Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Χριστιάνα Γ. Παυλίδου D.U., MSc Κλινικός ιατροφολόγος ιαιτολόγος Επιστηµονικός σύµβουλος ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode
Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Το επιστηµονικό πλαίσιο του Προγράµµατος Συµπεράσµατα συνεδρίου
Ποιά είναι η κατάσταση σήµερα... Παρατηρείται συνεχώς αυξανόµενη τάση της παιδικής παχυσαρκίας Παχύσαρκο παιδί = συχνά παχύσαρκος ενήλικας προβλήµατα υγείας Η παχυσαρκία οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Ένας βασικός παράγοντας είναι ότι τρώµε περισσότερο από όσο καταναλώνουµε. Λείπουν η ισορροπηµένη διατροφή και η φυσική άσκηση.
1η πανελλήνια Επιδηµιολογική Μελέτη (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ) συνέντευξη τύπου 2003: Πραγµατοποιήθηκε σε 18.045 ΠΑΙ ΙΑ και ΕΦΗΒΟΙ ηλικίας 2 έως 19 ετών Το µεγαλύτερο ποσοστό παχυσαρκίας (σε σχέση µε αυτό που παρατηρείται για τα υπέρβαρα), φαίνεται στις ηλικίες 2 έως 6 ετών Όσο αυξάνεται η ηλικία, αυξάνεται το ποσοστό σωµατικού υπέρβαρου ενώ µειώνεται το ποσοστό Παχύσαρκων!
Ποσοστά Ποσοστά παχύσαρκων παχύσαρκων www.eiep.gr www.eiep.gr Ποσοστά Παχύσαρκων : Ηλικίες: - 2 έως 6 ετών (αγόρια: 11,2% και κορίτσια: 11,4%) - 7 εως 12 ετών (αγόρια: 10% και κορίτσια: 7,2%) - 13 έως 19 ετών (αγόρια: 8,9% και κορίτσια: 3,6%)
1η 1η πανελλήνια Επιδηµιολογική Μελέτη (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜελέτηΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗwww.eiep.gr) ΕΤΑΙΡΕΙΑ : ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ www.eiep.gr) Ποσοστά ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ : Ηλικίες: - 2 έως 6 ετών (αγόρια: 6,9% και κορίτσια: 4,9%) - 7 εως 12 ετών (αγόρια: 12,7% και κορίτσια: 11,1%) - 13 έως 19 ετών (αγόρια: 20,7% και κορίτσια: 12,5%)
GENESIS study study Σε 4 νοµούς της Ελλάδας σε παιδιά ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ που µελετήθηκαν ότι: - υπάρχει αυξηµένος επιπολασµός (συχνότητα) παιδιών µε κίνδυνο υπέρβαρου ( at risk overweight ) [Αγόρια: 16,5% έως 18,5% και Κορίτσια: 18,5% εως 20,6%] - υπάρχει αυξηµένος επιπολασµός (συχνότητα) υπέρβαρων ( overweight ): [14 έως 18,9% (αγόρια) και 12,6% έως 20% (Κορίτσια)].
EU platform on Diet, Physical Activity and Health Περισσότερο του 20% (υπέρβαρων ή/και παχύσαρκων παιδιών) στην Ελλάδα στο γκρούπ 7 έως 11 ετών. Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και η Αγγλία, η Κύπρος, η Ιρλανδία και η Σουηδία. Παρόµοια στοιχεία για τις ηλικίες 13 έως 17, µε την Κρήτη να παρουσιάζει ποσοστό 35%!! Η IOTF (International Obesity Task Force) ετοίµασε κάποιες εκτιµήσεις για την WHO παρατηρώντας ότι 1 στα 5 παιδιά στην Ευρώπη είναι παχύσαρκα. Σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο κάθε χρόνο 400.000 παιδιά γίνονται υπέρβαρα και προσθέτονται στα ήδη 14.000.000 + παιδιά που είναι ήδη υπέρβαρα (ανάµεσα στα οποία 3 εκατοµµύρια είναι παχύσαρκα)!! Έπίσης, σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, η ετήσια αύξηση υπέρβαρων η οποία ήταν 0,2% (την δεκαετία του 1970) αυξήθηκε στο 0,6% (δεκαετία 1980 s) και στο 0,8% (δεκαετία 1990 s) και έχει γίνει 2% σε µερικές περιπτώσεις (2000 s).
Έρευνα σε 2 ήµους (Παλαιού Φαλήρου και Κορίνθου NUTRITIONAL FACTORS AND OBESITY IN ELEMENTARY SCHOOL PUPILS Kyriazis, A. Ioannis et. Al. ) 2643 παιδιά (1254 αγόρια, 1389 κορίτσια) 22,4% ήταν υπέρβαρα και 8,6% παχύσαρκα Το ποσοστό παχυσαρκίας και στα 2 φύλα µειωνόταν όσο αυξανόταν η ηλικία, ενώ το αντίθετο συνέβαινε µε τα υπέρβαρα παιδιά. Αυτή η µείωση είχε σχέση µε την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Η παχυσαρκία παρουσιαζόταν περισσότερο στα αγόρια όλων των ηλικιών της µελέτης παρά στα κορίτσια. παρατηρήθηκαν ορισµένοι διατροφικοί και µη παράγοντες που σχετίζονται µε την παχυσαρκία (λανθασµένες διατροφικές συνήθειες όπως π.χ. Έλλειψη πρωινού, φρούτων λαχανικών κλπ.και καθιστική ζωή!!)
Συµπεράσµατα Σε γενικές γραµµές παρατηρείται µια τάση αύξησης της παιδικής παχυσαρκίας ειδικότερα στην χώρα µας. εν µπορούµε να ισχυριστούµε ότι υπάρχουν τρόφιµα που παχαίνουν αλλά οι κακές διατροφικές συνήθειες και η έλλειψη σωµατικής άσκησης. Υπάρχει ανάγκη για παρέµβαση στα παιδιά από την βρεφική ηλικία έως την προεφηβική ηλικία καθώς είναι η πιο κρίσιµες περίοδοι της ζωής τους για την ανάπτυξη σωστών διατροφικών συνηθειών.
Το επιστηµονικό πλαίσιο του ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode
Λίγα λόγια για το πρόγραµµα εν είναι µελέτη είναι πρόγραµµα πρόληψης που βασίζεται στην παρέµβαση Απλές πρακτικές συµβουλές προς το κοινωνικό σύνολο ΟΧΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ ΜΟΝΟ χωρίς διάκριση τροφών σε καλά κακά και µε κάθε εξάµηνο διαφορετικό θέµα! Μετρήσεις ΒΜΙ µε τρόπο που διαφυλάσσει τα προσωπικά δεδοµένα των ατόµων Τα εργαλεία που χρησιµοποιούνται (φυλλάδια, αφίσες, παιδαγωγική µέθοδος) περιλαµβάνουν µηνύµατα που επικυρώνονται από την ανεξάρτητη Επιστηµονική Επιτροπή
Συµπεράσµατα συνεδρίου
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (1/4) Το πρόγραµµα έχει ως στόχο την οικογένεια και το κοινωνικό σύνολο EPODE EUROPEAN NETWORK: Γαλλία- Ισπανία-Βέλγιο- Ελλάδα Και εκτός Ευρώπης (Αυστραλία- Μεξικό) ιαδηµοτικό ίκτυο Υγείας: σηµαντική η συµβολή του και οι συµµετέχοντες δήµοι που δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέµατα υγείας Αλλαγή διατροφικών συνηθειών στα τελευταία 60 χρόνια: - υπάρχουν ιδιαίτερες αλλαγές - περισσότερη καθιστική ζωή + µεγαλύτερη κατανάλωση τροφής (αύξηση ενεργειακής ποσότητας)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (2/4) Αλλαγή διατροφικών συνηθειών στα τελευταία 60 χρόνια: - υπάρχουν ιδιαίτερες αλλαγές (ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΥΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ) - περισσότερη καθιστική ζωή + µεγαλύτερη κατανάλωση τροφής (αύξηση ενεργειακής ποσότητας) π.χ. ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ: ΚΑΘΙΣΤΙΚΗ ΖΩΗ+ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΩΝ -Αλλαγή από την µεγάλη κατανάλωση φυτικών τροφίµων, ψαριών και γαλακτοκοµικών σε µεγάλη κατανάλωση ζωικών προιόντων µε ταυτόχρονη αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας (θερµίδων). -αλλαγή και των συνηθειών (π.χ. λιγότερο παιχνίδι )
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (3/4) Ψυχολογικές επιπτώσεις των παχύσαρκων παιδιών: - αρνητική εικόνα/ χαµηλή αυτοεκτίµηση/αποµόνωση - ρόλος της οικογένειας για την διατροφική συµπεριφορά του παιδιού/εφήβου - εν πρέπει να γίνεται περιορισµός ορισµένων τροφών καθώς έχει τελείως αντίθετα αποτελέσµατα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (4/4) Ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης: - σηµαντικός κοινωνικό σύνολο - πρόληψη - δήµοι: τοπικό επίπεδο Εταιρική κοινωνική ευθύνη
Το πρόγραµµα ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ είναι ένα πρόγραµµα που µπορεί να ενηµερώσει και να δώσει τις κατάλληλες πληροφορίες ανά θεµατική ενότητα: -στο κοινωνικό σύνολο ειδικότερα σε τοπικό και συνεπώς σε εθνικό επίπεδο -Στην διαµόρφωση ισορροπηµένων διατροφικών συνηθειών -Στην αύξηση της φυσικής δραστηριότητας
Βιβλιογραφία 1η πανελλήνια Επιδηµιολογική µελέτη για την ανεύρεση του επιπολασµού της παχυσαρκίας των παιδιών και εφήβων στην Ελληνική επικράτεια, www.eiep.gr (Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας) Design and Descriptive results of the Growth, Exercise and Nutritional Epidemiological Study in preschoolers: the GENESIS study, BMC Public Health 2006, 6:32. EU platform on Diet, Physical Activity & Health, IOTF (International Obesity Task Force) EU Platform Briefing Paper (15 March 2005).
Βιβλιογραφία NUTRITIONAL FACTORS AND OBESITY IN ELEMENTARY SCHOOL PUPILS Kyriazis, A. Ioannis 1, Pavlidou Cristiana 3, Zervas Eleftherios 2, Lalousis Athanasios 2, Diakoumopoulos Andreas 2, Christodoulou Georgios 2, Balla Maria 1, Syrianos Nikolaos 2, Katsare Zacharoula 2, Giolis Anastasios 2, Bobolas Periklis 2, katsilampros Nikolaos 3, Chrousos Georgios 4, Roma- Giannikou Eleftheria 4 Obesity Clinic, General Hospital of Korinthos, Korinthos Greece 1. Clinic of Internal Medicine General Hospital of Korinthos, Korinthos Greece 2 1 st Propedeutic Clinic of Internal Medicine University of Athens, Laiko General Hospital Athens, Greece 3. 1 st Pediatric Clinic, University of Athens, Children s Hospital Agia Sofia, Athens, Greece 4.