίου. Π. Σιδηροφάγη, Ε. Ασπρούλη, Μ. Τάσση, Κ. Μπόλιας Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, Χίος ΕΙΣΑΓΩΓΗ:
Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα.
Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα. Στόχος του Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2013-2020 του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας(Π.Ο.Υ) ήταν η μείωση του ποσοστού
ΜΈΡΟΣ I ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Μορφές, Μοντέλα, Ατομικοί, Ψυχοκοινωνικοί, Σχολικοί, Οικογενειακοί παράγοντες
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΌΛΟΓΟΣ... 15 ΕΙΣΑΓΩΓΉ Βασικές παραδοχές, δεδομένα και προβληματισμοί σε σχέση με τις συμπεριφορικές και συναισθηματικές δυσκολίες/διαταραχές στην παιδική ηλικία... 17 Παιδιά με διάφορες μορφές
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 10.30-12.00 Στρογγυλό Τραπέζι Κρίσεις στην οικογένεια και στο παιδί όπως εμφανίζονται μέσα από το πλαίσιο της Διασυνδετικής -Συμβουλευτικής
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ
Αθήνα 2008 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ Βασιλική Σπανού Ιωάννα Καζάνη Νικόλαος Τριπόδης 0 Αθήνα 2008 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ Συγγραφείς:
Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε µια ψυχιατρική κλινική
110 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 14 (2), 2003 Ερευνητική εργασία Research paper Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε µια ψυχιατρική κλινική Β. Μποζίκας, 1 Β. Τσιπροπούλου, 1 Χ. εσερή, 1 Μ. Κοσµίδου,
Εκπαίδευση Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας στη μέθοδο
Εκπαίδευση Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας στη μέθοδο Η Ελληνική με την αιγίδα της Β Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής της διοργανώνει εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη μέθοδο εκπαίδευσης γονέων: «Θετικοί Γονείς
ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail
ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail evitsigaropoulou@yahoo.com ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ «Σύνολο μεθόδων και τεχνικών προσέγγισης του ασθενούς, που μέσω
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 26 Απριλίου 2006 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Δυο χιλιάδες πεντακόσια έμβρυα ήταν τα θύματα(τεχνητές εκτρώσεις) στην Ελλάδα το 1986 από το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ, λόγω του φόβου
ΠΕΜΠΤΗ 2/5/ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ
ΠΕΜΠΤΗ 2/5/2019 8.30 9.30 ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ 9.30 11.00 11.00 11.45 Ι. Νηματούδης Χ. Τουλούμης Χ. Τουλούμης Ι. Νηματούδης Θ. Μουγιάκος Ομιλητής P. Haddad Αυτοκτονία και ψυχοπαθολογία: Διαχωρισμός ιδεασμού
Επιστημονικές Εκδόσεις Σειρά: «Κλινική ψυχολογία - ψυχοθεραπεία» Διεύθυνση: Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι
Επιστημονικές Εκδόσεις Σειρά: «Κλινική ψυχολογία - ψυχοθεραπεία» Διεύθυνση: Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι Μετάφραση: Λιζέττα Κονσουλίδου Επιμέλεια μετάφρασης: Χρύσα Ξενάκη Εξώφυλλο: Ντίνα Κόφφα ISBN 978-960-9405-21-8
Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών
ΣΧΟΛΗ: Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ: ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. 1 Σύντομη Περιγραφή Προαπαιτούμενα γνωστικά πεδία Αριθμός Φοιτητών Παιδική κακοποίηση: Σύγχρονες καλές πρακτικές πρόληψης
«Ζητήματα Ενδονοσοκομειακής Φροντίδας Παιδιών με Ψυχικές Διαταραχές»
Επιστημονική Διημερίδα «Ζητήματα Ενδονοσοκομειακής Φροντίδας Παιδιών με Ψυχικές Διαταραχές» Παιδοψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Παρασκευή 30 Ιουνίου & Σάββατο
Αγαπητοί/ές συνάδελφοι και φίλοι/ες,
Αγαπητοί/ές συνάδελφοι και φίλοι/ες, Το ψυχικό τραύμα στις μικρές ηλικίες, και ιδιαίτερα εκείνο που σχετίζεται με πρώιμο, χρόνιο και επαναλαμβανόμενο στρες μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για αυξημένη
Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής
Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής Απαρτιωμένη Διδασκαλία Εισαγωγή στην Ψυχιατρική 21 ος αιώνας μεγάλη πρόοδος των συναφών επιστημών: Νευροεπιστήμες, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία Προηγήθηκε περίοδος
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας
Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Ενότητα 3: Παθολογική και Φυσιολογική Συμπεριφορά. Ψυχική Υγεία και Ψυχική Νόσος. Κριτική Θεώρηση. Μαίρη Γκούβα 1
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2015-2016
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2015-2016 Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ειδικευόμενους παιδοψυχίατρους, σε επαγγελματίες, εργαζόμενους και μη, στην ψυχική υγεία (Ιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς,
Βιογραφικό σημείωμα Europass
Βιογραφικό σημείωμα Europass Προσωπικές πληροφορίες πώνυμο (-α) / Όνομα (-τα) Διεύθυνση (-εις) ΨΑΡΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ ΘΡΑΚΗΣ 19, ΑΘΗΝΑ, 17121 Ν.ΣΜΥΡΝΗ Τηλέφωνο (-α) 2109329890, 6948595973 Διεύθυνση E-mail mpsarrakou@gmail.com
Μαθησιακές Δυσκολίες. Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μαθησιακές Δυσκολίες Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Διαταραχή Ελλειμματικής
Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής
Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Εισαγωγή Η διάγνωση καρκίνου του μαστού αποτελεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός 1,2 Στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical
Διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα 2013-2014 Η Θεραπεία Συμπεριφοράς στις Διαταραχές Άγχους. Οργανώνεται από
Διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα 2013-2014 Η Θεραπεία Συμπεριφοράς στις Διαταραχές Άγχους Οργανώνεται από Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.) Την Α Ψυχιατρική Κλινική του
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ DEPRESSIE, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΑΓΧΟΣ ANGST και ΚΥΣΤΙΚΗ en MUCOVISCIDOSE ΙΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Γιώργος Τσουβέλας. MSc, MPH, cphd Ψυχολόγος - Γνωσιακός Ψυχοθεραπευτής
Εστιασμένη στο τραύμα γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου στη θεραπευτική υποστήριξη παιδιών θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης. Γιώργος Τσουβέλας MSc, MPH, cphd Ψυχολόγος -
Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας. Γιώτη Κωνσταντίνα Φρογάκη Ήρα-Αφροδίτη
Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας Γιώτη Κωνσταντίνα Φρογάκη Ήρα-Αφροδίτη Περιεχόμενα Εισαγωγή Γνώση και κατανόηση του αυτισμού Διαγνωστικά εργαλεία για την ανίχνευση του αυτισμού Βασικές αρχές αποτελεσματικής
Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008
ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς
Ελληνική κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠ/ Υ- ΙV
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ελληνική κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠ/ Υ- ΙV Η Κλίμακα Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV (DePaul, Power, Anastopoulos,& Reid, 1998) είναι ένα πολύτιμο εργαλείο έγκαιρου και έγκυρου εντοπισμού της
Διάγραµµα µαθήµατος ΨΥΧ 220 Κλινική Ψυχολογία ΙI: Εισαγωγή στη Ψυχοπαθολογία Εαρινό εξάµηνο
1 Διάγραµµα µαθήµατος ΨΥΧ 220 Κλινική Ψυχολογία ΙI: Εισαγωγή στη Ψυχοπαθολογία Εαρινό εξάµηνο 2018-2019 Διδάσκουσα: Μαριάννα Ζαχαρία Ώρες µαθήµατος: Δευτέρα και Πέµπτη 15:00-16:30 Χώρος διδασκαλίας: ΧΩΔ
ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΑΚΟΥΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΑΚΟΥΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΣΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ Ν Δ. Χ - Ψ Α Ζ - Ψ Κ Μ Ψ Υ Κ - Ζ - Ι Α ΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ 27 Π Σ Ψ Η, 18-21 Α 2019 Π Π I Έρευνα σε Ιστορικό 90 Ψυχιατρικών Ασθενών 2 II Εξέταση κατόπιν Εισαγγελικής
Η ευθραστότητα της εφηβείας
Η ευθραστότητα της εφηβείας Άννα Κοκκέβη Αναπλ. Καθηγήτρια Α Ψυχιατρικής Κλινικής Παν/µίου Αθηνών Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών 16 Φεβρουαρίου 2010 Tυπικά χαρακτηριστικά της εφηβείας που κάνουν το άτοµο ευάλωτο
Ψυχολογία του Διαδικτύου (ΨΧ109) Διάλεξη 5: Παθολογική χρήση του Διαδικτύου
Ψυχολογία του Διαδικτύου (ΨΧ109) Διάλεξη 5: Παθολογική χρήση του Διαδικτύου Εισαγωγικές επισημάνσεις Διαδίκτυο: ανοικτό, δυναμικό, ελεύθερο και αμεσοδημοκρατικό δίκτυο διασυνδεδεμένων υπολογιστών, το οποίο
Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια
Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια με τον όρο περιγεννητική περίοδος αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Δρ. Οικονόμου Ανδρέας Μαθηματικός-Ψυχολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Δρ. Οικονόμου Ανδρέας Μαθηματικός-Ψυχολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ Ενότητα: Ηγεσία, Επικοινωνία, Διαχείριση Κρίσεων ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία
Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία Ο πολιτισμός ως αιτιολογικός παράγοντας ψυχοπαθολογίας Ερευνητικά δεδομένα DSM-IV-TR Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία Πολιτισμική διακύμανση ψυχικών διαταραχών
Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών.
Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών. Όνομα Φοιτήτριας: Βεκύρη Σοφία Επιβλέπουσα: Γιόκα Μαράνια BA (HONS) Early Childhood Studies
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΒΙΑΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΟ "ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΓΥΝΑΙΚΑΣ" ΤΟ 2011
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΒΙΑΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΟ "ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΓΥΝΑΙΚΑΣ" ΤΟ 2011 Παρακάτω παρατίθενται τα στατιστικά στοιχεία από 163 γυναίκες που απευθύνθηκαν στο «Καταφύγιο Γυναίκας»
Βιογραφικό σημείωμα Europass ΨΑΡΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ. Προσωπικές πληροφορίες. 17121 N. ΑΘΗΝΑ, (Ν.ΣΜΥΡΝΗ, Ελλάδα) mpsarrakou@gmail.com. Ελληνική.
Βιογραφικό σημείωμα Europass Προσωπικές πληροφορίες Επώνυμο (-α) / Όνομα (-τα) Διεύθυνση (-εις) ΘΡΑΚΗΣ 19, 17121 N. ΑΘΗΝΑ, (Ν.ΣΜΥΡΝΗ, Ελλάδα) Διεύθυνση (-εις) ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Τηλέφωνο (-α) 2109329890
Ερευνητικά στοιχεία από τη λειτουργία του Τμήματος Θεραπειών Παιδιών και Εφήβων του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς
Ερευνητικά στοιχεία από τη λειτουργία του Τμήματος Θεραπειών Παιδιών και Εφήβων του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς Αργυρή Κοντορίνη - Μπενέκη Κατερίνα Αγγελή, Γεωργία Κακλαμάνη Τμήμα
ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Καραϊβaζογλου Κατερiνα Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ (DSM-5) Διαταραχές άγχους Διαταραχές συμπεριφοράς Διαταραχές συναισθήματος Ψυχωτικές διαταραχές Διαταραχές
Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής
Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής Γιάννης Ζέρβας Π.Μ.Σ. «Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή» Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήμα Μαιευτικής Τ.Ε.Ι. Αθηνών Outline Προεμμηνορυσιακή Δυσφορική
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ, 12:15-13:30 Μ.Μ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ, 12:15-13:30 Μ.Μ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 3/4/2014 Παρουσίαση με θέμα: «DSM-V: Διαγνωστικά κριτήρια των παιδοψυχιατρικών διαταραχών»