ημοσιογραφικός Λόγος (πως γράφεται ένα άρθρο) Σημειώσεις για το μάθημα ημοσιογραφία & ημόσιος Λόγος Άρης Κουμπαρέλης Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας ΤΕΙ Ιόνιων Νήσων
Πως γράφεται ένα άρθρο (1) Με δεδομένη ότι δημοσιογραφία σημαίνει πληροφόρηση και καλλιέργεια κριτικής σκέψης, η γραφή ενός δημοσιογράφου πρέπει.. να είναι σύντομη, καθαρή και απλή, άμεση και συγκεκριμένη. Να μη χρειάζεται να ξαναδιαβάσεις μια είδηση για να την καταλάβεις. Τα στοιχεία της δημοσιογραφικής γραφής είναι: Ακρίβεια: Πιστή απόδοση του γεγονότος και της σημασίας του Ισορροπία: ισοζυγισμό των στοιχείων της είδησης Αντικειμενικότητα: αναφορά των πραγματικών στοιχείων χωρίς την παρεμβολή προσωπικών κρίσεων ή απόψεων. Επικαιρότητα: Είναι ίσως ο σημαντικότερος πόλος έλξης του ενδιαφέροντος των αναγνωστών. Σύντομη γραφή: η είδηση πρέπει να δίνεται σχεδόν τηλεγραφικά. Οι πλατειασμοί εμποδίζουν τον αναγνώστη να εστιάσει στην ουσία της είδησης.
Πως γράφεται ένα άρθρο (2) Αναλύουμε τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει Ψάχνουμε για το ιστορικό του γεγονότος, που μπορεί να μη το γνωρίζουμε. Ιεραρχούμε τα στοιχεία του ρεπορτάζ. Πρώτα τα ενδιαφέροντα μετά τα δευτερεύοντα και τέλος αυτά που θα μπορούσαν και να παραλειφθούν, ενώ αναγράφονται απλώς για να συνδέσουν το γεγονός με άλλα ή για να βοηθήσουν στην περαιτέρω επεξεργασία του από τον αναγνώστη. Κάνουμε μια συνοπτική παρουσίαση του γεγονότος, μια μικρή περίληψη - lead- που είναι σημαντικό να είναι περιεκτική, πυκνή και ουσιαστική. Στη συνέχεια κάνουμε μια αναλυτική παρουσίαση των στοιχείων της εισαγωγής, ξεκινώντας από τα πιο σπουδαία και φτάνοντας στα λιγότερο σπουδαία Αν εστιάζουμε σε ένα ειδικό θέμα θα πρέπει να το κατανοούμε καλά, όχι απλά να μεταφέρουμε αυτό που είδαμε ή ακούσαμε ή αυτό που μας είπαν. εν πρέπει να μας παρασύρει η ανακάλυψη κάποιου ευρήματος, αλλά πρώτα από όλα να ανταποκρίνεται στα στοιχεία μας και κυρίως στην αλήθεια.
Πως γράφεται ένα άρθρο (3) (η λογικήτης«ανεστραμμένης πυραμίδας») Στον τίτλο της είδησης συνοψίζει τα γεγονότα σε μια περίοδο λόγου. Παράδειγμα «Τυφλός πέφτει στη θάλασσα, για να σώσει συμμαθητή του». Στη δημοσιογραφική περίληψη παρουσιάζει περιληπτικά τα κύρια στοιχεία της είδησης: 1η παράγραφος: «Συγκλονιστικές... ανέσυρε» 2η παράγραφος: «Πνίγηκε... Καστοριάς» Στην ανάπτυξη της είδησης εκθέτει αναλυτικά τα γεγονότα στις υπόλοιπες παραγράφους: «Οι δύο φίλοι...ήταν μόνον ενάμιση μήνα στη σχολή» Στην πρώτη βαθμίδα (γενική) Στην δεύτερη βαθμίδα (ειδικότερη) Στην τρίτη βαθμίδα (αναλυτική)
Πως γράφεται ένα άρθρο (4) Το κείμενο πρέπει να περιλαμβάνει στην αρχή της είδησης την ουσία, τον άξονα του γεγονότος. Το γράψιμο ακολουθεί μια επαγωγική πρόοδο. Ο αναγνώστης θέλει να ενημερωθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Τα περιττά στοιχεία τον αποπροσανατολίζουν. Για να επιτύχουμε την ενότητα του κειμένου μας πρέπει να περιοριστούμε στην αναφορά των στοιχείων που συνιστούν την είδηση, αναφέρονται δηλαδή όλα σε μια κεντρική ιδέα, τον πυρήνα της είδησης. Η παράθεση επιμέρους στοιχείων και λεπτομερειών που θα εμπλουτίσουν το κείμενο πρέπει να είναι διαρκώς προσηλωμένη στον πυρήνα της είδησης, να μην χάνεται ο στόχος του κειμένου. Ο αφηγηματικός τρόπος γραφής, παρόλο που δεν είναι κάτι καινούργιο, κερδίζει στη δημοσιογραφία όλο και πιο πολλούς οπαδούς. Το ίδιο και η εισαγωγή με χιούμορ ή κάποιο ανέκδοτο, που παλιότερα ήταν αποκλειστικότητα των λαϊκών περιοδικών.
Πως γράφεται ένα άρθρο (4.1) Ηπερίληψη Πρώτα με μια συνοπτική παρουσίαση του γεγονότος σε μια μικρή περίληψη, περίπου μια παράγραφο 35 λέξεων. Στην παράγραφο αυτή δίνουμε έμφαση στην ουσία της είδησης. το μοντέλο των αμερικάνικων εφημερίδων ήταν: WHO, WHERE, WHEN, WHAT, WHY, HOW: Ποιος, Πού, Πότε, Τι, Γιατί, Πώς;) Παράδειγμα: ύο άτομα, ο ΓΤκαιηΜ.Μ., 40 χρονών, σώθηκαν από βέβαιο πνιγμό στα νερά του Κορινθιακού κόλπου. Σήμερα το πρωί, κι ενώ τους παρέσερναν τα κύματα, ένα δελφίνι τους έβγαλε στην ακτή. Τι - δυο άτομα σώθηκαν Ποιος - ογτκαιημ.μ., 40 χρονών. Πότε - σήμερα το πρωί. Πού - στα νερά του Κορινθιακού κόλπου. Γιατί - τους παρέσερναν τα κύματα. Πώς- ένα δελφίνι τους έβγαλε στην ακτή.
Πως γράφεται ένα άρθρο (4.2) Ο αφηγηματικός τρόπος εισαγωγής ελφίνι έσωσε από βέβαιο πνιγμό δύο λουσμένους. Σήμερα το πρωί στα ανοικτά του Κορινθιακού ο Κ. και η Μ. παρασύρθηκαν από δυνατό ρεύμα και τους ήταν αδύνατον να κολυμπήσουν μέχρι την ακτή. Είχαν όμως φύλακα άγγελο ένα δελφίνι που σπρώχνοντας τους, τους οδήγησε με ασφάλεια στην ακτή. Σύγχρονος τρόπος γραφής ΟΚ. και η Μ. σώθηκαν σήμερα από βέβαιο πνιγμό στα ανοικτά του Σαρωνικού από διερχόμενο δελφίνι.
Πως γράφεται ένα άρθρο (4.3) Οτίτλοςτηςείδησης Ο τίτλος μιας είδησης συνήθως γράφεται τελευταίος. Ο τίτλος ενός άρθρου πρέπει: να είναι περιεκτικός και ταυτόχρονα ελκυστικός. Να αποτελείται από τρεις-τέσσερις ή το πολύ πέντε λέξεις και γράφεται ολόκληρος σε μία ή δύο αράδες Να συμπυκνώνει την ουσία της είδησης, προβάλλοντας το κυρίαρχο στοιχείο της Να αναδίνει το ύφος της είδησης (βαρύ ή ελαφρύ ύφος) Να δημιουργεί στον αναγνώστη το κίνητρο για να προχωρήσει στην ανάγνωση Να μην είναι παραπλανητικός.