ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.11.2013 COM(2013) 901 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Αξιολόγηση των μέτρων που έχουν ληφθεί από την ΙΣΠΑΝΙΑ, τη ΓΑΛΛΙΑ, τη ΜΑΛΤΑ, τις ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ και τη ΣΛΟΒΕΝΙΑ σε εφαρμογή των συστάσεων του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2013 με σκοπό να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσίου ελλείμματος, και από το ΒΕΛΓΙΟ σε εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου να απευθύνει ειδοποίηση της 21ης Ιουνίου 2013 EL EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΛΗΦΘΕΙ ΑΝΑ ΧΩΡΑ 1. ΒΕΛΓΙΟ Το ονομαστικό ισοζύγιο που προβλέπεται στο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος το 2013 είναι κάτω από την τιμή αναφοράς για το έλλειμμα, ήτοι 3% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2013 της Επιτροπής, το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται επί του παρόντος να υπερβεί ελαφρώς τον στόχο 2,7% του ΑΕΠ που είχε τεθεί στην απόφαση του Συμβουλίου να απευθύνει προειδοποίηση της 21ης Ιουνίου 2013. Η δημοσιονομική προσπάθεια το 2013 εκτιμήθηκε σε ¾% του ΑΕΠ κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης του Συμβουλίου να απευθύνει προειδοποίηση. Μετά την εν λόγω απόφαση, τόσο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση όσο και οι οντότητες σε επίπεδο κατώτερο του ομοσπονδιακού έχουν λάβει πρόσθετα μέτρα για τη διατήρηση των προϋπολογισμών τους σε ορθή πορεία. Η δημοσιονομική προσπάθεια εκτιμάται επί του παρόντος σε 0,8% του ΑΕΠ. Ωστόσο, διορθωμένη για την προς τα κάτω αναθεώρηση της δυνητικής μεγέθυνσης μετά την έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου, καθώς και για την υστέρηση των εσόδων σε σύγκριση με τις προβλέψεις στις οποίες στηρίζεται η απόφαση του Συμβουλίου, η προσαρμοσμένη διαρθρωτική βελτίωση εκτιμάται σε 1% του ΑΕΠ, ποσοστό που συμφωνεί με την προσπάθεια ύψους 1% του ΑΕΠ που απαιτεί το Συμβούλιο. Επομένως, μπορεί να θεωρηθεί ότι το Βέλγιο έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να συμμορφωθεί με την απόφαση του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2013. Αυτό το συμπέρασμα υποστηρίζεται από αξιολόγηση εκ των κάτω προς τα άνω, η οποία εκτιμά το μέγεθος της πρόσθετης δημοσιονομικής προσπάθειας για το 2013 με βάση τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας στο σκέλος των εσόδων και τις εξελίξεις των δαπανών υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης 1 μεταξύ του βασικού σεναρίου που στηρίζει την απόφαση του Συμβουλίου και των φθινοπωρινών προβλέψεων της Επιτροπής, γεγονός που καταδεικνύει ότι το Βέλγιο έχει λάβει πρόσθετα μέτρα για το 2013 που υπερβαίνουν αθροιστικά ποσοστό ¼% του ΑΕΠ, το οποίο είναι σύμφωνο με το ύψος των μέτρων που κρίνονται αναγκαία για την επίτευξη του διαρθρωτικού στόχου που αναφέρεται στην απόφαση του Συμβουλίου. 2. ΙΣΠΑΝΙΑ Η Επιτροπή, στις φθινοπωρινές προβλέψεις 2013, προβλέπει ότι το ονομαστικό έλλειμμα θα μειωθεί το 2013 σε 6,8% του ΑΕΠ (6,5% χωρίς τις δαπάνες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στο πλαίσιο του προγράμματος για τον χρηματοπιστωτικό τομέα), ποσοστό που υπερβαίνει τον στόχο που συνέστησε το Συμβούλιο στις 21 Ιουνίου 2013, και θα μειωθεί περαιτέρω σε 5,9% του ΑΕΠ το 2014, ποσοστό οριακά υψηλότερο από τον στόχο που συνιστά το Συμβούλιο. Η αντίστοιχη βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου, διορθωμένου για τις αναθεωρήσεις της δυνητικής αύξησης της παραγωγής και για τα μη αναμενόμενα έκτακτα έσοδα/υστερήσεις εσόδων, υπολείπεται των προσπαθειών που συνέστησε το Συμβούλιο, ιδίως για το 2014. Βάσει αξιολόγησης εκ των κάτω προς τα άνω, η οποία εκτιμά το μέγεθος της πρόσθετης δημοσιονομικής προσπάθειας για το 2013 με βάση τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας στο σκέλος των εσόδων και τις εξελίξεις των δαπανών υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης μεταξύ του βασικού σεναρίου που στηρίζει την απόφαση του Συμβουλίου και των φθινοπωρινών προβλέψεων της Επιτροπής, δεν ελήφθησαν πρόσθετα καθαρά μέτρα εξυγίανσης το 2013, γεγονός σύμφωνο με όσα κρίνονταν απαραίτητα για την επίτευξη των 1 Εξαιρουμένων συγκεκριμένα των πληρωμών για επιδόματα ανεργίας που συνδέονται με την εξέλιξη του αριθμού των ανέργων και των μεταβολών στις δαπάνες για τόκους που συνδέονται με μεταβολές στα επιτόκια και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. 2
διαρθρωτικών στόχων που αναφέρονται στη σύσταση για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ). Για το 2014, η εκ των κάτω προς τα άνω εκτίμηση της δημοσιονομικής προσπάθειας ανέρχεται περίπου σε 1¾% του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο θα υπολείπεται κατά τι όσων κρίθηκαν απαραίτητα για την επίτευξη των διαρθρωτικών στόχων που αναφέρονται στη σύσταση ΔΥΕ. Ως εκ τούτου, ενώ φαίνεται ότι το 2013 η Ισπανία θα συμμορφωθεί με τη σύσταση ΔΥΕ του Συμβουλίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποσοβηθούν οι κίνδυνοι για τον δημοσιονομικό στόχο, η αξιολόγηση για το 2014 επισημαίνει τους κινδύνους μη συμμόρφωσης. Για το 2015 και 2016, η Ισπανία δεν έχει ακόμη προσδιορίσει επαρκή μέτρα για να ευθυγραμμιστεί το ονομαστικό δημοσιονομικό έλλειμμα με τους στόχους που συνέστησε το Συμβούλιο. Επιπλέον, το 2015, η ενδεχόμενη λήξη των προσωρινών μέτρων που είχαν ληφθεί κατά τα προηγούμενα έτη διευρύνει το χάσμα σε σχέση με τον στόχο της ΔΥΕ. Ωστόσο, η δημοσιονομική προσαρμογή το 2015 και 2016 υπολείπεται κατά πολύ της αναθεωρημένης σύστασης ΔΥΕ. 3. ΓΑΛΛΙΑ Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, το ονομαστικό έλλειμμα θα είναι υψηλότερο από το συνιστώμενο τόσο για το 2013 όσο και για το 2014. Οι μεταβολές του διαρθρωτικού ισοζυγίου στις οποίες στηρίζονται τα αριθμητικά στοιχεία για το προβλεπόμενο ονομαστικό έλλειμμα εκτιμώνται σε 0,9% και 0,7% του ΑΕΠ, αντιστοίχως. Ωστόσο, διορθωμένη κατά τις αναθεωρήσεις των εκτιμήσεων της δυνητικής μεγέθυνσης του ΑΕΠ και των υστερήσεων των φορολογικών εσόδων σε σύγκριση με τις προβλέψεις τη στιγμή έκδοσης της σύστασης του Συμβουλίου, η διαρθρωτική προσπάθεια ανέρχεται σε 1,3% και 0,8% του ΑΕΠ. Όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2013, τα τελευταία απολογιστικά στοιχεία υποδηλώνουν σημαντική υστέρηση των εσόδων σε σύγκριση με την άνοιξη. Η υστέρηση αυτή ενδέχεται να οφείλεται στη χαμηλότερη απόδοση της οικονομικής δραστηριότητας σε έσοδα από φόρους, αλλά και στη χαμηλότερη δημοσιονομική επίπτωση των μέτρων διακριτικής ευχέρειας απ ό,τι προβλεπόταν αρχικά. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έγινε καμία σημαντική αναθεώρηση της αναμενόμενης δημοσιονομικής επίπτωσης των μέτρων αυτών, καθώς, σύμφωνα με τις αρχές, η εν λόγω αναθεώρηση δεν δικαιολογείται πριν καταστούν διαθέσιμα στοιχεία για ολόκληρο το έτος 2013. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προβλέπει μια μικρή υστέρηση σε σχέση με τις επίσημες εκτιμήσεις, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι το αποτέλεσμα θα είναι ακόμη χειρότερο. Η διορθωμένη διαρθρωτική προσπάθεια για το 2014 φαίνεται επίσης ότι μετά βίας ευθυγραμμίζεται με τη σύσταση του Συμβουλίου. Ωστόσο, η σύνθεση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής στην οποία βασίζονται οι προβλέψεις της Επιτροπής δεν συνάδει απόλυτα με αυτή που σκιαγραφείται στο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος. Πράγματι, η τελευταία αποβλέπει σε περικοπές δαπανών που αντιπροσωπεύουν το 80% της συνολικής προσαρμογής (όπως μετράται με τη βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου), ενώ η Επιτροπή προβλέπει ότι η εξοικονόμηση πόρων θα αντιπροσωπεύει λιγότερο από το ήμισυ της προσαρμογής, κυρίως λόγω των αναμενόμενων υπερβάσεων δαπανών και της διαφορετικής αντιμετώπισης των εκτάκτων μέτρων στο σκέλος των εσόδων. Η εκ των κάτω προς τα άνω αξιολόγηση καταδεικνύει ότι το συνολικό μέγεθος των μέτρων που εφαρμόστηκαν το 2013 είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το ποσοστό 1½% του ΑΕΠ που αναφέρεται στη σύσταση του Συμβουλίου. Για το 2014, η δημοσιονομική προσπάθεια που βασίζεται στην εκ των κάτω προς τα άνω ανάλυση είναι ελαφρώς χαμηλότερη από το ύψος μέτρων «άνω του 1% του ΑΕΠ», το οποίο κρίνεται αναγκαίο για την επίτευξη του διαρθρωτικού στόχου που αναφέρεται στη σύσταση, γεγονός που αποτελεί ακόμη μια ένδειξη των αβεβαιοτήτων που περιβάλλουν τις δημοσιονομικές προοπτικές. Όσον 3
αφορά το 2015, το σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος προβλέπει ότι το έλλειμμα θα ανέλθει σε 2,8% του ΑΕΠ, ποσοστό σύμφωνο με τη σύσταση του Συμβουλίου. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής το έλλειμμα αναμένεται να ανέλθει σε 3,7% του ΑΕΠ με βάση τη συνήθη παραδοχή ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής, γεγονός που σημαίνει ότι θα χρειαστεί μια σημαντική δέσμη μέτρων πέραν εκείνων που έχουν ήδη προσδιοριστεί, προκειμένου να εξασφαλισθεί η επίτευξη του στόχου για το 2015. Συνολικά, αν και υπάρχουν κίνδυνοι απόκλισης του αναμενόμενου δημοσιονομικού αποτελέσματος τόσο προς τα άνω όσο και προς τα κάτω και, ως εκ τούτου, κίνδυνοι για την υποκείμενη βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου, μπορεί να θεωρηθεί ότι η Γαλλία έλαβε αποτελεσματικά μέτρα για να συμμορφωθεί με τη σύσταση του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2013. 4. ΜΑΛΤΑ Για το 2013, με βάση τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2013 της Επιτροπής, το ονομαστικό έλλειμμα είναι σύμφωνο με τον στόχο που περιλαμβάνεται στη σύσταση ΔΥΕ. Ωστόσο, η δημοσιονομική προσπάθεια ανέρχεται σε 0,3% του ΑΕΠ. Προσαρμοσμένη για την προς τα κάτω αναθεώρηση της δυνητικής αύξησης της παραγωγής από τη στιγμή έκδοσης της σύστασης ΔΥΕ και για τις επιπτώσεις της σύνθεσης της οικονομικής μεγέθυνσης στα έσοδα, η προσαρμοσμένη μεταβολή του διαρθρωτικού ισοζυγίου (0,5% του ΑΕΠ) είναι ελαφρώς μικρότερη από τη συνιστώμενη ετήσια διαρθρωτική προσπάθεια (0,7% του ΑΕΠ). Ως εκ τούτου, ενώ μπορεί να θεωρηθεί ότι η Μάλτα έχει συμμορφωθεί μέχρι στιγμής με τη σύσταση του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2013, ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος να μην επιτευχθεί η διόρθωση του ελλείμματος, λόγω της εμφανούς έλλειψης επαρκούς προσπάθειας για την υποστήριξή της. Η κατάσταση θα πρέπει να επαναξιολογηθεί με βάση τα δεδομένα που θα κοινοποιηθούν την άνοιξη του 2014. Αντιθέτως, εν αναμονή της αξιολόγησης του επικείμενου προϋπολογισμού του 2014, οι απαιτήσεις της ΔΥΕ για το 2014 δεν πληρούνται ούτε σε ονομαστικούς ούτε σε διαρθρωτικούς όρους, δεδομένου ότι η πρόβλεψη της Επιτροπής για το έλλειμμα παραμένει υψηλότερη από τον στόχο ΔΥΕ (2,7% του ΑΕΠ) και το προσαρμοσμένο διαρθρωτικό ισοζύγιο (0,34% του ΑΕΠ) είναι χαμηλότερο από τη συνιστώμενη ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια (0,7% του ΑΕΠ) το 2014. Ωστόσο, το προβλεπόμενο έλλειμμα για το 2014 (3,4% του ΑΕΠ έναντι συνιστώμενου 2,7% του ΑΕΠ) δεν ενσωματώνει τα μέτρα εξυγίανσης που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2014, οι λεπτομέρειες του οποίου δεν ήταν διαθέσιμες μέχρι την καταληκτική ημερομηνία. Σημειωτέον ότι, εκ πρώτης όψεως, τα μέτρα που περιλήφθηκαν στο ΣΔΠ θα μειώσουν το προβλεπόμενο έλλειμμα κατά 0,2% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό και πάλι δεν αρκεί για συμμόρφωση με τη σύσταση ΔΥΕ. 5. ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ Για το 2013, το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται να βρεθεί κάτω από τον στόχο του 3,6% του ΑΕΠ, ο οποίος έχει καθοριστεί στη σύσταση ΔΥΕ του Συμβουλίου. Για το 2013, έχουν εκπληρωθεί οι απαιτήσεις της ΔΥΕ όσον αφορά τους στόχους, τόσο για το ονομαστικό όσο και το διαρθρωτικό έλλειμμα, και έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2013. Για το 2014, το ονομαστικό έλλειμμα προβλέπεται να παραμείνει πάνω από τον συνιστώμενο ονομαστικό στόχο (2,8% του ΑΕΠ). Με βάση τις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2013, η μεταβολή στο διαρθρωτικό ισοζύγιο, διορθωμένη ως προς τις μεταβολές της δυνητικής ανάπτυξης και την απρόβλεπτη υστέρηση των εσόδων, είναι 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή χαμηλότερη από τη συνιστώμενη προσπάθεια στη σύσταση ΔΥΕ (περίπου 0,7% του ΑΕΠ). Η αξιολόγηση εκ των κάτω προς τα άνω, η οποία εκτιμά το μέγεθος της δημοσιονομικής προσπάθειας για το 2014, με βάση τα πρόσθετα μέτρα 4
στο σκέλος των εσόδων και τις εξελίξεις των δαπανών υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης μεταξύ του σεναρίου της ΔΥΕ και των φθινοπωρινών προβλέψεων της Επιτροπής του 2013, καταδεικνύει ότι οι Κάτω Χώρες έχουν λάβει πρόσθετα μέτρα για το 2014 ύψους περίπου 1% του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο είναι σύμφωνο με το ύψος των μέτρων που κρίνονται αναγκαία για την επίτευξη των διαρθρωτικών στόχων που αναφέρονται στη σύσταση ΔΥΕ. 6. ΣΛΟΒΕΝΙΑ Οι στόχοι για το ονομαστικό έλλειμμα, που προβλέπεται στο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος να ανέλθει σε 5,6% και 6,7% του ΑΕΠ το 2013 και το 2014, αντίστοιχα, είναι υψηλότεροι από τους στόχους της ΔΥΕ για ονομαστικό έλλειμμα ίσο με 4,9% και 3,3% του ΑΕΠ για τα ίδια έτη. Η Επιτροπή, στις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2013 προβλέπει επίσης ελλείμματα υψηλότερα από τους στόχους που συνέστησε το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2013. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2013, η μεταβολή του διαρθρωτικού ισοζυγίου εκτιμάται σε -0,1% και 0,7% του ΑΕΠ το 2013 και το 2014. Ωστόσο, διορθωμένη για την υστέρηση των εσόδων και τις αναθεωρήσεις των υπολογισμών της δυνητικής ανάπτυξης, η διορθωμένη διαρθρωτική βελτίωση εκτιμάται σε 0,6% του ΑΕΠ τόσο για το 2013 όσο και για το 2014. Ενώ το ποσοστό αυτό είναι ελαφρώς χαμηλότερο από την ετήσια διαρθρωτική προσπάθεια που συνιστάται για το 2013 (0,7% του ΑΕΠ), είναι ελάχιστα υψηλότερο από το ποσοστό που συνιστάται για το 2014 (0,5% του ΑΕΠ). Βάσει αξιολόγησης εκ των κάτω προς τα άνω, η οποία εκτιμά το μέγεθος της πρόσθετης δημοσιονομικής προσπάθειας με βάση τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας στο σκέλος των εσόδων και τις εξελίξεις των δαπανών υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης μεταξύ του βασικού σεναρίου που στηρίζει τη σύσταση του Συμβουλίου και των φθινοπωρινών προβλέψεων 2013 της Επιτροπής, η συνολική δημοσιονομική προσπάθεια για το 2013 ανέρχεται σε περίπου 1,1% του ΑΕΠ, δηλαδή σε ποσοστό που μόλις υπερβαίνει το ύψος πρόσθετων μέτρων εξυγίανσης 1% του ΑΕΠ, το οποίο αναφέρεται στη σύσταση ΔΥΕ του Ιουνίου 2013 ότι συνάδει με την επίτευξη του διαρθρωτικού στόχου για το 2013. Για το 2014, η ανάλυση εκ των κάτω προς τα άνω εκτιμά το συνολικό μέγεθος των μέτρων εξυγίανσης που εγκρίθηκαν μετά τη σύσταση ΔΥΕ του Ιουνίου 2013 σε περίπου 1,4% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το ύψος πρόσθετων μέτρων εξυγίανσης 1½% του ΑΕΠ, το οποίο αναφέρεται στη σύσταση ΔΥΕ του Ιουνίου 2013 ότι συνάδει με την επίτευξη του διαρθρωτικού στόχου για το 2014. Σε αυτό το πλαίσιο, με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες, φαίνεται ότι η Σλοβενία έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα το 2013 και φαίνεται να ακολουθεί ικανοποιητική πορεία όσον αφορά την υλοποίηση της συνιστώμενης διαρθρωτικής βελτίωσης το 2014, αν και χωρίς περιθώριο ασφαλείας. 5