E π A π π ª π ÚÔÁÚ ÌÌ ÙÈÛÌfi ÁÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ TfiÌÔ A' X Ú Ï ÌappleÔ AÁÁÂÏfiappleÔ ÏÔ Â È ÛÌfi ÁÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών IAΣΦAΛIΣH ΠOIOTHTAΣ Θεµατική Ενότητα ΠPOΓPAMMATIΣMOΣ ΓIA THN ΠOIOTHTA Τόµος A' Σχεδιασµός για την Ποιότητα XΑΡΑΛΑΜΠΟΣ M. AΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Certified Quality Engineer Senior Member ASQ Γεν. ιευθυντής της Eταιρείας Συµβούλων Eπιχειρήσεων UniCon ΠATPA 2000
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Θεµατική Ενότητα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Τόµος A' Σχεδιασµός για την Ποιότητα Συγγραφή XΑΡΑΛΑΜΠΟΣ AΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, CQT, CQA, CQE Certified Professional Consultant Member Association of Quality Management Consultants Γεν. ιευθυντής της Eταιρείας Συµβούλων Eπιχειρήσεων Unicon Κριτική Ανάγνωση AΝ ΡΕΑΣ AΘΑΝΑΣΑΣ Mεταλλειολόγος Mηχανικός Ακαδηµαϊκός Υπεύθυνος για την επιστηµονική επιµέλεια του τόµου ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΚΟΥΤΡΟΥΒΕΛΗΣ Καθηγητής Στατιστικής Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστηµίου Πατρών Επιµέλεια στη µέθοδο της εκπαίδευσης από απόσταση ΛAMΠPINH ΨIOYPH Γλωσσική Επιµέλεια ΓIANNHΣ ΓAΛANOΠOYΛOΣ Τεχνική Επιµέλεια ΕΣΠΙ ΕΚ ΟΤΙΚΗ Ε.Π.Ε. Καλλιτεχνική Επιµέλεια, Σελιδοποίηση TYPORAMA Συντονισµός ανάπτυξης εκπαιδευτικού υλικού και γενική επιµέλεια των εκδόσεων ΟΜΑ Α ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΕΑΠ / 1997 2000 ISBN: 960 538 177 X Kωδικός Έκδοσης: IΠ 51/1 Copyright 2000 για την Ελλάδα και όλο τον κόσµο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Οδός Παπαφλέσσα & Υψηλάντη, 26222 Πάτρα Τηλ: (0610) 314094, 314206 Φαξ: (0610) 317244 Σύµφωνα µε το Ν. 2121/1993, απαγορεύεται η συνολική ή αποσπασµατική αναδηµοσίευση του βιβλίου αυτού ή η αναπαραγωγή του µε οποιοδήποτε µέσο χωρίς την άδεια του εκδότη.
«H Ποιότητα δεν συµβαίνει κατά τύχη πρέπει να προσχεδιαστεί» Joseph Juran ÂÚÈ fiìâó K º π 1 H ŒÓÓÔÈ ÙÔ OÏÈÎÔ EÏ Á Ô ÙË ÔÈfiÙËÙ Eισαγωγικές παρατηρήσεις... 11 1.1 Eισαγωγή... 12 1.1.1 Tι είναι «ποιότητα»;... 12 1.1.2 Ποιότητα σχεδιαστού Ποιότητα παραγωγής... 14 1.1.3 Oι παράµετροι της ποιότητας... 16 1.1.4 Προδιαγράφοντας την ποιότητα... 17 1.1.5 Oι σχεδιαστικές ανοχές... 17 1.1.6 O καθορισµός της κρισιµότητας των χαρακτηριστικών... 18 1.1.7 H παρτίδα παραγωγής... 20 1.1.8 H τεχνική προδιαγραφή... 20 1.1.9 O Oλικός Έλεγχος της Ποιότητας (TQC)... 22 Σύνοψη... 24 Bιβλιογραφία... 24 K º π 2 K ıôúèûìfi ÙˆÓ apple ÈÙ ÛÂˆÓ ÁÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά... 27 2.1 Σχεδιάζοντας την Ποιότητα... 28 2.1.1 Γενικά... 28
6 XE IA MO IA THN OIOTHTA 2.1.2 H «ταυτόχρονη ανάπτυξη»... 31 2.1.3 O βρόχος Ποιότητας... 32 2.1.4 H συνεργασία στα πλαίσια του Oλικού Eλέγχου της Ποιότητας... 33 2.1.5 O σχεδιασµός της Ποιότητας... 34 Σύνοψη... 42 Bιβλιογραφία... 42 K º π 3 Â È ÔÓÙ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ ÂÓfi ÚÔ fióùô Eισαγωγικές παρατηρήσεις... 43 3.1 Eισαγωγή Γενικά... 45 3.1.1 O κύκλος σχεδιασµού της Ποιότητας... 45 3.1.2 Oι δραστηριότητες του σχεδιασµού της Ποιότητας... 46 3.1.3 Oι βασικές αρχές του σχεδιασµού της Ποιότητας... 47 3.1.4 H Oµάδα του σχεδιασµού της Ποιότητας... 49 3.2 Tεκµηρίωση και Προγραµµατισµός... 56 3.2.1 Γενικά... 56 3.2.2 H «Φωνή του Πελάτη»... 58 3.2.3 Tο επιχειρηµατικό σχέδιο και η στρατηγική marketing... 60 3.2.4 Tα συγκριτικά στοιχεία... 60 3.2.5 H µελέτη αξιοπιστίας... 61 3.2.6 Oι υποδείξεις του πελάτη... 61 3.2.7 Oι στόχοι για τον σχεδιασµό του νέου προϊόντος... 61 3.2.8 Oι στόχοι για την ποιότητα και για την αξιοπιστία του νέου προϊόντος... 62 3.2.9 H κατάσταση εξαρτηµάτων και υλικών... 65 3.2.10 Tο διάγραµµα ροής... 65 3.2.11 H κατάσταση των ειδικών χαρακτηριστικών... 68 3.2.12 Oι απαιτήσεις για υλικοτεχνική υποδοµή... 69 Σύνοψη... 75 Bιβλιογραφία... 76
EPIEXOMENA 7 K º π 4 AÓ appleù ÍË ÚÔ fióùô Î È Â È ÛÌfi ÙˆÓ ÈÂÚÁ ÛÈÒÓ Ú ÁˆÁ Eισαγωγικές παρατηρήσεις... 77 4.1 Σχεδιασµός και ανάπτυξη του νέου προϊόντος... 79 4.1.1 Γενικά... 79 4.1.2 H ανάλυση των τρόπων αστοχίας και των αποτελεσµάτων τους Mελέτη αστοχίας (FMEA)... 81 4.1.3 O σχεδιασµός της παραγωγής... 95 4.1.4 H πιστοποίηση επικύρωση του σχεδιασµού... 96 4.1.5 Oι περιοδικές ανασκοπήσεις του σχεδιασµού... 96 4.1.6 H παραγωγή κατασκευή του βιοµηχανικού πρωτότυπου... 97 4.1.7 Tα κατασκευαστικά σχέδια... 98 4.1.8 Oι τεχνικές προδιαγραφές... 98 4.1.9 Oι προδιαγραφές προµήθειας των υλικών παραγωγής... 99 4.1.10 Oι τροποποιήσεις των εγγράφων... 99 4.1.11 Oι απαιτήσεις για τον εξοπλισµό παραγωγής... 99 4.1.12 Tα ειδικά χαρακτηριστικά και οι ειδικές διεργασίες παραγωγής... 100 4.1.13 Oι απαιτήσεις για όργανα ελέγχου... 100 4.1.14 Oι απαιτήσεις για υλικοτεχνική υποδοµή και διοικητική υποστήριξη... 102 4.2 Σχεδιασµός και ανάπτυξη των διεργασιών παραγωγής... 103 4.2.1 Γενικά... 103 4.2.2 H ανασκόπηση του Συστήµατος για την Ποιότητα... 104 4.2.3 Oι απαιτήσεις, τα πρότυπα και οι προδιαγραφές για τη συσκευασία... 106 4.2.4 Tα διαγράµµατα ροής και τα φασεολόγια παραγωγής.. 107 4.2.5 H χωροταξική διάταξη του εξοπλισµού παραγωγής... 108 4.2.6 Oι αναλυτικές οδηγίες παραγωγής... 109 4.2.7 Tο αρχικό Σχέδιο για την Ποιότητα... 110 4.2.8 H ανάλυση του συστήµατος µέτρησης (MSA)... 110 4.2.9 H µελέτη PFMEA... 111 4.2.10 H αρχική εκτίµηση των δεικτών ικανότητας παραγωγής... 113 4.2.11 Oι γενικότερες απαιτήσεις διοικητικής υποστήριξης 113
8 XE IA MO IA THN OIOTHTA Σύνοψη... 118 Bιβλιογραφία... 119 K º π 5 ÈÛÙÔappleÔ ËÛË ÚÔ fióùô Î È ÈÔÚıˆÙÈÎ EÓ ÚÁÂÈÂ Eισαγωγικές παρατηρήσεις... 121 5.1 H πιστοποίηση του νέου προϊόντος και των διεργασιών παραγωγής του... 123 5.1.1 Γενικά... 123 5.1.2 H έγκριση της δοκιµαστικής παραγωγής... 124 5.1.3 H αξιολόγηση του συστήµατος µέτρησης... 124 5.1.4 O αρχικός υπολογισµός των δεικτών ικανότητας παραγωγής... 125 5.1.5 H έγκριση των προϊόντων της αρχικής παραγωγής... 125 5.1.6 Oι έλεγχοι και οι δοκιµές αξιολόγησης της παραγωγής... 125 5.1.7 H αξιολόγηση της συσκευασίας... 125 5.1.8 Tο Σχέδιο για την Ποιότητα (παραγωγής)... 125 5.1.9 O καθορισµός των απαιτήσεων για δοκιµές «σειράς» και για δοκιµές αποδοχής των παρτίδων παραγωγής... 126 5.1.10 H έγκριση του σχεδιασµού της Ποιότητας... 126 5.1.11 Oι διορθωτικές και οι προληπτικές ενέργειες... 126 5.2 H έγκριση του σχεδιασµού της Ποιότητας Tο Σχέδιο για την Ποιότητα... 127 5.2.1 Γενικά... 127 5.2.2 H ολοκλήρωση και η ανασκόπηση του σχεδιασµού της Ποιότητας... 127 5.2.3 H έγκριση του σχεδιασµού της Ποιότητας... 129 5.2.4 H ολοκλήρωση των φασεολογίων και των οδηγιών Tο Σχέδιο για την Ποιότητα... 131 5.2.5 O τεχνικός φάκελος του νέου προϊόντος... 134 5.3 ιορθωτικές Προληπτικές Eνέργειες... 135 5.3.1 Γενικά... 135
EPIEXOMENA 9 5.3.2 O περιορισµός της διακύµανσης... 136 5.3.3 H ικανοποίηση του πελάτη... 137 5.3.4 H παράδοση και η υποστήριξη του νέου προϊόντος µετά την πώλησή του... 137 Σύνοψη... 143 Bιβλιογραφία... 144 K º π 6 O Â È ÛÌfi ÙË ÔÈfiÙËÙ, Ë Ì ÓÛË CE Î È Ù ÚfiÙ apple ÙË ÂÈÚ ISO 9000 Eισαγωγικές παρατηρήσεις... 145 6.1 H έννοια της συµµόρφωσης... 147 6.1.1 Γενικά... 147 6.1.2 Oρισµοί... 147 6.1.3 H ήλωση Συµµόρφωσης... 148 6.1.4 H πιστοποίηση... 149 6.1.5 Tα ευρωπαϊκά πρότυπα και η νέα προσέγγιση... 151 6.1.6 H σφαιρική προσέγγιση... 152 6.1.7 H εκτίµηση της συµµόρφωσης και η οδηγία 90/683/EOK... 152 6.2 H σήµανση CE και οι Kοινοτικές Oδηγίες... 155 6.2.1 Γενικά... 155 6.2.2 H έννοια της συµµόρφωσης κατά το σχεδιασµό και την παραγωγή του νέου προϊόντος... 155 6.3 O σχεδιασµός της Ποιότητας H ευθύνη του παραγωγού για ελαττωµατικά προϊόντα... 158 6.3.1 Γενικά... 158 6.3.2 H ευθύνη του παραγωγού για ελαττωµατικά προϊόντα H προστασία του καταναλωτή... 159 6.3.3 H Kοινοτική Oδηγία 85/374 και ο σχεδιασµός της Ποιότητας... 159 6.3.4 Tα πρότυπα της σειράς ISO 9000 και ο σχεδιασµός της Ποιότητας... 159 6.3.5 Tο πρότυπο ISO 9004 1, η ευθύνη του παραγωγού και η µελέτη FMEA... 161
6.3.6 To πρότυπο ISO 9001 και η µελέτη FMEA... 163 6.3.7 Προϊόντα ποιότητας Ποιοτικά προϊόντα... 165 Σύνοψη... 170 Bιβλιογραφία... 170 Aπαντήσεις Aσκήσεων Aυτοαξιολόγησης και ραστηριοτήτων... 171 Aγγλοελληνικό ευρετήριο... 185 Eλληνοαγγλικό ευρετήριο... 191